Dagvlinders in t Gooi 2008 t/m 2012

Transcriptie

1 Vlinder en Libellenwerkgroep t Gooi Monitor routes 9 mei 2013 Dagvlinders in t Gooi 2008 t/m 2012 Rapportage van tellingen op monitorroutes Samengesteld door Pascal Huybers Inhoudsopgave 1. Routeoverzicht en bezoeken Het weer in Tellingen 2012 absolute aantallen Totalen per jaar geïndexeerd Aardjesberg geïndexeerd Blukheide geïndexeerd Groene Long geïndexeerd Laegieskamp geïndexeerd Limitische heide - geindexeerd Natuurbrug geïndexeerd Zanderij Crailo geïndexeerd Dagvlinders 2008 t/m 2012 in t Gooi Pagina 1

2 Vlinder en Libellenwerkgroep t Gooi Monitor routes 9 mei Routeoverzicht en bezoeken Als we naar het aantal bezoeken kijken, valt snel op dat er in 2012 minder vaak geteld is. Dat had vooral met het weer te maken. Er waren minder vlinderbare dagen. Route Blukheide Hilversum Laegieskamp Bussum Groene Long Bussum Zanderij Crailo Natuurbrug Aardjesberg Limitische Heide Heksenwei 3 2 Totaal bezoeken Totaal routes Om tellingen te kunnen vergelijken is er geïndexeerd. Bij indexeren doen we alsof elke route steeds 25x gelopen is. Is er minder vaak geteld dan worden de cijfers naar verhouding opgewaardeerd, is er meer geteld dan worden ze verlaagd. Landelijk was 2012 een slecht vlinderjaar, zelfs het slechtste ooit. Na indexatie bleek dit echter voor t Gooi best mee te vallen. De grootste dank gaat uit naar de monitoorders, zonder wie deze gegevens niet verkregen zouden zijn. Dit waren dit jaar (in alfabetische volgorde): Anja Schuitema Astrid Medema Conny Leijdekker Derek Laout Els Rademaker Gerrit Boot Jacques Groen Maaike van Lidth Michel Vlaanderen Monique Slootbeek Pascal en Ellen Huybers Pieter Bogaers Rob Lips Ronald Hofmeester Wouter Rohde Yvonne Ris Dagvlinders 2008 t/m 2012 in t Gooi Pagina 2

3 2. Het weer in 2012 Tot en met begin januari was er in Nederland een milde winter met vrij hoge temperaturen. Er werden regelmatig vlinders gezien. Begin februari viel er plotseling 2 weken strenge vorst in, de meeste vlinders zullen het hier zwaar mee hebben gehad. De eerste 3 weken van maart werd het zonnig en warm, tot wel graden, en vlogen er veel vlinders. Voor maart werden er zelfs warmterecords gevestigd. Daarna werd het de laatste week maart en geheel april koud (nooit boven 11 graden) met soms nachtvorst, een lange onderbreking van de lente. De tweede en derde week van mei waren warm en zonnig en geen grote droogte. Het weer was gunstig, maar veel nectarplanten hadden al te vroeg gebloeid of sloegen de bloei over waardoor er weinig nectar aanbod was. Vanaf eind mei tot en met half juni was het weer koel en tamelijk herfstig, vrijwel geen vlinderweer. Ook juli was regenachtig, maar had ook regelmatig dagen waarop gevlinderd kon worden. In augustus en september werd het weer nog beter en werden er redelijk veel vlinders gezien. Foto: Pascal Dagvlinders telresultaten Pagina 3

4 3. Tellingen 2012 absolute aantallen 2012 Totaal Aardjesberg Blukheide Groene Long Laegieskamp Limitische Heide Natuur -brug Zanderij Crailo Heksenwei Atalanta Bont zandoogje Boomblauwtje Bruin blauwtje Bruin zandoogje Citroenvlinder Dagpauwoog Distelvlinder 1 1 Eikenpage 2 2 Gehakkelde aurelia Groentje Groot dikkopje Groot koolwitje Heideblauwtje 1 1 Heivlinder Hooibeestje Icarusblauwtje Klein geaderd witje Klein koolwitje Kleine vos Kleine vuurvlinder Landkaartje 2 2 Oranjetipje Zwartsprietdikkopje totaal vlinders Soorten bezoeken De prijs voor de meeste vlinders gaat dit jaar naar Laegieskamp, de meeste soorten zijn in Zanderij Crailo geteld. Heksenwei heeft goede potentie, opvallend zijn de aantallen Bruin blauwtjes en de Zwartsprietdikkopjes, die twee soorten werden minder gezien op de andere routes in We laten deze route in de volgende tabellen buiten beschouwing omdat hij te weinig gelopen is. Twee tellers meldden zich voor Warandapark in Huizen, misschien wel onze meest bloemrijke route, hopelijk krijgt deze route in 2013 ook gestalte. Dagvlinders telresultaten Pagina 4

5 4. Totalen per jaar geïndexeerd Deze tabel toont de ontwikkeling per soort in t Gooi. Totaal Atalanta Bont zandoogje Mooie stijging Boomblauwtje Bruin blauwtje Sterke daling Bruin zandoogje Spectaculaire verdubbeling! Citroenvlinder Dagpauwoog Distelvlinder Eikenpage Gehakkelde aurelia Groentje Heeft moeilijke jaren Groot dikkopje Gedaald Groot koolwitje Voortzettende daling Heideblauwtje Slecht jaar Heivlinder Wederom een zwak jaar Hooibeestje Goed jaar Icarusblauwtje Voortzettende daling Klein geaderd witje Klein koolwitje Voortzettende daling Kleine vos Had een zwak jaar Kleine vuurvlinder Gestage toename Landkaartje Oranje luzernevlinder 2 Oranje zandoogje 2 1 Oranjetipje Zwartsprietdikkopje totaal vlinders Soorten Bezoeken (abs) Bezoeken (index) Routes lijkt in t Gooi dus een iets beter jaar dan de vorige twee jaar. Het aantal soorten is al drie jaar constant. Meer dan de helft van de getelde vlinders waren Bruin zandoogje, als je die buiten beschouwing laat hadden we een slechter jaar dan ooit. De daling vinden we vooral bij de witjes en de blauwtjes. Verder in dit rapport zien we dat er ook grote verschillen tussen de routes zijn. Dagvlinders telresultaten Pagina 5

6 5. Aardjesberg geïndexeerd Aardjesberg Atalanta Bont zandoogje Boomblauwtje Bruin zandoogje Citroenvlinder Dagpauwoog Distelvlinder Eikenpage Gehakkelde aurelia Groentje Groot dikkopje Groot koolwitje Heivlinder Hooibeestje Icarusblauwtje Klein geaderd witje Klein koolwitje Kleine vos Kleine vuurvlinder totaal vlinders Soorten bezoeken Foto: Conny De Aardjesberg was in elk geval weer een stuk vlinderrijker dan vorig jaar. De kleine witjes en Hooibeestje deden het goed, ook liet het Bruin zandoogje zich weer aardig zien. Er zijn in 2012 geen Boomblauwtjes meer gezien, maar wel weer een Heivlinder. foto: Pascal Dagvlinders telresultaten Pagina 6

7 6. Blukheide geïndexeerd Blukheide Atalanta Bont zandoogje Boomblauwtje Bruin zandoogje Citroenvlinder Dagpauwoog Distelvlinder Eikenpage Gehakkelde aurelia Groentje Groot dikkopje Groot koolwitje Heideblauwtje Heivlinder Hooibeestje Klein geaderd witje Klein koolwitje Kleine vos Kleine vuurvlinder Oranjetipje totaal vlinders soorten bezoeken Foto s: Pascal Verdergaande achteruitgang voor de Blukheide. De route loopt door struikheide, dopheide en langs bosranden. Het was het tweede slechte jaar van de groentjes. Was het in 2011 droogte (weinig bloesem), in 2012 was het regen en lage temperaturen die het ze lastig maakten. Veel eenlingen van vorig jaar zijn niet meer gezien, maar wel een opvallende nieuwkomer: het Oranjetipje! Voor hem is het geen geschikt terrein, blijkbaar een zwerver. De natte juni decimeerde het Heideblauwtje tot slechts 1 mannetje. Hopelijk handhaaft hij zich. De Kleine vos en de Atalanta hadden in 2012 hun beste jaar ooit. Dagvlinders telresultaten Pagina 7

8 7. Groene Long geïndexeerd Groene Long Atalanta Bont zandoogje Mooie toename! Boomblauwtje Bruin blauwtje Bruin zandoogje Gezonde groei! Citroenvlinder Dagpauwoog Niet meer gezien Distelvlinder Gehakkelde aurelia Groot dikkopje Groot koolwitje Hooibeestje Slecht jaar Icarusblauwtje Klein geaderd witje Sterke schommelingen Klein koolwitje Kleine vos Kleine vuurvlinder Landkaartje Oranje luzernevlinder Zwartsprietdikkopje totaal vlinders Soorten Bezoeken Foto s: Conny De Groene Long de locatie waar de aantallen vlinders zijn blijven stijgen, tegen de trends in. Het eerste jaar was dit nog een van onze armste routes, in 2012 was hij één van de meest vlinderrijke! Conny: Vanwege de weeromstandigheden was het gras erg hoog en was de Groene Long een waar oerwoud. Hierdoor werden sommige bloemen en open plekken overwoekerd (beduidend minder Jacob kruiskruid en Knoopkruid) en hebben we dit jaar een aantal vlinders niet gezien die we andere jaren wel zagen, zoals Bruin blauwtje, Zwartsprietdikkopje en Icarusblauwtje. Ook de Klein geaderde witjes waren er dit jaar minder dan vorig jaar. Aanbevelingen voor de beheerder: een paar plekken afplaggen, voor b.v. het Bruin blauwtje. De brandnetels gefaseerd gaan maaien, dit is de waardplant voor heel veel vlinders. Bloemen inzaaien Het was dit jaar een prima jaar in de Groene Long voor het Bruin zandoogje en ook het Bonte zandoogje heeft het dit jaar heel goed gedaan. We hebben tijdens één monitoring 13 Bonte zandoogjes geteld verdeeld over de gehele route, wat natuurlijk hartstikke goed is. Dagvlinders telresultaten Pagina 8

9 8. Laegieskamp geïndexeerd Laegieskamp Atalanta Bont zandoogje Boomblauwtje Bruin blauwtje Bruin zandoogje Was talrijker dan ooit! Citroenvlinder Dagpauwoog Distelvlinder Eikenpage Gehakkelde aurelia Groentje Groot dikkopje Gelukkig nog aanwezig Groot koolwitje Hooibeestje Icarusblauwtje Herstelt zich moeizaam Klein geaderd witje Klein koolwitje Kleine vos Kleine vuurvlinder Landkaartje Oranje zandoogje Oranjetipje Zwartsprietdikkopje totaal vlinders Uitstekend jaar! Soorten bezoeken Derek: Dit jaar was een rustig jaar voor het Laegieskamp. Na de afgravingen is het toch spannend hoe de dieren in het gebied er mee omgaan. Wat betreft de libellen kan je concluderen dat er vele mooie soorten zitten. Denk hierbij aan Koraaljuffers, Tengere grasjuffers, Zwervende heidelibel en de Bandheidelibel. Zou het aan het nieuwe plasdras gebied liggen? Op het vlindergebied vind ik het moeilijk om een conclusie te trekken. Ik ben teller, geen wetenschapper! We komen dit jaar na 17 keer tellen op 16 verschillende soorten. Het weer zat ook dit jaar niet mee! Het Bruin zandoogje heeft een goed jaar met 604 (red: niet geïndexeerd). Bijna net zoveel al het jaar 2008 (624). Ten opzichten van vorig jaar zijn het Bont zandoogje, Eikenpage, Gehakkelde aurelia en het Groot dikkopje weer geteld op de route. Bruin blauwtje, Atalanta, Oranjetipje, Landkaartje zijn niet op de route, tijdens tellingen, geteld, maar wel in het gebied waargenomen. De Distelvlinder en het Hooibeestje zijn dit jaar niet geteld. Verder zijn de aantallen van de aanwezige vlinders niet erg hoog in vergelijking met andere jaren. Tot slot wil ik mijn medetellers, Gerrit, Els en Yvonne weer enorm bedanken voor hun inzet! Dagvlinders telresultaten Pagina 9

10 9. Limitische heide - geindexeerd Limitische heide Bont zandoogje Boomblauwtje Bruin zandoogje Citroenvlinder Dagpauwoog Distelvlinder Eikenpage Groot koolwitje Heivlinder Hooibeestje Klein geaderd witje Klein koolwitje Kleine vos Kleine vuurvlinder Zwartsprietdikkopje totaal vlinders soorten bezoeken Foto s: Pascal In tegenstelling tot de landelijke trend had de Limitische heide een iets vlinderrijker jaar dan de vorige twee jaren. De keerzijde was dat er minder soorten waren en dat zelfs de Eikenpage niet gezien is. Het was een goed jaar voor de Kleine vuurvlinder en ook de kleine witjes deden het beter. Dagvlinders telresultaten Pagina 10

11 10. Natuurbrug geïndexeerd Natuurbrug Atalanta Bont zandoogje Boomblauwtje Bruin blauwtje Bruin zandoogje Citroenvlinder Dagpauwoog Distelvlinder Eikenpage Gehakkelde aurelia Groentje Groot dikkopje Groot koolwitje Heivlinder Hooibeestje Icarusblauwtje Klein geaderd witje Klein koolwitje Kleine vos Kleine vuurvlinder Landkaartje Oranje luzernevlinder Oranjetipje Zwartsprietdikkopje totaal vlinders soorten bezoeken afwijkende Kleine vuurvlinder Foto: Anja Bij de Natuurbrug was de daling het sterkst van alle routes. Niet alleen in aantallen, we telden ook 3 soorten minder. Dit komt door het dichtgroeien van de Natuurbrug. Struikjes worden bomen, het aantal nectarplanten neemt langzaam af. Meer schaduw. Dit is voor de meeste soorten ongunstig, alleen Bont zandoogje en Citroenvlinder profiteren ervan. De Dagpauwoog had vooral een goed naseizoen. De Natuurbrug is de meest dynamische route, hier kunnen we dus de meeste verschuivingen in aantallen verwachten. Mogelijk gaan we in de toekomst meer Eikenpages zien. De blauwtjes lijken het meeste last van de verandering te ondervinden. Ten behoeve van de meeste vlinders zouden we graag zien dat er hier en daar een boompje werd afgezaagd. Dagvlinders telresultaten Pagina 11

12 11. Zanderij Crailo geïndexeerd Zanderij Crailo Atalanta Bont zandoogje Boomblauwtje Bruin blauwtje Zeer slecht jaar voor bruin blauwtje Bruin zandoogje Citroenvlinder Dagpauwoog Distelvlinder Eikenpage Gehakkelde aurelia Groentje Groot dikkopje Groot koolwitje Heideblauwtje Hooibeestje daling Icarusblauwtje Sterke daling Klein geaderd witje Klein koolwitje Kleine vos Kleine vuurvlinder Landkaartje Oranjetipje Zwartsprietdikkopje totaal vlinders soorten bezoeken Opvallend slecht jaar voor Bruin blauwtje en icarusblauwtje alle foto s: Conny Dagvlinders telresultaten Pagina 12