Deel A - Rampenplan: algemeen

Transcriptie

1 Deel A - Rampenplan: algemeen A - 0 Inleiding en inhoudsopgave Inleiding Het rampenplan biedt een kader voor de bestrijding van rampen en zware ongevallen Inhoudsopgave Dit hoofdstuk behandelt de volgende onderwerpen Onderwerp Zie Bladzijde hoofdstuk Inleiding en inhoudsopgave 0 1 Wettelijke grondslagen 1 2 Beleid en doelstelling 2 4 Voorbereiding en training 3 5 Risico s 4 6 Relatie met overige planvorming

2 A - 1 Wettelijke grondslagen Eisen van de wet In onderstaande tabel is aangegeven in welk deel van het rampenplan aan de eisen van de wet wordt voldaan (artikel 3 lid 3, 4 en 5 Wrzo) Eisen (artikel 3, lid 3 sub a en b) Rampenplan A. Een overzicht van de soorten rampen en zware A - 4 ongevallen die de gemeente bedreigen en de mogelijke gevolgen daarvan B. Een overzicht van de risicovolle situaties binnen A - 4 de gemeente waarbij zich een ramp of zwaar ongeval kan voordoen en de mogelijke gevolgen daarvan Eisen (artikel 3, lid 4) Rampenplan Het in het rampenplan opgenomen beleid t.a.v. het A - 4 vaststellen van rampbestrijdingsplannen bevat in ieder geval een overzicht van rampen en zware ongevallen waarvan de plaats, aard en gevolgen voorzienbaar zijn en waarvoor een rampbestrijdings-plan wordt vastgesteld alsmede een termijn waarbinnen dat zal worden vastgesteld. Eisen (artikel 3, lid 5 sub a tot en met p) Rampenplan A. Begripsomschrijvingen Bijlage 1 Schema s B. Een overzicht van diensten, instanties, organisaties en personen, die bij de bestrijding van rampen en zware ongevallen kunnen worden betrokken C. Een schema met betrekking tot de leiding over en de gecoördineerde inzet van diensten en organisaties bij de bestrijding van rampen en zware ongevallen D. Een intern en extern verbindings- en alarmeringsschema Plannen E. Een plan met betrekking tot de wijze waarop het college van burgemeester en wethouders de informatie, bedoeld in artikel 10b, eerste en tweede lid, de wijze waarop de burgemeester de informatie, bedoeld in artikel 11a, eerste en tweede lid, verschaft, alsmede een plan met betrekking tot de waarschuwing van de bevolking. B1-2 Uitwerking in deel C (draaiboeken) B2 C1 en C2 B6-2 Vervolg op volgende bladzijde 2

3 A - 1 Wettelijke grondslagen, Vervolg Eisen van de wet (vervolg) Eisen (artikel 3, lid 5 sub a tot en met p) Rampenplan Plannen, vervolg F. Een plan in hoofdlijnen met betrekking tot B5 maatregelen te nemen bij een verplaatsing van de bevolking G. Een plan in hoofdlijnen met betrekking tot de B4 geneeskundige organisatie op het terrein waar een ramp of zwaar ongeval heeft plaatsgevonden H. Een plan met betrekking tot de opvang en B6 1 verzorging van slachtoffers I. Een plan met betrekking tot de psychosociale B4 nazorg J. Een plan met betrekking tot de B6 4 voedselvoorziening van de bevolking i.s.m. B3 2 K. Een plan met betrekking tot maatregelen ten B3 2 behoeve van de bevoorrading van met de bestrijding van rampen en zware ongevallen belaste diensten, instanties, organisaties en personen L. Een plan met betrekking tot het beperken van B6 4 de schadelijke gevolgen M. Een plan met betrekking tot de vastlegging van B6 4 gegevens met betrekking tot veroorzaakte schade N. Een plan met betrekking tot de organisatie en B6 3 inrichting van een centraal registratie- en inlichtingen bureau O. Een plan met betrekking tot de verslaglegging C3 2 Lijsten P. Een verzendlijst Bijlage 3 3

4 A - 2 Beleid en doelstelling Inhoud rampenplan Het rampenplan is een organisatieplan. Hierin wordt in algemene zin aangegeven hoe in geval van een (dreigende) ramp, zwaar ongeval of grootschalig incident dient te worden gehandeld om te komen tot een doelmatige bestrijding van het zware ongeval en de gevolgen daarvan, dan wel tot het voorkomen van een dreigende ramp. Werkwijze Bij het bestrijden van een ramp zijn vele gemeentelijke en niet-gemeentelijke instanties betrokken, met verschillen in cultuur, werktaal en taakstelling. Het is echter van groot belang, dat bij het bestrijden van een ramp "eenheid van opvatting" heerst. Doelstelling Dit rampenplan heeft tot doel die "eenheid van opvatting" te bewerkstelligen door vaste alarmeringsprocedures af te spreken en de taken van de te onderscheiden organisaties op elkaar af te stemmen. Het gecoördineerd optreden heeft als doel zo snel en effectief mogelijk hulp te bieden aan de getroffenen, waardoor de gevolgen voor personen, dieren en goederen zo veel mogelijk beperkt blijven. 4

5 A - 3 Voorbereiding en training Burgemeester en wethouders Burgemeester en wethouders dragen er zorg voor dat alle in het rampenplan genoemde onderdelen van de gemeentelijke organisatie binnen het kader van het bestrijden van rampen en zware ongevallen zijn opgeleid, getraind en zodanig op elkaar zijn ingewerkt dat bij een calamiteit een doeltreffende inzet van bedoelde disciplines en organisaties wordt gegarandeerd. Zij zijn verantwoordelijk dat oefeningen als bedoeld in de Wrzo worden gehouden, hetzij door eigen initiatieven, hetzij door deelneming aan regionale, provinciale en landelijke oefeningen. Oefenbeleidsplan: Oefenkader Rampenbestrijding vastgesteld in 2004 Ambtenaar rampenbestrijding De ambtenaar rampenbestrijding treedt binnen zijn gemeente op als coördinator voor de gemeentelijke processen van de rampenbestrijding. Commandant Regionale brandweer ZHZ De commandant van de regionale brandweer Zuid-Holland Zuid is volgens artikel 4 van de Brandweerwet belast met de voorbereiding van de coördinatie bij de rampenbestrijding. Diensthoofden De diensthoofden de zogenoemde procesverantwoordelijken (zie deel B2 t/m deel 6) zijn verantwoordelijk voor de uitwerking van de deelplannen in draaiboeken en het oefenen en opleiden van personeel. De draaiboeken worden ministens 1 keer per jaar geoefend. Regionale diensten De regionale diensten - politie, brandweer, GHOR - zijn elk verantwoordelijk voor de voorbereiding op hun eigen processen. 5

6 A 4 Risico s Inleiding Naast mogelijke rampen ten gevolge van natuurgeweld, zoals storm en overstromingen, kunnen ook rampen ten gevolge van industriële of menselijke activiteiten ontstaan. Voorbeelden hiervan zijn: grootschalige infectieziekten of grootschalige ordeverstoringen van het dagelijks leven. Onderstaande inventarisatie geeft inzicht in de risico s waar de gemeente mee geconfronteerd kan worden. Risicoinventarisatie De risico-inventarisatie 1 bevat een overzicht van de soorten rampen en zware ongevallen die de gemeente bedreigen en de mogelijke gevolgen daarvan. Tevens bevat de risico-inventarisatie een overzicht van de risicovolle situaties binnen de gemeente waarbij zich een ramp of zwaar ongeval kan voordoen. Ook de risicovolle situaties op het grondgebied van aangrenzende gemeenten, waarvan de mogelijke gevolgen (effecten) zich kunnen uitstrekken tot op het grondgebied van de gemeente, zijn in de risico-inventarisatie opgenomen. Wettelijke grondslag: art. 3 Wrzo Risicoprofiel Na de inventarisatie van de risico s dienen deze te worden geanalyseerd. Op basis van de risico-inventarisatie en deze risico-analyse wordt vervolgens een risicoprofiel voor de gemeente opgesteld. Op grond van dit risicoprofiel kan vervolgens het zorgniveau (bestuurlijk) worden vastgesteld, alsmede het veiligheidsbeleid ter beheersing van de risico s. Beleid inzake rampbestrijdingsplannen Het bepalen voor welke ramp of zwaar ongeval waarvan de plaats, aard en gevolgen voorzienbaar zijn een rampbestrijdingsplan dient te worden opgesteld, vormt een onderdeel van de risico-analyse. Het college van burgemeester en wethouders stelt het beleid inzake het opstellen van rampbestrijdingsplannen vast. In dit beleid staan de normen aan de hand waarvan wordt beoordeeld of er voor een specifiek object of inrichting een rampbestrijdingsplan dient te worden opgesteld. In Zuid-Holland Zuid is dit beleid opgenomen in het in het regionaal model rampbestrijdingsplan Zuid-Holland Zuid (Deel A; het selecteren, opstellen en vaststellen van een rampbestrijdingsplan). In deel A van het regionaal model rampbestrijdingsplan staan criteria vermeld voor het opstellen van rampbestrijdingsplannen. Op basis van een Beslisschema (Deel A, bijlage 1) 2 beoordeelt het college van burgemeester en wethouders of er voor een specifiek object of inrichting een rampbestrijdingsplan dient te worden opgesteld. Het opstellen van een rampbestrijdingsplan is een gemeentelijke verantwoordelijkheid. Vervolg op volgende bladzijde 1 Risico-inventarisatie is nog in ontwikkeling. 2 Het beslisschema uit het regionaal model rampbestrijdingsplan dient door het college van B&W vastgesteld te zijn Het regionaal model rampbestrijdingsplan Zuid-Holland Zuid moet nog worden aangepast en vastgesteld. 6

7 A - 4 Risico s, Vervolg Overzicht op te stellen rampbestrijdingsplannen In de onderstaande tabel is weergegeven voor welke objecten/inrichtingen de gemeente een rampbestrijdingsplan heeft opgesteld en/of de termijn waarbinnen het rampbestrijdingsplan is/wordt vastgesteld. Bedrijf/ object Soort risico Stand van zaken voorbereiding Ongeval gevaarlijke stoffen DuPont de Nemours Nederland BV Baanhoekweg LA Dordrecht T: Vopak Logistic Services Dordrecht B.V. Wieldrechtseweg BG Dordrecht T: Trans Terminal Dordrecht Dordrecht B.V. Kreekweg BD Dordrecht T: F: Petroplus Tankstorage B.V. Wieldrechtseweg BG Dordrecht T: F: Sita / Ecoservice Dordrecht Van Leeuwenhoekweg AV Dordrecht T: Invista Nederland BV Baanhoekweg 22/A 3313 LA Dordrecht T: F: Ongeval gevaarlijke stoffen Ongeval gevaarlijke stoffen Ongeval gevaarlijke stoffen Ongeval gevaarlijke stoffen Ongeval gevaarlijke stoffen Rampbestrijdingsplan DuPont de Nemours Nederland BV, locatie Dordrecht. Planning: juni 2005 Rampbestrijdingsplan Vopak Logistic Services Dordrecht B.V. Planning: september 2005 Rampbestrijdingsplan Transterminal Dordrecht Dordrecht B.V. Planning: december 2005 Rampbestrijdingsplan Petroplus Tankstorage B.V. Planning: medio 2006 Rampbestrijdingsplan Sita / Ecoservice Dordrecht Planning: medio 2006 Rampbestrijdingsplan Invista Nederland BV Planning: medio 2006 Vervolg op volgende bladzijde 7

8 A - 4 Risico s, Vervolg Risicokaart De risicokaart 3 is een interactief communicatie-instrument dat via het internet informatie geeft over de aard en omvang van de risico s in de leefomgeving. De risicokaart bevat een actuele weergave van de resultaten van de gemeentelijke risico-inventarisatie en de risico-analyse. De kaart laat zien welke risicobronnen in een bepaald gebied aanwezig zijn. Op deze wijze kan de risicokaart bij burgers en organisaties het bewustwordings-proces over veiligheid in de leefomgeving versterken. De provincie Zuid-Holland is verantwoordelijk voor het produceren en beheren van de risicokaart. De gemeente is verantwoordelijk voor het aanleveren van gegevens. Risicocommunciatie Het college van burgemeester en wethouders draagt op grond van verschillende wetten (Wet rampen en zware ongevallen, Besluit risico s zware ongevallen, Wet openbaarheid van bestuur, Besluit rampbestrijdingsplannen inrichtingen en Besluit informatie inzake rampen en zware ongevallen) zorg voor dat de bevolking, de Commissaris van de Koningin in de provincie en de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties op passende wijze informatie wordt verschaft over rampen en zware ongevallen die de bevolking en het milieu kunnen treffen. De risicokaart is hierbij een hulpmiddel. Tevens informeert de gemeente de bevolking over de maatregelen die zijn getroffen ter voorkoming en bestrijding van deze rampen en zware ongevallen en de bij deze rampen en zware ongevallen te volgen gedragslijn. Het gemeentelijke beleid t.a.v. risicocommunicatie is in ontwikkeling. Vervolg op volgende bladzijde 3 Provincie Zuid-Holland, zie: 8

9 A - 4 Risico s, Vervolg Lijst risico s De risico-inventarisatie en -analyse vormen de basis voor de preparatie op de rampenbestrijding. In de onderstaande lijst geeft de gemeente per risico aan welke acties de (aangrenzende) gemeente heeft ondernomen om zich op de risico s voor te bereiden danwel het risico te beperken en welke acties zij nog gaat ondernemen. Ramp type Soort risico Risicovolle locatie/ situatie Stand van zaken planvorming 1 Luchtvaartongeval Neerstorten van vliegtuig in buitengebied Neerstorten van vliegtuig op bebouwing Gehele grondgebied gemeente Leidraad Vliegtuigongevallenbestrijding Luchtvaartterreinen (LVL), maatscenario 4 (betreft een afgeleid scenario) 2 Ongeval op het water Object / Activiteit: Brand, aanvaring, zinken of kapseizen Passagiersschepen Waterrecreatiegebied (windhozen, Waterbus plotselinge stormen) Waterrecreatie Dordt in stoom Rivieren: Beneden Merwede Oude Maas Dordtsche Kil Convenant tot regeling van de incidentenbestrijding voor de grote vaarwegen in het Benedenrivierengebied, juni Verkeersongeval op land Groot ongeval wegverkeer Ontsporing van of botsingen met/ van passagierstreinen Ontsporing van of botsingen met/ van goederentreinen Havens: Stad Industrieterreinen Rail: HSL-Zuid Betuweroute Spoor (algemeen) Weg: A16 N3 Railplan, planning gereed: medio 2006 (R)BP Incidenten (en rampen) op rijks- en provinciale wegen, februari 1992 OBA 18 Vervolg op volgende bladzijde 9

10 A - 4 Risico s, Vervolg Lijst risico s (vervolg) Ramp type Soort risico Risicovolle locatie/ situatie Stand van zaken planvorming 4 Ongeval met brandbare, explosieve stof Zie ook: ramptype 2 en 3 Zie: ramptype 2 en Explosie (o.a. BLEVE) 3 Brand (ook secundair) Trans Terminal Dordrecht Rampbestrijdingsplan: BV 2005/2006 Petroplus Tankstorage Rampbestrijdingsplan: BV medio 2006 Sita / Ecoservice Rampbestrijdingsplan: Dordrecht medio 2006 Invista Nederland BV Rampbestrijdingsplan: medio Ongeval met giftige stof Vrijkomen giftige stoffen (toxische wolk, lekkage) 6 Kernongeval (categorie A en B) Ongevallen met nucleaire installaties Vervoersongevallen met radioactief materiaal en radioactieve bronnen Buurgemeenten: - Zwijndrecht - Moerdijk Zie ook: ramptype 2 en 3 DuPont de Nemours Nederland BV Vopak Logistic services Dordrecht B.V. Sita / Ecoservice Dordrecht Invista Nederland BV Buurgemeenten: - Zwijndrecht - Moerdijk Categorie A: n.v.t. Categorie B: onbekend Rampbestrijdingsplannen: Kijfhoek, Hercules, Epenhuijzen (gereed: medio 2005) Rampbestrijdingsplan: Industrieterrein Moerdijk Zie: ramptype 2 en 3 Rampbestrijdingsplan: 2005 Rampbestrijdingsplan: medio 2005 Rampbestrijdingsplan: medio 2006 Rampbestrijdingsplan: medio 2006 Rampbestrijdingsplannen: Kijfhoek, Hercules, Epenhuijzen (gereed: medio 2005) Rampbestrijdingsplan: Industrieterrein Moerdijk N.v.t. Risico-inventarisatie MZHZ 10

11 A - 4 Risico s, Vervolg Lijst risico s (vervolg) Ramp type Soort risico Risicovolle locatie/ situatie Stand van zaken planvorming 7 Bedreiging volksgezondheid Diverse opvoerstations Draaiboek Besmettingen (voedsel, drinkwatervoorziening) Ontdekking besmettingsbronnen of enkele ziektegevallen van riskante besmettelijke ziekten drinkwater Nooddrinkwatervoorziening Zie: deelplan Operationele Ondersteuning Calamiteitenplan Evides 8 Ziektegolf Geen locaties aan te Draaiboeken Variola, Laat ontdekte oorzaken van ramptype Bedreiging volksgezondheid Grootschalige epidemie (infectieziekten) wijzen SARS, Influenza 9 Tunnelongevallen Ongevallen in trein- en autotunnels 10 Brand in grote gebouwen Grote brand in kwetsbaar gebouw Drechttunnel (A16) Kiltunnel (N217) Tunnel Dordtse Kil (HSL) P.I. De Dordtse Poorten Verzorgingshuizen: De Linde, Merwelanden, Dubbelmonde, Vijverhof, Thureborg, Vreedonk Verpleeghuizen: Crabbehof, Sterrenlanden, Het Parkhuis. Psychiatriche ziekenhuizen: De Grote Rivieren, De Hoop. Ziekenhuizen: Albert Schweitzer, locaties Refaja en Dordwijk. Woon/zorgcomplexen: Stadswiel, Sterrenwiel, De Kolkelaer. Calamiteitenbestrijdingsplan Drechttunnel A16, Datum: Calamiteitenbestrijdingsplan Kiltunnel N217, Datum: Railplan, gereed: medio 2006 Aanvalplannen brandweer Eigen plannen instellingen. 11

12 A - 4 Risico s, Vervolg Lijst risico s (vervolg) Ramp type Soort risico Risicovolle locatie/ situatie Stand van zaken planvorming 10 Brand in grote gebouwen (vervolg) Grote brand in kwetsbaar gebouw Wooncentra senioren: De Gravenhorst, Watersteyn, Zonneweelde, Admiraalsflat. Overige kwetsbare gebouwen: Stadskantoor, Schouwburg Kunstmin, zwembad Aquapulca, winkelcentra Sterrenburg en Drievriendenhof, discotheek Scanners, Merwehal, Sporthallen Sterrenburg en Wielwijk, kunstijsbaan Drechtstedenhal, bioscoop Eurocinema, woonflat Sequoia en seniorenflat Octant. Aanvalplannen brandweer Eigen plannen instellingen. 11 Instorting van (grote) gebouwen Instorting 12 Uitval nutsvoorzieningen Elektriciteitsvoorziening Drinkwatervoorziening Voorzieningen voor spraak- en datacommunicatie Gasvoorziening Grote Kerk Sequoia Octant N.v.t. Zie: 7 N.v.t. N.v.t. Aanvalplannen brandweer Risico-inventarisatie provincie ZH Calamiteitenplanne n nutsbedrijven Zie: 7 Risico-inventarisatie provincie ZH Calamiteitenplanne n nutsbedrijven Vervolg op volgende bladzijde 12

13 A - 4 Risico s, Vervolg Lijst risico s (vervolg) Ramp type Soort risico Risicovolle locatie Stand van zaken planvorming 13 Paniek in menigten Festiviteiten, demonstraties, evenementen Dordt in stoom Havenfestival Wantijpop Planvorming Politie Zuid- Holland Zuid Rainbowfestival Bluesfestival Big Rivers FC Dordrecht (stadion) 14 Verstoring van de openbare orde Rellen rondom demonstraties en andere publieke manifestaties Gewelddadigheden rondom voetbalwedstrijden Massale vechtpartijen Zie 13. Planvorming Politie Zuid- Holland Zuid 15 Overstroming Overstromingen vanuit zee Overstromingen door hoge rivierwaterstanden Vollopen van een polder of droogmaking door langdurige zware regenval en/of dijkdoorbraak 16 Natuurbranden Grote tot zeer grote natuurbranden 17 Extreme weersomstandigheden Extreme koude, sneeuw of ijzel Extreme hitte, droogte en eventuele smog Zware storm Extreem veel neerslag Gemeente Dordrecht N.v.t. N.v.t. Bestrijdingsplan hoogwater Gemeente Dordrecht,2004/2005 Calamiteitenplan Waterschap Hollandse Delta N.v.t. N.v.t. Moderne crises Naast de klassieke rampen uit de Leidraad Maatramp is ook een aantal moderne crises te benoemen welke van invloed kunnen zijn op de openbare orde en veiligheid, zoals terrorisme en dierziekten. 13

14 A - 5 Relatie met overige planvorming Inleiding Het rampenplan vormt de basis voor overige planvorming op het gebied van grootschalige incidenten bestrijding. Dit hoofdstuk behandelt overige planvorming die is gerelateerd aan het rampenplan. Lijst Onderstaand overzicht beschrijft de overige planvorming die gerelateerd is aan het rampenplan. Planvorming Van wie Inhoud Toepassing Rampbestrijdingsplannen: (zie: A4) Provinciaal coördinatieplan Calamiteitenplan Hollandse Delta Convenant tot regeling van de incidentenbestrijding voor de grote vaarwegen in het Benedenrivierengebied Gemeente Provincie Waterschap Rijkswaterstaat Gemeente De mogelijke aard, omvang en de effecten van een ramp voor de bevolking. Concrete voorbereidingsmaatregelen, gebaseerd op de organisatiestructuur en taakverdeling zoals beschreven in dit rampenplan. Schema van de leiding over en de gecoördineerde inzet van diensten en organisaties bij de bestrijding van rampen en zware ongevallen op provinciaal niveau De bevoegdheden en de werkwijze van de Commissaris van de Koningin voor zover deze bij de bestrijding van een ramp of zwaar ongeval betrokken is (zie hoofdstuk B-1 Gezagsstructuur) Gegevens over het verzoeken en verlenen van bijstand Kader voor de bestrijding van waterstaatkundige rampen Taken die uitgevoerd moeten worden Uitvoerders van deze taken Leidraad voor het optreden van operationele diensten, Rijkswaterstaat, Kustwachtcentrum, lokale en andere autoriteiten in geval van aanvaring, scheepsbrand, (dreigende) explosie, ernstige waterverontreiniging of ander incident op één of meer binnen het werkingsgebied van het convenant gelegen vaarwegen Gaat vooraf aan het aan de inwerkingstelling van het gemeentelijk rampenplan Bij incident op de specifieke locatie waarvoor het rampbestrijdingsplan beschreven is. Bij een (dreiging van een) ramp of zwaar ongeval van meer dan plaatselijke betekenis in 1 of meer gemeenten Bij waterstaatkundige incidenten en rampen Rivierengebieden: Lek, Merwede / Oude Maas. Vervolg op volgende bladzijde 14

15 A 5 Relatie met overige planvorming, Vervolg Lijst (vervolg) Planvorming Van wie Inhoud Toepassing Planvorming Bestrijding Infectieziekten GHOR Kader voor de bestrijding en het voorkomen van verdere uitbreiding van infectieziekten Taken die uitgevoerd moeten worden Uitvoerders van deze taken Bij infectieziekten Planvorming buurgemeenten Gemeenten Zwijndrecht, Moerdijk Zie: deel A4 15

16 Deel B1 - Basisplan B1-0 Inleiding en inhoudsopgave Inleiding In het basisplan ligt het accent op de bestuurlijke, organisatorische en coördinerende elementen bij het bestrijden van een ramp en de terugkeer naar de normale gang van zaken. De technische uitvoeringsaspecten zijn terug te vinden in deelplannen en draaiboeken. Inhoud Dit hoofdstuk behandelt de volgende onderwerpen: Onderwerp Zie Bladzijde hoofdstuk Coördinatie- en gezagsstructuur 1 Coördinatie- en gezagsstructuur: bestuurlijk Coördinatie- en gezagsstructuur: operationeel Coördinatie- en gezagsstructuur: schema Samenstelling van staven en teams 2 Samenstelling van staven en teams: bestuurlijk Samenstelling van staven en teams: operationeel Taken en verantwoordelijkheden 3 Taken en verantwoordelijkheden: bestuurlijk Taken en verantwoordelijkheden: operationeel Opsomming van de hoofdprocessen 4 13 Activiteitenoverzicht 5 15 Verantwoordelijkheden gemeentelijke processen

17 B1-1.1 Coördinatie- en gezagsstructuur: bestuurlijk Uitgangspunten De bestuurlijke coördinatie- en gezagsstructuur is zoveel mogelijk gebaseerd op de normale werkwijze van deze organisaties en gemeentelijke diensten. Commissaris van de Koningin De Commissaris van de Koningin (CdK) speelt in de bestuurlijke afstemming tussen burgemeesters onderling en in de lijn burgemeester - CdK - minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) een cruciale rol, die is vastgelegd in de Wrzo. geeft hen, zo nodig, aanwijzingen bij rampen, zware ongevallen of ordeverstoringen van meer dan plaatselijke betekenis over de samenwerking met elkaar, alsmede met de besturen van de gemeenten, de waterschappen en de provincie. Coördinerend burgemeester De coördinerend burgemeester werkt in beginsel vanuit het Regionaal Coördinatiecentrum. Hij wordt ondersteund en geadviseerd door een Regionaal Beleidsteam. houdt nauw contact met de overige betrokken burgemeesters middels een Overleg van Burgemeesters (OvB). geeft leiding aan het RBT. Opmerking: Bij een grootschalig incident waarbij meer dan één gemeente betrokken raakt of dreigt te raken, treden er meerdere burgemeesters op. Een coördinerend burgemeester wordt dan aangewezen die toeziet op de bestuurlijke coördinatie. Referentie: Zie convenants in bijlage 4 Burgemeester De burgemeester: heeft het opperbevel bij rampen en zware ongevallen (art Wrzo) geeft leiding aan een door hem samengestelde gemeentelijke rampenstaf is bevoegd overtredingen van wettelijke voorschriften die betrekking hebben op de openbare orde te beletten of te beëindigen (art. 172 Gemeentewet) is bevoegd bevelen te geven die noodzakelijk te achten zijn voor de handhaving van de openbare orde (art. 172 Gemeentewet) is bevoegd bij brand en ongevallen bevelen te geven die met het oog op voorkomen, beperken en bestrijden van gevaar nodig zijn (art. 173 Gemeentewet) is bevoegd tot het geven van noodbevelen en noodverordeningen in bepaalde omstandigheden (art. 175 en 176 Gemeentewet) Vervolg op volgende bladzijde 17

18 B1-1.1 Coördinatie- en gezagsstructuur: bestuurlijk, Vervolg Dijkgraaf De bevoegdheden van de dijkgraaf zijn vastgelegd in de Waterschapswet, de Waterstaatswet en de Wet op de Waterhuishouding. Opmerking: Bij waterstaatkundige calamiteiten bestaat er een nauw raakvlak tussen de bevoegdheden van de dijkgraaf en de burgemeester (zie deel C) Hoofdofficier van Justitie De hoofdofficier van justitie geeft leiding aan het opsporingsonderzoek. De bevoegdheden van de Hoofdofficier van Justitie zijn vastgelegd in het Wetboek van Strafvordering, de Politiewet en de Wet RO. 18

19 B1-1.2 Coördinatie- en gezagsstructuur: operationeel Uitgangspunten Degene die de leiding heeft over de brandweer is tevens belast met de operationele leiding van de rampenbestrijding, tenzij de burgemeester een andere voorziening treft (artikel 11, lid 2, Wrzo). Operationeel leider De Regionaal Commandant van Dienst vervult onder rampomstandigheden de functie van Operationeel Leider. De operationeel leider geeft, in opdracht van de burgemeester, bindende aanwijzingen aan de samenwerkende zelfstandige hulpverleningsdiensten. De operationeel leider treedt niet in de bevoegdheid van de hoofden van de operationele diensten aangaande de wijze van uitvoeren van de taken. Referentie: Zie Nota Operationele Leiding, Organisatieplan Regionale Brandweer ZHZ. Leider CoPI De Leider CoPI geeft leiding aan de multidisciplinaire bestrijding op de plaats van het incident of zwaar ongeval. 19

20 B1-1.3 Coördinatie- en gezagsstructuur: schema Schema Hieronder ziet u een schematische afbeelding van de coördinatie- en gezagsstructuur op bestuurlijk en operationeel niveau. Gezagslijn Minister van BZK Commissaris van de Koningin Ondersteunende staf Nationaal Coördinatie Centrum (NCC) Provinciaal Coördinatie Centrum (PCC) Burgemeester Opperbevelhebber Coördinerend burgemeester Operationeel Leider Burgemeester Opperbevelhebber Regionaal Beleidsteam Gemeentelijke Rampenstaf Gemeentelijke Rampenstaf Leider CoPI Regionaal Operationeel Team Commando Plaats Incident Ingezette operationele eenheden = bestuurlijke coördinatieniveaus = gezagslijn = coördinatie- / informatielijn = operationele coördinatieniveaus 20

21 B1-2.1 Samenstelling van staven en teams: bestuurlijk Opmerking De in dit hoofdstuk genoemde teams en centra zijn samengebundeld in de Gemeentelijke Rampenstaf (GRS) die onder leiding van de burgemeester staat. Gemeentelijk beleidsteam Het GBT bestaat uit: burgemeester ambtenaar rampenbestrijding ondersteuning: plotter, notulist en eventuele overige adviseurs operationeel leider hoofd voorlichting gemeentesecretaris Opmerking: Samenstelling GBT is afhankelijk van beschikbaarheid van personeel (schaarste van functionarissen) Zie: Werkwijze GBT zie deel C3-1 Gemeentelijk Managementteam Het GMT bestaat uit: Gemeentesecretaris Procesverantwoordelijke Opvang Procesverantwoordelijke Registratie Procesverantwoordelijke Operationele Ondersteuning Procesverantwoordelijke Nazorg / IAC Procesverantwoordelijke Facilitaire Ondersteuning Liaison Interne Voorlichting Zie: Werkwijze GMT zie deel C3-1 Gemeentelijk Actiecentrum Voorlichting Het gemeentelijk actiecentrum Voorlichting bestaat uit: Hoofd Voorlichting Coördinator gemeentelijk actiecentrum Voorlichting Teamleider Publieksvoorlichting Teamleider Persvoorlichting Teamleider Interne voorlichting Media watcher Vervolg op volgende bladzijde 21

22 B1-2.1 Samenstelling van staven en teams: bestuurlijk, Vervolg Gemeentelijk Actiecentrum Voorlichting (vervolg) Zie: Werkwijze GAC Voorlichting zie deel C4-2 Verbinding en ondersteuning Verbinding en ondersteuning is in de gemeente Dordrecht gesplitst in: Administratieve Ondersteuning (zie deel C3-2) Facilitaire Ondersteuning (zie deel C3-3) Gemeentelijke actiecentra De samenstelling van de gemeentelijke actiecentra is uitgewerkt in de gemeentelijke deelplannen: Registratie, Opvang, Voorlichting, Operationele Ondersteuning, Nazorg (deel B3-2 en deel B6-1 t/m B6-4). Regionaal Beleidsteam Het RBT bestaat uit: Coördinerend Burgemeester Operationeel Leider Regionaal Geneeskundig Functionaris Korpschef politie Regionale Voorlichter Evt. externen/ adviseurs. 22

23 B1-2.2 Samenstelling van staven en teams: operationeel Regionaal Operationeel Team Het ROT bestaat uit: Plaats in team Brandweer Politie GHOR Voorlichting Overige organisaties Bestuurlijk aanspreekpunt Functionaris Voorzitter ROT Stafofficier Meetplanleider (afhankelijk van incident) Algemeen commandant Staf Grootschalig & Bijzonder Optreden Hoofd Sectie GHOR Politievoorlichter N.B.: afhankelijk van de aard van het incident Eventueel toe te voegen door de burgemeester Commando Plaats Incident Het CoPI bestaat uit: Plaats in team Brandweer Politie GHOR Voorlichting Overige organisaties die op het rampterrein zijn ingezet Functionaris Leider CoPI Stafofficier CoPI Adviseur Gevaarlijke Stoffen (afhankelijk van incident) Officier van dienst Politie Commandant van Dienst Geneeskundig Politievoorlichter N.B.: afhankelijk van de aard van het incident 23

24 B1-3.1 Taken en verantwoordelijkheden: bestuurlijk Commissaris van de Koningin De Commissaris van de Koningin (CdK) heeft de volgende taken en verantwoordelijkheden: afstemmen van het beleid op bestuurlijk niveau met en tussen de gemeenten, de rijksdiensten en andere overheidsorganisaties (waterschappen, politie, brandweer, geneeskundige organisaties, enz.) verzorgen van de informatievoorziening tussen overheden en instanties die daarvoor in aanmerking komen regelen van de bijstandsverlening op verzoek van de burgemeesters en / of korpsbeheerders in de provincie of van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, volgens bestaande procedures Coördinerend burgemeester De coördinerend burgemeester functioneert als een eenhoofdig bestuurlijk aanspreekpunt voor de gemeenten, de Operationeel Leider, de Provincie, het Rijk en het waterschap vervult een ondersteunende rol Opmerking: De instelling van een coördinerend burgemeester tast in geen enkele zin het opperbevel van de afzonderlijke burgemeesters aan of de bevoegdheden van de Commissaris van de Koningin. Referentie: Zie convenants in deel B2 Burgemeester Taken en verantwoordelijkheden van de burgemeester zijn vastgelegd in de Gemeentewet en de Wrzo, deze zijn: Opperbevel bij rampen en zware ongevallen of vrees voor het ontstaan daarvan (art Wrzo) Opperbevel bij brand en ongevallen waarbij brandweer een taak heeft (art. 173 Gemeentewet) Handhaving openbare orde (art. 172 Gemeentewet) Regionaal Beleidsteam (RBT) Het RBT adviseert en informeert de coördinerend burgemeester en afzonderlijke burgemeesters aangaande de bestrijding van de ramp of zwaar ongeval op beleidsmatig niveau. Vervolg op volgende bladzijde 24

25 B1-3.1 Taken en verantwoordelijkheden: bestuurlijk, Vervolg Gemeentelijk beleidsteam (GBT) Het GBT heeft de volgende taken en verantwoordelijkheden: informeren van de burgemeester over het verloop van de rampbestrijding en het incident voorbereiden van de (manier van) informatie aan en de voorlichting van de bevolking aanvragen van personele en materiële hulp van elders, voor zover dit niet is gemandateerd aan de diensten adviseren van de burgemeester bij de te nemen beleidsbeslissingen toezicht houden op de uitvoering van de genomen beslissingen doorlopend volgen van de ontwikkelingen opstellen van de totale verslaglegging van de ramp. Gemeentelijk Managementteam (GMT) Het GMT heeft de volgende taken en verantwoordelijkheden: coördineren (onder voorzitterschap van de gemeentesecretaris) van werkzaamheden van de gemeentelijke actiecentra informeren van de burgemeester over resultaten van de werkzaamheden van de gemeentelijke actiecentra adviseren van de burgemeester Voorlichtingsteam Het voorlichtingsteam heeft de volgende taken en verantwoordelijkheden: publieksvoorlichting interne voorlichting persvoorlichting media watching Zie: deelplan Voorlichting (B6-2) voor een verdere uitwerking. Vervolg op volgende bladzijde 25

26 B1-3.1 Taken en verantwoordelijkheden: bestuurlijk, Vervolg Verbinding en ondersteuning Het onderdeel Administratieve Ondersteuning heeft de volgende taken en verantwoordelijkheden: verzorgen van in- en uitgaand berichtenverkeer verslagleggen en verzorgen van een logboek plotten en bijhouden van gegevens op kaarten verzorgen van relevante documentatie juridische ondersteuning Het onderdeel Facilitaire Ondersteuning heeft de volgende taken en verantwoordelijkheden: verzorgen van hulpmiddelen (audiovisuele, telecommunicatie en andere hulpmiddelen) verzorgen van de catering voor gemeentelijk personeel Zie: draaiboeken deel C3 voor een verdere uitwerking. Gemeentelijke actiecentra De GAC s hebben de volgende taken en verantwoordelijkheden: dienen als een coördinatiecentrum van bepaalde gemeentelijke activiteiten vertalen de opdrachten uit het gemeentelijk beleidsteam in werkopdrachten voor de gemeentelijke eenheden Zie: de diverse deelplannen en draaiboeken. Dijkgraaf De dijkgraaf heeft de volgende taken en verantwoordelijkheden: waterkering: voorkomen van (dreigende) overstroming waterkwaliteitsbeheersing: voorkomen en bestrijden van wateroverlast waterkwaliteitsbeheer: waarborgen van de waterkwaliteit wegbeheer: bestrijden van verkeerscalamiteiten Hoofdofficier van Justitie De hoofdofficier van justitie heeft de volgende taken en verantwoordelijkheden: het opsporen en vervolgen van strafbare feiten het leiding geven aan het opsporingsonderzoek 26

27 B1-3.2 Taken en verantwoordelijkheden: operationeel Operationeel Leider (OL) De Operationeel Leider heeft de volgende taken en verantwoordelijkheden: coördineert de algehele uitvoering van de operationele diensten geeft bindende aanwijzingen aan de commandanten en hoofden van de operationele diensten adviseert de burgemeester(s) Regionaal Operationeel Team (ROT) Het ROT heeft de volgende taken en verantwoordelijkheden: ondersteunt de Operationeel Leider in zijn taken geeft leiding namens de Operationeel Leider aan de diensten en organisaties, die aan de rampbestrijding deelnemen coördineert de uitvoering van alle maatregelen van de actiecentra van de operationele diensten informeert de Operationeel Leider in het Gemeentelijk Operationeel Team plant de behoefte aan bijstand, zowel personeel als materieel voor de rampbestrijding en het namens bevoegd gezag aanvragen daarvan bij provincie of rijk verzamelt en verstrekt relevante gegevens betreffende de omvang van de ramp, de voortgang van de rampbestrijding en de genomen maatregelen van de bij de ramp betrokken organisaties doet voorstellen aan de burgemeester(s) over het waarschuwen, alarmeren, verplaatsen en opvangen van de bevolking creëert de randvoorwaarden voor het functioneren van de hulpverleningsdiensten verzorgt de ingezette eenheden geeft voorlichting m.b.t. de operationele aspecten zorgt voor voldoende assistentie om genomen besluiten te kunnen vastleggen, verwerken en doorgeven aan vertegenwoordigers van de eigen diensten Commando Plaats Incident (CoPI) Het CoPI heeft de volgende taken en verantwoordelijkheden: geeft leiding ter plaatse aan de disciplines die aan de rampenbestrijding deelnemen coördineert de inzet van de eenheden in de directe omgeving van het incident of ramp treft maatregelen gericht op het voorkomen en beperken van slachtoffers op de plaats van het incident geeft hulpverlening aan slachtoffers verstrekt informatie over de rampbestrijding aan de Voorzitter ROT en de op het rampterrein opererende eenheden vraagt bijstand aan van (bijzonder) materieel en personeel via de Voorzitter ROT 27

28 B1-4 Opsomming van de hoofdprocessen Inleiding Rampbestrijding kent vijf hoofdprocessen: Coördinatie en commandovoering (B2) Bron- en effectbestrijding (B3) Geneeskundige hulpverlening (B4) Openbare orde, verkeer en strafrechtelijk onderzoek (B5) Bevolkingszorg (B6) N.B.: De uitwerking van de hoofdprocessen (zie B2 t/m B6) laat zien: welke organisaties hierbij betrokken zijn in welke verschillende processen en activiteiten de hoofdprocessen uiteen vallen in welke deelplannen de taken en verantwoordelijkheden van de activiteiten nader zijn uitgewerkt welke diensten procesverantwoordelijk zijn Coördinatie en commandovoering (B2) Het hoofdproces Coördinatie en commandovoering maakt duidelijk wie waarover kan beslissen. De coördinatie en afstemming tussen die processen vindt op 3 óf 4 niveaus plaats: Regionaal Beleidsteam (alleen bij GRIP 4), Gemeentelijke Rampenstaf, Regionaal Operationeel Team en in het CoPI. Bron- en effectbestrijding (B3) De daadwerkelijke acties op de plaats van het incident of het rampterrein vallen onder de noemer bron- en effectbestrijding. Het proces omvat het voorkomen van uitbreiding en het terugdringen van de oorzaak en de daarmee samenhangende fysieke effecten van een ramp. Gemeentelijke deelplannen: B3-2: Operationele ondersteuning Geneeskundige hulpverlening (B4) De organisatie van de hulpverlening is gericht op het daadwerkelijke redden van slachtoffers door geneeskundige hulpverlening. Hulpverlening omvat het geheel van handelen tot het moment dat verdere behandeling niet meer noodzakelijk is. Openbare orde, verkeer en strafrechtelijk onderzoek (B5) Ten tijde van een ramp kan grote maatschappelijke onrust ontstaan. De politie heeft als taak om bewegingen van de bevolking in goede banen te leiden om zeker te stellen dat de hulpverleningsdiensten hun werk kunnen blijven uitvoeren. Vervolg op volgende bladzijde 28

29 B1-4 Opsomming van de hoofdprocessen, Vervolg Bevolkings-zorg (B6) De gemeentelijke actiecentra zijn verantwoordelijk voor het brede takenpakket dat onder de noemer van zorg voor de bevolking valt. Gemeentelijke deelplannen: Opvang (B6-1) Voorlichting (B6-2) Registratie (B6-3) Nazorg / IAC (B6-4) 29

30 B1-5 Activiteitenoverzicht Wie doet wat? Op de volgende bladzijde staat een compleet overzicht wie waar verantwoordelijk voor is (V) en welke organisatie daarbij ondersteunend (O) is binnen de totale rampenbestrijdingsorganisatie. begrippenlijst OV = Opvang OO = Operationele ondersteuning C = Registratie B = Brandweer N = Nazorg / IAC P = Politie VL = Voorlichting G = Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen V= Verantwoordelijk O = Ondersteunend Hoofdproces Coördinatie en commandovoering Processen Gemeentelijk Coördinatie Centrum Regionaal Coördinatie Centrum Commando Plaats Incident Actiecentra OV C N OO VL B P G B P G Alarmering HVdiensten V V V Uitvoering GMC V V V Alarmering gemeente V V V Uitvoering GMC Alarmering GBT en GBT GMT-leden Communicatie en informatieuitwisselin g CoPI V O O Communicatie en informatieuitwisselin g ROT V O O Communicatie en GBT informatieuitwisselin g GCC Verslaglegging V V V V V GBT V V V V V V Hoofdproces Bron- en Effectbestrijding Processen Gemeentelijk Coördinatie Centrum Regionaal Coördinatie Centrum Commando Plaats Incident Actiecentra OV C N OO VL B P G B P G Bestrijding van brand en emissie van gevaarlijke stoffen O V Metingen verrichten O V O (MZHZ) Technische hulpverlening O V Ontsmetten van O V O mensen Ontsmetten van voertuigen O V Verzorging, logistiek rampbestrijdingspersoneel V/ O O (Provincie) V V V Milieuzorg V O (MZHZ) 30

31 begrippenlijst OV = Opvang OO = Operationele ondersteuning C = Registratie B = Brandweer N = Nazorg / IAC P = Politie VL = Voorlichting G = Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen V= Verantwoordelijk O = Ondersteunend Hoofdproces Bron- en Effectbestrijding, Vervolg Processen Gemeentelijk Coördinatie Centrum Regionaal Coördinatie Centrum Commando Plaats Incident Actiecentra OV C N OO VL B P G B P G Voorzien van V (Eneco) elektriciteit en gas Drinkwater verzorgen O V (Waterbedrijf) Beheer waterkwantiteit V (Waterbeheerder) Reiniging wegen V* * Afhankelijk van wegbeheerder V (Provincie) V (Waterschap) V (Rijkswaterstaat) Inzamelen besmette waren V O Reiniging oppervlakte water V (Rijkswaterstaat) V (Zuiveringsschap) O (Waterschap) Reinigen bodem V* * Afhankelijk van beheerder/ eigenaar Toegankelijk en V O O begaanbaar maken rampterrein Operationele ondersteuning V O Hoofdproces Geneeskundige hulpverlening bij Ongevallen en Rampen Processen Gemeentelijk Coördinatie Centrum Regionaal Coördinatie Centrum Commando Plaats Incident Actiecentra OV C N OO VL B P G B P G Redding V O O Triage en eerste V hulpverlening Gewonden vervoer V Medische verzorging V Registratie O O V gewonden Gezondheids- V bescherming Psychosociale hulpverlening O O V 31

32 begrippenlijst OV = Opvang OO = Operationele Ondersteuning C = Registratie (CRIB) B = Brandweer N = Nazorg P = Politie VL = Voorlichting G = Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen V= Verantwoordelijk O = Ondersteunend Hoofdproces Openbare orde, Verkeer en Strafrechtelijk onderzoek Processen Gemeentelijk Coördinatie Centrum Regionaal Coördinatie Centrum Commando Plaats Incident Actiecentra OV C N OO VL B P G B P G Ordehandhaving V Strafrechtelijk V onderzoek Identificatie doden V Afzettingen O O V Ontruimen en O V O evacueren Verkeersregulering O V Verkeersbegeleiding V Hoofdproces Bevolkingszorg Processen Gemeentelijk Coördinatie Centrum Regionaal Coördinatie Centrum Commando Plaats Incident Actiecentra OV C N OO VL GBT B P G Overig B P G Overig Waarschuwing V Uitvoering GMC sirenes Waarschuwing O V O geluidswagens Voorlichting V O O O O O O Transport V O getroffenen Opvang V O O Verzorging V O Primaire levens- V behoefte Gehele registratie O V O O O van personen Uitvaartverzorging V O O morgue/ chapelle ardente Herhuisvesting V Schaderegistratie en -afhandeling V 32

33 B1-6 Verantwoordelijkheden gemeentelijke processen Verantwoordelijkheden Onderstaande tabel geeft een overzicht van de gemeentelijke verantwoordelijkheden in het kader van de rampenbestrijding. Proces Procesverantwoordelijke Uitvoering door Basisplan V Alarmering Gemeentelijk Beleidsteam en Gemeentelijk Managementteam Gemeentesecretaris Ambtenaar Rampenbestrijding V Administratieve Ondersteuning Gemeentesecretaris Bestuurs en Management Ondersteuning V Facilitaire Ondersteuning Directeur Stafdiensten Interne Dienstverlening en ICT V Beheer GCC Oranjepark Commandant Brandweer Operationele Voorbereiding Voorlichting V Algemeen Afdelingshoofd Communicatie O Waarschuwing sirenes Regionale Brandweer V Waarschuwing geluidswagens Communicatie V Publieksvoorlichting Idem V Persvoorlichting Idem V Interne voorlichting Idem V Mediawatching Idem Opvang V Algemeen Directeur Sociale Dienst O Evacuatie Politie i.o.m. Sociale Dienst V Vervoer Stadswerken i.o.m. Sociale Dienst V Opvang Sociale Dienst V Verzorging Sociale Dienst V Voorzien in primaire levensbehoeften Sociale Dienst V Opvang dieren Stadswerken Registratie V Algemeen Directeur Publieksdiensten V Registratie Burgerzaken V Verificatie Idem V Inlichtingen Idem Informatie- en Adviescentrum (front-office) V Algemeen Directeur StadsBestuursCentrum V Informatie- en Adviescentrum (front-office) Nader te bepalen! V Schade StadsBestuursCentrum V Bijstand Sociale Dienst V Herhuisvesting Bouwen en Wonen V Rouwverwerking Essenhof Vervolg op volgende bladzijde 33

34 B1-6 Verantwoordelijkheden gemeentelijke processen, Vervolg Verantwoordelijkheden Vervolg Proces Procesverantwoordelijke Uitvoering door Operationele Ondersteuning V Algemeen Directeur Stadswerken V Verzorging logistiek/rampbestrijdingspotentieel Stadswerken V Milieuzorg Idem O (Nood)drinkwater Idem i.o.m. Evides V Reiniging wegen Idem V Toegankelijk en begaanbaar maken Idem rampterrein V Operationele ondersteuning Idem V Inzamelen besmette waren Idem 34

35 Deel B2 Hoofdproces Coördinatie en Commandovoering B2 1.0 Inleiding en inhoudsopgave Inleiding Dit hoofdstuk omschrijft de coördinatiefasen van de rampenbestrijding. Tevens wordt een overzicht gegeven van de structuren van het grootschalig multidisciplinair optreden die ertoe moeten leiden dat tijdens een incident, waarbij veelal sprake is van veel tijdsdruk, snel naar het juiste niveau wordt opgeschaald. Inhoudsopgave Dit hoofdstuk behandelt de volgende onderwerpen: Onderwerp Zie hoofdstuk Bladzijde Achtergrond Routine GRIP 1: bronbestrijding GRIP 2: bron- en effectbestrijding GRIP 3: bevolkingszorg in één gemeente GRIP 4: bevolkingszorg in meerdere gemeenten

36 B2 1.1 Achtergrond Inleiding Deze opschalingprocedure, ook wel de Gecoördineerde Regionale Incidentenbestrijdings Procedure (GRIP) genoemd, is onderverdeeld in verschillende gradaties en beschrijft een opbouw en uitbreiding van de incidentenbestrijdings-organisatie vanaf een kleinschalig tot een grootschalig incident. Opschalen Basis De basis van de rampenbestrijdingsorganisatie wordt gevormd door de normale organisatie van de gemeentelijke en regionale diensten. Het monodisciplinair optreden vormt de basis van het grootschalig optreden. Betrokken functionarissen en diensten behouden hun taken en bevoegdheden. Procedure De GRIP-procedure wordt voorafgegaan door de normale werkwijzen, aangeduid als routine. Door minimale wijzigingen wordt opgeschaald van kleinschalige tot grootschalige incidenten. Afkondigen GRIP procedure De GRIP-procedure vermeldt wie bevoegd is om een fase af te kondigen. De Gemeenschappelijke Meldcentrale (GMC) bewaakt bij elke melding of er sprake is van een situatie die in aanmerking komt voor het opstarten van de procedure. De bevoegde functionarissen bepalen of de procedure daadwerkelijk opgestart wordt (per fase bepaald). In de praktijk Volgorde fasen De volgorde van de fasen verloopt in de praktijk niet zo star. Zo kunnen bijvoorbeeld een of meerdere fasen overgeslagen worden wanneer een incident zich snel ontwikkelt. Gedeeltelijke activering Ook kan slechts een onderdeel uit de structuur geactiveerd worden. Voorbeeld: Indien buiten de regio een ramp of zwaar ongeval heeft plaatsgevonden moeten met betrekking tot voorlichting, opvang en begeleiding bevolking maatregelen plaatsvinden die gecoördineerd overleg noodzakelijk maken. Maar omdat de werkzaamheden omtrent de bestrijding elders gebeuren, hoeft noch het CoPI of het ROT geactiveerd te worden. Vervolg op volgende bladzijde 36

37 B2 1.1 Achtergrond, Vervolg Fasen GRIP De GRIP-procedure kent de volgende fasen: GRIP-fase Reikwijdte incident Routine Normale dagelijkse werkwijzen operationele diensten 1 Bronbestrijding 2 Bron- en effectbestrijding 3 Bevolkingszorg in één gemeente 4 Bevolkingszorg meerdere gemeenten 37

38 B2 1.2 Routine Omvang incident Het incident is beperkt van aard en omvang. Afhandelen De afhandeling geschiedt als volgt. Wie Hulpverleningsdiensten Hoogste leidinggevenden ter plaatse Functie/Actie Verrichten de normale, dagelijkse taken. Handelen het incident monodisciplinair af volgens de eigen alarmerings- en inzetprocedures. Overleggen onderling ad hoc. Nemen deel aan het motorkapoverleg. Voorlichten Elke dienst vult de voorlichting in volgens de eigen procedures. Alarmeren / Opschalen Elke dienst schaalt op volgens de eigen opschalingprocedures. 38

39 B2 1.3 GRIP 1: bronbestrijding Omvang incident Het incident is lokaal van aard met een duidelijke coördinatiebehoefte. De nadruk ligt op het sturen van operationele processen ter plaatse. Besluit tot afkondiging Het besluit tot afkondiging geschiedt als volgt. Wie Eén van de onderstaande drie: Officier van Dienst Geneeskundig Chef van Dienst Officier van Dienst Brandweer Functie/Actie Besluit tot afkondiging van GRIP 1 afhankelijk van de aard van het incident. Afhandelen De afhandeling geschiedt als volgt. Wie Leider CoPI CoPI Functie/Actie Is voorzitter en geeft eenhoofdige leiding aan het CoPI. Verzorgt de afhandeling multidisciplinair. Verzorgt de coördinatie en geeft leiding aan de eenheden in het veld. Voorlichten De CoPI-voorlichter, te weten de politiepersvoorlichter, schept de voorwaarden voor de voorlichting. Alarmeren / opschalen De GMC alarmeert de volgende functionarissen. Dienst Brandweer Politie GHOR Voorlichting Overige Functionarissen CoPI Leider CoPI Stafofficier CoPI Officier van Dienst Politie Commandant van Dienst Geneeskundig 1 e politievoorlichter Vervolg op volgende bladzijde 39

40 B2 1.3 GRIP 1: bronbestrijding, Vervolg Informeren De GMC informeert de volgende functionarissen. Dienst Brandweer GHOR Politie Wie Regionaal Commandant van Dienst Hoofd sectie Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen Algemeen Commandant Staf Grootschalig & Bijzonder Optreden 40

41 B2 1.4 GRIP 2: bron- en effectbestrijding Omvang incident Het incident is van dien aard dat aandacht voor de omgeving (effectbestrijding) en ondersteuning van de activiteiten ter plaatse - zoals logistiek of bijstand - noodzakelijk is. Besluit tot afkondiging Het besluit tot afkondiging geschiedt als volgt. Wie Functie/Actie De Leider CoPI Alarmeert voor GRIP 2. Uitzondering: Bij spoedgevallen kan - afhankelijk van de aard van het incident - ook de Officier van Dienst Brandweer, de Officier van Dienst Geneeskundig of de Chef van Dienst alarmeren voor GRIP 2. Afhandelen De afhandeling geschiedt als volgt. Wie CoPI ROT Operationeel leider Functie/Actie Zorgt multidisciplinair voor de incidentbestrijding ter plaatse. Zorgt voor het omgevingsmanagement (verzorgen van bijstand, het laten uitvoeren van metingen e.d.), het coördineren van de acties door de actiecentra van de operationele diensten en het informeren van de bestuurders. Is in beginsel de Regionaal Commandant van Dienst van de brandweer. (Zie Nota Operationele Leiding). Bij bepaalde typen incidenten (o.a. gijzelingen, epidemieën) kan de operationele leiding ook aan de Politie of Geneeskundige dienst worden opgedragen. Voorlichten De voorlichting geschiedt als volgt. Wie De politievoorlichters in het CoPI en het ROT De politievoorlichter in het ROT Actie Faciliteren de voorlichting. Coördineert de voorlichting. Vervolg op volgende bladzijde 41

42 B2 1.4 GRIP 2: bron- en effectbestrijding, Vervolg Alarmeren/ opschalen De GMC alarmeert de volgende teams en functionarissen. Dienst CoPI ROT Brandweer Leider CoPI Stafofficier CoPI Voorzitter ROT Stafofficier ROT Politie Officier van Dienst Politie Algemeen commandant SGBO GHOR Commandant van Dienst Hoofd Sectie GHOR Geneeskundig Voorlichting 1 e politievoorlichter 2 e politievoorlichter Overige Informeren De GMC informeert de volgende functionarissen. Dienst Gemeente Gemeente Wie Burgemeester Ambtenaar rampenbestrijding 42