Thema welzijn: voor een vitale viskweeksector

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Thema welzijn: voor een vitale viskweeksector"

Transcriptie

1 Thema welzijn: voor een vitale viskweeksector Wout Abbink, Johan Schrama, Hans van de Vis, Robbert Blonk, Leon Heinsbroek, Edward Schram, Arjan Palstra AFI and IMARES are cooperating in WAGENINGEN AQUACULTURE

2 Inleiding thema welzijn Voor de sector is duurzame groei van belang. Kernvraag: Hoe kan onderzoek naar fysiologie, welzijn en gedrag bijdragen aan de ontwikkeling van de sector? Samenwerking tussen bedrijfsleven, overheid en onderzoek is hierbij het uitgangspunt.

3 Doel Het optimaal functioneren van de vis in aquacultuursystemen staat centraal. Dit willen we realiseren door middel van: Het genereren van strategische (fundamentele) en toepasbare kennis rond welzijn, gedrag en fysiologie (t.b.v. duurzame productie in aquatische systemen). Welzijn Productiviteit Productkwaliteit

4 Strategisch fundamenteel toegepast Kennis die de sector vooruit kan helpen, direct of indirect

5 Basis voor duurzame ontwikkeling Sector Duurzame groei Onderzoek Overheid

6 Welke tools zijn voorhanden om aan ons doel te werken. Gedragsobservatie Camera s, software tracking systemen preferentiekamer Metabolisme Respiratiecellen voor metabole metingen Fysiologische analyses EEG-, ECG-metingen Bloedparameters Product Off flavour analyses vleeskwaliteit Experimentele recirculatiesystemen Waterkwaliteitsmetingen Fokprogramma s in relatie tot RAS Genexpressie Effect van behandelingen op de expressieniveaus van bepaalde genen.

7 Voorbeelden van projecten waarbij de driehoek overheid onderzoek sector aan de basis heeft gestaan.

8 body mass (g) AquaVlan; een duurzame aquacultuur Group: 26.5 C ph 8 Glucose (mmol/l) Lactate (mmol/l) NEFA (mmol/l) Osmolality (mosmol/kg) NKA (μmol P i /h/mg protein) Na + (mmol/l) Cl - (mmol/l) HCO 3 - (mmol/l) ph a initial body mass final body mass 21 C 23.5 C 25 C 26.5 C 29 C groups

9 Yellowtail kingfish carpaccio!

10 Zwemactiviteit als natuurlijke manier om zowel productie als welzijn te verhogen Zwemactiviteit: stimuleert groei en voedingsefficientie. verlaagt stress en verhoogt overleving. Verandert (verbetert?) filetsamenstelling. VIP-project King Kong met yellowtail kingfish. Mogelijkheden voor implementatie in de aquacultuur.

11 Preferentiekamer: wat kiest een vis?

12 Zone 1 Zone 2 28 C Zone 8 25 C 25 C Zone 3 22 C 22 C Zone 7 19 C 19 C Zone 4 16 C Zone 6 Zone 5 Met de preferentiekamer kan de voorkeur van vissen voor waterkwaliteitsparameters en temperatuur bepaald worden.

13 Optimalisatie zalm smolts productie in RAS: Primeur! Zalmen in Yerseke! EU project Feed & Treat: verbetering van de waterkwaliteit door een verbeterde afstemming van visvoer en mechanische en biologische waterbehandeling

14 Bedwelmen van vissen voorafgaand aan de slacht in rust hersenactiviteit hartslag Na toediening stroom epileptische aanval

15

16 Voeding en gedragsonderzoek tong Foerageert s nachts en op de bodem Begraven in het zand tegen predatoren, minimale zichtbaarheid Voergedrag is trade-off tussen angst en honger foerageergedrag tong: angst honger verlegen angst brutaal

17 Voeding en gedragsonderzoek Voerinname bij tong is gerelateerd aan de zwemactiviteit overdag: actieve tongen eten meer. Implementatie in fokprogramma s.

18 Genexpressie in toegepast onderzoek Vaststellen van fysiologische reacties op celniveau. Gebruik van aan- en uitstaan van genen voor ontwikkeling van nieuwe visvoeders. Voer A geeft een 5-10X lagere expressie (rood) van genen betrokken bij ijzermetabolisme en immuunreactie vergeleken met voer B. i.s.m. Universiteit van Barcelona

19 Ontwikkeling van nieuwe reproductietechnieken Gecontroleerde reproductie van tong, tarbot, snoekbaars, aal en yellowtail kingfish. Natuurlijke manipulatie (licht, temperatuur, paaigedrag, feromonen) Kunstmatige manipulatie (hormonale stimulatie o.a. via celimplantaten). i.s.m. NewCatch

20 Zebravis als aquacultuur proefdiermodel: voeding, gezondheid, reproductie Snellere en goedkopere screening. Uitgebreid scala aan moleculaire technieken. Kennis van medische biologie naar aquacultuur. Zwemtunnels i.s.m. Leiden Universiteit

21 Afsluiting: de driehoek sector onderzoek - overheid Duurzame ontwikkeling van de sector is van belang. onderscheid ten opzichte van goedkope import. Hoe kan dit bereikt worden? Het optimaal functioneren van het dier in aquacultuursystemen centraal te stellen: onder andere aandacht voor positieve prikkels. Het genereren van strategische en toepasbare kennis rond welzijn, gedrag en fysiologie. Welzijn van vissen en de bedrijfsvoering hand in hand laten gaan.

22 Afsluiting Wageningen UR

Kweek van yellowtail kingfish (Seriola lalandi) in Nederland

Kweek van yellowtail kingfish (Seriola lalandi) in Nederland nieuwe soorten in de aquacultuur Kweek van yellowtail kingfish (Seriola lalandi) in Nederland Door Wout Abbink, Ainhoa Blanco, Marnix Poelman (allen IMARES, onderdeel van Wageningen UR), Jonathan Roques

Nadere informatie

Topchefs bereiden nieuwe duurzame vis gekweekt in Leuven Dagkrant K.U.Leuven

Topchefs bereiden nieuwe duurzame vis gekweekt in Leuven Dagkrant K.U.Leuven Page 1 of 5 Dagkrant K.U.Leuven Topchefs bereiden nieuwe duurzame vis gekweekt in Leuven Page 2 of 5 Vakgebieden >> Biosystemen Onderwerpen >> aquacultuur Onderwerpen >> vissen [14-11-2011] Op maandag

Nadere informatie

Welzijn van vissen tijdens de productie: de case Afrikaanse meerval

Welzijn van vissen tijdens de productie: de case Afrikaanse meerval Welzijn van vissen tijdens de productie: de case Afrikaanse meerval Johan Schrama & Pascal van de Nieuwegiessen Aquaculture and Fisheries Group Wageningen University The Netherlands Inhoud presentatie

Nadere informatie

Wageningen IMARES. Viskweek voor voedselproductie: welzijn issues. Hans van de Vis

Wageningen IMARES. Viskweek voor voedselproductie: welzijn issues. Hans van de Vis Wageningen IMARES Viskweek voor voedselproductie: welzijn issues Hans van de Vis Wageningen IMARES is een samenwerkingsverband tussen Wageningen UR en TNO Agenda Welzijn Ethiek en welzijn Indelen van welzijn

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage. Geachte Voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage. Geachte Voorzitter, Directie Visserij De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum 4 september 2008 2070828790 Viss. 2008/5042 25 september

Nadere informatie

Welzijn vissen Nationaal en Internationaal beleid. Arjo Rothuis Directie Visserij Ministerie van LNV

Welzijn vissen Nationaal en Internationaal beleid. Arjo Rothuis Directie Visserij Ministerie van LNV Welzijn vissen Nationaal en Internationaal beleid Arjo Rothuis Directie Visserij Ministerie van LNV Welzijn Veel maatschappelijk en politieke aandacht voor welzijn Uitbrengen LNV nota dierenwelzijn (oktober

Nadere informatie

hoofdstuk 2-4 hoofdstuk 2

hoofdstuk 2-4 hoofdstuk 2 Samenvatting Het doel van het onderzoek, zoals beschreven in dit proefschrift, is het identificeren van fysiologische parameters voor het meten van stress bij vleesvarkens. Stress, veroorzaakt door de

Nadere informatie

Iedere vis zijn verhaal: ervaringen vanuit AquaVlan.

Iedere vis zijn verhaal: ervaringen vanuit AquaVlan. Iedere vis zijn verhaal: ervaringen vanuit AquaVlan wouter.meeus@kahosl.be Programma xxxxxx Overzicht vissoorten in AquaVlan Overzicht uitgevoerd onderzoek, realisaties en highlights Conclusies Partners

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38704 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Shafiei Sabet, Saeed Title: The noisy underwater world : the effect of sound on

Nadere informatie

Kunstmatige voortplanting van de Europese aal

Kunstmatige voortplanting van de Europese aal Kunstmatige voortplanting van de Europese aal Dr. Ir. Arjan P. Palstra (PhD) Senior onderzoeker aquacultuur (visfysiologie) The Institute for Marine Resources and Ecosystem Studies (IMARES) Wageningen

Nadere informatie

Opbouw van presentatie: Plantsapmetingen verminderen teeltrisico s. Bemesting en productkwaliteit. Hoe groeit een plant?

Opbouw van presentatie: Plantsapmetingen verminderen teeltrisico s. Bemesting en productkwaliteit. Hoe groeit een plant? Opbouw van presentatie: INLEIDING: Doel / nut van gezonde bodem & plant Hoe groeit een plant? Wat doet de bodembiologie voor ons? Plantsapmetingen verminderen teeltrisico s Bemesting en productkwaliteit

Nadere informatie

PPS Vitaal & Gezond Kalf. Kees van Reenen & Francesca Marcato (WUR) Jacques de Groot (VanDrie Group)

PPS Vitaal & Gezond Kalf. Kees van Reenen & Francesca Marcato (WUR) Jacques de Groot (VanDrie Group) PPS Vitaal & Gezond Kalf Kees van Reenen & Francesca Marcato (WUR) Jacques de Groot (VanDrie Group) Voortgang Eerste resultaten experiment 1 - transportstudie Vooruitblik volgende experimenten Discussie

Nadere informatie

Duurzaamheidsaspecten van kweek van vis in Nederland

Duurzaamheidsaspecten van kweek van vis in Nederland Duurzaamheidsaspecten van kweek van vis in Nederland Een voorstel om te komen tot een duurzaamheidsmaatlat voor de viskweek Dr. J.W. van de Vis Rapport 08.001 Vestiging IJmuiden Publicatiedatum: Januari

Nadere informatie

Effecten van toenemende warmte en CO 2 op het leven in zee

Effecten van toenemende warmte en CO 2 op het leven in zee Effecten van toenemende warmte en CO 2 op het leven in zee Jack Middelburg Universiteit Utrecht Darwin Centrum voor Biogeologie Netherlands Earth System Science Centre 21 Oktober 2014 KNAW Oceaan in hoge

Nadere informatie

SARB SARB. Ontworpen voor recirculatiesystemen (RAS) Zinkend voer. Duurzaam visvoer. Drijvend voer. Bevat astaxanthine. Semi-drijvend voer

SARB SARB. Ontworpen voor recirculatiesystemen (RAS) Zinkend voer. Duurzaam visvoer. Drijvend voer. Bevat astaxanthine. Semi-drijvend voer 2019 SARB Sarb heeft een andere kijk op visvoer, een manier om u in elk seizoen en in alle omgeving onze voeren te laten waarderen. Optimalisatie tot uw dienst, een andere blik op Aquacultuur. Zinkend

Nadere informatie

Aan de leden van de Eerste Kamer der Staten Generaal Aan de leden van de Commissie EL&I Per

Aan de leden van de Eerste Kamer der Staten Generaal Aan de leden van de Commissie EL&I Per Aan de leden van de Eerste Kamer der Staten Generaal Aan de leden van de Commissie EL&I Per e-mail Drebbelstraat 195 2522 DA Den Haag Hendrik Jan Bakker T 06 4492 0544 hendrikjan.bakker@groenemoslims.nl

Nadere informatie

MARINE MARINE. Ontworpen voor recirculatiesystemen (RAS) Zinkend voer. Duurzaam visvoer. Drijvend voer. Bevat astaxanthine. Semi-drijvend voer

MARINE MARINE. Ontworpen voor recirculatiesystemen (RAS) Zinkend voer. Duurzaam visvoer. Drijvend voer. Bevat astaxanthine. Semi-drijvend voer 2019 MARINE De visteelt op zee wordt gekenmerkt door zijn professionaliteit en snelle ontwikkeling. Wij lopen daarin voorop en ontwikkelen toonaangevend visvoer voor Zeebaars en Zeebrasem. Zinkend voer

Nadere informatie

DIERGENEESKUNDIGE VERKLARING

DIERGENEESKUNDIGE VERKLARING DIERGENEESKUNDIGE VERKLARING Op...dag...20..., omstreeks...uur, werd door mij: Naam dierenarts : Praktijkadres : Vestigingsplaats : Bent u de behandelend dierenarts van dit dier? - Ja - Nee Onderstaande

Nadere informatie

MARELEC M1 Sorteersystemen

MARELEC M1 Sorteersystemen MARELEC M1 Sorteersystemen MARELEC M1 Sorteersystemen Nauwkeurig Hoge weeg- en sorteersnelheid Robuuste constructie Verschillende toevoermogelijkheden Verschillende sorteermogelijkheden Flexibele software

Nadere informatie

Studie naar het voorkomen van het Bacilliform virus in Crangon crangon. Benigna Van Eynde Studiedag Grijze Garnaal 1 juli 2015

Studie naar het voorkomen van het Bacilliform virus in Crangon crangon. Benigna Van Eynde Studiedag Grijze Garnaal 1 juli 2015 Studie naar het voorkomen van het Bacilliform virus in Crangon crangon Benigna Van Eynde Studiedag Grijze Garnaal 1 juli 2015 Deel 1: Inleiding Samenwerking Universiteit Gent Departement Gewasbescherming

Nadere informatie

Geprikkelde vissen leven gelukkig

Geprikkelde vissen leven gelukkig ONDERWIJS & ONDERZOEK Geprikkelde vissen leven gelukkig Jan Willem D.M. Henfling Welzijn van dieren in het algemeen en vissen in het bijzonder betekent toch dat ze geen stress ondervinden? De omgeving,

Nadere informatie

Marinevoer Dedicated to your performance. Marinevissen. Zinkend voer. Ontworpen voor recirculatiesystemen (RAS) Duurzaam visvoer.

Marinevoer Dedicated to your performance. Marinevissen. Zinkend voer. Ontworpen voor recirculatiesystemen (RAS) Duurzaam visvoer. Marinevoer 2017 Dedicated to your performance Zinkend voer Ontworpen voor recirculatiesystemen (RAS) Drijvend voer Duurzaam visvoer Semi-drijvend voer Bevat astaxanthine Bevat geen eiwit van landdieren

Nadere informatie

Inzet van landbouwhuisdieren. Reina Ferwerda, Francisca Caron-Flinterman en Simon Oosting

Inzet van landbouwhuisdieren. Reina Ferwerda, Francisca Caron-Flinterman en Simon Oosting Inzet van landbouwhuisdieren Reina Ferwerda, Francisca Caron-Flinterman en Simon Oosting Inhoud Inzet van dieren Functies en rollen Effecten Knelpunten Onderzoek Behoeften en indicatieve eisen van landbouwhuisdier

Nadere informatie

Astacicultuur. Commerciële teelt van rivierkreeften. door Thomas Abeel

Astacicultuur. Commerciële teelt van rivierkreeften. door Thomas Abeel Astacicultuur Commerciële teelt van rivierkreeften door Thomas Abeel Inhoud Inleiding Rivierkreeft op je bord? Productie van rivierkreeft Rode rivierkreeft Redclaw Europese rivierkreeft Onderzoek HUB-KAHO

Nadere informatie

Steurvoer Dedicated to your performance. Steur. Ontworpen voor recirculatiesystemen (RAS) Zinkend voer. Duurzaam visvoer.

Steurvoer Dedicated to your performance. Steur. Ontworpen voor recirculatiesystemen (RAS) Zinkend voer. Duurzaam visvoer. Steurvoer 2018 Dedicated to your performance Zinkend voer Ontworpen voor recirculatiesystemen (RAS) Drijvend voer Duurzaam visvoer Semi-drijvend voer Bevat astaxanthine Bevat geen eiwit van landdieren

Nadere informatie

Pulsvisserij: wat weten we wel en niet?

Pulsvisserij: wat weten we wel en niet? Pulsvisserij: wat weten we wel en niet? Nathalie Steins & Adriaan Rijnsdorp, IMARES Wageningen UR 20 juni 2016 Background NL vloot heeft 80% Noordzee tong quota Zorgen over traditionele vangstmethode (boomkor)

Nadere informatie

Marinevoer Dedicated to your performance. Ontworpen voor recirculatiesystemen (RAS) Zinkend voer. Duurzaam visvoer.

Marinevoer Dedicated to your performance. Ontworpen voor recirculatiesystemen (RAS) Zinkend voer. Duurzaam visvoer. Marinevoer 2018 Dedicated to your performance Zinkend voer Ontworpen voor recirculatiesystemen (RAS) Drijvend voer Duurzaam visvoer Semi-drijvend voer Bevat astaxanthine Bevat geen eiwit van landdieren

Nadere informatie

Onbewust Genieten. - Restaurant van de Toekomst - Marchel Gorselink Wageningen UR Food & Biobased Research. Contact: T +31 (0)

Onbewust Genieten. - Restaurant van de Toekomst - Marchel Gorselink Wageningen UR Food & Biobased Research. Contact: T +31 (0) Onbewust Genieten - Restaurant van de Toekomst - Marchel Gorselink Wageningen UR Food & Biobased Research Contact: T +31 (0)317 485852 Marchel.Gorselink@wur.nl Programma Overzicht 12.30u 13.30u lunchen

Nadere informatie

Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep. Stress en gezondheid

Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep. Stress en gezondheid Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep Stress en gezondheid Acute stress Het stressmechanisme is een overlevingsmechanisme Stressor Het stressmechanisme: Een fysiologisch systeem dat functioneert

Nadere informatie

Proefproject Zeeuwse Tong: Jan Ketelaars, namens Stichting Zeeuwse Tong

Proefproject Zeeuwse Tong: Jan Ketelaars, namens Stichting Zeeuwse Tong Proefproject Zeeuwse Tong: 2009-2013 Jan Ketelaars, namens Stichting Zeeuwse Tong Stichting Zeeuwse Tong Stichting Zeeuwse Tong Focus: ontwikkeling van binnendijkse zoutwateraquacultuur de kweek van zeetong

Nadere informatie

HEBBEN WE AQUACULTUUR NODIG? HET EINDE VAN JACHT OP VIS

HEBBEN WE AQUACULTUUR NODIG? HET EINDE VAN JACHT OP VIS DEPARTMENT OF ANIMAL PRODUCTION LABORATORY OF AQUACULTURE & ARTEMIAREFERENCE CENTER HEBBEN WE AQUACULTUUR NODIG? HET EINDE VAN JACHT OP VIS PROF DR. IR. PETER BOSSIER Oceanen: primaire productiviteit Phytoplankton:

Nadere informatie

Het winnende recept van

Het winnende recept van Het winnende recept van Naturefood is als extrusie- en hogedrukgranulaat beschikbaar. Bij Extruderen worden hoogwaardige grondstoffen onder een druk van ca. 4-6 Bar verhit. Het gebruikelijke visvoer (vlokken,

Nadere informatie

Ongewis. vissengedrag. Discussie over onderzoek aan cognitie en pijn bij vissen

Ongewis. vissengedrag. Discussie over onderzoek aan cognitie en pijn bij vissen onderzoek en beheer Ongewis vissengedrag Discussie over onderzoek aan cognitie en pijn bij vissen Hoe staat het met onze kennis van bewustzijn, emoties en pijn bij vissen? Een verslag van een gesprek tussen

Nadere informatie

Ouderen en slaap. Tejo Hylkema Slaapanalyse en advies

Ouderen en slaap. Tejo Hylkema Slaapanalyse en advies Ouderen en slaap Tejo Hylkema Slaapanalyse en advies Feitjes Feitjes Bron: NSWO Feitjes De eerste minuten na het ontwaken functioneren ons hersenen minder dan bij mensen die stomdronken zijn, bij sommige

Nadere informatie

Energiebewust belichten: een hele kunst

Energiebewust belichten: een hele kunst Energiebewust belichten: een hele kunst Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw 10 november, 2009 Belichting in Nederland Tuinbouw onder glas 10 500 ha Glastuinbouw met kunstlicht - 2000 ha (19%) + 1% op

Nadere informatie

Productie kweekvis,

Productie kweekvis, Indicator 25 juni 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De afgelopen jaren heeft een sterke

Nadere informatie

Welzijn:the animal point of view. Winny Weinbeck, Tinley gedragstherapeute voor papegaai

Welzijn:the animal point of view. Winny Weinbeck, Tinley gedragstherapeute voor papegaai Welzijn:the animal point of view Winny Weinbeck, Tinley gedragstherapeute voor papegaai Welzijn Dierenwelzijn is een complex begrip dat zowel het fysieke welzijn als het geestelijk welzijn omvat (Brambell

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoorde Veehouderij (MVV)

Maatschappelijk Verantwoorde Veehouderij (MVV) Feed4Foodure Maatschappelijk Verantwoorde Veehouderij (MVV) 2 juli, 2013 Gert van Duinkerken Consortium Naam Plaats Contactpersoon Agrifirm Group Apeldoorn Ruud Tijssens Productschap Diervoeder Den Haag

Nadere informatie

AQUAVLAN II. 21 november 2014, Vlaams Aquacultuur Symposium

AQUAVLAN II. 21 november 2014, Vlaams Aquacultuur Symposium AQUAVLAN II 21 november 2014, Vlaams Aquacultuur Symposium Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) Waarom een opvolger van AquaVlan? Bedrijven die vandaag starten moeten ondersteund worden met

Nadere informatie

www.diabetesopschool.nl

www.diabetesopschool.nl Informatie begeleiding schoolkamp Deze informatie is bestemd voor mensen die een schoolkamp begeleiden waaraan een kind met diabetes deelneemt. Als begeleiders weten hoe zij moeten handelen in bepaalde

Nadere informatie

University of Groningen. Chronic stress parameters in pigs de Jong, Ingrid

University of Groningen. Chronic stress parameters in pigs de Jong, Ingrid University of Groningen Chronic stress parameters in pigs de Jong, Ingrid IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Aquacultuur in de Euregio scheldemond. 22 november 2013, Aquacultuur Symposium, AquaVlan

Aquacultuur in de Euregio scheldemond. 22 november 2013, Aquacultuur Symposium, AquaVlan Aquacultuur in de Euregio scheldemond 22 november 2013, Aquacultuur Symposium, AquaVlan Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) Vóór 2008, voor AquaVlan Situatie in Nederland Soorten als Baramundi,

Nadere informatie

Analyse van het Z-B evenwicht Stewart methodiek

Analyse van het Z-B evenwicht Stewart methodiek Analyse van het Z-B evenwicht Stewart methodiek Fellowonderwijs Intensive Care UMC St Radboud De relatie tussen ph en [H + ] ionen 300 250 [H + ] nmol/l 200 150 100 50 0 6,4 6,6 6,8 7 7,2 7,4 7,6 7,8 ph

Nadere informatie

PERSBERICHT (foto s: Limit Fotografie)

PERSBERICHT (foto s: Limit Fotografie) PERSBERICHT (foto s: Limit Fotografie) Officiële opening Kingfish Zeeland B.V. is een feit Kats Vandaag (vrijdag 6 april 2018) is Nederlands grootste landbased viskwekerij Kingfish Zeeland B.V. officieel

Nadere informatie

Smoltvoer Dedicated to your performance. Zalm. Zinkend voer. Ontworpen voor recirculatiesystemen (RAS) Duurzaam visvoer.

Smoltvoer Dedicated to your performance. Zalm. Zinkend voer. Ontworpen voor recirculatiesystemen (RAS) Duurzaam visvoer. Smoltvoer 2017 Dedicated to your performance Zinkend voer Ontworpen voor recirculatiesystemen (RAS) Drijvend voer Duurzaam visvoer Semi-drijvend voer Bevat astaxanthine Bevat geen eiwit van landdieren

Nadere informatie

Productie kweekvis,

Productie kweekvis, Indicator 19 november 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De afgelopen jaren heeft een

Nadere informatie

Aquavlan2 Het vouchersysteem

Aquavlan2 Het vouchersysteem Aquavlan2 Het vouchersysteem 16 november 2016 Stefan Teerlinck Stefan.teerlinck@inagro.be gefinancierd binnen het Interreg V programma Vlaanderen-Nederland, het grensoverschrijdend samenwerkingsprogramma

Nadere informatie

Beheer van microbiële gemeenschappen en visgezondheid in recirculatiesystemen

Beheer van microbiële gemeenschappen en visgezondheid in recirculatiesystemen onderzoek & onderwijs Beheer van microbiële gemeenschappen en visgezondheid in recirculatiesystemen Door Eugene Rurangwa (IMARES), Edward Schram (IMARES), Hauke Smidt (WUR Microbiologie) & Marc Verdegem

Nadere informatie

Elektroconvulsietherapie

Elektroconvulsietherapie Specialist op het gebied van intensief forensische zorg Elektroconvulsietherapie Wat is ECT? Wat is ECT? ECT is een behandeling die wordt toegepast bij een aantal psychiatrische aandoeningen. Het gaat

Nadere informatie

Visverwerking en visgroothandel in Nederland

Visverwerking en visgroothandel in Nederland Visverwerking en visgroothandel in Nederland Recente ontwikkelingen en vooruitzichten 6 april 2011, Urk Rik Beukers Doelstelling & dataverzameling Doelstelling: Economische positie Nederlandse visverwerking

Nadere informatie

PPS Vitaal & Gezond Kalf. Kees van Reenen (WLR), Adriaan Antonis (WBVR) & Jacques de Groot (VanDrie Group)

PPS Vitaal & Gezond Kalf. Kees van Reenen (WLR), Adriaan Antonis (WBVR) & Jacques de Groot (VanDrie Group) PPS Vitaal & Gezond Kalf Kees van Reenen (WLR), Adriaan Antonis (WBVR) & Jacques de Groot (VanDrie Group) Om veilig en zorgvuldig voedsel te produceren is anno 2017 een gezond vleeskalf van essentieel

Nadere informatie

Verbeterde premix in alle Alltech Coppens voeders. Optimaliseert de groei. Ondersteunt de immuunrespons. Optimaliseert de darmwerking

Verbeterde premix in alle Alltech Coppens voeders. Optimaliseert de groei. Ondersteunt de immuunrespons. Optimaliseert de darmwerking Verbeterde premix in alle Alltech Coppens voeders. Optimaliseert de groei Ondersteunt de immuunrespons Optimaliseert de darmwerking Draagt bij aan de bescherming van de slijmvliesbarrière Draagt bij aan

Nadere informatie

Welzijn van Dieren vanuit de biologie van het dier

Welzijn van Dieren vanuit de biologie van het dier Welzijn van Dieren vanuit de biologie van het dier November 2010 Dr. Claudia M. Vinke Departement Dier in Wetenschap & Maatschappij Faculteit Diergeneeskunde Universiteit Utrecht Inhoud 1. Wat is dierenwelzijn?

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting nederlandse samenvatting De groei en de ontwikkeling van diverse orgaansystemen en regelmechanismen in de foetus tijdens de periode in de baarmoeder worden verstoord door vroeggeboorte.

Nadere informatie

Turkse aquacultuur in de lift: kansen voor Nederland?

Turkse aquacultuur in de lift: kansen voor Nederland? Turkse aquacultuur in de lift: kansen voor Nederland? Peter G.M. van der Heijden Frans Veenstra Wageningen International Wageningen IMARES Mondiale situatie De opbrengsten van visvangst nemen niet toe,

Nadere informatie

Samenvatting. Chapter 8

Samenvatting. Chapter 8 Samenvatting Chapter 8 154 Het dopaminerge systeem is betrokken bij de controle over een heel scala aan fysiologische functies, variërend van motorische activiteit tot de productie van hormonen en het

Nadere informatie

De functies van slaap

De functies van slaap De functies van slaap Waarom slapen we? Prof. Anton Coenen Radboud Universiteit Nijmegen Symposium Slaap en Sportprestatie Papendal 03-10-2018 slow wave sleep 1. Waken met hoge breinactiviteit en intens

Nadere informatie

Vangst van vissen en dierenwelzijn: duurzaamheid. Hans van de Vis

Vangst van vissen en dierenwelzijn: duurzaamheid. Hans van de Vis Vangst van vissen en dierenwelzijn: duurzaamheid Hans van de Vis Bedwelmen en doden van gevangen vissen Duurzaamheid en dierenwelzijn Duurzaamheid VN-commissie Brundtland (WECD, 1987): Een ontwikkeling

Nadere informatie

ONDERWIJS & ONDERZOEK

ONDERWIJS & ONDERZOEK ONDERWIJS & ONDERZOEK Heilbot rustend op plateaus. De plateaus worden gebruikt om extra ligruimte te creëren en bodembedekking te verlagen. Dichtheid optimalisatie in de aquacultuur Door Jelle Busscher

Nadere informatie

Welke richting volg je? In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen?

Welke richting volg je? In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen? Groepsnummer: Nummer respondent: Beste leerling, Hieronder vind je een aantal vragen. Lees de opdrachten aandachtig en probeer zo nauwkeurig mogelijk te antwoorden. Laat geen vragen open. Als je iets niet

Nadere informatie

Wat is je leeftijd (bv. 17)? Typ leeftijd over (enkel cijfers) jaar. In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen?

Wat is je leeftijd (bv. 17)? Typ leeftijd over (enkel cijfers) jaar. In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen? Groepsnummer: Nummer respondent: Beste leerling, Hieronder vind je een aantal vragen. Lees de opdrachten aandachtig en probeer zo nauwkeurig mogelijk te antwoorden. Laat geen vragen open. Als je iets niet

Nadere informatie

Smoltvoer Dedicated to your performance. Zalm. Ontworpen voor recirculatiesystemen (RAS) Zinkend voer. Duurzaam visvoer.

Smoltvoer Dedicated to your performance. Zalm. Ontworpen voor recirculatiesystemen (RAS) Zinkend voer. Duurzaam visvoer. Smoltvoer 2018 Dedicated to your performance Zinkend voer Ontworpen voor recirculatiesystemen (RAS) Drijvend voer Duurzaam visvoer Semi-drijvend voer Bevat astaxanthine Bevat geen eiwit van landdieren

Nadere informatie

1/05/2011. Inleiding. LLL Symposium Stress en substraatmetabolisme

1/05/2011. Inleiding. LLL Symposium Stress en substraatmetabolisme Stress en substraatmetabolisme Jan J. De Waele MD PhD SICU Universitair Ziekenhuis Gent Inleiding Voeding is belangrijk bij de gehospitaliseerde patient IZ patienten verschillen fundamenteel Insult dat

Nadere informatie

GreenAlive Rijmenamseweg 180 2820 Bonheiden www.greenalive.be

GreenAlive Rijmenamseweg 180 2820 Bonheiden www.greenalive.be GreenAlive Rijmenamseweg 180 2820 Bonheiden www.greenalive.be Kunstmatige hoogtetraining en hoogtetherapie is trainen en bewegen in zuurstofgereduceerde lucht. GreenAlive Sport and Healthcenter Rijmenamseweg

Nadere informatie

METING TANITA INNERSCAN. NAAM:. LEEFTIJD:. LENGTE cm:. GESLACHT: M / V. Gewicht. Vetpercentage. Watergehalte % Spiermassa.

METING TANITA INNERSCAN. NAAM:. LEEFTIJD:. LENGTE cm:. GESLACHT: M / V. Gewicht. Vetpercentage. Watergehalte % Spiermassa. METING TANITA INNERSCAN NAAM:. LEEFTIJD:. LENGTE cm:. GESLACHT: M / V DATUM DATUM DATUM DATUM Gewicht Vetpercentage Watergehalte % Spiermassa Lichaamsbouwtype Basismetabolisme Metabolische leeftijd Botmassa

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting 2015245. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project

Niet-technische samenvatting 2015245. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project Niet-technische samenvatting 2015245 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project De rol van Nucleaire Hormoon Receptoren in de regulatie van het glucose- en lipidemetabolisme en de ontwikkeling van type

Nadere informatie

Zuurbase evenwicht. dr Bart Bohy http://www.medics4medics.com

Zuurbase evenwicht. dr Bart Bohy http://www.medics4medics.com Zuurbase evenwicht 1 Zuren 2 Base 3 4 5 6 7 oxygenatie / ventilatie 8 9 Arteriële bloedgaswaarden Oxygenatie PaO2: 80-100mmH2O SaO2: 95-100% Ventilatie: PaCO2: 35-45mmHg Zuur-base status ph: 7.35-7.45

Nadere informatie

Stikstofbeheer en ph in recirculatie teeltsystemen

Stikstofbeheer en ph in recirculatie teeltsystemen capita selecta Stikstofbeheer en ph in recirculatie teeltsystemen Door M. Verdegem en E. Eding, Visteelt en Visserij, Wageningen Universiteit. Vis zet eiwit in het voer om in o.a. ammoniak en ammonia.

Nadere informatie

Aanvullingen Eindrapportage

Aanvullingen Eindrapportage Aanvullingen Eindrapportage Duurzaam Snoekbaarscollectief Datum: December 2015 1. Projectdocumentatie 1.1 Projectplan De aanvraag (projectplan) en de (financiële) goedkeuring zijn bijgevoegd. Veruit het

Nadere informatie

Probiotica voor een gezonde microflora in uw aquarium en vijver.

Probiotica voor een gezonde microflora in uw aquarium en vijver. Probiotica voor een gezonde microflora in uw aquarium en vijver. Informatiefiche 1. Wat is PIP Probiotica In Progress? De PIP producten zijn een nieuwe generatie onderhoudsproducten, waarbij goede bacteriën

Nadere informatie

Meest kansrijke soorten voor visteelt in Nederland

Meest kansrijke soorten voor visteelt in Nederland CAPITA SELECTA Meest kansrijke soorten voor visteelt in Nederland Door Henk van der Mheen, Jeroen Kals en Edward Schram In Nederland kweken we paling, meerval, tilapia, tong en tarbot, maar zijn dat nou

Nadere informatie

Vismonitoring in grote rivieren

Vismonitoring in grote rivieren IMARES, Wageningen UR Vismigratie in laag Nederland Wetenschap: ecologische effecten Erwin Winter Vismigratie en beleid (EU richtlijnen) Natuurbeheer Habitatrichtlijn/Natura 2000 Gebiedsbescherming Soortbescherming:

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2011 tijdvak 1 biologie CSE GL en TL Deze bijlage bevat informatie. GT-0191-a-11-1-b Vleermuizen - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 41 tot en

Nadere informatie

Fleur. Fleur. Fleur. Fleur. Fleur. Is dit een normaal beloop? Is dit een normaal beloop? Wat doet u nu? Wat doet u nu?

Fleur. Fleur. Fleur. Fleur. Fleur. Is dit een normaal beloop? Is dit een normaal beloop? Wat doet u nu? Wat doet u nu? Inhoud Post reanimatie onderzoek Wat was de oorzaak van het arrest? Hans Breur, kindercardioloog Potentiële belangenverstrengeling: geen Introductie Waar praten we eigenlijk over? Oorzaken arrest welke

Nadere informatie

Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen ( bodemresetten ) in grondgebonden teelten.

Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen ( bodemresetten ) in grondgebonden teelten. Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen ( bodemresetten ) in grondgebonden teelten. Daniël Ludeking 1, André van der Wurff 1, Willemien Runia 2, Henk Meints 3, Marta Streminska 1 en

Nadere informatie

Leven in een broccoli wereld: Ontwerp van een beslis matrix ter beoordeling van de impact van nieuwe (GM) gewassen op het bodemecosysteem

Leven in een broccoli wereld: Ontwerp van een beslis matrix ter beoordeling van de impact van nieuwe (GM) gewassen op het bodemecosysteem Samenvatting Leven in een broccoli wereld: Ontwerp van een beslis matrix ter beoordeling van de impact van nieuwe (GM) gewassen op het bodemecosysteem Landbouw is essentieel voor de voedselvoorziening

Nadere informatie

Fout 1: Te veel voeding geven

Fout 1: Te veel voeding geven Fout 1: Te veel voeding geven De eerst fout die we gaan bespreken, is er een die vrijwel elke koi hobbyist vroeg of laat gemaakt heeft namelijk het overvoeden van de koi. En het is niet eens zo heel gek,

Nadere informatie

Jantineke Hofland Zijlstra, Wageningen UR Glastuinbouw

Jantineke Hofland Zijlstra, Wageningen UR Glastuinbouw Toepassing van moleculaire technieken voor monitoring van bodemschimmels in de glastuinbouw: van droom naar werkelijkheid Jantineke Hofland Zijlstra, Wageningen UR Glastuinbouw Monitoring schimmels in

Nadere informatie

Meer inzicht in uw gezondheid?

Meer inzicht in uw gezondheid? Meer inzicht in uw gezondheid? Maak een afspraak voor de Gezondheids-APK bij uw Alphega apotheek. Meten is weten Bij uw Alphega apotheek kunt u terecht voor hulpmiddelen of medicatie wanneer u ziek bent.

Nadere informatie

Duurzame kennis door publiek-private samenwerking. Annet Zweep Directie Agrokennis

Duurzame kennis door publiek-private samenwerking. Annet Zweep Directie Agrokennis Duurzame kennis door publiek-private samenwerking Annet Zweep Directie Agrokennis Opbouw van mijn verhaal 1. Introductie van mijzelf 2. Topsector en proces 3. Per PPS van vandaag: doel, opzet en wijze

Nadere informatie

LED verlichting in kassen:

LED verlichting in kassen: LED verlichting in kassen: met minder energie meer bloemen en groenten van betere kwaliteit Leo Marcelis Hoogleraar Tuinbouw en Productfysiologie Glastuinbouw: Nederland is wereldleider. Teelt van groenten,

Nadere informatie

RIKILT Institute of Food Safety

RIKILT Institute of Food Safety RIKILT Institute of Food Safety In het kort Referentie instituut Metingen & Advies Onderzoek RIKILT Institute of Food Safety RIKILT Institute of Food Safety is onderdeel van de internationale kennisorganisatie

Nadere informatie

Niet in de Sargasso maar in Wageningen!

Niet in de Sargasso maar in Wageningen! ONDERWIJS & ONDERZOEK Eel Reproduction Innovation Centre EELRIC doet onderzoek om de kweek van aal onafhankelijk te maken van wilde glasaal Niet in de Sargasso maar in Wageningen! Door Arjan Palstra (1),

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 1. Deze bijlage bevat informatie. KB-0191-a-11-1-b

Bijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 1. Deze bijlage bevat informatie. KB-0191-a-11-1-b Bijlage VMBO-KB 2011 tijdvak 1 biologie CSE KB Deze bijlage bevat informatie. KB-0191-a-11-1-b Vleermuizen - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 6 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 50. Bij

Nadere informatie

Wageningen IMARES Harder en zeebaars

Wageningen IMARES Harder en zeebaars Harder en zeebaars Biologie en visserij in Nederland en Europa Tammo Bult, Floor Quirijns, Harriët van Overzee, Stijn Bierman is een samenwerkingsverband tussen Wageningen UR en TNO Harder en Zeebaars

Nadere informatie

Zuiver Voer. voor de legpluimveehouderij

Zuiver Voer. voor de legpluimveehouderij Zuiver Voer voor de legpluimveehouderij Gezond produceren met het juiste recept Op een efficiënte wijze een hoog productieniveau behalen en tegelijkertijd het welzijn van uw dieren managen. Dat is uw uitdaging.

Nadere informatie

Terug naar de natuur?

Terug naar de natuur? Terug naar de natuur? NGVA, 7 juni 2007 De Zeeuwse Tong Lange termijn: ontwikkeling nieuwe economische sector binnendijkse productie van zeetong pootviskweek binnen, doorkweek in zoutwatervijvers buiten

Nadere informatie

Afdeling Medische Fysiologie

Afdeling Medische Fysiologie Afdeling Medische Fysiologie Medische Fysiologie De afdeling Medische Fysiologie vormt samen met de afdelingen Cardiologie, Experimentele Cardiologie, Cardiothoracale Chirurgie en Longziekten de divisie

Nadere informatie

Dr. Jenny Buijtels, specialist interne geneeskunde

Dr. Jenny Buijtels, specialist interne geneeskunde Dr. Jenny Buijtels, specialist interne geneeskunde Presentatie Dia s en casussen die ook voorkomen in de workshop vloeistoftherapie en dwangvoeding Zo indruk van hoe de workshop is opgebouwd Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Behandeling van diabetes type 2

Behandeling van diabetes type 2 Behandeling van diabetes type 2 Diabetes type 2 is de meest voorkomende vorm van diabetes: ongeveer negentig procent van de mensen heeft diabetes type 2. Hierbij is vaak sprake van een combinatie van factoren.

Nadere informatie

Geachte heer/mevrouw,

Geachte heer/mevrouw, Geachte heer/mevrouw, Wij vragen u vriendelijk om mee te doen aan een medisch-wetenschappelijk onderzoek. Meedoen is vrijwillig. Om mee te doen is wel uw schriftelijke toestemming nodig. U ontvangt deze

Nadere informatie

Gezondheid en participatie in arbeid en samenleving

Gezondheid en participatie in arbeid en samenleving Gezondheid en participatie in arbeid en samenleving Lex Burdorf, hoogleraar Determinanten van Volksgezondheid Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Academische Werkplaats Publieke Gezondheid CEPHIR

Nadere informatie

Voorbeeld van een tekstplan als voorbereiding op het schrijven van een eerste versie

Voorbeeld van een tekstplan als voorbereiding op het schrijven van een eerste versie Voorbeeld van een tekstplan als voorbereiding op het schrijven van een eerste versie INLEIDING Welzijn van dieren in bio-industrie Waarover wordt wel gesproken? - leefomstandigheden - zorgen consument

Nadere informatie

Elektrisch bedwelmen van Afrikaanse meerval, paling en tilapia: van laboratorium naar de praktijk

Elektrisch bedwelmen van Afrikaanse meerval, paling en tilapia: van laboratorium naar de praktijk capita selecta Elektrisch bedwelmen van Afrikaanse meerval, paling en tilapia: van laboratorium naar de praktijk Hans van de Vis 1, Dirk Burggraaf 1, Jan van der Heul 1, Irene Pol-Hofstad 2 en Bert Lambooij

Nadere informatie

Op stage bij de zuiderburen

Op stage bij de zuiderburen ONDERWIJS Op stage bij de zuiderburen Door Jurgen Adriaen, Thomas Abeel, Wouter Meeus (Aqua-ERF, Hogeschool Odisee, Sint Niklaas, België) Bij Hogeschool Odisee in het Belgische St. Niklaas wordt o.a. de

Nadere informatie

GROW YOUR CROP TO THE LIMIT

GROW YOUR CROP TO THE LIMIT GROW YOUR CROP TO THE LIMIT H 2 0 B Ca P Fe S Mn K Ca Zn B N Mn Fe N Mo H 2 0 S K Zn H 2 0 Ca P Cu H 2 0 P S Zn N Fe Mo AGRONA GROUP Agrona is gespecialiseerd in waterbehandeling en het leveren van exclusieve

Nadere informatie

Wie een topprestatie wil leveren, moet bij de basis beginnen

Wie een topprestatie wil leveren, moet bij de basis beginnen Wie een topprestatie wil leveren, moet bij de basis beginnen Als teler bent u voortdurend bezig om uw gewas in topconditie te brengen en te houden. De basis van een topconditie begint bij de wortels. Een

Nadere informatie

Effect van voeding op de pens tijdens transitie

Effect van voeding op de pens tijdens transitie Effect van voeding op de pens tijdens transitie Anatomische en functionele aanpassingsvermogen van de penswand: het verhaal van de koe 15 januari 2015, Kasper Dieho Even voorstellen: Kasper Dieho Dierenarts

Nadere informatie