LEERPLAN. opgemaakt door OVSG in samenwerking met. april CODIBEL, directies en leerkrachten deeltijds kunstonderwijs

Transcriptie

1 LEERPLAN opgemaakt door OVSG in samenwerking met CODIBEL, directies en leerkrachten deeltijds kunstonderwijs april 2018 leerplannummer: DKO/2018/017 bestemd voor alle opleidingen van het domein beeldende en audiovisuele kunsten van het deeltijds kunstonderwijs 1

2 LEERPLAN 2

3 Eigenheid Het deeltijds kunstonderwijs in het domein beeldende en audiovisuele kunsten onderscheidt zich door de gelijktijdige aanwezigheid van drie kenmerken: - de leerkracht in het atelier is kunstenaar - leer- en ontwikkelingstrajecten die zich uitspreiden overheen een langere tijdsduur (zie de opleidingsstructuren opgemaakt door het ministerie van onderwijs) - adequate leercontext: stimulerende leeromgeving, infrastructuur, leermiddelen. Inhoudstabel 1. Dankwoord 2. Leeswijzer 3. Doelgroep 4. Transparant en consistent 5. Leerplandoelen 6. Realisatievoorwaarden Concordantielijst Infotheek Wegwijzer [bijlage 01, apart document] [bijlage 02, apart document] [bijlage 03, apart document] 1. DANKWOORD Dit leerplan werd opgesteld op basis van de visietekst van de werkgroep einddoelen van Codibel en werd uitgewerkt in een cocreatie van: - de werkgroep einddoelen Codibel, - het dagelijks bestuur van Codibel, - leraars en directies beeldende en audiovisuele kunsten deeltijds kunstonderwijs, - pedagogische begeleidingsdienst OVSG Het leerplan werd ingediend door het OVSG namens alle partners. de afbeeldingen in dit leerplan en in de bijlagen werden ter beschikking gesteld door: de academies dko voor beeldende en audiovisuele kunsten van Brugge, Leuven en Oudenaarde en het OVSG terug naar de inhoudstabel 3

4 4

5 2. LEESWIJZER De visie op het deeltijds kunstonderwijs in het domein beeldende en audiovisuele kunsten die aan de basis ligt voor dit leerplan is een weerspiegeling van de Caucus race. Eerst zette hij een parcours uit, in een soort van cirkel. Het hoeft niet precies rond te zijn, zei hij. Toen werden alle aanwezigen langs het parcours gezet, op willekeurige plekken. Er werd niet geteld van: Een, twee, drie, af. Nee, [ze] begonnen gewoon te rennen wanneer ze wilden en stopten ook wanneer ze wilden. Het was dus niet zo duidelijk wanneer de race voorbij was. Uit: Alice in Wonderland, Lewis Carroll, vertaling Sofia Engelsman, 2014, Gottmer, Haarlem Dit leerplan is een (samenhangend) geheel van leerdoelen gebaseerd op zes leervelden gesitueerd rond een kern van vier attitudes: motivatie, engagement, zelfstandigheid, gedrevenheid. De zes leervelden zijn (steeds willekeurig naar volgorde en accentuering ): een idee concretiseren proces en product verbinden in dialoog treden creatie(s) een plaats geven of ontsluiten een referentiekader opbouwen artistieke/beeldende mogelijkheden zoeken De attitudes en de leervelden beïnvloeden elkaar wederzijds en onderling. terug naar de inhoudstabel 5

6 6

7 uitdaging Iedere academie (directie, leerkrachten, coördinatoren) dient vanuit het eigen artistiek pedagogisch project en haar eigen reële mogelijkheden en noden verdere concrete invulling te geven aan dit leerplan voor de specifieke graden, opties en vakken die ze aanbiedt. [Zie de Wegwijzer, bijlage 03] opzet Dit leerplan focust op het zich ontwikkelen van iedere lerende. Het tempo, de leervraag en leermogelijkheden zijn leerlingspecifiek. De leerling kan zich binnen en vanuit de zes leervelden ontwikkelen op een dynamische, onvoorspelbare, nietlineaire wijze. Zoals in een caucus race worden er - (onbegrensde) leervelden (mogelijkheden) aan de leerling met zijn specifieke leervraag ter beschikking gesteld - van waaruit een parcours kan vertrekken (vanop willekeurige plekken: beginsituaties, leervragen) en - waar er doorheen de verschillende leervelden diverse parcours kunnen lopen - waarbij ook het tempo en de snelheid van (een traject door)lopen gebeurt naar ieders eigenheid en intentie ( ze begonnen te rennen wanneer ze wilden en ze stopten wanneer ze wilden, het was dus niet zo duidelijk wanneer de race voorbij was ) Het inschakelen en het mogelijk maken van zowel een voorspelbaar als niet voorspelbaar leertraject voedt het bevrijdende karakter van het artistiek onderwijs in de beeldende en audiovisuele kunsten [Zie de Infotheek, bijlage 02] ontwikkeling (vrij naar Katrien Struyven, 2010) Ontwikkelen is het veranderen van een aanwezige structuur, d.i. een persoon in zijn geheel: lichaam en geest. De aanwezige structuur ont-wikkelt, ont-vouwt, ont-plooit zich levenslang. Er treden gedurig gedragsveranderingen op. Hierbij kan zowel sprake zijn van het verwerven van nieuwe mogelijkheden als het verliezen van een bepaalde functie of vaardigheid. Winst en verlies gaan dan ook hand in hand in de ontwikkeling. Groot worden, De ontwikkeling van Baby tot adolescent, Katrien Struyven, Eliene Sierens, Filip Dochy en Steven Janssens, 2010, Uitgeverij Lannoo, pagina 17 De academie heeft de opdracht de verantwoordelijkheid op te nemen voor het slagen van de langlopende en de kortlopende leertrajecten van de leerlingen. De academie maakt vanuit haar artistiek pedagogische visie keuzes naar pedagogisch-didactische aanpak en organisatie. De academie voedt, ondersteunt, stimuleert en bevordert de beeldende/artistieke ontwikkeling van iedere lerende vanuit haar artistiek pedagogische visie. Aangezien deze ontwikkeling van de lerende op diverse manieren, snelheden, terreinen en finaliteiten gebeurt heeft de academie ook een verantwoordelijkheid om vanuit deze diversiteit oog te hebben voor elk zijn ontwikkeling. Ontwikkeling of verandering (zie definitie naar Struyven) is afleesbaar aan: - het meerderen, minderen, weglaten, vergeten, negeren), hernemen, maar ook door conserveren, stilstaan, tot rust komen of over-acting van de in de leervelden aanwezige mogelijkheden (beeldelementen*, capaciteiten*, ) - het engagement, motivatie, zelfstandigheid, zelfsturing, dialoog, eigenwaarde en reflectie terug naar de inhoudstabel 7

8 8

9 3. DOELGROEP Dit leerplan is bestemd voor alle (lang- en kortlopende) opleidingen - overheen de graden, opties en vakken - van het domein beeldende en audiovisuele kunsten in het deeltijds kunstonderwijs. terug naar de inhoudstabel 4. TRANSPARANT EN CONSISTENT De in dit leerplan vermelde doelstellingen omvatten de einddoelen die werden bepaald door de Vlaamse Overheid - met name basiscompetenties, beroepskwalificaties en specifieke eindtermen - voor zover deze op dit ogenblik van indiening bekend zijn Besluit betreffende de einddoelen in het deeltijds kunstonderwijs. [Zie de concordantielijst, bijlage 01] terug naar de inhoudstabel 9

10 10

11 5. LEERPLANDOELEN Gericht zijn op artistiek 1 -beeldend 2 zit vervat in de context van elk van de onderstaande leerplandoelen leerdoel de leerling kan een idee(ën) concretiseren ideeën zoeken en ontwikkelen 4 voorstellen aanbrengen en uitvoeren 5 beeldelementen 3 gebruiken media 6 kiezen en hanteren ervaringen 7 gebruiken capaciteiten 8 gebruiken proces en product verbinden proces(sen) doorlopen 9 een referentiekader opbouwen 10 intuïtief en/of bewust ervaren 7 inspirerende bronnen verzamelen 11 beeldtaal ontdekken, herkennen en uitdiepen uitdrukkingsvorm(en) 12 ontdekken en uitdiepen ervaringen 7 uitdiepen capaciteiten 8 ontdekken en uitdiepen artistieke/beeldende mogelijkheden zoeken open staan voor het onbekende, het onverwachte, het onzekere, (serendipiteit) experimenteren met beelden 2 en beeldtaal 2 experimenteren met media 6 inzichten en werkwijzen onderzoeken (reflectie) 13 in dialoog treden een dialoog aangaan met het andere 14 een dialoog aangaan met de ander/anderen 15 een dialoog aangaan met zichzelf 16 creatie(s) een plaats geven of ontsluiten zich manifesteren 17 1 artistiek met gevoel voor kunst 2 beeldend handelt over de beeldende en audiovisuele kunsten en kunstambachten, ook de woorden beeld, beeldelementen 3, beeldtaal, creatie zijn betrokken op de beeldende en audiovisuele kunsten en kunstambachten 4 ideeën met inbegrip van concepten, intenties 5 voorstellen ontwikkelde ideeën kan je omzetten in voorstellen, de voorstellen worden aangebracht ter uitvoering - een voorstel/voorstellen kunnen ideeën uit een schetsboek zijn die je aan jezelf of begeleider voorlegt om uit te voeren 3 beeldelementen zijn de (tastbare) onderdelen van een beeldend (kunst)werk, bijv. vorm, toon/kleur, compositie (in het vlak, in de ruimte, in de tijd, ), 6 media omvat materiaal (materie, ), materieel, middelen - ook werkwijzen (technieken) zijn middelen om een beeld te creëren, evenals informatiedragers zoals boeken, kranten, televisie, radio, computer-tablet-smartphone-smartwatch (internet), 7 ervaringen omvat waarnemingen (is ruimer dan louter visueel waarnemen) 8 capaciteiten persoonsgebonden vermogen inzetten: intuïtie, herinnering, verbeeldingskracht, gedachten,, emoties, (persoonlijke) waarden, normen, standpunten, kennis, gewoonten, 9 proces doorlopen zich bewust zijn/worden van het proces, waardoor proces(sen) en product(en) in verbinding komen 10 referentiekader (persoonlijk) uitgangspunt - kunstzinnig, maatschappelijk, wetenschappelijk, - voor het artistiek/beeldend zich ontwikkelen, denken, handelen, 11 inspirerende bronnen (persoonlijk) archief: beeldenbank, literatuur, 12 uitdrukkingsvorm manier waarop diverse culturen zich op basis van beelden uitdrukken en expressiemiddelen hanteren 13 inzicht een situatie, gedachte, toestand, voorval, gebeuren, object, zien en begrijpen als beeld 14 dialoog met het andere aandacht hebben voor het externe, in gesprek gaan met, vragen stellen aan de objecten- en ideeënwereld 15 dialoog met anderen communicatie, dialoog tussen personen 16 dialoog met zichzelf zelf bewustzijn, zelfreflectie, zelfonderzoek, wat wil ik (zijn) 17 zich manifesteren zichzelf een plaats geven, extravert of introvert, zich zichtbaar of onzichtbaar maken terug naar de inhoudstabel 11

12 12

13 6. REALISATIEVOORWAARDEN Belangrijke realisatievoorwaarden voor artistieke/beeldende ontwikkeling zijn: - een inspirerende (artistieke) sfeer - een veilige, krachtige leeromgeving - atelier-, optie- en vakeigen uitrusting. Blijvend streven naar de ideale leeromgeving > voldoende aangepaste ruimte en inrichting voor alle noodzakelijke werkvormen, specifieke opties, vakken: o artistieke sfeer en aankleding. atelier-/academie-info-theek inspirerend beeldmateriaal stimulerende klasinrichting o passende akoestiek, o internettoegang o het nodige geschikt atelier-specifiek meubilair: stoelen, tafels, atelier-specifiek meubilair (bijv. schildersezel, keramiekoven, drukpers, voorzien van de nodige instructiekaarten- en veiligheidsfiches) kasten, geschikt instrumentarium (materieel), gepast en voldoende (veilig) materiaal (gebruiksgoederen, materieel, technisch, technologisch, ) opbergkasten/-lades o voldoende uitgietbakken en lavabo s; o voorzieningen (wandpanelen en/of dragers) om de werken van de leerlingen te presenteren/tentoon te stellen of een plaats te geven. Er is geen specifieke onderwijsregelgeving met betrekking tot de vereisten voor lokalen beeldende kunst. In verband met bewoonbaarheid, veiligheid, hygiëne en welzijn vind je op de website van de inspectie de nodige informatie met betrekking tot de erkenningsvoorwaarden: en terug naar de inhoudstabel 13

14 14

15 CONCORDANTIELIJST bijlage 01 bij het leerplan opgemaakt door OVSG in samenwerking met CODIBEL, directies en leerkrachten deeltijds kunstonderwijs april 2018 leerplannummer: DKO/2018/017 bestemd voor alle opleidingen van het domein beeldende en audiovisuele kunsten van het deeltijds kunstonderwijs 15

16 CONCORDANTIELIJST 16

17 1 ste GRAAD BASISCOMPETENTIES 2 de GRAAD BASISCOMPETENTIES 3 de GRAAD BASISCOMPETENTIES 4 de GRAAD *(klik HIER) BEROEPSKWALIFICATIES LEERPLANDOELEN (de leerlingen ) (de leerling ) (de leerling(en) kan(kunnen) (tonen individuele gedrevenheid) een idee(ën) concretiseren bouwen intrinsieke betrokkenheid op: aandacht, motivatie, nieuwsgierigheid, verwondering, waarneming en authentieke beleving hebben oog voor eigen mogelijkheden uiten persoonlijke voorkeuren breiden de eigen waarnemings-, belevings- en verbeeldingswereld uit hebben vertrouwen in de eigen mogelijkheden en in het eigen artistieke parcours stellen zich realistische doelen die verband houden met persoonlijke voorkeur drukken zich gemotiveerd, met zin en plezier uit in de uitdrukkingsvorm breiden de eigen waarnemings-, belevings- en verbeeldingswereld uit met het oog op de ontwikkeling van een eigen artistieke persoonlijkheid tonen vertrouwen in de eigen mogelijkheden en in het eigen artistieke parcours stellen zich ambitieuze, maar realistische doelen die verband houden met persoonlijke voorkeur drukken zich authentiek uit in de uitdrukkingsvorm engageert zich voor een persoonlijk artistiek project een referentiekader opbouwen intuïtief en/of bewust ervaren beeldtaal ontdekken, herkennen en uitdiepen uitdrukkingsvorm(en) ontdekken en uitdiepen ervaringen uitdiepen capaciteiten ontdekken en uitdiepen proces en product verbinden proces(sen) doorlopen een idee(ën) concretiseren voorstellen aanbrengen en uitvoeren beeldelementen gebruiken media kiezen en hanteren ervaringen gebruiken capaciteiten gebruiken een idee(ën) concretiseren voorstellen aanbrengen en uitvoeren beeldelementen gebruiken media kiezen en hanteren ervaringen gebruiken capaciteiten gebruiken een idee(ën) concretiseren voorstellen aanbrengen en uitvoeren beeldelementen gebruiken media kiezen en hanteren ervaringen gebruiken capaciteiten gebruiken 17

18 (creëren en (drang tot) innoveren) nemen intuïtief en elementair bewust waar gebruiken intuïtie, verbeelding, ervaringen en emoties in artistieke uitingen ontdekken elementen van creativiteit of originaliteit verkennen de confrontatie met het onverwachte, het toevallige, het onbekende gebruiken intuïtie, verbeelding, ervaringen, emoties en gedachten in artistieke uitingen hebben oog voor elementen van creativiteit of originaliteit verkennen expressiemogelijkheden van de gekozen uitdrukkingsvorm en zien verbanden met andere uitdrukkingsvormen nemen initiatief in de confrontatie met het onverwachte, het toevallige, het onbekende gebruiken intuïtie, verbeelding, ervaringen, emoties en gedachten in artistieke uitingen onderzoeken expressiemogelijkheden van de gekozen uitdrukkingsvorm en zien verbanden met andere uitdrukkingsvormen exploreren en experimenteren met de eigen en andere uitdrukkingsvormen zet artistieke concepten en ideeën om in een uitvoerbaar geheel ontwikkelt een eigen artistieke praktijk bouwt een oeuvre op realiseert beeldend werk artistieke/beeldende mogelijkheden zoeken een idee(ën) concretiseren artistieke/beeldende mogelijkheden zoeken open staan voor het onbekende, het onverwachte, het onzekere, een referentiekader opbouwen intuïtief en/of bewust ervaren een idee(ën) concretiseren voorstellen aanbrengen en uitvoeren beeldelementen gebruiken media kiezen en hanteren ervaringen gebruiken capaciteiten gebruiken een idee(ën) concretiseren ideeën zoeken en ontwikkelen een referentiekader opbouwen beeldtaal ontdekken, herkennen en uitdiepen uitdrukkingsvorm(en) ontdekken en uitdiepen ervaringen uitdiepen capaciteiten ontdekken en uitdiepen een referentiekader opbouwen beeldtaal ontdekken, herkennen en uitdiepen uitdrukkingsvorm(en) ontdekken en uitdiepen ervaringen uitdiepen capaciteiten ontdekken en uitdiepen artistieke/beeldende mogelijkheden zoeken inzichten en werkwijzen onderzoeken (reflectie) een referentiekader opbouwen beeldtaal ontdekken, herkennen en uitdiepen uitdrukkingsvorm(en) ontdekken en uitdiepen ervaringen uitdiepen capaciteiten ontdekken en uitdiepen artistieke/beeldende mogelijkheden zoeken open staan voor het onbekende, het onverwachte, het onzekere, experimenteren met beelden en beeldtaal een idee(ën) concretiseren ideeën zoeken en ontwikkelen een idee(ën) concretiseren voorstellen aanbrengen en uitvoeren beeldelementen gebruiken media kiezen en hanteren ervaringen gebruiken capaciteiten gebruiken 18

19 (zetten vakdeskundigheid in) combineren verschillende bouwstenen op een eenvoudige manier ontdekken bouwstenen: 1 taal 2 lichaam 3 ruimte 4 tijd 5 vorm 6 kleur 7 digitale data spelen met samenhang, herhaling, contrast, verwachting en verrassing brengen een artistiek proces op gang en onderhouden het ontwikkelen een referentiekader binnen de gekozen uitdrukkingsvorm zetten technische basisvaardigheden in herkennen, benoemen en hanteren de volgende beeldende aspecten en hun mogelijkheden: - vorm en dimensies - licht en kleur - materie, materiaal en techniek - compositie hebben aandacht voor beeldende en vormgevende kunstuitingen brengen een artistiek proces op gang, onderhouden het en ronden het af verbreden hun referentiekader binnen de gekozen uitdrukkingsvorm zetten technische vaardigheden gericht in herkennen, benoemen en hanteren met het oog op reproduceren en creëren volgende beeldende aspecten en hun mogelijkheden: - vorm en dimensies - licht en kleur - materie, materiaal en techniek - verhouding - compositie ontwikkelt artistieke concepten en ideeën kiest en koopt materialen een idee(ën) concretiseren proces en product verbinden proces(sen) doorlopen artistieke/beeldende mogelijkheden zoeken inzichten en werkwijzen onderzoeken (reflectie) een idee(ën) concretiseren ideeën zoeken en ontwikkelen een referentiekader opbouwen beeldtaal ontdekken, herkennen en uitdiepen uitdrukkingsvorm(en) ontdekken en uitdiepen ervaringen uitdiepen capaciteiten ontdekken en uitdiepen artistieke/beeldende mogelijkheden zoeken experimenteren met beelden en beeldtaal artistieke/beeldende mogelijkheden zoeken experimenteren met media een idee(ën) concretiseren voorstellen aanbrengen en uitvoeren beeldelementen gebruiken media kiezen en hanteren ervaringen gebruiken capaciteiten gebruiken een idee(ën) concretiseren voorstellen aanbrengen en uitvoeren beeldelementen gebruiken media kiezen en hanteren ervaringen gebruiken capaciteiten gebruiken een idee(ën) concretiseren voorstellen aanbrengen en uitvoeren beeldelementen gebruiken media kiezen en hanteren ervaringen gebruiken capaciteiten gebruiken een referentiekader opbouwen beeldtaal ontdekken, herkennen en uitdiepen uitdrukkingsvorm(en) ontdekken en uitdiepen ervaringen uitdiepen capaciteiten ontdekken en uitdiepen inspirerende bronnen verzamelen 19

20 gaan doelmatig, duurzaam en veilig om met lichaam, instrument en materiaal kijken gericht naar het eigen beeldende en/of audiovisuele werk gaan doelmatig, duurzaam en veilig om met lichaam, materiaal en materieel hebben aandacht voor uitvoering en afwerking kunnen complexe vormen beeldend waarnemen tonen expressieve overtuigingskracht tonen plezier in beeldend en/of audiovisueel creëren staan open voor courante technologische media kijken kritisch naar het eigen beeldende en/of audiovisuele werk gaan doelmatig, duurzaam en veilig om met lichaam, materiaal en materieel werken accuraat en streven naar artistieke kwaliteit bouwen een innerlijk voorstellingsvermogen op kunnen complexe vormen beeldend vereenvoudigen tonen expressieve overtuigingskracht geven blijk van noodzaak tot beeldend en/of audiovisueel creëren hanteren technologische media overloopt de stappen in de realisatie vh werk in dialoog treden een dialoog aangaan met het andere een dialoog aangaan met zichzelf een referentiekader opbouwen beeldtaal ontdekken, herkennen en uitdiepen uitdrukkingsvorm(en) ontdekken en uitdiepen ervaringen uitdiepen capaciteiten ontdekken en uitdiepen een idee(ën) concretiseren voorstellen aanbrengen en uitvoeren beeldelementen gebruiken media kiezen en hanteren ervaringen gebruiken capaciteiten gebruiken artistieke/beeldende mogelijkheden zoeken experimenteren met media proces en product verbinden proces(sen) doorlopen een referentiekader opbouwen beeldtaal ontdekken, herkennen en uitdiepen uitdrukkingsvorm(en) ontdekken en uitdiepen ervaringen uitdiepen capaciteiten ontdekken en uitdiepen een idee(ën) concretiseren ideeën zoeken en ontwikkelen voorstellen aanbrengen en uitvoeren beeldelementen gebruiken media kiezen en hanteren ervaringen gebruiken capaciteiten gebruiken artistieke/beeldende mogelijkheden zoeken experimenteren met beelden en beeldtaal een idee(ën) concretiseren voorstellen aanbrengen en uitvoeren beeldelementen gebruiken media kiezen en hanteren ervaringen gebruiken capaciteiten gebruiken een idee(ën) concretiseren voorstellen aanbrengen en uitvoeren beeldelementen gebruiken media kiezen en hanteren ervaringen gebruiken capaciteiten gebruiken een idee(ën) concretiseren voorstellen aanbrengen en uitvoeren beeldelementen gebruiken media kiezen en hanteren ervaringen gebruiken capaciteiten gebruiken 20

21 (onderzoeken) verkennen artistieke uitdrukkingsvormen en halen er inspiratie uit beschrijven de eigen waarneming hebben oog voor de eigen ontwikkeling tonen nieuwsgierigheid voor artistieke uitdrukkingsvormen in de eigen leefomgeving exploreren en experimenteren met de eigen uitdrukkingsvorm observeren het eigen leer- en creatieproces observeren het gebruik van de eigen uitdrukkingsvorm in de eigen leefwereld staan open voor het culturele leven gaan om met aangeboden inspirerende bronnen analyseren eenvoudige beeldende en vormgevende kunstuitingen op basis van inzicht in de verschillende aspecten van beeldende en vormgevende kunstuitingen observeren en communiceren over het eigen leer- en creatieproces beschrijven het gebruik en effect van de eigen uitdrukkingsvorm in de eigen leefwereld exploreren het culturele leven verzamelen vn inspirerende bronnen vanuit kunst- en cultuurhistorisch inzicht verwerven kunst- en cultuurhistorisch inzicht vanuit de eigen uitdrukkingsvorm artistieke/beeldende mogelijkheden zoeken een referentiekader opbouwen een referentiekader opbouwen beeldtaal ontdekken, herkennen en uitdiepen uitdrukkingsvorm(en) ontdekken en uitdiepen ervaringen uitdiepen capaciteiten ontdekken en uitdiepen artistieke/beeldende mogelijkheden zoeken experimenteren met beelden en beeldtaal een referentiekader opbouwen intuïtief en/of bewust ervaren in dialoog treden een dialoog aangaan met zichzelf proces en product verbinden proces(sen) doorlopen in dialoog treden een dialoog aangaan met het andere een dialoog aangaan met zichzelf in dialoog treden een dialoog aangaan met het andere een dialoog aangaan met zichzelf een dialoog aangaan met de ander/anderen artistieke/beeldende mogelijkheden zoeken experimenteren met beelden en beeldtaal een referentiekader opbouwen beeldtaal ontdekken, herkennen en uitdiepen uitdrukkingsvorm(en) ontdekken en uitdiepen ervaringen uitdiepen capaciteiten ontdekken en uitdiepen een referentiekader opbouwen beeldtaal ontdekken, herkennen en uitdiepen uitdrukkingsvorm(en) ontdekken en uitdiepen ervaringen uitdiepen capaciteiten ontdekken en uitdiepen een referentiekader opbouwen inspirerende bronnen verzamelen een referentiekader opbouwen beeldtaal ontdekken, herkennen en uitdiepen uitdrukkingsvorm(en) ontdekken en uitdiepen ervaringen uitdiepen capaciteiten ontdekken en uitdiepen een referentiekader opbouwen inspirerende bronnen verzamelen 21

22 (bouwen relaties en werken samen) bouwen vertrouwen op in zichzelf en in de ander nemen impulsen van anderen waar voelen zich veilig in relatie met de andere en vinden n eigen plek in de groep gaan respectvol om met elkaar en met elkaars ideeën gaan in interactie met de ander en werken samen tonen respect en belangstelling voor de andere en zijn werk gaan om met feedback gaan in interactie met de ander en werken constructief en doelgericht samen tonen respect en belangstelling voor de andere en zijn werk gaan constructief om met feedback werkt met oog voor het eigen welzijn en het welzijn van anderen in dialoog treden in dialoog treden een dialoog aangaan met de ander/anderen een dialoog aangaan met zichzelf in dialoog treden een dialoog aangaan met het andere een dialoog aangaan met de ander/anderen in dialoog treden een dialoog aangaan met de ander/anderen een dialoog aangaan met zichzelf in dialoog treden een dialoog aangaan met het andere een dialoog aangaan met de ander/anderen in dialoog treden een dialoog aangaan met het andere een dialoog aangaan met de ander/anderen een dialoog aangaan met zichzelf (presenteren) durven hun creatie/realisatie tonen aan anderen en genieten van de respons besteden zorg aan hun presentatie zetten communicatieve vaardigheden in om het eigen werk en de eigen werkwijze te presenteren en toe te lichten hanteren eenvoudige presentatiemogelijkheden treedt naar buiten met beeldend werk stelt beeldend werk tentoon creatie(s) een plaats geven of ontsluiten creatie(s) een plaats geven of ontsluiten zich manifesteren creatie(s) een plaats geven of ontsluiten zich manifesteren creatie(s) een plaats geven of ontsluiten zich manifesteren 22

23 * BEROEPSKWALIFICATIES 4 de GRAAD (uitgebreide versie) activiteiten beeldend kunstenaar activiteiten ontwerper activiteiten fotograaf activiteiten cineast TERUG NAAR CONCORDANTIETABEL 01 Werkt met oog voor het eigen welzijn en het welzijn van anderen Werkt met oog voor het eigen welzijn en het welzijn van anderen Werkt met oog voor het eigen welzijn en het welzijn van anderen Werkt met oog voor het eigen welzijn en het welzijn van anderen Handelt ergonomisch verantwoord Handelt ergonomisch verantwoord Handelt ergonomisch verantwoord Handelt ergonomisch verantwoord Gaat veilig om met materiaal Gaat veilig om met materiaal Gaat veilig om met materiaal Gaat veilig om met materiaal Signaleert risico s Signaleert risico s Signaleert risico s Signaleert risico s 02 Ontwikkelt artistieke concepten en ideeën Ontwikkelt artistieke concepten en ideeën Ontwikkelt artistieke concepten en ideeën Ontwikkelt artistieke concepten en ideeën Integreert opgedane inzichten in het creatieve proces Integreert opgedane inzichten in het creatieve proces Integreert opgedane inzichten in het creatieve proces Integreert opgedane inzichten in het creatieve proces Verzamelt basismateriaal Verzamelt basismateriaal Verzamelt basismateriaal Verzamelt basismateriaal Analyseert basismateriaal Analyseert basismateriaal Analyseert basismateriaal Analyseert basismateriaal Werkt aan een persoonlijke visie Werkt aan een persoonlijke visie Werkt aan een persoonlijke visie Werkt aan een persoonlijke visie Gaat scheppend, associatief en (re)productief om met intuïties Gaat scheppend, associatief en (re)productief om met intuïties Gaat scheppend, associatief en (re)productief om met intuïties Gaat scheppend, associatief en (re)productief om met intuïties Interageert met andere artistieke disciplines Interageert met andere artistieke disciplines Interageert met andere artistieke disciplines Interageert met andere artistieke disciplines Transformeert waarnemingen en indrukken in artistieke ideeën Transformeert waarnemingen en indrukken in artistieke ideeën Transformeert waarnemingen en indrukken in artistieke ideeën Transformeert waarnemingen en indrukken in artistieke ideeën Werkt aan een collectieve visie Werkt aan een collectieve visie 03 Zet artistieke concepten en ideeën om in een uitvoerbaar geheel Zet artistieke concepten en ideeën om in een uitvoerbaar geheel Zet artistieke concepten en ideeën om in een uitvoerbaar geheel Zet artistieke concepten en ideeën om in een uitvoerbaar geheel Geeft vorm aan verbeelding. Geeft vorm aan verbeelding. Geeft vorm aan verbeelding. Geeft vorm aan verbeelding Kiest materialen, technieken en methodes. Kiest materialen, technieken en methodes. Kiest materialen, technieken en methodes. Kiest materialen, technieken en methodes Hanteert materialen, technieken en methodes Hanteert materialen, technieken en methodes Hanteert materialen, technieken en methodes Hanteert materialen, technieken en methodes Interageert met betrokken medewerkers. Interageert met betrokken medewerkers. Interageert met betrokken medewerkers. Interageert met betrokken medewerkers Bewaakt de artistieke visie. Bewaakt de artistieke visie. Bewaakt de artistieke visie. Bewaakt de artistieke visie 04 Ontwikkelt een eigen artistieke praktijk Ontwikkelt een eigen artistieke praktijk Ontwikkelt een eigen artistieke praktijk Ontwikkelt een eigen artistieke praktijk Heeft oog voor maatschappelijke en artistieke tendensen. Heeft oog voor maatschappelijke en artistieke tendensen. Heeft oog voor maatschappelijke en artistieke tendensen. Heeft oog voor maatschappelijke en artistieke tendensen Heeft oog voor artistieke en culturele praktijken. Heeft oog voor artistieke en culturele praktijken. Heeft oog voor artistieke en culturele praktijken. Heeft oog voor artistieke en culturele praktijken Heeft oog voor technieken en technologische trends in relatie tot de eigen werkzaamheden. Heeft oog voor technieken en technologische trends in relatie tot de eigen werkzaamheden. Heeft oog voor technieken en technologische trends in relatie tot de eigen werkzaamheden. Heeft oog voor technieken en technologische trends in relatie tot de eigen werkzaamheden Onderzoekt in functie van de eigen artistieke praktijk. Onderzoekt in functie van de eigen artistieke praktijk. Onderzoekt in functie van de eigen artistieke praktijk. Onderzoekt in functie van de eigen artistieke praktijk Reflecteert over eigen werk en over de eigen praktijk. Reflecteert over eigen werk en over de eigen praktijk. Reflecteert over eigen werk en over de eigen praktijk. Reflecteert over eigen werk en over de eigen praktijk Ontwikkelt een eigen artistieke taal. Ontwikkelt een eigen artistieke taal. Ontwikkelt een eigen artistieke taal. Ontwikkelt een eigen artistieke taal Heeft oog voor de eigen artistieke ontwikkeling. Heeft oog voor de eigen artistieke ontwikkeling. Heeft oog voor de eigen artistieke ontwikkeling. Heeft oog voor de eigen artistieke ontwikkeling Verwerft nieuwe kennis Verwerft nieuwe kennis Verwerft nieuwe kennis Verwerft nieuwe kennis Verwerft nieuwe vaardigheden Verwerft nieuwe vaardigheden Verwerft nieuwe vaardigheden Verwerft nieuwe vaardigheden 23 Gaat constructief om met feedback. Gaat constructief om met feedback. Gaat constructief om met feedback. Gaat constructief om met feedback

24 05 Engageert zich voor een persoonlijk artistiek project Engageert zich voor een persoonlijk artistiek project Zet intenties om in daden. Zet intenties om in daden. Is pragmatisch ingesteld (vb. op vlak van tijd, geld ). Is pragmatisch ingesteld (vb. op vlak van tijd, geld ). Is ontvankelijk voor inspiratie. Voelt intuïtief aan wat mogelijkheden heeft. Geeft het ontwikkelend idee tijd en ruimte. 06 Overloopt de stappen in de realisatie vh werk Overloopt de stappen in de realisatie vh werk Treft technische voorbereidingen Treft technische voorbereidingen Bepaalt elke stap vd uitvoeringsvoorwaarden Bepaalt elke stap vd uitvoeringsvoorwaarden Kiest apparatuur (cameratype, lens, statief, filters ). Kiest apparatuur (termijn, budget, materialen, technieken, noodzakelijke diensten, samenwerking ). (termijn, budget, materialen, technieken, noodzakelijke diensten, samenwerking ). Stelt indien nodig een planning op. Stelt een planning op. Selecteert belichtingsmateriaal. Selecteert belichtingsmateriaal Stelt fototoestel en belichtingsmateriaal op. Installeert het opname-, belichtings- en videomateriaal op de opnamelocatie Bepaalt de positie van verlichting, decorstukken, persoon of object. Bepaalt de positie van verlichting, decorstukken, persoon of object. Houdt rekening met licht en weersomstandigheden bij buitenopnames. Houdt rekening met licht en weersomstandigheden bij buitenopnames. Instrueert personen tijdens het treffen van technische voorbereidingen Instrueert personen tijdens het treffen van technische voorbereidingen 07 Kiest en koopt materialen Kiest en koopt materialen Treft organisatorische voorbereidingen Kiest materiaal dat het best bij zijn artistiek project past. Kiest materiaal op basis vn hun functionaliteit en in functie van het artistiek project. Houdt rekening met de beschikbare tijd, budgetten en technische beperkingen. Bepaalt aan welke technische en esthetische Bepaalt aan welke technische en esthetische Neemt deel aan overleg. vereisten materialen moeten voldoen. vereisten materialen moeten voldoen. Heeft oog voor prijs/kwaliteit verhouding. Heeft oog voor prijs-kwaliteitverhouding. Analyseert de nood aan acteurs, technische medewerkers Houdt rekening met eventuele reproductiemogelijkheden. Bespreekt het concept of het scenario met acteurs, technische medewerkers Kiest locaties, decors, kostuums, licht, geluid Werkt n opname- en montageplanning uit. Volgt de planning op Werkt samen Communiceert gepast met alle betrokken actoren Overlegt over de voorbereiding en uitvoering Doet een eigen inbreng Respecteert de inbreng van anderen Stelt zich flexibel op Werkt mee aan het groepsbelang Enthousiasmeert anderen Coördineert de activiteiten van een groep Stelt een planning op en past ze aan wijzigende omstandigheden aan Verdeelt taken en verantwoordelijkheden Informeert, begeleidt, stuurt en motiveert groepsleden Organiseert en leidt groepsoverleg Heeft oog voor de mogelijkheden van groepsleden Evalueert samen met de groepsleden Verschaft de groepsleden het nodige 24 materiaal

25 Functioneert binnen een groep Beleeft de kunstuitvoering samen met anderen Leert bij en vervolmaakt zich door samen te creëren Kan omgaan met conflicten Is resultaatgericht Inspireert anderen Creëert en waakt over de groepsdynamiek Past vernieuwing en originaliteit toe in het concept Vertaalt concepten naar de praktijk Schrijft en/of werkt een scenario uit Gebruikt audiovisuele technieken Houdt rekening met esthetische en technische criteria. Kiest apparatuur. Voert locatieonderzoek uit. 08 Realiseert beeldend werk Realiseert een ontwerp Werkt technisch verantwoorde en creatieve Realiseert de opnames concepten uit in fotografisch werk Ontwikkelt een persoonlijke aanpak. Ontwikkelt een persoonlijke aanpak. Past vernieuwing en originaliteit toe in het concept. Manifesteert een persoonlijke stijl Zet materialen in op persoonlijke wijze. Zet materialen in op persoonlijke wijze. Vertaalt concepten naar de praktijk. Selecteert audiovisuele technieken Werkt vanuit een voorliefde voor een bepaalde Stuurt het ontwerp bij. Gebruikt fotografische technieken Stelt de camera en de belichting in. beeldende vormgeving. Verzamelt informatie over trends en stijlen. Gebruikt beeldelementen (kleur, vorm, lijn, Kiest apparatuur. Stelt de geluidsapparatuur in compositie ). Werkt een basisontwerp uit waarin concept, stijl, Reflecteert over proces en product en stuurt bij. Houdt rekening met esthetische en technische Bedient het opnamemateriaal vorm worden vastgelegd. criteria Kiest materialen, technieken en methodes in functie Hanteert materialen, technieken en methodes in Voert locatieonderzoek uit. Bewaakt de technische beeld- en geluidskwaliteit van het werk. functie van het beoogde gebruiksobject. Hanteert materialen, technieken en methodes in functie van het werk Komt tot een praktisch-inhoudelijke aanpak die persoonlijk is. Neemt foto s Geeft aanwijzingen aan acteurs, technische medewerkers Houdt rekening met de verschillende technische fasen binnen beeldhouwen, schilderen, tekenen, Combineert intuïtie, ervaring en kennis. Selecteert fotografische technieken. Improviseert bij onverwachte gebeurtenissen op de set grafiek, keramiek, textiel, mixed media, fotografie Drukt zich persoonlijk uit. De verschillende onderdelen samenbrengen/assembleren... Manifesteert een persoonlijke stijl. Houdt rekening met licht en weersomstandigheden bij buitenopnames Zoekt inspiratie vr ht creëren vn nieuw werk. Verwerkt feedback in een aangepast ontwerp. Stelt het fototoestel en de belichting in. Instrueert personen tijdens het realiseren van opnames Gebruikt beeldelementen (kleur, vorm, lijn, compositie ). Zoekt voortdurende interactie tussen vorm en inhoud tijdens het creatieproces. Reflecteert over proces en product en stuurt bij. Combineert intuïtie, ervaring en kennis. Gebruikt een al dan niet ingebouwde belichtingsmeter. Houdt rekening met licht en weersomstandigheden bij buitenopnames. Instrueert personen tijdens het nemen van foto s. Respecteert intellectueel eigendomsrecht en regelt toestemming voor gebruik tijdens het nemen van foto s. Bewaakt de beeldkwaliteit. Respecteert eigendomsrechten en regelt toestemming voor gebruik tijdens het realiseren van opnames Legt verbanden tussen het vorige werk, het te realiseren werk en het totale oeuvre. Verlegt de eigen artistieke grenzen. Selecteert foto's Selecteert opnamemateriaal Bepaalt wanneer het werk af is. Verzamelt foto s en slaat ze digitaal op. Verzamelt opnames en laadt ze in 25 in de computer.

26 Onderzoekt de praktische realisatie van het beeldend werk en stuurt bij 09 Bouwt een oeuvre op Bouwt een verzameling van zelf ontworpen gebruiksobjecten op Bouwt een geheel van zelf gecreëerde werken op. Realiseert een verzameling van zelf ontworpen gebruiksobjecten. Reflecteert over zijn oeuvre (evolutie, samenhang ). Reflecteert over het eigen werk (evolutie, samenhang ). Kadert nieuw werk binnen het eigen oeuvre. Kadert nieuw ontworpen gebruiksobjecten binnen het eigen werk. Reflecteert over de wijze waarop het eigen oeuvre zich verhoudt tot dat van andere beeldende Reflecteert over de wijze waarop het eigen werk zich verhoudt tot dat van andere ontwerpers. kunstenaars. Bewaakt de eigen artistieke visie. Bewaakt de eigen artistieke visie. Respecteert intellectueel eigendomsrecht Respecteert intellectueel eigendomsrecht Ontwikkelt een ontwerp Werkt vanuit een interesse voor een gebruiksobject, materiaal, techniek Verzamelt informatie over trends en stijlen. Bekijkt de genomen foto s. Selecteert foto s op basis van hun inhoudelijke en technische kwaliteit. Hanteert eigen artistieke criteria. Bewerkt foto s digitaal Bepaalt het digitale formaat. Zet de foto s eventueel om naar andere formaten Respecteert intellectueel eigendomsrecht en regelt toestemming voor gebruik tijdens het digitaal bewerken van foto s. Kiest op creatieve wijze beeldverwerkingssoftware voor verplaatsen of aanpassen van figuren, kleuren, resoluties, tekst Gebruikt op creatieve wijze beeldverwerkingssoftware voor verplaatsen of aanpassen van figuren, kleuren, resoluties, tekst Past speciale technieken en effecten toe naargelang het doel en de sfeer van foto s. Zet het aangeleverde beeldmateriaal om naar andere formaten om het te kunnen monteren. Bekijkt de ongemonteerde opnames. Selecteert opnamemateriaal in functie van het scenario. Selecteert opnamemateriaal op basis van inhoudelijke en technische kwaliteit. Hanteert eigen en/of collectieve artistieke criteria. Monteert opnamemateriaal Bepaalt de volgorde van de beeld- en geluidsfragmenten Monteert de geselecteerde beeld- en geluidsfragmenten in de gewenste volgorde en kort ze indien nodig in. Respecteert eigendomsrechten en regelt toestemming voor gebruik tijdens het monteren van opnamemateriaal Kiest software voor digitale bewerking van beeld- en geluidsmateriaal Kiest geluidsmateriaal naargelang de in beeld gebrachte thema s (muziek, geluidseffecten, voice off, voice over, soundscapes ). Gebruikt software voor digitale bewerking van beeld- en geluidsmateriaal Voegt geluidsmateriaal toe naargelang de in beeld gebrachte thema s (muziek, geluidseffecten, voice off, voice over, soundscapes ). Synchroniseert geluid met beeld. Maakt generieken, ondertitels, logo s Voegt generieken, ondertitels, logo s toe 26

27 Werkt een basisontwerp uit waarin concept, stijl, vorm worden vastgelegd. Kiest materialen, technieken en methodes in functie van het beoogde gebruiksobject. Hanteert materialn, techniekn en methodes in functie van het beoogde gebruiksobject. Maakt een onderscheid tussen functionele en niet functionele vereisten. Maakt een voorontwerp (schetsen, moodboard, 2D-3D ontwerpen, maquette Verzamelt stalen. Onderzoekt de praktische realisatie van het gebruiksobject en stuurt bij. Drukt zich persoonlijk uit. Houdt rekening met de verschillende technische fasen binnen edelsmeden, houtbewerken Zoekt voortdurende interactie tussen vorm en inhoud tijdens het ontwerpproces. Legt verbanden tussen het vorige werk, het te realiseren werk en het geheel vn werken. Verlegt de eigen artistieke grenzen. Bepaalt wanneer het ontwerp af is. Vindt inspiratie voor het ontwerpen van nieuwe objecten. 10 Treedt naar buiten met beeldend werk Treedt naar buiten met beeldend werk Treedt nr buiten met fotografisch materiaal Treedt nr buiten mt audiovisueel materiaal Bepaalt wanneer het werk kan getoond worden. Bepaalt wanneer de gebruiksobjecten kunnen getoond worden. Bepaalt wanneer het werk kan getoond worden. Bepaalt wanneer het werk kan getoond worden. Bepaalt langs welke kanalen (groepstentoonstelling, solotentoonstelling, wedstrijden, portfolio, online ) beeldend werk getoond wordt. Maakt een selectie van te tonen werk in functie van kanaal en doel. Bepaalt langs welke kanalen (pop-up fora, wedstrijden, portfolio, online ) gebruiksobjecten getoond worden. Maakt een selectie vd gebruiksobjecten in functie van kanaal en doel. Bepaalt langs welke kanalen fotografisch werk getoond wordt. Bepaalt langs welke kanalen audiovisueel werk getoond wordt. Maakt een selectie van te tonen werk in functie van kanaal en doel. Maakt een selectie van te tonen werk in functie van kanaal en doel. Hanteert eigen artistieke criteria. Hanteert eigen artistieke criteria. Hanteert eigen artistieke criteria. Hanteert eigen artistieke criteria. Bewaakt de artistieke kwaliteit van de presentatiewijze. Bewaakt de artistieke kwaliteit van de presentatiewijze. Bewaakt de artistieke kwaliteit van de presentatiewijze. Bewaakt de artistieke kwaliteit van de presentatiewijze. Bepaalt de frequentie en wijze van communicatie. Bepaalt de frequentie en wijze van communicatie. Bepaalt de frequentie en wijze van communicatie. Bepaalt de frequentie en wijze van communicatie. Kiest bewust voor een bepaalde vormgeving. Kiest bewust voor een bepaalde vormgeving. Kiest bewust voor een bepaalde vormgeving. Gaat constructief om met feedback bij het naar buiten treden met beeldend werk. Gaat constructief om met feedback bij het naar buiten treden met gebruiksobjecten. 11 Stelt beeldend werk tentoon Presenteert gebruiksobjecten Maakt en werkt een portfolio van fotografisch materiaal bij Bepaalt het doel van de tentoonstelling (verkoop, netwerken ). Bepaalt het doel van de presentatie (verkoop, netwerken ). Selecteert foto s op basis van inhoudelijke en technische kwaliteit in functie van de opbouw van een persoonlijk portfolio. Bepaalt de algemene sfeer van het gebeuren. Bepaalt de algemene sfeer van het gebeuren. Bewaakt de artistieke kwaliteit van de presentatiewijze. Zoekt een presentatieruimte. Zoekt een presentatieruimte. Maakt afspraken i.v.m. verkoop, praktische organisatie, permanentie, verzekering Maakt afspraken i.v.m. verkoop, praktische organisatie, permanentie, verzekering Beheert het budget. Beheert het budget. 27

28 Presenteert de werken in harmonie met het oeuvre en de locatie. Presenteert de gebruiksobjecten in harmonie met het eigen werk en de locatie. Richt de tentoonstellingsruimte in en installeert materiaal. Richt de presentatielocatie in en installeert materiaal. Organiseert dagelijkse voorzieningen voor bezoekers en leveranciers (ontvangst, parking, toiletten, catering...). Organiseert dagelijkse voorzieningen voor bezoekers en leveranciers (ontvangst, parking, toiletten, catering...). 12 Voorziet in het basisonderhoud van materiaal Voorziet in het basisonderhoud van materiaal Voorziet in het basisonderhoud van materiaal, apparatuur en accessoires Voorziet in het basisonderhoud van materiaal, apparatuur en accessoires Onderhoudt het materiaal. Onderhoudt het materiaal. Houdt zich aan onderhoudsrichtlijnen (fabrikanteninstructies ). Houdt zich aan onderhoudsrichtlijnen (fabrikanteninstructies ). Bewaart materiaal. Bewaart materiaal. Bewaart materiaal en apparatuur zorgvuldig. Bewaart materiaal en apparatuur zorgvuldig. Vervangt indien nodig defecte materialen. Vervangt indien nodig defecte materialen. Vervangt indien nodig defecte onderdelen. Vervangt indien nodig defecte onderdelen. Controleert de staat van het materiaal. Controleert de staat van het materiaal. Controleert de staat van de apparatuur. Controleert de staat van de apparatuur. Controleert regelmatig de correcte werking van materiaal, apparatuur en accessoires. Controleert regelmatig de correcte werking van materiaal, apparatuur en accessoires. Sluit mogelijke oorzaken van problemen één na één uit. Sluit mogelijke oorzaken van problemen één na één uit. Sluit mogelijke oorzaken van problemen één na één uit. Reinigt regelmatig materiaal, apparatuur en accessoires. Reinigt regelmatig materiaal, apparatuur en accessoires. Voert reparaties uit Voert reparaties uit Besteedt reparaties uit Besteedt reparaties uit TERUG NAAR CONCORDANTIETABEL 28

29 29

30 INFOTHEEK bijlage 02 bij het leerplan opgemaakt door OVSG in samenwerking met CODIBEL, directies en leerkrachten deeltijds kunstonderwijs april 2018 leerplannummer: DKO/2018/017 bestemd voor alle opleidingen van het domein beeldende en audiovisuele kunsten van het deeltijds kunstonderwijs 30

31 INFOTHEEK 31

32 INFOTHEEK Onderstaande bronnen zijn bedoeld als inspiratie voor de academie. Deze lijst houdt geen verplichting in en is niet eindig. bronnenmateriaal Alice in Wonderland, Lewis Caroll, vertaling Sofia Engelsman, Gottmer, Haarlem, 2014 Het atelier als autonome pedagogische plek in Jan Masschelein en Maarten Simons in Autonomie als waarde (dilemma s in kunst en onderwijs), Valiz, Amsterdam/Fontys Hogeschool voor de kunsten, Tilburg, 2013 Apologie van de school. Een publieke zaak, Jan Masschelein, Maarten Simons, Acco, Leuven/Den Haag, 2012 Een school is een gebouw met een school in, Paul Elliman, Metropolis M, nr. 4, jaargang 2006 Over wandelen en wortels. Een blik op het kunstonderwijs, Paul Demedts, D Academie #4, mei 2017 Kunst als slijpsteen voor het brein Mark Mieras in Toeval gezocht (Kunst, kunstenaars en jonge kinderen), Lemniscaat, Rotterdam, 2009 Spelen en plezier maken, de basis van leren, Mark Mieras, Artiance, Kunst Cultuur en Onderwijs, aflevering 008 (deel 1) en 009 (deel 2) interview met Mark Mieras The Wow Factor (Global research compendium on the impact of the arts in education), Anne Bamford, Waxmann Münster/New York/München/Berlin, 2006 Art School (Propositions for the 21st Century), 2009, MIT Press, Cambridge, Massachusetts/London, England, School (A Recent History of Self-Organized Art Education), Sam Thorne, Sternberg Press, Berlin, 2017 Art for Art s Sake, OECD rapport on art and education, (publication: 2013), OECD.org > education > ceri > arts (search), S%20SAKE%20OVERVIEW_EN_R3.pdf Enseigner l art? (analyses et reflexions sur les écoles d art), Yves Michaud, Editions Jacqueline Chambon, Nîmes, 1993 Teaching art, Daniel Birnbaum, Heike Belzer, Buchhandlung Walther Konig Keulen, tweetalige uitgave Engels- Duits, 2007 Bronnendocument referentiekader voor onderwijskwaliteit, Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming, Onderwijsinspectie, Brussel, 2017, Lessen in bescheidenheid, Jan Verwoert, Metropolis M, Nr 10, jaargang 2006 De schadegevallen van Ciprian Muresan, David Nuur, Metropolis M, Nr 5, jaargang 2016, Dossier: Het atelier. Het (on)ontkoombare atelier, Arjan Reinders, Kunstbeeld.NL, Nr. 10, 2006 Dossier: Het atelier. Intermediale creativiteit, Henk Oosterling, Kunstbeeld 30 jaar Dossier tentoonstellingsmakers Kunstbeeld.NL, Nr. 11, 2006 De plaats van de kunst. Over de bestemming van het artistieke, Marc Verminck (red.), Sint-Lukas/books & A&S/books, Gent/Brussel,

33 The Artist project. What Artists See When They Look At Art, Noey Christopher, (voorwoord Thomas P. Campbell), The metropolitan Museum of modern art, Phaidon, New York, 2017 Psychologie van de kunst. Een abecedarium, Mark Kinet, (voorwoord Arnon Grunberg en Paul Verhaeghe), Uitgeverij Garant, Antwerpen/Apeldoorn, 2013 Soeverein van zichzelf, Thomas Hubert, tijdschrift Gagarin Nr. 13, 2006 Kunstenaars over kunst, Arjen F. de Groot, Karios, Soest, 2005 aanbevolen lectuur Kunsthistorie: Een wereldreis door de kunst, Aaron Rosen, Lemniscaat, Rotterdam, 2018 Wat is moderne kunst?, Jacky Klein en Suzy Klein, Lemniscaat, Rotterdam, 2017 Artforum, Internationaal Artmagazine, New York, Over kunstenaars: De schilder, de duif en de dingen, (Raveel), Paul de Moor, Ludion, Antwerpen, 2009 Schilderen op ijs (Luc Tuymans), Paul de Moor, Ludion, Antwerpen, 2011 De schilder schilderde (Raoul De Keyser), Paul de Moor, Ludion, Antwerpen, 2012 Schilder van luchtspiegelingen (Francis Alys), Paul de Moor, Ludion, Antwerpen, 2013 De kleine Panamarenko, Brigitte Minne, De Eenhoorn, Wielsbeke, 2012 Kunst? Marcel Duchamps fontein , Ted Van Lieshout, Leopold, Amsterdam, 2017 Puzemuze of op weg naar Rothko Wim Hofman, uitgeverij Leopold BV, Amsterdam/Den Haag, 2015 Zie ook nog andere boekjes over moderne en hedendaagse kunstenaars in de reeks kunstprentenboeken van uitgeverij Leopold in samenwerking met het Gemeentemuseum Den Haag Frida (Frida Kahlo), Sébastien Perez en Benjamin Lacombe, Clavis, Hasselt, 2017 Over de leraar-kunstenaar: Toeval gezocht, Kunst, kunstenaars en jonge kinderen, Annemieke Huisingh, Rixt Hulshoff Pol, Ellie Van Den Bomen (red.), Lemniscaat, Rotterdam, 2009 De onwetende meester, Jacques Rancière, Acco, Leuven, 2007 Why Art Cannot be Taught, James Elkins, University of Illinois Press, Champaign Illinois, 2001 How to Talk to Children About Art, Françoise Barbe-Gall, Chicago Review Press, Chicago, 2005 Drawing Projects for Children, Paula Briggs, Black Dog Publishing, London, UK, 2015 Akademie X, Lessons in Art and Life, diverse auteurs, Phaidon, London, UK,

34 Della Pittura, Frank Reijnders, uitgeverij 1001, Amsterdam, 2000 Kunst als therapie, Alain de Botton en John Armstrong, Phaidon, 2013 Vervulde verlangens: gesprekken over kunst in onze tijd, Abigail R. Esman en Rudi Fuchs, Meulenhoff, Amsterdam, 1997 Man met blauwe sjaal, poseren voor Lucian Freud, Martin Gayford, Walewein, Amsterdam, 2011 Thinking about exhibitions. Art history/museum studies/cultural studies, Bruce W. Ferguson, Reesa Greenberg, Sandy Nairne, Routledge, New York, 1996 Het boek van de schoonheid en de troost, Wim kayzer, Olympus, Amsterdam, 2006/Luisterpunt, Brussel, 2000 Een schitterend ongeluk, Wim Kayzer, Balans, Amsterdam, 2008 The next Documenta should be curated by an artist, eflux, 2004, Het subliem gemis, over het geheugen van de verbeelding, Bart Cassiman, K.M.S.K., Antwerpen, 1993 Kijk, 100 jaar hedendaagse kunst, Thierry De Duve, Ludion, Brussel, 2000 Beeldende kunst en onze hersenen, Lamberto Maffei en Adriana Fiorentini, Natuur & Techniek - Wetenschappelijke Bibliotheek, Maastricht,

35 35

36 WEGWIJZER bijlage 03 bij het leerplan opgemaakt door OVSG in samenwerking met CODIBEL, directies en leerkrachten deeltijds kunstonderwijs april 2018 leerplannummer: DKO/2018/017 bestemd voor alle opleidingen van het domein beeldende en audiovisuele kunsten van het deeltijds kunstonderwijs 36

37 WEGWIJZER 37

38 ARTISTIEK PEDAGOGISCH PROJECT (APP) (je kan hier je eigen artistiek pedagogische visie invullen) 38

39 De ontwikkeling van de leerling(en) centraal (zie: een uitnodiging aan iedere academie om aan (deeltijds) kunstonderwijs invulling te geven vanuit de eigen (artistiek-pedagogische) visie en mogelijkheden (capaciteiten) om zich te richten op de ontwikkeling van iedere lerende(n) en in te spelen op de ontwikkelingsmogelijkheden van iedere lerende(n) Deze wegwijzer schetst enkele manieren om de leerplandoelen als richt(ing)wijzer te gebruiken voor het realiseren van het artistiek pedagogisch project/visie van de academie en de ermee samenhangende projecten/intenties/programma s/ : je kan de schema(s) - TABELVORM, MINDMAP, - op de verdere pagina s gebruiken (of aanpassen, ) om de academievisie (voor het atelier, vak, optie, leerlingengroep, individuele leerling ) en de ermee samenhangende intenties, leerinhouden, leertraject/-proces,, projecten, te verbinden aan de leerplandoelen. en/of JE KAN ook omgekeerd tewerk gaan. Dit wil zeggen: je vertrekt vanuit je eigen intentieteksten, projecten, leerinhouden en je prikt daaraan de leerplandoelen van dit leerplan [zie de leerdoel-labels op de volgende pagina] eventueel opengebleven delen kunnen naar eigen inzicht worden aangevuld. 39

40 aan te prikken leerplandoelen: leerdoel-labels een idee(ën) concretiseren een idee(ën) concretiseren een referentiekader opbouwen een referentiekader opbouwen ideeën zoeken en ontwikkelen ideeën, concepten, intenties, voorstellen aanbrengen en uitvoeren ervaringen gebruiken is meer dan enkel visueel waarnemen beeldtaal ontdekken, herkennen en uitdiepen ervaringen uitdiepen ervaringen zijn meer dan enkel de visuele waarnemingen intuïtief en/of bewust ervaren een idee(ën) concretiseren voorstellen aanbrengen en uitvoeren capaciteiten gebruiken gebruik maken van intuïtie, herinnering, verbeeldingskracht, voorstellingsvermogen, gedachten, emoties, (persoonlijke) waarden, normen, standpunten, kennis, gewoonten, een idee(ën) concretiseren voorstellen aanbrengen en uitvoeren beeldelementen gebruiken onderdelen van een beeld, bijv. vorm, toon/kleur, compositie (ook beweging, ) een referentiekader opbouwen beeldtaal ontdekken, herkennen en uitdiepen capaciteiten ontdekken en uitdiepen intuïtie, herinnering, verbeeldingskracht, voorstellingsvermogen, gedachten, emoties, (persoonlijke) waarden, normen, standpunten, kennis, gewoonten, een referentiekader opbouwen inspirerende bronnen verzamelen komen tot een (persoonlijk) archief: beeldenbank, literatuur, een idee(ën) concretiseren voorstellen aanbrengen en uitvoeren media kiezen en hanteren materialen, materieel, technieken, en informatiedragers zoals boeken, kranten, televisie, radio, computer- (internet) gebruiken om te creëren creatie(s) een plaats geven of ontsluiten zich manifesteren de creaties - zichzelf - een plaats geven, extravert of introvert, zichtbaar of onzichtbaar maken een idee(ën) concretiseren (eigen uitbreiding/invulling) creatie(s) een plaats geven of ontsluiten (eigen uitbreiding/invulling) een referentiekader opbouwen (eigen uitbreiding/invulling) proces en product verbinden (eigen uitbreiding/invulling) een referentiekader opbouwen beeldtaal ontdekken, herkennen en uitdiepen uitdrukkingsvorm(en) ontdekken en uitdiepen expressiemiddelen, manieren van uitdrukken uit meerdere culturen onderzoeken, uitdiepen proces en product verbinden een proces - processen doorlopen opgaan in het proces - zich bewust zijn/(kunnen) worden van het proces in dialoog treden een dialoog aangaan met het andere aandacht hebben voor het externe, in gesprek gaan met, vragen stellen aan de objecten- en ideeënwereld in dialoog treden (eigen uitbreiding/invulling) artistieke/beeldende mogelijkheden zoeken (eigen uitbreiding/invulling) artistieke/beeldende mogelijkheden zoeken open staan voor het onbekende, het onverwachte, het onzekere, (serendipiteit) in dialoog treden een dialoog aangaan met de ander/anderen communicatie, dialoog, samenwerking tussen personen in dialoog treden een dialoog aanga9an met zichzelf zelf bewustzijn, zelfreflectie, zelfonderzoek, artistieke/beeldende mogelijkheden zoeken inzichten en werkwijzen onderzoeken (reflectie) inzicht = een situatie, gedachte, toestand, voorval, gebeuren, object, opmerken / begrijpen / beoordelen om beeldend/artistiek te kunnen gebruiken artistieke/beeldende mogelijkheden zoeken experimenteren met media experimenteren met materialen, materieel, technieken, en informatiedragers zoals boeken, kranten, televisie, radio, computer- (internet) artistieke/beeldende mogelijkheden zoeken ENGAGEMENT MOTIVATIE GEDREVENHEID experimenteren met beelden en beeldtaal ZELFSTANDIGHEID 40

41 TABELVORM (invulschema) ideeën zoeken en ontwikkelen ideeën, concepten, intenties, vul hier onder de doelen je eigen aansluitende intenties, in beeldelementen gebruiken onderdelen van een beeld, bijv. vorm, toon/kleur, compositie (ook beweging, ) een idee(ën) concretiseren voorstellen aanbrengen en uitvoeren vanuit de ontwikkelde ideeën komen mogelijke voorstellen die kunnen worden uitgevoerd ervaringen gebruiken is meer dan enkel visueel waarnemen media kiezen en hanteren materialen, materieel, technieken, en informatiedragers zoals boeken, kranten, televisie, radio, computer- (internet) gebruiken om te creëren capaciteiten gebruiken gebruik maken van intuïtie, herinnering, verbeeldingskracht, voorstellingsvermogen, gedachten, emoties, (persoonlijke) waarden, normen, standpunten, kennis, gewoonten, (eigen uitbreiding/invulling) 41

42 vul hier onder de doelen je eigen aansluitende intenties, in proces en product verbinden een proces - processen doorlopen opgaan in het proces - zich bewust zijn/(kunnen) worden van het proces (eigen uitbreiding/invulling) 42

43 intuïtief en/of bewust ervaren vul hier onder de doelen je eigen aansluitende intenties, in inspirerende bronnen verzamelen komen tot een (persoonlijk) archief: beeldenbank, literatuur, een referentiekader opbouwen beeldtaal ontdekken, herkennen en uitdiepen ervaringen uitdiepen ervaringen zijn meer dan enkel de visuele waarnemingen uitdrukkingsvorm(en) ontdekken en uitdiepen expressiemiddelen, manieren van uitdrukken uit meerdere culturen onderzoeken, uitdiepen capaciteiten ontdekken en uitdiepen intuïtie, herinnering, verbeeldingskracht, voorstellingsvermogen, gedachten, emoties, (persoonlijke) waarden, normen, standpunten, kennis, gewoonten, (eigen uitbreiding/invulling) 43

44 open staan voor het onbekende, het onverwachte, het onzekere, (serendipiteit) vul hier onder de doelen je eigen aansluitende intenties, in experimenteren met beelden en beeldtaal artistieke/beeldende mogelijkheden zoeken experimenteren met media inzichten en werkwijzen onderzoeken experimenteren met materialen, materieel, (reflectie) inzicht = een situatie, gedachte, technieken, en informatiedragers zoals boeken, toestand, voorval, gebeuren, object, opmerken / kranten, televisie, radio, computer- (internet) begrijpen / beoordelen om beeldend/artistiek te kunnen gebruiken (eigen uitbreiding/invulling) 44

45 een dialoog aangaan met het andere aandacht hebben voor het externe, in gesprek gaan met, vragen stellen aan de objecten- en ideeënwereld vul hier onder de doelen je eigen aansluitende intenties, in een dialoog aangaan met de ander/anderen communicatie, dialoog, samenwerking tussen personen in dialoog treden een dialoog aangaan met zichzelf zelf bewustzijn, zelfreflectie, zelfonderzoek, (eigen uitbreiding/invulling) 45

46 creatie(s) een plaats geven of ontsluiten zich manifesteren de creaties - zichzelf - een plaats geven, extravert of introvert, zichtbaar of onzichtbaar maken vul hier onder de doelen je eigen aansluitende intenties, in (eigen uitbreiding/invulling) 46

47 ENGAGEMENT MOTIVATIE GEDREVENHEID ZELFSTANDIGHEID (eigen uitbreiding/invulling) vul hier onder de doelen je eigen aansluitende intenties, in 47

48 je kan ook een eigen schema (structuur) bedenken/ontwerpen, bijvoorbeeld: MINDMAP (invulschema) LEERPLANMATRIX MENTAAL ATELIER NEURONENSTRUCTUUR E.A. 48

49 49