Nieuwsbrief nr. 8, maart 2010

Transcriptie

1 Nieuwsbrief nr. 8, maart 2010 Voor u ligt de achtste nieuwsbrief vanuit het LEA-ondersteuningstraject. Het zijn roerige tijden: de gemeenteraadsverkiezingen zijn net achter de rug en binnen enkele maanden vinden landelijke verkiezingen plaats. De val van het kabinet heeft mogelijk tot gevolg dat wetgeving controversieel wordt verklaard en daardoor gewijzigd of uitgesteld wordt. In deze fase is nog onduidelijk welke veranderingen zullen optreden door de val van het kabinet. In deze nieuwsbrief hebben we de meest recente ontwikkelingen op een rij gezet. Indien er als gevolg van de val van het kabinet veranderingen optreden, stellen we u daarvan op de hoogte door middel van een aanvullend nieuwsbericht en via de website Deze nieuwsbrief bestaat uit de volgende onderdelen: A. Actuele beleidsontwikkelingen; B. Informatie vanuit LEA-ondersteuningstraject; C. Bijeenkomsten/conferenties rondom onderwijs- en jeugdbeleid. A. Actuele beleidsontwikkelingen en onderzoek In dit eerste deel gaan we in op actuele, landelijke beleidsontwikkelingen rondom thema s die in veel gemeenten op de LEA staan. Vanwege de val van het kabinet moeten voor een aantal van deze ontwikkelingen echter wat slagen om de arm gehouden worden. De volgende onderwerpen komen aan bod: 1. Wetsvoorstel OKE aangenomen; 2. Extra budget scholing VVE-leidsters; 3. Voortgang nieuwe koers passend onderwijs; 4. Afspraken Rijk en gemeenten over aanpak overbelaste jongeren; 5. Onderzoek naar budget onderwijshuisvesting; 6. LEA en zorg in en om de school: Monitor Gemeenten en Onderwijs 2009 (NJi). 1. Wetsvoorstel OKE aangenomen in Tweede Kamer Het wetsvoorstel Ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie (OKE) is op 19 januari 2010 met algemene stemmen aangenomen door de Tweede Kamer. Het voorstel ligt op dit moment ter behandeling in de Eerste Kamer. De planning is vooralsnog dat het wetsvoorstel met ingang van 1 augustus 2010 in werking treedt. Dit is onder voorbehoud van mogelijke veranderingen door de val van het kabinet. Door de behandeling in de Tweede Kamer is een belangrijke wijziging opgetreden in het wetsvoorstel. OKE-gemeenten krijgen met ingang van 1 januari 2011 geen decentralisatie-uitkering voor het onderwijsachterstandenbeleid, maar een specifieke uitkering. Dit betekent dat dit geld geoormerkt wordt voor gemeenten die behoren tot de G31 en geoormerkt blijft voor gemeenten die niet tot de G31 behoren. In het voorjaar volgt hierover meer informatie. Het wetsvoorstel regelt dat peuterspeelzalen aan kwaliteitseisen moeten voldoen die gelijkwaardig zijn aan die voor de kinderdagverblijven. Verder bepaalt het wetsvoorstel dat gemeenten voor elk kind dat behoort tot de doelgroep van voorschoolse educatie een plek moeten bieden voor voorschoolse educatie in de peuterspeelzaal of het kinderdagverblijf. Over het bereik van de doelgroepkinderen moeten gemeenten afspraken maken met schoolbesturen, houders van peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. De bevoegdheid van de Inspectie van het Onderwijs wordt uitgebreid naar de

2 Oberon Nieuwsbrief nr. 8, maart voorschoolse educatie. Op het gebied van vroegschoolse educatie worden gemeenten en schoolbesturen verplicht om met elkaar afspraken te maken over de resultaten van vroegschoolse educatie. Dit kan bijvoorbeeld gaan over het aantal woorden dat kinderen minimaal moeten kennen aan het eind van groep 2, of het aantal kinderen dat minimaal niveau C behaalt aan het eind van groep 2. Op vindt u meer informatie over het wetsvoorstel. 2. Versterking VVE-leidsters: 35 miljoen extra Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) is bedoeld om taalachterstanden bij kinderen te voorkomen en te bestrijden. Hiervoor zijn goed opgeleide leidsters en leerkrachten nodig. Sinds 2007 zorgt het project Vversterk voor deze scholing. Via dit programma zijn inmiddels leidsters uit peuterspeelzalen en kinderdagverblijven en leerkrachten uit de groepen 1 en 2 opgeleid. De komende tijd worden nog eens ruim leidsters en leerkrachten geschoold. Hier vallen ook leidsters en leerkrachten onder die al een basisopleiding hebben gehad en zich nog verder willen scholen. Het kabinet heeft hiervoor 35 miljoen uit de aardgasbaten vrijgemaakt. Een deel van het geld is bestemd voor mbo-instellingen en pabo s opdat zij meer aandacht gaan besteden aan VVE binnen hun opleidingen. Ook managers van scholen, welzijnsorganisaties, kinderdagverblijven en gemeenten worden ondersteund, zodat zij voor een goede verankering van VVE in hun instellingen kunnen zorgen. Voorts wordt onderzoek gedaan naar de effecten van VVE op het leren en presteren van jongeren in hun verdere loopbaan. 3. Nieuwe koers passend onderwijs Tot de zomer van 2009 was het voornemen van het Kabinet om alle scholen in Nederland vanaf 2011 passend onderwijs te laten leveren. In de zomer van 2009 werd besloten dat er even pas op de plaats gemaakt moest worden met de invoering van passend onderwijs. De groei van het speciaal onderwijs en de rugzakjes ging door, in de klas merkten leraren en leerlingen nog te weinig van passend onderwijs in de vorm van steun en extra handen, de inzet van de zorgmiddelen was niet helder, de effecten niet aangetoond en de ouders waren niet tevreden, omdat de invoering van passend onderwijs aan hen voorbij ging of omdat ze te weinig gehoor vonden bij schoolbesturen. Begin november 2009 is er een notitie verschenen over de nieuwe koers van passend onderwijs. De koerswijziging kenmerkt zich door een zorgplicht voor schoolbesturen, met meer inzet op preventie en een professionele doorverwijzing in plaats van een indicatie. Een vervolgbrief stuurde de staatssecretaris op 25 januari 2010 naar de Tweede Kamer. In deze brief zet ze haar nieuwe koers voor passend onderwijs verder uiteen. Onderwerpen die hierin centraal staan zijn: de zorgplicht; het referentiekader; de bekostiging; het toezicht; de kwaliteit van het onderwijs. De zorgplicht De kern van passend onderwijs is dat voor alle leerlingen de kansen op de beste ontwikkeling centraal staan. Dat geldt voor gewone leerlingen en voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben om het onderwijs te volgen. Daarnaast moet passend onderwijs rekening houden met de mogelijkheden van het personeel en de wensen van de ouders. In augustus 2012 moeten alle scholen in Nederland passend onderwijs leveren. Als een school een passend aanbod niet (volledig) zelf kan bieden, dan moet deze met andere scholen sluitende afspraken maken over wie dat wel kan aanbieden en hoe. Het referentiekader Om passend onderwijs in de praktijk in te richten wordt een landelijk referentiekader ontwikkeld. Thema s in het referentiekader zijn: het zorgprofiel, toewijzing onderwijszorg, ouders,

3 Oberon Nieuwsbrief nr. 8, maart medezeggenschap, kwaliteit, professionalisering, zorg in en om de school, overgang tussen onderwijsvormen, verantwoording en de geschillenregeling. De bekostiging Het geld voor extra ondersteuning wordt toegekend aan de samenwerkingsverbanden weer samen naar school (wsns) en vo, die de middelen verdelen over de scholen. Daarbij volgt het geld de taken en leerlingen. Scholen en samenwerkingsverbanden kunnen het referentiekader gebruiken bij de toewijzing van het geld. Belangrijk hierbij is dat passend onderwijs zoveel mogelijk op school en in de klas vormgegeven moet worden. Het toezicht De verantwoordelijkheid voor passend onderwijs wordt geheel bij de schoolbesturen gelegd in de vorm van de zorgplicht. Het samenwerkingsverband moet zorgen voor een dekkend geheel aan voorzieningen waarin alle leerlingen een passende plek vinden. De inspectie zal toezicht houden op zowel de schoolbesturen als de samenwerkingsverbanden. De kwaliteit van het onderwijs Ter ondersteuning van het proces van kwaliteitsverbetering dat de afgelopen jaren is ingezet, zou er naar verwachting eind september 2010 een wetsvoorstel naar de Kamer gaan waarin staat vastgelegd dat leerlingen die speciaal onderwijs nodig hebben, onderwijs krijgen dat: hen snel maximaal uitdaagt, zo goed mogelijk aansluit op hun mogelijkheden en hen toeleidt naar optimale maatschappelijke participatie in de vorm van vervolgonderwijs of een betaalde plaats op de arbeidsmarkt. Echter, de val van het kabinet kan hier het nodige in veranderen. De nieuwe koers van passend onderwijs is 11 februari 2010 in het Algemeen Overleg over de voortgang van passend onderwijs besproken. Behoudens de SP is besloten dat de nieuwe koers doorgezet gaat worden. Veel zaken zullen nu uitgewerkt gaan worden en begin juni zal er worden gerapporteerd aan de Tweede Kamer. 4. Afspraken Rijk en gemeenten over aanpak overbelaste jongeren Nederland telt circa overbelaste jongeren. Dit zijn jongeren in de leeftijd van jaar met een opeenstapeling van persoonlijke problemen van verschillende aard. Te denken valt aan gedragsproblemen, psychische problemen, instabiele thuissituatie, schulden en criminaliteit in hun directe omgeving. Hierdoor lopen deze jongeren een groot risico om zonder startkwalificatie het onderwijs te verlaten en maatschappelijke drop outs te worden. De ambitie is om per jaar van deze jongeren op school te houden en ze een startkwalificatie te laten behalen. Gemeenten ontvangen hiervoor jaarlijks 21,7 miljoen euro. Minister André Rouvoet (Jeugd en Gezin) en staatssecretaris Marja van Bijsterveldt (OCW) zijn dit met gemeenten overeengekomen. Kernpunt van de aanpak is het creëren van een sluitende aanpak tussen school, werk en (jeugd)zorg. Gemeenten krijgen de regie om in samenwerking met scholen en hulpverlenende instanties deze verbinding tot stand te brengen. Via bijvoorbeeld plusvoorzieningen (een gecombineerd programma van onderwijs, zorg en eventueel arbeidstoeleiding) krijgen deze jongeren weer perspectief op het halen van een startkwalificatie (havo, vwo of mbo-2 diploma). De problematiek verschilt wat betreft aard en omvang per gemeente. Om die reden ontvangen de betrokken gemeenten de financiering via de zogeheten Decentralisatie-uitkering Jeugd. Het staat gemeenten hiermee vrij om zelf te bepalen hoe ze het geld precies inzetten. Via tussentijdse evaluaties wordt bekeken of rijk en gemeenten op koers liggen en of er bijgestuurd moet worden.

4 Oberon Nieuwsbrief nr. 8, maart Naast de 21,7 miljoen die het Rijk beschikbaar stelt via de Decentralisatie-uitkering Jeugd, stimuleren Rouvoet en Van Bijsterveldt het opzetten van plusvoorzieningen via de scholen. In plusvoorzieningen wordt een samenhangend aanbod van voortgezet of middelbaar (beroeps)onderwijs, zorg en arbeidstoeleiding aangeboden. De contactscholen in de RMC-regio s (Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten) krijgen hiervoor tot en met 2011 in totaal 60 miljoen. 5. Onderzoek naar budget onderwijshuisvesting Gemeenten moeten meer inzicht geven in het geld dat zij uitgeven aan onderwijshuisvesting. Dat schrijft staatssecretaris Van Bijsterveldt, mede namens de staatssecretarissen Dijksma en Bijleveld- Schouten (BZK), in antwoord op Kamervragen van D66. Nog dit jaar zal daarom nader onderzoek plaatsvinden om na te gaan of er daadwerkelijk sprake is van onderbesteding van geld dat bedoeld is voor onderwijshuisvesting. Gemeenten krijgen via het Gemeentefonds budget voor de bouw en uitbreiding van schoolgebouwen. Uit eerder onderzoek in 2009 bleek dat het bedrag dat gemeenten via het gemeentefonds voor onderwijshuisvesting krijgen, hoger is dan de daadwerkelijke uitgaven. Dit roept de vraag op wat er aan de hand is. Nader onderzoek moet dit uitwijzen. Want het geld dat is bestemd voor schoolgebouwen voor leerlingen en docenten moet optimaal worden benut, aldus de bewindslieden van OCW. De uitkomsten van het onderzoek worden nog dit jaar verwacht. 6. LEA en zorg in en om de school: Monitor Gemeenten en Onderwijs 2009 (NJi) Zorg- en adviesteams vervullen een centrale rol in de zorgstructuur van het onderwijs- en jeugdbeleid. Het Kabinet streeft naar een landelijke dekking van goed functionerende ZAT s, zodat preventie en vroegtijdige signalering en de snelle inzet van passende hulp gewaarborgd zijn en kinderen en jeugdigen de zorg krijgen die ze nodig hebben. De aandacht van de Nederlandse gemeenten voor de verbetering van de zorgstructuur is hoog bij het primair- en voortgezet onderwijs (bijna 90 %). Voor het mbo (59 %) en voor het speciaal onderwijs (46 %) is de aandacht minder hoog Het percentage gemeenten dat bestuurlijke afspraken met instellingen heeft gemaakt over hun inzet in het ZAT is het hoogst in het PO (86 %; VO 85 % en MBO 58 %). De afspraken hebben het meest betrekking op de inzet van schoolmaatschappelijk werk, jeugdgezondheidszorg en leerplicht. Deze en nog veel meer relevante gegevens voor de gezamenlijke aanpak van gemeente(n) en schoolbesturen, kunt u vinden in de Monitor Gemeenten en Onderwijs 2009, die u kunt vinden op B. Informatie vanuit LEA-ondersteuningstraject 1. Terugblik op Ondersteuningsaanbod Terugblik op 2009 In 2009 zijn in het kader van het LEA-ondersteuningstraject de volgende activiteiten uitgevoerd: Cursussen: de basismodule Thema s op de LEA, basismodule Lokale Educatieve Agenda, de modules monitoring en evaluatie van de LEA, LEA en nieuwe ontwikkelingen en LEA in Uitvoering en de trainingsmodule Strategisch positioneren. Kenniskringen: Zeeland, Flevoland/Veluwe, Noord-Holland, Noord-Nederland, Midden Nederland, Zuid-Nederland en de G32. Ondersteuning on the job bij 21 gemeenten en 6 gemeenten telefonisch.

5 Oberon Nieuwsbrief nr. 8, maart Brochures: Nieuwe ontwikkelingen op de LEA; stand van zaken medio 2009; Rond de tafel. De rol van schoolbesturen bij de Lokale Educatieve Agenda; Reeks Blauwe Ogen, monitoring en evaluatie van de LEA deel 0 t/m 3: - deel 0: Uitleg monitoring en evaluatie van de LEA; - deel 1: Een lokaal LEA monitor- en evaluatieplan; - deel 2: De lokale staat van het onderwijs in uw gemeente ; - deel 3: Evaluatie van de Lokale Educatieve Agenda; Samen sterker dan alleen? Voortgezet onderwijs en gemeenten; Zorg voor jongeren in het v(s)o en mbo. De regierol van gemeenten; Lokale Educatieve Agenda en lokaal jeugdbeleid. Voortgezet onderwijs en gemeenten; Taal op de LEA; De Lokale Educatieve Jaaragenda Ontwikkeling van de LEA in Nederlandse gemeenten. 2. Ondersteuningsaanbod 2010 In de LEA-informatieflyer 2010 geven we een samenvattend overzicht van alle activiteiten van het LEA-ondersteuningstraject Het ondersteuningsaanbod van het landelijke LEA-ondersteuningstraject voor 2010 is bekend (OCW, gecoördineerd door Oberon). Er is weer een uitgebreid aanbod aan scholingsmodules beschikbaar voor beleidsambtenaren en verschillende andere betrokkenen bij de LEA. In dit aanbod zijn ten opzichte van het vorig jaar een aantal nieuwe accenten aangebracht. Zo wordt er geanticipeerd op de nieuwe beleidsperiode die volgt op de gemeenteraadsverkiezingen. Ook is uitgebreid aandacht voor de geplande nieuwe OKE-wetgeving en de ontwikkelingen op het gebied van zorg. Nieuwe documenten op de website De volgende publicaties zijn vanaf nu te downloaden van onder de knop ondersteuning en vervolgens producten : De financiële bijsluiter: geeft overzicht over de Rijksmiddelen die beschikbaar zijn voor veel voorkomende thema s op de LEA en wordt steeds aangepast aan de meest recente landelijke beleidsontwikkelingen. LEA en overlegstructuren: beschrijft vanuit de praktijk een aantal verschillende structuren voor het inrichten van het LEA-overleg. LEA-conferentie De derde landelijke LEA-conferentie (12 januari 2010) is succesvol verlopen. Een impressie van deze dag en de presentaties van de deelsessies zijn te vinden op Inmiddels zijn wij gestart met de voorbereidingen voor de vierde LEA-conferentie, die waarschijnlijk zal plaatsvinden in januari Verwacht Rond april 2010 kunt u van Oberon de volgende nieuwe publicaties verwachten: LEA en VO LEA en MBO LEA en onderwijshuisvesting

6 Oberon Nieuwsbrief nr. 8, maart C. Bijeenkomsten/conferenties rondom onderwijs- en jeugdbeleid 1. Landelijke conferentie schakelklassen: terugblikken en vooruitkijken Op woensdagmiddag 17 maart 2010 organiseert Sardes de Landelijke Conferentie Schakelklassen om terug te kijken op de afgelopen vier jaar, successen te vieren en inspiratie op te doen voor de komende periode. Gastsprekers zijn taaldeskundige Marianne Verhallen en hoogleraar Judi Mesman. De conferentie wordt gehouden in de Jaarbeurs te Utrecht (Beatrixgebouw) van tot uur. Voor programma en aanmeldingen: 2. Regionale conferenties over opbrengstgericht werken Voor leerkrachten, intern begeleiders en schoolleiders uit het primair onderwijs organiseert het Projectbureau Kwaliteit van de PO-Raad, samen met onderwijsadviesdiensten en OCW, twintig regionale conferenties over opbrengstgericht werken. Er zijn al conferenties gepland in Heerhugowaard, Apeldoorn, Rotterdam, Elst en Dokkum. En er komen er meer. Een belangrijk uitgangspunt is leren van elkaar. Ook geïnteresseerde bestuurders, algemeen directeuren en adviseurs zijn welkom. Kijk voor meer infomatie op: 3. Masterclasses andere tijden in onderwijs en opvang In maart en april organiseert de Initiatiefgroep Andere Tijden in Onderwijs en Opvang drie verschillende masterclasses: - Lokaal aan de slag met de schooldag (18 maart 2010); - Een stap verder werken aan een aanbod van 7 tot 7 uur (7 april 2010); - Andere tijden in kleine kernen (20 april 2010). Kijk voor informatie en aanmelden op