Open Monumentendag. zaterdag 8 september Thema: In Europa

Transcriptie

1 Open Monumentendag zaterdag 8 september 2018 Thema: In Europa

2 Op zaterdag 8 september 2018 vindt de 32e editie van de Open Monumentendag plaats! Dit grootste culturele evenement van Nederland heeft dit jaar het thema In Europa. Dit thema is gekozen omdat 2018 uitgeroepen is tot het Europese jaar van het Cultureel Erfgoed. Dorpskerk Voorst Ook in de gemeente Voorst is de Europese geschiedenis herkenbaar, zichtbaar en tastbaar. Wat denkt u van middeleeuws tufsteen uit Duitsland en het 16 e -eeuws hout uit Scandinavië? Grensoverschrijdende handelsroutes via de IJssel, de Hanzewegen en de Hessenwegen zetten de deur wijd open naar de rest van Europa. Franse gotische kerkarchitectuur, Engelse landschapsstijl en Duitse Bentheimer zandsteen hebben een onmiskenbare stempel gedrukt op onze omgeving. Inkomsten uit de overzeese handel werden geïnvesteerd in landhuizen met exotische namen als de De Matanze (Cuba) en Tercera (de Azoren). Landgoederen werden bewoond en/of beheerd door buitenlandse kloosters en internationale adel. Tegelijkertijd brachten plunderingen, inkwartieringen, brandstichtingen en bombardementen door de Spanjaarden, Fransen, Kozakken, Duitsers en geallieerde troepen grote verwoestingen toe, soms gepaard gaand met onderwerping, soms met bevrijding. Ter verdediging werden allerlei verdedigingswerken gebouwd, van middeleeuwse kastelen tot de IJssellinie ten tijde van de Koude Oorlog. U ziet, genoeg verhalen dus! Havekes Mölle Het Comité Open Monumentendag Voorst en alle betrokkenen bij de Open Monumentendag in Voorst wensen u alvast een fantastische dag toe. We zijn blij u een boeiend programma te presenteren dat jong en oud iets te bieden heeft. Geniet ervan! 2 Wij adviseren u te raadplegen voor de meest actuele informatie en eventuele aanpassingen.

3 Programma Vrijdag 7 september Startschot Open Monumentendag (alleen voor genodigden) Feestelijk startschot in de Dorpskerk Voorst. Prof. dr. ing. Dirk Jan de Vries, bijzonder hoogleraar Bouwhistorie en Erfgoed aan de Universiteit Leiden, houdt de boeiende lezing Monument en materiaal: bouwstenen uit buitenland en eigen bodem. Zaterdag 8 september Open Monumentendag Naast de vele opengestelde monumenten zijn er dit jaar een aantal bijzondere activiteiten georganiseerd: Routes. Er zijn dit jaar drie routes gemaakt, respectievelijk voor Terwolde, Wilp en Voorst. Hoewel het fietsroutes zijn, kunnen ze ook per auto worden afgelegd. Elke route heeft een eigen thema. De routes zijn bij diverse locaties af te halen en te downloaden op Hier vindt u ook meer informatie. Rondrit De Nijenbeek. Dit jaar kunt u een deel van de route wel heel uniek afleggen: met een Jan Plezier! Deze paard-en-wagen brengt u via één van de mooiste weggetjes in de gemeente Voorst naar de Nijenbeek en weer terug. Gedurende de rit kunt u niet alleen genieten van het prachtige uitzicht, maar ook van het interessante verhaal over de Nijenbeek, verteld door gids Bert van de Zedde. De Jan Plezier vertrekt om 10.30, 11.30, 12.30, en uur. U bent van begin tot eind, inclusief een korte stop bij de Nijenbeek, een klein uurtje onderweg. Het begin- en eindpunt is bij boerderij Moria, Oyseweg 7 in Wilp (de landwinkel is geopend). Mis dit niet! Informatiepunten. Op een aantal plekken op de routes vindt u dit jaar informatiepunten. Sommige informatiepunten zijn tegelijkertijd rustpunten. U krijgt op de punten informatie over bijzondere gebeurtenissen, verdwenen historische gebouwen, unieke pareltjes of juist recente ontwikkelingen van het gebied. Zie de fietsroutes voor de exacte locaties. Concerten. In de Dorpskerk Wilp vindt van tot uur een concert plaats van het ceremoniekoor Circle of Life. Zij vieren deze dag hun 10-jarig jubileum! In de Dorpskerk Voorst vindt het concert plaats van Cappella Calluna. Dit koor heeft een speciaal Open Monumentendag-repertoire ingestudeerd! Het concert begint om uur en duurt ruim een half uur. Kinderprogramma Speciaal voor de kinderen is in deze brochure een kinderpagina opgenomen met informatie over kinderactiviteiten, een leuke puzzeltocht met beloning, spannende verhalen en nog veel meer! 3

4 De Dijkstoel Zorgvliet Het Swarte Peert Het Grote Blokhuis 4

5 Terwolde De Dijkstoel (GM) Bandijk 1, Terwolde De Dijkstoel is rond 1847 gebouwd als tolhuis. Met de geheven tol werd de kort daarvoor aangelegde grindweg van Deventer naar Vaassen bekostigd. Nadat in 1890 de gemeenteraad de tol ophief, werd het huis verkocht aan de polder van Terwolde en werd het pand een dijkmagazijn. In het magazijn werd het materiaal opgeslagen dat gebruikt werd bij dreigende dijkdoorbraken. Het monument is niet opengesteld, maar in samenwerking met de deskundige bewoners is een informatiepunt ingericht waar u alles te weten komt over de rijke historie én de toekomst van de Bandijk. Dit alles onder het genot van een gratis kopje koffie of thee. Zorgvliet (GM) Bandijk 27, Terwolde Al in 1826 was dit een buitenplaats. Het oorspronkelijke landhuis Zorgvliet lag vlak tegen de dijk aan. In 1847 is het huis een stukje van de dijk af herbouwd. Aan de achtergevel bevindt zich het voormalig koetshuis, dat net als het landhuis fraai versierd is met houtsnijwerk. De naam Zorgvliet was een populaire naam en geeft de wens aan dat zorgen weg zullen blijven. De grote rode voordeur staat wijd voor u open en u kunt een kijkje nemen in de hal, erker en keuken. Deze worden op dit moment teruggebracht in oude staat en later opnieuw ingericht. Bij mooi weer kunt u in de voortuin genieten van koffie of thee met taart. Het Swarte Peert (RM) Bandijk 17-19, Terwolde De naam van dit pand verraadt ons wat de vroegere functie was: een herberg. Niet zo verrassend, want het ligt zeer strategisch aan de voet van de Bandijk, waarover eeuwenlang een belangrijke internationale handels route liep. Het gebouw zelf stamt uit 1642, maar op deze plek werd al ver vóór dat jaar een herberg uitgebaat. Stille getuigen van de oorspronkelijke functie zijn de 17e-eeuwse restanten van twee hoeketagères in de voormalige gelagkamer. Het huidige uiterlijk van het gebouw stamt uit ca De voorgevel is fraai versierd met een driehoekig fronton en een waterlijst. De deel heeft nog een karakteristieke lemen vloer en rondom het huis ligt het erf met een fruittuin. Het Grote Blokhuis (RM) Bandijk 31, Terwolde Het Grote Blokhuis werd in het begin van de 18e eeuw gebouwd bij de boerderij het Blockhuijs. Vanwege zijn omvang kreeg deze nieuwe boerderij de naam Grote Blokhuis. Bewoners van de boerderij waren naast boer ook tapper, koopman of handelaar in bouwmaterialen en fruit. Bij de boerderij hoorde een loswal, waar schepen werden gelost en waarvandaan een veerbootje passagiers tegen betaling naar de overkant van de IJssel bracht. In de atelierschuur is een expositie te bewonderen van cursisten van Zita van Noordenburg. Enkele cursisten zijn daarnaast ter plekke aan het werk. Ook staat er een gratis kopje koffie voor u klaar. Dit monument is open van tot uur. 5

6 Dijkwoning De Matanze Voormalige portiersen tuinmanswoning bij De Matanze Voormalige dienstwoning bij De Matanze 6

7 Dijkwoning (GM) Bandijk 41, Terwolde Dit dijkhuisje krijgt geregeld de uitroep oh wat schattig!. Het is een klein huisje, gebouwd tussen 1700 en Van een bouwval eind jaren 80 van de vorige eeuw werd het na een verbouwing een prachtig monumentje. Een aantal karakteristieke zaken bleven behouden zoals de bedstee en het opkamertje. De huidige keuken was vroeger de deel waar de dieren verbleven. De tuin is ook geweldig! Normaal alleen te zien vanaf de dijk, maar tijdens deze Open Monumentendag mogen bezoekers hier lekker in rondscharrelen. Misschien komt het nog tot een ontmoeting in de tuin met wat achtergrond-info, mede afhankelijk van het weer. Kijk te zijner tijd even op voor informatie en tijdstip. Voormalige portiers- en tuinmanswoning bij De Matanze (RM) Deventerweg 8, Terwolde Vroeger lag hier het boerderijtje Dijkkamp. Dit werd rond 1861 afgebroken en vervangen door een portierswoning bij de nieuwe entree naar het huis De Matanze. Na 1879 werd het een tuinmanswoning. Het huis heeft aan de oostzijde een uitbouw waarin de entree is gesitueerd, de aanbouw aan de andere zijde bevatte de varkensstal. Aan de zuidzijde bevindt zich een mooi gedecoreerde, witgeschilderde houten veranda. De buitenzijde van het monument is te bezichtigen tussen en uur. De Matanze (RM) Deventerweg 10, Terwolde U kent vast het verhaal van Piet Hein die de Spaanse zilvervloot veroverde. Wist u ook dat de aandeelhouders van de West-Indische Compagnie, waartoe ook het schip van Piet Hein behoorde, een flink bedrag kregen uitgekeerd? Eén van die aandeelhouders kocht een boerderij met spieker, genaamd Redingesgoed, bij Terwolde en noemde zijn nieuwe zomerhuis voortaan Baja de Matancas, oftewel: de baai Matanze bij Cuba, waar Piet Hein zijn zilvervloot veroverde. De spieker werd tussen vergroot en verbouwd en later in 1879 nog eens, zodat het huidige landhuis ontstond. De grote spiegelruiten in het nieuwe gedeelte waren erg bijzonder voor die tijd. Het prachtig gedecoreerde huis ligt midden in een voormalige 17e-eeuwse slotgracht en wordt omringd door een fraai park in Engelse landschapsstijl. Dit park is op de Open Monumentendag opengesteld. Bovendien geeft de tuinbaas om 11.00, en uur boeiende rondleidingen, waarin het thema van de Open Monumentendag is verwerkt. Voormalige dienstwoning bij De Matanze (GM) Twelloseweg 107, Terwolde Dit monument hoorde vroeger als dienstwoning bij het landgoed De Matanze. Het heeft een T-vormige plattegrond en is rond 1900 gebouwd. Duidelijk is te zien dat de opdrachtgever voor de bouw aandacht heeft besteed aan details, zoals mooie daklijsten, spekbanden (witte lijnen) in het metselwerk en versierde bogen boven de vensters. Achter het voorhuis is een eenvoudig bedrijfsgedeelte. U kunt de buitenzijde en de tuin bewonderen. 7

8 Dorpskerk Terwolde (RM) Molenweg 2, Terwolde Al in de 13e eeuw stond op deze plek een klein kerkje, gewijd aan de heiligen Cosmas en Damianus. Dit kerkje werd rond 1400 en 1540 verbouwd tot het huidige gebouw. Verrassend zijn de verschillende muurschilderingen, waaronder schilderingen van Ewolt van Delft uit ca Uniek is echter de schildering van de heilige Cunera. Aan deze zeer zeldzame muurschildering en haar verhaal wordt dit jaar bijzondere aandacht geschonken. Want wat doet deze heilige in de kerk van Terwolde, zo ver verwijderd van haar bedevaartsplaats in Rhenen, en waarom bracht haar ontdekking zo n opschudding teweeg? Kleine stukjes van het mysterie worden deze dag ontrafeld in de Dorpskerk en u zult ontdekken waarom het verhaal zo perfect bij het thema van de Open Monumentendag past. Zeker een bezoek waard! De Wolterkamp (GM) Vaassenseweg 9, Terwolde Deze buitenplaats is in 1854 gesticht op de fundamenten van een zeer oude boerderij met dezelfde naam, die helaas in 1853 afbrandde. Maar niet getreurd, want het huidige landhuis is erg fraai en het is prachtig gelegen in een oude slingertuin met imposante en monumentale bomen en boomgroepen. Bovendien is er een klein boerderij- en ambachtsmuseum te bezichtigen, terwijl de bewoonster als bevlogen amateurschilder haar werken graag aan belangstellenden vertoont. De Middenhof (RM) Molenweg 31, Terwolde Deze boerderij ligt tussen de boerderijen Hof te Rijssen en Hof ter Waarde in, vandaar de naam De Middenhof. Deze drie boerderijen waren vroeger in handen van de familie Schokkenkamp, die één van de belangrijkste boerenfamilies in deze omgeving was. De rijkdom van de opdrachtgevers is tentoongespreid in de luxueuze afwerking van deze IJsselhoeve. Op De Middenhof wordt u gastvrij onthaald door s Heeren Loo, die de boerderij in gebruik heeft. Medewerkers van s Heeren Loo vertellen u het een en ander vertellen over de boerderij. De deel en de tuin zijn opengesteld. De deel bevat nog veel authentieke details, zoals een ouderwetse steenoven. De slintertuin in Engelse landschapsstijl is in oude luister hersteld en dankzij foto s kunt u zich een goed beeld vormen van de rest van de werkelijk prachtige boerderij. 8

9 Dorpskerk Terwolde De Middenhof De Wolterkamp 9

10 Dorpskerk Wilp De Barchel De Oye Het Schol 10

11 Wilp Dorpskerk Wilp (RM) Kerkstraat 35 Wilp (kerktoren te beklimmen op eigen risico) Deze zeer markante kerk is één van de oudste kerken van Nederland. Ook de locatie is oeroud. De huidige kerk is namelijk de vermoedelijke opvolger van een door Lebuïnus gestichte houten kapel uit 765. De huidige kerk bestaat uit een toren (deels 12e-eeuws, deels 16e-eeuws), een romaans tufstenen schip uit de 11e eeuw en een hoger, laatgotisch koor uit de 16e eeuw. Het gebouw ligt erg fraai en karakteristiek vlak achter de IJsseldijk. In de kerk krijgt u informatie over de bijzondere historie van het gebouw. Ook is er een informatiepunt ingericht over Wilp in de Tweede Wereldoorlog. Dé specialist over de Tweede Wereldoorlog in onze gemeente, de heer Bertus ten Bosch, heeft hiervoor de informatie verstrekt. Daarnaast geeft het ceremoniekoor Circle of Life van tot uur een concert, zie Programma. De Oye (RM) Oyseweg 2, Wilp Hoewel deze boerderij pas vanaf 1648 in historische geschriften voorkomt, moeten delen van de boerderij al veel ouder zijn. In de oostelijke zijmuur is namelijk laatmiddeleeuws metselwerk te vinden. In 1836 is de boerderij verbouwd; een gevelsteen in de achtergevel herinnert hieraan. Naast de boerderij staat een stenen schuur uit de eerste helft van de 19e eeuw. De naam Oye verwijst naar een veldnaam, namelijk naar een ooij. Dit is een perceel grond in de bocht van een waterloop. Opmerkelijk detail: Oye in de beroemde adellijke geslachtsnaam Schimmelpenninck van der Oye is afkomstig van dit Wilpse gebied. De Barchel (GM) Voordersteeg 28, Wilp De boerderijnaam is afkomstig van de oeroude buurschap Borglo, die al in 960 genoemd wordt in een schenkingsoorkonde. De koning van Saksen schonk toen aan een Duits klooster diverse boerderijen en grond, waaronder een hoeve uit Borglo. Of het deze boerenplaats was, is niet bekend, maar er wordt hier wel al eeuwenlang gewoond. Het erf ligt bovendien zeer strategisch bij de 14e-eeuwse Bandijk en de waarschijnlijk nog veel oudere Voordersteeg. Het terrein aan de voorzijde is toegankelijk, waar u het voorhuis met de zeldzame luiken en de tuin kunt bewonderen. Daarnaast wordt een deel van de schuur met melkstal opengesteld en is het bakhuisje met originele broodoven te bezichtigen. Het Schol (RM) Wilpsedijk 10, Wilp De historie van deze plek is zeer rijk. Van archeologische vondsten tot de opnames van een 20e-eeuwse oorlogsfilm. Van een middeleeuwse boerderij en herengoed van de graaf van Gelre tot een weelderig landgoed van de rijke Deventer burgerij. Het Schol is fraai gelegen aan een kolk (ontstaan na een dijkdoorbraak) aan de voet van de eeuwenoude Wilpsedijk en wordt omzoomd door 18e-eeuwse lanen en een prachtig 19e-eeuws park in Engelse landschapsstijl, naar ontwerp van de landschapsarchitect S. van Lunteren. Het landhuis werd in 1973 door een felle brand getroffen en vervolgens verwaarloosd achtergelaten. Gelukkig kreeg het een aantal jaar later een nieuwe kans en is het door de huidige familie hersteld en gerestaureerd tot het romantische pareltje dat er nu staat. De prachtige tuin, de kassen en de buitenzijde van het huis zijn te bewonderen. Parkeren kan op de kort gemaaide grasstrook voor het hek. 11

12 12 Voormalige tuinmanswoning bij Het Schol (RM) Wilpsedijk 8, Wilp Dit fraaie gebouw is gebouwd als tuinmanswoning. Hier woonde de tuinman van Het Schol. Aan de voorgevel steekt het dak uit en dit dakoverstek wordt ondersteund door vier zuiltjes. Hierdoor is een veranda gecreëerd. Het dakoverstek wordt afgesloten door een houten schot dat prachtig gedetailleerd bewerkt is. Ook de grote vensters in de voor- en rechterzijgevel hebben een sierlijke houten vensteromlijsting. In de voorgevel bevindt zich een gevelsteen met de letters WHCL AMGC en het jaartal 1856, dit is het jaar waarin de tuinmans woning gebouwd is. De tuin aan de voorzijde is opengesteld en vanuit hier kunt u de mooie voorgevel bewonderen. Dommerholtbatterijen (RM) bij Weerdseweg 6, Wilp Deze verdedigingswerken, ook wel posten, redoutes of batterijen genoemd, hebben tot 1940 deel uitgemaakt van de verdedigingslinie langs de IJssel. Ze zijn één van de meest onbekende en vergeten monumenten van de gemeente Voorst. Ze liggen vlakbij de IJssel in de Wilpse Klei. Al in de 18e eeuw lagen hier drie aarden verhogingen. Deze zijn in de 19e eeuw verbeterd en behoorden in 1845 tot de IJssellinie. Tijdens de mobilisatie van 1939/40 werden in nummers 1 en 3 een kazemat van beton gebouwd, maar deze zijn later vanwege de veilig heid met zand dichtgegooid. De grachten rondom de drie batterijen zijn nog wel goed herkenbaar. Het gebied rondom de Dommerholtbatterijen is normaal niet toegankelijk, maar deze dag is de locatie in samenwerking met Staatsbosbeheer opengesteld. Dit is een unieke kans om bij deze bunkers in de buurt te komen. Deskundigen geven bij de batterijen uitleg. Het startpunt is bij het museumcafé De Kribbe (Weerdseweg 6a). Kijk voor meer informatie op open-monumentendag. Voorst De Leusbosch (GM) Hoenweg 8, Voorst De Leusbosch is één van de oudste en belangrijkste boerenplaatsen op de Voorsterklei; al vóór 1357 stond hier een boerderij. De gebinten van het huidige pand dateren uit Waarschijnlijk was de boerderij eerder in vakwerk uitgevoerd en vanaf is het vakwerk vervangen door stenen muren. De Leusbosch is karakteristiek op een oude terp gelegen en bestond dus al vóórdat de IJssel werd bedwongen door dijken. De boerderij is fraai gerestaureerd en u bent van harte welkom om het resultaat te bekijken. De bewoners geven inspirerend uitleg over de verbouwing van en het wonen in een monumentale boerderij en vertellen u over zijn rijke historie. Foto s en historisch onderzoek zijn ter inzage. Dit monument is opengesteld van tot uur. De Keizershof (RM) Keizershofweg 3-5, Voorst Dit monument met de markante hoge puntgevel heeft een aantal gebinten uit en metselwerk uit ca De boerderij heeft meerdere namen gehad (Agneshofstede, Roskam(p), vanaf 1732 De Keizershof) en ook meerdere functies. Het was namelijk meer dan een boerderij en een deel werd dan ook zelfstandig verhuurd. Een korte tijd in de 18de eeuw was er een herberg gevestigd en tijdens de Franse tijd woonde vermoedelijk de maire van Voorst (de burgemeester) in het huis. Ook is het verhuurd geweest aan een Engelse luitenant-kolonel en marinekapitein en aan een schooljuffrouw. De boerderij is gesitueerd aan de rand van het dorp Voorst, met uitzicht over de Voorsterklei en de IJsselvallei. Het huis wordt op dit moment gerestaureerd, wat uiteraard erg interessant is!

13 Voormalige tuinmanswoning bij Het Schol De Leusbosch Dommerholtbatterijen De Keizershof 13

14 Kasteel De Nijenbeek De Heetkole Dorpskerk Voorst 14

15 Kasteel De Nijenbeek (RM) eind van de Nijenbeekseweg, Voorst De imposante vierkante kasteeltoren uit ca is waarschijnlijk de meest beroemde ruïne van de gemeente Voorst. Het kasteel De Nijenbeek is zeer strategisch aan de IJssel gebouwd en heeft dan ook een grote rol gespeeld in de Gelderse geschiedenis. Het kasteel is ooit uitgebreid met een voorburcht, een ringmuur met weergang en een poortgebouw met traptoren. Delen hiervan werden later weer afgebroken. In de Tweede Wereldoorlog werd het gebouw zwaar beschadigd. Recent is de ruïne geconsolideerd om verder verval te voorkomen. De ruïne is niet geopend, maar u kunt hem vanaf de openbare weg bewonderen. Zeer aan te raden is de rondrit met een Jan Plezier, waarbij gids Bert van der Zedde u alle ins en outs over deze ruïne vertelt. Zie ook Programma op bladzijde 3. Dorpskerk Voorst (RM) Schoolstraat 16, Voorst Van een (vermoedelijk houten) kerk in Voorst is al sprake in 893. In de 12e eeuw is de huidige kerktoren gebouwd. Bij deze tufstenen toren hoorde mogelijk een eveneens tufstenen 12e-eeuwse kerk, als voorganger van de huidige kerk. Zeker is in ieder geval dat de huidige kerk in de 15e eeuw gebouwd is. De kerk is opgetrokken uit baksteen en aan de buitenkant bekleed met tufsteen. Dit tufsteen zou afkomstig kunnen zijn van de eerdergenoemde 12e-eeuwse tufstenen kerk. In de kerk is een informatiepunt ingericht, waarin de verbinding tussen Voorst en de rest van Europa via bijzondere archeologische vondsten wordt belicht. U gaat versteld staan van de internationale contacten die er eeuwen geleden al waren. Daarnaast wordt er speciale aandacht besteed aan de relatie met het Duitse klooster Prüm. Dit klooster is vermoedelijk de opdrachtgever voor de bouw van het allereerste kerkje en had ooit grote delen van de gemeente Voorst in bezit. De allereerste keer dat Voorst in historische geschriften genoemd werd is dit jaar 1125 jaar geleden, in een oeroude akte uit 893 van het klooster Prüm. In de kerk geeft het koor Cappella Calluna vanaf uur een concert, zie Programma. De Heetkole (GM) Voorsterklei 17, Voorst Meerdere boerderijen in de gemeente Voorst staan op een plek die al eeuwenlang bewoond is, dat geldt ook voor De Heetkole. Heel bijzonder is echter dat het monument zelf nog eeuwenoud is. Het pand is tussen ca en 1625 gebouwd. Uit de bouwtijd dateren o.a. de overwelfde kelder en de unieke kapconstructie van het voorhuis met de zeer zeldzame merktekens van rood krijt. Uit de 18e eeuw dateren het aangebouwde achterhuis (1758), de muren (toen vernieuwd) en de verhoging en verbouwing van de kap van het voorhuis. In de 19e eeuw werd het voorhuis aan de rechterzijde iets uitgebouwd en is daarboven een knechtenkamer ingericht. De eveneens eeuwenoude, prachtige landbouwschuur dateert uit ca Het erf, de deel en de schuur worden opengesteld, het woonhuis alleen op uitnodiging. 15

16 Twello Havekes Mölle (RM) Havekespad 3, Twello De geschiedenis van deze plek is eeuwenoud, vermoedelijk al rond 1350 stond op deze plek een molen. Deze eerste houten standerdmolen hoorde bij het landgoed Duistervoorde. In 1830 verkocht de toenmalige eigenaar van het landgoed de molen. De molen werd geveild en voor gulden werd Jan Havekes de nieuwe eigenaar. Deze Jan Havekes, naar wie de molen vernoemd is, groeide op met het muldersvak. Zijn vader, Lucas Havekes, was al pachter geweest van dezelfde molen. De huidige korenmolen is gebouwd in De molen is open en kan bezichtigd worden. Vrijwilligers geven uitleg. Klarenbeek Landgoed Klarenbeek (RM) Kopermolenweg 16, Klarenbeek Dit landgoed is een uniek industrieel erfgoed. Deze plek wordt al sinds 1732 bewoond door de oorspronkelijk uit Oostenrijk afkomstige familie Krepel. Bijna anderhalve eeuw, tot 1871, stond het landgoed in het teken van de koperindustrie, aangedreven door waterkracht. Dit jaar wordt met de Open Monumentendag een goed Gelders gebruik in ere gehouden. Een grote schuur op het landgoed wordt afgebroken en de spullen uit deze schuur worden, naar Gelderse traditie, vanaf een boerenkar verkocht. Iedereen is welkom! Havekes Mölle Landgoed Klarenbeek 16

17 Kinderpagina Zaterdag 8 september is de Open Monumentendag. Dit is een evenement dat al 32 jaar wordt georganiseerd in Nederland. Op deze dag kan je gratis heel veel bijzondere oude gebouwen bezoeken. Ook gebouwen waar je normaal nooit in mag komen. Het evenement wordt in heel Nederland gehouden en elk jaar zijn er wel een miljoen mensen die een gebouw bezoeken. Er zijn veel oude gebouwen in Nederland. Sommige gebouwen zijn erg mooi of belangrijk. Bijvoorbeeld kastelen. Als een gebouw zo bijzonder is dat we het graag willen bewaren, dan wordt het gebouw een monument. Dat betekent dat je het gebouw niet mag slopen of kapotmaken. Want zo kunnen mensen heel veel jaren later ook nog genieten van dat mooie gebouw. In de gemeente Voorst zijn ook veel monumenten, zoals kastelen, kerken, boerderijen, molens, villa s, fabrieken en nog veel meer. nen uit Duitsland en hout uit Zweden. Andere monumenten hebben een mooie tuin zoals veel rijke Engelse mensen dat hadden. Er zijn ook monumenten die juist beschadigd zijn in de oorlog door andere landen, zoals in de Tweede Wereldoorlog. En ken je het verhaal van Piet Hein en de Spaanse zilvervloot? Eén van de monumenten die je kunt bezoeken is gekocht met geld uit die zilverschat. Houd je van verhalen? Bij sommige monumenten ligt een verhaaltje klaar, speciaal gemaakt voor jullie. Er zijn spannende verhalen, grappige verhalen en hele bijzondere verhalen. Op monumentendag staan de namen van de monumenten waar een verhaaltje bij hoort. Verder zijn er speciale puzzeltochten gemaakt. Er is een puzzeltocht voor Terwolde, voor Wilp en voor Voorst. Je kunt de puzzeltochten downloaden van ze liggen ook in de dorpskerk in elk van de drie dorpen. Bij elk monument dat je bezoekt krijg je een stukje van de oplossing. Als je alles goed hebt, mag je bij de dorpskerk een leuke beloning ophalen! We hopen dat je veel monumenten kunt bezoeken en dat je een hele leuke dag hebt! Het thema van de Open Monumentendag is In Europa. Ons land ligt in het werelddeel Europa. Dit jaar kan je monumenten bezoeken die iets hebben uit een ander land van Europa. Ze zijn bijvoorbeeld gemaakt van buitenlandse bouwmaterialen, zoals ste 17

18 18 Voorst-noord

19 Voorst-zuid 19

20 Colofon Foto s: Jan van Duren met uitzondering van: Dijkwoning (foto eigenaar) De Heetkole (foto eigenaar) De Barchel (foto eigenaar) Zorgvliet (foto eigenaar) De Wolterkamp (foto eigenaar) De Matanze (foto eigenaar) Foto s op pagina 1 (voorpagina), 9, 15, 20, 21, 22 en 24 (gemeente Voorst) Illustraties Kinderpagina: Projectbureau Open Monumentendag RM = Rijksmonument GM = Gemeentelijk monument Het bezoeken van de adressen is op eigen risico. Dit is een uitgave van: Comité Open Monumentendag Voorst p.a. H.W. Iordensweg KA TWELLO gemeente@voorst.nl