Kwekerij Veelzorg: vijf generaties bollenrijkdom Zaterdag 1 september 2018 Hillegom

Transcriptie

1 Open Monumentendag SPECIAL Kwekerij Veelzorg: vijf generaties bollenrijkdom Zaterdag 1 september 2018 Hillegom Bloembollen zijn onlos makelijk verbonden met de Nederlandse cultuur. Het kan daarom gerust tot ons gemeenschappelijk cultureel geheugen gerekend worden: het bollenerfgoed. Tijdens deze Open Monumentendag Special zoomen we in op het bollenerfgoed van Kwekerij Veelzorg in Hillegom. Veelzorg is een van de gaafst bewaard gebleven bloembollenbedrijven in de bollenstreek, en heeft een boeiende geschiedenis. Jan Six IV van Hillegom staat aan het begin van deze historie. Hij verkocht in 1822 zijn Zanderij in Hillegom aan de familie Veldhuyzen van Zanten, de grond waarop deze familie vervolgens Kwekerij Veelzorg stichtte. De familie bleef er vijf generaties en had een bloeiend tuinbouwbedrijf waarin hyacinten, tulpen en narcissen uiteindelijk de hoofdrol vervulden. Op zaterdag 1 september kunt u het historische complex Kwekerij Veelzorg bewonderen. Laat u inspi reren door het rijke bollenverleden tijdens de Special Kwekerij Veelzorg: vijf generaties bollenrijkdom.

2 Kwekerij Veelzorg: vijf generaties bollenrijkdom Het kantoor (gebouwd als woonhuis in 1850) Kwekerij Veelzorg aan de Stationsweg te Hillegom is één van de gaafst bewaard gebleven bloembollenbedrijven in de Zuid-Hollandse bollenstreek. Kwekerij Veelzorg toont de geschiedenis van de bloembollencultuur die bepalend is geweest voor de ontwikkeling van Hillegom en de Bollenstreek. Op 1 september organiseert Open Monumentendag in samenwerking met eigenaar BOEi en de Stichting Vrienden van oud Hillegom een Open Monumentendag Special rondom het historische complex Kwekerij Veelzorg. De kwekerij werd in 1822 gesticht door de familie Veldhuyzen van Zanten, op grond die werd gekocht van Jan Six IV, heer van Hillegom. Vijf generaties Veldhuyzen van Zanten stonden aan het roer van een tuinbouwbedrijf: eerst groenten en aardappelen en later de teelt, handel en export van bloembollen, met name hyacinten, tulpen en narcissen. In 2010 droeg de familie het terrein en de gebouwen over aan BOEi, de Nationale Maatschappij tot Restaureren en Herbestemmen van Cultureel Erfgoed. In de oude bollenschuur, de narcissenloods en op het terrein zijn in totaal 18 woningen gerealiseerd en nieuwbouwwoningen gebouwd. Onderdeel van het complex vormen het gerestaureerde voormalige kantoor en holkamer van het bollenbedrijf, dat op 1 september officieel geopend wordt als het nieuwe onderkomen van de Stichting Vrienden van Oud Hillegom. Het publiek mag hier als eerste een kijkje nemen bij de nieuwe openstelling van de collectie, met ondergebrachte tastbare herinneringen aan de geschiedenis van Hillegom en het lokale bollenerfgoed. Kijk voor de meest actuele informatie op Dit gebouw is oorspronkelijk gebouwd als kwekerswoning voor het gezin Veldhuyzen van Zanten, en ligt dichtbij de entree van het complex. In 1896 betrok de familie de nieuw gebouwde villa Vredehof, en werd de oude woning verbouwd tot het kantoor van de Kwekerij. Binnen vindt men verschillende oude interieuronderdelen, waaronder de directiekamer met kluis en de oorspronkelijke glazen wand met buffet. Villa Vredenhof wordt nog steeds bewoond door de familie Veldhuyzen van Zanten. Eén van de kamers neemt de bezoeker terug naar de geschiedenis van het bloembollenbedrijf, dat hier bijna twee eeuwen gevestigd was. Ingericht met originele meubelen en attributen geeft het de sfeer van weleer mee aan de erfgoedliefhebbers van nu. Activiteit: Uitleg over het bollenverleden van Hillegom en over de tastbare lokale herinneringen. Van tot uur start hier elk half uur een rondleiding over het complex. Openstelling: 11:00 tot 15:00 uur, gratis toegang

3 De hyacintenholkamer (1906) De grote bollenschuur (1928) Openstelling: 11:00 tot 15:00 uur, gratis toegang De hyacinten van Veldhuyzen van Zanten werden na de bloei aan de onderzijde uitgehold en vervolgens bewaard op gazen stellages in een ruimte met een constante temperatuur en luchtvochtigheid. Zo kwamen er jonge bolletjes aan de bollen, waaruit nieuwe hyacinten werden gekweekt. Een dergelijke holkamer, met onder andere de oorspronkelijke ventilatieschacht, is tegenwoordig een zeldzaam verschijnsel in de Bollenstreek. In de ruimte is gekozen voor een industriële inrichting met deels schoon metselwerk en het originele houten bollenschuur-plafond. De openslaande deuren waarmee destijds de temperatuur en luchtinlaat werd geregeld zijn gerestaureerd. De monumentale bakstenen bollenschuur, ontworpen door architect Leen Tol, is oorspronkelijk gebouwd als stellingenschuur waarbij de droogstellingen deel uitmaakten van de constructie. Later werden de stellingen vervangen door een nieuwe, stalen draagconstructie. In het pand zijn vijf moderne woningen gerealiseerd, waarbij de authentieke elementen voor een belangrijk deel in het zicht gelaten zijn. Activiteit: Uitleg over het bollenverleden van Hillegom en over de tastbare lokale herinneringen. Om 14:00 vindt in de holkamer een presentatie plaats over de bijzondere geschiedenis van de iconische bollenfamilie Veldhuyzen van Zanten door Arie Dwarswaard, schrijver van het boek Veldhuyzen van Zanten, van vader op zoon.

4 De narcissenloods (1928) Nieuwbouwwoningen (2018) Ten zuiden van de bollenschuur is in 1928 een houten narcissenloods gebouwd, ook wel de lattenloods genoemd. Narcissenbollen hoeven niet te worden bewerkt, maar werden direct opgeslagen in een goed geventileerde houten schuur. In de houten schuur zijn na restauratie twee nieuwe woningen gerealiseerd. Aan de westzijde bevindt zich de Zanderijsloot. Aan de voorzijde van het terrein zijn in de stijl van de overige gebouwen vier nieuwbouwwoningen verrezen. De woningen zijn op dusdanige wijze gebouwd dat men vanaf de straatzijde, net als vroeger, weer zicht heeft op de monumentale bollenschuur. De oorspronkelijke doorzichten vanaf de Stationsweg en vanaf het terrein naar de bollenvelden, zijn een bepalende factor geweest tijdens de herontwikkeling van het complex. De Stationsweg heeft altijd een voorname uitstraling gehad en werd in de volksmond ook wel De Kalverstraat van de Bollenstreek genoemd. Ooit waren er zo n twintig bloembollenbedrijven aan de Stationsweg gevestigd. In de afgelopen decennia hebben meerdere agro-industriële complexen hun functie verloren en zijn de bollenschuren vervangen door woningen. Hierbij is de bestaande bebouwing meestal geheel gesloopt, en zijn er gebouwen voor in de plaats gekomen die maar een beperkte relatie hebben met het industriële of agrarische verleden. Met de herontwikkeling van Kwekerij Veelzorg wordt dit waardevolle bollencomplex voor Hillegom behouden.

5 Stationsweg NIEUWBOUWWONINGEN KANTOOR GROTE BOLLEN- SCHUUR VILLA VREDEHOF NARCISSEN- LOODS HYACINTEN- HOLKAMER Kaart: Hans Mosman De BankGiro Loterij Open Monumentendag wordt jaarlijks in het tweede weekend van september georganiseerd door projectbureau Open Monumentendag in samenwerking met de BankGiro Loterij. Met dit evenement willen zijn gezamenlijk de aandacht voor monumenten vergroten door dit bijzondere Nederlandse cultureel erfgoed toegankelijk te maken en te behouden voor een breed publiek. Open Monumentendag Specials zijn regionale monumentendagen met een eigen thema en vinden gedurende het hele jaar plaats. Kaart en bereikbaarheid Hierboven vindt u een kaart met de verschillende locaties van Kwekerij Veelzorg. Kwekerij Veelzorg is gemakkelijk te bereiken met openbaar vervoer. Vanaf treinstation Hillegom is het vijf minuten lopen naar de Kwekerij aan de Stationsweg Parkeren is mogelijk in de Stationsweg en omgeving, hoewel de plekken beperkt zijn.