Kids in Action. Werkblad beschrijving interventie voor Goed Beschreven. Maart 2013, versie 1.0. Voor meer informatie.

Transcriptie

1 Werkblad beschrijving interventie voor Goed Beschreven Maart 2013, versie 1.0 Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad Voor meer informatie Maart 2013, versie 1.0

2 Colofon Ontwikkelaar / licentiehouder van de interventie Naam Margriet Kaput Adres Nassaustraat 17 Postcode 9675 EM Plaats Winschoten kaput@bc-winschoten.nl Telefoon Fax Website (van de interventie) Contactpersoon Vul hier de contactpersoon voor de interventie in, wanneer deze afwijkt van de ontwikkelaar of licentiehouder Naam Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Margriet Kaput Badweg BS Meeden kaput@bc-winschoten.nl / Referentie in verband met publicatie Naam auteur Titel interventie Databank(en) Plaats, instituut Datum Het Werkblad moet een samenvatting van de beschikbare schriftelijke informatie zijn en geeft informatie over de interventie die van belang is voor de beoordeling van de kwaliteit en randvoorwaarden van de interventie. Daarnaast is de informatie bedoeld voor bezoekers van de databank(en) van de samenwerkende organisaties. Het Werkblad is een invulformulier, geordend naar onderwerp (doelgroep, doel enzovoort). De onderwerpen volgen de criteria voor beoordeling. Kijk in de handleiding die bij dit werkblad hoort ter ondersteuning bij het invullen van dit werkblad. Dit is een gezamenlijk werkblad van de volgende organisaties 2

3 Inhoud Colofon... 2 Samenvatting... 4 Uitgebreide beschrijving Probleemomschrijving Beschrijving interventie Samenhang Uitvoering Evaluatie van praktijkervaringen Aangehaalde literatuur

4 Samenvatting Eén A-4tje, maximaal 400 woorden Schrijf hier een korte pakkende beschrijving van de interventie en neem hier in ieder geval de volgende onderdelen in op: Doelgroep, doel en aanpak van de activiteiten. Doelgroep Kids in Action is een leefstijlinterventie die gericht is op kinderen met overgewicht/obesitas in de leeftijd van 6 t/m 16 jaar. Daarnaast spelen de ouders van deze deelnemers een cruciale rol Bij Kids in Action staat een multidisciplinair team klaar om ervoor te zorgen dat de ouders en kinderen op het gebied van hun leefstijl gericht op voeding en beweging worden ondersteund. Dit team bestaat uit een kinderarts, beweeg- & leefstijladviseur, kinderfysiotherapeut en diëtiste. Doel Kind: Doel van Kids in Action is dat jongeren tussen de 6 en 16 jaar tijdens de uitvoeringsfase van Kids in Action (6 maanden) een gezondere leefstijl (meer bewegen en gezonder eten) aannemen en die nieuwe leefstijl ook blijven doorzetten nadat het uitvoeringsprogramma is afgerond. Ouders: Ouders hebben voldoende kennis om een gezonde leefstijl voor hun kind te faciliteren tijdens de uitvoeringsfase van Kids in Action en hen daarin te blijven ondersteunen en stimuleren na de uitvoeringsfase. Aanpak Kids in Action is leefstijlinterventie gericht op gezond eten en meer bewegen, waarbij gedragsverandering centraal staat. Er wordt gekeken naar het beweeg- en voedingspatroon van het hele gezin. De ouders hebben een actieve rol binnen het programma. Zij zullen ook een gezondere leefstijl moeten ontwikkelen om hun kinderen zo te stimuleren en te helpen. Ouders zullen zelf het goede voorbeeld moeten geven aan de kinderen. We kijken naar de persoonlijke leefomgeving van de deelnemer. Hier stemmen we de adviezen op af. Kids in Action is opgebouwd uit twee delen. Een actief participerend deel en een evaluatiegedeelte. Tijdens het actieve gedeelte komen de deelnemers twee keer per week gedurende 4 maanden sporten. Daarna wordt deze frequentie verlaagd naar 1x per week gedurende 2 maanden. Hiervan is het doel dat de kinderen zelf de andere keer invullen door zelf naar een sport te gaan of beweging in te passen in de dagelijkse activiteiten. De kinderen zullen gaan ervaren dat bewegen wel degelijk plezierig kan zijn. Bewegen moet worden ingepast in zijn of haar leefstijl en dient een gewoonte te worden. Tijdens het eerste half jaar waarin de kinderen komen sporten wordt één voorlichting verzorgd door de betrokkenen van het project; de kinderarts, beweeg- & leefstijladviseur, kinderfysiotherapeut en de diëtiste. De beweeg- en leefstijladviseur gaat 1 keer in het eerste half jaar bij het gezin op bezoek. Tijdens dit huisbezoek neemt de leefstijladviseur uitgebreid de tijd om met de ouders de voortgang te bespreken. Wanneer het actieve gedeelte is afgesloten worden de kinderen om de drie maanden opgeroepen voor een evaluatiemoment. Dit is om de voortgang te bewaken en de ouders en kinderen te blijven ondersteunen bij hun nieuw aangeleerde leefstijl. Ze bevinden zich dan in fase 3-4 van het model stages of change. De ouder en kinderen ervaren dit als prettig. Ze hebben op de achtergrond nog een steuntje in de rug. 4

5 Uitgebreide beschrijving 1. Probleemomschrijving Probleem Voor welk probleem, thema of risico is de interventie ontwikkeld? Omschrijf aard en ernst van het probleem Gebruik hiervoor maximaal 400 woorden. Beschrijf ook de spreiding (hoe vaak komt het probleem voor en bij wie) en de mogelijke gevolgen (immaterieel en materieel) als er nu niet wordt ingegrepen. Een probleem dat steeds groter wordt in Nederland is het probleem overgewicht. Op steeds jongere leeftijd ontwikkelen kinderen overgewicht met alle gevolgen van dien. Er is maar een klein percentage kinderen dat overgewicht ontwikkeld door een medische oorzaak. (Bulk-Bunschoten, Renders, van Leerdam, & Hirasing, 2005) In de afgelopen dertig jaar is het aandeel mensen (2-20 jaar) met overgewicht in Nederland toegenomen. Onder jongeren van jaar is een stijging van 40% te zien. 13% van de kinderen en jongeren (2-20 jaar) heeft overgewicht en 3% obesitas. (van der Klauw, Verheijden, & Slinger, 2012) Er zijn verschillende oorzaken voor het ontwikkelen van overgewicht: Meer eten dan nodig: Een scheve energiebalans ontstaat door structureel te veel eten in combinatie met te weinig lichamelijke activiteit (Schrijvers, 2008) Obesogene omgeving: De omgeving van het kind of de jongere heeft grote invloed op zijn eet- en beweegpatroon. Een zogenaamde 'obesogene' omgeving stimuleert om veel te eten en weinig te bewegen. In zo'n omgeving geven ouders bijvoorbeeld het verkeerde voorbeeld door te veel te eten, zet reclame aan tot ongezond eten en bewegen kinderen minder door televisiekijken of internetgebruik (Schrijvers, 2008) Kinderen nemen eet- en beweegpatroon over van ouders: Het eet- en beweegpatroon van kinderen wordt onder meer beïnvloed door wat zij van ouders hierover meekrijgen: de opvoedingsregels, voorbeeldgedrag, controle van het voedingsgedrag, aanmoediging, kritiek en het faciliteren van bewegen. (Gezondheidsraad, Overgewicht en obesitatis, 2003) Lagere sociaaleconomische status: Mensen met een lagere sociaaleconomische status hebben meer belemmeringen om voor gezond eten en bewegen te kiezen dan personen met een hogere sociaaleconomische status. Er zijn belemmeringen vanwege: o Fysieke omgevingsfactoren: vaker wonen ze in een minder veilige buurt, waar veel snackbars en afhaalrestaurants zijn. o Economische belemmeringen, doordat het inkomen lager is, en sociaal-culturele: de opvattingen over voeding en beweging. (Gezondheidsraad, Overgewicht en obesitatis, 2003) Het percentage jeugdigen (4-17 jaar) dat zegt inactief te zijn (twee dagen per week of minder ten minste 60 minuten matig actief), is in % en is niet veranderd tussen 2006 en % van de kinderen (4-11-jarigen) vertoont sedentair gedrag (meer dan twee uur per dag computeren en/of TV/DVD kijken in de vrije tijd). Dit percentage is ongewijzigd ten opzichte van eerdere jaren. Adolescenten (12-17 jarigen) blijven de meest risicovolle groep, met gemiddeld ruim 9 uur zitten/liggen op schooldagen en bijna 6 uur op vrije dagen. (Hildebrandt, Bernaards, & Stubbe, 2013) Kinderen met (ernstig) overgewicht hebben meer kans op gezondheidsproblemen, zowel op jonge als op latere leeftijd. Ze hebben bijvoorbeeld een grote kans op glucose-intolerantie, verhoogde bloeddruk en hypercholesterolemie. Kinderen met obesitas lopen op latere leeftijd meer risico op hart- en vaatziekten. Wanneer iemand al vanaf jonge leeftijd overgewicht heeft, zijn de gezondheidsgevolgen op latere leeftijd extra groot. Er zijn aanwijzingen dat de duur van overgewicht een extra risico betekent voor bijvoorbeeld het ontwikkelen van diabetes mellitus type 2 (Kemper et al., 1999). 5

6 2. Beschrijving interventie Het werkblad is ook geschikt voor een samenvattende beschrijving van complexe of samengestelde interventies. Dit zijn interventies die uit twee of meer afzonderlijke onderdelen bestaan. Denk aan interventies met aparte onderdelen voor verschillende doelgroepen, zoals een leefstijlinterventie die zowel gericht is op de community als de school als de individuele docent. Of aan interventies met verschillende modules die bij een doelgroep op maat worden toegepast. Naarmate er meer onderdelen zijn is het aan te bevelen de structuur visueel weer te geven in een schema. Dit geldt met name voor de subdoelen en voor de aanpak van de interventie. Zie verder bij de betreffende paragrafen hieronder. 2.1 Doelgroep Wat is de uiteindelijke doelgroep van de interventie? Kinderen met overgewicht/obesitas in de leeftijd van 6 t/m 16 jaar. Kids in Action gebruikt voor het bepalen van overgewicht de internationaal geformuleerde leeftijd- en geslachtafhankelijke BMI Body Mass Index - criteria. De BMI wordt bepaald door het lichaamsgewicht in kg. te delen door het kwadraat van de lengte in meters; kg/m2. Voor het vaststellen van het BMI bij kinderen zijn referentiediagrammen gepubliceerd (Hirasing, Fredriks, Buuren, & Verloove- Van horick, 2001)De afkapwaarden staan in het protocol. Onderstaande kenmerken behoren tot de klachten die kunnen ontstaan door overgewicht: hoog cholesterolgehalte suikerziekte (diabetes) bot- en gewrichtspijn hoge bloeddruk ademhalingsproblemen tijdens de slaap depressieve klachten onzekerheid, negatief zelfbeeld (leer)problemen op school Tijdens de intake worden deze kenmerken uitgevraagd of getest middels bloedonderzoek. In het protocol wordt staat een uitgebreide beschrijving. Zijn er intermediaire doelgroepen? Zo ja, welke? De interventie is zo ontwikkeld dat ouders als intermediaire doelgroep gezien wordt. De ouders kunnen met de kennis die ze door middel van de interventie aangeleerd krijgen de leefstijl van de kinderen beïnvloeden. Het hoofddoel richt zich op de kinderen, middels de ouders willen we het hoofddoel te bereiken. Daarnaast zijn belangrijke intermediaire doelgroepen, de uitvoerders van de interventie: Beweeg & Leefstijladviseur Kinderfysiotherapeut Diëtiste Huisarts Kinderarts 6

7 De eerste drie professionals worden uitgebreid beschreven bij locatie en uitvoerders. Huisartsen en Kinderartsen zijn belangrijk bij de motivatie en de selectie en staan beschreven bij selectie van doelgroepen. Selectie van doelgroepen Hoe wordt de doelgroep en - indien van toepassing - de (intermediaire) doelgroep(en) geselecteerd? Doorverwijzing Kinderen die deelnemen aan Kids in Action hebben een doorverwijzing nodig van de kinderarts. Er zijn drie verschillende manieren waarop kinderen bij de kinderarts terecht kunnen komen: 1: Wanneer kinderen bij de huisarts komen voor welke klacht dan ook, is het mogelijk dat de oorzaak van deze klacht overgewicht is. Wanneer de huisarts dit bespreekbaar maakt verwijst hij het kind naar de kinderarts met de diagnose overgewicht 2: Het komt ook voor dat ouders een afspraak maken bij de huisarts, omdat ze zich zelf zorgen maken over het gewicht van hun kind. De huisarts kan hen doorverwijzen naar de kinderarts met de diagnose overgewicht. 3: De schoolartsen (jeugdarts) van de GGD kunnen tijdens een meting op school zien dat een kind overgewicht heeft. De artsen zullen de ouders informeren en geven de mogelijkheid deel te nemen aan het programma. De ouders gaan op advies van de GGD een afspraak maken bij de huisarts voor een doorverwijzing naar de kinderarts. 4: In sommige gevallen zijn de kinderen onder behandeling bij de kinderarts voor een andere diagnose. Wanneer er ook sprake is van overgewicht brengt de kinderarts Kids in Action onder de aandacht van de kinderen en ouders. In dit geval is geen verwijzing van een huisarts nodig. De huisarts wordt door de kinderarts op de hoogte gebracht. Voordat kinderen met een doorverwijzing aan Kids in Action kunnen deelnemen, krijgen zij een intake bij de kinderarts waarin wordt gekeken of Kids in Action past bij hun probleem. De kinderarts kijkt bij de intake naar het hele gezin. Is het gezin gemotiveerd om de leefstijl te veranderen? Wat heeft het gezin zelf allemaal ondernomen om tot veranderingen te komen en is het gezin op hoogte dat het een langdurig traject is? Bij het eerste consult is in ieder geval de toekomstige deelnemer aanwezig, hij/zij komt met vader of moeder naar de kinderarts. De kinderarts onderzoekt of er geen medische afwijkingen zijn die ten grondslag liggen aan het overgewicht. Indien dit niet het geval is en het gezin is voldoende gemotiveerd, dan wordt het aangemeld voor Kids in Action. Kinderen met gedragsproblematiek worden toegelaten. Hierover wordt eerst gecommuniceerd met de leefstijladviseur/kinderfysiotherapeut zodat er kan worden gekeken of er een geschikte groep is voor deze deelnemer. 2.2 Doel Hoofddoel Wat is het hoofddoel van de interventie? Kind: Doel van Kids in Action is dat jongeren tussen de 6 en 16 jaar tijdens de uitvoeringsfase van Kids in Action (6 maanden) een gezondere leefstijl (meer bewegen en gezonder eten) aannemen en die nieuwe leefstijl ook blijven doorzetten nadat het uitvoeringsprogramma is afgerond, ten einde een bijdrage te leven aan de stabilistatie van het gewicht/ verminderen van het overgewicht/ BMI reductie. kinderen: Subdoelen Wat zijn de subdoelen van de interventie? Indien van toepassing: koppel de subdoelen aan de betreffende (intermediaire) doelgroepen, bijvoorbeeld in een schema. 7

8 0-6 maanden - Meer plezier in bewegen - Vergroten van het zelfvertrouwen - Vergroten van bewustzijn van beweeggedrag en voedingsgedrag - Vergroten van kennis over voeding en beweging - Verbeteren van aeroob en anaeroob vermogen - Opschuiven naar stap 3-4 van het model Stages of change 6-24 maanden - Plezier in bewegen behouden - Opschuiven naar stap 4-5 van het model Stages of change - Aangeleerde leefstijl voortzetten - Het verbeterde aeroob en anaeroob vermogen minimaal behouden - Activiteitenniveau verhogen (om toe te werken naar NNGB) In hoeverre deze subdoelen bij de deelnemer bereikt zijn wordt gemeten met behulp van VAS plezier, VAS zelfvertrouwen, shuttleruntest en 10x5 meter sprinttest Ouders: - hebben inzicht in de oorzaken van overgewicht hebben inzicht in de risico s van overgewicht - bezitten kennis van de stappen die van belang zijn om gedragsverandering te weeg te brengen gemeten middels het model stages of change. - bezitten kennis van een gezond voedingspatroon - bezitten kennis van een gezond beweegpatroon - zijn zich bewust van hun voorbeeldfunctie en handelen hiernaar - verminderen de screen-time van hun zoon/dochter tot maximaal 2 uur per dag Niet ieder doel zal passend zijn bij de ouder(s)/verzorger(s) van de deelnemer. Doelen die niet van toepassingen zijn, zullen niet als doel gesteld worden. 2.3 Aanpak Opzet van de interventie Hoe is de opzet van de interventie? Denk aan volgorde, frequentie, intensiteit en duur - indien van toepassing. Voeg hier eventueel een schema in. Kinderen met overgewicht (en hun ouders) hebben baat bij een totaal aanpak, waarbij er advies en on the job coaching gegeven wordt op de thema s bewegen en voeding tezamen gedurende langere periode. De gebruikelijke route via de huisarts en diëtist biedt deze benodigde ondersteuning vaak niet Duur Wat Frequentie Intermediair Opstart interventie 0-2 maanden Team bijeen brengen, draagvlak creëren. Kinderarts, kinderfysiotherapeut, beweeg- & leefstijladviseur, diëtiste Locatie zoeken voor uitvoering maanden (sporthal) Draagvlak creëren voor maanden doorverwijzing. Overleg met huisartsen voor bekendmaking programma 4 maanden Scholing uitvoerders Beweeg- & leefstijladviseur 4-6 maanden Financiering zorgverzekering afspreken Kinderfysiotherapeut, kinderarts, diëtiste (pakket of los; afhankelijk van zorgverzekering) 6 maanden Publiciteit geven aan start van de GGD en scholen informeren 8

9 interventie. (brieven). Mogelijke deelnemers informeren (krantenartikel) Fase I Aanmelding Aanmelding Kinderen en hun ouder(s) maken afspraak bij de kinderarts Via huisarts, jeugdarts, schoolarts, eigen initiatief Start Intake afnemen Kinderarts Kinderfysiotherapeut Diëtiste Fysieke testen Beweeg & leefstijladviseur Fase II beweegmodule deel I 1 maand Bezoek diëtiste Diëtiste 0-4 maanden Programma volgen Beweegmodule deel I 2x per week 1 uur Beweeg & leefstijladviseur 4 maanden Evaluatie (ouders en kind) + hertesten fysieke testen Beweeg & leefstijladviseur en Kinderarts 4 maanden Bezoek diëtiste Diëtiste 4-6 maanden Huisbezoek Beweeg & leefstijladviseur Fase III Beweegmodule deel II 4-6 maanden Beweegmodule deel II Sporten vereniging Abonnement bij Kids in Action (kinderen blijven in dezelfde groep, ze zijn nog niet klaar om door te stromen. 4-6 maanden Voorlichting aan ouders en kinderen vanaf 12 jaar 1x per week programma + minstens 1x per week sportvereniging Één keer in het eerste half jaar van het programma 6 maanden Bezoek diëtiste Afhankelijk van behoefte 6 maanden Doorstroming naar regulier sportaanbod 6 maanden Tussen evaluatie (ouders en kind) + hertesten fysieke testen Fase IV Evaluatie/ beklijving 6-9 maanden Consulten en telefonisch contact naar voortgang Afhankelijk van behoefte 9 maanden Bezoek diëtiste Afhankelijk van behoefte 9 maanden Evaluatie (ouders en kind) + hermeting fysieke testen 12 maanden Evaluatie (ouders en kind) + hermeting fysieke testen 12 maanden Bezoek diëtiste Afhankelijk van behoefte 18 maanden Evaluatie (ouders en kind) + hermeting fysieke testen 18 maanden Bezoek diëtiste Afhankelijk van behoefte 24 maanden Evaluatie +(ouders en kind) hermeting fysieke testen 24 maanden Bezoek diëtiste Afhankelijk van behoefte Alle professionals. Diëtiste Beweeg & leefstijladviseur Beweeg & leefstijladviseur Diëtiste Beweeg & leefstijladviseur, Kinderarts Beweeg & leefstijladviseur en Kinderarts Diëtiste Beweeg & leefstijladviseur en Kinderarts Diëtiste Beweeg & leefstijladviseur en Kinderarts Diëtiste Bij deelname wordt de deelnemer ingedeeld naar leeftijd. We hebben hierin 4 subdoelgroepen gemaakt; jaar jaar jaar - 15 tot 16 jaar 9

10 Deze groepen zijn gemaakt zodat kinderen gaan bewegen met kinderen van hun leeftijdsgenoten. Er wordt nauw gekeken naar hun emotionele, sociale en motorische ontwikkeling. Er wordt geen verschil gemaakt tussen overgewicht en obesitas. Locatie en uitvoerders Waar wordt de interventie uitgevoerd en door wie? Indien van toepassing per onderdeel beschrijven. Beweeg & leefstijladviseur (B&LA) De beweeg & leefstijladviseur voert de volgende taken uit binnen het programma; uitvoeren van beweegmodules, afleggen van huisbezoeken, evaluaties en fysieke testen afnemen, tussengesprekken voeren, overhead over de interventie. De B&LA heeft kennis van fysiologie, bewegen en gedragsverandering. Deze combinatie maakt de B&LA geschikt om de beweegmodule op zich te nemen. Kinderfysiotherapeut Het belang van de kinderfysiotherapeut bij dit programma is het waarborgen van de gezondheid van het bewegingsapparaat. De kinderfysiotherapeut zal de intake voor het programma uitvoeren. Ook zullen ze op verzoek van de leefstijladviseur lessen bijwonen. De kinderfysiotherapeut screent de kinderen gezien de ontwikkeling en de motoriek. Ze maakt een inschatting voor de indeling van de groep, tijdens de intake. Dit wordt overlegd met de leefstijladviseur. Kinderarts De kinderarts zal in het programma een belangrijke rol spelen met betrekking tot het gedrag van de kinderen. De kinderarts screent de kinderen voor deelname en probeert de deelnemer te motiveren. De kinderarts zal de intake en evaluaties voor een deel voor zijn of haar rekening nemen. De kinderarts is (in overleg) aanwezig bij de voorlichtingen. Diëtiste De diëtiste verzorgt het voedingsgedeelte binnen het programma. Dit advies is op maat en zal per deelnemer verschillen. Het advies richt zich op het gezin. Het aantal bezoeken zal per deelnemer tevens verschillen. Dit voedingsadvies wordt gecommuniceerd naar de andere specialisten, zodat zij hiervan op de hoogte zijn. De interventie wordt deels uitgevoerd in een eerstelijns fysiotherapiepraktijk. Daar vinden de contactmomenten met ouders en deelnemers plaats. De lessen worden verzorgd in een nabij gelegen sporthal. Inhoud van de interventie Welke concrete activiteiten worden uitgevoerd en eventueel in welke volgorde? Indien van toepassing per onderdeel samenvatten. Bij interventies op maat: geef aan wat op basis van welke criteria wanneer wordt uitgevoerd. Geen uitputtende beschrijving van activiteiten; het is voldoende als de lezer zich een beeld kan vormen van wat er gedaan wordt en hoe. Het beweegprogramma gaat bestaan uit verschillende onderdelen: Opstart interventie: Team bijeen brengen, draagvlak creëren. Locatie zoeken voor uitvoering (sporthal) Draagvlak creëren voor doorverwijzing. Overleg met huisartsen voor bekendmaking programma Scholing uitvoerders Financiering zorgverzekering afspreken Publiciteit geven aan start van de interventie. 1. Fase I aanmelding Aanmelding De aanmelding staat beschreven in selectie doelgroep. Intake bestaat uit meerdere contactmomenten 10

11 o o o Kinderarts Totale screening kind Screening medisch gebied Familiaire geschiedenis Vraagt beweeg- en eetgedrag uit Kindfysiotherapeut Intakegesprek met ouders en kind Kids in Action boek (verder KIA-boek genoemd) uitreiken Beweeg & leefstijladviseur Fysieke testen (zie protocol voor de gehele uitwerking). Overleg met kinderarts indien er zich bijzonderheden voordoen. - Kids in Action boek Bij de start van Kids in Action krijgt de deelnemer een boek uitgereikt. Dit boek geeft handvaten aan de deelnemer en aan de ouder(s)/verzorger(s) waar de deelnemer zich in het programma bevind. Het boek bevat opdrachten die gericht zijn op de fase waarin het kind zich bevindt. Deze opdrachten worden samen met de ouder(s)/verzorger(s) ingevuld. Dit heeft als doel kennisoverdracht. Voor een uitgebreide beschrijving, zie protocol. 2. Fase II Beweegmodule deel I Oefenprogramma uitvoeren 2x per week (4 maanden; 32 groepscontactmomenten) De lessen van Kids in Action zijn wisselend en vooraf niet vastgesteld. Tijdens iedere les wordt een ander sport/beweeg aanbod aangeboden. De kinderen die deelnemen aan het project Kids in Action hebben over het algemeen moeite met bewegen. De oorzaak daarvan ligt vaak op meerdere vlakken; overgewicht, motorisch onhandig, verminderde conditie, angst om in te spannen enz. De kinderen blinken niet uit in een sport. De kracht van Kids in Action is dat het beweegaanbod dusdanig varieert dat kinderen gemotiveerd blijven. Iedere les heeft als doel dat de deelnemers succeservaringen opdoen, dit heeft effect op het zelfvertrouwen en op het plezier in bewegen. De intensiteit van de lessen speelt een belangrijke rol. De lessen zijn voldoende intensief voor ieder kind op zijn/haar niveau zodat er conditie verbetering optreed. Het lesaanbod is met name gericht op motorisch vaardigheden. De sport- en spelactiviteiten zijn leeftijdsadequaat en uitdagend. De deelnemers moeten met plezier gaan bewegen. Aan het eind van de lessen wordt een opdracht in het KIA-boek besproken. Dit kan in de groep zijn, maar kan ook individueel met het kind. Voorbeeld van een activiteit is pionvoetbal. Bij pionvoetbal wordt er een rondje gerend wanneer de pion omvalt. Daarna mogen ze direct weer deelnemen. Bij tikspelen gaat de degene die af is, niet aan de kant zitten. Hij/zijn krijgt een opdracht, bijvoorbeeld rondje hinkelen/ huppelen/ rennen, en mag daarna weer mee doen. Op deze manier zitten de kinderen de niet stil, zijn ze de gehele les actief en worden ze gestimuleerd hun best te doen. Wanneer de kinderen aan het bewegen zijn tijdens de beweeglessen zitten de ouder(s)/verzorger(s) te samen te wachten, dit is vrijblijvend. De ouder(s)/verzorger(s) bespreken hierbij onderling hoe het gaat, waar ze tegen aan lopen en wat niet goed lukt. Dit is spontaan en zonder begeleiding. Aan het einde van deze module gaan ouders en kinderen zich al oriënteren op een geschikt/interessante sport voor het kind. - MDO; multidisciplinair overleg met de specialisten per 6-8 weken gedurende het hele programma; dit overleg gaat over de deelnemer Bezoek aan diëtiste De diëtiste brengt het voedingspatroon van de deelnemer in kaart. Zij gaat kijken waar verbeterpunten zijn en voert dit in samenspraak met de deelnemer en zijn/haar ouders door. De deelnemer krijgt bij het eerste bezoek een eetdagboek mee. Daarin schrijft de deelnemer op wat hij de hele dag eet. Dit doet hij voor 3 dagen, waarvan 1 minimaal een weekenddag is. De diëtiste gaat dit analyseren. In kleine stapjes wordt het voedingspatroon verbeterd. Als een stap goed is doorgevoerd, dan wordt er een nieuw verbeterpunt opgestart. Huisbezoek Om de thuissituatie van de deelnemers in kaart te brengen, wordt een huisbezoek uitgevoerd. Middels een brief worden de ouders/verzorgers op de hoogte gesteld, deze wordt meegegeven aan de kinderen. 11

12 Voorlichting Er wordt een informatieavond georganiseerd voor ouders. Deze avond heeft als doel ouders te informeren en ouders met elkaar te laten praten over hun ervaringen gericht op leefstijlverandering. Nieuwsbrief Eens per 8 weken wordt een nieuwsbrief meegegeven. Hierin wordt informatie gegeven over voeding en beweging. De ouder(s)/verzorger(s) worden middels deze nieuwsbrief geïnformeerd over verschillende aspecten van de leefstijl. 4 maanden evaluatie In deze evaluatie worden de fysieke testen opnieuw afgenomen. Er wordt een voortgangsgesprek gehouden met de ouders. Ook wordt er gekeken naar de situatie binnenshuis gericht op de leefstijl. Dit wordt besproken met de diëtiste en er worden aanpassingen toegepast waar deze nodig zijn. Bijvoorbeeld: aanpassing van het trainingsprogramma, meer begeleiding voor verandering van de leefstijl. 3. Fase III Beweegmodule deel II - Oefenprogramma 1x per week en 1x per week naar eigen invulling De beweegmodule wordt terug gebracht naar 1x per week sporten. De deelnemer blijft sporten in de groep waarin hij zich bevindt. Dit is het moment voor ouders om hun zoon/dochter bijvoorbeeld lid te maken bij een vereniging of de beweging zelf invulling te geven. Er kan bijvoorbeeld ook als verandering worden doorgezet dat hun zoon/dochter iedere dag op de fiets naar school gaat. - Bezoek diëtist Afhankelijk van de behoefte wordt dit consult ingevuld. - 6 maanden evaluatie Dit is de evaluatie gericht op het afsluiten van de beweegmodule. In dit gesprek wordt besproken hoe de leefstijl veranderd is en of de verandering blijvend is. In welke fase van het model stages of change bevindt de deelnemer zich? Indien volgens planning zal dit fase 4; actief fase zijn. De fysieke testen worden gemeten. Aan de hand van deze testen kan de conclusie worden getrokken of deelnemer zijn fysieke fitheid heeft verbeterd. Er wordt bekeken of de kinderen hun dagelijkse beweging is toegenomen, middels beweegdagboek. De begeleiding vindt daarna meer plaats op afstand; telefonisch en een aantal contact momenten waarin de voortgang wordt besproken (zie onder). Wanneer er nog niet voldoende voortgang is geboekt wordt gezocht naar de oorzaak en wordt hierin begeleiding gegeven. - Uiteindelijk volledige doorstroming regulier sportaanbod Het doel is dat ouders dit zelf gaan oppakken. Veel kinderen vinden de lessen van Kids in Action erg leuk door het afwisselende lesaanbod. De kinderen blijven in de groepen sporten door middel van een Kids in Action abonnement (het gaat hierbij vaak om kinderen die naast het overgewicht ook bekend zijn met gedragsproblemen). 4. Fase IV Evaluatiemomenten - Evaluatie door de kinderarts: 9,12,18,24 maanden Het kind wordt opnieuw gescreend. Dit gebeurt na de evaluatiemomenten van de beweeg- & leefstijladviseur. Dit om het kind, zo nauwkeurig mogelijk in de gaten te houden. Er wordt gekeken of er zich problemen hebben voorgedaan. De evaluaties van de beweeg- & leefstijladviseur, de kinderarts en de diëtiste worden samengevoegd en er zal overleg over plaats vinden indien bijzonderheden opgetreden. Na een evaluatie rapporteert de kinderarts zijn/haar bevinden over de voortgang per brief naar de beweeg- & leefstijladviseur en de diëtiste. - Evaluatie door de beweeg- & leefstijladviseur: 9,12,18,24 maanden In deze evaluaties worden hermetingen uitgevoerd van de fysieke testen. Er wordt een voortgangsgesprek gehouden met de ouders. Er wordt gekeken op de nieuw aangeleerde leefstijl wordt voorgezet en of er nog verbeterpunten zijn en hoe deze in de praktijk kunnen worden veranderd. Is het dagelijks activiteitenniveau toegenomen of juist afgenomen? In welke fase bevindt de deelnemer zich; is de stap naar fase 5 al gemaakt? Dit is de fase van gedragsbehoud. Na een evaluatie rapporteert de beweeg- & leefstijladviseur de testgegevens, opgestelde doelen en zijn/haar bevinden per brief naar de kinderarts en diëtiste. 12

13 - Bezoek diëtiste Inhoud van consult wordt per kind bepaald en vindt plaats in overleg met ouders en diëtiste. Na een evaluatie rapporteert de diëtiste de opgestelde doelen, en zijn/haar bevinden en nieuwe ingezette veranderingen per brief naar de beweeg- & leefstijladviseur en de kinderarts. Het genoemde stages of change model beschrijft verschillende stadia van gedragsverandering. Hier wordt een korte beschrijving van het model gegeven, de uitgebreide beschrijving staat in het protocol. Het doel van dit model is om hulpverleners inzicht te geven in welke fase van gedragsverandering deelnemers zich bevinden, zodat de steun/ hulp hier beter op afgestemd kan worden. Het model laat zien welke fases deelnemers doorlopen en welke stappen ze zetten om te komen tot verandering van gedrag Stadia van verandering: 1. Voorbeschouwingfase: Fase waarin men zich nog niet bewust is van een probleem en nog niet overweegt om zijn gedrag te veranderen. (precontemplation) 2. Overpeinzingfase: Fase waarin men de voor- en nadelen afweegt en overweegt om (binnen zesmaanden) het gedrag te veranderen. (contemplation) 3. Voorbereidingsfase: Fase waarin men zich voorneemt om (binnen een maand) wat aan het gedrag te doen. (preparation) 4. Actiefase: Fase waarin men het nieuwe gedrag vertoont. (action) 5. Fase van gedragsbehoud waarin men het nieuwe gedrag (tenminste zes maanden) heeft volgehouden (maintenance). (Prochaska, Velicer, Rossi, Goldstein, Marcus, & al., 2009) Continu-instroom De interventie heeft een continu-instroom. Dit houdt in dat er geen wachtlijsten zijn en dat er voldoende groepen zijn om in te stromen. Bij de opstart van de interventie zullen er meerdere groepen met verschillende leeftijden starten. Ieder kind doorloopt zijn eigen traject. 2.4 Ontwikkelgeschiedenis Betrokkenheid doelgroep Was de doelgroep betrokken bij de ontwikkeling van de interventie, en op welke manier? De doelgroep is niet betrokken bij de ontwikkeling van de interventie. De interventie is geschreven door twee beweeg & leefstijladviseurs. Het programma is geschreven aan de hand van Intervention Mapping, (Brug, Assema, & Lechner, 2007)Dit geeft een systematisch overzicht van de theorie en praktijk van interventies gericht op bevordering van gezond gedrag. Na het schrijven van de leefstijlinterventie is de kinderarts benaderd om hierin een rol te spelen. De kinderarts was zeer enthousiast en heeft ingestemd met de interventie zoals geschreven. 2.5 Vergelijkbare interventies In Nederland uitgevoerd Worden in Nederland vergelijkbare interventies uitgevoerd, zo ver bekend? Welke? Zijn deze opgenomen in één van de databanken met (potentieel) effectieve interventies? 13

14 Hieronder staat een overzicht van andere interventieprogramma s voor overgewicht bij kinderen/adolescenten. Deze interventies staan in de interventie database van het Loket Gezond Leven (2013). B-Fit B-Fit is een actieprogramma van de Gelderse Sport Federatie. B-Fit heeft als doel het voorkomen en stabiliseren van de groei van overgewicht onder jeugd en jongeren in de leeftijd van 2 tot en met 18 jaar in de provincie Gelderland (verkregen via de website van loket gezond leven). Kinderen, ouders en docenten worden actief betrokken bij dit actieprogramma op school. Primair leren de kinderen over gezond leven, bewegen en voeding, maar ook de ouders en docenten krijgen voorlichting. Het is een 2-jarig programma waarin een beweegconsulent een klas of school actief begeleidt. B-Fit maakt gebruik van verschillende interventies die zich richten op de determinanten van gedrag: Kennis, attitude, sociale invloed, eigen effectiviteit en de smaakontwikkeling. Daarnaast staan de BOFT-regels centraal. BOFT staat voor het stimuleren van Bewegen, het stimuleren van Ontbijten, het gebruik van Frisdrank verminderen en Televisiekijken verminderen. De kinderen krijgen bij B-Fit voorlichting, maar maken ook daadwerkelijk kennis met bewegen. Volgens recent onderzoek van Schokker, van Tempelen en Verheijden (2012) onder 26 scholen, is het B-fit programma effectief gebleken in het verminderen van overgewicht en obesitas. Overbruggingsplan voor kinderen met overgewicht. Het doel van het overbruggingsplan is een vroegtijdige signalering en voorkoming van overgewicht en obesitas. Dit plan van het VUMC richt zich op kinderen van 2 tot 18 jaar met overgewicht. Aan de hand van de BOFT-regels worden ouders en kinderen geadviseerd en begeleid. De begeleiding bestaat uit maximaal 4 consulten. In deze consulten worden aan de hand van het stages of change model bepaald in welke fase van gedragsverandering de ouders en het kind zich bevinden. De fases zijn pre contemplatie, contemplatie, preparatie, actie en behoud van het nieuwe gedrag. De kinderen en ouders worden via motivational interviewing begeleid om een actieplan op te stellen voor verandering. De eerste resultaten zijn veelbelovend en laten zien dat het overbruggingsplan potentie heeft en overgewicht tegen te gaan. Fitkids Fitkids is een speciaal fitness- en oefenproject voor kinderen van 6 tot 18 jaar met een chronische ziekte, beperking of langdurige aandoening. Bij Fitkids kunnen ze ziekte en isolement doorbreken en onder professionele begeleiding trainen en bewegen in een stimulerende omgeving. Veel kinderen maken daarna de overstap naar een reguliere sportclub of vereniging. Overeenkomsten en verschillen Wat zijn de belangrijkste overeenkomsten en verschillen (puntsgewijs)? Overeenkomsten B-Fit en Kids in Action. - De programma s hebben hetzelfde einddoel - Tot slot zijn beide programma s allebei meerjarige programma s. Zowel B-fit als Kids in Action heeft een programmaduur van 2 jaar. Verschillen B-Fit en Kids in Action - Bij B-Fit kan men alleen een complete klas aanmelden, terwijl bij Kids in Action aanmelding op individueel niveau plaatsvindt. - B-Fit zet de BOFT-regels centraal in haar aanpak, waar dat niet het geval is voor Kids in Action. - B-fit lijkt een grootschaliger project te zijn, waarbij er ook projectgroepen worden opgericht voor de ouders en docenten. Overeenkomsten Het overbruggingsplan en Kids in Action - Bij beide programma s wordt gebruik gemaakt van motivational interviewing (vraaggesprekken) om zowel de ouders als het kind naar gedragsverandering te begeleiden. Verschillen Het overbruggingsplan en Kids in Action - Daarnaast ligt de nadruk bij het overbruggingsplan op het opstellen van een actieplan voor ouders en kind in de consulten, terwijl Kids in Action daarnaast ook veel waarde hecht aan beweegmodules. - Tot slot bestaat het overbruggingsplan uit 4 consulten, waar de programmaduur bij Kids in Action 2 jaar is. Overeenkomsten Fitkids en Kids in Action 14

15 - Fitkids en Kids in Action zijn beide langdurige projecten - Beide programma s richten zich op aanmelding bij het regulier sportaanbod. Verschillen Fitkids en Kids in Action - Fitkids is een speciaal fitness- en oefenproject voor kinderen van 6 tot 18 jaar met een chronische ziekte, beperking of langdurige aandoening. Kids in Action is gericht op kinderen met overgewicht of obesitas - Fitkids richt zich niet op de leefstijl, dat doet Kids in Action wel Toegevoegde waarde Wat is de toegevoegde waarde van deze interventie? De toegevoegde waarde van dit programma wordt uiteengezet in meerdere punten: - Samenwerking van een multidisciplinair team Er is een team van deskundigen dat ouders helpt om hun leefstijl te analyseren en te veranderen en nog belangrijker dit voort te zetten. - Langdurig project Het project heeft een totale duur van 2 jaar. De deelnemers leren een nieuwe leefstijl aan kunnen deze tot een gewoonte maken onder begeleiding. Wanneer de deelnemers terugvallen wordt dit besproken en wordt de terugval beperkt. Om de gedragsverandering te weeg te brengen en het uiteindelijk te laten leiden tot gedragsbehoud is lange tijd nodig. Voor Fase 5 gedragsbehoud van het model stages of change zijn 6 maanden nodig. Wanneer het gedrag 6 maanden wordt volgehouden wordt gesproken van gedragsbehoud. - Veel evaluatiemomenten Door vele evaluatiemomenten in te passen (om de drie maanden later om het half jaar) wordt terugval zoveel mogelijk beperkt. In het begin van de interventie vinden er veel veranderingen plaats. Daardoor is de frequentie van evaluatiemomenten in het begin hoger. Continue-instroom Wanneer een deelnemer zich aanmeld is er geen wachtlijst en kan de deelnemer direct starten. Er zijn minimaal twee verschillend groepen waardoor ieder kind in de goede groep kan instromen. Ieder kind doorloopt zijn eigen traject. - De ouders spelen een belangrijke en cruciale rol in deze interventie. Zonder oude(s)/verzorger(s) zal gedragsverandering gericht op hun zoon/dochter moeizaam verlopen. Deze interventie speelt een belangrijke rol binnen het gezin. 15

16 3. Samenhang (Facultatief) Beschrijf in maximaal 250 woorden hoe de aanpak aansluit bij de aanleiding, het doel en de doelgroep. Anders gezegd: hoe leidt deze aanpak bij deze situatie en/of dit probleem tot het beoogde doel bij deze doelgroep. 16

17 4. Uitvoering Materialen Welke materialen zijn beschikbaar voor de uitvoering, werving en evaluatie van de interventie? - Werving o Brief huisarts. Deze brieven zijn bedoeld om huisartsen op de hoogte te brengen van het project zodat de huisarts weet wat het project inhoudt en weet waar hij de deelnemers naar toe kan verwijzen. o Posters Deze posters zijn ter promotie van het project. Deze hangen bijvoorbeeld in de wachtkamer bij de huisarts/ openbare gelegenheden/ scholen. o Informatieboekjes Dit boekje krijgen de deelnemers van de kinderarts mee. Hierin staat alle informatie over het project. o Website De website kent een onderverdeling voor informatievoorziening. Op de startpagina maakt de bezoeker de keuze tussen: kind, volwassenen en verwijzer. De informatie die daar gegeven wordt is per doelgroep uitgewerkt. - Uitvoering o Protocol Voor de uitvoering van het project is een protocol aanwezig. Daarin staan alle punten uitgewerkt. o Kids in Action boek Er is een Kids in Action boek voor de deelnemers. Kids in Action is een langdurig project. Het boek geeft de leidraad weer van het project. Ieder bezoek nemen de deelnemers het boek mee en dan tekent de begeleider hun aanwezigheid in het boek af. De Testuitslagen, bezoeken aan diëtiste, kinderarts en voorlichtingen staan er allemaal in weergegeven. Door het boek zijn ouders op de hoogte van de voortgang van hun kind. o Testmaterialen; Voor het uitvoeren van de fysieke testen is een testformulier gemaakt. Hierin kunnen de uitslagen overzichtelijk worden genoteerd. - Evaluatie Voor de evaluatie van het programma is een vragenlijst aanwezig waarin kinderen en ouders hun mening kunnen geven over het programma aan het einde van het traject. Type organisatie Welk(e) soort(en) organisatie(s) kan /kunnen de interventie uitvoeren? Een fysiotherapiepraktijk of een gezondheidscentrum dat samenwerkt met een (lokaal) ziekenhuis dat beschikt over een kinderarts is wat nodig is voor de uitvoering van het project. Opleiding en competenties Welke opleiding /training en specifieke competenties van de uitvoerders zijn vereist? - Introductiedag Kids in Action voor de uitvoerders o Uitleg protocol o Uitleg opbouw programma 17

18 - Beweeg & leefstijladviseur: Opleiding: Sportgezondheid en management (SGM), bachelor. Competenties/ vaardigheden: o Begeleiden van beweegprogramma s en testen van cliënten met als doel het in kaart brengen en verbeteren van gezondheid o Adviseren en counselen o Ontwerpen en organiseren van doelgerichte en goed onderbouwde bewegingsprogramma s o Vergaren, ontwikkelen en delen van kennis o Ontwikkelen en in stand houden van sportbewustzijn o Samenwerken o Communiceren o Affiniteit met kinderen o Interpersoonlijk competent o Pedagogisch competent o Empathisch vermogen o Effectief communiceren met anderen in de GZ o Motivational interviewing (wordt in de SGM opleiding gegeven) - Kinderfysiotherapeut: Opleiding: Fysiotherapie,bachelor opleiding; Kinderfysiotherapie, master. Competentie/ vaardighedens: o Deskundigheidsbevordering o Screening o Diagnosticeren o Communiceren o Adviseren o Samenwerken o Affiniteit met kinderen o Effectief communiceren met anderen in de GZ - Diëtiste Opleiding: diethetiëk ; 4-jarige HBO bachelor opleiding Competenties/ vaardigheden: o Diëtistische diagnose o Behandelplan o Voedings- of dieetadvies o Begeleiding/coaching o Rapportage/evaluatie o Protocol/richtlijn o Voedingskundig advies o Voorlichtingsplan o Met anderen effectieve zorg waarborgen o Effectief communiceren met cliënten o Effectief communiceren met anderen in de GZ Kwaliteitsbewaking Hoe wordt de kwaliteit van de interventie bewaakt? De kwaliteit van de uitvoering van het programma wordt gecontroleerd door tweejaarlijks met de uitvoerders bijeen te komen, georganiseerd door de interventie-eigenaar. Tijdens deze bijeenkomst wordt de gehele uitvoering doorgenomen. Knelpunten die zich voordoen worden besproken en een oplossing wordt besproken. Ook is het mogelijk dat er een planning gemaakt om het knelpunt op termijn op te lossen. 18

19 Indien de uitvoerders tegen knelpunten aan lopen kunnen ze tussentijds contact opnemen met de interventie-eigenaar. Er wordt op dat moment besloten of er direct actie nodig is of dat het op termijn wordt opgelost. De resultaten worden op dit moment niet centraal geregistreerd. Iedere praktijk registreert de uitslagen en evaluatie per kind. Randvoorwaarden Wat zijn de organisatorische en contextuele randvoorwaarden voor een goede uitvoering van de interventie? Voor een goede uitvoering van de interventie is het van belang dat er een team staat dat het programma omarmt en zich met 100% inzet. Deze inzet is nodig om de ouders te blijven motiveren de leefstijlverandering door te zetten. De ouders die minder gemotiveerd zijn, hebben meer aandacht nodig. Wanneer kinderen afwezig zijn zonder kennisgeving bij de beweeglessen, zal de leefstijladviseur contact opnemen. De leefstijladviseur houdt de planning bij van de deelnemende kinderen en zorgt ervoor dat zij tijdig worden ingepland voor de evaluatiemomenten. Het team zal voldoende tijd moeten hebben om de overhead van het programma te kunnen coördineren. Dit gaat om het organiseren van een voorlichtingsavond, de planning van de kinderen bijhouden, mdo s plannen en uitvoeren. De betrokken professionals moeten korte lijnen naar elkaar toe hebben. Overleg is dan snel mogelijk. Er kan snel worden gereageerd op mogelijke uitval, problemen o.i.d. Het ideale plaatje bestaat dat de afstanden letterlijk kort zijn. Dit zal een van de succesfactoren zijn. Indien de afstanden groter zijn, zal er meer tijd vrij gemaakt moeten worden voor overleg. De lessen van kids in action vinden plaats in een sporthal, het is van belang dat deze in de buurt zit. De kinderarts, diëtiste en kinderfysiotherapeut worden middels de zorgverzekering gedeclareerd. Deze worden afzonderlijk van elkaar gedeclareerd. Hier zijn geen overhead kosten in meegenomen. Overdraagbaarheid en/of implementatie Is er een systeem voor de overdracht en/of implementatie? Geef een samenvatting. Er is een protocol aanwezig voor de implementatie en uitvoering, deze is toegevoegd. In het protocol staat beschreven wat de interventie inhoudt. Er wordt per module uitgelegd hoe het er inhoudelijk uit ziet. Van aanmelding tot afsluiten staan de stappen beschreven voor de uitvoerders. De interventie-eigenaar zal één uur per week beschikbaar zijn voor vragen. In de opstartfase kan dit worden uitgebreid in overleg. Zoals eerder vermeld vindt er een introductiemiddag plaats. Hierin wordt het gehele programma besproken en uitlegt hoe het elders is opgezet en uitgevoerd. De benodigde materialen worden op die middag uitgedeeld. Om de kwaliteit van Kids in Action te waarborgen, is het noodzaak om de methodieken beschreven in het handboek te hanteren. Indien een lokale partij deze methodiek niet opvolgt, mag de naam Kids in Action niet gebruikt worden. Bovendien willen de initiatiefnemers van de interventie (Beweegcentrum Winschoten) in dergelijk geval geenszins in verband gebracht worden met deze lokale uitvoer. Kosten Wat zijn de kosten van de interventie? Denk ook aan de uren voor voorbereiding en evaluatie. Het urenoverzicht bestaat uit 2 delen: Momenten per kind met meerdere specialisten en de groepsmomenten. 19

20 MOMENTEN PER KIND (in uren) Intake - Gesprek (met ouders en kind) - Fysieke testen (kind) Intake analyseren, Intake Beweeg & leefstijladviseur ½ ½ Kinderfysiotherap eut ½ 1 Kinderarts bespreken met de ouders Bezoek aan diëtiste 4 Huisbezoek bij het gezin 1 Evaluatiemomenten + gesprekken 4 maanden maanden 1 8 maanden 1 9 maanden 1 12 maanden maanden maanden 1 1 Overig Telefonisch contact met deelnemers ½ Extra contactmomenten ½ 1 Totale duur per specialisten Groep van 6 kinderen Beweegmodule door beweeg- & leefstijladviseur 2x per week 4 maanden; 32 groepsmomenten 1x per week 2 maanden; 8 groepsmomenten Totaal 40 momenten Voorbereiding voor 40 activiteiten (groepsmomenten) Voorlichting inclusief voorbereiding per specialist Per keer Totaal aantal uren 1 uur 40 uur 40 uur ¼ uur 10 uur 10 uur Per 6 kinderen 3 uur 3 uur 3 uur per specialist MDO 1 uur 6 uur 6 uur per specialist Diëtiste Overhead Beweeg & leefstijladviseur Tijdens fase II, III beweegmodule zal er per week ½ uur beschikbaar zijn voor overhead. Tijdens de daarop volgende fase zal er een uur per maand beschikbaar zijn (bij een groep van 6 kinderen) Kinderfysiotherapeut Tijdens fase II, III beweegmodule zal er per maand 1 uur beschikbaar zijn voor overhead. Tijdens de daarop volgende fase zal er een uur per maand beschikbaar zijn (bij een groep van 6 kinderen) Totaal 31 uur Totaal 24 uur 20

21 Kosten per groep van 6 kinderen Beweeg- & leefstijladviseur Individuele momenten 9 uur x 60,00 x 6 = 3240,00 Groepsmomenten: kosten per kind 59 uur x 60 = 3540,00 Overhead 31 uur x 60 = 1860,00 Totaal 8640,00 Kinderfysiotherapeut Individuele momenten 0.5 uur x 85,00 x 6 = 255,00 Groepsmomenten: kosten per kind 9 uur x 85,00 = 765,00 Overhead 24 uur x 85,00 = 2040,00 Totaal 3060,00 Fysiotherapeut Deze kosten worden vergoed door de zorgverzekering. Bij kinderen 18x uit de basisverzekering, daarnaast kan nog vanuit de aanvullende verzekering worden gedeclareerd (indien aanwezig). Diëtiste Individuele momenten maximaal 3 uur per kind per jaar 3 uur x 60,00 180,00 (er wordt maximaal 3 uur vergoed door de zorgverzekering) Kinderarts Deze kosten worden vergoed door de zorgverzekering. Totale kosten per groep van 6 kinderen: 8640, ,00 = ,00 Afhankelijk van de zorgverzekering wordt het programma nu vergoed, dit verschilt per jaar en per zorgverzekering. Verder kan hier geen uitleg over worden gegeven omdat erg verschilt per gebied. Accommodatie Kosten voor de accommodatie, er vanuit gaande dat de accommodatie 6,- per uur kost zal het voor de gehele traject 246,- bedragen (voor 40 groepsmomenten + voorlichting). Voor andere kosten, zoals het handboek en het communicatiepakket. Kosten voor materialen 2000,- (specifieke materialen motoriek Handleiding 250,- Communicatiepakket 600,- Advisering, coaching en monitoring door eigenaar (op afspraak beschikbaar) 500,- Deskundigheidsbevordering (training van uitvoerder, inclusief uren) (introductiedag) 750,- 21

22 5. Evaluatie van praktijkervaringen Onderzoek en resultaten Is er een evaluatie geweest van de praktijkervaringen met de interventie bij de uitvoerders en de doelgroepen en wat zijn daarvan de meest relevante uitkomsten? Beschrijf het bereik, de succes- en verbeterpunten en geef indien van toepassing aan of er na de evaluatie punten in de interventie zijn aangepast. Beschrijf hoe de evaluatie is opgezet en neem hier de respons en de respondenten in mee. Het onderzoek is uitgevoerd in de vorm van een procesevaluatie, doormiddel van vragenlijsten zijn de ervaring van de uitvoerder en van ouders waarvan de kinderen hebben deelgenomen aan Kids in Action in kaart gebracht. Procesevaluatie Een procesevaluatie is een manier om systematisch informatie te verzamelen over het verloop van het implementatieproces van een interventie. Een procesevaluatie brengt in kaart hoe en onder welke omstandigheden een interventie wordt geïmplementeerd, of de interventie wordt begrepen en gewaardeerd door de doelgroep en intermediairs. Op basis van de uitkomsten kan de uitvoering van de interventie worden verbeterd (NISB). De procesevaluatie is uitgevoerd doormiddel van een digitale vragenlijst. Van te voren is er telefonisch contact geweest met de respondenten, op deze wijze is de respondent voorbereid op wat komen gaat (Zuidegeest, de Boer, Hendriks, & Rademakers, 2008). De vragenlijst is opgenomen in de procesevaluatie verslag. Populatie Het programma is in februari 2010 opgestart. De afgelopen 4 jaar hebben er +/- 150 kinderen deelgenomen aan het beweegprogramma Kids in Action. De onderzoeksgroep bestond uit 66 personen, hiervan hebben 18 personen aangegeven niet mee te willen werken aan het onderzoek en 11 personen konden niet bereikt worden. Er zijn 37 vragenlijsten per mail of post verzonden waarvan er 26 (n=26) personen daadwerkelijk hebben meegewerkt aan het onderzoek. Opzet Het onderzoek onder de ouders is opgezet in de vorm van een procesevaluatie, doormiddel van vragenlijsten zijn de ervaringen in kaart gebracht. De vragenlijst is ingevuld door 26 respondenten. De vragenlijst heeft inzicht gegeven in 9 verschillende onderwerpen, deze zijn bevraagd doormiddel van stellingen. De stellingen zijn beoordeeld op een schaal van 1 tot en met 5. Waarbij 1 staat voor helemaal niet eens, 2 is oneens, 3 is neutraal, 4 is mee eens en 5 staat voor helemaal mee eens. Deze cijfers worden vervormd naar 1 is heel slecht, 2 is slecht, 3 is neutraal, 4 is goed en 5 heel goed. Conclusie: De intake van het beweegprogramma Kids in Action wordt door de ouders gemiddeld beoordeelt met een 4. De standaarddeviatie ligt op 0,7, dit geeft de spreiding van de antwoorden om het gemiddelde weer. De ouders zijn positief over de intake en de intake wordt goed ervaren. De begeleiding tijdens het programma wordt met een gemiddelde van 3,6 beoordeeld, dit ligt tussen neutraal en goed in. Binnen de begeleiding is de vraag gesteld of de deelnemer op minder goede momenten in het beweegprogramma bij iemand terecht kon, hier is een gemiddelde van 3,7 gescoord. Deelnemers hebben voldoende het gevoel bij iemand terecht te kunnen. De sportlessen waar de kinderen het eerste half jaar aan deelnemen worden positief beoordeelt. Het gemiddelde cijfer ligt op een 3,6, dit ligt tussen neutraal en goed in. De standaarddeviatie ligt hier op 1,2, dit geeft de spreiding van de antwoorden om het gemiddelde weer. Het niveau van intensiteit scoort minder hoog, namelijk een 3,4. Een aantal respondenten vinden dat het kind niet moe genoeg wordt van de beweegles, dit haalt het gemiddelde naar beneden. Ouders vinden dat er voldoende informatie over een gezond beweegpatroon wordt gegeven. De informatie over voeding bij de diëtiste scoort lager, dit is voldoende maar kan beter. Ouders ervaren de anderhalf jaar controle positief. 22