A. Samenvatting van het dossier

Transcriptie

1 ADVIES VLAAMSE COMMISSIE VOOR RUIMTELIJKE ORDENING Ontwerp gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Treinstopplaats Noorderkempen - Ringweg te Brecht A. Samenvatting van het dossier A.1. Situering Dit ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) beoogt in de eerste plaats een stopplaats 'Noorderkempen' uit te bouwen langs de hogesnelheidslijn (HSL) Antwerpen-Nederlandse grens, waarvan het tracé aan de westzijde bundelt met de hoofdweg E19. Aldus wordt op de HSL een IC-treindienstregeling mogelijk. Aangezien het hier het HSL-net betreft is een gewestelijk RUP vereist. Daarnaast wordt voorzien in een ringweg rond Brecht-centrum. Het sedert 1991 op het gewestplan aangegeven ringwegtracé dient immers aangepast omwille van de komst van de nieuwe stopplaats. De weg zal aansluiten op het te verplaatsen op- en afrittencomplex van de E19. Met de ringweg wordt een oplossing geboden voor de problemen van verkeersleefbaarheid en verkeersveiligheid in de kern van Brecht. De ringweg krijgt het statuut van hoofdweg (het op- en afrittencomplex), secundaire weg type II (ten oosten van de E19) en weg van lokaal belang (ten westen van de E19). Omwille van de eenduidigheid en volledigheid wordt het ganse ringwegtraject opgenomen in een gewestelijk RUP. A.2. Ontwerp In de stedenbouwkundige voorschriften worden de volgende bestemmingsgebieden onderscheiden: een gebied voor de stopplaats voor de hogesnelheidslijn; een technische zone voor spoorwegen, bestemd voor het onderhoud van de spoorwegen; een gebied voor de hogesnelheidslijn, bestemd voor de aanleg van de lijn; een gebied voor de hoofdweg, bestemd voor de hoofdweg E19 en het daaraan gekoppeld op- en afrittencomplex; een gebied voor de secundaire weg, bestemd als ringweg rond de kern van Brecht; een gebied voor lokale weg, bestemd voor de aanleg van lokale wegen die aansluiten op de hoofdweg en de secundaire weg; een gebied voor openbaar nut en gemeenschapsvoorzieningen, in de plaats van het bestaande op- en afrittencomplex nr. 3 van de hoofdweg E19 en waar zich momenteel de gebouwen van de Regie der Wegen de Federale Politie situeren. A.3. Overeenstemming met het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen Deze nieuwe stopplaats maakt geen onderdeel uit van de selecties binnen het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. Het station Noorderkempen werd niet geselecteerd als hoofdstation. A.4. Openbaar onderzoek Het ontwerp van gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan werd onderworpen aan een openbaar onderzoek gedurende 60 dagen van 28 april 2003 tot 26 juni Bezwaren kunnen worden bezorgd aan Vlacoro of aan de betrokken gemeente uiterlijk op de laatste dag van het openbaar onderzoek. De gemeente bezorgt de bij haar ingediende bezwaren aan Vlacoro binnen de drie werkdagen na het afsluiten van het openbaar onderzoek, in casu ten laatste op 1 juli Alle bezwaarschriften worden opgenomen in een databank waarvan een uittreksel als bijlage bij dit advies is gevoegd. Aldus kan in dit advies elk bezwaar worden geïdentificeerd. Er werden 6 bezwaarschriften ingediend. De bezwaarschriften van het college van burgemeester en schepenen van Brecht en van de verkeersraad van Brecht zijn laattijdig aan Vlacoro bezorgd. Met toepassing van artikel 42, 4 van het decreet Ruimtelijke Ordening houdt Vlacoro geen rekening met laattijdige bezwaarschriften. 1

2 A.5. Adviezen Geen B. Advies van Vlacoro B.1. Bespreking van de bezwaren en opmerkingen De nummers tussen [] verwijzen naar de bezwaarschriften zoals zij opgenomen zijn in de databank. 1. Een melkveebedrijf [1] dat iedere vierkant meter grond nodig heeft en door de ringweg doormidden gesneden wordt, vraagt om de ring weg te laten of zoveel mogelijk zuidwaarts op te schuiven. De uitbaters stellen verder vast dat er naast de ring nog een fietspad-landbouwweg komt en dan nog een gracht die volgens het plan op hun grond zullen liggen. Zij hebben geen behoefte aan een landbouwweg omdat hun gronden langs het bedrijf bereikbaar zijn. 0ok voor de fietsers is de weg niet nodig omdat die alleen langs de Lessiusstraat-Brechtdorp rijden ofwel langs de Luykstraat-Veldstraat. Vlacoro kan de bezwaarindiener niet bijtreden. De ringweg en de ventweg zijn onontbeerlijk vanuit het oogpunt van de verkeersleefbaarheid en verkeersveiligheid van Brecht. Het tracé van beide wegen wordt bepaald door verkeerstechnische eisen. Het is evenwel aangewezen naar aanleiding van de bouwaanvraag voor de wegen voorzieningen te treffen om de hinder voor het bedrijf zoveel mogelijk te beperken. 2. Een bezwaarindiener [2 en 3) werpt in twee bezwaarschriften het volgende op. Omtrent de ringweg. Inzake de ringweg zijn milieumilderende maatregelen zijn noodzakelijk. De geluidsoverlast die er nu reeds is (snelweg) zal toenemen voor het noordelijk gelegen deel van de dorpskern van Brecht. Geluidsmetingen zijn wenselijk en geluidsremmende ingrepen zijn noodzakelijk om de woonkwaliteit voor deze inwoners te garanderen. Een MER ontbreekt om alternatieven voor de inplanting van de ringweg te zoeken. Er bestaat voor de bezwaarindiener onduidelijkheid omtrent de herbestemming van de oude op- en afritten. Betrokkene vraagt zich af of de optie afbreken en herbestemmen naar agrarisch gebied onderzocht is. De aanleg van de ringweg veroorzaakt een aantasting van de open ruimte en veroorzaakt een versnippering van het agrarisch gebied. Het voorgelegde tracé van de ringweg kruist een recent geasfalteerde fietsverbinding en langsheen het tracé van de ringweg werden geen fietspaden voorzien. Een ingreep is dan ook noodzakelijk voor fietsers. Hierbij kan gedacht worden aan het valoriseren van de geplande ventweg tussen de N115 en de Veldstraat - extra aandacht zal daarbij gegeven moeten worden aan de oversteekplaatsen van de ringweg, ook als deze zich uitsluitend zouden bevinden ter hoogte van de Veldstraat en de Lessiusstraat. Omtrent de stopplaats. Aangaande de stopplaats merkt betrokkene op dat de rendabiliteit ervan niet bewezen is. Bij een bevolkingsdichtheid van 200 inwoners per km² in de Brechtse omgeving, en 5500 inwoners in de woonkern is het aantal potentiële gebruikers gering. Een informele rondvraag in de woonkern Brecht bevestigt dit. Betrokkene vraagt zich af of er een studie geweest is naar de verkeersstromen? Het voorbestaan van een stopplaats is niet vanzelfsprekend: bij verzadiging van de spoorlijn krijgen de treinen met de hoogste bezetting prioriteit - de mogelijkheid om trage treinen te laten rijden op deze spoorlijn is beperkt, en zal op termijn nog meer beperkt worden. De stopplaats is ook zeer slecht bereikbaar (te ver van woonkern voor voetgangers, geen aansluitend openbaar vervoer voor mindermobielen, geringe bereikbaarheid voor fietsers). De stopplaats dient ook uitgebreid met beveiligde fietsenstallingen en aansluiting op het openbaar vervoer. 2

3 Vlacoro wijst erop dat in het ontwerp rekening gehouden is met de hinderlijke aspecten van de ringweg. De kwalitatieve ruimtelijke inpassing is inderdaad een van de uitgangspunten voor de aanleg van de ringweg. Ten aanzien van de hoofdweg vermeldt de toelichtingsnota in dat verband uitdrukkelijk dat bij de aanleg van de wegenis aandacht wordt gevraagd voor de inpassing in het landschap en dat maatregelen (beperken hinder, buffer,..) die volgen uit het nog op te maken MER, hierbij richtinggevend kunnen zijn (onderdeel van de toelichtingsnota). Ten aanzien van het gebied voor secundaire weg en het gebied voor lokale weg wordt gesteld dat uit het op te maken MER nog voorzieningen naar het weren van geluidshinder, (ruimtelijke) inpassing van de omgeving, etc... kunnen naar voren komen, die richtinggevend kunnen zijn de voor de bouwaanvraag (onderdelen en van de toelichtingsnota). Wat het milieu-effectrapport betreft merkt Vlacoro op dat dit slechts in een later stadium vereist, nl. met het oog op de volledigheid van de samenstelling van het dossier van de aanvraag om bouwvergunning (besluit van de Vlaamse regering van 23 maart 1989). Anderzijds is het wel zo dat in een MER de verschillende alternatieven en de voornaamste motieven voor de uiteindelijke keuze van een bepaald alternatief in het licht van de milieu-effecten, aan bod dienen te komen. Dit betekent dat, in de huidige stand van de wetgeving, een milieu-effectrapport slechts een effectief instrument kan zijn, indien het - middels een proactieve aanpak van het planningsproces - reeds bij het opmaken van het voorontwerp van RUP ter beschikking is. Vlacoro stelt vast dat het bestaande op- en afrittencomplex nr. 3 van de hoofdweg E19 vervangen wordt door een gebied voor openbaar nut en gemeenschapsvoorzieningen. Dit is voor de commissie een verantwoorde planologische keuze omdat daar de post van de Regie der Wegen en van de Federale Politie gelegen is. Vlacoro kan de bezwaarindiener niet bijtreden in zijn opmerkingen over de aantasting van de open ruimte en versnippering van agrarisch gebied. De ringweg en de ventweg zijn voor de commissie ontontbeerlijk vanuit het oogpunt van de verkeersleefbaarheid en verkeersveiligheid van Brecht. Het tracé van beide wegen wordt bepaald door verkeerstechnische eisen. Het insluiten van een zeker volume landbouwgebied is daarvan een onontkoombaar gevolg. Wat de argumenten inzake fietsverkeer betreft wijst de commissie erop dat de stedenbouwkundige voorschriften voorzien dat binnen het gebied voor de secundaire weg en voor de lokale weg alle werken, handelingen en constructies toegelaten zijn die nodig zijn om de weg aan te leggen met in begrip van fietspaden (onderdelen en van de toelichtingsnota). Wat de bezwaren ten aanzien van de stopplaats betreft stelt Vlacoro dat deze vooral betrekking hebben de keuze van Brecht als stopplaats, hetgeen niet het voorwerp is van dit dossier. De keuze voor een stopplaats ter hoogte van Brecht is eerder vastgelegd in een besluit van de Vlaamse regering van 17 juli De commissie kan op deze bezwaren niet ingaan. Wat de bereikbaarheid van de stopplaats betreft verwijst Vlacoro naar de toelichtingsnota waarin onder punt 3.2 Programma en eisen voor de stopplaats voldoende garanties geboden worden op het vlak van autoverkeer, busvervoer en fiets- en voetgangersverkeer.. 3. In een bezwaarschrift dat voor het grootste deel bestaat uit letterlijke aanhalingen van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen, van regelgeving, van het verslag van de plenaire vergadering van 7 augustus 2002 over dit RUP en van een niet nader gepreciseerde nota waarin onder meer gesteld wordt dat deze niet gebaseerd is op een grondige analyse, wijst vzw Aktiekomitee Red de Voorkempen [4] op het volgende. - Er loopt nog steeds een procedure voor de Raad van State, ingesteld door vzw Beter Leefmilieu Brecht tot nietigverklaring van de betwiste gewestplanwijziging. - De regelgeving inzake ruimtelijke ordening en natuurbehoud wordt niet of nauwelijks toegepast. - Over de HSL en alle bijhorende plannen in Brecht is nog nooit enige beslissing genomen door de gemeenteraad van Brecht. Evenmin werd een procedure tot gewestplanwijziging voor nog andere zaken gestart. Ook voor het station en ringweg is dit het geval. - Het structuurplan Brecht is nog niet goedgekeurd en heeft ook nog geen openbaar onderzoek doorlopen voor de burger. Het provinciaal structuurplan was reeds goedgekeurd nog voor er een openbaar onderzoek is geweest rond deze dossiers, en is dus onwettig. 3

4 - In Vlaanderen zijn de open ruimtes, landbouwgronden en natuurgebieden schaars aan het worden, waar men ook een HSL inplant, het zal weer ten koste zijn van vermelde open ruimtes, die in tegenstelling tot wat men zegt niet beschermd worden, of waarbij geen compensaties worden voorgesteld, zodat er geen open ruimtes meer riskeren over te blijven voor toekomende generaties. - De HSL prestigetrein door de Noorderkempen en al het bijhorende in Brecht betekent voor groot Brecht dat een 10 km prestigespoorlijn; dit is meer dan 30% van het Traject Antwerpen-Nederland. - De nabijheid van de dorpskernen van Brecht zullen hierdoor zeer zwaar getroffen worden en eigenlijk letterlijk van andere kernen worden afgesneden. - Er dient voorzien in de nodige financiële middelen voor overgangsgebieden en ecotunnels, zoals opgenomen in het ontwerp van voorziene maatregelen (ter hoogte van de Weerijsbee, van het bos aan de Hoge Mereyt en met aansluiting op `de Mere' en van de kleine Aa (Overbroek). - Er dient voorzien in groenschermen en landschapselementen ter afscherming van geluidshinder, vrijwaring en herstel van het weidezicht en landschap - Voor het station en ringweg zijn geen MER opgemaakt, wat nochtans een vereiste is. - In verscheidene teksten van het dossier wordt verwezen naar verschillende studies waarvan er geen enkele bij het dossier bijgevoegd is of ter inzage gelegd (ook niet voor de verkozen raadsleden van Brecht) en bijgevolg niet in het openbaar onderzoek betrokken. Is dat de inspraak van de burger? - Het station van Brecht is, gelet op de enorme kostprijs en de reeds voorgestelde alternatieven, in een buitengebied onverantwoord. - Er worden in het dossier verschillende cijfers naar voor gebracht over parkings en andere. Op geen enkele manier kloppen de cijfers met elkaar in dit dossier en vele verschillen zijn aanwezig. - In de toelichtingsnota (blz ) staat er letterlijk dat er een reizigerspotentieel zal zijn van 355 reizigers in de avondspitsuur. Als dat iets aan de mobiliteit gaat veranderen voor een complex dat honderden miljoenen gaat kosten is dit eigenlijk onverantwoord. - Gemiddeld drie keer per week is de autostrade wegens file geblokkeerd en bijgevolg ook de secundaire wegen. Hoe kun je dan spreken van een goed bereikbaar station? In het gewone dagelijks verkeer zitten de wegen al vol, door dit plan uit te voeren trekt u nog meer verkeer aan naar een punt met als gevolg nog meer verkeer. - Een sneltreintram op de HSL lijn is een beter alternatief. Vlacoro kan de vzw Aktiekomitee Red de Voorkempen niet volgen waar het argumenten tegen dit ruimtelijk uitvoeringsplan meent te kunnen vinden in het bestaan van een lopende procedure voor de Raad van State, in het in het algemeen niet naleven van regelgeving, in het niet tussenkomen van de gemeenteraad van Brecht, in het ontbreken van een gemeentelijk structuurplan en in het bestaan van een provinciaal structuurplan. Wat in dit dossier voorligt is een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan dat dient vastgesteld door de Vlaamse regering. De commissie is van oordeel dat dit RUP in overeenstemming met de geldende regelgeving tot stand komt. Vervolgens stelt de commissie vast dat een groot deel van de bezwaren van de vereniging neerkomen op een in vraag stellen van de hoge snelheidslijn en van de stopplaats te Brecht. Deze zijn niet het voorwerp van dit dossier. Het tracé van de hogesnelheidslijn is inderdaad reeds eerder vastgesteld in een besluit van de Vlaamse regering van 23 mei De keuze voor een stopplaats ter hoogte van Brecht is genomen in een regeringsbesluit van 17 juli Vlacoro kan dan ook niet ingaan op die bezwaren. Wat de verschillende hinderaspecten, milieumaatregelen en MER betreft verwijst de commissie naar haar antwoord bij kader 2. Wat de verkeerstechnische bezwaren betreft herhaalt Vlacoro dat de ringweg en de ventweg voor haar onontbeerlijk zijn vanuit het oogpunt van de verkeersleefbaarheid en verkeersveiligheid van Brecht. Het tracé van beide wegen wordt bepaald door verkeerstechnische eisen. Wat het argument omtrent het niet kloppen van bepaalde cijfergegevens in het dossier betreft stelt Vlacoro vast dat de bezwaarindiener nalaat dit concreet aan te wijzen in het dossier. Op dat bezwaar kan dan ook niet worden ingegaan. 4

5 Wat het niet bijvoegen of ter inzage geven van de in toelichtingsnota vermelde studies betreft, merkt Vlacoro op dat dit procedureel niet vereist is. Vlacoro is bovendien van oordeel dat deze toelichtingsnota op zichzelf de nodige informatie geeft over het RUP. Tenslotte staat het elke burger vrij om nadere informatie te bekomen op grond van de reglementering inzake openbaarheid van bestuur. B.2. Bespreking van de adviezen Vlacoro ontving geen adviezen. B.3. Opmerkingen Vlacoro Het RUP plant de stopplaats Noorderkempen als een geïsoleerd multimodaal knooppunt van intergemeentelijk en/of voorstedelijk niveau, type Park-and-Ride. Een dergelijk knooppunt dat over een aanzienlijke toestroom- en verwerkingscapaciteit beschikt en een relatief ruime regio moet bedienen, zal een bijkomende dynamiek meebrengen en allicht van stopplaats uitgroeien tot multifunctionele stationsomgeving. Vlacoro ziet hierin een spanningsveld met het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen op grond waarvan het niet gewenst is dat Brecht, omwille van zijn ligging als kern in het buitengebied, bijkomende dynamiek aantrekt.. B.4. Besluit Vlacoro geeft gunstig advies over het ontwerp gewestelijk RUP Stopplaats Noorderkempen en Ringweg te Brecht maar merkt op dat, in de huidige stand van de wetgeving, een milieu-effectrapport slechts een effectief instrument kan zijn, indien het - middels een proactieve aanpak van het planningsproces - reeds bij het opmaken van het voorontwerp van RUP ter beschikking is dat er een spanningsveld bestaat tussen de dynamiek van de stopplaats/stationsomgeving en het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen op grond waarvan het niet gewenst is dat Brecht, omwille van zijn ligging als kern in het buitengebied, bijkomende dynamiek aantrekt. Verleend te Brussel op 23 september 2003, Lieve Reenaers, vaste secretaris Prof. dr. Boudewijn Bouckaert, voorzitter Bijlage: overzicht van de ingediende bezwaarschriften 5