Controleverrichtingen 1754

Transcriptie

1 527 Hoofdstuk I Controleverrichtingen Hoe gaat de Belastingadministratie na of de bedrijfsvoorheffing wel tijdig (en volledig) is aangegeven en/of betaald? Welke controleverrichtingen grijpen er plaats? Uit een verslag van het Rekenhof (uit ) kon blijken dat de bestaande controles 1756 in de bedrijfsvoorheffing hoofdzakelijk betrekking hadden op de aangifte en de betaling door de schuldenaar van de verschuldigde bedrijfsvoorheffing, en op het opstellen van de individuele fiches nr. 281 en de samenvattende opgaven nr Er werd niet daadwerkelijk gecontroleerd of de bedrijfsvoorheffing wel werd berekend conform de bijlage III bij het KB/ WIB Afdeling 1 Algemeen 738. Het grootste risico voor een (niet-)correcte inning van de bedrijfsvoorheffing naar het Rekenhof kon nagaan lag (en ligt) bij de aangifte daarvan (zie ook: supra nrs. 437 e.v.) en het gevoeligste aspect van de taak van de schuldenaar van de bedrijfsvoorheffing is nl. de correcte interpretatie van de bijlage III bij het KB/WIB 1992, dat deze toelaat om op grond van een correcte keuze uit de vele soorten inkomsten en situaties, de effectief verschuldigde bedrijfsvoorheffing te bepalen (zie ook supra nrs. 44 e.v.). Door de complexiteit van die bijlage III zijn volgens het Hof fouten als gevolg van een onjuiste interpretatie van de inningsregels mogelijk Zie in het algemeen: M. De Jonckheere, M. Delanote, M. Maus en E. Van Dooren, o.c., 73; F. Koning, Le redressement fiscal à l impôt sur les revenus, Brussel, Kluwer, 2003, 141 e.v. en J. Van Steenwinckel en T. De Wit, Fiscaal controleonderzoek en fiscaal strafrechtelijk onderzoek in Strafrecht in de onderneming, Antwerpen, Intersentia, 2002, 423 e.v Berekening en inning van de bedrijfsvoorheffing (augustus 2005) Wat de opvolging van de betalingen van de aangegeven bedrijfsvoorheffing betreft, heeft het Rekenhof vastgesteld dat de Belastingadministratie in het ontvangkantoor Denderleeuw een proefproject had opgestart, op grond van art. 319bis WIB 1992, dat stelt: De met de invordering belaste ambtenaren beschikken over alle onderzoeksbevoegdheden bepaald in dit wetboek teneinde de vermogenssituatie van de schuldenaar te bepalen met het oog op het invorderen van de belasting en de voorheffingen verschuldigd in hoofdsom en opcentiemen, van de belastingverhogingen en administratieve boeten, van de interesten en van de kosten. Deze bepaling werd ingevoerd door art. 2 van het KB van 12 december 1996 (BS 31 december 1996). Met dat project wenste de Belastingadministratie de vermogenstoestand te evalueren van de schuldenaars van bedrijfsvoorheffing die in gebreke blijven om de inning van de belastingen en de voorheffingen te optimaliseren en om bedoelde debiteuren duidelijk te maken dat het ontvangkantoor de fiscale schulden terdege opvolgt. Indien deze procedure op basis van de eerste resultaten doeltreffend mocht blijken, dan zou de Belastingadministratie moeten ijveren voor de algemene toepassing ervan in alle ontvangkantoren (Verslag, nr. 77) Verslag, nr Verslag, nr. 51.

2 528 Boek I De schuldenaar van de bedrijfsvoorheffing En bij een gebrek aan controle bestaat het risico dat de schuldenaars van bedrijfsvoorheffing hun aangiften zouden afstemmen op de eigen kastoestand en niet op basis van de werkelijke in de betrokken periode toegekende inkomsten, omdat achteraf toch een regularisatie wordt doorgevoerd. Of dat een schuldenaar van de bedrijfsvoorheffing bijvoorbeeld voor een bepaalde belastingplichtige wel zou rekening houden met een betaalde onderhoudsuitkering, hetgeen weliswaar niet is toegelaten. Het Rekenhof stelde toen ook vast dat bij gebrek aan enige controle ter zake, deze praktijk occasioneel wel voorkomt De invoering van een zgn. knipperlichtenstelsel zou toelaten een lijst van schuldenaars van bedrijfsvoorheffing op te stellen waarvoor het nuttig zou zijn te controleren of de aangifte correct werd opgesteld Een dergelijke controle ware wenselijk, onder meer in volgende gevallen: (a) bij een substantiële verandering in de aangegeven bedrijfsvoorheffing in vergelijking met de voorgaande maand(en); (b) indien geen aangiften meer worden ingediend; (c) een systematische vertraging bij de indiening van de aangiften en/of betaling van de verschuldigde bedrijfsvoorheffing; (d) een aanslagbiljet (natuurlijke personen) waarop een aanzienlijk bij te betalen bedrag voorkomt (heeft de werkgever in dit geval niet te weinig bedrijfsvoorheffing ingehouden?); en (e) indien geen aangiften in de bedrijfsvoorheffing worden ontvangen van een bedrijf waarvan het bestaan bekend is en waarvan wordt aangenomen dat het personeel tewerkstelt Over de inhoud van dit verslag ondervraagd in de Senaat 1762 beklemtoonde de minister van Financiën dat er wel degelijk een systematische controle gebeurde op de aangifte en de betaling van de verschuldigde bedrijfsvoorheffing en de overeenstemming van die bedrijfsvoorheffing met het bedrag van de bedrijfsvoorheffing die op de individuele fiches nr. 281 en samenvattende opgaven nr. 325 werd vermeld en die in principe voor verrekening in de personenbelasting bij de werknemer in aanmerking komt. Hij erkende wel dat, hoewel er in die stand van zaken niet in een systematische controle, wat de betaling van de verschuldigde bedrijfsvoorheffing betreft, was voorzien, dit niet wegnam dat de belastingdiensten die bevoegd zijn voor de belastingtoestand van de werkgever in specifieke gevallen wel een controle betreffende de correcte berekening van de bedrijfsvoorheffing konden verrichten. Dergelijke controle werd volgens de bewindspersoon in de praktijk ook in bepaalde gevallen uitgevoerd. In het slechtste geval wordt de te weinig ingehouden bedrijfsvoorheffing bij de heffing bij wege van inkohiering van de personenbelasting in hoofde van de werknemer geregulariseerd. Een systematische controle van de maandelijkse aangiften zou volgens de minister een immense opgave voor de Belastingadministratie betekenen Verslag, nr Verslag, nr Verslag, nr Hand. Senaat 13 oktober 2005, nr

3 Hoofdstuk I Controleverrichtingen 529 Niettemin waren de Belastingadministratie en de minister het er wel over eens dat een betere controle mogelijk was. Daarom ging hij akkoord met het voornemen van de Belastingadministratie om de verschillende diensten die voor deze materie bevoegd zijn, een concreet werkplan te laten uitwerken met het oog op een betere controle van de bedrijfsvoorheffing. De Belastingadministratie werd dan ook gevraagd om de voorstellen dienaangaande te bespoedigen. Het bleef echter volgens de bewindspersoon een delicate taak waarbij het van belang is een goed evenwicht te bewaren tussen de correcte vaststelling van de inning van de bedrijfsvoorheffing en de bijkomende administratieve last voor zowel de werkgevers als de Belastingadministratie Er is sinds 2005 hierover niets verder vernomen. Te vermelden valt wel dat in 2014 een strengere controle zou gebeuren inzake de correcte toepassing van de bedrijfsvoorheffing op de aan bedrijfsleiders toegekende vergoedingen (zie: infra nr. 44). Dit om te vermijden dat in de plaats van bedrijfsvoorheffing voorafbetalingen zouden worden betaald. Afdeling 2 Vrijstelling van doorstorting van de bedrijfsvoorheffing 740. Inzake de controle van de vrijstelling van doorstorting van bedrijfsvoorheffing is het nuttig het antwoord van de minister van Financiën op een parlementaire vraag in weer te geven. Het Kamerlid stelde vast dat deze maatregel in 2003 werd ingevoerd en gaandeweg aanzienlijk uitgebreid. Volgens de vraagsteller werden er de voorbije tien jaren vrijwel geen controles uitgevoerd op die vrijstellingen, onder meer omdat zij onzichtbaar zijn op de belastingaangifte en niet vermeld staan in het klassieke schema van de belastingcontroles. Vermeld werd verder in de vraag dat in 2014 de FOD Financiën uiteindelijk een controleactie heeft gelanceerd waarbij er specifiek op die maatregel werd ingezoomd. Het Kamerlid had een aantal specifieke (en relevante) vragen: 1. Hoe vaak en voor welk bedrag werd er de voorbije vijf jaar overgegaan tot een wijziging van de aangifte? 2. Hoe vaak en voor welk bedrag werden er in 2014 aangiften gewijzigd voor de onderscheiden categorieën van vrijstellingen (algemene vrijstelling, onderzoek en ontwikkeling, overuren, ploegenarbeid, enz.) van doorstorting van bedrijfsvoorheffing? 3. Naar verluidt zouden sommige werkgevers voor sommige van hun werknemers vrijstellingen van doorstorting van bedrijfsvoorheffing hebben verkregen voor een bedrag dat hoger is dan de totale voorheffing voor de betrokken werknemers. Die overschrijdingen zouden niet onmiddellijk zichtbaar zijn, omdat ze opgaan in het globale bedrag van de vrijstellingen voor alle personeelsleden samen. a) Draagt u kennis van der Vr. en Antw. Kamer , 30 oktober 2015, 52 (Vr. nr. 202 Van Hees).

4 530 Boek I De schuldenaar van de bedrijfsvoorheffing gelijke feiten (via de resultaten van de controleactie of langs andere kanalen)? b) Bevestigt u dat die praktijk onwettig is? 4. BELSPO speelt een sleutelrol bij de vrijstellingen van doorstorting van bedrijfsvoorheffing voor onderzoek en ontwikkeling. In de richtlijnen bij de controleactie van 2014 verwees de FOD Financiën zijn ambtenaren voor die specifieke vrijstellingen dan ook naar de expertise van BELSPO. Hoeveel ambtenaren bij BELSPO houden zich daarmee bezig en over welke diploma s beschikken ze? 5. Indien BELSPO wordt afgeschaft (zoals door de regering wordt gepland), welk orgaan zal de onder punt 4. vermelde controletaken dan voor zijn rekening nemen? 6. a) Zijn er uit de controleactie van 2014 structurele leemtes in de controle op de vrijstellingen van doorstorting van bedrijfsvoorheffing naar voren gekomen? b) Zo ja, hoe zal men dit rechttrekken? 7. a) Zijn er nieuwe controleacties inzake de vrijstellingen van doorstorting van bedrijfsvoorheffing gepland? b) Zo ja, voor welke periode(s)? Wat de twee eerste vragen betreft, vermeldde de minister van Financiën dat een controleactie die betrekking had op het respecteren van de opgelegde wettelijke voorwaarden verbonden aan de (gedeeltelijke) vrijstelling van de storting van de bedrijfsvoorheffing effectief werd uitgevoerd in 2014 door de Algemene Administratie van de Fiscaliteit. Het ging toen in het bijzonder, in het kader van het risicomanagementbeleid ingevoerd binnen deze administratie, om de uitvoering van één van de aanbevelingen geformuleerd door het Rekenhof in zijn rapport van augustus 2013, namelijk een centrale leiding van de fiscale controles in deze materie, met het oog op een standaardisering ervan. In de loop van datzelfde jaar werden ook enkele dossiers gecontroleerd door de BBI. Het geachte lid kan hieronder de globale resultaten vinden van de controles uitgevoerd gedurende het jaar 2014 (een uitsplitsing per categorie van vrijstelling kan echter niet worden verstrekt): totaal aantal gecontroleerde dossiers: totaal aantal gewijzigde dossiers: 900 totaalbedrag van de rechtzettingen: EUR. Er zijn geen centrale cijfergegevens beschikbaar voor de rechtzettingen van vóór 2014 van deze materie. Wat de derde vraag betreft, beperkte de minister zich tot het volgende antwoorden: 3. a) De beperking op de vrijstelling van de BV die effectief werd ingehouden, wordt systematisch gecontroleerd. Slechts in enkele geïsoleerde gevallen werden onregelmatigheden vastgesteld. b) In principe is een dergelijke overschrijding niet toegelaten; indien het geachte lid kennis heeft van een geval waar dergelijke anomalieën zouden vastgesteld zijn, zal mijn administratie overgaan tot het noodzakelijke nazicht voor zover het geachte lid bereid is om haar de nuttige inlichtingen te bezorgen. De vierde en vijfde vraag bleven (helaas) onbeantwoord: 4. Deze vraag behoort tot de bevoegdheid van mijn collega, de staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid, mevrouw Sleurs (Vr. nr. 218, 15 december 2015). 5. Het komt mijn collega bevoegd voor Wetenschapsbeleid, toe om in voorkomend geval de nodige maatregelen te treffen.

5 Hoofdstuk I Controleverrichtingen 531 Nadere toelichting werd gegeven in de antwoorden op de zesde en zevende vraag: 6. Neen, de controleactie heeft geen structurele lacunes in de controle aan het licht gebracht. 7. Een nieuwe controleactie betreffende de vrijstelling van storting van de bedrijfsvoorheffing werd uitgevoerd in 2015 door de Algemene Administratie van de Fiscaliteit. De resultaten van deze actie waren tot op 31 oktober 2015: totaal aantal gecontroleerde dossiers: 500 totaal aantal gewijzigde dossiers: 250 totaalbedrag van de rechtzettingen: ,20 EUR. Uit het rapport van het Rekenhof bleek ook dat één van de knelpunten met betrekking tot de gedeeltelijke vrijstelling van doorstorting van bedrijfsvoorheffing in het kader van O&O het beperkt aantal controles was dat heeft plaatsgevonden met betrekking tot een correcte toepassing van de maatregel. De aanbevelingen in het rapport van het Rekenhof waren dan ook duidelijk: Een centrale aansturing van de fiscale controles is aangewezen zodat de controleambtenaren beter en vooral uniformer kunnen controleren. Het belang van een betere en uniforme controle neemt nog toe, aangezien in 2013 het vrijstellingspercentage van bedrijfsvoorheffing wordt verhoogd tot 80%. Wat de controle op de vrijstelling bedrijfsvoorheffing betreft, beveelt het Rekenhof het volgende aan: De wetgever moet de knelpunten in de wetgeving wegwerken en bv. de begrippen onderzoek en ontwikkeling duidelijk afbakenen; dat zal de uniformiteit van de controles verhogen. Het is aangewezen dat de wetgever de wetsbepalingen verduidelijkt zodat de POD Wetenschapsbeleid en de FOD Financiën interpretatieverschillen kunnen wegwerken. De FOD Financiën dient de fiscale controles te vervroegen tot het moment van de indiening van de maandelijkse negatieve aangifte in de bedrijfsvoorheffing. Daardoor kan de FOD de activiteiten, projecten en programma s van de maand waarvoor de vrijstelling wordt gevraagd sneller en efficiënter controleren, eventueel in overleg met de POD Wetenschapsbeleid. De FOD Financiën dient een automatische informatie-uitwisseling tussen de ontvangkantoren en de controlediensten te organiseren zodat de controlediensten op de hoogte zijn van de vrijstelling bedrijfsvoorheffing. (...) De FOD Financiën en de POD Wetenschapsbeleid moeten bij de fiscale controle systematisch en georganiseerd samen werken. De fiscale administratie zou het best worden bijgestaan door experts bij de beoordeling of projecten al dan niet kunnen kwalificeren als O&O. (...) Hieraan werd reeds in enige mate verholpen door aanpassingen in het wetgevend kader en door verduidelijkingen die door middel van omzendbrieven en FAQ s reeds werden of nog zullen worden besproken, maar ook de oproep tot centraal georganiseerde controles bleef niet zonder gevolg, zo werd vastgesteld Zo werd ook in 2014 op basis van een dataminingsysteem een eerste groep van ondernemingen geselecteerd waar de toepassing van de verschillende vrijstellingen werd gecontroleerd. De controles werden centraal 1764 K. Meerschman, l.c., 459.