1. Fiscaal aantrekkelijke overschrijdingen

Transcriptie

1 FISCAAL VOORDEEL VOOR DE OVERUREN EN DE SECTORALE BIJKOMENDE UREN (KB 213) Overuren en sectorale bijkomende uren (KB 213) genieten een gunstig fiscaal regime. Dit specifiek fiscaal regime bestaat erin dat de werkgever gedeeltelijk wordt vrijgesteld van doorstorting van bedrijfsvoorheffing, terwijl de werknemer een belastingvermindering geniet waarmee al rekening wordt gehouden bij de inhouding van de bedrijfsvoorheffing. Op die manier worden overuren zowel voor de werkgever als voor de werknemer fiscaal aantrekkelijker gemaakt. Dit stelsel werd ingevoerd in Het betrof toen een totaal van 65 overuren per kalenderjaar. In 2007 werd het fiscaal versterkt door het bedrag van de niet door te storten bedrijfsvoorheffing te verdubbelen. Ter uitvoering van het IPA werd dit nog versterkt aangezien het fiscaal geldt voor een maximum van 130 uur per kalenderjaar. 1. Fiscaal aantrekkelijke overschrijdingen Alleen de overschrijdingen van de normale arbeidsduur (40 uur/week) die gebeuren in het kader van overuren (arbeidswet van 16 maart 1971) of sectorale bijkomende uren (koninklijk besluit 213 van 26 september 1983) genieten een gunstig fiscaal regime wanneer het gebruik van deze stelsels tot een loontoeslag aanleiding geeft. De flexibiliteitsregelingen genieten dit gunstig fiscaal regime niet want zij geven geen aanleiding tot overloon Algemene regeling voor de overuren De overschrijdingen van de normale arbeidsduur voor het presteren van overuren zijn toegestaan in welbepaalde gevallen en mits de door de regelgeving vastgestelde voorwaarden en praktische regels worden nageleefd 1. Een gedetailleerde beschrijving van de algemene regeling voor de overuren valt buiten het bestek van dit document (om daarvan kennis te nemen, verwijzen wij u naar onze brochure "Arbeidstijdorganisatie"). Wij komen dan ook hieronder enkel terug op de belangrijkste kenmerken van deze regeling. De keuze om niet te recupereren. Per kalenderjaar kan de werknemer kiezen voor het niet inhalen van 130 overuren, gepresteerd in het kader van een buitengewone vermeerdering van werk of een onvoorziene noodzakelijkheid. In dat geval worden het normale loon en het overloon betaald op het ogenblik dat de overuren worden gepresteerd 2. Deze overuren tellen niet meer mee voor de berekening van de gemiddelde arbeidsduur. Kiest de werknemer niet voor recuperatie, dan moet hij zijn keuze te kennen geven vóór het einde van de betaalperiode waarin de overuren werden gepresteerd. Maakt de werknemer geen keuze, dan geven de betrokken overuren aanleiding tot recuperatie. Verhoging van de interne limiet. In het kader van een buitengewone vermeerdering van werk of een onvoorziene noodzakelijkheid werd de interne limiet van 65 uur opgetrokken tot 130 uur 3. Ze blijft in de andere gevallen beperkt tot 65 uur. De interne limiet is een schommelende teller. Het is toegestaan de uren overschrijding samen te voegen totdat men de limiet van de 65/130 uur bereikt. Wanneer de limiet bereikt is, moet men terugkeren naar een arbeidsregeling van 40 uur per week of recuperaties toestaan om het aantal samengevoegde uren te doen dalen Artikel 25 tot 29 van de Arbeidswet van 16 maart Om precies te zijn, de betaling gebeurt op het einde van de betaalperiode waarin de overuren werden gepresteerd. Cao van 29 september 2005 tot uitvoering van artikel 26bis van de wet van 16 maart 1971.

2 Loontoeslagen. Ongeacht of de werknemer ervoor kiest al dan niet de gepresteerde overuren te recupereren, geven deze uren aanleiding tot een loontoeslag. Wanneer de limiet van 9 uur per dag of 40 uur per week overschreden is, geven de overschrijdingen aanleiding tot een overloon van 50% (van maandag tot zaterdag) of 100% (zondag of feestdag). Het overloon wordt betaald op het moment waarop het overuur wordt gewerkt. Het normale loon wordt toegekend op het moment van de recuperatie als de werknemer ervoor gekozen heeft te recupereren of op het moment van de prestatie wanneer de werknemer ervoor gekozen heeft niet te recupereren. Mogelijke situaties Buitengewone vermeerdering van werk Arbeid verricht om het hoofd te bieden aan een voorgekomen of dreigend ongeval Dringende arbeid aan machines of materieel Arbeid die door een onvoorziene noodzakelijkheid wordt vereist Duur per dag Duur per week Overuur en overloon vanaf Per dag Per week 11 uur 50 uur 10 de uur 41 ste uur 10 de uur 41 ste uur 10 de uur 41 ste uur 11 uur 50 uur 10 de uur 41 ste uur 1.2. Het sectorale stelsel van de bijkomende uren KB 213 Voor alle arbeiders van de bouwsector bepaalt het koninklijk besluit 213 van 26 september 1983 (artikel 7) dat de arbeidsprestaties op 9 uur per dag mogen worden gebracht tijdens de zomerperiode of in periodes van intense activiteit. Het totaal van die overschrijdingen mag niet meer dan 180 uur per kalenderjaar bedragen. Een gedetailleerde beschrijving van de algemene regeling voor de overuren valt buiten het bestek van dit document (om daarvan kennis te nemen, verwijzen wij u naar onze brochure "Arbeidstijdorganisatie"). Wij geven dus hieronder enkel een overzicht van de kenmerken van deze regeling die het mogelijk maken haar met de algemene regeling voor de overuren te vergelijken. De keuze om niet te recupereren. Zowel voor de bijkomende uren gepresteerd in de week als voor deze gepresteerd op zaterdag heeft de arbeider de keuze om deze uren al dan niet in te halen. De werkgever moet dus aan de arbeider vragen wat zijn keuze is. Deze vraag dient beantwoord te worden vóór het einde van de betaalperiode waarin deze bijkomende uren werden gepresteerd. De werkgever dient dit niet iedere keer te vragen. Aangeraden wordt dat de werkgever schriftelijk aan de arbeider vraagt zijn keuze te bepalen. Aan de werknemer om, indien hij zijn keuze wenst te wijzigen, dat aan zijn werkgever ook schriftelijk te bevestigen. Wordt geen keuze gemaakt vóór het einde van de betaalperiode, dan worden inhaalrustdagen toegekend. Loontoeslagen. De overschrijding van de arbeidsduur wordt in geen enkel geval beschouwd als een "overuur". De bijkomende uren gepresteerd in de week worden bezoldigd volgens het normale loon. Ze geven enkel aanleiding tot een loontoeslag van 20% als de werknemer ervoor kiest ze niet te recupereren. Aangezien het fiscaal enkel wordt toegekend op voorwaarde dat er een loontoeslag is, heeft de werknemer die beslist om de in de week gewerkte bijkomende uren te recupereren geen recht op het fiscaal. Bijkomende uren die op zaterdag worden gewerkt, geven aanleiding tot een loontoeslag van 50%, zelfs als de normale wekelijkse arbeidsduur op weekbasis niet is overschreden. Deze toeslag is verschuldigd en staat los van de keuze om deze bijkomende uren op zaterdag al dan niet in te halen. Het fiscaal kan dan ook steeds worden toegepast voor de bijkomende uren op zaterdag, ongeacht of de arbeider voor inhaalrust kiest of niet. Fiscaal voor overuren en sectorale bijkomende uren (KB 213) p. 2 versie 1

3 180 uur per kalenderjaar. Het aantal uren dat door koninklijk besluit 213 bepaald wordt, is een maximumaantal op jaarbasis. Het gaat om een vaste teller die vermindert naarmate er prestaties gebeuren en die in de loop van het kalenderjaar niet wordt aangevuld. Mogelijke situaties Aantal uren Vrije keuze Teller Buitengewone vermeerdering van werk 130 ja schommelend Het hoofd bieden aan een voorgekomen of 65 nee schommelend dreigend ongeval Dringende arbeid aan machines of materieel 65 nee schommelend Onvoorziene noodzakelijkheid 130 ja schommelend Bijkomende uren (KB 213) 180 ja (max. 130) vast 1.3. Beide regelingen cumuleren kan De afwijkingen van de normale limieten van de arbeidsduur kan men cumuleren als de vereiste omstandigheden zich voordoen. In dit geval gelden als toepasselijke limieten die van de ruimste afwijking. Op die manier kan een werknemer die aan het werk is binnen de regeling van de sectorale bijkomende uren (KB 213) onbegrensd werken om een ongeval het hoofd te bieden dat in de onderneming is voorgekomen. In het geval waarin de onderneming een onvoorziene noodzakelijkheid het hoofd zou moeten bieden, mag dezelfde werknemer maximaal 11 uur per dag werken. Hieronder onderzoeken wij de gevolgen van dit cumuleren in het licht van de belangrijkste kenmerken van beide regelingen. De keuze om niet te recupereren. Per kalenderjaar mag de werknemer ervoor kiezen om 130 uur niet te recupereren. Boven die 130 uur heeft de werknemer geen vrije keuze meer, ongeacht de regeling die wordt toegepast. Hij moet recupereren overeenkomstig de beginselen uitgevaardigd door artikel 26bis van de wet van 16 maart Loontoeslagen. Wanneer de omstandigheden het cumuleren van verschillende overschrijdingen van de normale arbeidsduur teweegbrengen, wordt de weekgrens waarboven overloon moet betaald worden voor overuren verhoogd. Overloon (overuur) vanaf Regeling Duur per dag Duur per week Per dag Per week KB uur 45 uur 10e uur 46e uur 2. Fiscale bepalingen omtrent de overuren Via een fiscaal mechanisme zijn de kosten van de overuren gedaald. Sinds 1 januari 2010 geldt het voor de eerste 130 gewerkte overuren per jaar. Deze fiscale behandeling geldt niet alleen voor de "gewone" overuren gepresteerd in toepassing van de Arbeidswet van 1971, maar ook voor bijkomende uren die in toepassing van KB 213 gepresteerd worden. Voor alle duidelijkheid: het kan enkel toegepast worden indien voor de overschrijding van de normale arbeidsduur een toeslag wordt betaald. Zo geldt het niet voor de bijkomende uren KB 213 gepresteerd in de week waarbij de arbeider kiest voor inhaalrust en de werkgever dus geen enkele toeslag verschuldigd is. Fiscaal voor overuren en sectorale bijkomende uren (KB 213) p. 3 versie 1

4 De werkgever wordt gedeeltelijk vrijgesteld van doorstorting van bedrijfsvoorheffing. De werknemer ontvangt in de personenbelasting een belastingvermindering op de bezoldigingen die de berekeningsgrondslag vormden voor het overloon. Het voor de werknemer betekent een belastingvermindering van 66,81% of 57,75% (afhankelijk van het percentage van de toeslag) van het brutobedrag van de bezoldigingen (loon à 100%) waarop het overloon werd berekend. Voor de werkgever bestaat de lastenverlaging uit een vrijstelling van storting van een deel van de bedrijfsvoorheffing ten bedrage van 32,19% of 41,25% van dezelfde berekeningsbasis Voordeel voor de werkgever Het voor de werkgever neemt de vorm aan van een vrijstelling van de verplichting om een deel van de ingehouden bedrijfsvoorheffing door te storten naar de Schatkist. Omvang van het Van de bedrijfsvoorheffing die volgens de normale regels "volledig" ingehouden moet worden op de bezoldigingen die de betrokken werknemers voor overwerk ontvangen, moet de werkgever een gedeelte niet doorstorten aan de Schatkist. Het gedeelte van de bedrijfsvoorheffing dat niet doorgestort moet worden, is gelijk aan een bepaald percentage van het brutobedrag van de bezoldigingen dat als grondslag heeft gediend voor de berekening van de toeslag. Dit percentage verschilt afhankelijk van het bedrag van de toeslag. Bedraagt de toeslag 20% (bijkomend uur KB 213 dat niet gerecupereerd wordt) dan is het gedeelte van de bedrijfsvoorheffing dat niet moet doorgestort worden gelijk aan 32,19% van het brutobedrag van de bezoldigingen dat als grondslag heeft gediend voor de berekening van de toeslag. Is de toeslag minstens gelijk aan 50% (wettelijke regeling van de overuren), dan bedraagt het percentage van het voor de werkgever 41,25%. Het overloon zelf behoort dus niet tot de basis waarop het percentage wordt toegepast. Welke werkgevers? De betrokken werkgevers zijn enkel de werkgevers onderworpen aan de CAO wet en de erkende uitzendbedrijven die werknemers ter beschikking stellen van dergelijke werkgevers. Dit betekent dat in principe alle werkgevers uit de privésector in aanmerking komen, terwijl de overheidssector uitgesloten blijft. De werkgever mag de vrijstelling van doorstorting van de bedrijfsvoorheffing slechts toepassen voor werknemers die aan de Arbeidswet en aan het geheel van de socialezekerheidsregelingen zijn onderworpen. Beperking De vrijstelling geldt voor maximaal 130 overuren per kalenderjaar. Wanneer een werknemer meer overuren gewerkt heeft dan het maximaal aantal uren waarvoor het kan worden toegepast, zal het totaal van de berekeningsgrondslagen in dat geval verhoudingsgewijs beperkt worden tot het maximaal aantal uren. Vormvereisten Om deze vrijstelling van doorstorting van de bedrijfsvoorheffing te verkrijgen, moet de werkgever, ter gelegenheid van zijn aangifte in de bedrijfsvoorheffing, het bewijs leveren dat de werknemers voor wie de vrijstelling wordt gevraagd, overwerk hebben gepresteerd tijdens de periode waarop die aangifte betrekking heeft. De werkgever moet een nominatieve lijst ter beschikking houden van de belastingadministratie met daarin, voor elke werknemer, de volledige identiteit, het aantal uren overwerk, de berekeningsgrondslag van het overloon en de periode van het jaar waarin die werknemer overwerk heeft gepresteerd. Fiscaal voor overuren en sectorale bijkomende uren (KB 213) p. 4 versie 1

5 Aangifte bedrijfsvoorheffing De werkgever moet, voor de periode waarvoor het fiscaal geldt, twee afzonderlijke aangiften in de bedrijfsvoorheffing verrichten: De eerste aangifte is de gewone aangifte in de bedrijfsvoorheffing (274.10), waarin de voor die periode aan alle werknemers betaalde of toegekende bezoldigingen ("belastbare inkomsten") en de ingehouden bedrijfsvoorheffing ("verschuldigde bedrijfsvoorheffing") worden vermeld. De tweede aangifte heeft uitsluitend betrekking op de werknemers waarvoor vrijstelling gevraagd wordt. Ze moet de volgende vermeldingen bevatten: o in het vak "aard der inkomsten": de code die door de FOD Financiën wordt vastgesteld: - code 44: toeslag = %; - code 45: toeslag = 20%. o in het vak "belastbare inkomsten": de berekeningsgrondslag die heeft gediend voor de berekening van de overwerktoeslag van de werkelijk gepresteerde overuren in die periode. Hier mogen enkel de eerste 130 uur overwerk van iedere werknemer worden vermeld. o in het vak "verschuldigde bedrijfsvoorheffing": een negatief bedrag dat gelijk is aan 32,19% of 41,25% (naargelang het percentage van de toeslag) van het brutobedrag van de bezoldigingen dat als berekeningsgrondslag heeft gediend voor de berekening van de overwerktoeslag. Voorbeeld Een arbeider presteert in een bepaalde maand 10 bijkomende uren (KB 213) die niet gerecupereerd worden. Zijn normaal uurloon bedraagt 14,00. Met inbegrip van het overloon van 20% (KB 213) ontvangt hij 16,80 per bijkomend uur. Het brutobedrag van de bezoldigingen als basis voor de berekening van het overloon bedraagt 140,00. Het bedraagt dus (140,00 x 32,19%) = 45,07. We veronderstellen dat de bedrijfsvoorheffing volgens de normale schalen van de bedrijfsvoorheffing 50,00 bedraagt. De werkgever moet voor deze overuren slechts 4,93 doorstorten aan de Staat (50 45,07) Voordeel voor de werknemer Voor de werknemer neemt het de vorm aan van een belastingvermindering in de personenbelasting waarmee reeds rekening gehouden wordt bij de inhouding van de bedrijfsvoorheffing. Welke werknemers? De belastingvermindering in de personenbelasting geldt voor werknemers, onderworpen aan de Arbeidswet, die tijdens het belastbare tijdperk overwerk hebben verricht dat recht geeft op een overloon, bij een werkgever onderworpen aan de cao wet. Het betreft bijgevolg werknemers in de private sector. Werknemers bij de overheid komen niet in aanmerking. Belastingvermindering in de personenbelasting De werknemer geniet een (vermindering van de in te houden bedrijfsvoorheffing) dat aanzienlijk hoger is dan wat bij de werkgever geldt en dat onmiddellijk in de bedrijfsvoorheffing tot uiting komt. Net zoals bij de werkgever is het verschillend naargelang de hoogte van de toeslag. Is de toeslag 20%, dan is de belastingvermindering die de arbeider geniet gelijk aan 66,81% van het brutobedrag van de bezoldigingen waarop de toeslag berekend werd. Is de toeslag minstens 50%, dan bedraagt het percentage van het 57,75%. De percentages van de belastingvermindering voor de werknemer worden toegepast op het totaal van de berekeningsgrondslagen voor het overloon voor de overuren die de werknemer tijdens het belastbare tijdperk heeft gepresteerd. Het overloon zelf behoort dus niet tot de berekeningsgrondslag van de belastingvermindering. Fiscaal voor overuren en sectorale bijkomende uren (KB 213) p. 5 versie 1

6 Doorwerking in de bedrijfsvoorheffing In de praktijk komt de belastingvermindering ook tot uiting in de bedrijfsvoorheffing, zodat de werknemers onmiddellijk het positieve effect van de belastingvermindering merken. Voor de maand waarin het overwerk gepresteerd wordt, wordt een op dezelfde wijze berekende vermindering in de bedrijfsvoorheffing toegekend. De vermindering in de bedrijfsvoorheffing blijft uiteraard altijd beperkt tot de volgens de schalen verschuldigde bedrijfsvoorheffing voor die maand. Bij de berekening van de eindbelasting zal eventueel een regularisatie kunnen gebeuren, mocht er in totaal over het kalenderjaar een te groot of te klein berekend zijn. Beperking Aangezien de vermindering per jaar en per werknemer slechts geldt voor een maximumaantal overuren, moet er een beperking gebeuren indien de werknemer tijdens het belastbare tijdperk meer overuren heeft gepresteerd. Het totaal van de berekeningsgrondslagen wordt in dat geval verhoudingsgewijs beperkt tot het maximaal aantal uren. Absolute limiet De belastingvermindering mag nooit hoger zijn dan de belasting met betrekking tot de netto belastbare bezoldigingen die begrepen zijn in de netto belastbare beroepsinkomsten. Een werknemer die bijvoorbeeld recht heeft op een belastingvermindering voor gepresteerde overuren van 450 maar slechts 400 belastingen moet betalen, waarvan 350 betrekking heeft op zijn beroepsinkomsten, zal slechts een vermindering van 350 krijgen Concreet voorbeeld De werkgever is bouwonderneming met kengetal 024 en minder dan 10 werknemers. De arbeider heeft een uurloon van 14,00 en heeft een echtgenote en twee kinderen ten laste. Zijn prestaties zien er als volgt uit: (1) 22 arbeidsdagen van 8 uur; (2) 22 arbeidsdagen van 9 uur (8u + 1u KB 213 met loontoeslag van 20%) zonder fiscaal ; (3) 22 arbeidsdagen van 9 uur (8u + 1u KB 213 met loontoeslag 20%) met fiscaal. Fiscaal voor overuren en sectorale bijkomende uren (KB 213) p. 6 versie 1

7 Berekening van het fiscaal voor de bijkomende uren (KB 213) Arbeider werkt 8u/dag Arbeider werkt 9u/dag Zonder fiscaal Met fiscaal (1) (2) (3) Brutomaandloon 2.464, ,60 * 2.833,60 * Sociale werkgeversbijdragen 1.781, , ,83 - RSZ (38,97%) 1037, , ,59 - Structurele vermindering 135,38 135,38 135,38 - FBZ (14,77%) 393,05 452,00 452,00 - FBZ forfait 210,69 210,69 210,69 - Zegelbijdragen (11,22%) 276,46 317,93 317,93 Niet aan de fiscus te storten voorheffing 99,15 ** Totaal 4.245, , ,28 Kostprijs normaal uur 24,12 Kostprijs bijkomend uur 28,44 23,93 * 2.464,00 + (22 x (14,00 +20%)) = 2.833,60 ** 22 x 14,00 = 308,00 x 32,19% = 99,15 Nettoloon voor de werknemer Arbeider werkt 8u/dag Arbeider werkt 9u/dag Zonder fiscaal Met fiscaal (1) (2) (3) Bruto uurloon 14,00 14,00 14,00 Brutoloon 9 de uur (+20%) 16,80 16,80 Brutomaandloon 2.464, , ,60 RSZ (13,07%) 347,81 399,98 399,98 Belastbaar loon 2.116, , ,62 Bedrijfsvoorheffing 515,73 662,86 662,86 Bijz. bijdrage soc. zekerheid 23,78 28,17 28,17 Voordeel werknemer +205,77 * Nettoloon 1.576, , ,36 Nettoloon normaal uur 8,96 Nettoloon bijkomend uur 7,54 16,89 * 22 x 14,00 x 66,81% = 205,77 Dankzij het fiscaal is het bijkomende 9 de uur voor de werkgever niet duurder dan een normaal arbeidsuur. De arbeider ontvangt voor het bijkomend uur echter netto bijna tweemaal zoveel als voor een normaal uur en zelfs meer dan het dubbele dan wanneer voor het bijkomend uur geen fiscaal zou gelden. Opmerking: wanneer in het voorbeeld overuren in toepassing van de wettelijke regeling van de overuren zouden gepresteerd worden, liggen de kosten voor de werkgever hoger (kosten wettelijk overuur met toepassing fiscaal : 29,77 ), maar ontvangt de werknemer nauwelijks een hoger nettoloon (17,59 ) dan bij toepassing van KB nr Fiscaal voor overuren en sectorale bijkomende uren (KB 213) p. 7 versie 1