Hoofdlijnen beleidsplan Kijken naar morgen

Transcriptie

1 Hoofdlijnen beleidsplan Kijken naar morgen

2 Hoofdlijnen beleidsplan Kijken naar morgen Kijk ook op Inhoud Voorwoord 3 Toekomstperspectief 5 Activiteiten 6 Visie 7 Prioriteiten per deelsector 8 Beleid 10 2 Hoofdlijnen beleidsplan

3 Voorwoord Het Centraal Bureau voor de Rijn- en Binnenvaart (CBRB) behartigt de belangen van de Nederlandse binnen vaart en van de ondernemers die daarin opereren. In deze brochure leggen we uit hoe we dit doen. We laten de ontwikkelingen in en rond onze sector zien: de vele kansen, het beleid van de overheid, onze visie en onze plannen waarmee we onze leden en de gehele sector stimuleren. Hiermee kijken we vooruit tot De binnenvaartsector is zwaar getroffen door de economische ontwikkelingen. Het herstel kost veel inspanningen en vergt wellicht ook meer tijd dan we zouden willen. Het CBRB doet veel in deze moeilijke periode om ondernemers te ondersteunen. De komende tijd moeten we hard aan verder herstel blijven werken. Daarbij zal de focus verschuiven van de kosten naar betrouwbaarheid, kwaliteit, duurzaamheid en samenwerking. Het CBRB is actief betrokken bij het Transitiecomité dat werkt aan plannen om de ingewikkelde structuur van de belangenbehartiging in de binnenvaart eenvoudiger en efficiënter te maken. De komende jaren zien er veelbelovend uit voor de binnenvaart. Alle deskundigen verwachten dat de binnenvaartsector nog harder gaat groeien dan voor de recente crises. Dat is goed nieuws, zowel voor ondernemers in de binnenvaart als voor de rest van Nederland. Water en logistiek zijn door de regering aangemerkt als topsectoren. Nederland heeft als distributieland een zeer groot belang bij hoogwaardig en goed georganiseerd achterlandvervoer. Start en tempo van de groei zijn nog onzeker. Maar het CBRB wacht niet af en is al begonnen om de toekomstige groei in goede banen te leiden. Internationale samenwerking is daarbij van cruciaal belang. We zullen bij de uitwerking van het beleid kiezen voor ambitie en voor een imago dat ondernemers uitdaagt, boeit en aan ons bindt. Vanzelfsprekend blijft het CBRB ook de komende jaren inspelen op de actualiteit. Laten we de mogelijkheden die ons unieke netwerk daartoe biedt, op inspirerende wijze benutten. CBRB - Kijken naar morgen Ing. R. (Robert) Tieman Directeur CBRB 3

4 Prognose overslag 2030 Port of Rotterdam 4 Hoofdlijnen beleidsplan

5 Toekomstperspectief De voorspellingen van deskundigen zijn eenduidig: mainports in Europa zullen een sterke groei doormaken, mede dankzij het achterlandnetwerk van de binnenvaart. Daardoor ontstaat een toenemende behoefte aan vervoer over de binnenwateren. Dit is te danken aan het uitstekende net van waterwegen in Europa. Andere vervoerssectoren hebben een minder goede uitgangspositie door hun beperkte capaciteit, zoals het wegtransport, het spoorbedrijf en de luchtvaart. Milieuvriendelijkheid is een ander concurrentievoordeel van de binnenvaart. Tal van opdrachtgevers zijn hier gevoelig voor. De binnenvaart kan bijdragen aan de duurzaamheidsdoelstellingen van haar klanten door haar lage uitstoot van CO2 en haar energiezuinigheid. Strenge regelgeving wordt vaak gezien als een bedreiging voor de markt, maar kan ook leiden tot een toenemende vraag naar binnenvaarttransport. Het initiatief Lean & Green, waarmee een explosief groeiende groep verladers heeft afgesproken om de uitstoot van CO2 met twintig procent te verminderen, begint voor de binnenvaart vruchten af te werpen. Met name het containervervoer kent een groot groeipotentieel. Naar verwachting zal de containeroverslag in de Rotterdamse haven voluit blijven groeien. Het vervoer van personen heeft in vergelijking tot de vrachtvaart minder te lijden gehad van de recente crises. In de dagpassagiersvaart (rondvaarten en partijen) wordt de komende jaren een zekere verzadiging van de markt verwacht. De economische ontwikkeling heeft flinke gevolgen gehad voor het toerisme, met name vanuit de Verenigde Staten en Groot-Brittannië. Daardoor is de groei in de hotelcruisesector afgevlakt, maar toch zijn voor dit segment de vooruitzichten voor de komende jaren gematigd positief. Technische eisen zullen forse investeringen vergen voor een aantal passagiersschepen, zowel in de dagpassagiersvaart als in de hotelcruisevaart. Maar ook hier liggen kansen. Het Witboek Vervoer van de Europese Commissie noemt bijvoorbeeld het (stedelijk) vervoer van personen over water in de vorm van nieuwe, innovatieve veerdiensten. CBRB - Kijken naar morgen 5

6 Activiteiten Het CBRB richt zich op de belangen van binnenvaartondernemingen in het algemeen en die van werkgevers in het bijzonder. Uiteraard kijken we daarbij in de eerste plaats naar de belangen van onze leden. Ons werkterrein omvat met name sociaal-economische, nautische en technische zaken. Naast het ondersteunen van onze leden behoren lobbyactiviteiten tot onze werkzaamheden. De belangen van de leden worden gericht onder de aandacht gebracht bij zowel de nationale politiek als internationale instellingen zoals de Europese Commissie en de CCR (Centrale Commissie voor de Rijnvaart). Het CBRB biedt ondernemers: - relevante informatie - inspraak in het beleid van de organisatie - ondersteuning van de bedrijfsvoering - instandhouding van een netwerk Personenvervoer Duwvaart Tankvaart Varende Ondernemers Containeroperators Droge Lading 6 Sleep- en Bijzondere Transporten Hoofdlijnen beleidsplan

7 Visie Algemene prioriteiten Het CBRB streeft naar nauwe samenwerking met andere brancheorganisaties. De bestaande samenwerking met het Nederlandsch Binnenvaart Bureau (NBB), de Vereniging Zand- en Grindschippers (VZ&G), de Nederlandse Vereniging van Binnenhavens (NVB) en met andere organisaties van het maritieme cluster wordt vanzelfsprekend voortgezet. Het CBRB werkt mee aan de transitie om de binnenvaart efficiënter en overzichtelijker te organiseren. Dat moet leiden tot een brancheorganisatie die kwaliteit waarborgt en onderdak biedt aan alle soorten ondernemingen in de bedrijfstak. De branche heeft behoefte aan een zelfstandig kenniscentrum en projectenbureau, dat innovaties en professionalisering faciliteert, stimuleert en ondersteunt. Het CBRB zet zich in voor een nieuwe bedrijfstak-cao, behoud van de verplichte pensioenregeling en ondersteuning van het beroepsonderwijs. CBRB - Kijken naar morgen 7

8 Het CBRB telt zeven ledengroepen die voor de komende jaren de volgende prioriteiten hebben: Prioriteiten per deelsector Tankvaart - het oprichten van een internationale werkgroep voor nadere regelgeving over ladingdampen - verbeteringen in het Scheepsafvalstoffenverdrag - het beperken en het meten van efficiency van nieuwe regelgeving voor het vervoer van gevaarlijke stoffen - bewaking van de kredietrisico s van opdrachtgevers - deelname in de internationale overlegorganen over de veiligheid in de binnentankvaart en het vervoer van gevaarlijke goederen - het uitrollen van de Uniforme Aanmeldprocedure Binnentankvaart (UAB) - jaarlijkse publicatie van de absolute kostprijsontwikkeling in de binnentankvaart - het organiseren van een basiscursus wet- en regelgeving voor het vervoer van gevaarlijke stoffen Droge Lading - het ontwikkelen van een opleiding voor bevrachters - een raamovereenkomst met verladers over het juridische kader waarin het vervoer plaatsvindt 8 Hoofdlijnen beleidsplan

9 Duwvaart - positionering van de duwvaart als grote professionele vervoerder, bijvoorbeeld bij de regeling van havengelden, ligplaatsen en transportvoorwaarden - lobby voor specifieke nautisch-technische zaken, zoals de zesbaksvaart, alternatieve aandrijving voor duwboten en de invloed van klimaatveranderingen op de vaarwegen - lobby voor werkbare afvalstoffenregelingen, zoals de verwijderingsbijdrage en de afgifte van losverklaringen - passende regelingen voor het personeel op duwboten, zoals de bedrijfstak-cao, de bemanningsvoorschriften en regelingen op het gebied van opleiding en ontwikkeling en arbeidsomstandigheden Sleep- en Bijzondere Transporten - lobby voor technische regelgeving op maat, die rekening houdt met de werkzaamheden van de sleepdiensten in het grensgebied van zee- en binnenvaart - een bedrijfstak-cao en behoud van de collectieve pensioenregeling Personenvervoer - inbreng bij de formulering en toepassing van technische voorschriften en overgangsbepalingen - regulier overleg met Koninklijke Schuttevaer, Rijkswaterstaat, het Korps Landelijke Politie Diensten en de Inspectie Leefomgeving en Transport CBRB - Kijken naar morgen - aandacht voor de uitvoering van het scheepsafvalstoffenverdrag - regelingen met betrekking tot de arbeidsmarkt en bemanningseisen - herziening van de Personenvervoerscondities - jaarlijkse herziening van het beleidsplan van het Landelijk Veren Platform Varende Ondernemers - ondersteuning van het beroepsonderwijs en de beschikbaarheid van voldoende gekwalificeerd personeel op de arbeidsmarkt - inzet voor modernisering van de bemanningseisen - inbreng bij de ontwikkeling van nieuwe technische regelgeving voorafgaand aan de inwerkingtreding - vergroting van het inzicht in ontwikkelingen op de vrachtenmarkt door middel van een gepubliceerde vrachtprijsindex - verdere ontwikkeling en stimulering van professioneel ondernemerschap door bijvoorbeeld cursussen en workshops Containeroperators - professionalisering en industrialisering van de containerbinnenvaart door de ontwikkeling van nieuwe logistieke concepten 9

10 Beleid Economie, overheidsbeleid, ondernemerschap Het creëren van gunstige economische omstandigheden voor de binnenvaart, zoals goede marktomstandigheden en duidelijke regelgeving, is een doel van het CBRB. De overheid is daarbij een belangrijke partner. De overheid wil meer ruimte voor ondernemers om te groeien, met name in topsectoren waarin Nederland wereldwijd sterk is. Water en Logistiek zijn zulke topsectoren. Het CBRB verwacht dat de overheid gunstige voorwaarden schept voor deze sectoren. Zo kan Nederland de regie van de vervoersketen naar zich toe trekken. Dit is belangrijk om de functie van gateway voor Europa te behouden. Het CBRB denkt positief over het werken in harmonie met de natuur. De binnenvaart heeft van oudsher een nauwe band met de natuur. Bij de planning van havens en natuurgebieden moet er ruimte zijn voor zowel natuur als binnenvaart. 10 Het CBRB stelt economische informatie beschikbaar en ondersteunt leden bij de bedrijfsvoering, bijvoorbeeld met modellen voor kostprijsberekening. Er vindt onderzoek plaats naar economische vooruitzichten die voor de binnenvaart van belang zijn. Veel van de beschikbare informatie wordt overgedragen via themabijeenkomsten, cursussen en andere initiatieven die de kennis van binnenvaartondernemers aanscherpen. Hoofdlijnen beleidsplan

11 Werkgeverschap, beroepsonderwijs, sociale regelingen, arbeidsmarkt Het CBRB streeft naar instandhouding en modernisering van de bedrijfs takcao, de verplichte pensioenregeling en een opleidings- en ontwikkelingsfonds. Met centraal geregelde arbeids voorwaarden kan de binnenvaart het hoofd bieden aan het personeelstekort dat de komende jaren nog nijpender zal worden. Het CBRB maakt zich hier namens werkgevers in de binnenvaart hard voor in het overleg met sociale partners in de sector. Zowel op nationaal als Europees niveau. Het CBRB werkt hierbij nauw samen met andere werkgeversorganisaties in de sector. Voor een vernieuwing van de bedrijfstak-cao die bindend is voor alle werkgevers in de sector, is het nodig dat het CBRB minimaal 55 procent van de werkgelegenheid dekt. Daarom is het belangrijk dat meer werkgevers zich aansluiten bij het CBRB. Sociale partners hebben afspraken gemaakt met het beroepsonderwijs over duurzame samenwerking. Die voorzien in een groot aantal projecten, zoals het ontwikkelen van praktijkexamens voor zij-instromers in de binnen vaart. Het CBRB is nauw betrokken bij de uitvoering van deze plannen. CBRB - Kijken naar morgen Internationaal zet het CBRB zich in voor een Europese richtlijn voor arbeidstijd in de binnenvaart, voor geharmoniseerde beroepsprofielen en voor eenduidige regels voor het vaststellen van de toepasselijke sociale zekerheidswetgeving. Actualisering en harmonisatie van de wettelijke bemanningseisen moet zo spoedig mogelijk op Europees niveau aan de orde komen. 11

12 Techniek, nautiek, verkeer De binnenvaart moet blijven vernieuwen, verduurzamen en verbeteren om de concurrentie voor te blijven. Samenwerking tussen bedrijven is hiervoor van groot belang, evenals verdere ontwikkeling van professioneel ondernemerschap. Ondernemers in de binnenvaart hebben op nautisch en technisch gebied te maken met veel dossiers, zoals over de dode hoek, vrij zicht, relingen langs gangboorden en stuurmachines. In de passagiersvaart spelen zaken rond technische eisen en huishoudelijk afvalwater. Elke maatregel die op dit gebied wordt genomen, betekent voor ondernemers nieuwe investeringen. Uit internationale hoek is weinig initiatief te verwachten op dit gebied. Internationale werkgroepen zijn veelal onderbezet en beschikken over onvoldoende middelen. Stroomlijning van de werkwijze op dit beleidsterrein moet leiden tot een meer proactieve inbreng vanuit het CBRB. Het Expertise- en InnovatieCentrum Binnenvaart (EICB) en de Stichting Projecten Binnenvaart (SPB) kunnen nagaan of vernieuwende projecten haalbaar zijn en voor subsidie in aanmerking komen. Experts, businesspartners, marktpartijen en kennisinstellingen moeten innovatieve projecten uitwerken en succesvol naar de markt brengen. Innovatie moet echter voornamelijk vanuit de markt zelf komen en daarom is het stimuleren en faciliteren van kansrijke innovatieprojecten belangrijk. 12 Het CBRB heeft vernieuwing in de binnenvaart opgenomen in de werkprogramma s van haar werkgroepen. Er vindt onderzoek plaats en leden worden begeleid bij samenwerking met relevante partijen. Hoofdlijnen beleidsplan

13 Veiligheid, milieu De binnenvaart heeft een goede reputatie op het gebied van veiligheid en duurzaamheid. Deze is van cruciaal belang voor de concurrentiepositie binnen de logistieke sector. Programma s als Voortvarend Besparen en de Green Award helpen hierbij. Het CBRB zet zich in om het groene imago van de sector te versterken. Ook verladers moeten worden overtuigd van het belang van een groen imago van het transport over de binnenwateren. Daarnaast is veiligheid een belangrijk aandachtspunt voor de sector, mede omdat de overheid zich hier sterk voor maakt. Het CBRB doet zowel in eigen land als op internationaal niveau voorstellen voor verbetering van de veiligheid in de binnenvaart, met name op het gebied van het transport van gevaarlijke goederen. Ook helpt het CBRB bedrijven bij het afsluiten van convenanten met de overheid over veiligheid, kwaliteit en interne controle. Voor het uitwisselen van kennis op dit gebied worden themabijeenkomsten georganiseerd. Speciale aandacht is er voor het voorkomen van ongevallen. Het dragen van reddingsvesten moet het aantal verdrinkingsslachtoffers tot een minimum beperken. Ook ongevallen als struikelen, uitglijden en bekneld raken moeten worden voorkomen. Het CBRB zet zich in om de arbocatalogus en de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) van de bedrijfstak nader uit te werken en zo nodig aan te vullen. Het CBRB is betrokken bij de modernisering van het Scheepsafvalstoffenverdrag en de bijbehorende nationale regelingen. Met name dienen de problemen te worden opgelost rond de inzameling afvalwater in de passagiersvaart en het ontgassen van de restlading in de tankvaart. Verder streeft het CBRB naar een beter, rechtvaardiger en transparant betalingssysteem voor de verwijderingsbijdrage, dat recht doet aan het principe de vervuiler betaalt. Daarbij moet voorkomen worden dat eigenaren van kleinere of oudere schepen onevenredig worden belast. CBRB - Kijken naar morgen 13

14 Logistiek Dankzij de ambities van het Havenbedrijf Rotterdam (aandeel van 45 procent in de modal split) en de verwachte groeiscenario s zal het aantal containers dat via de binnenvaart wordt vervoerd vervijfvoudigen tot Dat vereist een vergaande professionalisering en zelfs industrialisering van deze deelsector. Er zal een systeeminnovatie doorgevoerd moeten worden. Het CBRB zal deze ontwikkeling krachtig ondersteunen. Het CBRB heeft hiervoor het samenwerkingsverband Logistiek Intermodaal Netwerk.Com (LINC) opgericht, samen met de Vereniging Inland Terminal Operators (VITO). LINC zal samen het Havenbedrijf Rotterdam (HbR) en andere stakeholders het proces dat onder de titel Ketenoptimalisatie Containerbinnenvaart is ingezet, verder uitwerken. Daarnaast is het CBRB betrokken bij de totstandkoming van het Masterplan Achterlandlogistiek, de ontwikkeling van nieuwe logistieke concepten als dedicated Barge Service Centers en planningssystemen, en bij onderhandelingen over de afhandelingscondities. Ook op het gebied van retailprodukten, agrologistiek en geconditioneerde lading zijn logistieke innovaties mogelijk en wenselijk. Het CBRB ondersteunt dergelijke ontwikkelingen en richt zich daarbij op de randvoorwaarden die voor het ontwikkelen en invoeren van logistieke innovaties van belang zijn. Juridische zaken Het CBRB voorziet haar leden van informatie over nationale en internationale regelgeving. Het gaat hierbij om alle juridische aspecten van de bedrijfsvoering, met speciale aandacht voor vervoersovereenkomsten. 14 Hoofdlijnen beleidsplan

15 Op nationaal niveau is het in stand houden van de wettelijke laad- en lostijden en de algemene vervoersvoorwaarden van belang. Het CBRB wil hierover afspraken maken met de verladersorganisatie EVO, voor het vervoer van droge lading. Zowel voor de vrachtvaart als voor de passagiersvaart is herziening van de algemene voorwaarden een belangrijk punt van aandacht. Internationaal is het CBRB nauw betrokken bij opstellen van verdragen over algemene vervoersvoorwaarden (CMNI), beperking van de vervoerdersaansprakelijkheid bij zowel goederen- als personenvervoer (CLNI) en het beheer van scheepsafvalstoffen (CDNI). Hierbij worden ook voorwaarden die onevenredig belastend zijn voor ondernemers in de binnenvaart aan de orde gesteld. Verder praat het CBRB in Europees verband mee over brede juridische vraagstukken, zoals de internalisering van de externe kosten, waarvan de voorgestelde tolheffing in Duitsland een voorbeeld is. De Akte van Mannheim blijft van groot belang voor de Europese binnenvaart. Specifiek voor de passagiersvaart is in Europees verband de Verordening inzake Rechten voor Reizigers van belang. De invoering daarvan moet nog worden uitgewerkt in Nederland. Promotie Promotie van de binnenvaart als vervoersmodaliteit en als werkgever is een doorlopende activiteit, waarbij sociale media worden ingezet. Het CBRB zal blijven deelnemen aan de besturen van de Rotterdam Port Promotion Council en het Bureau Voorlichting Binnenvaart. Met het in 2011 gestarte initiatief the Blue Road treedt de binnenvaart naar buiten met één gezicht en etaleert zij zich als de meest logische en duurzame vorm van transport. CBRB - Kijken naar morgen 15

16 Postbus KC Rotterdam Tel: Kijk ook op 16 Hoofdlijnen beleidsplan