Voor : PWW, Bouwend Nederland, NL Ingenieurs, Vereniging van Waterbouwers

Transcriptie

1 NOTITIE Datum : 21 september 2016 Voor : PWW, Bouwend Nederland, NL Ingenieurs, Vereniging van Waterbouwers Van : Harry Wisse/Edwin Lokkerbol Betreft : Acties op Marktvisie waterschappen prioriteiten Marktvisie Waterschappen 2016 Onze ambities ten aanzien van samenwerking tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers komen in de Marktvisie Waterschappen 2016 te staan. Met het programma van acties en activiteiten kunt u in de praktijk meewerken aan deze nieuwe manier van samenwerken. In deze notitie leest u welke acties de Unie van Waterschappen en de brancheorganisaties Bouwend Nederland, NL Ingenieurs, Vereniging van Waterbouwers op het 'verlanglijstje' hebben staan om te bespreken, en vooral ook te doen. Inleiding De Unie van Waterschappen en de brancheorganisaties ontwikkelen een Marktvisie waarin staat hoe partijen willen samenwerken de komende jaren. Deze visie zal het karakter krijgen van een beknopte tekst waarin de ambities ten aanzien van samenwerking tussen opdrachtgevers, intermediairs, kennisinstellingen en opdrachtnemers beschreven wordt. Ook wordt een programma van acties en activiteiten samengesteld waarin aspecten van deze nieuwe manier van samenwerken in de praktijk gebracht wordt. Cruciaal voor de brancheorganisaties zijn de onderstaande uitgangspunten in de marktvisie: 1. Zo vroeg mogelijke selectie van een aannemer. Snel trechteren is noodzakelijk om transactiekosten te beperken. 2. Vroege dialoog opdrachtgever en opdrachtnemers. 3. Beheren van risico's door de partij die dit het beste dragen kan gezien de achtergrond van de risico s. 4. Ontwikkelen competenties gericht op dialoog en samenwerking. 5. Het mogelijk maken van een eerlijk verdienmodel voor alle betrokken partijen (5% rendement). I. Welke acties en activiteiten hebben prioriteit? Om invulling te geven aan het programma van acties en activiteiten hieronder een eerste invulling van prioriteiten die de Unie van Waterschappen en de brancheorganisaties al sinds lange tijd op het 'verlanglijstje' hebben staan om te bespreken. Deze 'verlanglijstjes' zijn samengevoegd tot onderstaande prioriteitenlijst. 1. Betere risicospreiding/verdeling 2. Proces selectie, gunning en contract verbeteren 3. Planning en spreiding van werken 4. Verbeteren van de samenwerking in projecten 5. EMVI praktijk verbeteren 6. Vroegtijdige marktbetrokkenheid bevorderen 7. Duurzaamheid in projecten 8. Innovatieruimte vergroten

2 II. Aan welke activiteiten kunt u vanuit uw praktijk een bijdrage leveren? De komende tijd zullen de Unie van Waterschappen en de brancheorganisaties gezamenlijk een activiteiten programma opstellen. Daarop staan acties erop gericht om bovenstaande prioriteiten uit te werken, te verbeteren en uit te laten komen. We zullen u in 2017 benaderen om daarin een rol te spelen in het waar maken van deze prioriteiten. Leeswijzer: Tekst in Verdana zijn acties opgevoerd door opdrachtnemers (individuele branche of de branches gezamenlijk). Tekst in Verdana met een (Nummer-Letter) zijn acties opgevoerd door zowel opdrachtnemers en opdrachtgever Tekst in Calibri zijn acties opgevoerd opdrachtgever (Nummer-Letter verwijst naar PWW excelsheet nummering) 1. Betere Risicospreiding/verdeling 1.1. Een voorbeeldenboek/best practices over risicobeheersing en risicoverdeling ontwikkelen. Hiertoe maak ik met de opdrachtgever een gezamenlijke analyse van succesprojecten om te bepalen wat de juiste randvoorwaarden zijn voor succesvolle projecten Bij start project delen we als OG het risicodossier c.q. risicoregister met de markt en kan daarmee een onderdeel zijn van de vraagspecificatie. In onze EMVI waarderen we de beheermaatregelen. (1A) 1.3. Gedurende het werk wordt het risicodossier c.q. risicoregister periodiek door opdrachtgever en opdrachtnemer geupdate en besproken. In onderling overleg worden de beheersmaatregelen en bijbehorende verantwoordelijkheden bepaald. (1B) 1.4. Bij risicovolle projecten houden we de deur open om ook de risico's 1 op 1 met marktpartij te bespreken. (1C) 1.5. We gaan experimenteren met een gezamenlijke risicovoorziening voor risico's die niet eenduidig toe te wijzen zijn aan één van de contractpartners. (1D) 1.6. Uitwerken van een generieke insteek over het gehele proces en aanpak per fase (welke risico s, risicoverdeling, normen en informatie; inclusief een koppeling met de gebruikte contractvorm) Nader uitwerken hoe de risicodialoog (dialooggesprek over het risicodossier en toetsing risicoprofiel en risicobudget) pre-concurrentieel vorm te geven Pre-concurrentieel de risico s en risicoverdeling voor het project tussen opdrachtgever en opdrachtnemer samen verkennen, verdelen en vastleggen In deze pre-concurrentiele fase bespreken welke tenderinformatie benodigd is voor de tender Opstellen van leading principles voor risicoverdeling Instellen van een commissie van wijze mannen om buitenproportionele risicoverdeling in contractvoorwaarden aan de orde te kunnen stellen Opstellen van een gezaghebbende Leidraad Risicoverdeling Opstellen van een leidraad voor abnormaal lage inschrijvingen. 2. Proces selectie, gunning en contract verbeteren 2.1. Ik wil gezamenlijk een intervisiegroep instellen die de selectieleidraad doorneemt: hoe werkt die leidraad door als je in zo'n selectie zit Het ruimte geven voor nieuwe partijen door keuze in aanbestedings- en contractvorm en hierin medewerkers stimuleren ( inschrijvingscriteria, EMVI enz.) (4A) 2.3. Het selecteren van de juiste partij door keuze in aanbestedings- en contractvorm en in de uitvoering dit bespreekbaar houden (gunning- en selectiecriteria, ruimte MKB) (4B) 2

3 2.4. Ik ga een MOU (Memorandum van overeenstemming) opstellen waarin de betrokken bedrijven gedurende een proefperiode over de uitslagen rond de gunningscriteria geen rechtszaken zullen voeren, mits er door opdrachtgever een open en transparante beoordeling en EMVI-proces wordt gevoerd ik wil kwaliteit van te gebruiken aannemersmaterieel garanderen (certificering van drijvende werktuigen) door gezamenlijk met de opdrachtgever contracteisen opstellen waardoor aannemers verplicht zijn met gecertificeerd drijvend materieel waterbouwwerken uit te voeren Ik wil gezamenlijk met de opdrachtgever alternatieve vormen van (nadere) selectie op basis van kwaliteit onderzoeken, anders dan loten, waarbij voldoende ruimte blijft bestaan voor MKB Ik wil de mogelijkheden onderzoeken die de aanbestedingswet en de mededingingswet geeft voor het niet gunnen aan een aannemer met een slechte trackrecord Ik wil de toepassingsmogelijkheden van de terugtrekregeling/keurmerk gedachte onderzoeken met de opdrachtgever Ik ga gezamenlijk met de opdrachtgever nieuwe methoden ontwikkelen om binnen de verschillende type selectieprocedures/contractvormen prijsduiken te voorkomen/ waarborgen in de procedure ontwikkelen die dit ontmoedigen Ik ga als sector gezamenlijk verbeteringen formuleren voor gebruik UAV-GC, zodat het minder noodzakelijk zal zijn om zaken uit te sluiten in individuele UAV-GC contracten Ik wil aanbevelingen opstellen om te bepalen wanneer welke contractvorm toegepast moet worden, zodat een betere balans ontstaat tussen de contractvormen (inschrijfinspanning) en type/grootte van een werk. 3. Planning en spreiding van werken 3.1. Ik wil gezamenlijk een tabel opstellen waarin jaarplanning van de verschillende deelnemende waterschappen inzichtelijk gemaakt wordt en vroegtijdig zo veel mogelijk projectinformatie kan worden gedeeld. 3.2 Ik wil met de opdrachtgever in gesprek over de doorlooptijd tussen tender en uitvoering Ik wil jaarrond baggeren door gezamenlijk onderzoeken welke eisen aan de bedrijven gesteld kunnen worden om binnen de derde voorkeursperiode te werken Gezamenlijk wil ik tot (bij voorkeur breed gedragen en bindende) aanbevelingen, richtlijnen of protocollen komen om binnen de derde voorkeursperiode te werken. 3

4 4. Verbeteren van de samenwerking in projecten 4.1 Ik wil elkaars werelden leren kennen, beter begrip voor elkaars belangen en elkaars proces beter leren begrijpen door projectleiders/-medewerkers over en weer uitwisselen. Ik ben bereid om in het kader van een uitwisselingsprogramma (bijv. Waterwisselweek Topsector Water) mijn bedrijf open te stellen voor medewerkers van de opdrachtgever en zelf medewerkers vrij maken om bij een opdrachtgever mee te lopen. Koppeling aan de bouwcampus? (ook 2K) 4.2 In het werkoverleg wordt andere samenwerking en verbinding tussen opdrachtgever en opdrachtnemer een (vast) agendapunt. (ook 2i) 4.3 Ik ga regionale marktdagen organiseren. Doelen zijn o.a. comtractmanagers en projectleiders de dialoog aan te laten gaan met marktpartijen. (2F) 4.4 Projectleiders (projectteams) houden een Project Start Up en (overeenkomstig de concretiseringsfase) bespreken het project, maken duidelijke afspraken (wat staat er in het contract, wat is er bedoeld, welke interpretaties leven er), heldere verdeling van verantwoordelijkheden, bespreken elkaars cultuurverschillen e.d. en maken goed kennis met elkaar zodat er vertrouwen naar elkaar toe uitgesproken kan worden. Dit aspect kan al onderdeel zijn van de Vraagspecificatie Proces. Men zou ervoor kunnen kiezen dit pas bij een bepaald drempelbedrag toe te gaan passen. (2A) 4.5 Ik ga meer evaluatiemomenten tussen opdrachtgever en opdrachtnemer inbouwen: Projectleiders (projectteams) houden gedurende het werk met aannemer een Project Follow Up. Kan een standaard processtap worden. (2B) Projectleiders (projectteams) houden na afronding van het project een open evaluatie (maak je de cirkel van Demming rond) met een Project Round Up. (2C) 4.6 Ik ga met het waterschap het gesprek aan over transparantie en het scheiden van rollen mbt contractopstellen en contractbeheer. Degene die het contract geschreven heeft zou het werk niet moeten begeleiden (speelt mn bij inhuur van ingenieursbureau s). 4.7 Ik zorg voor een continuïteit van de gesprekspartners. 4.8 Ik ben bereid om een workshop te geven waarin project-mensen van de aannemer en projectmensen van de opdrachtgever samenkomen om toelichting te geven over aannemersvisie/ervaring respectievelijk opdrachtgeversvisie/ervaring op technische, financiële, beleidsmatige en contractuele onderwerpen rondom (water)bouwkundige projecten. (delen van voorbeelden waaruit het proces van inschrijving tot oplevering blijkt. Vb projecten: Grip op de Maas, MultiWaterwerken, Fietstunnel. Rolwisseling?). Deze toelichting kan ook toegevoegd worden in het kader van een opleiding/cursus (2H) 4.9 Als waterschapper een branche-avond bezoeken en uitleggen hoe een waterschap werkt. Een iets andere richting is gewoon het open gesprek aangaan met voor de OG belangrijke marktpartijen. (2J) 4.10 Rol van ingenieursbureaus als kennis- en ervaringsdrager, intermediair tussen kennisinstituten en toepassers optimaal benutten Ik wil gezamenlijk jongeren enthousiasmeren voor de (water) bouwbranche Ik ga een gezamenlijk opleidingsprogramma opzetten met deelnemers vanuit waterschappen en andere marktpartijen, met onderlinge uitwisseling van stageplekken. Denk aan trainingen over contractvormen en past-preformance. (ook 2H en K) 4.13 Ik ga van een dijken-poule vanuit OG en ON gezamenlijk opzetten (ervaring en technische expertise borgen als sector, elkaar en elkaars werelden leren kennen) Ik wil de hoofdlessen over samenwerking in de projectevaluatie uit de projectevaluaties van HWBP ingedeeld op de 5 pijlers - delen met de sector door deze openbaar toegankelijk te maken via een website Ik ga gezamenlijk met de opdrachtgever sectorbrede afspraken maken voor het instellen van een escalatiemodel per project-/contractsoort Ik ga een samenwerkingsmodel opstellen dat kan worden opgenomen in contract. 4

5 5. EMVI-praktijk verbeteren 5.1 Ik wil gezamenlijk met de opdrachtgever een aantal workshops organiseren waarin wij bepalen wat EMVI voor opdrachtnemer en opdrachtgever betekent, waarom we het belangrijk vinden en tegen welke beperkingen we aanlopen. 5.2 Ik wil aanbevelingen opstellen voor de toepassing van EMVI, met het uiteindelijk doel om het gebruik van EMVI in de waterbouw te verbeteren. 5.3 Ik wil aanbevelingen opstellen om te bepalen wanneer een opdrachtgever welke EMVIcriteria toe kan passen in welke (bagger)projecten, en wanneer voor laagste prijs gekozen zou moeten worden. 6. Vroegtijdige Marktbetrokkenheid bevorderen 6.1 Ik wil gezamenlijk met de OG een aantal projecten aanwijzen waarin we aan de voorkant focussen op de informatievoorziening (vb. grondgegevens) verstrekt in een aanbesteding. 6.2 Ik zal medewerkers vanuit de bedrijven beschikbaar stellen voor een project DOEN binnen het HWBP. 6.3 Ik wil met de OG onderzoeken voor welke vragen het vragenloket bij PIANOo wel een toegevoegde waarde kan zijn om de kennis van de Markt te ontsluiten voor de OG. 6.4 Houden van een marktconsultatie vóór één specifiek project. Daarmee betrekken we de markt al vroeger bij het project (2D). 6.5 Ik wil de mogelijkheden onderzoeken om voor het instellen van Kenniskringen. 6.6 Ik wil participeren in POV s. 6.7 Ik wil in het voorstadium het gesprek tussen Markt en Waterschappen bevorderen. 6.8 Ik wil via marktconsultatie vaststellen welke contractvorm passend is bij het project (RAW, D&C, Bouwteam). (ook 2 E: Houden van een marktconsultatie om samen te verkennen hoe en op welk moment gezien een specifieke opgave de markt het best erbij betrokken zou kunnen worden. Verken samen de juiste aanbestedingsstrategie). 6.9 Ik wil gezamenlijk met de opdrachtgever een checklist opstellen voor effectieve marktconsultatie en marktinformatie Dogma doorbreken dat er vooraf aanbesteding niet met een marktpartij gesproken mag worden over project. Verkennen wat wel kan en sta achter de medewerker die voorop loopt en nieuwe paden samen werken met de markt verkend. (2L) 7. Duurzaamheid en MVO in projecten 7.1 Ik wil gezamenlijk met de opdrachtgever Ambitieweb/Omgevingswijzer invullen (mogelijk voor grote projecten in de planstudiefase of begin contractvoorbereidingsfase). Voor de kleinere werken ga ik gezamenlijk het (bagger)programma van de opdrachtgever toetsen aan Ambitieweb/Omgevingswijzer (ook 3E). 7.2 Uit DGWW instrumenten in projecten invullen wil ik (pilot)projecten met duurzaamheidskansen in brede zin signaleren en in die pilots via vroegtijdige marktbetrokkenheid gezamenlijk uitvinden hoe de duurzaamheidsambities tot een duurzame uitvraag, -aanbieding en -projectuitvoering kunnen worden gemaakt. (ook 2E en 3E) 7.3 Ik wil gezamenlijk met de opdrachtgever de duurzaamheidskansen in brede zin vroegtijdig in projecten en op (bagger)programmaniveau identificeren. 7.4 Ontwikkelen en stimuleren Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen zowel in de aanbestedings als uitvoeringsfase (Social Return, veiligheid, Arbo, V&G, relatie aannemer- onderaannemer) (4C) 5

6 7.5 Ik wil de hele waterbouwmarkt op CO2-prestatieladder niveau 3 als basisniveau brengen en concurrerende duurzame (EMVI) oplossingen maken. 8. Innovatieruimte vergroten 8.1 Ik wil gezamenlijk met de opdrachtgever een aantal workshops organiseren waarin wij gezamenlijk met de opdrachtgever innovatieruimte en risico s van innovatie willen bespreken. (ook 3D: Extern stimuleren van innovatie in projecten bij marktpartijen, bijeenkomsten, cocreaties enz) 8.2 Ik wil de mogelijkheden onderzoeken voor het toepassen van nieuwe innovatieve technieken: pilot projecten, onbeproefde technieken, experimenteerruimte. 8.3 Het evalueren projecten en/of contracten met de marktpartijen en passen de leer- en verbeterpunten toe in nieuwe projecten/contracten. (3A) 8.4 Door middel van moderne contractvormen wordt de inbreng van innovatie uit de markt gestimuleerd. (3B) 8.5 Ik wil gezamenlijk het terugverdienmodel voor innovaties in contract onderzoeken en daarvoor een standaardregeling opstellen (naar voorbeeld van het MV2 contract van HbR). 8.6 Ik wil gezamenlijk aanbevelingen opstellen met het uiteindelijk doel om meer ruimte voor innovaties in de waterbouw te bewerkstelligen. 8.7 Ik wil samen met de opdrachtgever werken aan de omschrijving voor toepassen van innovaties in de contractvoorwaarden. 8.8 Intern stimuleren van innovatie in projecten bij bestuur, MT, projectleiders en/of beheerafdelingen door het opstellen van (bestuurprogramma's), bijeenkomsten, DGWW enz (3C) 6