De Collaborative Advantage van Publiek-Private Samenwerking

Transcriptie

1 faculteit ruimtelijke wetenschappen spatial planning and environment De Collaborative Advantage van Publiek-Private Samenwerking Dr. Stefan Verweij s.verweij@rug.nl stefanverweij De Collaborative Advantage van Publiek-Private Samenwerking in de Transportinfrastructuur: Een Agenda voor Onderzoek naar het Institutioneel Ontwerp van PPS Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk, Gent, België, November 2017

2 2

3 Bronnen: Yescombe (2007), Rijksoverheid (2017) 3

4 4 Populair PPS is populair, vooral in de transportsector De essentie van partnerschap retoriek is dat PPS een collaborative advantage geniet (Huxham & Vangen, 2000) Bron: European PPP Expertise Centre (2017)

5 5 Collaborative Advantage Is het idee dat synergie (meerwaarde) wordt bereikt doordat verschillende organisaties samenwerken in een partnerschap en zodoende uitkomsten bereiken die niet bereikt hadden kunnen worden als de partners niet hadden samengewerkt (Huxham, 1996; Huxham & Vangen, 2005) Maar het bewijs voor collaborative advantage is zwak (Bovaird, 2010)

6 6 Vier problemen Uitkomsten 1. Collaborative advantage wordt ex-ante gemeten 2. Er is een te nauwe focus op value-for-money Samenwerking 3. In projectimplementatie is er vaak weinig samenwerking 4. Er is geen vergelijking met de counterfactual van geen-samenwerking

7 7 Vier problemen Uitkomsten 1. Collaborative advantage wordt ex-ante gemeten (e.g., Ministerie van Financiën, 2016) 2. Er is een te nauwe focus op value-for-money (i.a., Jeffares et al., 2013; e.g., Villani et al., 2017; Ministerie van Financiën, 2016) Samenwerking 3. In projectimplementatie is er vaak weinig samenwerking (e.g., Verweij, 2015a) 4. Er is geen vergelijking met de counterfactual van geen-samenwerking (Hodge & Greve, 2010; 2017)

8 8 Samenwerking PPS Samenwerking = twee/multi-richting interactieprocessen tussen mensen op de werkvloer (Ansell & Gash, 2008; Keast et al., 2007; Vangen & Huxham, 2003) PPS = een organisatievorm (i.a., Sanders, 2014)

9 9 De onderzoeksopgave Kortom, er is weinig bewijs voor de collaborative advantage van PPS Huidige State-Of-The-Art Onderzoeksopgave Aanpak Ex-ante metingen van meerwaarde Nauwe focus op value-formoney Samenwerking en PPS worden op één hoop gegooid Geen vergelijking met cases van nietsamenwerking Meten daadwerkelijke gerealiseerde meerwaarde Meten van de multipliciteit van uitkomsten Daadwerkelijk samenwerking (interacties) vaststellen in PPS Vergelijking cases met en zonder samenwerking Projectendatabase Rijkswaterstaat Sociale Netwerk Analyse (SNA) Qualitative Comparative Analysis (QCA)

10 10 Sociale Netwerk Analyse Samenwerking: enkele denkrichtingen Hoge netwerk density: wijst op samenwerking Netwerk centrality: actoren met hoge centrality zijn verbinders tussen publiek en privaat - Maar dit maakt PPS ook kwetsbaar (als de verbinder wegvalt, dan ) Homophily: als actoren attributen delen ( op elkaar lijken ) dan wordt samenwerking gemakkelijker - Maar het levert misschien ook minder op (het is vooral meer van dezelfde kennis) Bron: Prell et al. (2009)

11 11 Naar institutioneel ontwerp Samenwerking is belangrijk voor het succes van PPS 1. Het hoofd bieden aan dynamiek en onzekerheid (Verweij et al., 2017) 2. Omgaan met omissies in contracten (Bult & Van Engen, 2015; Zheng et al., 2008; e.g. Verweij et al., 2015) 5. Stakeholdermanagement (Verweij, 2015b; Neerlands Diep, 2016) 6. PPS is mensenwerk; het voorkomen van collaborative inertia (cf. Lousberg, 2012)

12 12 Naar institutioneel ontwerp Maar wat zijn de condities waaronder samenwerking in PPS kan ontstaan, gedijen en meerwaarde kan genereren? 1. Contracten bieden stabiliteit, zekerheid, efficiëntie, etc. (e.g., Sanders, 2014) 2. Maar welke organisatiestructuren geïmpliceerd in contracten stimuleren effectieve samenwerking, leidend tot meerwaarde?

13 13 Organisatiestructuren SNA Bron: Chowdhury et al. (2011)

14 14 Bron: Prell et al. (2009) Sociale Netwerk Analyse Organisatiestructuren: enkele denkrichtingen Hoge netwerk density: wijst op platte organisatiestructuur (snel handelen, korte lijntjes ) Netwerk centrality: hoge centrality duidt op hiërarchische structuur, effectieve besluitvorming - Maar weinig redundantie, trage besluitvorming Homophily: als actoren attributen delen dan wordt optimalisatie (exploitatie) makkelijker - Maar minder toegevoegde waarde (exploratie)

15 15 Ter discussie Stelling: er is geen sprake van een collaborative advantage van PPS Vraag: hoe zien jullie de relatie tussen samenwerking en organisatiestructuur? Jullie ervaringen met dit thema Alle kritiek is welkom!

16 16 Referenties Ansell & Gash (2008). Collaborative governance in theory and practice. Journal of Public Administration Research and Theory. Bovaird (2010). A brief intellectual history of the public-private partnership movement. International Handbook on Public-Private Partnerships. Bult & Van Engen (2015). Interventies voor het managen en evalueren van publiek-private samenwerking. Publiek-Private Samenwerking: Kunst van het Evenwicht. Chowdhury et al. (2011). Analysing the structure of public-private partnership projects using network theory. Construction Management and Economics. European PPP Expertise Centre (2017). Market Update: Review of the European PPP Market in Hodge & Greve (2010). Public-private partnerships: Governance scheme or language game? Australian Journal of Public Administration. Hodge & Greve (2017). On public-private partnership performance: A contemporary review. Public Works Management & Policy. Huxham (1996). Creating Collaborative Advantage. Huxham & Vangen (2000). What makes partnerships work? Public-Private Partnerships: Theory and Practice in International Perspective. Huxham & Vangen (2005). Managing to Collaborate: The Theory and Practice of Collaborative Advantage. Jeffares et al. (2013). Beyond the contract: The challenge of evaluating the performance(s) of public-private partnerships. Rethinking Public- Private Partnerships: Strategies for Turbulent Times. Keast et al. (2007). Getting the right mix: Unpacking integration meanings and strategies. International Public Management Journal. Lousberg (2012). Sturen op Haalbaarheid en Relatie: Interventies om Disfunctionele Conflicten bij Publiek Private Samenwerking in Ruimtelijke Ontwikkelingsprojecten te Voorkomen. Ministerie van Financiën (2016). Voortgangsrapportage DBFM(O) 2016/2017. Neerlands Diep (2016). Evaluatie Projectmanagement A15 Maasvlakte-Vaanplein met Behulp van de Neerlands Diep-Spiegel. Prell et al. (2009). Stakeholder analysis and social network analysis in natural resource management. Society & Natural Resources. Rijksoverheid (2017). Publiek-Private Samenwerking (PPS) bij het Rijk. Sanders (2014). Publiek-private samenwerking: Een reparatiestrategie voor falende ordeningsvormen. Bestuurskunde. Vangen & Huxham (2003). Enacting leadership for collaborative advantage: Dilemmas of ideology and pragmatism in the activities of partnership managers. British Journal of Management. Verweij (2015a). Achieving satisfaction when implementing PPP transportation infrastructure projects: A qualitative comparative analysis of the A15 highway DBFM project. International Journal of Project Management. Verweij (2015b). Once the Shovel Hits the Ground: Evaluating the Management of Complex Implementation Processes of Public-Private Partnership Infrastructure Projects with Qualitative Comparative Analysis. Verweij et al. (2015). Reasons for contract changes in implementing Dutch transportation infrastructure projects: An empirical exploration. Transport Policy. Verweij et al. (2017). Implementing public-private partnerships: How management responses to events produce (un)satisfactory outcomes. Public Works Management & Policy. Villani et al. (2017). Understanding value creation in public-private partnerships: A comparative case study. Journal of Management Studies. Yescombe (2007). Public-Private Partnerships: Principles of Project Finance. Zheng et al. (2008). The dynamics of contractual and relational governance: Evidence from long-term public-private procurement arrangements. Journal of Purchasing and Supply Management.