KEURMERK SENIORVRIENDELIJK ZIEKENHUIS

Transcriptie

1 KEURMERK SENIORVRIENDELIJK ZIEKENHUIS

2 DOELGROEP Mensen van 70 jaar en ouder met 2 of meer aandoeningen, die voor diagnostiek en behandeling in het ziekenhuis komen (zowel klinisch als poliklinisch). 2

3 CITATEN INTERVIEWS OUDEREN Ze zijn niet altijd even vriendelijk of bereid je te helpen. Je moet niet het gevoel krijgen dat je een lastig oud mens bent. Er wordt achter de gordijnen heel wat afgeschreeuwd door zorgverleners tegen slechthorende ouderen, zodat de hele zaal met bezoek erbij kan meeluisteren. Op zaal waren er maar 1 of 2 goede stoelen met armleuningen, en die werden vaak door het bezoek ingepikt. Het doet je zo goed als ze gewoon even aardig zijn en zich om je bekommeren. Ik vond het wel bijzonder om te ontdekken dat ik dat wel heel fijn vond. In het normale leven hoefde dat voor mij nooit zo. 3

4 CITATEN MANTELZORGERS Tijdens de opnamen kregen we totaal geen informatie, onze vragen werden steeds afgewimpeld. Aan mijn vader konden we het niet vragen, die wist niet waar hij was en waarom wij steeds weer weggingen. Je bent afhankelijk van informatie van het ziekenhuis, maar je wist nooit wie je wanneer kon bellen. Mijn vader werd door iedereen weggekeken, het personeel, de andere patiënten. Iedereen zag hem liever gaan dan komen. Maar hij was alleen maar vreselijk in de war en heel angstig. Bij mijn moeder was het wel heel prettig dat we na bezoektijden konden komen, bed verschonen, douchen, we waren van harte welkom. Moeder was erg bang voor het ziekenhuis. Dat wij er ook waren, was voor haar een geruststelling. 4

5 SELECTIE 15 KWALITEITSASPECTEN Advisering door: E x p e r t c o m m i s s i e M e d i c i & O u d e r e n C o m i t é v a n A a n b e v e l i n g

6 Expertcie. Medici Expertcie. Ouderen Nederlandse Vereniging Klinische Geriatrie Judith Wilmer, Catharina Ziekenhuis Eindhoven Peter Jue, Rijnland Ziekenhuis Leiderdorp Nederlandse Internisten Vereniging (NIV): Sophia de Rooij, AMC Amsterdam Barbara van Munster, Gelre Ziekenhuizen/UMC St. Radboud Nijmegen Verpleegkundigen&Verzorgenden (V&VN): Herbert Habets, Orbis Medisch Centrum Sittard, sr docent Hogeschool, Heerlen Corry Knijnenberg, Diaconessenhuis Leiden Huisarts Ouderengeneeskunde Annet Wind, huisarts, coördinator NHG kaderopleiding ouderengeneeskunde LUMC, bestuurslid Laego Geriatrie fysiotherapeut/ NVFG: Miranda Jacobs, UMC St. Radboud Unie KBO Jan Festen Tielke Ausems PCOB Jan Pothof Harm Wolters NOOM Wim Samson NVOG Joop Blom 6

7 COMITÉ VAN AANBEVELING Prof. Dr. Diana Delnoij, Hoogleraar Transparantie in de zorg vanuit patiëntenperspectief, voorzitter Prof. Dr. Jozien Bensing, Hoogleraar gezondheidspsychologie, NIVEL Utrecht Prof. Robbert Huijsman, Hoogleraar Beleid en Organisatie IBMG Rotterdam, senior manager Kwaliteit en Innovatie, divisie Zorg & Gezondheid Achmea Dr. Corry Ketelaars, senior inspecteur, Coördinator Programma Zorg voor Kwetsbare Ouderen, IGZ Prof. Dr. Arie Nieuwenhuizen Kruseman, voorzitter KNMG Utrecht, internist endocrinoloog UMC Maastricht Dr. Nico van Meeteren, directeur Innovatie Levenslang Gezond, TNO Leiden Mr. Heleen Post, Programmamanager Kwaliteit in Zicht (KIZ), NPCF Dr. Michel van Schaik, Directeur Gezondheidszorg, Rabobank Nederland Prof. Dr. Marieke Schuurmans, Hoogleraar Verplegingswetenschappen, UMC Utrecht Dr. Ron Treffers, arts, voorzitter Raad van Bestuur Rijnland Zorggroep, Rijnland Ziekenhuis Leiderdorp/Alphen aan de Rijn 7

8 12 ASPECTEN BELEID, 3 FYSIEKE OMGEVING, MAAR Bejegening: Vragen wat de patiënt wil en dit niet voor de patiënt gaan invullen; De patiënt serieus nemen, respectvolle benadering (niet spreken in verkleinwoorden); Betrokkenheid, oprechte belangstelling ( bekommeren ); Informatie afgestemd op oudere en controleren of informatie begrepen is. Ervaringen van ouderen zelf 8

9 INZET SENIORSCOUTS Ondersteuning Mystery Review 70 scouts (55 85 jaar) getraind In tweetallen begin 2013 alle 130 locaties bezocht Rapportage via internet aan Mystery Review, data bewerkt Terugkoppeling naar ziekenhuis Niet alle bevindingen tellen mee voor keurmerk 9

10 RAPPORTAGE SENIORSCOUTS Vooraf: telefonische informatie opvragen Aankomst en parkeren: bewegwijzering, mindervalide plaatsen, Route door ziekenhuis: hoofdingang (deur, hulpmiddelen), ontvangstbalie (bejegening), naar bloedafname (gangen, deuren, trappen, bewegwijzering, kleurgebruik, licht) en radiologie Wachtruimte: stoelen minder valide toilet Lift, Uitgang SEH toegankelijkheid eten & drinken wachttijd informatie NB. Alleen publieke ruimten 10

11 13 Gastvrije ontvangst en inrichting voor ouderen receptie en/of zijn gastvrouwen/-heren beschikbaar voor vragen en zo nodig voor begeleiding van de oudere patiënt van en naar de polikliniek/ afdeling; - mobiliteit ondersteunende voorzieningen (zoals rolstoelen) beschikbaar - automatische deuren met vertraagde werkingsknop; deuren kunnen ook met verminderde spierkracht open en dicht; - gebruik van warme kleuren (rood, oranje, geel), geen drukke patronen - gebruik van contrasterende kleuren om deuren zichtbaar te maken in de muren, - het begin en einde van trappen is gemarkeerd, er is een trapleuning zonder scherpe hoeken/ uitsteeksels, achter de trap zijn gladde muren (om verwondingen te voorkomen wanneer ouderen naar leuning tasten); - voor ouderen geschikte stoelen (met leuningen, niet te laag) 14 Bewegwijzering en oriëntatie Toegankelijkheid voor ouderen de bewegwijzering en oriëntatieborden zijn duidelijk en leesbaar - adequate parkeerplaatsen voor minder validen (hoofdingang en SEH) op loopafstand - tegen regen en wind beschutte in- en uitstapplaats voor auto s en taxi s bij de hoofdingang en bij de SEH; - het ziekenhuis is goed bereikbaar per openbaar vervoer. 11

12 VRAGENLIJST ZIEKENHUIZEN Gegevens over niet zichtbare kwaliteitsaspecten op locatieniveau uitgevraagd (maart 2013) 12 kwaliteitsaspecten: meerdere vragen Veel ruimte voor opmerkingen, eigen initiatieven & verzamelen goede voorbeelden Respons 70% locaties - 90% organisaties, 9 ziekenhuizen niet meegedaan (o.a. verhuizing) Normering Aspect 2 (geriatrieteam) must have 7 van de 12 aspecten 75 punten 1 van de 3 aspecten mbt fysieke omgeving 75 punten 12

13 KWALITEITSASPECTEN KEURMERK SENIORVRIENDELIJKE ZIEKENHUIZEN Inhoud en processen van zorg 1 Screening op geriatrische problemen / inzet interventies zkhs - delirium - vallen - ondervoeding - fysieke beperkingen Interventies op alle in de screening geconstateerde risico s 2 Beschikbaarheid en inzet geriatrieteam zkhs - een klinisch geriater of internist ouderengeneeskunde - geriatrieverpleegkundige of verpleegkundig specialist geriatrie. - een geriatrie fysiotherapeut op consultbasis 3 Afgestemde onderzoeken zkhs - desgewenst zoveel mogelijk op 1 dag - voorkeur voor een dagonderzoekscentrum geriatrie 14 september

14 TOELICHTING ASPECTEN 2 EN 3 Aanwezigheid multidisciplinair geriatrieteam (n=95) Ja; alle patiënten >=70 standaard gezien Ja; alle risicopatiënten >=70 standaard gezien 6 37 Ja; poliklinisch consult mogelijk 63 Ja; klinisch consult mogelijk 75 Ja; intercollegiaal 74 consult/medebehandeling mogelijk Niet aanwezig op locatie 22 Meerdere afspraken op 1 dag mogelijk (n=99) Ja; standaard actief aangeboden Ja; bij bepaalde onderzoeken actief aangeboden Ja; wanneer de patiënt 8 hierom vraagt worden mogelijkheden bekeken Nee

15 4 a. poliklinisch: multidisciplinaire poliklinieken, bijv. een geheugenpoli. Specifieke poliklinische en klinische maatregelen voor opname van kwetsbare ouderen met complexe problematiek b. klinisch: aparte afdeling geriatrie en/of voldoende toegerust zijn voor de opname van kwetsbare ouderen met complexe problematiek: - de mogelijkheid van 1-persoonskamer ; - rooming-in & mee-eten voor de mantelzorger - de mogelijkheid om voorwerpen van thuis mee te nemen - verplegend personeel is opgeleid voor de zorg aan kwetsbare ouderen met complexe problematiek; - dwaalbeveiliging (voor verwarde patiënten); - inzet hulpmiddelen om pijn ook bij patiënten met dementie te meten. Voorzieningen/maatregelen op andere verpleegafdelingen (n=100) 1- persoonskamer 90 Opnamegesprek met mantelzorger 86 Mantelzorger welkom buiten bezoekuur 84 Mee- eten mantelzorger 78 Rooming- in mantelzorger 78 Mantelzorger helpt met persoonlijke 83 verzorging Voorwerpen van thuis meenemen 83 Verpleging speciaal opgeleid 64 Dwaalbeveiliging 44 Meetinstrumenten pijnmeting bij 36 patiënten met dementie Anders 34 Geen van bovenstaande 0 15

16 5 Aandacht voor medicatie en voorkomen heropname Bespreken en controleren of e.e.a. begrepen is - medicatiegebruik - leefregels (o.a. voeding, bewegen), - risicopreventie 16

17 6 Coördinatie van zorg en één aanspreekpunt zorg op elkaar afgestemd - verantwoordelijkheidsverdeling vastgelegd - coördinatie; - één aanspreekpunt Centraal aanspreekpunt Hoofdbehandelaar vastgelegd Coordinator vastgelegd (n=98) vastgelegd (n=98) (n=98) Altijd 52 Altijd 90 Altijd 36 Meestal 16 Meestal 8 Meestal 12 Soms 2 Soms 0 Soms 13 Er is een aanspreekpunt, 22 Nee 0 Er is een coordinator, maar niet 13 maar niet vastgelegd vastgelegd Nee 6 Nee 24 Patient mondeling en schriftelijk geinformeerd over aanspreekpunt (n=98) Patient mondeling en schriftelijk geinformeerd over hoofdbehandelaar (n=98) Patient mondeling en schriftelijk geinformeerd over coordinator (n=96) Altijd 35 Altijd 50 Altijd 25 Meestal 37 Meestal 36 Meestal 33 Soms 12 Soms 9 Soms 14 Nee/nvt 14 Nee 3 Nee/nvt 24 17

18 7 Lichamelijke en sociale participatie ouderen beweegprogramma s voor ouderen; - activiteitenbegeleiding; - de inzet van vrijwilligers voor ondersteunende taken - het gericht inzetten van hulpmiddelen om de communicatie te bevorderen (zoals bril, gehoorapparaat, gebit overdag in); - faciliteiten voor communicatie met de buitenwereld, zoals internet. 18

19 8 Speciale maatregelen op SEH voor kwetsbare ouderen wachttijd beperken (bijv. triage door een geriater of internist ouderengeneeskunde) - consultatie van een klinisch geriater of internist ouderengeneeskunde - 1-persoonskamer met begeleider te wachten/verblijven - informatie over wachttijd te geven; - de mogelijkheid om op de SEH eten en drinken te krijgen/kopen; Triage door de geriatrie op de SEH voor pa0ënten >=70 (n=85) Al4jd Meestal 5 5 Soms Nooit Beleid 9 Zorg voor ouderen is speerpunt - zorg voor ouderen als speerpunt benoemd, speciale commissie - structurele scholing in kennis en kunde van de geriatrie

20 10 Continuïteit van zorg tijdige informatieoverdracht (verwijsbrief bij opname en binnen 24 uur huisarts geïnformeerd) - Voortzetten en bespreken van ingezette behandelbeleid - de verdeling van taken en verantwoordelijkheden na ontslag - contact met de patiënt/mantelzorger: binnen 1 week na ontslag. Welke aspecten m.b.t. ontslag staan in ketenprotocol (n=60) Ziekenhuis hee@ met ketenpartners een ketenprotocol geïmplementeerd (n=98) Huisarts uiterlijk 24 uur nadien geinformeerd over ontslag Medica4ebeleid uiterlijk 24 uur na ontslag gecommuniceerd aan 1e/3e lijn Ja, specifiek ketenprotocol kwetsbare ouderen 23 Posi4eve screeningsuitslag uiterlijk 24 uur na ontslag gecommuniceerd aan 1e/ 34 3e lijn Ja, ouderen zijn specifieke doelgroep in aandoeningspecifieke ketenprotocollen 45 Behandelbeperkingen uiterlijk 24 uur na ontslag gecommuniceerd aan 1e/3e lijn Bij indica4e thuiszorg wordt pa4ent pas ontslagen na verpleegkundige overdracht Nee 38 Bij indicator verpleeghuis wrodt pa4ent pas ontslagen na verpleegkundige overdracht 53 Verdeling van taken en verantwoordelijkheden rondom ontslag zijn vastgelegd 58 Binnen 1 week na ontslag wordt contact opgenomen met pa4ënt 22 20

21 11 Beleid voor begeleiding in laatste levensfase Ziekenhuisbreed beleid voor laatste levensfase: - een procedure voor schriftelijke wilsverklaringen - bij naderend overlijden vindt een gesprek plaats over wat voor patiënt belangrijk is in de laatste levensfase & welke ondersteuning; geboden kan worden - aanwezigheid van een aparte ruimte voor nabestaanden om in alle rust afscheid te nemen van de overledene, indien de patiënt in het ziekenhuis overlijdt. Fysieke omgeving 12 Inrichting verpleegafdelingen afgestemd op ouderen de badkamers/wc s zijn geschikt voor minder validen en s nachts goed vindbaar - TV s op de verpleegafdeling zijn geschikt voor slechtzienden/slechthorenden; - gemeenschappelijke huiskamer afgestemd op de behoeften van ouderen (door bijv. comfortabele stoelen, leeslamp met loep, contrasterende kleuren); - ruimte beschikbaar voor slechtnieuwsgesprekken 21

22 RESULTATEN Totaal: 45 locaties keurmerk: 1 op 3 Organisatie & beleid (1-12): 7 of meer aspecten 75 punten: 54 zkhs. Fysieke omgeving (13-15): 1 aspect: 120 zkhs. Geriatrieteam (2): 75 punten: 56 zkhs 22

23

24 PLANNING 2 E RONDE Evaluatie Bezoek scouts Vragenlijst Criteria: bij/af Normering Bezoek locaties Vragenlijst Keurmerk 2015 Toekomst? 24

25 INFORMEREN