Witwasbestrijding, meldingsplicht en het OM

Transcriptie

1 Nationaal Anti-witwascongres 13 maart 2018 Witwasbestrijding, meldingsplicht en het OM Dop Kruimel Officier van Justitie, teamleider Fraudeteam Amsterdam

2 Intro Het witwasproces en de bestrijding hiervan Meldingsplicht en het niet melders-project/proces Uw poortwachtersfunctie, publiek meets privaat.

3 Het witwasproces Gronddelict Versluieren Plaatsen Bestemming

4 Saul explains

5 Strafrechtelijke aanpak witwassen OM, FIOD en politie. 6 - stappen plan Stap 1: geen direct bewijs voor een gronddelict. Stap 2: een vermoeden van witwassen. Stap 3: verklaring van de verdachte. Stap 4: eisen aan de verklaring. Stap 5: onderzoek OM. Stap 6: conclusie. EHRM Zschüschen v. België

6 Wetboek van Strafrecht Witwassen: 6 jaar (art. 420bis Sr). Schuldwitwassen: 2 jaar (art. 420quater Sr). Gewoontewitwassen: 8 jaar (art. 420ter Sr). Beroepswitwassen: 8 jaar (art. 420ter Sr). Eenvoudig witwassen: Opzet: 6 maanden. Schuld: 3 maanden.

7 Bestrijding witwassen (en TF) Internationaal ingezet FATF aanbevelingen EU richtlijnen Wet MOT en WID Wwft

8 Plichten uit de Wwft Voor wie? Instellingen 24 Wanneer? Bij verrichte of voorgenomen transacties Wat? - Melding Ongebruikelijke transacties: - Cliënten onderzoek

9 Niet melden aanpakken in Sr Waarom? 1. Scheefgroei voorkomen Goede melders hebben daar last van want terwijl niet-melders er nooit iets van horen 2. concurrentievervalsend 3. Rol strafrecht: ook preventie FATF: There must be sanctions for non-compliance.., which should be effective, proportionate and dissuasive.

10 Doel van het project Bewustzijn creëren over belang van poortwachtersfunctie Verhogen (meer) compliant gedrag van meldplichtige instellingen Aanpak van instellingen die niet melden of andere Wwft verplichtingen niet nakomen

11 Werkwijze Samenwerking toezichthouders Wwft, FIU-NL, opsporing en OM Toezicht OM FIU-Nederland Opsporing

12 Wwft en WED Een adequaat en risicogericht cliëntenonderzoek (art. 3 Wwft e.v.). Meldingsplicht van ongebruikelijke transacties (art. 16 Wwft). Tijdig informatie verstrekken (art. 17 Wwft). Vastleggen en bewaren gegevens cliëntenonderzoek (art. 33/34 Wwft). Strafbaarheid (art. 1, 2 en 6 WED).

13 Ongebruikelijke transactie Is niet perse verdacht Objectief Transacties van of meer betaald aan of door tussenkomst van de beroepsbeoefenaar in contanten, met cheques aan toonder of vergelijkbare betaalmiddelen Subjectief Transacties waarbij de meldingsplichtige aanleiding heeft te veronderstellen dat ze verband kunnen houden met witwassen of TF.

14 Subjectieve indicator Ruim criterium en beoordeling ligt bij de beroepsbeoefenaar zelf Hulp wordt geleverd: brochures Ministerie van Financiën verschillende leidraden/richtsnoeren/handleidingen voor verschillende beroepsgroepen

15 Aanpak niet-melders In tranches verschillende meldingsplichtigen aangepakt Meldingsplichtigen naar aanleiding van onderzoek door FIOD als verdachte gehoord Zaken naar de meervoudige kamer van de rechtbank gebracht Openbare zitting Eisen geldboete en/of werkstraf Strafblad

16 Casuïstiek Belastingadviseur (ECLI:NL:RBDHA:2014:16943). Cliënt verzoekt assistentie van belastingadviseur bij vastgoedtransacties om gebruik te maken van zijn rekening. Verzoek van cliënt om 2x over te maken naar notariskantoor om daarmee vastgoedobjecten aan te kopen in NL. Geld is afkomstig van cliënt van een rekening uit Zwitserland. Door over te boeken via rekening belastingadviseur wordt herkomst gelden verhuld. Belastingadviseur meldt geen ongebruikelijke transacties. Veroordeeld niet melden 5x Geldboete

17 Casuïstiek Notaris (ECLI:NL:GHAMS:2016:4057). Casus: aanschaf onroerend goed zonder hypotheek waarbij koopsom wordt betaald door 3 verschillende personen anders dan de koper. Gerechtshof Amsterdam: Een zorgvuldig onderzoek is van belang om te voorkomen dat de notaris een schakel wordt in de totstandkoming van vastgoedtransacties die verband houden met fraude en witwassen. Het nalaten van een dergelijk onderzoek is daarom een ernstige tekortkoming. Naar het oordeel van het hof had de oudnotaris onderzoek behoren te doen naar de financiering van de koopprijs. Maatregel van waarschuwing tot 4 weken schorsing (strafzaak).

18 Casuistiek Autohandelaar en zijn accountant Door onderzoek bij autohandelaar komt rol accountant naar voren. Onderzoek ene poortwachter leidt tot andere poortwachter.

19 Kleurloos opzet

20 Vrijwaring Artikelen 19 en 20 Wwft. Strafrechtelijke aansprakelijkheid. Civielrechtelijke aansprakelijkheid.

21 .ons verantwoordelijk voelen voor alle belanghebbenden, de samenleving en het milieu.

22 Tips en Tops Tips: Oefen de rol van poortwachter uit. Stel vragen en neem geen genoegen met vage/onduidelijke/onlogische antwoorden. Wees kritisch. Luister naar uw innerlijk kompas/stemmetje. Tops: Uw aanwezigheid hier! Aanpak leidt tot meerdere meldingen lerend vermogen Dat ik hier u mocht toespreken

23 Bedankt voor uw aandacht!