*Z091E61104B* Gemeenteraad van Goeree-Overflakkee Postbus AA MIDDELHARNIS. Geachte raad,

Transcriptie

1 Gemeenteraad van Goeree-Overflakkee Postbus AA MIDDELHARNIS *Z091E61104B* Geachte raad, Registratienummer : Z / Agendanummer : 9/14 Portefeuillehouder : Wethouder Markwat Raadsvergadering : 14 december 2017 Behandelaar : A.J. Schiettekatte Onderwerp : Aankoop gronden en opstallen Fort Prins Frederik te Ooltgensplaat Datum : 12 december 2017 Beslispunten Uw raad wordt verzocht een krediet beschikbaar te stellen van ,- om over te kunnen gaan tot aankoop van Fort Prins Frederik te Ooltgensplaat. Het krediet is tevens nodig voor de noodzakelijke restauratie van de geschutstoren, de reconstructie van een cultuurhistorische fietsvoetgangersbrug en in het kader van verplaatsing van eigenaren/gebruikers van de vestingwal. Inleiding Op 9 januari 2014 stelde u het projectplan Fort Prins Frederik vast. Dit plan wordt uitgevoerd. Het fort is in 2016 overgegaan naar de huidige eigenaar, Erfgoed Fort Prins Frederik BV. Die wil het fort nu verkopen. Vanuit de realisatie van de doelen uit het projectplan ziet ons college er een meerwaarde in als de gemeente Goeree-Overflakkee eigenaar wordt van het fort. Wij hebben met de directie van Erfgoed Fort Prins Frederik BV overeenstemming bereikt over aankoop. Dit is vastgelegd in een getekende intentieovereenkomst. De overeenkomst is gesloten onder het voorbehoud dat de algemene vergadering van aandeelhouders van Erfgoed Fort Prins Frederik BV instemt met de verkoop en dat uw raad hiervoor de vereiste financiële middelen vrijmaakt. De aankoop is niet voorzien in de begroting, zodat wij u nu een afzonderlijk kredietvoorstel voorleggen. Doelstelling Het overkoepelende doel van het projectplan Fort Prins Frederik is een exploitabel fort waar niet alleen recreanten ter plaatse maar ook toeristen profijt van kunnen hebben. Dit vergt het - letterlijk en figuurlijk - centraal stellen van het cultuurhistorische karakter en de monumentale waarde van het fort. Het hoofddoel steunt op een aantal subdoelen. Dat is ten eerste een nieuw bestemmingsplan, inclusief een beeldkwaliteitsplan. Ons college is bezig met de voorbereiding hiervan. Ter uitwerking van het bestemmingsplan dient de aanwezige niet-historische, niet-vergunde bebouwing op de vestingwal te worden verwijderd om daar de maximale ruimtelijke kwaliteit te realiseren. Dit is het tweede subdoel. Zoals wij u al meldden in onze raadsbrief van 22 juni 2017, verwachten wij dat voor een succesvolle verwijderen van de niet vergunde bebouwing vanaf de vestingwal een financiële inspanning van de gemeente nodig is. Het derde subdoel is de broodnodige restauratie van de geschutstoren, een beeldbepalend onderdeel van de historische bebouwing. De huidige eigenaar heeft daartoe een restauratieplan opgesteld. Dit plan heeft instemming van de gemeentelijke commissie ruimtelijke kwaliteit, die adviseert over welstand en monumenten). Op basis van het plan heeft de huidige eigenaar subsidie aangevraagd bij de provincie Zuid-Holland. Het ziet ernaar uit dat deze wordt toegekend, maar de subsidie is niet kostendekkend. Met aankoop van het fort komen de niet-subsidiabele kosten uiteraard ook voor rekening van de gemeente. De reconstructie van een fiets/-voetgangersbrug aan de oostzijde van het fortterrein, op de plaats waar de oorspronkelijke toegangsbrug tot het fort lag, is een vierde subdoel. De oorspronkelijke Koningin Julianaweg 45, 3241 XB Middelharnis, Postbus 1, 3240 AA Middelharnis T , info@goeree-overflakkee.nl, IBAN NL08BNGH , KvK , BTW NL B01

2 brug is met de Watersnoodramp van 1953 weggespoeld. Reconstructie van de nieuwe brug is eerder voorbereid, in 2013 zijn zowel de omgevingsvergunning (gemeente) als de watervergunning (waterschap Hollandse Delta) al verleend. Ook voor deze reconstructie is provinciale subsidie aangevraagd en deze wordt naar verwachting eveneens toegekend, maar ook hiervoor geldt dat de subsidie niet kostendekkend is zodat de niet-subsidiabele kosten voor rekening van de gemeente komen. Argumenten Naar onze overtuiging kunnen de hiervoor genoemde subdoelen, die cruciaal zijn voor het hoofddoel, met aankoop van het fort beter en sneller worden gerealiseerd. Als het fort in eigendom is, heeft de gemeente niet alleen haar publiekrechtelijke instrumentarium ter beschikking, zij heeft ook privaatrechtelijke mogelijkheden. Dit is in het kort ook de strekking van het door ons aan advocatenkantoor Adriaanse Van der Weel gevraagde advies. U treft het als bijlage aan bij dit raadsvoorstel. Met aankoop krijgt de gemeente beschikking over een groot deel van de vestingwal. Als eigenaar kan de gemeente in het bestemmingsplan en beeldkwaliteitsplan rechtstreeks eisen formuleren voor de cultuurhistorische bebouwing. De op de vestingwal aanwezige niet vergunde opstallen staan deels op grond van Erfgoed Fort Prins Frederik BV. Zodra het fort gemeentelijk eigendom is kunnen die worden verwijderd. Mocht hierbij sprake zijn van verhuur, dan worden uiteraard de wettelijke kaders (huurrecht) en de nodige zorgvuldigheid in acht genomen. Een aantal individuele eigenaren op de vestingwal is bereid om te praten over ruiling van de kavel op de vestingwal tegen grond op de vestingvoet of in het schootsveld/de punt, en/of over verplaatsing van het niet vergunde bouwwerk daar naartoe. Met gemeentelijk eigendom van die gronden kan deze optie snel(ler) worden uitgewerkt. Voor restauratie van de geschutstoren kan aansluitend aan de aankoop opdracht worden verleend. De reconstructie van de fiets-/voetgangersbrug kan zodanig worden voorbereid dat deze direct na het stormseizoen kan worden geplaatst. In de situatie van gemeentelijk eigendom kunnen dus snel stappen worden gezet, waarmee zij ook laat zien dat het haar ernst is met het realiseren van de doelstellingen uit het door uw raad vastgestelde projectplan. Eilandvisie Dit voorstel is getoetst aan de volgende strategische kernthema s van de Eilandvisie: Identiteit; Maatschappelijke balans; Kwaliteit; Kwaliteitsverbetering recreatieve voorzieningen en cultureel erfgoed Duurzaamheid; Innovatie; Verbindingen. Kanttekeningen Overname van ons voorstel betekent een beslag op gemeentelijke middelen. Niet alleen voor de aankoop, de restauratie van de geschutstoren, reconstructie van de fietsbrug en de coulancebijdragen aan de eigenaren/gebruikers van de vestingwal voor de verplaatsing/ verwijdering, maar ook voor beheer en exploitatie van het fort. Dit betekent bovendien extra belasting van de gemeentelijke organisatie, zowel ambtelijk als bestuurlijk. Daar staat tegenover dat we als eigenaar in veel situaties niet meer afhankelijk zijn van een private partij waarmee we moeten overleggen en onderhandelen. Dit komt de slagvaardigheid ten goede en hierdoor is in het gehele proces van het fortdossier efficiencyvoordeel te behalen. Het is moeilijk, zo niet onmogelijk om hieraan concrete bedragen te verbinden, zeker op dit moment. Los van dit alles vinden wij het bestuurlijk en politiek bezien bovenal belangrijk dat we de gemeentelijke doelstellingen uit het projectplan beter en sneller kunnen verwezenlijken. Wat ons college betreft is het overigens niet de bedoeling om het fort tot in lengte van jaren in gemeentelijk eigendom te houden. Wij gaan ervan uit dat na realisatie van de projectdoelen een meerwaarde kan zijn gecreëerd waarbij het fortterrein meer waard is dan de som van de huidige delen. In ieder geval zal hiervan sprake zijn vanuit maatschappelijke optiek. Hoe dan ook, ligt verkoop op termijn voor ons college voor de hand. In onze raadsbrief van 22 juni 2017 gaven wij aan te verwachten dat een financiële inspanning van de gemeente nodig is om eigenaren/gebruikers te stimuleren hun bouwwerken te verwijderen of te Pagina 2 van 7

3 verplaatsen. Wij hebben ons hierop nader beraden en wij hebben ons hierover juridisch laten adviseren door advocatenkantoor Adriaanse Van der Weel en dit advies voegen wij eveneens voor u als bijlage bij het raadsvoorstel. Er is geen juridische basis is om een bijdrage, uit welken hoofde ook, toe te kennen voor het verplaatsen/verwijderen van niet vergunde bouwwerken. Dit laat onverlet dat eigenaren/gebruikers hiervoor wel kosten dienen te maken. Uit coulance zijn wij bereid om hierin een bijdrage te leveren. Qua systematiek ligt naar onze mening een vast bedrag per casus in de rede. Ten eerste betreft het geen schadeloosstelling of schadevergoeding op juridische basis, maar een gebaar uit coulance. Hierbij past niet een bedrag dat op welke wijze ook is te relateren aan de (veronderstelde) waarde van de kavel of het bouwwerk, temeer omdat het bouwwerk zonder vergunning is geplaatst en in stand is/wordt gehouden. Bovendien zou dit een bron voor discussie zijn als het gaat om waardebepaling. Adriaanse Van der Weel adviseert om in geval van toepassing van bestuursdwang geen vergoeding toe te kennen aan de eigenaren/gebruikers van de niet vergunde bouwwerken, maar om de kosten daarvan niet volledig te verhalen. Op dit punt volgen wij het advies van Adriaanse Van der Weel niet geheel. Wanneer er sprake is van een juridische procedure (bezwaar en/of beroep) dan wel het door feitelijk handelen toepassen van bestuursdwang, achten wij een bijdrage niet opportuun. In geval een niet vergund bouwwerk wel vrijwillig wordt verplaatst of verwijderd, waarbij de gemeente dus geen kosten maakt, zijn wij bereid om uit coulance een bedrag toe te kennen. De kosten van verplaatsing/verwijdering inschattende, denken wij dat bij vrijwillige verplaatsing/ verwijdering een bedrag van ,- per eigenaar/gebruiker redelijk is (niet per kadastraal kavel, want sommigen hebben meer dan een kavel in eigendom). Een belangrijk punt is de infrastructuur, zowel bovengronds als ondergronds. Het eigendom, beheer en onderhoud hiervan is in handen van de Stichting Erfgoed FPF. Met name de kabels en leidingen voor elektriciteit en water zijn oud en niet optimaal onderhouden. Het is te verwachten dat hier in de eerstkomende jaren kosten moeten worden gemaakt voor onderhoud of wellicht vervanging. Op de omvang hiervan is echter nog geen zicht en ook over de verdeling van de kosten - eigenaar versus afnemers - valt nog geen uitspraak te doen. Niettemin is het wel goed uw raad hier en nu alvast op te wijzen. Hetzelfde geldt voor de wegen en paden op het fort. Ook de onderhoudssituatie daarvan laat te wensen over, maar de kostenomvang daarvan is voor ons eveneens nog niet te ramen. Wij komen dus nog bij u terug met kosten voor de boven- en ondergrondse infrastructuur, maar wij doen dat uiteraard met een onderbouwd voorstel. De Stichting Erfgoed FPF is ook verantwoordelijk voor de (door)levering van water en elektriciteit naar de individuele kavels. De stichting heeft enige tijd geleden aangegeven deze (door)levering per medio december 2017 te beëindigen. Dit zorgde voor de nodige onrust op het fortterrein. Ook ons college is hierover meermaals aangesproken door eigenaren/gebruikers, maar dit is uiteraard een zaak tussen de stichting en de afnemers. De gemeente heeft hierin geen enkele (publiekrechtelijke) rol of bevoegdheid. In de onderhandelingen die namens ons college zijn gevoerd is namens de stichting toegezegd de (door)levering te continueren. Wij hebben de eigenaren/gebruikers op het fort hierover intussen geïnformeerd. Met aankoop van het fort neemt de gemeente uiteraard ook de contracten - en daarmee ook de verantwoordelijkheid - voor deze twee nutsvoorzieningen over. Tot slot noemen wij een onderzoek wat op dit moment in opdracht van de provincie Zuid-Holland wordt uitgevoerd door Transformatorhuis, een onderdeel van APPM Management Consultants. Hieruit komt een advies op maat voor een ontwikkelstrategie voor het fort, met daarin een korte- en langetermijnperspectief. Het onderzoek wordt naar verwachting binnen enkele weken opgeleverd. Uiteraard is ons college hierbij van meet af aan nauw betrokken. Financiële consequenties De totale kosten voor de gemeente welke voortvloeien uit bovenstaande aanpak worden ingeschat op ,-. Het bedrag bestaat uit diverse onderdelen, welke op diverse manieren kunnen worden opgenomen in de gemeentelijke begroting. Zie onderstaande tabel voor een nadere uiteenzetting van de te verwachten kosten. Pagina 3 van 7

4 Gevraagd budget Dekking gevraagd budget verwijzing totaal bijdragen netto algemene activeren/ subsidie Omschrijving budget budget reserve afschrijven 1. Aankoop Fort Prins Frederik Restauratie Schutstoren Reconstructie toegangsbrug Bijdrage verplaatsingen Onvoorzien Totalen Totaal benodigd krediet is ,- waarvan ,- wordt gedekt uit subsidiebijdragen, zodat het budget voor rekening van de gemeente ,- bedraagt. Hieronder wordt de dekking van het gevraagde budget nader uitgewerkt: 1. Met Erfgoed Fort Prins Frederik BV zijn wij een koopsom overeengekomen van ,- (kosten koper). De totale kosten voor de aankoop ramen wij op ,-. De aankoop van een vastgoedobject wordt in de regel geactiveerd en over een langere periode afgeschreven. Uitgangspunt voor het bepalen van de afschrijvingslast is de vraag hoe het object kan worden gewaardeerd (bijvoorbeeld huidige marktwaarde, getaxeerde waarde, WOZ-waarde of verkrijgingsprijs). Daarnaast kan nog worden bekeken wat de toekomstige opbrengst bij verkoop of symbolische overdacht van het object kan zijn. Op dit moment is de eindsituatie voor het fort nog niet duidelijk, dus waarderen op een mogelijke toekomstige bestemming is geen optie. Waarderen tegen de WOZ-waarde is de beste keuze en heeft als voordeel de laagste financiële consequentie voor de gemeente. Een mogelijk toekomstig nadeel kan zijn dat bij verandering van eigendomspositie of bestemming een lagere waardering van de boekwaarde leidt tot een boekwaardeverlies. De WOZ-waarde is op dit moment ,-. Deze ligt boven de aankoopsom, zodat de gemeente niet hoeft af te schrijven en alleen jaarlijks rentekosten heeft. De jaarlijkse rentelasten zijn ,- (2% van ,-). De rentelasten dienen te worden bijgeraamd in de begroting. 2. De restauratiekosten voor de geschutstoren worden geraamd op ,-. Hiervan kan naar verwachting ,- worden gedekt uit een provinciale subsidie. Het restant ad ,- komt voor rekening van de gemeente. Voorgesteld wordt dit te dekken uit de algemene reserve, aangezien in de financiële verordening is opgenomen, dat bedragen onder ,- niet worden geactiveerd en in de begroting met deze kosten geen rekening is gehouden. 3. De kosten voor de reconstructie van de toegangsbrug worden geraamd ,-. Hiervan kan naar verwachting ,- worden gedekt uit provinciale subsidie. Het restant ad ,- komt voor rekening van de gemeente. De reconstructie van de brug kan worden geactiveerd en over een periode van 25 jaar worden afgeschreven. De kapitaallast wordt geraamd op 3.600,- en dient te worden bijgeraamd in de begroting ten laste van de algemene middelen. 4. De kosten van de bijdrage in de verplaatsingskosten worden geraamd op maximaal ,-. Wij baseren dit op 19 eigenaren die hiervoor mogelijkerwijs in aanmerking komen, tegen een bedrag van ,- per casus. Binnen de lopende begroting is hiervoor geen dekking, zodat de kosten ten laste van de algemene reserve komen. 5. Voor onvoorziene zaken wordt een bedrag geraamd van ,-. Op dit moment zijn een aantal onderdelen nog niet financieel concreet in te vullen, zoals de financiële consequenties als Pagina 4 van 7

5 gevolg van de overname van het beheer van het fort. Ter dekking van deze kosten wordt tevens een onttrekking uit de algemene reserve voorgesteld. Resumé: Op basis van bovenstaande wordt voorgesteld: 1. Een bedrag van ,- bij te ramen in de begroting, dit zijn de kapitaallasten zoals genoemd onder punt 1 en 3; 2. Een bedrag van ,- te onttrekken aan de algemene reserve ter dekking van de onderdelen zoals genoemd onder de punten 2, 4 en 5. De onttrekking aan de algemene reserve heeft consequenties voor het begrote saldo van de reserve en daaraan gekoppelde weerstandsvermogen. Zie onderstaande tabel voor een overzicht: Stand per x > voor wijziging Stand per x > na wijziging Algemene reserve Weerstandscapaciteit Geïnventariseerde risico's Weerstandvermogen (factor) 3,70 3,53 De factor weerstandsvermogen neemt door de afname van de weerstandscapaciteit af met 0,17 tot een waarde van 3,53. In de begroting 2018 is vastgesteld dat een streefwaarde tussen 1,0 en 1,4 voldoende wordt geacht. Aan deze eis wordt ruimschoots voldaan; 3. Bovenstaande leidt tot diverse wijzigingen binnen de begroting, welke met een begrotingswijziging wordt verwerkt. Het voorstel is de begrotingswijziging mee te nemen bij de behandeling van de 1 e tussentijdse rapportage De kosten voor de ambtelijke organisatie, die gepaard gaan met toekomstig beheer en exploitatie, willen wij vooralsnog dekken vanuit de beheerbegroting. Voor de goede orde wijzen wij erop dat het nu voorliggende voorstel nadrukkelijk niet de vestingvoet en/of het schootsveld/de punt betreft. Mocht hier, om welke reden ook, een financiële inspanning nodig zijn, dan zullen wij u hierover een afzonderlijk raadsvoorstel voorleggen. Zoals gezegd komen wij later nog bij u terug met een concreet voorstel voor de boven- en ondergrondse infrastructuur. Kader Het belangrijkste beleidskader is het door uw raad op 9 januari 2014 vastgestelde Projectplan Fort Prins Frederik. De uitgangspunten van dit plan sluiten aan bij het beleid Waterpoort en ook bij de gemeentelijke Toeristisch-recreatieve beleidsvisie. Momenteel vigeert het Bestemmingsplan Recreatiegebieden, vastgesteld door de raad van Oostflakkee op 10 oktober Een nieuw bestemmingsplan is in voorbereiding, met een beeldkwaliteitsplan als bijlage. Het voorontwerp van dit nieuwe bestemmingsplan, dat is geënt op het genoemde projectplan, heeft van 13 september tot en met 24 oktober 2017 ter inzage gelegen. Planning Na votering van het krediet gaat ons college over tot uitwerking van de met de directie van Erfgoed Fort Prins Frederik BV bereikte overeenstemming. Wij streven ernaar om de notariële akte van eigendomsoverdracht begin 2018 te laten passeren. Nadat er een (positief) besluit is van de provincie over toekenning van de subsidies, gaan wij ook aan de slag met restauratie van de geschutstoren en reconstructie van de fiets-/voetgangersbrug. Ook zullen wij ons dan, vanuit de positie als eigenaar van het fort, beraden over de uitwerking van het advies van Transformatorhuis. Ook zullen wij de eigenaren/gebruikers van het Fort Prins Frederik informeren over de aankoop van Pagina 5 van 7

6 het fort door de gemeente. Vanzelfsprekend zullen wij u periodiek informeren over de uitwerking van alles wat met Fort Prins Frederik samenhangt. Bijlage(n): Projectplan 9 januari 2014 (Intern 12780) Raadsbrief 22 juni 2017 (104121) Advies Adriaanse Van der Weel 10 november 2017 (143159) Advies Adriaanse Van der Weel 16 november 2017 (143408) Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Goeree-Overflakkee, secretaris, burgemeester, W.M. van Esch mr. A. Grootenboer-Dubbelman Pagina 6 van 7

7 Raadsvergadering : 14 december 2017 Registratienummer : Z / Besluitnummer : 14 Onderwerp : Aankoop gronden en opstallen Fort Prins Frederik te Ooltgensplaat De raad van de gemeente Goeree-Overflakkee; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 12 december 2017; b e s l u i t: een krediet beschikbaar te stellen van ,- voor de activiteiten zoals genoemd in het raadsvoorstel en in te stemmen met de hiertoe in het raadsvoorstel voorgestelde dekking. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Goeree-Overflakkee op 14 december 2017 griffier, voorzitter, drs. J. Mimpen mr. A. Grootenboer-Dubbelman Publicatiedatum: Inwerkingtreding: Pagina 7 van 7