Nota Bodembeheer gemeente Rijswijk, Besluit bodemkwaliteit

Transcriptie

1

2 Nota Bodembeheer gemeente Rijswijk, Besluit bodemkwaliteit Gemeente Rijswijk 25 juli 2011 Definitief rapport 9W

3

4 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING Algemeen Ambities gemeente Rijswijk Gebiedsspecifiek beleidskader Besluit bodemkwaliteit Algemeen De Nota Bodembeheer Doelstelling Leeswijzer 3 2 RIJKWIJDTE NOTA BODEMBEHEER Algemeen Landbodem Geldigheidsduur Aansprakelijkheid 6 3 ONDERBOUWING KEUZE GEBIEDSSPECIFIEK BELEIDSKADER Afweging generiek-gebiedsspecifiek Beleidsuitgangspunten gebiedsspecifiek beleidskader De maatschappelijke opgave, ruimtelijke ontwikkelingen in relatie tot grondverzet 8 4 DE BODEMFUNCTIES EN DE BODEMKWALITEIT Inleiding De bodemfuncties De bodemkwaliteit De Lokale maximale waarden Lokale maximale waarde die leidt tot standstill binnen deelgebied Lokale maximale waarden die tot een kwaliteitsverslechtering leiden Risicobeoordeling door middel van de Risicotoolbox Homogene deelgebieden waarbij het beleid leidt tot een kwaliteitsverbetering 17 5 GEBIEDSSPECIFIEK BELEID Gebiedsspecifiek beleid Standstill op gebiedsniveau De bodemkwaliteitskaart op basis van gebiedsspecifiek beleidskader De toepassingskaart De ontgravingskaart 20 6 UITWERKING GEBIEDSSPECIFIEK GRONDSTROMENBELEID Algemeen De bodemkwaliteitskaart als milieuhygiënische verklaring Aanvullende voorwaarden hergebruik Bijzondere vormen van hergebruik Hergebruik vanuit een andere gemeente 24 Blz. Nota Bodembeheer Rijswijk - i - 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport 25 juli 2011

5 6.4.2 Aanvullingen van een saneringsput Verplaatsen binnen één locatie Tarragrond 26 7 MELDING, TOEZICHT EN HANDHAVING Meldingsprocedure Toezicht en handhaving 27 8 COORDINATOR BESLUIT BODEMKWALITEIT GEMEENTE RIJSWIJK 29 Bijlagen: Bijlage 1: Bodemfunctiekaart gebiedsspecifiek beleidskader Bijlage 2: Kaart homogene deelgebieden Bijlage 3: De bodemkwaliteitskaart Bijlage 4: Resultaten Risicotoolbox Bijlage 5: De toepassingskaart Bijlage 6: De ontgravingskaart Bijlage 7: De grondverzetmatrix Nota Bodembeheer Rijswijk - ii - 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport 25 juli 2011

6 1 INLEIDING 1.1 Algemeen De Nota Bodembeheer beschrijft op welke wijze de gemeente Rijswijk invulling geeft aan de toepassing van grond op de landbodem volgens het Besluit bodemkwaliteit zoals dat met ingang van 1 juli 2008 van kracht is geworden. De beleidsvernieuwing uit het Besluit bodemkwaliteit maakt het noodzakelijk, dat de gemeente een nieuw beleid formuleert voor het hergebruik van grond en baggerspecie. Het Besluit maakt het mogelijk om voor grondverzet beleid op te stellen dat is toegespitst op de lokale situatie (gebiedspecifiek kader), of om landelijke normen te gebruiken voor grondverzet (generiek kader). Dit betekent dat de gemeente een keuze moet maken tussen een generiek of gebiedsspecifiek beleidskader. In onderstaand schema is globaal aangegeven welk beleidskader voor welke situatie het meest geschikt is. De aspecten die het meest voor Rijswijk van toepassing zijn, zijn met grijs aangegeven. Wanneer generiek beleidskader? Overwegend schone gebieden Gebieden met een landbouw- of natuurfunctie Gebieden met weinig grondverzet Gebieden zonder bijzondere ambities ten aanzien van gebiedskwaliteit Wanneer gebiedsspecifiek beleidskader? Gebieden met diffuse (ernstige) verontreinigingen Gebieden met specifieke probleemstoffen Gebieden met veel grondverzet of een grote baggeropgave Gebieden met bijzondere ambities (bijv. kwaliteitsverbetering voor toekomstige ontwikkelingen) Duurzaam bodembeheer Het Besluit regelt het toepassen van grond/baggerspecie en bouwstoffen. Een belangrijke doelstelling van het Besluit bodemkwaliteit is het stimuleren van hergebruik van grond/baggerspecie en bouwstoffen, zodat minder primaire grondstoffen nodig zijn. Een belangrijke randvoorwaarde hierbij is dat het hergebruik op een milieuhygiënisch verantwoorde wijze plaatsvindt. In het huidige Bodembeheerplan 2006 van de gemeente Rijswijk wordt invulling gegeven aan gemeentelijk duurzaam bodembeheer. De gemeente heeft aangegeven dit beleid te willen voortzetten en het hergebruik van (verontreinigde) grond binnen het beheergebied te willen stimuleren en optimaliseren. Daarnaast streeft de gemeente Rijswijk naar een vereenvoudigd kader voor het beheer van de bodemkwaliteit 1. Op basis van deze doelstelling zijn in de periode 2009 t/m 2010 de volgende onderzoeken uitgevoerd: Startnotitie implementatie Besluit bodemkwaliteit, d.d. 20 april Notitie Evaluatie inventarisatiefase implementatie Besluit bodemkwaliteit, gemeente Rijswijk, d.d Bodemkwaliteitskaart gemeente Rijswijk, Royal Haskoning, d.d. 11 januari Notitie Evaluatie inventarisatiefase implementatie Besluit bodemkwaliteit, gemeente Rijswijk, d.d Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

7 Bovenstaande onderzoeken vormen de basis voor de Nota Bodembeheer van de gemeente Rijswijk. De Nota Bodembeheer is in nauw overleg met de bodemspecialist van de gemeente Rijswijk opgesteld. 1.2 Ambities gemeente Rijswijk Door de gemeente Rijswijk zijn met betrekking tot het nieuw op te stellen beleid de volgende ambities geformuleerd: Het nastreven van een volledig schone bodem is binnen de gemeente op korte termijn niet haalbaar en, gezien het feit dat er geen risico s aanwezig zijn voor het gebruik van de bodem bij de huidige diffuse bodemkwaliteit, ook niet noodzakelijk. Het stimuleren van verantwoord hergebruik van (licht verontreinigde) grond binnen de gemeente Rijswijk. De gemeente streeft naar een vereenvoudigd kader voor het beheer van de bodemkwaliteit. De beleidskeuzes van de gemeente mogen regionale samenwerking in de toekomst niet belemmeren. Het verkrijgen van een beter beeld van de grondstromen binnen de gemeente. Bij de implementatie van het Besluit bodemkwaliteit dient zoveel als mogelijk rekening te worden gehouden met de huidige bodemkwaliteitskaart en het bodembeheerplan. Bovenstaande ambities zijn als belangrijkste toetsingskaders gebruikt bij het opstellen van de Nota Bodembeheer. 1.3 Gebiedsspecifiek beleidskader Besluit bodemkwaliteit Algemeen Op basis van bovenstaande ambities en de in paragraaf 1.1. genoemde onderzoeken heeft de gemeente gekozen voor de invulling van een gebiedsspecifiek beleidskader Besluit bodemkwaliteit. Aan gebiedsspecifiek hergebruik van grond en baggerspecie zijn volgens het Besluit bodemkwaliteit een aantal voorwaarden verbonden: De gemeente dient inzicht te hebben in de diffuse bodemkwaliteit door middel van een bodemkwaliteitskaart, een bodemfunctiekaart, een toepassingskaart en een ontgravingskaart. Deze kaarten dienen te worden opgesteld conform de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten van 3 september 2007 van VROM. De regelgeving en bovengenoemde kaarten moeten vastgelegd worden in een Nota Bodembeheer. In de Nota Bodembeheer dient de onderbouwing voor de keuze van een gebiedsspecifiek beleidskader te worden uitgewerkt. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

8 1.3.2 De Nota Bodembeheer In het Besluit bodemkwaliteit staan de onderdelen vermeld die minimaal in een Nota bodembeheer moeten zijn opgenomen. De Nota bodembeheer dient onder meer een beschrijving te bevatten van de actuele bodemkwaliteit en een beschrijving van de functie van de landbodem. Daarnaast dient in de Nota bodembeheer een afweging te worden opgenomen van de mogelijkheden om de grond en baggerspecie af te zetten in relatie tot de risico s die acceptabel worden geacht. Hierbij dienen verschillende belangen te worden betrokken, zoals belangen voor milieu, ruimtelijke ordening en economische ontwikkeling. In de Nota bodembeheer moeten alle afwijkingen van het generieke kader worden opgenomen, inclusief de onderbouwing van deze afwijking. Bovenstaande voorwaarden kunnen worden vertaald naar de volgende concrete onderwerpen: Een beschrijving van de actuele bodemkwaliteit en de bodemfuncties op basis van de bodemkwaliteitskaart. De maatschappelijke opgave. De omvang van de locaties van de baggeropgave en het grondverzet worden beschreven. Tevens worden de verwachte ruimtelijke ontwikkelingen in de toekomst beschreven. Hiermee wordt onderbouwd waarom de gemeente kiest voor gebiedsspecifiek beleid. De lokale maximale waarden in relatie met de functie van de bodem en de motivering daarvoor. De maximale gewichtspercentages bodemvreemd materiaal, inclusief motivatie en onderbouwing. Integrale afweging van risico s met gebruik van de landelijk ontwikkelde. Het gebruik van de Risicotoolbox is verplicht. Een beschrijving van de wijze waarop invulling wordt gegeven aan het uitgangspunt standstill op gebiedsniveau. Een beschrijving van de uitvoering, het toezicht, de handhaving en de evaluatie van het bodembeleid. Met dit rapport wordt aan deze voorwaarden voldaan. 1.4 Doelstelling De doelstelling van de Nota Bodembeheer is: Invulling geven aan het gemeentelijke gebiedsspecifieke beleidskader Besluit bodemkwaliteit waardoor een duurzaam bodembeheer gerealiseerd wordt en het hergebruik van grond, binnen milieuhygiënische verantwoorde randvoorwaarden, wordt gestimuleerd. 1.5 Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt de reikwijdte van de Nota Bodembeheer beschreven. Hoofdstuk 3 beschrijft de onderbouwing van de gemeente Rijswijk van de keuze voor een gebiedsspecifiek beleidskader. In hoofdstuk 4 worden de bodemfuncties en de bodemkwaliteit conform het Besluit bodemkwaliteit beschreven. De invulling van het gebiedsspecifiek beleidskader en het grondstromenbeleid wordt in hoofdstuk 5 en 6 beschreven. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

9 Hoofdstuk 7 beschrijft de van toepassing zijnde meldingsplicht en de wijze waarop invulling gegeven wordt aan toezicht en handhaving. Hoofdstuk 8 beschrijft de taken en verantwoordelijkheden van de coördinator Besluit bodemkwaliteit in de gemeente Rijswijk. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

10 2 RIJKWIJDTE NOTA BODEMBEHEER 2.1 Algemeen Toepassen van grond De Nota Bodembeheer heeft betrekking op het toepassen van grond in relatie met de diffuse bodemkwaliteit. Bodemverontreinigingen van grond veroorzaakt door puntbronnen en verontreinigingen in concentraties boven de interventiewaarde vallen onder de Wet bodembescherming en dienen onder de Circulaire bodemsanering 2009 te worden afgehandeld. Verontreinigingen van baggerspecie vallen onder de Waterwet. HISTORISCH ONDERZOEK Voor toe te passen grond op basis van de bodemkwaliteitskaart als bewijsmiddel, moet worden aangetoond dat deze niet afkomstig is van een locatie die verdacht is van bodemverontreiniging. Aan de hand van een historisch onderzoek moet worden aangetoond dat de grond afkomstig is van een onverdachte locatie. De Nota Bodembeheer is geldig voor het gehele beheergebied van de gemeente Rijswijk. Het beheergebied is verder in verticale richting begrensd op 2 meter beneden maaiveld. 2.2 Landbodem De gemeente Rijswijk is bevoegd gezag voor het toepassen van grond en baggerspecie op de landbodem. Voor hergebruik van grond of baggerspecie in oppervlaktewater ligt het bevoegd gezag bij de waterschappen. Hier is de Nota bodembeheer niet van toepassing. 2.3 Geldigheidsduur De Nota Bodembeheer wordt vastgesteld voor een periode van maximaal 10 jaar. Aan het eind van deze periode vindt een evaluatie plaats en kan de nota worden geactualiseerd. De actualiteit van de bodemkwaliteitskaart en de noodzaak tot herziening wordt ambtelijk met enige regelmaat getoetst aan de eisen zoals opgenomen in de Richtlijn Bodemkwaliteitskaarten van 3 september Na herziening dient de bodemkwaliteitskaart opnieuw beleidsmatig te worden vastgesteld. In een dergelijke situatie dient eveneens beoordeeld te worden of de Nota Bodembeheer dient te worden herzien. De bodemkwaliteitskaart dient minimaal eens per 5 jaar beleidsmatig te worden vastgesteld. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

11 2.4 Aansprakelijkheid De bodemkwaliteitskaart is samengesteld op basis van de thans beschikbare bodemgegevens en geeft geen harde garanties inzake de bodemkwaliteit van de betreffende deelgebieden en de kwaliteit van vrijkomende grond. Ook bestaan er verschillen tussen de hoeveelheid onderzoeksgegevens waarop de kwaliteit van de verschillende deelgebieden is berekend. De berekening voldoet wel aan de eisen uit de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten. De eindverantwoordelijkheid voor het gebruik maken van de Nota Bodembeheer en de bodemkwaliteitskaart blijft bij de eigenaar/erfpachter van de grond. De gemeente Rijswijk kan niet aansprakelijk worden gesteld voor schade die hieruit voortvloeit. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

12 3 ONDERBOUWING KEUZE GEBIEDSSPECIFIEK BELEIDSKADER 3.1 Afweging generiek-gebiedsspecifiek Het Besluit bodemkwaliteit maakt onderscheid tussen een generiek en een gebiedsspecifiek beleidskader. Door de gemeente is onderzocht welk beleidskader het meest geschikt is voor Rijswijk. Als onderdeel van de implementatie van het Besluit bodemkwaliteit is er een studie verricht naar de consequenties van het generieke beleid voor de gemeente Rijswijk 2. De belangrijkste conclusies van deze studie zijn: De bodemfunctieklasse en bodemkwaliteitsklasse van meerdere zones matchen niet met elkaar, waardoor de toepassingseis van toe te passen grond strenger is dan op basis van het gebruik noodzakelijk is. In met name de oudere woonzones geldt het tegenovergestelde effect, namelijk dat de bodemkwaliteit minder is dan wenselijk voor de functie. Voor enkele zones overschrijdt de P80 3 de interventiewaarde. Gevolg is dat binnen het generieke kader geen grondverzet kan worden uitgevoerd. Voor andere zones is vrij grondverzet wel mogelijk. Binnen het generieke kader is vrij grondverzet binnen de eigen zone niet altijd mogelijk. Voor enkele zones zijn waarden boven de bodemfunctieklasse Industrie gemeten en is geen grondverzet mogelijk. Binnen het generieke beleid is vrij grondverzet tussen waar grond beschikbaar is en grond nodig is nagenoeg uitgesloten. Op basis van bovenstaande bevindingen heeft de gemeente besloten om invulling te gaan geven aan een gebiedsspecifiek beleidskader. Onderstaand worden de beleidsuitgangspunten voor dit gebiedsspecifiek beleid nader beschreven. 3.2 Beleidsuitgangspunten gebiedsspecifiek beleidskader Met betrekking tot het gebiedsspecifiek beleidskader gelden binnen de gemeente Rijswijk de volgende uitgangspunten: Het stimuleren van verantwoord hergebruik van schone en licht verontreinigde grond binnen de gemeente Rijswijk. De Lokale maximale waarden (zie tekstkader) die leiden tot een verslechtering van de bodemkwaliteit worden per zone en dieptetraject vastgesteld. Voor de deelgebieden waarbij in relatie met te verwachten toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen kwaliteitsverbetering noodzakelijk is vanwege een gevoeligere functie, kunnen Lokale maximale waarden worden vastgesteld die strenger zijn dan het generieke beleid. 2 Notitie Evaluatie inventarisatiefase implementatie Besluit bodemkwaliteit, gemeente Rijswijk, d.d P80 = 80 percentielwaarde, de statistisch bepaalde waarde waarbij 80% van de waarnemingen uit de dataset lager is dan deze waarde. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

13 Hergebruik van vrijkomende grond moet binnen het eigen deelgebied mogelijk zijn, indien op basis van de functie een verslechtering van de bodemkwaliteit toegestaan is. Bijvoorbeeld bij een zone met bodemfunctie Industrie en bodemkwaliteit Wonen is een verslechtering toegestaan. Een verslechtering van de bodemkwaliteit is in deelgebieden alleen toegestaan indien er elders in de gemeente een verbetering van de bodemkwaliteit optreedt in deelgebieden (standstill gebiedsniveau). De Lokale maximale waarden liggen onder de interventiewaarden. De Lokale maximale waarden mogen niet leiden tot risico s in relatie met de relevante gebruiksfuncties in de zones. Dit wordt bepaald door middel van de Risicotoolbox. Het statistisch kental waarmee binnen het gebiedspecifiek beleidskader uit de zone van herkomst de kwaliteit van de grond dient te worden getoetst bedraagt minimaal de P75. Bij het gebruik van een lagere percentielwaarde zijn aanvullende voorwaarden noodzakelijk. Op basis van deze beleidsuitgangspunten is het gebiedsspecifiek beleidskader nader uitgewerkt. LOKALE MAXIMALE WAARDEN Bij het gebiedsspecifiek beleidskader kan voor het stimuleren van hergebruik een gewenste lokale maximale waarde per stof worden vastgesteld (zie onderstaand schema). De gekozen waarde mag niet leiden tot onacceptabele risico s bij de relevante gebruiksfuncties van de bodem. Dit wordt bepaald door middel van de. 3.3 De maatschappelijke opgave, ruimtelijke ontwikkelingen in relatie tot grondverzet Binnen de gemeente Rijswijk worden de in tabel 1 opgenomen ontwikkelingen voor de komende 5 tot 10 jaar voorzien. Opgemerkt wordt dat met betrekking tot de gemeentelijke baggeropgave (waterbodem) is gebleken dat voor de uitwerking van het Besluit bodemkwaliteit geen specifieke aandacht hoeft te worden besteed aan de baggerproblematiek. Dit is in een ander kader geregeld. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

14 Tabel 1: Schatting grondverzet voor de komende 5-10 jaar gemeente Rijswijk (bron gemeente Rijswijk, november 2009) Zone m 3 vrijkomende m 3 grond civieltechnisch m 3 grond grondtekort grond beschikbaar voor hergebruik 1. Delftkwartier & Vrijenban Dorp Noord & Zuid Woon Midden Woon West Bedrijven Vrijenban Geen grondverzet 6. Hoornwijck-Broekpolder Geen grondverzet 7. Kraayenburg Geen grondverzet 8. Plaspoelpolder Kassengebied & TNO Buiten Zuid Landgoederenzone TOTAAL Ad - : hoeveelheden grond kunnen nog niet worden bepaald. Uit dit overzicht blijkt dat de verwachting is, dat er binnen de gemeente Rijswijk sprake is van een tekort aan grond. Dit betekent dat het van belang is dat de binnen de gemeente vrijkomende grond zoveel mogelijk kan worden hergebruikt binnen de gemeente. Alleen op deze wijze kan invulling gegeven worden aan een duurzaam bodembeheer. In tabel 2 is het eindresultaat van de grondbalans 4 weergegeven op basis van het generieke en het gebiedsspecifiek beleidskader. Tabel 2: Eindresultaat grondbalans op basis van het generiek en gebiedsspecifiek Beleidskader, de bodemkwaliteitskaart en de grondbalans van tabel 1. Beleidskader Grond die niet kan worden hergebruikt op basis van de grondbalans, de grondkwaliteit en de bodemkwaliteitskaart (m 3 ) Benodigde grond op basis van grondbalans (m 3 ) Generiek Kwaliteit Industrie: Minimaal kwaliteit tot generieke waarde Wonen: Gebiedsspecifiek Kwaliteit Industrie: 825 Minimaal kwaliteit tot Lokale maximale waarden in zone Kassengebied & TNO: Bij het opstellen van de grondbalans zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: 25% van de vrijkomende grond is afkomstig uit de bovengrond (0,0-0,5 m-mv). 75% van de vrijkomende grond is afkomstig uit de ondergrond (0,5-2,0 m-mv). Hergebruik is getoetst aan de toepassingseis van de bovengrond. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

15 Hieruit blijkt dat de gemeente met een gebiedsspecifiek beleidskader beter invulling kan geven aan een duurzaam bodembeheer door het stimuleren van het hergebruik van grond. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

16 4 DE BODEMFUNCTIES EN DE BODEMKWALITEIT 4.1 Inleiding Om inzicht te krijgen in de diffuse bodemkwaliteit is een bodemkwaliteitskaart opgesteld. Deze bodemkwaliteitskaart wordt samen met de functiekaart en de toepassingskaart gebruikt bij het opstellen van de Nota bodembeheer. Voor een beschrijving van de wijze waarop de bodemkwaliteitskaart is opgesteld wordt verwezen naar het rapport Bodemkwaliteitskaart gemeente Rijswijk van Royal Haskoning, d.d. 11 januari In dit hoofdstuk zijn kort de resultaten beschreven. 4.2 De bodemfuncties De toepassingsmogelijkheden voor grond zijn gerelateerd aan de functie; het gebruik van de ontvangende bodem. In het generieke kader worden drie bodemfunctieklassen onderscheiden, die in het gebiedsspecifieke kader onderverdeeld zijn in zeven bodemfuncties (tabel 3). Deze verschillende functies zijn met name relevant voor het beoordelen van de effecten/risico s van hergebruik van grond op de verschillende bodemfuncties. Deze toetsing vindt plaats door middel van de (zie par. 4.5). Tabel 3: Bodemfuncties en bodemfunctieklassen (SenterNovem / Bodem+, 2007) Bodemfuncties (gebiedsspecifiek beleid) 1. Wonen met tuin 2. Plaatsen waar kinderen spelen 3. Groen met natuurwaarden 4. Ander groen, bebouwing, infrastructuur en industrie 5. Moestuinen en volkstuinen 6. Natuur 7. Landbouw Bodemfunctieklassen (generiek beleid) Wonen Industrie Kwaliteit tot te passen grond en baggerspecie voldoen aan de Achtergrondwaarden In bijlage 1 is de Bodemfunctiekaart van het gebiedsspecifiek beleidskader opgenomen. 4.3 De bodemkwaliteit Om inzicht te krijgen in de algemene bodemkwaliteit in de gemeente Rijswijk is per homogeen deelgebied de gemiddelde diffuse bodemkwaliteit bepaald. Homogene deelgebieden zijn gebieden binnen de gemeente waar op basis van een aantal overeenkomende kenmerken van dat deelgebied eenzelfde diffuse bodemkwaliteit wordt verwacht. De bodemkwaliteit van gemeente Rijswijk wordt vooral bepaald door historisch land/bodemgebruik (wonen/landbouw/industrie) en bodemtype (zand/veen/klei). Daarnaast is het van belang gedurende welke periode het gebruik van de bodem heeft plaats gevonden. In deze paragraaf worden de resultaten kort besproken. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

17 De indeling in homogene deelgebieden is weergegeven in tabel 4 en op kaart in bijlage 2. Tabel 4: Homogene deelgebieden gemeente Rijswijk Homogene deelgebieden 1. Delftkwartier en Vrijenban 2. Dorp Noord & Zuid 3. Woon Midden 4. Woon West 5. Bedrijven Vrijenban 6. Hoornwijck-Broekpolder 7. Kraayenburg 8. Plaspoelpolder 9. Kassengebied & TNO 10. Buiten Zuid 11. Landgoederenzone In tabel 5 is de gemiddelde bodemkwaliteit van deze homogene deelgebieden weergegeven na toetsing aan de regels van het Besluit bodemkwaliteit (zie ook tekstkader). De bodemkwaliteitskaart is opgenomen als bijlage 3. TOELICHTING TOETSINGSKADER BESLUIT BODEMKWALITEIT Voor de bepaling van de kwaliteitsklassen wordt gebruik gemaakt van navolgende indeling: 1. Achtergrondwaarden 2. Maximale waarden bodemkwaliteitsklasse Wonen 3. Maximale waarden bodemkwaliteitsklasse Industrie Onderstaand zijn de bodemkwaliteitsklassen nader toegelicht. Achtergrondwaarden De Achtergrondwaarden zijn ontleend aan de waarden die zijn vastgesteld in het project Achtergrondwaarden 2000 (AW2000). Dit onderzoek heeft de gehalten in kaart gebracht, zoals die op dit moment voorkomen in de bodem van natuur- en landbouwgronden in Nederland die niet zijn belast door lokale verontreinigingsbronnen. Maximale waarden bodemkwaliteitsklasse Wonen Deze waarde is een landelijk vastgestelde (generieke) waarde voor de kwaliteitsklasse Wonen. Deze waarde geeft de bovengrens aan van de kwaliteitsklasse Wonen. Maximale waarden bodemkwaliteitsklasse Industrie Deze waarde is een landelijk vastgestelde (generieke) waarde voor de kwaliteitsklasse Industrie. Deze waarde geeft de bovengrens aan wanneer een onderzochte partij grond binnen de kwaliteitsklasse Industrie valt. Voor een overzicht van alle tot op heden vastgestelde toetsingswaarden voor grond en baggerspecie wordt verwezen naar tabel 1 in bijlage B van de Regeling bodemkwaliteit Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

18 Tabel 5: Indeling homogene deelgebieden in bodemkwaliteitsklassen Besluit bodemkwaliteit op basis van het berekende gemiddelde. Homogeen deelgebied Kwaliteitsklasse Bovengrond (0 0,5 m-mv) Kwaliteitsklasse Ondergrond (0,5-2,0 m-mv) 1. Delftkwartier en Vrijenban Wonen Achtergrondwaarde 2. Dorp Noord & Zuid Industrie Wonen 3. Woon Midden Wonen Achtergrondwaarde 4. Woon West Wonen Achtergrondwaarde 5. Bedrijven Vrijenban* Niet bepaald Niet bepaald 6. Hoornwijck-Broekpolder Wonen Wonen 7. Kraayenburg* Niet bepaald Niet bepaald 8. Plaspoelpolder Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde 9. Kassengebied & TNO Wonen Wonen 10. Buiten Zuid Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde 11. Landgoederenzone Wonen Achtergrondwaarde *: Voor deze deelgebieden zijn onvoldoende analysegegevens beschikbaar voor het berekenen van de Bodemkwaliteit In Rijswijk wordt in de volgende bodemkwaliteitszones een overschrijding van de P95 boven de interventiewaarde aangetroffen: Bovengrond Delftkwartier en Vrijenban (lood, zink en EOX). Bovengrond Dorp Noord & Zuid (lood, zink, minerale olie en EOX). Ondergrond Dorp Noord & Zuid (lood en EOX). Bovengrond Woon Midden (koper, zink, minerale olie en EOX). De verhoogde P95 voor EOX wordt als een natuurlijk verhoogd achtergrondgehalte beschouwd vanwege de aanwezigheid van veen. Op basis van de risicotoetsing van de P95 in Sanscrit is gebleken dat er hooguit sprake is van een verwaarloosbaar risico en dat er geen sprake is van mogelijke toepassing van ernstig verontreinigde grond op basis van de bodemkwaliteitskaart 5. Dit betekent dat het toepassen van deze grond met de bodemkwaliteitskaart als bewijsmiddel is toegestaan binnen alle homogene deelgebieden waarvoor de bodemkwaliteitskaart van toepassing is. 4.4 De Lokale maximale waarden Bij het bepalen van de Lokale maximale waarden zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: De Lokale maximale waarden worden alleen opgesteld voor die zones waar de generieken normen tot een knelpunt in grondverzet leiden. De Lokale maximale waarden worden vastgesteld op een gehalte onder de interventiewaarden. De Lokale maximale waarden mogen niet leiden tot risico s in relatie met de relevante gebruiksfuncties in de zones. Dit wordt bepaald door middel van de Risicotoolbox. 5 Bodemkwaliteitskaart gemeente Rijswijk, 11 januari 2011 Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

19 Het statistisch kental waarmee uit de zone van herkomst de kwaliteit van de grond dient te worden getoetst bedraagt minimaal de P75. Bij het gebruik van een lagere percentielwaarde zijn aanvullende voorwaarden noodzakelijk. Een verslechtering van de bodemkwaliteit is in deelgebieden alleen toegestaan indien er elders in de gemeente een verbetering van de bodemkwaliteit optreedt in deelgebieden (standstill gebeidsniveau). De Lokale maximale waarden moeten het grondverzet binnen de eigen zone faciliteren. Op basis van deze uitgangspunten zijn voor de onderstaande deelgebieden Lokale maximale waarden gedefinieerd: Dorp Noord & Zuid: Lokale maximale waarden 1 (bovengrond) en 4 (ondergrond). Woon Midden: Lokale maximale waarden 2 (bovengrond) en 5 (ondergrond). Kassengebied & TNO: Lokale maximale waarden 3 (bovengrond) en 6 (ondergrond) Lokale maximale waarde die leidt tot standstill binnen deelgebied Deelgebied Dorp Noord & Zuid Voor de zone Dorp Noord & Zuid is voor de bovengrond de Lokale maximale waarde 1 als Lokale maximale waarde gekozen. Hierdoor is grondverzet binnen de zone op basis van de bodemkwaliteitskaart mogelijk. Dit betekent dat in deze zone voor de bovengrond de Lokale maximale waarde 1 als toepassingeis geldt voor de toepassing van grond uit alle zones (zie tabel 6A). Bij toepassing van grond met de bodemkwaliteitskaart als bewijsmiddel wordt de P75 uit de zone van herkomst getoetst aan deze Lokale maximale waarde. Tabel 6A: Lokale maximale waarde die niet leidt tot een kwaliteitsverslechtering in het deelgebied (mg/kg ds), standaardbodem (25% lutum, 10% organische stof) Deelgebied Dieptetraject Lokale maximale waarde 1 Dorp Noord & Zuid 0,0 0,5 m-mv Cadmium 2,8 Koper 122,3 Kwik 2,8 Lood 503 Nikkel 69,8 Zink 613 PAK 23,4 Minerale olie 345, Lokale maximale waarden die tot een kwaliteitsverslechtering leiden Deelgebied Dorp Noord & Zuid Voor de zone Dorp Noord & Zuid is voor de ondergrond de Lokale maximale waarde 4 als Lokale maximale waarde gekozen. Hierdoor is grondverzet binnen de zone op basis van de bodemkwaliteitskaart mogelijk. Dit betekent dat in deze zone in de ondergrond de Lokale maximale waarde 4 als toepassingeis geldt voor de toepassing van grond uit alle zones. Bij toepassing van grond met de bodemkwaliteitskaart als bewijsmiddel wordt de P75 uit de zone van herkomst getoetst aan deze Lokale maximale waarde. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

20 Deelgebied Woon Midden Voor de zone Woon Midden is voor de bovengrond en ondergrond de Lokale maximale waarden 2 als de Lokale maximale waarden gekozen. Hierdoor is grondverzet binnen de zone op basis van de bodemkwaliteitskaart mogelijk. Dit betekent dat in deze zone deze Lokale maximale waarden als toepassingeis gelden voor de toepassing van grond uit alle zones. Bij toepassing van grond met de bodemkwaliteitskaart als bewijsmiddel wordt de P75 uit de zone van herkomst getoetst aan deze Lokale maximale waarde. Deelgebied Kassengebied & TNO Voor de zone Deelgebied Kassengebied & TNO is voor bovengrond en de ondergrond de Lokale maximale waarden 3 als de Lokale maximale waarden gekozen. Hierdoor is grondverzet binnen de zone op basis van de bodemkwaliteitskaart mogelijk. Dit betekent dat in deze zone deze Lokale maximale waarden als toepassingeis gelden voor de toepassing van grond uit alle zones. Bij toepassing van grond met de bodemkwaliteitskaart als bewijsmiddel wordt de P75 uit de zone van herkomst getoetst aan deze Lokale maximale waarde. In tabel 6B zijn deze Lokale maximale waarden weergegeven. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

21 Tabel 6B: Lokale maximale waarden die leiden tot een kwaliteitsverslechtering in de deelgebieden (mg/kg ds), standaardbodem (25% lutum, 10% organische stof) Deelgebied Dieptetraject Lokale maximale waarde 4 Dorp Noord & Zuid 0,5 2,0 m-mv Cadmium 2,7 Koper 121,8 Kwik 2,8 Lood 502 Nikkel 69,4 Zink 613 PAK 23,4 Minerale olie 347,1 Deelgebied Dieptetraject Lokale maximale waarde 2 Woon Midden 0,0-0,5 m-mv Cadmium 1,8 0,5-2,0 m-mv Koper 94,2 Kwik 1,0 Lood 270 Nikkel 74,2 Zink 599 PAK 11,5 Minerale olie 383,4 Deelgebied Dieptetraject Lokale maximale waarde 3 Kassengebied & TNO 0,0-0,5 m-mv Cadmium 1,8 0,5 2,0 m-mv Koper 94,0 Kwik 1,0 Lood 270 Nikkel 74,1 Zink 360 PAK 8,3 Minerale olie 383,7 4.5 Risicobeoordeling door middel van de Risicotoolbox Voor de Lokale maximale waarden die leiden tot een kwaliteitsverslechtering dient door middel van de Risicotoolbox onderzocht te worden in hoeverre deze Lokale maximale waarden leiden tot mogelijke risico s voor het duurzaam geschikt blijven van de bodem in relatie tot de van toepassing zijnde bodemfunctie. De Risicotoolbox biedt per bodemfunctie nader inzicht in de aard en omvang van de lokale risico s. Deze risico s worden berekend aan de hand van modellen en aannames van blootstellingsroutes bij bepaalde bodemfuncties. Door middel van de zijn de mogelijke risico s van de door de gemeente Rijswijk vastgestelde Lokale maximale waarden onderzocht. In onderstaande tabel zijn de resultaten weergegeven. De volledige uitkomsten van de analyse met de Risicotoolbox zijn als bijlage 4 opgenomen. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

22 Tabel 7: Overzicht resultaten Risicotoolbox Homogeen deelgebied Lokale Getoetste Resultaat Risicotoolbox maximale functie waarden Dorp Noord & Zuid Lmw 1, lmw 4 Wonen met tuin Een zeer lichte overschrijding van de risico-index voor humane risico's voor de stof lood in zowel Woon Midden Lmw 2 Wonen met tuin boven- als ondergrond. Aangezien de (toekomstige) bewoning in deze zone Kassengebied & TNO Lmw 3 Wonen met tuin voornamelijk bestaat uit rijtjeshuizen met een kleine stadstuin is de aanname die in de berekening is gemaakt voor ingestie van gewassen uit eigen tuin in deze zone overschat. Het beeld van de wijk op basis van luchtfoto's is dat de tuinen grotendeels bestaan uit grasveld en bestrating. Het risico wordt daarom verwaarloosbaar geacht. Een lichte overschrijding van de risico-index voor ecologische risico s (bij gemiddeld beschermingsniveau). Bij een matig ecologisch beschermingsniveau (dat in deze zone doorgaans van toepassing is) vindt geen overschrijding van de risico-index plaats. Op basis van de ecosystemen die in dit gebied verwacht worden is de verwachting dat voor circa 80% van het oppervlakte er sprake is van een functie met een laag ecologisch beschermingsniveau. Op basis van deze risicobeoordeling zijn de vastgestelde Lokale maximale waarden geschikt voor het duurzaam gebruik van de bodem voor mens en milieu bij de huidige gebruiksfunctie. 4.6 Homogene deelgebieden waarbij het beleid leidt tot een kwaliteitsverbetering De uitvoering van dit gebiedspecifieke beleid leidt in de volgende deelgebieden tot een kwaliteitsverbetering. Deelgebied Delftkwartier & Vrijenban Voor deze zone vindt in de bovengrond een kwaliteitsverbetering plaats van Wonen naar Achtergrondwaarde voor de bodemfunctie Overig. Hiermee komt de bodemkwaliteit in overstemming met het bodemgebruik. Deelgebied Hoornwijk-Broekploder Voor deze zone vindt in de bovengrond en ondergrond een kwaliteitsverbetering plaats van Wonen naar Achtergrondwaarde voor het gedeelte van de zone waar sprake is van een hoge ecologische waarde. Hiermee komt de bodemkwaliteit in overstemming met het bodemgebruik. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

23 Deelgebied Landgoederenzone Voor deze zone vindt in de bovengrond een kwaliteitsverbetering plaats van Wonen naar Achtergrondwaarde voor het gedeelte van de zone waar sprake is van een hoge ecologische waarde. Hiermee komt de bodemkwaliteit in overstemming met het bodemgebruik. De Landgoederenzone. In het gedeelte waar sprake is van een hoge ecologische waarde vindt in de bovengrond een kwaliteitsverbetering plaats. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

24 5 GEBIEDSSPECIFIEK BELEID 5.1 Gebiedsspecifiek beleid Op basis van hoofdstuk 3 en 4 wordt het gebiedsspecifieke beleid van de gemeente Rijswijk als volgt ingevuld: Voor de in de tabel 6A en 6B opgenomen deelgebieden gelden de in deze tabellen vermelde concentraties voor de genoemde parameters als Lokale maximale waarden. Voor de niet genoemde deelgebieden gelden de generieke normen die behoren bij de bodemfunctie als gebiedsspecifieke invulling van de bodemkwaliteit. Dit geldt eveneens voor de nieuwe stoffen uit het basispakket (barium, kobalt, molybdeen en PCB som 7). Voor hergebruik dient getoetst te worden aan de norm die bij de functie hoort 6. Voor de nieuwe parameters geldt dat deze toetsing alleen plaats vindt indien er kwaliteitsgegevens beschikbaar zijn. De toetsing of de kwaliteit van de toe te passen grond voldoet aan de Lokale maximale waarden is gebaseerd op toetsing van de 75-percentielwaarde (P75) van de zone van herkomst van de toe te passen grond aan de lokale maximale waarde van de zone van toepassing. Binnen de gemeente Rijswijk geldt de volgende definitie van grond, niet zijnde baggerspecie: Grond is vast materiaal dat bestaat uit minerale delen met een maximale korrelgrootte van 2 millimeter en organische stof in een verhouding en structuur zoals deze in de bodem van nature wordt aangetroffen, alsmede van nature in de bodem voorkomende schelpen en grind met een korrelgrootte van 2 tot 63 millimeter. Grond mag maximaal 10 gewichtsprocent bodemvreemd materiaal bevatten. Het gaat hierbij nadrukkelijk niet om bijmengingen van bodemvreemd materiaal in de grond nadat het materiaal is afgegraven. De initiatiefnemer voor het toepassen van de grond kan strengere eisen stellen. 5.2 Standstill op gebiedsniveau De gemeente Rijswijk geeft op de volgende wijze invulling aan het principe van stand still op gebiedsniveau (tabel 8a en 8b). 6 Bijlage B, tabel 1 van de Regeling Besluit bodemkwaliteit. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

25 Tabel 8a: Deelgebieden waar grondverzet leidt tot een kwaliteitsverbetering cq. standstill binnen het deelgebied Deelgebied, Dieptetraject Huidige bodemkwaliteit Kwaliteitsverbetering/ Standstill Delftkwartier & Vrijeban Bovengrond Wonen* Achtergrondwaarde (overig) Dorp Noord & Zuid Bovengrond Industrie Lmw 1/Industrie Hoornwijk-Broekpolder Bovengrond Wonen Achtergrondwaarde hoge ecologische waarde Ondergrond Wonen Achtergrondwaarde Landgoederen zone hoge ecologische waard Bovengrond Wonen Achtergrondwaarde Ondergrond Achtergrondwaarde * Achtergrondwaarde Ad *: Bijzondere toetsingsregels Besluit bodemkwaliteit zijn toegepast Tabel 8b: Deelgebieden waar grondverzet leidt tot een kwaliteitsverslechtering Deelgebied, Dieptetraject Huidige bodemkwaliteit Kwaliteitsverslechtering Dorp Noord & Zuid Ondergrond Wonen Lmw 4/ Wonen + Wonen Midden Bovengrond Wonen* Lmw 2/ Wonen + Ondergrond Achtergrondwaarde* Lmw 2/ Wonen + Kassengebied & TNO Bovengrond Wonen* Lmw 3/ Wonen + Ondergrond Wonen Lmw 3/ Wonen + Ad *: Bijzondere toetsingsregels Besluit bodemkwaliteit zijn toegepast Wonen + : Concentraties overschrijden in het algemeen in beperkte mate de norm van Wonen 5.3 De bodemkwaliteitskaart op basis van gebiedsspecifiek beleidskader Conform de Richtlijn Bodemkwaliteitskaarten van 3 september 2007 is er een toepassingskaart (bijlage 5) en een ontgravingskaart (bijlage 6) op basis van het gebiedsspecifiek beleid opgesteld De toepassingskaart De toepassingskaart legt vast aan welke eisen de toepassing van grond in een zone moet voldoen. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt in het dieptetraject van 0,0-0,5 m- mv en 0,5 2,0 m-mv. De toepassingskaart is opgenomen als bijlage De ontgravingskaart De ontgravingskaart geeft aan met welke waarde getoetst moet worden aan de toepassingseis in de zone van toepassing indien er sprake is van grondverzet zonder aanvullende keuring. De ontgravingskaart is opgenomen als bijlage 6. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

26 6 UITWERKING GEBIEDSSPECIFIEK GRONDSTROMENBELEID 6.1 Algemeen De kwaliteit van de toe te passen grond moet worden aangetoond met een milieuhygiënische verklaring. Het Besluit bodemkwaliteit kent voor grond de volgende typen milieuhygiënische verklaringen: Partijkeuring. Erkende kwaliteitsverklaring. Fabrikant-eigenverklaring. Bodemonderzoeken die voldoen aan bepaalde onderzoeksstrategieën van de NEN. Hierbij een onderscheid gemaakt in een bodemonderzoek naar de bodemkwaliteit op een locatie en een bodemonderzoek naar de kwaliteit van een partij toe te passen grond (zie ook tekstkader). Bodemkwaliteitskaart. Aan het gebruik van de bodemkwaliteitskaart als milieuhygiënische verklaring is een aantal voorwaarden verbonden. Deze worden in par. 6.2 beschreven. Als de partij grond voorzien is van een geldig bewijsmiddel (partijkeuring, erkende kwaliteitsverklaring, fabrikant-eigenverklaring) geldt dit als milieuhygiënische verklaring boven de bodemkwaliteitskaart, omdat deze een meer directe uitspraak doet over de kwaliteit van de toe te passen grond dan de bodemkwaliteitskaart. BODEMONDERZOEKEN NEN 5740 ALS BEWIJSMIDDEL BESLUIT BODEMKWALITEIT Bodemonderzoek naar kwaliteit van een partij toe te passen grond: Onderzoeksstrategie voor de toetsing of sprake is van schone bodem; Onderzoeksstrategie voor de toetsing of sprake is van schone bodem op grootschalige locaties; Onderzoeksstrategie voor de partijkeuring van niet-schone grond uit diffuus belast gebied met een heterogene verdeling van de verontreinigde stof. Bodemonderzoek naar kwaliteit van de bodem op een locatie: Onderzoeksstrategie voor een onverdachte locatie; Onderzoeksstrategie voor een grootschalige onverdachte locatie; Onderzoeksstrategie bij een onbekende bodembelasting; Onderzoeksstrategie voor de toetsing of sprake is van schone bodem; Onderzoeksstrategie voor de toetsing of sprake is van schone bodem op grootschalige locaties; Onderzoeksstrategie voor de partijkeuring van niet-schone grond uit diffuus belast gebied met een heterogene verdeling van de verontreinigde stof. 6.2 De bodemkwaliteitskaart als milieuhygiënische verklaring De ontgravingkaart beschrijft de kwaliteit van de grond die vrijkomt en die men elders weer wil toepassen. De toepassingskaart beschrijft de toepassingseisen ter plaatse van de locatie waar de grond wordt hergebruikt. Indien de kwaliteit van de ontgravingskaart beter of gelijk is aan de normen van de toepassingskaart is het toepassen van de grond toegestaan op basis van de bodemkwaliteitskaart. Indien de kwaliteit van de ontgravingskaart slechter is, is hergebruik op basis van de bodemkwaliteitskaart niet toegestaan. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

27 Aanvullend onderzoek conform het Besluit bodemkwaliteit is dan noodzakelijk om vast te stellen of de partij grond kan worden toegepast. De mogelijkheden om op basis van de bodemkwaliteitskaart grond toe te passen tussen de diverse zones in de gemeente Rijswijk is weergegeven in de grondverzetmatrix in bijlage Aanvullende voorwaarden hergebruik Naast een toets aan de toepassingseisen zoals weergegeven op de toepassingskaart, zijn nog een aantal voorwaarden bij het hergebruik van grond van toepassing. Deze worden navolgend toegelicht. Bodemvreemd materiaal Het percentage bodemvreemd materiaal in de grond mag niet groter zijn dan 10% (gewichtsprocent). De initiatiefnemer voor het toepassen van de grond kan strengere eisen stellen. Omdat grond onderdeel kan worden van de ontvangende bodem zijn alleen de volgende bijmengingen toelaatbaar: Steenachtige materialen in een grootte kleiner dan 63 mm, zoals resten van baksteen, cement of beton, natuur- of breuksteen. Organische materialen/reststoffen, die van nature tot verworden tot humus, met uitzondering van restanten van verduurzaamt of geverfd hout. Niet toelaatbaar zijn bijmengingen als kunststoffen, metalen, asbestcement resten, bewerkt hout en andere niet afbreekbare en/of (sterk) verontreinigde afvalresten. Deze dienen voor toepassing plaatsvindt te worden verwijderd uit de grond. Geregeld worden door opdrachtgevers aanvullende civieltechnische en/of cultuurtechnische en/of vruchtbaarheidseisen gesteld vanwege een beoogde specifieke toepassing. Zorgplicht Onder alle omstandigheden moet bij het toepassen van grond en baggerspecie en het verspreiden van baggerspecie de wettelijke zorgplicht in acht worden genomen. Deze zorgplicht betekent dat iedereen die weet of redelijkerwijs kan vermoeden dat nadelige gevolgen kunnen optreden als gevolg van een toepassing, maatregelen moet nemen om verontreiniging te voorkomen of zoveel mogelijk te beperken (artikel 13 Wet bodembescherming). Nuttige toepassing De hergebruikmogelijkheden gelden uitsluitend voor alle nuttige en functionele toepassingen van grond op of in de bodem en in oppervlaktewater. Hierbij mag niet meer materiaal worden toegepast dan nuttig of nodig is voor de toepassing. Wanneer aan deze criteria niet wordt voldaan, dan wordt de toepassing als storten van afvalstoffen gezien. Nuttige toepassingen zijn: Toepassing in bouwconstructies en weg- en waterbouwkundige constructies, waaronder wegen, spoorwegen, dijken, kades en geluidswallen. Toepassing in ophogingen tegen wateroverlast. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

28 Afdekken van een saneringslocatie of stortplaats om contact met bodemvervuiling te voorkomen. Verondiepen of dempen van oppervlaktewater om een gebied (opnieuw) in te richten. Toepassen in groeven van voormalige delfstofwinningen met het oog op herinrichting en stabilisering. Gevoelige bestemmingen, zoals kinderspeelplaatsen en moestuinen Indien grond ter plaatse van gevoelige bestemmingen (zoals kinderspeelplaatsen of moestuinen) wordt toegepast, kan de gemeente per geval bepalen welke partij grond mag worden toegepast en welke bewijsmiddelen hiervoor nodig zijn. De kwaliteit moet in principe voldoen aan de Achtergrondwaarden. Daarnaast moet door middel van een vooronderzoek aangetoond worden dat de grond afkomstig is van een asbest onverdachte locatie. Indien dit onvoldoende kan worden aangetoond is een asbestonderzoek noodzakelijk. Grootschalige toepassing De aanleg van onder andere dijken, geluidswallen en (spoor)wegen vallen meestal onder een grootschalige toepassing. Van grootschalige bodemtoepassingen is sprake als hierbij meer dan kubieke meter grond en baggerspecie meer dan twee meter hoog wordt toegepast. Op de maximale dikte van twee meter zijn enkele uitzonderingen van toepassing, zoals voor (spoor)wegen. Bij grootschalige bodemtoepassing kan licht verontreinigde grond en baggerspecie worden gebruikt zonder rekening te houden met de kwaliteit van de ontvangende bodem. Wel moeten de grond en baggerspecie voldoen aan de maximale emissiewaarde en moet de samenstellingswaarden voldoen aan de klasse Industrie. Op de grond en baggerspecie komt een leeflaag van minimaal een halve meter die wel aan de kwaliteit en functie van de omliggende bodem voldoet of een laag bouwstoffen die contact met de grond of baggerspecie voorkomt. In de toelichting op het besluit staat dat een gemeente een grootschalige toepassing niet kan verbieden of wijzigen via gebiedspecifiek beleid. Het is aldus een apart toetsingskader dat los staat van het gebiedspecifieke kader. Als aan de minimum eisen voor dit toetsingskader wordt voldaan kan er gebruik van worden gemaakt. Tijdelijke uitname of opslag. Bij diverse handelingen wordt grond gedurende een korte periode verplaatst, waarna de grond weer teruggebracht wordt. Voorbeeld hiervan is het graven van een sleuf ten behoeve van kabels en leidingen. Deze grond hoeft niet te worden onderzocht, tenzij vermoed wordt dat sprake is van (ernstig) verontreinigde grond. Indien grond tijdelijk wordt opgeslagen gelden bijbehorende voorwaarden, afhankelijk van de vorm van opslag. In navolgende tabel wordt dit per vorm van opslag nader toegelicht (tabel 6.1 uit de Handreiking Besluit bodemkwaliteit). Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

29 Een aanvullende voorwaarde is dat het tijdelijke depot met een degelijk hekwerk van tenminste 2 meter hoog moet worden afgesloten, zodat het bijstorten wordt voorkomen. Wegbermen en spoorwegen Op de functiekaart zijn in overleg met de gemeente tevens de spoorwegen, rijkswegen en de belangrijkste regionale wegen en hoofdwegen in de gemeente Rijswijk opgenomen. De bermen (de zone vanaf de rand van de verharding of het ballastbed tot aan een fysieke afscheiding met een maximum van 10 meter) langs deze (spoor)wegen hebben op de functieklassenkaart de functieklasse Industrie. 6.4 Bijzondere vormen van hergebruik Hergebruik vanuit een andere gemeente Voor hergebruik van grond uit een andere gemeente geldt dat er altijd een milieuhygiënische verklaring conform het Besluit bodemkwaliteit noodzakelijk is. De bodemkwaliteitskaart van een andere gemeente kan alleen als bewijsmiddel worden gehanteerd indien aangetoond wordt dat de grond afkomstig is van een locatie waar in de periode van 1948 tot 1980 geen sprake was van een oud (glas)tuinbouwgebied. Indien de bodemkwaliteitskaart als bewijsmiddel wordt gebruikt dienen de volgende documenten te worden aangeleverd: Een historisch onderzoek dat aantoont dat de grond afkomstig is van een locatie die onverdacht is voor bodemverontreiniging en onverdacht is voor asbest. Tevens dient in dit historisch aangegeven te worden dat er geen sprake is van een oud (glas)tuinbouwgebied uit de periode 1948 tot Een kleurenkopie van de bodemkwaliteitskaart met daarin ingetekend de locatie waarvan de betreffende partij grond afkomstig is. Een beschrijving van de kwaliteit van de grond op basis van de bodemkwaliteitskaart. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

30 Een kopie van het besluit van de betreffende gemeente waaruit blijkt dat de bodemkwaliteitskaart conform de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten van 3 september 2007 is opgesteld en dat de bodemkwaliteitskaart door de gemeente is vastgesteld. Daar waar grond wordt toegepast van buiten het beheergebied moet worden voldaan aan een van de volgende eisen: De generieke toepassingseis. De Lokale maximale waarden indien deze leidt tot een kwaliteitsverbetering/standstill. Indien er sprake is van een oud (glas)tuingebied uit de periode 1948 tot 1980 dient aanvullend een OCB-scan te worden uitgevoerd en te worden getoetst aan de generieke toepassingseis. In tabel 9 zijn de toepassingseisen per deelgebied weergegeven. Tabel 9: Toepassingseisen voor grond van buiten de gemeente Rijswijk Deelgebied Dieptetraject Toepassingseis 1. Delftkwartier en Vrijenban 0,0 0,5 m-mv Achtergrondwaarde 0,5 2,0 m-mv Achtergrondwaarde 2. Dorp Noord & Zuid 0,0 0,5 m-mv Lokale maximale waarde 1 0,5 2,0 m-mv Wonen 3. Woon Midden 0,0 0,5 m-mv Wonen 0,5 2,0 m-mv Achtergrondwaarde 4. Woon West 0,0 0,5 m-mv Wonen 0,5 2,0 m-mv Achtergrondwaarde 5. Bedrijven Vrijenban* 0,0 0,5 m-mv Niet van toepassing 0,5 2,0 m-mv 6. Hoornwijck-Broekpolder 0,0 0,5 m-mv Achtergrondwaarde (hoge ecologische waarde) 0,5 2,0 m-mv Achtergrondwaarde 6. Hoornwijck-Broekpolder 0,0-0,5 m-mv Wonen 0,5 2,0 m-mv Wonen 7. Kraayenburg* 0,0 0,5 m-mv Niet van toepassing 0,5 2,0 m-mv 8. Plaspoelpolder 0,0 0,5 m-mv Achtergrondwaarde 0,5 2,0 m-mv Achtergrondwaarde 9. Kassengebied & TNO 0,0 0,5 m-mv Wonen 0,5 2,0 m-mv Wonen 10. Buiten Zuid 0,0 0,5 m-mv Achtergrondwaarde 0,5 2,0 m-mv Achtergrondwaarde 11. Landgoederenzone 0,0 0,5 m-mv Achtergrondwaarde (hoge ecologische waarde) 0,5 2,0 m-mv Achtergrondwaarde 11. Landgoederenzone 0,0 0,5 m-mv Wonen 0,5 2,0 m-mv Achtergrondwaarde * :Voor deze deelgebieden zijn onvoldoende analysegegevens beschikbaar voor het berekenen van de bodemkwaliteit Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

31 6.4.2 Aanvullingen van een saneringsput Voor aanvulling van een (sanerings)put geldt dat de kwaliteit van de aanvulgrond per bodemlaag moet voldoen aan de toepassingseis van de betreffende laag. De gemeente Rijswijk hanteert de toepassingseis van de bodemkwaliteitskaart als terugsaneerwaarde bij saneringen in het kader van de Wet bodembescherming. Bij aanvullingen dieper dan 2 m-mv geldt dat de aanvulgrond dezelfde of een betere kwaliteit moet hebben dan de ontvangende bodem op die diepte Verplaatsen binnen één locatie De ervaring leert dat er vaak behoefte is om binnen een project grond te verplaatsen, zonder dat er uitgebreide/gecompliceerde toetsen nodig zijn om dit mogelijk te maken. Grond kan verplaatst worden binnen één locatie, mits voldaan is aan de volgende eisen: De kwaliteit van de grond die verplaatst wordt moet door middel van een onderzoek zijn bepaald. Het te verrichten onderzoek dient minimaal te voldoen aan de NEN 5725 en de NEN Bij toepassing in de leeflaag moeten de gehalten in de leeflaag gelijk of lager zijn dan de geldende toepassingseis. Verplaatsing is alleen toegestaan binnen een locatie. Voorbeelden van een locatie zijn: de locatie die onderwerp is van één bestek, de locatie die onderwerp is van één bouwvergunning of de eenheid die onderwerp is van één art.19-procedure. In ieder geval kan er alleen sprake zijn van verplaatsen binnen een locatie indien er sprake is van een min of meer aaneengesloten gebied en er sprake is van een samenhangend initiatief. Het in dit kader verplaatsen van grond binnen één locatie is verboden indien er sprake is van een concentratie van vluchtige of mobiele verontreinigingen hoger dan Achtergrondwaarde in de te verplaatsen grond. Ten aanzien van deze vorm van hergebruik merken we nog op dat het toegestaan is om, voorafgaand aan het verplaatsen, bijmengingen af te zeven. Dit wordt niet gezien als het bewerken van afvalstoffen Tarragrond Voor tarragrond blijft tot 2 jaar na inwerkingtreding de Vrijstellingsregeling plantenresten en tarragrond van kracht. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

32 7 MELDING, TOEZICHT EN HANDHAVING 7.1 Meldingsprocedure Degene die grond of baggerspecie gaat toepassen moet dit ten minste vijf werkdagen van te voren melden via het Meldpunt bodemkwaliteit, ( Hier wordt ook nadere informatie over het melden verstrekt. Iedere melding wordt direct (elektronisch) doorgezonden aan het bevoegd gezag (college van burgemeester en wethouders en waterkwaliteitsbeheerder) en aan degenen die belast zijn met het toezicht op de naleving. Het bevoegd gezag controleert de meldingen. Wanneer de gemelde toepassing niet in overeenstemming is met het gemeentelijke beleid of wanneer de aangeleverde informatie van onvoldoende kwaliteit is, dan moet het bevoegd gezag dit binnen 5 werkdagen aangeven. De meldingsplicht geldt voor alle toepassingen van grond en baggerspecie, met uitzondering van: De toepassing van grond of baggerspecie door particulieren. Het toepassen van grond of baggerspecie binnen een landbouwbedrijf als de grond afkomstig is van een tot dat landbouwbedrijf behorend perceel grond waarop een vergelijkbaar gewas wordt geteeld als op het perceel grond waar de grond of baggerspecie wordt toegepast. Het verspreiden van baggerspecie uit een watergang over de aan de watergang grenzende percelen. Het toepassen van schone grond en baggerspecie in hoeveelheden kleiner dan 50 m 3. Voor het toepassen van schone grond en baggerspecie in hoeveelheden vanaf 50 m 3 moet eenmalig de toepassingslocatie worden gemeld. 7.2 Toezicht en handhaving De gemeente Rijswijk heeft tot taak toe te zien op naleving van de regels uit het Besluit bodemkwaliteit en zo nodig bestuursrechtelijk op te treden. De inwerkingtreding heeft gevolgen voor de gemeentelijke werkprocessen en brengt veranderingen mee in de uitvoering, toezicht en handhaving bij hergebruik van grond. Door SenterNovem/Bodem+ is een HandhavingsUitvoeringsMethode (HUM) Besluit bodemkwaliteit ontwikkeld 7. Deze HUM zal als basis en naslagwerk bij toezicht en handhaving in Rijswijk worden gebruikt. De resultaten van het handhavingsbeleid worden in de jaarverslagen opgenomen. Bestuursrechtelijke handhaving Wanneer het bevoegd gezag constateert dat de regels van het Besluit bodemkwaliteit en/of de Wet bodembescherming niet wordt nageleefd, kan bestuursdwang worden uitgeoefend of een last onder dwangsom worden opgelegd. 7 Handhaving Uitvoeringsmethode Besluit bodemkwaliteit, augustus 2009 Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

33 Strafrechtelijke handhaving De strafrechtelijke handhaving van het Besluit bodemkwaliteit en de Wet bodembescherming wordt geregeld in de Wet op de Economische Delicten. Overtredingen van voorschriften van het Besluit bodemkwaliteit en de Wet bodembescherming zijn economische delicten. Indien zij opzettelijk zijn begaan, worden zij aangemerkt als misdrijven. Met de opsporing van overtredingen is in de eerste plaats de politie belast. De gemeente constateert en schakelt de politie in. Transporthandhaving Bij transport van grond of baggerspecie dient de transporteur ten minste aan te kunnen tonen wat de kwaliteit, herkomst en bestemming van deze grond is. Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

34 8 COORDINATOR BESLUIT BODEMKWALITEIT GEMEENTE RIJSWIJK Binnen de gemeente Rijswijk is de coördinator Besluit bodemkwaliteit verantwoordelijk voor de volgende aspecten: Interne en externe informatieverstrekking inzake het Besluit bodemkwaliteit. Samenwerking tussen gemeentelijke afdelingen en teams coördineren, teneinde een optimaal hergebruik te kunnen realiseren. Registratie gemeentelijke grondstromen. Contactpersoon voor provincie inzake het Besluit bodemkwaliteit. Het stimuleren van hergebruik van grond, zowel intern als extern. Het houden van vooroverleg met initiatiefnemers. Het ontvangen, registeren en het toetsen van de meldingen. Het verwerken van de verkregen informatie in het Gemeentelijke informatiesysteem. =o=o=o= Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport juli 2011

35 A COMPANY OF Bijlage 1 Bodemfunctiekaart gebiedsspecifiek beleidskader Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport 25 juli 2011

36 N Bodemfunctiekaart Hoge ecologische waarde Industrie Overig Toekomstig wonen Eikelenburg Toekomstig wonen met tuin Sion het Haantje Toekomstig wonen met tuin TNO Pasgeld Wonen met tuin water Titel: Bodemfunctiekaart Rijswijk Project: Bodemkwaliteitskaart Gemeente Rijswijk Opdrachtgever: Gemeente Rijswijk Datum: Schaal: 25/10/2010 1:20000 (A3) Figuur: 2 m ,000

37 A COMPANY OF Bijlage 2 Kaart homogene deelgebieden Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport 25 juli 2011

38

39 A COMPANY OF Bijlage 3 De bodemkwaliteitskaart Nota Bodembeheer Rijswijk 9W /R004/JC/FJ/Maas Definitief rapport 25 juli 2011

40 N Bodemkwaliteitskaart AW2000 Wonen Industrie 10 Niet bepaald 7 Titel: Bodemkwaliteitskaart bovengrond Project: Bodemkwaliteitskaart Gemeente Rijswijk 1 1 Opdrachtgever: Gemeente Rijswijk Datum: Schaal: /10/2010 1:20000 (A3) Figuur: 9a m ,000