Bodemkwaliteitskaart PFOS en PFOA locatie Schiphol Trade Park Hoofddorp Gemeente Haarlemmermeer

Transcriptie

1 Notitie Contactpersoon Jochem Bloemendaal Datum 7 december 2017 Bodemkwaliteitskaart PFOS en PFOA locatie Schiphol Trade Park Hoofddorp Gemeente Haarlemmermeer 1 Inleiding In opdracht van Schiphol Trade Park en in nauw overleg met de Gemeente Haarlemmermeer en de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied heeft Tauw deze notitie opgesteld. Het betreft de onderbouwing van de bodemkwaliteitskaart voor PFOS en PFOA in het plangebied Schiphol Trade Park (STP) te Hoofddorp. Deze bodemkwaliteitskaart is een specifieke invulling van de beleidsregel PFOS en PFOA Haarlemmermeer en kan worden beschouwd als een aanvulling voor de parameters PFOS en PFOA naast de in 2017 opgestelde bodemkwaliteitskaart van de Gemeente Haarlemmermeer. Het onderhavige gebied betreft het ontwikkelingsgebied van Schiphol Trade Park en wordt begrensd door de snelweg A4, de Bennebroekerweg, de spoorverbinding Leiden-Schiphol en de Geniedijk. In bijlage 1 is een regionaal overzicht van het gebied weergegeven. Het onderhavige plangebied is dus een beperkt deel van het grondgebied van de gemeente Haarlemmermeer. In de genoemde bodemkwaliteitskaart uit 2017 heeft STP de naam zone 1A gekregen. Deze bodemkwaliteitskaart en de bijbehorende Nota bodembeheer worden naar verwachting begin 2018 vastgesteld. Deze bodemkwaliteitskaart betreft de reguliere parameters (stoffen uit het NEN-pakket); voor het deelgebied van STP is tevens gebiedsspecifiek beleid uitgewerkt voor bestrijdingsmiddelen. In de vigerende bodemkwaliteitskaart (van 2016) is STP niet als separate zone (met gebiedsspecifiek beleid) aangewezen. Het doel van deze aanvullende bodemkwaliteitskaart is het vaststellen van de achtergrondgehalten aan PFOS en PFOA in het ontwikkelgebied van STP, zodat op basis van de bodemkwaliteitskaart het grondverzet in het kader van de voorgenomen planontwikkeling plaats kan vinden binnen de regels en richtlijnen van het Besluit bodemkwaliteit (Bbk). Bodemkwaliteistkaart PFOS en PFOA Schiphol Trade Park 1\15

2 Ten behoeve van het opstellen van de bodemkwaliteitskaart is op grote schaal bodemonderzoek uitgevoerd binnen STP. De uitgangspunten, een overzicht van de uitgevoerde werkzaamheden en de resultaten van dit onderzoek zijn gerapporteerd in het document Onderzoek ten behoeve van opstellen bodemkwaliteitskaart PFOS en PFOA, Schiphol Trade Park met kenmerk R RMH-sal-V01. Het genoemde rapport is in bijlage 2 toegevoegd aan deze rapportage. Leeswijzer In hoofdstuk twee wordt het beleidskader nader toegelicht. Vervolgens wordt in hoofdstuk 3 de gehanteerde werkwijze toegelicht. In hoofdstuk 4 worden de resultaten van het proces zoals voorgeschreven in de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten uitgewerkt. 2 Wettelijke context 2.1 Beleidskader bodemkwaliteitskaarten De bodemkwaliteitskaart is opgesteld conform de regels van het Bbk. Onder het Bbk is de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten (VROM d.d. 3 september 2007 en laatste gewijzigd d.d. 1 april 2011; hierna te noemen de Richtlijn) opgesteld. In de Richtlijn staan regels en aanvullende aanwijzingen voor het opstellen van de bodemkwaliteitskaart, hoe omgegaan dient te worden met de kaart en hoe een adequaat grondstromenbeleid er uitziet. De Richtlijn is bedoeld voor het opstellen van bodemkwaliteitskaarten: Voor toepassen van grond en bagger op bodem (ontvangende bodem) Als bewijsmiddel van kwaliteit van vrijkomende grond (de partij) 2.2 Beleidskader PFOS en PFOA Parallel aan ontstaan van de PFOS-problematiek in de Haarlemmermeer heeft het hergebruik van grondstromen met PFOS-verdachte of -houdende grond op zowel landelijk als regionaal niveau meer bekendheid gekregen. Naar aanleiding hiervan heeft de provincie Noord-Holland in juli 2017 de Beleidsregel PFOS en PFOA Noord-Holland vastgesteld. Deze beleidsregel gaat met name over de beoordeling van PFOS in het licht van de Wbb. Deze beleidsregel bood echter (nog) geen oplossing in de problematiek rondom hergebruik van grondstromen, voor wat betreft PFOS. In verband hiermee heeft de gemeente Haarlemmermeer op 3 oktober jongsleden een beleidsregel voor het toepassen van PFOS- en PFOA-houdende grond en baggerspecie op de landbodem in de gemeente Haarlemmermeer vastgesteld. Binnen de op dit moment beschikbare stand der techniek heeft de gemeente een pragmatische oplossing geboden voor het omgaan met licht met PFOS verontreinigde grond waar het gaat om hergebruik van grond. 2\15 Bodemkwaliteistkaart PFOS en PFOA Schiphol Trade Park

3 In de volgende paragrafen wordt nader ingegaan op de beleidsregel PFOS en PFOA van de provincie Noord-Holland respectievelijk de beleidsregel voor het toepassen van PFOS- en PFOAhoudende grond en baggerspecie van de Gemeente Haarlemmermeer Beleidsregel PFOS en PFOA Noord-Holland (Wbb) De provincie Noord-Holland heeft in juli 2017 de Beleidsregel PFOS en PFOA Noord-Holland vastgesteld. De beleidsregel geeft invulling aan artikel 13 (zorgplicht) van de (Wbb). In de beleidsregel wordt onderscheid gemaakt tussen de zogeheten nieuwe verontreinigingen en historische verontreinigingen ; daarnaast biedt de beleidsregel een kader voor tijdelijke uitname. Hieronder wordt de inhoud van de genoemde onderdelen samengevat. Nieuwe verontreinigingen Indien het aannemelijk is dat 50 % of meer van de bodemverontreiniging is ontstaan na 1 januari 1987 is sprake van een nieuwe verontreiniging waarvoor de zorgplicht van toepassing is. Indien uit bodemonderzoek blijkt dat de zorgplicht van toepassing is, geldt, in aanvulling op hetgeen bepaald is in de artikelen 13 en 27 van de Wet, kort samengevat het volgende (conform artikel 5 Beleidsregel): Een nieuwe bodemverontreiniging met PFOS en/ of PFOA dient volledig ongedaan te worden gemaakt, indien dat redelijkerwijs mogelijk is Maatregelen om een nieuwe bodemverontreiniging met PFOS ongedaan te maken moeten worden beschreven in een plan van aanpak Dit plan van aanpak dient ter goedkeuring te worden voorgelegd aan GS van Noord-Holland Afwijking van het volledig ongedaan maken, indien dit redelijkerwijs niet verlangd kan worden, is mogelijk, dit dient dan onderbouwd te worden in het plan van aanpak. Het beoordelingskader voor historische verontreinigingen, zoals beschreven in de beleidsregel, dient in dat geval als uitgangspunt (conform artikel 7 Beleidsregel) Historische verontreinigingen Indien het aannemelijk is dat 50 % of meer van de bodemverontreiniging is ontstaan vóór 1 januari 1987 is er sprake van een historische bodemverontreiniging. Indien uit bodemonderzoek blijkt dat sprake is van een historische bodemverontreiniging, dient degene die voornemens is de bodem te saneren dan wel handelingen te verrichten ten gevolge waarvan de verontreiniging van de bodem wordt verminderd of verplaatst dit te melden aan GS van Noord-Holland op grond van artikel 28 van de Wet. Kort samengevat geldt hierbij het volgende (conform artikel 7 Beleidsregel): Indien de op een locatie aangetroffen gehalten van PFOS of PFOA in de grond lager zijn dan 0,1 μg/kg en/ of in grondwater lager dan 0,01 μg/l, wordt de locatie als niet verontreinigd beschouwd Bodemkwaliteistkaart PFOS en PFOA Schiphol Trade Park 3\15

4 Indien de gehalten van PFOS in de grond tussen 0,1 μg/kg en 8 μg/kg liggen en/ of de gehalten in het grondwater tussen 0,01 μg/l en 4,7 μg/l liggen en indien de gehalten van PFOA in de grond tussen 0,1 μg/kg en 674 μg/kg liggen en/of de gehalten in het grondwater tussen 0,01 μg/l en 0,39 μg/l liggen, wordt de locatie als verontreinigd beschouwd, maar is geen bodemsanering noodzakelijk Bij gehalten van PFOS in de grond hoger dan 8 μg/kg en/ of gehalten in grondwater hoger dan 4,7 μg/l, en/ of bij gehalten van PFOA in de grond hoger dan 674 μg/kg en/ of gehalten in grondwater hoger dan 0,39 μg/l wordt de bodem als ernstig verontreinigd beschouwd waarbij aangenomen wordt dat de verontreiniging tevens leidt tot zodanige risico's voor mens, plant of dier dat spoedige sanering noodzakelijk is. Degene die voornemens is de bodem te saneren dient hiertoe een saneringsplan in zoals bedoeld in artikel 39 van de Wet. Herschikken en tijdelijk uitplaatsen In de artikelen 8 en 9 zijn regels opgenomen voor het herschikken en tijdelijk uitplaatsen van met PFOS en/ of PFAS verontreinigde grond. De artikelen zijn zowel van toepassing op saneringslocaties (historische verontreinigingen) als op locaties met ongedaanmakingsverplichting (nieuwe verontreinigingen). Herschikken van met PFOS en/ of PFOA verontreinigde grond binnen een saneringslocatie of een locatie waarvoor een ongedaanmakingsverplichting als bedoeld in artikel 5 van deze Beleidsregel geldt, is toegestaan indien de gehalten van PFOS in de grond lager zijn dan 100 μg/kg en gehalten van PFOA in grond lager zijn dan 674 μg/kg. Stortverbod Er geldt een algemeen stortverbod voor grond. Grond kan alleen worden gestort met een niet reinigbaarheidsverklaring van het Rijk (Rijkswaterstaat Leefomgeving Bodem+). Sinds najaar 2016 worden er echter geen niet-reinigbaarheidsverklaringen meer door het Rijk afgegeven voor grond met PFOS. Dergelijke verklaringen mogen namelijk niet worden afgegeven indien er binnen 5 jaar zicht is op een verwerkingsmethode. Het Rijk verwacht dat dit het geval is. Aangezien PFOS en PFOA verwante stoffen zijn die bovendien vaak in combinatie voorkomen, mag verwacht worden dat ook voor PFOA geen niet-reinigbaarheidsverklaring meer zal worden afgegeven Beleidsregel PFOS en PFOA Haarlemmermeer (hergebruik Bbk) De beleidsregel van de provincie Noord-Holland betreft de invulling van de Wet bodembescherming. Hergebruik van grond wordt regulier geregeld vanuit het Besluit bodemkwaliteit, waarvan de bevoegdheden primair bij de gemeente berusten. Om invulling te geven aan de hergebruiksmogelijkheden van PFOS-houdende of -verdachte grondstromen is door de Gemeente Haarlemmermeer een beleidsregel vastgesteld (Nota van B&W, ; 3 oktober 2017). Een samenvatting van de beleidsregel is hieronder opgenomen. 4\15 Bodemkwaliteistkaart PFOS en PFOA Schiphol Trade Park

5 In de bodemwetgeving zijn geen normen voor PFOS en PFOA vastgesteld en is geen achtergrondwaarde (waarde die over het algemeen voorkomt in de grond in gebieden die niet door een directe bron met PFOS en PFOA zijn belast) bekend. Dit betekent dat vanuit de zorgplicht zoals opgenomen in de Wet bodembescherming (Wbb) grond en baggerspecie, waarin PFOS en PFOA zijn aangetroffen, niet mogen worden toegepast, verspreid of gestort. Deze grond en baggerspecie kunnen niet volledig worden gereinigd, waardoor deze moeten worden opgeslagen in een depot of bij een grondbank totdat hergebruik wel mogelijk is. Hierdoor is inmiddels bij de grondbanken in de regio nauwelijks opslagcapaciteit beschikbaar en wordt het hergebruik van grond in ernstige mate belemmerd. Het beleid is erop gericht hergebruik van grond binnen de gemeente mogelijk te maken zonder de kwaliteit te verslechteren. Toepassingen van PFOS- en/ of PFOA-houdende grond en baggerspecie binnen de gemeente Haarlemmermeer zijn onder de volgende voorwaarden toegestaan: De gehalten PFOS /PFOA in de toe te passen grond zijn niet substantieel hoger dan in de ontvangende grond (de kwaliteit wordt niet slechter), tenzij het om een Grootschalige Bodemtoepassing (GBT) gaat, zoals bedoeld in het Besluit Bodemkwaliteit De hoeveelheid PFOS/PFOA is lager dan de waarde waarop de saneringsregels van de provincie van toepassing zijn (8 µg/kg voor PFOS en 674 µg/kg voor PFOA) Het toepassen van grond en baggerspecie levert geen risico's op voor de functie van de ontvangende bodem De toe te passen grond is afkomstig uit de Gemeente Haarlemmermeer Meest relevante beleidsregels voor toepassen van PFOS en PFOA-houdende grond en baggerspecie op de landbodem in de gemeente Haarlemmermeer: Op grond van het Besluit bodemkwaliteit, maximale waarden voor het toepassen van grond of baggerspecie op of in de bodem, voor de bodem waarop grond of bagger wordt toegepast en voor verspreiden van baggerspecie over het aangrenzende perceel zijn vastgesteld in tabel 1 van bijlage B behorend bij de Regeling bodemkwaliteit De genoemde maximale waarden gelden voor de bodemfunctieklassen Wonen en Industrie De rapporten van het RIVM uit 2011 en 2016 over de milieukwaliteitswaarden voor PFOS en uit 2017 over de milieukwaliteitswaarden voor PFOA, het uitgangspunt vormen voor deze beleidsregel De Gemeente Haarlemmermeer heeft het volgende gebiedsspecifieke toetsingskader vastgesteld. Bodemkwaliteistkaart PFOS en PFOA Schiphol Trade Park 5\15

6 Tabel 2.1 Maximale waarden PFOS uit beleidregel PFOS/PFOS Haarlemmermeer Bodemkwaliteitsklasse PFOS / PFOA PFOS (μg/kg d.s.) ontvangende grond Bodemkwaliteit PFOA (μg/kg d.s) ontvangende grond Klasse Niet ingedeeld vrij toepasbaar NB. dit is zonder bodemtypecorrectie < 1,0 < 1,0 Klasse Niet ingedeeld-pfos/ PFOA - toepasbaar natuur/landbouw maximale waarde 3,2 maximale waarde 7 Wonen maximale waarde 5 maximale waarde 89 Industrie maximale waarde 8 maximale waarde 674 Niet toepasbaar > 8 > Status en context onderhavige bodemkwaliteitskaart De onderhavige bodemkwaliteitskaart betreft een aanvulling voor de parameters PFOS en PFOA op de bestaande bodemkwaliteitskaart van de gemeente Haarlemmermeer uit 2016 (Bodemfunctiekaart en Bodemkwaliteitskaart 2016 gemeente Haarlemmermeer. Nota B&W ). In deze bodemkwaliteitskaart heeft STP de naam zone 1A gekregen. Dit document betreft dus alleen het grondgebied van zone 1A. De samenhang tussen de verschillende wettelijke en beleidsmatige kaders is in de onderstaande figuur samengevat. 6\15 Bodemkwaliteistkaart PFOS en PFOA Schiphol Trade Park

7 Wettelijk kader: Besluit bodemkwaliteit Wettelijk kader: Wat bodembescherming Nota Bodembeheer gemeente Haarlemmermeer, beleidskader voor grondverzet (september 2017) Bodemfunctiekaart en Bodemkwaliteitskaart 2017 gemeente Haarlemmermeer Beleidsregel PFOS en PFOA Noord-Holland (Gedeputeerde Staten van Noord- Holland). Provinciaal blad nr d.d. 20 juli 2017 Beleidsregel voor het toepassen van PFOS- en PFOA-houdende grond op de landbodem in de gemeente Haarlemmermeer (gemeenteblad nr d.d. 11 oktober 2017) Bodemkwaliteitskaart PFOS en PFOA Schiphol Trade Park Onderhavig document Figuur 2.1 Schematische samenvatting samenhang tussen de wettelijke en beleidsmatige kaders 3 Werkwijze opstellen bodemkwaliteitskaart Voor de vervaardiging van de bodemkwaliteitskaart is de gefaseerde werkwijze gehanteerd, zoals deze is beschreven in de Richtlijn. De werkwijze omvat de volgende stappen: Stap 1: Definitiefase en opstellen programma van eisen Stap 2: Selectiecriteria en vaststellen onderscheidende kenmerken Stap 3: Selectie en voorbewerking data Stap 4: Indeling in homogene deelgebieden op basis van onderscheidende kenmerken Stap 5: Controle en evaluatie van de gebiedsindeling van het beheersgebied Stap 6: Verzamelen aanvullende informatie Stap 7: Karakteriseren van de bodemkwaliteit per bodemkwaliteitszone Stap 8: Opstellen bodemkwaliteitskaart (ontgravings- en toepassingenkaart) 3.1 Definitiefase en opstellen programma van eisen (stap 1) In het programma van eisen is vastgelegd waaraan de bodemkwaliteitskaart moet voldoen. Het programma van eisen is voortgekomen uit de wensen van het STP met betrekking tot het gebruik van de locatie en de eerder genoemde beleidsnota. Bodemkwaliteistkaart PFOS en PFOA Schiphol Trade Park 7\15

8 Het programma van eisen omvat de volgende uitgangspunten: 1. De bodemkwaliteitskaart wordt opgesteld voor de bodemlagen 0-0,5 m -mv en 0,5-1,0 m -mv 2. De bodemkwaliteitskaart wordt opgesteld voor de stoffen PFOS en PFOA 3. De bodemkwaliteitskaart wordt opgesteld voor het plangebied STP 4. De bodemkwaliteitskaart wordt opgesteld volgens de normen uit de Beleidsregel voor het toepassen van PFOS- en PFOA-houdende grond op de landbodem in de gemeente Haarlemmermeer (Gemeenteblad nr d.d. 11 oktober 2017) 5. De bodemkwaliteitskaart betreft een invulling van de onder 4 genoemde beleidsregels en kan als aanvulling de vast te stellen bodemkwaliteitskaart met nota bodembeheer worden uit 2017 worden gezien. Formeel valt de onderhavige bodemkwaliteitskaart echter rechtstreeks onder de genoemde beleidsregel, aangezien het een invulling van de zorgplicht betreft 3.2 Indeling en evaluatie homogene deelgebieden (stap 2, 4 en 5) In het kader van het uitgevoerde bodemonderzoek onderzoek (stap 6) is uit voorzorg uitgegaan van twee homogene deelgebieden. Daarbij is het gebied opgedeeld in twee delen, waarbij de scheiding lag in het hart van de Rijnlanderweg. Bij de totstandkoming van het gebiedspecifieke beleid voor bestrijdingsmiddelen in zone 1A (het STP-deelgebied) is dat aanvankelijk ook aangehouden. In de definitieve zoneren is zone 1A weer samengevoegd op basis van de statistische kentallen en de overeenkomstige bodemgebruikshistorie en bodemopbouw. Op basis van het historische landgebruik, de aard en omvang van de belangrijkste verspreidingsroutes van PFOS en PFOA en de resultaten van het uitgevoerde bodemonderzoek is het gebied homogeen verontreinigd. 3.3 Selectie en voorbewerken data (stap 3) De beschikbare bodeminformatie met betrekking tot PFOS en PFOS is afkomstig uit de volgende bodemonderzoeken: Verkennend bodemonderzoek Rijnlanderweg kavel 2 te Hoofddorp, Aveco de Bondt, december 2016 Bodemonderzoek Kavel B, Tauw bv, oktober 2017 Verkennend (water)bodemonderzoek Fietspad Beter Benutten Hoofddorp, Tauw bv, oktober 2017 Onderzoek ten behoeve van opstellen bodemkwaliteitskaart PFOS en PFOA, Schiphol Trade Park, Tauw bv (dit onderzoek levert overgrote deel van de analyses), november 2017 De resultaten van deze onderzoeken zijn meegenomen in het bepalen van de achtergrondwaarde in het gebied. 8\15 Bodemkwaliteistkaart PFOS en PFOA Schiphol Trade Park

9 3.4 Verzamelen aanvullende informatie (stap 6) Voorafgaand aan de uitvoering van het onderzoek ten behoeve van opstellen bodemkwaliteitskaart PFOS en PFOA, Schiphol Trade Park is in deze stap bepaald in hoeverre de beschikbare gegevens aangevuld moesten worden. Daarbij is op dat moment nog uitgegaan van 2 homogene deelgebieden. Het per homogeen deelgebied verzamelen van aanvullende informatie is noodzakelijk indien: Voor het deelgebied geldt dat, voor de op de bodemkwaliteitskaart weer te geven stoffen, minder dan 20 waarnemingen beschikbaar zijn of per subdeelgebied minder dan 3 waarnemingen beschikbaar zijn Indien de beschikbare bodemdata verouderd is (> 5 jaar) Voor de op de kaart weergegeven stoffen geldt dat sprake is van onvoldoende ruimtelijke spreiding Omdat binnen STP onvoldoende informatie over de gehalten aan PFOS en PFOS aanwezig was is oktober en november 2017 onderzoek uitgevoerd. Verwezen wordt naar paragraaf 5.1 en 5.2 van het rapport betreffende het genoemde bodemonderzoek. De rapportage van dit onderzoek is als bijlage 2 toegevoegd aan deze notitie. 3.5 Karakteriseren van de bodemkwaliteit per bodemkwaliteitszone (stap 7) Voorafgaand aan de statistische analyses van verzamelde gegevens hebben twee belangrijke voorbewerkingen plaatsgevonden die betrekking hebben op waarnemingen beneden de detectielimiet en uitbijters. In het gebruik van de analyseresultaten uit de genoemde bodemonderzoeken zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: Het gehalte aan PFOS wordt vastgesteld op basis van de som van PFOS lineair en PFOS vertakt Wanneer zowel PFOS lineair als PFOS vertakt niet verhoogd ten opzichte van de rapportagegrens zijn aangetroffen wordt dit beoordeeld als dat er geen PFOS is aangetoond (toetsingsgehalte fictief 0 ) Wanneer één van beide, PFOS lineair of PFOS vertakt, is gemeten wordt voor het gehalte dat niet boven de rapportagegrens ligt een factor 0,7 maal de rapportagegrens gehanteerd Voor het bereken van statistische kentallen (gemiddelden en percentielwaarden) is in alle gevallen gerekend met 0,7 maal de rapportagegrens Bodemkwaliteistkaart PFOS en PFOA Schiphol Trade Park 9\15

10 Uitbijters Uitbijters zijn individuele waarnemingen die zodanig sterk afwijken van het patroon van de andere waarnemingen in een homogeen deelgebied, dat het vermoeden bestaat dat er mogelijk sprake is van een lokale verontreiniging die het gevolg is van een (nog) onbekende bron. Conform de Richtlijn zijn de uitbijters in principe meegenomen bij de berekening van de gebiedseigen kwaliteit, tenzij aannemelijk gemaakt kon worden dat het om een (nog) onbekende lokale verontreiniging ging, of dat er fouten zijn gemaakt in het veld of laboratorium. Uitbijters zijn gedefinieerd als die analyseresultaten die liggen boven de 75-percentielwaarde plus driemaal de interkwartielafstand (75p + 3*(75p-25p)). Dit is een eenvoudige en reproduceerbare methode die regelmatig wordt toegepast om uitbijters in een dataset te detecteren. Er zijn geen monsters waarbij plaatselijk de uitbijtergrens overschreden wordt. Het is dan ook niet aannemelijk dat sprake is van lokale puntbronnen voor PFOS en PFOS. Er zijn daarom geen uitbijters verwijderd uit de dataset. Statistische analyses en toetsingen De statistische analyse van de voorbewerkte gegevens leidt tot vaststelling van de gebiedseigen bodemkwaliteit voor de onderzochte stoffen en de beschouwde bodemlagen. Het gaat hier om het karakteriseren van de verdeling (ofwel het bereik) van de gehalten. De verdeling van gehalten is door een aantal statistische kentallen inzichtelijk gemaakt. In dit onderzoek zijn de volgende kentallen per deelgebied, stof en bodemlaag bepaald: Aantal waarnemingen Minimum en maximum Gemiddelde Percentielwaarden (P5, P80, P90, P95) Standaarddeviatie Variantiecoëfficiënt De interventiewaarden en maximale waarden van de bodemklassen van de verschillende stoffen De statistische kentallen zijn berekend voor de werkelijke gehalten en voor de gehalten bij een standaardbodem (lutum 25 %, organische stof 10 %). De omrekening naar standaardbodem heeft conform de Richtlijn plaatsgevonden op de resultaten van de berekeningen (dus niet op monsterpuntniveau). De kentallen voor standaardbodem zijn gebruikt voor de toetsingen. De omrekening geldt niet voor de individuele monsters die niet boven de rapportagegrens liggen. De belangrijkste kentallen in dit overzicht zijn het gemiddelde en de 80- en 95-percentielwaarde: Het gemiddelde wordt gebruikt om de kwaliteit van de ontvangende bodem vast te stellen. Dit is in lijn met de (vigerende) bodemkwaliteitskaart voor de reguliere parameters 10\15 Bodemkwaliteistkaart PFOS en PFOA Schiphol Trade Park

11 De 80-percentielwaarde (P80) is gebruikt om de bodemkwaliteit van te ontgraven partij vast te stellen volgens het generiek beleid De 95-percentielwaarde (P95) is gebruikt als signaalwaarde. Indien de P95 de interventiewaarde overschrijdt, bestaat de kans dat er in de bodemkwaliteitszone grond voorkomt die het saneringscriterium overschrijdt 3.6 Samenstellen ontgravings- en toepassingenkaart (stap 8) In deze stap zijn de kentallen met behulp van een spreadsheet vastgesteld. Het resultaat van deze stap bestaat het vast stellen uit een bodemkwaliteitskaart bestaande uit verschillende kaartlagen. De bodemkwaliteitskaart bestaat uit onderstaande drie kaartlagen: 1. Een kaart met de indeling in homogene deelgebieden. Omdat voor STP slechts één homogeen deelgebied is gehanteerd, is deze niet op een aparte kaart weergegeven 2. Ontgravingskaart, geeft de feitelijke bodemkwaliteit in klassen weer op moment dat de grond ontgraven wordt 3. Toepassingenkaart, samengesteld uit de bodemfunctie en de ontvangende bodemkwaliteit, geeft de toepassingseis weer bij het toepassen van grond of bagger. Voor de bovengrond geldt een dubbele toetsing waarbij de strengste eis van de bodemfunctiekaart en de ontvangende bodemkwaliteit de toepassingseis in de toepassingenkaart bepaalt. Voor de ondergrond geldt de dubbele toets met de bodemfunctiekaart niet en bepaalt de ontvangende bodemkwaliteit de toepassingseis De ontgravingskaart en de toepassingenkaart zijn opgesteld op basis van de normen uit de Beleidsregel voor het toepassen van PFOS- en PFOA-houdende grond op de landbodem in de gemeente Haarlemmermeer (gemeenteblad nr d.d. 11 oktober 2017) en de rekenregels voor het opstellen van bodemkwaliteitskaarten van het generieke beleid. Bodemkwaliteistkaart PFOS en PFOA Schiphol Trade Park 11\15

12 4 Resultaten bodemkwaliteit 4.1 Uitgangspunten bodemkwaliteitskaart Beheergebied Het beheergebied van de bodemkwaliteitskaart omvat het terrein van Schiphol Trade Park. De bodemkwaliteitskaart is primair gericht op intern hergebruik van grondstromen. Het toepassen van grondstromen uit STP op andere van het gemeentelijke grondgebied is niet zondermeer mogelijk. Hiervoor is afstemming met het bevoegd gezag (de Gemeente of namens haar de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied) noodzakelijk. Bodemlagen De bodemkwaliteitskaart PFOS en PFOA is opgesteld voor de bodemlagen 0-0,5 m-mv en 0,5-1,0 m -mv. Er is geen verhoogde kans op het aantreffen van PFOS en/ of PFOA in de diepere bodemlagen. Voor het grondverzet van bodemlagen dieper dan 1,0 m -mv is daarom geen aanvullend onderzoek of kwaliteitsverantwoording noodzakelijk. Voor de onderbouwing van dit uitgangspunt wordt verwezen naar hoofdstuk 6 van het Bodemonderzoek uit oktober / november De vigerende bodemkwaliteitskaart voor de reguliere parameters en OCB s is wel van toepassing. Lintbebouwing Rijlanderweg In de reguliere bodemkwaliteitskaart uit 2016 is de lintbebouwing van de Rijnlanderweg en de bodem onder de wegconstructie uitgesloten. Voor wat betreft de parameters PFOS en PFOA geldt deze restrictie niet: gelet op de verwachte herkomst- en verspreidingsroutes van PFOS en PFOA is er geen aanleiding om te veronderstellen dat de bodem onder of nabij de lintbebouwing van de Rijnlanderweg (meer) belast zou zijn met PFOS en PFOS. Homogeen deelgebied Gelet op de (historische) bodembelasting en de dataset van de verzamelde waarnemingen is STP is gezoneerd als één homogeen deelgebied. 4.2 Berekening statistische kentallen De resultaten van de statistische analyse voor de bovengrond (bodemlaag 0-0,5 m -mv) en de ondergrond (bodemlaag 0,5-2,0 m -mv) zijn weergegeven in bijlage 2. 12\15 Bodemkwaliteistkaart PFOS en PFOA Schiphol Trade Park

13 Tabel 4.1 Statistische kentallen dataset PFOS en PFOA ten behoeve van bodemkwaliteitskaart STP Statistische kentallen PFOS en PFOA BOVENGROND PFOS BOVENGROND PFOA ONDERGROND PFOS ONDERGROND PFOA Aantal waarnemingen Minimum 0,41 0,70 0,42 0,42 Maximum 6,78 5,40 1,30 1,70 Gemiddelde 2,26 2,70 0,71 0,90 5-percentielwaarden 0,53 0,92 0,51 0,51 25-percentielwaarde 1,56 2,33 0,70 0,70 60-percentielwaarde 2,24 3,00 0,70 0,91 70-percentielwaarde 2,63 3,18 0,70 0,95 75-percentielwaarde 3,02 3,41 0,70 1,06 80-percentielwaarde 3,10 3,60 0,70 1,10 90-percentielwaarde 3,85 3,70 0,78 1,41 95-percentielwaarde 4,18 3,93 0,93 1,54 Standaarddeviatie 1,18 0,96 0,12 0,29 Mediaan 2,09 2,75 0,70 0,80 Variantie 1,40 0,92 0,01 0,08 Variantiecoëfficient 1) 0,52 0,36 0,17 0,32 Heterogeniteit 2) 0,46 0,00 0,05 0,00 Uitbijtergrens 7,42 6,65 0,70 2,15 Toets gemiddelde N.I.natuur/landbouw N.I.natuur/landbouw N.I.natuur/landbouw N.I.natuur/landbouw Toets 95-percentielwaarde wonen N.I.natuur/landbouw N.I.natuur/landbouw N.I.natuur/landbouw Toets 80-percentielwaarde N.I.natuur/landbouw N.I.natuur/landbouw N.I.natuur/landbouw N.I.natuur/landbouw Toets heterogeniteit beperkt weinig weinig weinig 1) Wanneer de variatiecoëfficiënt groter is dan 2,5 is sprake van een niet representatieve dataset. 2) Toets heterogeniteit: <0,2 weinig heterogeniteit, 0,2-0,5 beperkte heterogeniteit, 0,5-0,75 heterogeniteit en >0,75 sterke heterogeniteit 4.3 Indeling bodemkwaliteitsklassen Ontgravingskaart Voor het bepalen van de kwaliteitsklassen van de ontgravingskaart geldt het de P80. Op grond van de statistische kentallen en de toetsing aan het gemeentelijke beleid worden zowel bovenals ondergrond voor PFOS en PFOA ingedeeld in de klasse Niet ingedeeld natuur/landbouw. Bodemkwaliteistkaart PFOS en PFOA Schiphol Trade Park 13\15

14 Tabel 4.2 Resultaten bovengrond ontgravingskaart Diepte Bodemkwaliteitsklasse ontgravingskaart Geldende rekenregels Bovengrond (0,0-0,5 m-mv) N.I. Natuur/landbouw Niet van toepassing Ondergrond (0,5-1,0 m-mv) N.I. Natuur/landbouw Niet van toepassing Toepassingenkaart De bodemfunctiekaart van de gemeente Haarlemmermeer heeft het gehele deelgebied van STP ingedeeld in de bodemfunctie Industrie. De kwaliteitsklasse van de ontvangende bodem wordt op basis van het gemiddelde ingedeeld in de kwaliteitsklasse Niet ingedeeld - natuur/landbouw. De dubbele toets geldt voor de ontvangende bodem in combinatie met de functie; de ontvangende bodem kan ook een laag onder de toplaag zijn als de toplaag is ontgraven. Tabel 4.3 Resultaten toepassingseis voor wat betreft de specifieke parameters PFOS en PFOA Diepte Kwaliteitsklasse ontgraving (de partij) Bovengrond (0,0-0,5 m-mv) N.I.natuur / landbouw Ondergrond (0,5-1,0 m-mv) N.I.natuur / landbouw Kwaliteitsklasse ontvangende bodem N.I.natuur / landbouw N.I.natuur / landbouw Bodemfunctie- Toepassingseis klasse Industrie N.I.natuur / landbouw Industrie N.I.natuur / landbouw 4.4 Conclusies De bestaande bodemkwaliteit van STP voor de parameters PFOS en PFOA voor de bodemlagen 0-0,5 m -mv en 0,5-1,0 m -mv is gekarakteriseerd op basis van de gemiddelden en de P80 voor ontgraven respectievelijk toepassen. Ontgravingskaart De ontgravingskaarten van de boven- en de ondergrond tonen geen verschillen. De kwaliteit valt binnen de klasse Niet ingedeeld - natuur/landbouw. Toepassingenkaart Binnen STP mag intern hergebruik van worden vormgegeven op basis van de toepassingseis natuur/landbouw. 14\15 Bodemkwaliteistkaart PFOS en PFOA Schiphol Trade Park

15 Binnen het plangebied STP is, op basis van een gesloten grondbalans, op grond van deze bodemkwaliteitskaart vrij grondverzet mogelijk, voor wat betreft de parameters PFOS en PFOA. In lijn met de vast te stellen Nota bodembeheer voor het gebiedsspecifieke beleid voor de OCB s in zone 1A (STP) zijn de volgende uitgangspunten van toepassing: Hergebruik van grond binnen STP is, voor wat betreft de parameters PFOS en PFOA, zonder onderzoek op basis van deze bodemkwaliteitskaart is toegestaan (binnen de reguliere kaders van het Besluit bodemkwaliteit, zoals functionaliteit, meldingsplicht et cetera), ongeachte de diepte van ontgraving. Voor de reguliere parameters en bestrijdingsmiddelen dienen de vast te stellen bodemkwaliteitskaart en nota bodembeheer als uitgangspunt te worden gehanteerd Aangevoerde grond van buiten het beheergebied van de gemeente Haarlemmermeer moet voldoen aan de Achtergrondwaarden (schone grond) en mag geen PFOS en / of PFOA bevatten (<0,1 µg/kg d.s.) Aangevoerde grond van binnen het beheergebied van de gemeente Haarlemmermeer, maar van buiten zone 1A moet voor de reguliere parameters voldoen aan de Achtergrondwaarden (schone grond). Wanneer er aanleiding is om te verwachten dat PFOS en / of PFOA verhoogd kunnen worden aangetroffen in de betreffende grond (op basis van historisch onderzoek, dan wel uit bodemonderzoeken) moet hierop onderzocht worden. De in zone 1A toe te passen grond mag PFOS en / of PFOA bevatten tot maximaal klasse Niet ingedeeld natuur / landbouw (3,2 respectievelijk 7 µg/kg d.s.) Wanneer grond uit het STP-gebied wordt toegepast op een locatie die binnen de gemeente Haarlemmermeer valt (ondanks de gesloten grondbalans) kan deze worden toegepast als klasse Natuur/landbouw op basis van PFOS en PFOA. De kwaliteit van de ontvangende bodem voor wat betreft PFOS en PFOA dient daarbij te zijn onderzocht. De klassebeoordeling van PFOS / PFOA vindt in dat geval separaat ten opzichte van de reguliere parameters en / of OCB s plaats Wanneer grond uit het STP-gebied wordt toegepast op een locatie die buiten de gemeente Haarlemmermeer/ valt (ondanks de gesloten grondbalans) dient deze te worden onderzocht (milieuhygiënische verklaring) Overige regels ten aanzien van grondverzet uit het Besluit bodemkwaliteit, de Regeling bodemkwaliteit en de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten blijven onverkort van toepassing Bodemkwaliteistkaart PFOS en PFOA Schiphol Trade Park 15\15

16

17 Bijlage 1 Overzicht plangebied STP PLANGEBIED SCHIPHOL TRADE PARK

18 Bijlage 2 Rapportage bodemonderzoek oktober/ november 2016

19 Bijlage 3 Statistische kentallen