Jaarverslag Conceptversie juni 2018Súdwest-Fryslân

Transcriptie

1 Jaarverslag 2017 Conceptversie juni 2018Súdwest-Fryslân

2 Sommige problemen van burgers zijn zo complex dat geen oplossing wordt bereikt in de reguliere processen van zorg en veiligheid. Er is dan regie en coördinatie nodig om tot een doorbraak te komen. De regisseurs van het Veiligheidshuis brengen professionals uit de domeinen zorg, veiligheid en gemeenten bij elkaar. Zonder de verantwoordelijkheid over te nemen, dragen zij oplossingen aan voor gecoördineerde actie. Het Veiligheidshuis bewaakt de uitvoering van de afspraken en forceert voortgang als het proces stagneert. Dankzij de netwerksamenwerking worden complexe veiligheidsproblemen integraal aangepakt en beter beheersbaar. In het Veiligheidshuis is op provinciaal niveau specifieke kennis en expertise gebundeld over de ketenoverstijgende aanpak van mensen met meervoudige complexe problematiek die de sociale veiligheid buitensporig aantasten. Naast het voeren van procesregie, adviseert en ondersteunt het Veiligheidshuis partners bij de aanpak van sociale veiligheidsproblematiek. Vanuit deze functies brengt het Veiligheidshuis kennis, expertise en vaardigheden over. Tot slot signaleert, bundelt en adresseert het Veiligheidshuis systeemfouten, knelpunten, leemtes en trends en draagt zo nodig bij aan het ontwikkelen van nieuwe werkwijzen of interventies. Daarmee zorgt zij voor een duurzame investering in sociale veiligheid en bundelt zij de krachten van het socialeen veiligheidsdomein. Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 2

3 Inhoudsopgave 1 INLEIDING RESULTATEN AANMELDERS MAATWERK, ONDERSTEUNING, ESCALATIEWERK EN ADVIES AANTAL OPENSTAANDE ZAKEN OP AANTAL AANGEMELDE ZAKEN EN ADVIESZAKEN KORT ESCALATIEWERK OVERZICHT PER GEMEENTE DOORLOOPTIJD OVERDRACHT NA AFSLUITING PROCESREGIE VEILIGHEIDSHUIS RESULTATEN NA AFSLUITING LEEFTIJDSOPBOUW EN SAMENSTELLING HUISHOUDEN 11 3 AANDACHTSGEBIEDEN NADER BELICHT JEUGD MENSEN MET VERWARD GEDRAG OVERLASTGEVENDE PERSONEN ETNISCH GERELATEERD (OPEG) DOORZORG (EX)GEDETINEERDEN 15 CIJFERS MENSENHANDEL EN ARBEIDSUITBUITING PRIVACY 19 4 FINANCIËN TOT SLOT EEN BLIK VOORUIT BIJLAGE 1 OMSCHRIJVING FUNCTIES Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 3

4 1 Inleiding De wereld verandert, het Veiligheidshuis verandert mee en richt zich op de kansen die de veranderingen brengen. Belangrijke opdracht van het Veiligheidshuis in 2017 was en is nog steeds - om aan te sluiten bij de transformatie van het sociale domein en deze te ondersteunen. Hierbij is tegelijk de verbinding gelegd met ontwikkelingen in het veiligheidsdomein. Ontschotting en stimulering van synergie tussen beide domeinen en tussen de organisaties stond voortdurend centraal in de aanpak. Voor het ondersteunen van de transformatie is in 2017 stevig ingezet op de functies adviseren en ondersteunen. Partijen weten het Veiligheidshuis hiervoor steeds vaker te vinden. We zien dat steeds meer wijk- en gebiedsteams hun weg weten te vinden in de aanpak van de meer complexe problematiek. O.a. door lokaal de procesregie goed neer te zetten en/of te werken met multidisciplinaire sociale teams, soms ook wel AVE-teams genoemd. Het betreft hier een opschalingsniveau tussen de wijk- en gebiedsteams en het Veiligheidshuis. Een welkome ontwikkeling naar het idee van de medewerkers van het Veiligheidshuis. In de tweede helft van 2017 zijn de voorbereidingen gestart voor de doorontwikkeling van het Veiligheidshuis na Dit heeft geresulteerd in een Toekomstvisie gericht op borging van het Veiligheidshuis voor de langere termijn, in de huidige omvang en met dezelfde functies. Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 4

5 2 Resultaten Input Activiteit Registratie Adviseren Vraag Adviseren en/of verwijzen Ondersteunen Aanmelding Meedenken & aanschuiven Regie voeren (0,5%) Aanmelding Maatwerk (regisseren) Escalatiewerk Aanmelding met het gezin/de persoon zelf werken Signaleren & Trend/knelpunt Beschrijven & adresseren adresseren Ontwikkelen Expertisevraag/ ontwikkelopdracht Meedoen in project op procesgang ontwikkelen Turven, niet registreren op naam Registreren op naam Registreren op naam Registreren op naam Activiteitenoverzicht Aanpak of procesbeschrijving In bovenstaande tabel zijn de functies van het Veiligheidshuis opgenomen en op welke wijze hierover gerapporteerd wordt. Een omschrijving van de functies is opgenomen in bijlage 1. Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 5

6 2.1 Aanmelders Van alle organisaties die een zaak hebben aangemeld bij het Veiligheidshuis, hebben de volgende organisaties verhoudingsgewijs de meeste zaken aangedragen: Organisatie Gemeenten 25% 22% Sociale teams/wijk- en gebiedsteams 12% 18% Politie 24% 15% GGZ/VNN/FACT 8% 8% Fier 6% 7% Zienn 3% 5% Regiecentrum B&V 1 4% 4% Andere aanmelders waren onder andere Reclassering (3RO), DJI, Leger des Heils, LIMOR, Raad voor de Kinderbescherming, Meldpunt Overlast Leeuwarden, LIMOR en Jeugdhulp. 40% van de aanmeldingen was in 2017 afkomstig van gemeenten en de sociale teams/wijk- en gebiedsteams. Een kleine stijging ten opzichte van 2016 met een meer duidelijke stijging van het aantal aanmeldingen door de wijk- en gebiedsteams. In 2017 heeft de politie naar verhouding minder casuïstiek aangemeld. Dit heeft te maken met een andere route en wijze van registreren als het gaat om criminele- en overlastgevende Antillianen. Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 6

7 2.2 Maatwerk, ondersteuning, escalatiewerk en advies Aantal openstaande zaken op Op peildatum waren er 166 openstaande zaken die voor waren aangemeld Aantal aangemelde zaken en advieszaken kort Procesregie/maatwerk Ondersteuning Advies kort In 2017 zijn door het Veiligheidshuis 176 nieuwe zaken aangemeld die in procesregie zijn opgepakt. Dit aantal lag in 2016 op 192. Dit betekent een lichte daling van 8%. Bij het voeren van procesregie brengt het Veiligheidshuis partijen bij elkaar, wordt informatie gedeeld, een gezamenlijk plan van aanpak gemaakt en stuurt de procesregisseur van het Veiligheidshuis op de realisatie van dit plan. Hij of zij is daarbij de verbindende schakel tussen de verschillende partijen. Bij een maatwerk wordt het hele systeem meegenomen; ouders, kinderen, vrienden, e.d. Gemiddeld waren er in 2017 per maatwerk 1,5 2 personen betrokken. Dit maakt dat het Veiligheidshuis in personen in een maatwerk heeft besproken. Als het Veiligheidshuis kiest voor de inzet van haar ondersteuningsfunctie, dan neemt het Veiligheidshuis de regie niet over, maar kijkt en denkt intensief mee. Hierbij worden kennis, expertise en vaardigheden overgedragen. Dit is in 2017 bij 105 zaken gebeurd. In 35 gevallen betrof het een jongere die deel uitmaakte van een jongerengroep. 11 zaken maakten onderdeel uit van de pilot Maatwerk in verbinding. Meer hierover in paragraaf 3.2. Het Veiligheidshuis heeft in keer advies gegeven in zaken die niet waren aangemeld, maar waarover een vraag aan het Veiligheidshuis is voorgelegd. 70 personen waarover is geadviseerd zijn besproken in de Taskforce Antillianen. Meer hierover lees je in paragraaf 3.3. De adviesfunctie van het Veiligheidshuis neemt duidelijk in omvang toe; meer dan een verdubbeling ten opzichte van Het Veiligheidshuis kijkt en denk steeds vaker op tijd mee, wat een positieve ontwikkeling is. Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 7

8 2.3 Escalatiewerk Het Veiligheidshuis zet escalatie-werkers in op zaken waar reguliere hulp- en dienstverlening niet toereikend is en directe inzet van werkers die HET hebben noodzakelijk is om de situatie beheersbaar te maken. De werkers zijn verbonden aan het Veiligheidshuis en hebben hierdoor een onafhankelijke positie. Zij krijgen de ruimte om te doen wat nodig is om te de-escaleren, zonder bureaucratische rompslomp. In 2017 is in 38 zaken een escalatiewerker van het Veiligheidshuis ingezet. 20 zaken hiervan waren nieuw en 18 reeds lopend. Daarnaast heeft een escalatiewerker actief meegedraaid in de aanpak van overlastgevende en criminele personen etnisch gerelateerd. In de praktijk gaat het grotendeels om Antillianen en hun systeem. Deze groep vraagt om specialistische kennis en vaardigheden en zeer korte lijnen tussen justitiële- en zorgpartners. Dit is geborgd in het Veiligheidshuis, waarbij de escalatiewerker doorlopend ontwikkelingen in de gaten heeft gehouden en geïntervenieerd als dit nodig was. 2.4 Overzicht per gemeente Bij het Veiligheidshuis komen meldingen uit heel Friesland binnen. In het overzicht is per gemeente opgenomen hoeveel aanmeldingen zijn gedaan en hoe deze zijn opgepakt. Elke gemeente krijgt eveneens op naam inzicht in de casuïstiek die het Veiligheidshuis in die gemeente in procesregie heeft gehad of waar het Veiligheidshuis in heeft ondersteund. Deze informatie wordt onder embargo gedeeld met de afdeling Openbare Orde en Veiligheid. Dit zal over de jaren 2016 en 2017 zijn. Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 8

9 Ondersteuning Procesregie Totaal /maatwerk Achtkarspelen 1 1 Leeuwarden Súdwest-Fryslân Heerenveen Smallingerland De Fryske Marren Het Bildt Franekeradeel Tytsjerksteradiel Harlingen Ooststellingwerf DDFK gemeenten Opsterland Leeuwarderadeel 2 2 Menameradiel 2 2 Terschelling 1 1 Ameland 1 1 Westellingwerf 1 1 Totaal Na Leeuwarden komen de meeste aanmeldingen in volgorde van hoog naar laag - uit Súdwest- Fryslân, Heerenveen, Smallingerland en de Fryske Marren. Gemeenten die daarnaast (iets meer) uitschoten waren de gemeente het Bildt en Tytsjerksteradiel. Jaartal Leeuwarden 57% 55% Rest Friesland 43% 45% In 2017 betrof 55% van het aantal aanmeldingen een persoon of gezin uit de gemeente Leeuwarden. Dit percentage ligt iets lager dan het voorgaande jaar. Over de jaren heen komt gemiddeld 53% van de casuïstiek uit Leeuwarden en 47% uit de rest van Friesland. Het relatief hoge aantal zaken dat uit Leeuwarden komt heeft met factoren te maken als: centrumfunctie (opvang)voorzieningen; grootstedelijke problematiek als drugshandel en overlast; kenmerken inwoners (denk aan opleidingsniveau, etniciteit, inkomen e.d.) ; 2 14 hiervan betroffen jongeren die onderdeel uitmaakten van een jeugdgroep. Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 9

10 procentueel is een soortgelijke verdeling te zien tussen het percentage gedetineerden uit Leeuwarden (52,5%) en de rest van Friesland; Antillianen-aanpak is geborgd in het Veiligheidshuis waarbij het overgrote deel uit Leeuwarden komt. 2.5 Doorlooptijd Ten aanzien van alle maatwerkzaken die in 2017 zijn afgesloten is gekeken wat de doorlooptijd is geweest. In 53% van de maatwerken bedroeg de doorlooptijd minder dan een half jaar. In 25% lag de doorlooptijd tussen een half jaar en een jaar. 22% liep langer door dan een jaar. Dit is ongeveer overeenkomstig De zaken die langer dan een jaar doorlopen betreffen met name de mensen die moeilijk plaatsbaar zijn en waar geen constructieve oplossing voor is. Deze zaken vergen meer langdurig monitoren en bijsturen om volledig escalatie te voorkomen. 2.6 Overdracht na afsluiting procesregie Veiligheidshuis Wanneer een situatie stabiel is, wordt de regie op de casus overgedragen naar een organisatie of netwerk. In dit opzicht kan worden gesproken over afschalen. Organisatie (Sociale) wijk- en gebiedsteams 19% 29% GGZ/VNN/FACT 11% 11% Regiecentrum B&V/Jeugdhulp/RvdK/Veilig Thuis 8% 9% Reclassering 5% 9% Gemeenten 13% 7% Politie 4% 6% Fier 4% 4% ZIENN 3% 0% Steeds meer zaken worden na afsluiting overgedragen naar (sociale) wijk- en gebiedsteams; bijna 1 op de 3. Naast genoemde partners is afgeschaald naar onder andere het OM, Leger des Heils, Woonfoyers, William Schrikker Groep en curatoren. Er wordt ten opzichte van 2016 vaker overgedragen naar de Reclassering. Dit betreft de zaken waar de strafrechtcomponent bovenliggend is. Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 10

11 2.7 Resultaten na afsluiting In 2017 zijn 229 zaken afgesloten, waarvan 83% met goed resultaat. Dat wil zeggen dat de veiligheidsproblemen beheersbaar waren of opgelost. Dit resultaat is vrijwel overeenkomstig 2016 (85%). Dit is een mooie score, omdat het Veiligheidshuis zich op de meest complexe veiligheidsproblematiek richt. In 15% van de gevallen vergde/vergt de aanpak een lange adem, of wordt er geen oplossing gevonden om de veiligheidsproblematiek volledig beheersbaar te maken. Deze mensen komen veelal in een carrousel van straffen, zorg aanbieden, straffen, zorg aanbieden enzovoorts of ze gaan op een gegeven moment dermate over de schreef dat een lange straf volgt. 2.8 Leeftijdsopbouw en samenstelling huishouden Leeftijdscategorie < 18 11% 8% 18 t/m 23 18% 23% 24 t/m 40 44% 48% 41 t/m 55 22% 15% > 56 5% 6% 31% van de casuïstiek van het Veiligheidshuis had in 2017 betrekking op kinderen, jongeren en jongvolwassen (leeftijd 0 t/m 23 jaar). Dit percentage lag in 2016 op 29%. Ongeveer gelijk dus. 32% van de casuïstiek van het Veiligheidshuis betrof in 2017 gezinnen of andersoortige relationele systemen en 68% individuen. Deze verhouding is bij benadering eveneens overeenkomstig 2016 (35% respectievelijk 65%). Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 11

12 3 Aandachtsgebieden nader belicht 3.1 Jeugd Kinderen, jeugd en jongvolwassenen zijn een voorname pijler in het Veiligheidshuis. Het Veiligheidshuis richt zich - door middel van advies en ondersteuning, evenals het voeren procesregie op casusniveau - op de meest kwetsbare kinderen en jongeren die opgroeien in (gezins)systemen die gekenmerkt worden door huiselijk geweld, verwaarlozing en criminaliteit. Jongeren waarbij de kans groot is dat geweld en criminaliteit van ouders (of van oudere broers/zussen) op kinderen overgaat. Jongeren die balanceren tussen het strafrecht en civiele trajecten en jongeren die van straf naar zorg en vice versa gaan. Jongeren die op straat of in de prostitutie terechtkomen en jongeren die behoren tot de zwaarste doelgroep, in een Gesloten Jeugdinrichting hebben gezeten en steeds terugvallen in agressie en criminaliteit. Verder gaat het ook om jongeren die van de radar dreigen te verdwijnen als ze de leeftijd van 18 jaar bereiken, omdat ze op de grens tussen jeugd- en volwassenrecht zitten. Het Veiligheidshuis heeft eveneens een rol in de groepsaanpak van overlastgevende en criminele jongeren. De procesregie op de totaalaanpak van een groep ligt bij de gemeente. De gemeente kan het Veiligheidshuis vragen om ondersteuning te geven. Het Veiligheidshuis pakt zo nodig de harde kern jongeren die naar voren komen vanuit de groepsaanpak op in een maatwerk, waarbij het Veiligheidshuis de procesregie in die casus voert. De jongere wordt dan via de reguliere route bij het Veiligheidshuis aangemeld. Jongeren die sec justitieel worden aangepakt, vallen onder verantwoordelijkheid van het OM. In 2017 heeft het Veiligheidshuis ondersteuning gegeven bij de aanpak van twee Jeugdgroepen. Een groep in Franekeradeel en een groep in Leeuwarden. Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 12

13 Specifieke activiteiten in relatie tot Jeugd in 2017: De procescoördinator Jeugd van het Veiligheidshuis schuift aan bij het Leerplichtoverleg 3 In dit overleg worden de jongeren besproken waarbij sprake is van schoolverzuim en die de Leerplichtwet overtreden. Schoolverzuim is vaak een indicator voor complexe achterliggende problematiek. Het Veiligheidshuis adviseert in de aanpak hiervan en neemt de regie op zich bij die jongeren waar veiligheidsproblematiek pregnant op de voorgrond treedt. Het Leerplichtoverleg vindt eens in de vier weken plaats. Gemiddeld staan er tien jongeren op de agenda (lopende en nieuwe casuïstiek). Hier kan overigens geconstateerd worden dat schoolverzuim een groeiend probleem is dat expliciet aandacht vraagt. Het op tijd signaleren en inbrengen in een breder samenwerkingsverband is hierbij essentieel. Het Veiligheidshuis heeft een Risicojongeren-overleg Er wordt drie maal per jaar een bijeenkomst georganiseerd. Tijdens de eerste helft wordt een aantal casussen zeer kort doorlopen, de tweede helft komt een thematisch onderwerp aan bod. Het Veiligheidshuis onderhoudt contact met de Raad van de Kinderbescherming wanneer deze vraag om advisering of als een individu besproken wordt in een maatwerk als het gaat om Trajectberaad. Het betreft hier jongeren die een justitiële inrichting verlaten. Dit met als doel een sluitend nazorgtraject te realiseren. Het Veiligheidshuis heeft een rol in het coördineren van de re-integratie van een deel van deze groep. 3.2 Mensen met verward gedrag Mensen met verward gedrag zijn van alle tijden. Deze groep heeft ook in 2017 volop in de belangstelling gestaan. Zowel landelijk, bovenregionaal, regionaal, als lokaal. Meerdere organisaties waaronder politie, gemeenten en opvangvoorzieningen hebben aangegeven dat zij een stijging zien in het aantal mensen met verward gedrag die overlast veroorzaken en/of een risico voor de veiligheid vormen. De complexiteit van de problematiek waar deze mensen mee kampen is groot. Het vinden van een passende oplossing vergt soms een intensieve zoektocht, waarbij een klein deel niet tot moeilijk plaatsbaar is. Hierbij gaat het met name om de mensen met zware multiproblematiek, denk bijvoorbeeld aan een Licht Verstandelijke Beperking, verslaving, persoonlijkheidsstoornis en agressiviteit. 3 Hierin hebben zitting: het OM, de leerplichtambtenaren, procescoördinator Jeugd VHF, de Raad voor de Kinderbescherming en Regiecentrum B&V. 4 Hierin hebben zitting: Regiecentrum B&V, Leger des Heils reclassering, Jeugdhulp, Raad voor de Kinderbescherming, politie, Kinnik, Reik, gemeente Leeuwarden, Woodbrookers, William Schrikker Groep, Verslavingszorg, Fier Fryslân, MEE, Leerplicht, Reclassering, Accare. Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 13

14 Het Veiligheidshuis is intensief betrokken bij mensen met verward gedrag die overlast veroorzaken en/of een risico voor de veiligheid vormen. Het Veiligheidshuis richt zich daarbij op de persoonsgerichte aanpak van met name de laatste twee categorieën (zie afbeelding). Het Veiligheidshuis heeft aan verschillende overleggen deelgenomen gerelateerd aan de aanpak van mensen met verward gedrag, waarbij kennis en expertise over deze groep is ingebracht. Zo heeft het Veiligheidshuis onder andere actief meegewerkt aan de voorbereiding van de implementatie van de Aanpak ter Voorkoming van Escalatie in de gemeente Harlingen, evenals de begeleiding en uitvoering van de Pilot Maatwerk in verbinding opgepakt. De pilot zag er in het kort als volgt uit: er zijn 11 dak- en thuislozen met multi-problematiek geselecteerd die gebruik maken van de nacht- (en dagopvang) in Leeuwarden en verward gedrag laten zien. Voor deze mensen is door een aantal organisaties een plan van aanpak gemaakt en uitgevoerd gericht op verbetering van de gesignaleerde problemen op de verschillende leefgebieden. Hierbij is tijdens de uitvoering inzichtelijk gemaakt wat de knelpunten en succesfactoren zijn. Tevens zijn er voorbeelden gegeven van hoe knelpunten elkaar versterken, evenals adviezen. De pilot wordt medio 2018 afgerond. 3.3 Overlastgevende personen etnisch gerelateerd (OPEG) Het Veiligheidshuis richt zich specifiek op overlastgevende en criminele personen etnisch gerelateerd. In de praktijk gaat het grotendeels om Antillianen en hun systeem. Woonoverlast, (huiselijk)geweld, handel in (hard)drugs, fraude, winkeldiefstal, uitbuiting, prostitutie, liquidaties, mishandeling en verwaarlozing van kinderen en bendevorming, is veiligheidsproblematiek die bij deze groep met regelmaat (in samenhang) aan de orde is. Deze groep vraagt om specialistische kennis en vaardigheden en zeer korte lijnen tussen justitiële- en zorgpartners. Deze specialistische kennis en vaardigheden, evenals de korte lijnen zijn middels vaste sleutelfiguren in het Veiligheidshuis verenigd. De aandacht wordt zowel gericht op de harde kern Antilliaan met crimineel, gewelddadig en/of overlastgevend gedrag, als het systeem om hem heen. Denk hierbij vooral aan kwetsbare jonge meiden, met of zonder kinderen, die een relatie hebben of hadden met een Antiliaan. Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 14

15 Onderscheid wordt gemaakt naar personen die sec justitieel worden aangepakt (donkerrode groep), personen waarbij de aanpak bestaat uit dwang en drang met eveneens oog voor en mogelijkheden tot zorg (rode groep) en een aanpak die met name is gericht op zorg ter voorkoming van en deescalatie. In 2017 had het Veiligheidshuis 70 Antillianen in de picture. De focus op de harde kern is verder verscherpt. Dit is nodig omdat in Friesland de Antillianen sterk oververtegenwoordigd zijn in de criminaliteitscijfers. Zo is in diverse statistieken zichtbaar dat zij met 12% boven de rest uit stijgen. Hierbij gaat het zowel om zware als kleine criminaliteit. Aan de daders wordt alleen hulpverlening geboden als dat een zichtbaar (te verwachten) effect heeft. Er heerst al een tijd een bende-oorlog op Curaçao. Dit brengt onder meer met zich mee dat jonge mensen eerder naar Nederland vertrekken en via familie ook in Friesland landen. In 2017 is meer expliciet de aandacht gevestigd op participatie, het terugdringen van uitkeringsfraude en het oneigenlijk gebruik maken van regio-binding. Binnen onder andere de gemeente meer focus gelegd op inschrijven, bijschrijven, fraude e.d. Vestiging in Leeuwarden is als niet voldaan wordt aan de regels hierdoor minder makkelijk. 3.5 Doorzorg (ex)gedetineerden Cijfers Jaartal Uitgestroomde gedetineerden uit Friesland Er is een tendens zichtbaar van vermindering van de uitstroom van Friese gedetineerden. Deze zet ook in 2017 voort. In de periode van 2013 t/m 2017 is het aantal uitgestroomde gedetineerden gedaald met bijna 30%. Gemeente Aantal % Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 15

16 Leeuwarden ,5% Súdwest Fryslân 67 10,5% Smallingerland 37 5,7% Heerenveen 35 5,4% De Fryske Maren 24 3,8% Opsterland 22 3,4% Ooststellingwerf 18 2,8% Weststellingwerf 15 2,4% Tytsjerksteradiel 15 2,4% Dongeradeel 12 1,9% Achtkarspelen 12 1,9% Franekeradeel 11 1,7% Harlingen 10 1,6% Het Bildt 6 0,9% Dantumadiel 5 0,8% Kollumerland 5 0,8% Littenseradiel 3 0,5% Menameradiel 3 0,5% Ferwerderadiel 2 0,3% Terschelling 1 0,2% Ameland 0 0% Leeuwarderadeel 0 0% Totaal % Leeuwarden neemt ruim 50% van de uitstroom voor rekening. Sûdwest Fryslan, Smallingerland en Heerenveen gezamenlijk 22%. De overige 28% is verspreid over de andere gemeenten. Leeftijdscategorie % 2016 % t/m 23 jaar 14,7% 9,6% 24 t/m26 jaar 10,7% 11,4% 27 jaar e.o. 74,6% 79% Duur detentie % 2016 % 2017 Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 16

17 < 2 maand Waarvan < 1 maand 70,3% 56,3% 67% 50% > 2 maanden en 12 maanden 23,2% 25% > 12 maanden 6,5% 6,3% Het aantal kort gestraften (< 2 maanden) heeft veruit de overhand met 67%. Ten opzichte van 2016 is het aantal gestraften dat korter dan een maand in detentie heeft gezeten iets gedaald. 21% van de gedetineerden was in de leeftijd van 18 t/m 26 jaar. Het aantal jong volwassenen dat in die leeftijdscategorie in detentie verbleef is ten opzichte van 2016 iets gedaald. In het Veiligheidshuis werkt vanaf eind 2016 een regionaal coördinator doorzorg gedetineerden. Zij heeft tot taak de doorzorg gedetineerde in Friesland in kaart te brengen, verbeterpunten aan te dragen (en door te voeren) en de lokale doorzorg coördinatoren te ondersteunen. In 2017 heeft de regiocoördinator het volgende opgepakt: Organiseren van meerdere info-bijeenkomsten voor de lokale doorzorgcoordinator; Verzorgen van nieuwsbrief (4X); Studiedag gebruik DPAN; Inhoudelijke bijdrage leveren aan de verschillende projecten zoals de gezinsbenadering, project UIT en Koers en Kansen. Daarnaast was het Veiligheidshuis annex met: Project UIT: bij Project UIT vormden Limor, Zienn en het Leger des Heils (Prison Gate Office - PGO) in 2017 een brugfunctie tussen de PI en de wijk-/gebiedsteams of de reguliere hulpverlening in de regio waar de (ex-)gedetineerde uitstroomt. Deze organisaties brachten reeds tijdens detentie samen met de gedetineerde zijn of haar situatie op de leefgebieden in beeld waarbij de focus met name lag op het organiseren van huisvesting en dagbesteding. Project UIT is in 2017 geëvalueerd. Belangrijkste wijziging op basis van de evaluatie is dat Zienn vanaf 2018 niet langer participeert in het project. Daarnaast is de wijze van toekenning van de subsidie gewijzigd van vaste prijs naar uurtarief op basis van daadwerkelijk gemaakte kosten, zodat meer maatwerk geleverd kan worden. Ook andere partijen als Limor en PGO kunnen vanaf 2018 desgewenst ingezet worden. Over 2017 zijn er 22 trajecten gerealiseerd in het kader van UIT. Waarvan 9 in Leeuwarden, 8 in Súdwest-Fryslân, 2 in de Fryske Marren en elke 1 in Tytsjerksteradiel, Opsterland en Harlingen Instroomoverleg (Proeftuin regionale voorziening). In dit overleg worden de nieuwe instromers uit de PI s in de regio besproken. Het doel van het instroomoverleg is om informatie over de Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 17

18 gedetineerde te bundelen, zodat de doorzorg goed geregeld kan worden. In 2016 zijn 419 personen besproken. In 2017 waren dit er 363. De regiocoördinator (ex)gedetineerden van het Veiligheidshuis zet de instromers lokaal door met de vraag om informatie op de leefgebieden te leveren. Dit vormt de input voor acties op maat. Gezinsbenadering. In deze benadering die eind 2017 van start is gegaan - staat het kind van de gedetineerde vader centraal. Doel is om te voorkomen dat een kind detentieschade oploopt, het stoppen van intergenerationele overdracht (preventie) en het voorkomen van recidive bij de vader. Het Veiligheidshuis zet de check uit bij partijen in hoeverre het verantwoord is dat vader in contact komt met zijn kind/kinderen en welke partijen betrokken zijn. Gedetineerde vaders worden onder de aandacht gebracht bij de gezinsfunctionaris van de PI. In het laatste kwartaal van 2017 zijn 3 aanmeldingen in het kader van de gezinsbenadering opgepakt. 3.6 Mensenhandel en arbeidsuitbuiting Jaartal Signalen In 2017 zijn er 23 signalen van (mogelijke) mensenhandel/uitbuiting onder de aandacht gekomen van de procesregisseur in het Veiligheidshuis die mede mensenhandel en arbeidsuitbuiting als aandachtsgebied heeft; 2 minder dan in Deze signalen zijn besproken in het zogenaamde Drieluikoverleg tussen het Veiligheidshuis, de politie en Fier Fryslan. In 2015 is op initiatief en onder regie van de centrumgemeenten op 3-Noord niveau in breed verband een verkenning gestart naar een herziene doorstart van de aanpak mensenhandel met onder andere als uitgangspunt meer integratie tussen de drie provincies. De verkenning zat in 2017 in de afrondingsfase. Bestuurlijke besluitvorming hierover zal naar verwachting in 2018 plaatsvinden. 3.7 Preventief netwerk rond potentieel gevaarlijke eenlingen en radicalisering Bij de casuïstiek van het Veiligheidshuis is soms sprake van potentieel gevaarlijke eenlingen en/of (kans op) radicalisering. Medewerkers van het Veiligheidshuis hebben expliciete kennis en expertise over deze groep. In het Veiligheidshuis is sinds eind 2016 een Radicaliseringstafel operationeel. De casustafel is Friesland- breed en komt eens in de maand bij elkaar. Er is altijd een link met de Driehoek, deze is leidend. Indien nodig en gewenst kan het Veiligheidshuis de casus in procesregie oppakken. Signalen die bij het Veiligheidshuis zijn ingebracht, waren zowel afkomstig van de justitiële- als zorgpartners. Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 18

19 3.8 Privacy Aan de netwerksamenwerking in het Veiligheidshuis ligt een gezamenlijk gedragen Privacyreglement ten grondslag. Deze is op 25 november 2016 ondertekend door alle ketenpartners van het Veiligheidshuis. Het Privacyreglement geldt voor de jaren 2017 en Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 19

20 4 Financiën Regionale OGGZ-middelen Sociaal Domein Vanaf 2017 worden de Regionale gemeentelijke OGGZ middelen Sociaal Domein rechtstreeks aan het Veiligheidshuis toegekend. Voorheen gingen deze middelen naar de GGD. De uitvoering van de taken vonden echter reeds volledig plaats in het Veiligheidshuis. Het betrof dus het overhevelen van het budget naar de partij die de taken uitvoert. Er zijn met het Sociaal Domein Friesland expliciete afspraken gemaakt over de wijze van besteding van de middelen. Voor wat betreft de regionale OGGZ-middelen is er op papier een overschot van ,-. Hiervan is een bedrag van ,- ingezet voor personeel in 2017, waarbij de nota na sluiten van de boeken over 2017 is binnengekomen. Onderbesteding heeft met name plaatsgevonden op de posten calamiteitenpot, interventie-/escalatiewerk flexibel en divers. In afstemming met SDF is afgesproken dat in principe ,-. ( ,- minus ,-) terugvloeit. Dit bedrag wordt ingezet ten behoeve van de sluitende aanpak mensen met verward gedrag. Middelen Veiligheidshuis overig Op het overige budget van het Veiligheidshuis is een tekort van 9.572,-. In 2015 was er een restantbudget van ,- en over de jaren 2013 en 2014 betrof dit ,- Dit laatste heeft te maken gehad met dat een aantal mensen destijds pas in de tweede helft van 2013 in functie zijn getreden. De Bestuurscommissie van het Veiligheidshuis heeft eerder al ingestemd met het overhevelen van restantbudget. Dit budget bedraagt per ,-. In totaal ,- hiervan wordt in 2018 als volgt besteed: ,- op jaarbasis is opgevoerd als dekking in de begroting voor 2018; ,- is gereserveerd in verband met het per wegvallen van de bijdrage van Regiecentrum B&V 5. Uitgaven zijn gedaan conform de begroting (personeelslasten, huur/ict e.d. en een diversen). 5 Het Regiecentrum berekent 1/3 van de kosten voor de detachering van hun medewerker niet door. Deze bijdrage komt per , volgens afspraak, te vervallen. Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 20

21 5 Tot slot een blik vooruit In het tweede kwartaal van 2018 is het Toekomstplan Veiligheidshuis Fryslân voor de periode 2019 t/m 2023 vastgesteld door alle Friese Colleges. Uit alle contacten in het kader van de doorontwikkeling is gebleken dat de huidige rol, positie en het bestaan van het Veiligheidshuis worden gewaardeerd. Het Veiligheidshuis heeft haar natuurlijke plaats in het veld gevonden. Het Veiligheidshuis wordt voor de lange termijn geborgd. Het Veiligheidshuis wordt beheersmatig ondergebracht bij de zetelgemeente Leeuwarden, waarbij het Veiligheidshuispersoneel vanaf 2019 in dienst kan komen van de gemeente Leeuwarden. De governance blijft in hoofdlijnen gelijk aan de huidige. Dat wil zeggen aansturing door alle gemeenten en ketenpartners met een samenwerkingsovereenkomst als grondslag. Hierin zijn de afspraken tussen partijen vastgelegd over onder andere taken, verantwoordelijkheden, wijziging, opzegging, zeggenschap en samenwerking. De overeenkomst is voor onbepaalde tijd en (financieel) commitment voor minimaal vijf jaar. De bestaande Bestuurscommissie van het Veiligheidshuis behoudt haar huidige rol en wordt uitgebreid met de Veiligheidsregio, een wethouder en burgemeester. Met de keuze van genoemd construct blijft de onafhankelijke positie van het Veiligheidshuis gewaarborgd, wat tevens de kracht van het Veiligheidshuis is. Het Veiligheidshuis wordt ook vanaf 2019 gefinancierd uit drie bronnen: rijksmiddelen, regionale en lokale gemeentelijke middelen sociaal domein en lokale gemeentelijke middelen veiligheidsdomein. Aan de begroting voor 2019 e.v. ligt een herziene verdeelsystematiek ten grondslag. Gebleken is dat het onvermijdelijk is dat de gemeenten Smallingerland, Heerenveen en Súdwest-Fryslân minder gaan betalen en de andere gemeenten (iets) meer. De instelling van de draaiknoppen zijn zo gekozen dat verschuivingen goed verdedigbaar zijn en dat zij zo beperkt mogelijk zijn gehouden Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 21

22 Het Veiligheidshuis behoudt haar rol als netwerkverband dat coördinatie tot stand brengt. Zij bouwt aan ervaringskennis en maakt deze beschikbaar voor regionale samenwerking op het snijvlak van zorg en veiligheid. Ondanks dat de verwachting vanuit de (keten)partners is dat de veiligheidsproblematiek gaat toenemen, behoudt het Veiligheidshuis haar huidige omvang. Dit doet zij door een voortdurende gerichtheid om problematiek waar mogelijk lokaal mee op te lossen. Het Veiligheidshuis werkt blijvend samen met andere regionale tafels, zoals het scenarioteam maatschappelijke onrust van de Veiligheidsregio en MultiDisciplinaireAanpak bij huiselijk geweld en kindermishandeling, om te komen tot eenduidige toeleiding van de meest taaie casuïstiek. Ook ondersteunt het Veiligheidshuis bovenregionale initiatieven voor informatie-uitwisseling en triage, zoals het inrichten van communicatie met ZSM en de implementatie van de PersoonsGerichteAanpak (politie). Verkend wordt of het wenselijk is om op termijn te komen tot een gezamenlijke voordeur met andere regionale tafels. Het Veiligheidshuis is de plek waar de verbinding met de justitiële partners gelegd wordt. Het is nodig om duidelijkheid en helderheid te krijgen over hoe de diverse lokale en (boven)regionale netwerken zich tot elkaar verhouden en hoe deze elkaar kunnen versterken in de samenwerking tussen zorg en veiligheid. Hiertoe is in eind 2017 een verkenning gestart die in 2018 zijn voortgang heeft en vervolgens zal leiden tot implementatie van de geïnventariseerde gewenste aanpak. Hoofdlijn is dat er sprake is van een gestage doorontwikkeling van het Veiligheidshuis zonder abrupte veranderingen, maar nog steeds met een duidelijke opdracht om aan te sluiten bij de transformatie van het sociaal domein en deze te ondersteunen, evenals het stimuleren van de verbinding tussen zorg en veiligheid. Dit is waar het Veiligheidshuis dan ook nog meer de focus op zal leggen. Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 22

23 Gemeenten investeren volop in het creëren van de randvoorwaarden om de meer complexe problematiek vroegtijdig te signaleren en integraal op te pakken. Dit kost tijd en de fase van het proces kan per gemeente verschillen. De tijd zal uitwijzen op welk moment, welk ambitieniveau daadwerkelijk in de praktijk is vertaald /gerealiseerd. Het Veiligheidshuis sluit hier in de ondersteuning op maat bij aan. Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 23

24 Bijlage 1 Omschrijving functies Adviseren Adviseren en informatieverstrekking ten aanzien van sociale veiligheid. Het gaat om het beantwoorden van vragen van uitvoerende professionals, beleidsambtenaren en bestuurders over de aanpak van concrete casuïstiek op het grensvlak van het sociale- en veiligheidsdomein. Het Veiligheidshuis is laagdrempelig beschikbaar voor adviesvragen. Vragen kunnen zijn: Is deze persoon bekend bij het veiligheidshuis? Bij wie moet ik zijn? Heb je tips of informatie? Wat zijn jullie ervaringen? Met deze advisering maakt het veiligheidshuis haar netwerk en kennis beschikbaar voor professionals. In een adviesgesprek kan het veiligheidshuis aan de orde stellen of een casus mogelijk geschikt is om aan te melden bij het veiligheidshuis. Ondersteunen Op inhoud en proces meekijken en meedenken in casussen van mensen met meervoudige complexe problematiek die de sociale veiligheid (buitensporig) aantasten waarbij de regie blijft liggen in het lokale veld. Als het veiligheidshuis kiest voor de inzet van haar ondersteuningsfunctie, dan wordt in afstemming met de melder beoordeeld welke vorm van ondersteuning het meest passend is. Dit kan zijn: gerichte advisering of aanschuiven en meekijken met een lokaal overleg, waarbij kennis, expertise en vaardigheden worden overgebracht. De ondersteuning is erop gericht waar mogelijk de regie in lokale netwerken te behouden en de transformatie van het sociaal domein te faciliteren. Procesregie voeren Het voeren van procesregie op complexe casuïstiek (<0,5% van de Friese huishoudens) waarbij partijen worden samengebracht, informatie wordt gedeeld, een gezamenlijk plan van aanpak wordt gemaakt en er wordt gestuurd op de realisatie van dat plan. De procesregisseur is daarbij de verbindende schakel tussen de verschillende partijen. Escalatiewerk Inzetten van escalatie-werkers op zaken die binnenkomen bij het Veiligheidshuis waar reguliere hulpen dienstverlening niet toereikend is en directe inzet van werkers die HET hebben noodzakelijk is om de situatie beheersbaar te maken. Het gaat hierbij om werkers die vast verbonden zijn aan het Veiligheidshuis en werkers die op ad-hoc basis worden ingevlogen indien nodig (flexibel). Denk hierbij met name aan ZZPérs. Een goede match tussen de zaak en werker is hierbij uitgangspunt. Signaleren en adresseren Escalatie van individuele casuïstiek bij blijvende stagnatie in de casus en het overstijgend in beeld brengen van trends, knelpunten, leemtes en misstanden op het terrein van sociale veiligheid en deze bij de juiste partners/het juiste gremium adresseren. Belangrijke trends worden onder andere geadresseerd in de bestuurscommissie en tijdens de periodieke brede bestuurlijke conferenties van het veiligheidshuis. Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 24

25 Ontwikkelen Deelname aan projecten of beleidsvoorbereiding waarbij kennis en expertise wordt ingebracht over de ketenoverstijgende aanpak van complexe sociale veiligheidsproblematiek, dan wel het in opdracht van de bestuurscommissie op projectbasis faciliteren van het integraal afstemmen van initiatieven/activiteiten op beleids- en/of strategisch niveau. Dit ten behoeve van de versterking van de ketenoverstijgende aanpak van complexe sociale veiligheidsproblematiek. Jaarverslag 2017 Veiligheidshuis Fryslân 25