Duurzame Transportcorridor Betuwe / Gezamenlijke ambitieverklaring

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Duurzame Transportcorridor Betuwe / Gezamenlijke ambitieverklaring"

Transcriptie

1

2 Duurzame Transportcorridor Betuwe / Gezamenlijke ambitieverklaring

3 Duurzame Transportcorridor Betuwe / Gezamenlijke ambitieverklaring / 1

4 Duurzame Transportcorridor Betuwe / Gezamenlijke ambitieverklaring

5 Duurzame Transportcorridor Betuwe Gezamenlijke ambitieverklaring Dwars door de Gelderse Betuwe lopen 3 belangrijke Nederlandse transportaders, van Rotterdam naar Duisburg en verder Europa in. Samen vormen ze een belangrijk onderdeel van de Europese (transport)corridors Rhine-Alpine en Northsea-Baltic. Het transport over de aders biedt de regio belangrijke kansen voor verdere economische ontwikkeling en nieuwe werkgelegenheid. Een koppeling met de maatschappelijke opgave van verduurzaming versterkt deze kansen en benadrukt de logistieke kracht, het innovatieve klimaat, het duurzame profiel en de ruimtelijke waarde van de regio. Het gebied kan zo uitgroeien tot een (inter-)nationaal voorbeeld en proeftuin: de Duurzame Transportcorridor Betuwe (DTB). Op weg naar deze toekomst is al veel bereikt, maar moet ook nog veel gebeuren. Vijftien regionale, private en publieke, stakeholders onderkennen dit perspectief en gaan intensiever samenwerken aan de realisatie van deze duurzame droom en concrete kansen op werk in de regio. Gedeelde ambities en een concrete en gerichte samenwerking vormen daar de basis voor, neergelegd in dit DTB-Programma in Actie(s). Deze ambities, het bijbehorende Actieprogramma -en de toelichtende Tussenrapportage uit zijn het resultaat van een serie van constructieve en inspirerende gesprekken tussen vertegenwoordigers van onze organisaties, vanuit onze gezamenlijke betrokkenheid bij de maatschappelijk urgente opgave rond energie en economie. De provincie nam het initiatief voor deze gesprekken en de ambitie-ontwikkeling. Wij onderschrijven deze ambities en het actieprogramma, zijn bereid daarover verdere afspraken met elkaar te maken en de uitvoering samen ter hand te nemen in de periode Met ons commitment aan de Duurzame Transportcorridor Betuwe in 2020 spreken wij de wil uit om te werken aan concrete en gebiedsgerichte implementatie, praktische voorbeelden en successen in de regio en deze op korte termijn te presenteren. De ambities en het actieprogramma zijn vandaag, tijdens een bijeenkomst met bestuurders en vertegenwoordigers van de publieke en private stakeholders samen, besproken en vastgesteld. Op korte termijn wordt er op initiatief van de provincie een Regieteam ingericht, dat het programma en de activiteiten verder in de steigers zet en de branding vorm gaat geven. De uitvoering van het actieprogramma is al van start gegaan, de resultaten van de eerste Icoonprojecten zijn klaar over enkele maanden. Rond de zomers van 2014 en 2015 worden de resultaten van de uitvoering van het actieprogramma aan elkaar gepresenteerd. In de loop van 2015 worden afspraken gemaakt over de verdere en concrete aanpak voor de periode tot Arnhem, 5 maart 2014 Duurzame Transportcorridor Betuwe / Gezamenlijke ambitieverklaring / 3

6 Duurzame Transportcorridor Betuwe / Gezamenlijke ambitieverklaring

7 Provincie Gelderland Annemieke Traag namens Gedeputeerde Staten Stadsregio Arnhem Nijmegen Margreet van Gastel Portefeuillehouder Milieu & Klimaat Alliander Pallas Agterberg Directeur Strategie Stichting Dirk III Wim Wink Bestuurslid Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Stef Weijers Lector Logistiek en Allianties Stichting KiEMT Harry Webers Voorzitter KEMA Nederland B.V. (handelend onder de naam DNV GL) Wim Boogaard Country Manager the Netherlands Logistiek Expertise Centrum Liemers Ina Leppink-Schuitema Voorzitter Stuurgroep Logistiek Expertise Centrum Regio Nijmegen Gert Jan Willems Voorzitter Regio Rivierenland Ronald van Schelven Voorzitter Logistieke Hotspot Rivierenland BV i.o. Peter Smaal Beoogd directeur / bestuurder Stichting Milieudefensie / ProjectA15 Hans van Berkhuizen Directeur Stichting Natuur & Milieu / ProjectA15 Tjerk Wagenaar Directeur Wageningen UR - Environmental Sciences Kees Slingerland Algemeen directeur Rijkswaterstaat Oost Nederland Joke Cuperus Hoofdingenieur-directeur Duurzame Transportcorridor Betuwe / Gezamenlijke ambitieverklaring / 5

8 Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 0

9 Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 1

10 Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 2

11 Inhoud A. Een breed pallet aan Gelderse initiatieven in B. Toekomstbeeld: een duurzame transportcorridor Betuwe in C. De ambitie is een duurzame en florerende transportcorridor 9 D. Strategie en activiteiten van de DTB naar E. Belangen en rollen van de DTB-partners 13 F. DTB-Projecten in actie(s) 15 G. DTB-Programma in actie(s) 17 H. Uitvoering 19 Verantwoording 21 Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 3

12 Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 4

13 Duurzame Transportcorridor Betuwe Programma in Acties / Dwars door de Gelderse Betuwe lopen 3 belangrijke Nederlandse transportaders, van Rotterdam naar Duisburg en verder Europa in. Samen vormen ze een belangrijk onderdeel van de Europese (transport)corridors Rhine-Alpine en Northsea-Baltic. Het transport over de aders biedt de regio belangrijke kansen voor verdere economische ontwikkeling en nieuwe werkgelegenheid. Een koppeling met de maatschappelijke opgave van verduurzaming versterkt deze kansen en benadrukt de logistieke kracht, het innovatieve klimaat, het duurzame profiel en de ruimtelijke waarde van de regio. Het gebied kan zo uitgroeien tot een (inter-)nationaal voorbeeld en proeftuin: de Duurzame Transportcorridor Betuwe (DTB). Op weg naar deze toekomst is al veel bereikt, maar moet ook nog veel gebeuren. Vijftien regionale, private en publieke, stakeholders onderkennen dit perspectief en gaan intensiever samenwerken aan de realisatie van deze duurzame droom en concrete kansen op werk in de regio. Gedeelde ambities en een concrete en gerichte samenwerking vormen daar de basis voor, neergelegd in dit DTB-Programma in Actie(s). A. Een breed pallet aan Gelderse initiatieven in 2014 In de Gelderse regio zijn veel stakeholders, initiatieven en activiteiten die -direct of indirect- werken aan de verduurzaming van de regionale energievoorziening en versterking van de logistieke en transportsector. Zowel ruimtelijke, logistieke, infrastructurele als energetische initiatieven; en zowel technische, financiële, organisatorische als sociale activiteiten. Mooie voorbeelden zijn het LNG-vulpunt op een duurzaam bedrijventerrein bij Duiven, de activiteiten rond slim goederenvervoer in de stadsregio Arnhem Nijmegen, het initiatief voor zonnepanelen op geluidschermen bij Tiel en de windturbines bij Knooppunt Deil, (zie ook de Tussenrapportage Duurzame Transportcorridor Betuwe, juli 2013). Bij elkaar werken deze initiatieven en activiteiten aan brede maatschappelijke doelstellingen rond verduurzaming en werkgelegenheid in Gelderland. Gelderse stakeholders delen een breed besef dat de verschillende initiatieven en activiteiten ieder voor zich in de goede richting werken. Tegelijk is er anno 2014 een onzekere maatschappelijke situatie, die economische en energetische doelstellingen onder druk zet, de daadwerkelijke uitvoering van goede initiatieven bemoeilijkt en noodzakelijke schaalsprongen in de weg zit. De actuele ontwikkelingen in de regionale logistieke en transportsector zijn tegelijk veelbelovend, sluiten aan bij de Gelderse ambities en economisch-geografische kenmerken en bieden mooie projecten en kansen voor een duurzamere toekomst. De verdere economische en duurzame ontwikkeling naar 2030 biedt de regio zodoende kansen bij sterkere onderlinge verbindingen tussen initiatieven, en bij een krachtiger synergie van activiteiten vanuit een gezamenlijke en uitdagende ambitie, visie en strategie van de stakeholders. De toekomst van 2030 zou er dan als volgt uit kunnen gaan zien: Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 5

14 Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 6

15 B. Het toekomstbeeld: een Duurzame Transportcorridor Betuwe in 2030 Het is 2030 en de Betuwse corridor is uitgegroeid tot een economisch florerende en duurzame regio. In 2010 was al bekend dat dit gebied uniek was, door het bijzondere landschap, door de kenmerkende ligging in Nederland en Europa - onder andere op de route van Rotterdam naar Duisburg naar Genua- en door de bijzondere combinatie van drie transportassen (de A15, de Betuweroute en de Waal als drukst bevaren rivier van Europa) en de kruising met andere assen (A2, A50, Amsterdam Rijnkanaal). De economische betekenis en de aantrekkelijkheid van het landschap voor bewoners en bedrijven zijn duurzamer en nog aansprekender door een welgekozen inrichting en architectuur. Voorspellingen van het Rotterdamse Havenbedrijf zijn uitgekomen. De opening van de 2 e Maasvlakte heeft geleid tot een grotere goederenstroom: meer en grotere schepen zijn gaan verladen en de logistieke stroom door de regio is fors toegenomen. De A15 en de Betuweroute worden beter benut met goede aansluitingen vanaf de Nederlandse grens naar Duitsland en verder. De regionale logistieke hotspots Rivierenland, Regio Nijmegen en de Liemers profiteren mee; nieuwe, groene bedrijven bieden toegevoegde waarde door slim over te slaan en goederen op maat bij de klanten in het achterland af te zetten. Ze produceren eigen verpakkingen en ook streekproducten door alweer de tweede generatie van 3D-printers. De keuze van overheden en bedrijfsleven om te investeren in multimodale overslag blijkt van grote betekenis te zijn geweest. Overslagterminals bij Medel en het Railopstappunt Nijmegen floreren. De aanleg van de zuidelijke aftakking van de Betuweroute bij Meteren was eveneens van groot belang. Slimme nieuwe logistieke concepten zijn ontwikkeld door een samenwerking van Duitse wetenschappers met Wageningen UR, waardoor de transporttijd en betrouwbaarheid zijn verbeterd en verkeersbewegingen beperkt. Sinds 2013 zijn er circa nieuwe, lokale en regionale banen in de logistieke sector. Aziatische bedrijven hebben zich gevestigd en profiteren van de hoogwaardige Nederlandse technologie. Het duurzame imago blijkt doorslaggevend bij hun vestigingskeuze. Het gebruik van fossiele energie in de transport- en logistieke sector is in de corridor gehalveerd tot circa 12,5 PJ. Meer transport over water en spoor, meer lokale productie en de inzet van slimme logistieke (overslag)systemen dragen hier sterk aan bij. Besparing van energie -door innovatieve smart-engines, smart vehicles en smart highways- maar ook de verschillende LNG-vulpunten met lokale geproduceerd biogas geven de transitie naar duurzame energie concreet vorm en beperken de CO 2 -uitstoot. De corridor wordt gebruikt als proeftuin voor innovatieve energie- en milieu-oplossingen, bedacht in het Gelderse EMTcluster en strekt zich uit naar Duitsland. De PV-linten dragen daar voor 3 PJ aan bij, windturbines langs de A15 circa 5 PJ, en biogas ruim 4 PJ. De verduurzaming van de corridor is voor iedereen zichtbaar en past bij het mooie, Betuwse landschap. Windturbines bij Nijmegen, Neder Betuwe en Deil, en een PV-lint op geluidschermen en gebouwen langs de Betuweroute, geven zichtbaar vorm aan verduurzaming en zorgvuldig, ruimtelijke inbedding. Rijdend op de A15 komen steeds nieuwe innovaties op het vlak van energie voorbij. Bedrijven en gebouwen met muren en daken van zonnekeramiek, windturbines in verschillende vormen, kweekvelden voor biomassa, en als je even van de snelweg af rijdt de mooiste ruige uiterwaarden om te ontspannen. Op weg naar 2050 zijn er volop kansen. De regio Arnhem Nijmegen ontwikkelt zich als de vierde economie van Nederland. Energiecoöperaties met funding van de lokale bevolking werken mee aan het vertrouwen in de regionale economie. Een van de initiatieven, Dirk III, een duurzame energiecoöperatie van het eerste uur, blijft groeien en leidt nu ook jongeren op via de SocialSustainabilitySummerSchool. Bedrijven uit de logistieke hotspots zijn in constante dialoog met regionale opleidingscentra. Jongeren komen zo aan het werk en de regio biedt mooie doorgroeimogelijkheden voor werknemers met verschillende niveaus van opleiding. De nauwe samenwerking van internationale bedrijven, wetenschappelijke instellingen en lokale overheden brengt de regio als koploper steeds verfijndere logistieke en energietechnieken en concepten. Een duurzame en florerende corridor, in een inspirerend landschap, het is gelukt! Dankzij het netwerk, de dialoog en de samenwerking tussen burgers, bedrijfsleven, wetenschap en overheden. Een prestatie waar we samen met trots op terug kunnen kijken. Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 7

16 Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 8

17 C. De ambitie is een duurzame en florerende transportcorridor De Gelderse stakeholders spreken nu uit nauw samen te willen werken aan deze duurzame en florerende corridor. Gesprekken over de gezamenlijke ambities, op initiatief van de provincie, hebben zich in 2013 gaandeweg gericht op de transportcorridor -de bundel van transportassen A15, Waal, Rijn en Betuweroute dwars door het gebied- en in het bijzonder op het logistieke transport en het vervoer van goederen. Deze specifieke inzet sluit aan bij de rol van de transportassen in het economische en logistiek netwerk, waaronder de ligging op routes naar het Duitse en Europese achterland (o.a. Rotterdam - Duisburg - Genua) en de kruising met routes naar andere delen van Nederland en Europa. De ambities van de DTB zijn nu als volgt verwoord 1. Een duurzame corridor, door besparing van energie, opwekking van duurzame energie en efficiënter gebruik van fossiele energie in de ruimte op en langs infrastructuur (2-3 kilometer rond de transportassen), concreet vertaald in een doel van 14 PJ besparen en 11 PJ verduurzamen van energie (zie Tussenrapportage DTB, 2014; par. 2.2., Energietransitie is noodzaak), waarvan ongeveer een kwart in de logistieke en transportsector; 2. Een florerende corridor met een versterkte regionale economie (met nieuwe banen), door inzet op duurzame logistiek en verduurzaming van vooral gebiedsgebonden schakels van transportketens (vervoer over spoor, water en weg; op- en overslag op (multimodale) knooppunten) als onderdelen van (inter)nationale netwerken en het Duitse en Europese achterland, (zie par. 2.3 Duurzame logistiek en 2.5 Economische ontwikkeling); De drie ruimtelijke aangrijpingspunten voor de fysieke uitwerking van de ambities zijn vervolgens: 1. Verduurzamen van logistieke (multimodale) knooppunten, qua aanleg, inrichting als gebruik. 2. Verduurzamen van de drie transportassen, zowel qua aanleg, inrichting als gebruik. 3. Zorgvuldige inpassing van de verduurzaming in het landschap. Deze ambitie en opgave van een duurzame, florerende transportcorridor is aantrekkelijk voor o.a. nationale en internationale bedrijven, die zich in de regio kunnen vestigen, mensen en organisaties die de beoogde verduurzaming willen realiseren, en nationale en internationale (samenwerkings-)organisaties die de DTB-opgave steunen (vanuit bv. het Europese infrastructurele netwerk of de nationale ambities rond topsectoren). De ambities sluiten vanzelfsprekend aan bij die van de gezamenlijke DTB-partners. Figuur 1 De ambitie heeft een ruimtelijke vertaling met 3 aangrijpingspunten: knooppunten, transportassen en landschappen En in het verlengde van deze ambities het streven naar een inspirerende corridor, door de zorgvuldige ruimtelijke inpassing van de verduurzaming, rekening houdend met de kwaliteiten en het karakter van de Gelderse en Betuwse landschappen (zie par Ruimtelijke kwaliteit). Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 9

18 Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 10

19 De gezamenlijke ambitie is zo een duurzame, florerende en inspirerende transportcorridor. Dit moet in 2030 leiden tot een aantrekkelijker marktpositie en onderscheidende vestigingskansen voor de logistieke en transportsector met nieuwe arbeidsplaatsen; tot een duurzame energievoorziening van de sector, uitgaande van 14% duurzame energie (11 PJ) en 20% energiebesparing (14 PJ) in de corridor -met een kwart in de logistieke en transportsector- en 20% CO 2 -reductie; en tot een zorgvuldige inbedding van de verduurzaming in inspirerende, passende landschappen. D. Strategie en activiteiten van de DTB naar 2030 De realisatie van deze ambitie, de samenhang tussen de opgaven en de verdeling van rollen, verantwoordelijkheden, kennis en middelen, vergt een nauwe samenwerking tussen de stakeholders. Deze samenwerking richt zich enerzijds op de (overkoepelende opgaven in de) corridor als geheel, en anderzijds op afzonderlijke projecten. 1. Op het overkoepelende niveau gaat het om het voor nu en de langere termijn verbinden van stakeholders, bevorderen van de samenwerking vanuit de visie, strategie en uitvoering en actueel houden van de ambitie. Concrete activiteiten zijn o.a.: a. Samenwerking en afzonderlijke projecten bij bestuurders (ambassadeurs) verankeren. b. Branding, lobby en communicatie m.b.t. de DTB te (doen) initieren en uitvoeren (b.v. website, media, e.d.). c. Financiering van de rol en activiteiten (van het programma) te arrangeren bij stakeholders en monitoring van de voortgang en resultaten (banen, joules). d. Externe financiering voor b.v. brand -specifieke / gezamenlijke initiatieven te arrangeren (b.v. via EU- (EFRO, Interreg Horizon 2020, TEN-T) of landelijke programma s (TKI, MIRT). e. Versterken van de logistieke en duurzame betekenis van de corridor en verbinden en opschalen van afzonderlijke initiatieven. f. Kennisontwikkeling en grens- en sectoroverschrijdende innovatie te bevorderen, o.a. door samenwerking van overheden, ondernemers en onderzoekers ( triple helix ). 2. Op het niveau van de projecten gaat het om het initiëren, stimuleren en faciliteren van projecten die de ambities van de DTB concreet realiseren, en dus direct leiden tot nieuwe werkgelegenheid of tot nieuwe duurzame energie. Concrete activiteiten zijn gericht op: a. Icoonprojecten, die belangrijk zijn als symbool voor de ambities van de Duurzame Transportcorridor. De icoonprojecten inspireren en laten zien wat duurzame energie en duurzame logistiek concreet inhoudt en hoe ze passen bij het landschap. b. Andere projecten, die DTB-ambities demonstreren, ermee experimenteren en-of ze realiseren. De DTB-bijdrage richt hier zich m.n. op verbinden van projecten en specifieke kennis, instrumenten e.d. van afzonderlijke stakeholders. De DTB voert projecten als deze overigens niet zelf uit. Figuur 2 Van nu naar ambities in 2030, via concrete acties en een lange termijn strategie Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 11

20 Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 12

21 E. Belangen en rollen van de DTB-partners De ambities, strategie en samenhang kunnen alleen door een goede samenwerking tussen publieke en private partners samen worden gerealiseerd. Deze DTB-partners, met de provincie als initiatiefnemer, hebben vanzelfsprekend in de eerste plaats elk hun eigen ambities, belangen en opgaven in de corridor: in lokale en sectorale projecten; t.a.v. energie, ruimte, economie, transport of logistiek; t.a.v. kennisontwikkeling, marktpositionering, duurzaam ondernemerschap, werkgelegenheid en-of bedrijfscontinuïteit. Deze belangen zijn grofweg als volgt: 1. Alliander : Faciliteren energietransitie via optimale netinfrastructuur 2. HAN : Kennisontwikkeling rond transportpreventie en -bundeling 3. HS Log. Rivierenland : Internationale ambities logistiek, economische ontwikkeling en werkgelegenheid, duurzaamheid 4. LEC Regio Nijmegen en 5. LEC Liemers : Marktprofiel duurzame hotspot t.b.v. versterken economische positie 6. DNV GL (KEMA) : Beschikbaarheid, betrouwbaarheid, duurzaamheid van energie 7. Dirk III : Nieuwe Economie, sector energie, mobiliteit, gezondheid en voedsel 8. KiEMT : Werkgelegenheid, innovatie, valorisatie in de regionale EMT-sector 9. Project A15 : 3500 elec. auto s op-rond A15 op lokaal opgewekte duurzame energie 10. Prov. Gelderland : Regionale economie, duurzame energie, ruimtelijke kwaliteit 11. Reg. Rivierenland : Logistieke hotspot, regionale ambities duurzame energie, werkgelegenheid en agribusiness 12. RWS : Beter benutten corridorinfrastructuur; duurzame logistiek 13. Stadsregio : Aantrekkelijke, goed bereikbare en internationaal concurrerende regio 14. WUR : Theorie en praktijk van regionale planning en energielandschappen De provincie heeft -als initiatiefnemer- ambities, verantwoordelijkheden en verplichtingen t.a.v. de economische ontwikkeling van de regio, de ruimtelijke inrichting en ontwikkeling, en een schaalsprong te maken naar een duurzame energievoorziening. Zij geeft haar rol en bijdrage op dit moment vorm vanuit diverse activiteiten en programma s. Zowel vanuit het Programma Energietransitie als het programma Logistiek en Goederenvervoer (Logistiek als Gelderse motor). De doelen en regionale focus van beide sluiten op elkaar aan en versterken elkaar. De provincie wil (en kan niet anders dan) samen met andere stakeholders deze ambities e.d. realiseren. In het verlengde van de ambities en de strategie is de bijdrage van de DTB-partners aan de realisatie van deze ambitie en de uitvoering van de strategie en activiteiten, als onderstaand, en uit te werken in een (rollend) actieprogramma: 1. Gezamenlijk of zelfstandig werken aan de uitvoering van overkoepelende DTB-activiteiten. 2. Bijdragen aan de uitvoering van DTB-specifieke projecten en activiteiten en daarnaast, 3. Vanuit de eigen ambities en rol werken aan de eigen projecten in de corridor. F. DTB-Projecten in actie(s) Als eerste stap naar een zichtbare en werkende DTB zijn -op het niveau van de projecten- nu al enkele Icoonprojecten te benoemen. Zo n icoonproject is een aansprekend project, met een belangrijke werking als symbool voor de ambities van de Duurzame Transportcorridor. Deze projecten zijn zichtbaar, innovatief en duurzaam. De icoonprojecten van de DTB inspireren en laten zien wat duurzame energie en duurzame logistiek concreet inhoudt en hoe ze passen in het landschap. De netwerken van stakeholders en hun koplopers in en om deze icoonprojecten dragen vervolgens bij aan een DTB- brand en aan beweging. De successen van de icoonprojecten inspireren anderen om ook aan de slag te gaan. De DTB-icoonprojecten sluiten aan bij een of meer van de drie ruimtelijke aangrijpingspunten. De eerste serie van Icoonprojecten 2014, o.b.v. voorstellen van de DTB-partners, is als onderstaand. De uitwerking van deze Icoonprojecten naar de DTB is in 10 acties op hoofdlijnen in de bijgaande tabel opgenomen. Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 13

22 Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 14

23 Figuur 3 Icoonprojecten, duurzame initiatieven en hun plaats in het DTB-concept 1. Knooppunten a. HS Rivierenland * Overslagterminal Medel b. HS Regio Nijmegen * Rail Opstap Punt (ROP) Nijmegen c. HS Liemers * Duurzaamheids Expertise Centrum Liemers i.o., gericht op o.a. duurzame A15, logistiek, transport 2. Transportassen d. Betuweroute/A15 * PV-Lint, Windparken / Opwek duurzame energie e. Waal/A15 * Grensoverschrijdend LNG-netwerk f. A15 * Proef / Grensoverschrijdend laden Electric Fleet * ProjectA15 en ViaA15 3. Specifieke projecten g. Windpark Deil * Windturbines bij knooppunt Deil, A15-A2 h. PV-Lint * Zon-PV op geluidschermen en in bermen i. Windpark Grift * Windturbines langs de A15 bij Nijmegen / Elst In een doorkijk naar 2015 komen op een vergelijkbare manier DTB- Innovatieprojecten in beeld, bijvoorbeeld via een prijsvraag of als experiment in een proeftuin. DTB zal uitdagen tot inspirerende experimenten en pilots, die een doorkijk geven naar nieuwe technieken of manier van werken zichtbaar en mogelijk maken. Actuele voorbeelden zijn de Snelweg van de toekomst, Energie uit asfalt, Automatisch rijden, Snelladen van elektrische auto s en SMART Overslag. G. DTB-Programma in actie(s) Op het overkoepelende niveau van het programma komt er een klein slagvaardig Regieteam die regie voert op implementatie en uitvoering van de DTB-ambities en -acties. De provincie neemt het initiatief voor de inrichting van dit team en benadert DTB-partners om deel te nemen. Het team stimuleert, faciliteert en organiseert; werkt tussen organisaties, met respect voor hun rollen en kwaliteiten. De uitvoering van de activiteiten van icoon- en andere projecten vindt plaats conform (te maken of gemaakte) afspraken tussen betrokken en/of uitvoerende stakeholders van deze projecten. Deze ambitieverklaring treedt niet in deze afspraken en schept daarin geen nieuwe verplichtingen. Het Regieteam krijgt een beperkt budget om onafhankelijke ondersteuning te organiseren en voor specifieke onderzoeks- of procesvragen. Het financiële budget is vooralsnog geraamd op tot ( ) en de personele inzet voor het programmamanagement op uren per jaar. De provincie neemt de personele inzet en voor haar rekening. Enkele andere partners hebben toegezegd ook een financiële bijdrage te leveren, waarmee het beschikbare budget circa ,--. (incl. BTW) bedraagt. Daarnaast dragen partners bij door hun inspanningen rond de reguliere bijeenkomsten vanuit het programma en door een (nader te bepalen en te accorderen) inhoudelijke of personele bijdrage aan de uitvoering van programmaonderdelen (zie tabel 5 met de overkoepelende programma-activiteiten). De looptijd van het actieprogramma is vooralsnog twee jaren, zijnde 2014 en Het ministerie van Economische Zaken tenslotte, heeft vanwege de aansluiting bij economische en energiebeleidsdoelstellingen steun aan het DTB-programma toegezegd in de vorm van 200 uren van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. In de Green Deal tussen provincie en ministerie worden verdere afspraken gemaakt over de inzet van deze uren bij het uitvoeren van dit programma (zie figuur 5, acties 6 en 10). Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 15

24 Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 16

25 Icoonproject (zie ook pag. 17) Knooppunten HS Nijmegen 1. ROP Nijmegen HS Rivierenland 2. CT Medel HS Liemers 3. DEC Liemers i.o. Transportassen Betuweroute en A15 4. Zon-, windparken Waal en A15 5. LNG-vulpunten A15 6. Electric Fleet Specifieke projecten Trekker Icoonproject Provincie CTU DEC Liemers a. Deil (provincie) b. Grift (Izzy) c. Kellen (KEMA) provincie, Stadsregio Regio Rivierenland Alliander, NXP (Belangstellende) (DTB-)partners BCTN, LEC Regio Nijmegen, Stadsregio LHR, Regio Rivierenland, provincie, Dirk III, Ministerie I&M, bedrijven LEC Liemers, 6 gemeenten, Lindus, onderwijsinstellingen, e.a. (zie 7.) (zie 8.) (Reg. Riv., ProjectA15, Prov., Dirk III) RWS, LHR, LEC Liemers, Dirk III, LEC Regio Nijmegen Project A15, Provincie, RWS, KEMA 7. Windpark Deil Provincie Dirk III, ProjectA15, LHR, Regio Rivierenland, RWS, e.a. 8. Windpark Grift Gemeente Nijmegen, Izzy Projects 9. Andere DTBprojecten Alliander, GNMF, Burgers, KEMA, ProjectA15, RWS Partners dragen in onderling overleg bij aan uitvoering van DTB-specifieke projecten en werken daarnaast vanuit eigen ambities en rol aan eigen projecten in de corridor. Figuur 4 Icoonprojecten, trekkers en betrokkenheid van (DTB-)partners Figuur 5 Overkoepelende (programma-)activiteiten voor het DTB > Onderwerp Actie Trekker Mede verantwoordelijk Sturing en Organisatie Visie en Strategie Kennis en Innovatie Communicatie en Branding Financiering Projecten 1. Organiseren van uitvoering van het programma 2. Verankeren ambities, uitvoering bij bestuurders 3. Monitoren ambities, strategie en prestaties 4. Uitwerken Strategie en Routekaart DTB Organiseren Innovatiesessies 6. Bevorderen innovatie over systeemgrenzen 7. Bevorderen samen werking share- en stakeholders 8. Uitwerken, (doen) uitvoeren van brandingsstrategie 9. Verwerven nat. en Eur. gelden en aandacht 10. Verbinden kennis, instrumenten, e.d. in projecten m.n. instellen Regieteam en Kernteam o.a. Aanzoeken programmaambassadeur(s) o.a. bundelen van transport in de corridor Gericht op nieuwe icoon- en innovatieprojecten o.a. door integrale benadering en netwerken o.a. Netwerkbijeenkomsten en Werkateliers o.a voortbouwen op resultaten Brandingssessies o.a. agenderen MIRT, indienen EUaanvraag Zie Actieprogramma Projecten Provincie Partner vanuit bedrijven, belangen, burgers, wetenschap Regieteam Andere partners WUR Alliander, provincie, HAN Provincie KiEMT KEMA, DTBprogramma manager en Regio Rivierenland Provincie (Oost NV) Provincie i.s.m. Stads regio ProjectA15 i.s.m. Regieteam ProjectA15, Alliander, Dirk III, LEC Liemers, Stadsregio, WUR, Regio Rivierenland, Alliander, RWS, LHR, KEMA, Dirk III KiEMT, provincie, HAN, Dirk III, Ministerie van Economische Zaken Dirk III, provincie, LHR, KiEMT, RWS LHR, LEC Liemers, ProjectA15 Regio Rivierenland, RWS Provincie, LEC Liemers, Dirk III, RWS, Ministerie van Economische Zaken Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 17

26 Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 18

27 H. Uitvoering De ambities en het actieprogramma zijn in maart 2014, tijdens een bijeenkomst met bestuurders en vertegenwoordigers van de publieke en private stakeholders samen, besproken en vastgesteld. Op korte termijn wordt er op initiatief van de provincie een Regieteam ingericht, dat het programma en de activiteiten verder in de steigers zet en de branding vorm gaat geven. De uitvoering van het actieprogramma is al van start, de resultaten van de eerste icoonprojecten zijn er over enkele maanden. Rond de zomers van 2014 van 2015 worden de resultaten van de uitvoering van het actieprogramma aan elkaar gepresenteerd. In de loop van worden afspraken gemaakt over de verdere en concrete aanpak voor de periode tot Figuur 6 Uitvoering van DTB-activiteiten in de tijd Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 19

28 Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 20

29 Verantwoording Dit actieprogramma is het resultaat van een serie van gesprekken en bijeenkomsten tussen de DTB-partners. De gesprekken vonden plaats van medio 2013 tot februari Het initiatief voor deze gesprekken is genomen door de provincie Gelderland. Royal HaskoningDHV adviseerde de provincie over het proces en de strategie en heeft de resultaten in deze ambitieverklaring en het actieprogramma verwoord. Bij de totstandkoming van de ambitieverklaring en het actieprogramma waren betrokken: Rapport Duurzame Transportcorridor Betuwe Gezamenlijke ambitieverklaring en Actieprogramma Arnhem, 5 maart 2014 Meer informatie: Jeroen Gelinck, Provincie Gelderland Annemieke Spit Regio Rivierenland Craig Savy DNV GL Erik Lubberding / Jan Luijten Stadsregio Arnhem Nijmegen Gerard Jansen LEC Regio Nijmegen Harry Klein Koerkamp LEC Liemers Lex Arkesteijn ProjectA15 Nils Leemans / Henk Kohsiek Rijkswaterstaat Oost Nederland Peter Smaal / Jan Looman Logistieke Hotspot Rivierenland Pieter van de Ploeg Alliander Sascha Bloemhoff KiEMT Stef Weijers Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Sven Stremke / Dirk Oudes Wageningen Universiteit Wim Wink Dirk III Joost Roeterdink Provincie Gelderland Jeroen Gelinck Provincie Gelderland, Programmaleider Mark Obbink Renée Zijlstra René Idema Dienst Landelijk Gebied Royal HaskoningDHV SMC Royal HaskoningDHV Strategy en Management Consultants, Procesadviseur. Duurzame Transportcorridor Betuwe / Actieprogramma / 21

Gas geven voor duurzame energie

Gas geven voor duurzame energie Gas geven voor duurzame energie Programma Programma Thema Thema Workshops Workshops Lokatie Lokatie Gelders Gelders netwerk netwerk voor voor duurzame duurzame energie energie Uitnodiging Netwerkbijeenkomst

Nadere informatie

Meerjarenprogramma Ambitiedocument 2016-2020

Meerjarenprogramma Ambitiedocument 2016-2020 Meerjarenprogramma Ambitiedocument 2016-2020 Agribusiness Economie & Logistiek Recreatie & Toerisme maandag 15 juni 2015, bijeenkomst voor raadsleden Naar een nieuw Programma Jaar 2011-2014 2015 2015 2015

Nadere informatie

Ambitiedocument

Ambitiedocument Ambitiedocument 2016-2020 Bestuurlijke context Financiële context oud Regiocontract Tussen Regio en Provincie Contract voor uitvoering regionale programma s 15 miljoen Regie Regio Verdeling over 10 gemeenten

Nadere informatie

MIRT- onderzoek goederenvervoercorridor Oost. Tiel 18 mei 2016 Programma manager: Zuhal Gül

MIRT- onderzoek goederenvervoercorridor Oost. Tiel 18 mei 2016 Programma manager: Zuhal Gül MIRT- onderzoek goederenvervoercorridor Oost Tiel 18 mei 2016 Programma manager: Zuhal Gül Vraagstelling MIRT onderzoek 1. Kansen/belemmeringen voor optimalisatie (t.b.v bereikbaarheid en concurrentiekracht)

Nadere informatie

Helmonds Energieconvenant

Helmonds Energieconvenant Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende

Nadere informatie

Regie op energie. Investeren in de productie van duurzame energie in de regio Arnhem-Nijmegen

Regie op energie. Investeren in de productie van duurzame energie in de regio Arnhem-Nijmegen Investeren in de productie van duurzame energie in de regio Arnhem-Nijmegen Regie op energie Wij, de 22 gemeenten in de regio Arnhem- Nijmegen, maken ons sterk voor een versnelde transitie van fossiele

Nadere informatie

Gelderse Corridor. Focus: Logistieke kracht en hoogwaardige tuinbouwsector

Gelderse Corridor. Focus: Logistieke kracht en hoogwaardige tuinbouwsector Gelderse Corridor Focus: Logistieke kracht en hoogwaardige tuinbouwsector Gebiedsopgave is plus op zaken als: MIRT-onderzoek goederenvervoer corridor oost-nederland: Versterking logistieke knooppunten

Nadere informatie

KRIMP INLEIDING. voor de welvaart. Bevolking -1,2% Banen -4% In 2012 hebben het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincie Zuid-Holland

KRIMP INLEIDING. voor de welvaart. Bevolking -1,2% Banen -4% In 2012 hebben het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincie Zuid-Holland SMART WATER INLEIDING In 2012 hebben het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincie Zuid-Holland - nieuw te ontwikkelen) projecten en activiteiten aan worden verbonden en worden KRIMP voor de welvaart

Nadere informatie

A15 Corridor. Conclusies A15. 4. De A15 is dé verbindingsschakel tussen vier van de tien Nederlandse logistieke hot spots i.c.

A15 Corridor. Conclusies A15. 4. De A15 is dé verbindingsschakel tussen vier van de tien Nederlandse logistieke hot spots i.c. A15 Corridor Conclusies A15 1. Een gegarandeerde doorstroming van het verkeer op de A15 is noodzakelijk voor de continuïteit en ontwikkeling van de regionale economie rond de corridor en voor de BV Nederland.

Nadere informatie

Green Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei

Green Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei Green Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei Burgers, bedrijven, milieu-organisaties en overheden hebben vandaag op initiatief van minister Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en

Nadere informatie

Fleetclub van 100. Welkom

Fleetclub van 100. Welkom Fleetclub van 100 Welkom Fleetclub van 100 Welkom Michel Dudok Manager Fleetsales & Leasing Doel van deze workshop Na afloop van de workshop bent u op de hoogte van De achtergronden, techniek en actuele

Nadere informatie

Intentieovereenkomst Slimme en Gezonde Stad tussen het Rijk en Rotterdam

Intentieovereenkomst Slimme en Gezonde Stad tussen het Rijk en Rotterdam 30 Oktober 2015 Intentieovereenkomst Slimme en Gezonde Stad tussen het Rijk en Rotterdam De Partijen: - De gemeente Rotterdam (Rotterdam) - Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M/ DGMI) Overwegende

Nadere informatie

Actualisering Binnenhavenvisie Twentekanalen

Actualisering Binnenhavenvisie Twentekanalen Actualisering Binnenhavenvisie Twentekanalen Presentatie informatiebijeenkomst Peter Colon Partner 1 maart 2017 Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Telnr : 024 379 02 22 Fax :

Nadere informatie

Een nieuwe ruimtelijke visie voor de regio Arnhem-Nijmegen?

Een nieuwe ruimtelijke visie voor de regio Arnhem-Nijmegen? Een nieuwe ruimtelijke visie voor de regio Arnhem-Nijmegen? Presentatie Ruimtelijke plannen voormalig Stadsregio Omgevingsvisie Gelderland Huidige situatie na opheffen stadsregio Doelstellingen Omgevingswet

Nadere informatie

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Waarom zijn we bijeen? Verduurzaming energievoorziening Samenwerking om de NL ambitie te verwezenlijken Samenwerking vanaf de start van initiatieven Draagvlak

Nadere informatie

Strategische Agenda. Concept strategische agenda Regio Midden-Holland Vast te stellen in: AB Regio Midden-Holland 6 juli 2016

Strategische Agenda. Concept strategische agenda Regio Midden-Holland Vast te stellen in: AB Regio Midden-Holland 6 juli 2016 Strategische Agenda Concept strategische agenda Regio Midden-Holland Vast te stellen in: AB Regio Midden-Holland 6 juli 2016 Versie 14 juni 2016 Kernboodschap Vitaal, duurzaam en innovatief Versterken

Nadere informatie

Regionale Energie Strategie

Regionale Energie Strategie Regionale Energie Strategie Regionaal samenwerken voor realisatie van de Klimaatopgave Een historische opgave Om de opwarming van de aarde te beteugelen, zijn drastische maatregelen nodig. Dit jaar wordt

Nadere informatie

Regionale Energie Strategie

Regionale Energie Strategie Regionale Energie Strategie Regionaal samenwerken voor realisatie van de Klimaatopgave Een historische opgave Om de opwarming van de aarde te beteugelen, zijn drastische maatregelen nodig. Dit jaar wordt

Nadere informatie

Ruimtelijk strategische visie Regio Rivierenland

Ruimtelijk strategische visie Regio Rivierenland Ruimtelijk strategische visie Regio Rivierenland Ambitiedocument Regio Rivierenland Wij, de tien samenwerkende gemeenten binnen Regio Rivierenland: delen de beleving van de verscheidenheid in ons gebied;

Nadere informatie

Duurzame op bedrijventerreinen: Naar een gebiedsgerichte aanpak

Duurzame op bedrijventerreinen: Naar een gebiedsgerichte aanpak Duurzame op bedrijventerreinen: Naar een gebiedsgerichte aanpak KIvI Jaarcongres Sustainable Mobility,6 november 2013 Pieter Tanja Leefbaarheid en gezondheid in stad en regio verkeersveiligheid geluidoverlast

Nadere informatie

Amsterdamse haven en innovatie

Amsterdamse haven en innovatie Amsterdamse haven en innovatie 26 september 2011, Hoge School van Amsterdam Haven Amsterdam is een bedrijf van de gemeente Amsterdam Oostelijke handelskade (huidige situatie) Oostelijke handelskade (oude

Nadere informatie

Provincie Gelderland 08/06/2017 1

Provincie Gelderland 08/06/2017 1 Provincie Gelderland 08/06/2017 1 Waarom hier nu? Provincie Gelderland 08/06/2017 2 Welke beweging moet en willen we maken op inhoud? Nu 1. uploaden 2. Sectorale opgaven 3. alles is opgave 4. visie & uitvoering

Nadere informatie

Strategische gebiedsontwikkeling vanuit energietransitie perspectief. Oktober 2016 Alliander

Strategische gebiedsontwikkeling vanuit energietransitie perspectief. Oktober 2016 Alliander Strategische gebiedsontwikkeling vanuit energietransitie perspectief Oktober 2016 Alliander West Betuwe plaatje West-Betuwe energie zelfvoorzienend Nijmegen energie neutraal Groene Allianties circulair

Nadere informatie

Ontwerp Gezonde Systemen

Ontwerp Gezonde Systemen Ontwerp Gezonde Systemen Het huidige zonne-inkomen gebruiken De cycli van de natuur worden aangedreven door de energie van de zon. Bomen en planten vervaardigen voedsel op zonlicht. De wind kan worden

Nadere informatie

Toespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011

Toespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011 Toespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011 Dames en heren, Degenen, die hier te lande na 1820 verbetering van

Nadere informatie

Organisatie en Samenwerking

Organisatie en Samenwerking Organisatie en Samenwerking Handreiking Beter Benutten in MIRT 1 november 2018 Katya Ivanova (Maastricht Bereikbaar, projectenpool) Pieter Arends (Twynstra Gudde) Samenwerking en organisatie Beter Benutten

Nadere informatie

De Rotterdamse haven en het achterland. Havenvisie 2030 en achterlandstrategie

De Rotterdamse haven en het achterland. Havenvisie 2030 en achterlandstrategie De Rotterdamse haven en het achterland Havenvisie 2030 en achterlandstrategie Ellen Naaykens Havenbedrijf Rotterdam N.V. ALV ELC, Venlo 30 november 2011 Inhoud Profiel haven Rotterdam Ontwerp Havenvisie

Nadere informatie

Concessie Duurzame Energievoorziening Nieuw Reijerwaard. Rotterdam, 12 september 2017 tel

Concessie Duurzame Energievoorziening Nieuw Reijerwaard. Rotterdam, 12 september 2017 tel Concessie Duurzame Energievoorziening Nieuw Reijerwaard Rotterdam, 12 september 2017 peter.wolbert@engie.com, tel. 06-52368101 Integratie van twee bedrijven (mei 2016) ENGIE: een bedrijf in transitie

Nadere informatie

Green Deal Elektrisch vervoer

Green Deal Elektrisch vervoer Green Deal Elektrisch vervoer Ondergetekenden: 1. De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, en de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, ieder handelende in haar of zijn hoedanigheid

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Voorloper. Startnotitie Duurzaam Druten. Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018

Raadsvoorstel. Voorloper. Startnotitie Duurzaam Druten. Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018 Voorloper Onderwerp Startnotitie Duurzaam Druten Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018 Portefeuillehouder A. Springveld Behandelend team Team strategie en beleid Behandelend

Nadere informatie

De Rotterdamse haven en het achterland. Havenvisie 2030 en achterlandstrategie. Ellen Naaykens

De Rotterdamse haven en het achterland. Havenvisie 2030 en achterlandstrategie. Ellen Naaykens De Rotterdamse haven en het achterland Havenvisie 2030 en achterlandstrategie Ellen Naaykens Havenbedrijf Rotterdam N.V. Movares symposium 29 november 2011 Inhoud Profiel haven Rotterdam Ontwerp Havenvisie

Nadere informatie

Tussenstand OP EFRO Noord-Nederland 2014 2020. SNN PS bijeenkomst 25 juni Yvonne van Mastrigt

Tussenstand OP EFRO Noord-Nederland 2014 2020. SNN PS bijeenkomst 25 juni Yvonne van Mastrigt Tussenstand OP EFRO Noord-Nederland 2014 2020 SNN PS bijeenkomst 25 juni Yvonne van Mastrigt Noordelijke specialisatie in beeld Samengestelde behoeften Samengestelde oplossingen Achtertuin als proeftuin/

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Inkopen

Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Actieplan september 2017 Actieplan gemeente Alkmaar 1 Inleiding De overheid koopt per jaar voor ongeveer 73,3 miljard euro in en heeft daarmee een belangrijke invloed

Nadere informatie

Regio Rivierenland Team Onderzoek & Ontwikkeling J.S. de Jongplein WG Tiel Telefoon Businessplan: A15-corridor

Regio Rivierenland Team Onderzoek & Ontwikkeling J.S. de Jongplein WG Tiel Telefoon Businessplan: A15-corridor Regio Rivierenland Team Onderzoek & Ontwikkeling J.S. de Jongplein 2 4001 WG Tiel Telefoon 0344-638555 INHOUD 1. Doelstelling van het Team Onderzoek en Ontwikkeling... 2 2. A15: wat is de huidige situatie?...

Nadere informatie

Zeeland in stroomversnelling. Op weg naar het Actieprogramma voor duurzame economische groei, regionale inbedding en bestuurlijke daadkracht

Zeeland in stroomversnelling. Op weg naar het Actieprogramma voor duurzame economische groei, regionale inbedding en bestuurlijke daadkracht Zeeland in stroomversnelling Op weg naar het Actieprogramma voor duurzame economische groei, regionale inbedding en bestuurlijke daadkracht Wat is er gebeurd sinds 2 juni? Het advies van de Commissie Balkenende

Nadere informatie

Intentieovereenkomst. Asbest van het bedrijfsdak

Intentieovereenkomst. Asbest van het bedrijfsdak Intentieovereenkomst Asbest van het bedrijfsdak Intentieovereenkomst Wij, vertegenwoordigers van bestuursorganen en organisaties die werken aan de realisatie van een gezond en veilig leefmilieu, economie

Nadere informatie

STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA

STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA UPDATE 2016 SAMENVATTING STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA Opdrachtgever Gemeente Breda Afdeling Mobiliteit en Milieu Opdrachtnemer Evert

Nadere informatie

1. We willen doorgaan met behoud en versterking van de kwaliteiten van de IJsseldelta

1. We willen doorgaan met behoud en versterking van de kwaliteiten van de IJsseldelta Resultaten Advies en Initiatiefraad Nationaal Landschap IJsseldelta 29 november 2013 Nationaal Landschap IJsseldelta is in verandering. Transitie noemen we dat. We bereiden ons voor op een andere manier

Nadere informatie

Van Regionale Ambitie naar succesvolle realisatie

Van Regionale Ambitie naar succesvolle realisatie Van Regionale Ambitie naar succesvolle realisatie Speerpunt Agribusiness Culemborg Buren Neder-Betuwe Geldermalsen Tiel Lingewaal Neerijnen West Maas en Waal Speerpunt Economie en Logistiek Zaltbommel

Nadere informatie

DUURZAME INFRASTRUCTUUR

DUURZAME INFRASTRUCTUUR DUURZAME INFRASTRUCTUUR wisselwerking van stad, spoor, snelweg en fietspad TON VENHOEVEN VENHOEVENCS architecture+urbanism Krimp werkgelegenheid Percentage 65+ Woon-werkverkeer Grondprijzen 2007, Toegevoegde

Nadere informatie

De Cleantech Regio Stedendriehoek 1 daagt uit!

De Cleantech Regio Stedendriehoek 1 daagt uit! Stedendriehoek 1 daagt uit! Eo Wijers-prijsvraag 2014-2015 1 Apeldoorn, Brummen, Deventer, Epe, Lochem, Voorst en Zutphen eo wijers-stichting voor ruimtelijke kwaliteit in de regio Stedendriehoek daagt

Nadere informatie

Duiven. Introductie. Bron:

Duiven. Introductie. Bron: Duiven Duiven Introductie Duiven is een levendige gemeente, bestaande uit het dorp Duiven en de kleinere kernen Groessen en Loo, respectievelijk ten zuidoosten en zuidwesten van het dorp Duiven. De gemeente

Nadere informatie

Impressie Regiotour MIRT in Noord Nederland 13 juni

Impressie Regiotour MIRT in Noord Nederland 13 juni Impressie Regiotour MIRT in Noord Nederland 13 juni Ron Lander en Nathalie Harrems openen de goed bezochte bijeenkomst in de schouwburg in Meppel. Naast het delen van kennis over de werkwijze in het Meerjarenprogramma

Nadere informatie

URD Delta oost Doel Resultaten Vervolg

URD Delta oost Doel Resultaten Vervolg URD Delta oost Doel Resultaten Vervolg URD Dag 7 februari 2014 Prof. E. van der Krabben Radboud Universiteit Drs. E. Opdam, NC Advies Gebiedsontwikkeling nat en droog Gebiedsontwikkeling nat en droog Doel:

Nadere informatie

KRACHTEN BUNDELING SMART MOBILITY O K TO B E R

KRACHTEN BUNDELING SMART MOBILITY O K TO B E R KRACHTEN BUNDELING SMART MOBILITY O K TO B E R 2 0 1 8 Wij Rijk, provincies, G5, metropoolen vervoerregio s kiezen ervoor om onze krachten te bundelen om met Smart Mobility maximale impact te hebben. Om

Nadere informatie

College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel. Aan Provinciale Staten, PS2008MME13-1 -

College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel. Aan Provinciale Staten, PS2008MME13-1 - PS2008MME13-1 - College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel Datum : 6 mei 2008 Nummer PS : PS2008MME13 Afdeling : ECV Commissie : MME Registratienummer : 2008int221948 Portefeuillehouder : Ekkers Titel

Nadere informatie

Speerpuntberaad Regio Rivierenland 8 november 2016

Speerpuntberaad Regio Rivierenland 8 november 2016 Speerpuntberaad Regio Rivierenland 8 november 2016 Onderwerpen Wie zijn we? Economisch belang Organisatie Greenport Gelderland Wat doen we? Resultaten 2012-2015 Agenda 2020, aktielijnen en speerpunten

Nadere informatie

Ruimtelijke Visie Duurzame Energie Heumen

Ruimtelijke Visie Duurzame Energie Heumen Ruimtelijke Visie Duurzame Energie Heumen Samenvatting De gemeente Heumen wil in 2050 energie- en klimaatneutraal zijn. Om dit doel te bereiken is het noodzakelijk dat de gemeente en haar inwoners ook

Nadere informatie

EU subsidies voor KRW opgaven

EU subsidies voor KRW opgaven EU subsidies voor KRW opgaven Themabijeenkomst op 26 november 2015 Govert Kamperman en Wimjan van der Heijden Waar staan we bij stil Kerndoelstellingen Europa Europa 2020-strategie EU subsidies, waar begint

Nadere informatie

Nationaal programma Regionale Energie Strategieën (NP RES) Samen aan de slag voor het klimaat

Nationaal programma Regionale Energie Strategieën (NP RES) Samen aan de slag voor het klimaat Nationaal programma Regionale Energie Strategieën (NP RES) Samen aan de slag voor het klimaat Opwek- & isolatiemaatregelen Regionale samenwerkingen op o.a. energie Windenergie op land Ervaringen op doen

Nadere informatie

Zienswijze windvisie Provincie Gelderland

Zienswijze windvisie Provincie Gelderland Openbaar Onderwerp Zienswijze windvisie Provincie Gelderland Programma / Programmanummer Klimaat & Energie / 1022 BW-nummer Portefeuillehouder H.Tiemens Samenvatting De Provincie heeft als uitwerking op

Nadere informatie

1. Wethouder Tiemens te machtigen voor het ondertekenen van het Gelders Energie Akkoord.

1. Wethouder Tiemens te machtigen voor het ondertekenen van het Gelders Energie Akkoord. Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Deelname Gelders Energieakkoord Programma Duurzaamheid Portefeuillehouder H. Tiemens Samenvatting Het Klimaatverbond, Alliander en Gelderse Natuur en Milieufederatie

Nadere informatie

DUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE. Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019

DUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE. Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019 DUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019 PROGRAMMA 1. Inleiding (Daan Russchen) 2. Startnotitie Klimaatvisie (Jur Marringa/Roland Roijackers) 3.

Nadere informatie

Beter worden in wat we samen zijn!

Beter worden in wat we samen zijn! Beter worden in wat we samen zijn! Wie zijn we? Wat doen we? De gemeenten in de regio Stedendriehoek werken samen. Samen staan we sterk en maken we ons sterk voor het nog verder verbeteren van het VESTIGINGSKLIMAAT.

Nadere informatie

De overheid als launching customer

De overheid als launching customer De overheid als launching customer Julia Williams Project leader elektrisch rijden Ministerie van Economische zaken, Landbouw en Innovatie Waarom elektrisch rijden? Klimaat Het duurzame energiesysteem

Nadere informatie

Van denken naar doen bij A&F

Van denken naar doen bij A&F Van denken naar doen bij A&F Human Capital Agenda A&F (Regionale) economische clusters Behoeftes studenten en (potentiële) werknemers Behoeftes bedrijven A&F Aantrekkelijk werkgeverschap en imago sector

Nadere informatie

Betrokken partijen Zonnepark Overbetuwe

Betrokken partijen Zonnepark Overbetuwe Betrokken partijen Zonnepark Overbetuwe Green Giraffe is een adviesbureau dat zich richt op de duurzame energiesector en is met name gespecialiseerd in de financiering van wind- en zonne-energieprojecten.

Nadere informatie

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken Ingrid Giebels 1-11-2018 Voor wie? Regio, gemeenten, woningbouwcorporaties in Noord-Holland Voor wat? Aardgasvrij, en energiebesparing Hoe? Faciliteren, aanjagen en

Nadere informatie

UITNODIGING. Geachte heer, mevrouw,

UITNODIGING. Geachte heer, mevrouw, UITNODIGING EMT-Debat Vitale regionale economie: Gelderland Energieland Dinsdag 5 april van 17.00 20.30 uur Openluchtmuseum, Schelmseweg 89, 6816 SJ Arnhem Geachte heer, mevrouw, Op dinsdag 5 april vindt

Nadere informatie

Ruimtelijke Visie Duurzame Energie Heumen

Ruimtelijke Visie Duurzame Energie Heumen Ruimtelijke Visie Duurzame Energie Heumen Samenvatting De gemeente Heumen wil in 2050 energie- en klimaatneutraal zijn. Om dit doel te bereiken is het noodzakelijk dat de gemeente en haar inwoners ook

Nadere informatie

Onze gemeenschappelijke ambitie:

Onze gemeenschappelijke ambitie: 1 Concept-versie versnellingsafspraken vanuit de provinciale opgaven voor de regio Hart van Brabant d.d. 15 november Document ten behoeve van dialoog tussen het College van Gedeputeerde Staten van Noord

Nadere informatie

Duurzaam groeien. Agro, fresh, food en logistics

Duurzaam groeien. Agro, fresh, food en logistics Nota Ruimte budget Klavertje 25,9 miljoen euro (waarvan 3 miljoen euro voor glastuinbouwgebied Deurne) Planoppervlak 908 hectare (waarvan 150 hectare voor glastuinbouwgebied Deurne) (Greenport Trekker

Nadere informatie

Aandacht voor voedsel bij Gelderse gemeenten. Resultaten digitale verkenning 22 september 14

Aandacht voor voedsel bij Gelderse gemeenten. Resultaten digitale verkenning 22 september 14 Aandacht voor voedsel bij Gelderse gemeenten Resultaten digitale verkenning 22 september 14 In het kort Doelgroep: Gelderse gemeenten Doel: verkennen behoefte aan provinciale ondersteuning bij faciliterende

Nadere informatie

Dairy Campus waar staan we nu? 20 mei 2010 Kees de Koning, Barend Spliethoff

Dairy Campus waar staan we nu? 20 mei 2010 Kees de Koning, Barend Spliethoff Dairy Campus waar staan we nu? 20 mei 2010 Kees de Koning, Barend Spliethoff Dairy Campus Initiatief Wageningen UR Livestock Research (LR), Van Hall Larenstein (VHL), AERES/ PTC+, Prov. Friesland, Gemeente

Nadere informatie

Nationaal Kennis- en Innovatieprogramma Water en Klimaat (NKWK) Kwartiermakersteam NKWK:

Nationaal Kennis- en Innovatieprogramma Water en Klimaat (NKWK) Kwartiermakersteam NKWK: Nationaal Kennis- en Innovatieprogramma Water en Klimaat (NKWK) Kwartiermakersteam NKWK: Roeland Allewijn (RWS/WVL) Jos van Alphen (staf Deltacommissaris) Pieter van Berkum/Cornelis Israël/Nienke Siekerman

Nadere informatie

Lijst Lammers. Papendrecht 21 januari 2013

Lijst Lammers. Papendrecht 21 januari 2013 Lijst Lammers Papendrecht 21 januari 2013 Aan de voorzitter van de gemeenteraad van de gemeente Papendrecht, de heer C.J.M. de Bruin Markt 22 3351 PB Papendrecht Betreft: gemeente Papendrecht aansluiten

Nadere informatie

Notitie energiebesparing en duurzame energie

Notitie energiebesparing en duurzame energie Notitie energiebesparing en duurzame energie Zaltbommel, 5 juni 2012 Gemeente Zaltbommel Notitie energiebesparing en duurzame energie 1 1. Inleiding Gelet op de ambities in het milieuprogramma 2012-2015

Nadere informatie

Lijst Lammers. KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013. Persbericht. Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas?

Lijst Lammers. KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013. Persbericht. Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas? Lijst Lammers KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013 Persbericht Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas? Fractie Lijst Lammers pleit voor de Zonatlas in Papendrecht en vraagt

Nadere informatie

Regionale Energiestrategie Fruitdelta Rivierenland. Raadsinformatiebijeenkomst 4 juli 2018

Regionale Energiestrategie Fruitdelta Rivierenland. Raadsinformatiebijeenkomst 4 juli 2018 Regionale Energiestrategie Fruitdelta Rivierenland Raadsinformatiebijeenkomst 4 juli 2018 Programma 20:00-20:05 Welkom door Elfriede Boer (Werkzaak) 20:05-20:20 Het hoe en waarom van de Regionale Energiestrategie

Nadere informatie

Smart City Rotterdam. Een visie op een slimme toekomst

Smart City Rotterdam. Een visie op een slimme toekomst Smart City Rotterdam Een visie op een slimme toekomst Opdracht Deze studie is verricht in opdracht van de dienst Stadsontwikkeling van de gemeente Rotterdam. Contactpersonen voor de begeleiding van deze

Nadere informatie

OMGEVINGSWET OMGEVINGSWET

OMGEVINGSWET OMGEVINGSWET OMGEVINGSWET OMGEVINGSWET Saskia Engbers strateeg Ruimte gemeente Zwolle 25 februari 2016 24-2-2016 wij presenteren u... 2 Opzet presentatie 1. Hoofdlijnen Omgevingswet 2. Hoe past OGW in transformatie

Nadere informatie

Drechtsteden en de BARgemeenten

Drechtsteden en de BARgemeenten Bereikbaarheid in Drechtsteden en de BARgemeenten Het belang van een goede bereikbaarheid in het gebied Samen werken aan slimmer reizen! Opkomende ontwikkelingen Samen aanpakken Meedenken? Een goede bereikbaarheid

Nadere informatie

EFRO 2014 2020. Ed Meijerink

EFRO 2014 2020. Ed Meijerink EFRO 2014 2020 Ed Meijerink EFRO 2014-2020: waar staan we? OP EFRO RIS3 Noord-Nederland (4 maatschappelijke opgaven, living lab, geïntegreerde projecten) Focus op inzet MKB Innovatie Koolstofarm Beschikbare

Nadere informatie

CONVENANT ICT CAMPUS PROGRAMMA 2 e FASE

CONVENANT ICT CAMPUS PROGRAMMA 2 e FASE CONVENANT ICT CAMPUS PROGRAMMA 2 e FASE Partijen 1. Namens de onderwijsinstellingen: a. Christelijke Hogeschool Ede (CHE), vertegenwoordigd door mevrouw J. Louisa- Muller, ; b. Hogeschool Arnhem Nijmegen

Nadere informatie

NOVI-perspectiefgebied Utrecht, Gezond Stedelijk Leven voor Iedereen

NOVI-perspectiefgebied Utrecht, Gezond Stedelijk Leven voor Iedereen NOVI-perspectiefgebied Utrecht, Gezond Stedelijk Leven voor Iedereen Het gebied Utrecht, Gezond Stedelijk Leven voor Iedereen heeft betrekking op de band in de stad Utrecht vanaf A12-zone, via Merwedekanaal

Nadere informatie

5 -minuten versie voor Provinciale Staten

5 -minuten versie voor Provinciale Staten 5 -minuten versie voor Provinciale Staten Directie DLB Afdeling Water en Groen Registratienummer PZH-2016-553033657 (DOS-2016-0003510) Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum Geheim 24 mei 2016

Nadere informatie

Participatie bij de RES. VNG Bijeenkomst Duurzame Energie 21 mei 2019

Participatie bij de RES. VNG Bijeenkomst Duurzame Energie 21 mei 2019 Participatie bij de RES VNG Bijeenkomst Duurzame Energie 21 mei 2019 Natuur en Milieufederatie Utrecht Even kort: de NMU, waar staat zij voor? Driedubbele missie: - Transitie naar schone energie - Behoud

Nadere informatie

Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie

Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Via het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) stimuleert Europa de regionale

Nadere informatie

MJA3 ICT-sector. Jeroen van der Tang. Manager Duurzaamheid & Milieu Nederland ICT

MJA3 ICT-sector. Jeroen van der Tang. Manager Duurzaamheid & Milieu Nederland ICT MJA3 ICT-sector Jeroen van der Tang Manager Duurzaamheid & Milieu Nederland ICT Duurzaamheid @ Nederland ICT Resultaten en initiatieven Nederland ICT op energiebesparing & milieu» MJA3 energie-efficiëntie

Nadere informatie

Samenwerkingsagenda Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en de Provincie Gelderland

Samenwerkingsagenda Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en de Provincie Gelderland en de Provincie Gelderland 22 maart 2016 Overwegende dat: De provincie Gelderland veel waarde hecht aan de aanwezigheid van onderwijs/kennisinstellingen in haar Provincie. Uiteraard in hun functie van

Nadere informatie

Paragraaf duurzaamheid

Paragraaf duurzaamheid Paragraaf duurzaamheid Paragraaf duurzaamheid Wij hebben als gemeentelijke organisatie een voorbeeldfunctie en zorgen ervoor dat de gemeentelijke organisatie energieneutraal wordt voor 2030. Voor de gemeente

Nadere informatie

Subsidie voor innovatieve projecten. Informatie over het Innovatief Actieprogramma Groningen. provincie groningen

Subsidie voor innovatieve projecten. Informatie over het Innovatief Actieprogramma Groningen. provincie groningen Subsidie voor innovatieve projecten Informatie over het Innovatief Actieprogramma Groningen provincie groningen Subsidie voor innovatieve projecten INFORMATIE OVER HET INNOVATIEF ACTIEPROGRAMMA GRONINGEN

Nadere informatie

Presentatie SIM MEA-Industrie & LEA. Ron Bissels 16 april 2018

Presentatie SIM MEA-Industrie & LEA. Ron Bissels 16 april 2018 Presentatie SIM MEA-Industrie & LEA Ron Bissels 16 april 2018 Inhoud 1.MEA-Industrie (Maastrichts Energie Akkoord) 2.LEA (Limburgs Energie Akkoord) 2 3 Uitnodiging Niet alleen besparing Ook opwekking Duurzame

Nadere informatie

B-85 Green Deal verduurzamen dierenbeschermingcentra

B-85 Green Deal verduurzamen dierenbeschermingcentra B-85 Green Deal verduurzamen dierenbeschermingcentra Partijen: 1. De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, de heer drs. M.J.M. Verhagen en de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu,

Nadere informatie

Urgenda ESCo-project. Peter Odermatt

Urgenda ESCo-project. Peter Odermatt Urgenda ESCo-project Peter Odermatt Inleiding Ambitie Urgenda: Vergroten energie efficiency in NL Beter benutting hernieuwbare energie potentieel in NL Verkennen onder welke voorwaarden ESCo s een bijdrage

Nadere informatie

Klimaatakkoord. Ministerie van Economische Zaken en Klimaat T.a.v. de heer ir. E.D. Wiebes Postbus EK 'S-GRAVENHAGE

Klimaatakkoord. Ministerie van Economische Zaken en Klimaat T.a.v. de heer ir. E.D. Wiebes Postbus EK 'S-GRAVENHAGE Klimaatakkoord Ministerie van Economische Zaken en Klimaat T.a.v. de heer ir. E.D. Wiebes Postbus 20401 2500 EK 'S-GRAVENHAGE BETREFT Procesbrief Klimaatakkoord DEN HAAG ONS KENMERK 5 oktober 2018 18.34838

Nadere informatie

Toespraak ter gelegenheid van het symposium Kracht van Gelderland op 21 maart 2018

Toespraak ter gelegenheid van het symposium Kracht van Gelderland op 21 maart 2018 1 Toespraak ter gelegenheid van het symposium Kracht van Gelderland op 21 maart 2018 Dames en Heren, Geologische krachten hebben eeuwen geleden in Nederland huisgehouden. IJs, wind, zand en water hebben

Nadere informatie

Logistiek Expertise Centrum de Liemers

Logistiek Expertise Centrum de Liemers Logistiek Expertise Centrum de Liemers Workshop NDL Woensdag 28 oktober 2012 Van der Valk Duiven 29-11-2012 klk 1 Programma: * inleiding; ontstaan * ontwikkeling LECLiemers * voorbeeld bedrijven: MiddelkoopDuiven

Nadere informatie

Antwoord op vragen concretisering Duitse plannen Economic Board

Antwoord op vragen concretisering Duitse plannen Economic Board Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Antwoord op vragen concretisering Duitse plannen Economic Board Programma Economie & Werk Portefeuillehouder H.M.F. Bruls / H. Tiemens Samenvatting Op 16 februari jl.

Nadere informatie

Pilot Omgevingsvisie Nijmegen Green City

Pilot Omgevingsvisie Nijmegen Green City Pilot Omgevingsvisie Nijmegen Green City De Omgevingswet meer ruimte voor initiatief Huidige omgevingsrecht: opeenstapeling van wetten, regels en procedures Onzekerheid en onduidelijkheid bij initiatiefnemers

Nadere informatie

PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST

PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST NOORD-NEDERLAND: PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST PROEFTUIN ENERGIE- TRANSITIE REGIONALE PARTNER IN DE EUROPESE ENERGIE UNIE Noord-Nederland is een grensoverschrijdende proeftuin

Nadere informatie

LED & de integratie in slimme netwerken met diverse sensoren, bieden nieuwe kansen voor openbare verlichting,

LED & de integratie in slimme netwerken met diverse sensoren, bieden nieuwe kansen voor openbare verlichting, / solution partner of the at TU/e De vraag Samenhangende vraagstellingen mbt openbare verlichting: Mogelijke vervanging van 21.000 lichtmasten in de stad Strategie die breder kijkt dan energiebesparing

Nadere informatie

Achtergrond. Probleemstelling

Achtergrond. Probleemstelling 1 Achtergrond PLAN VAN AANPAK REGIONALE ENERGIEVISIE Aanleiding Op wereldniveau zijn afspraken gemaakt om de temperatuur van de aarde niet meer dan 2 graden Celsius en bij voorkeur niet meer dan 1,5 graden

Nadere informatie

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND WERK ALS ÉÉN OVERHEID De fysieke en sociale leefomgeving van Nederland gaan de komende decennia ingrijpend veranderen. Transities in de energievoorziening, de landbouw,

Nadere informatie

Workshop energielandschappen ontwerpen, WTSE 29 nov 2017

Workshop energielandschappen ontwerpen, WTSE 29 nov 2017 Workshop energielandschappen ontwerpen, WTSE 29 nov 2017 Martine Uyterlinde, Ruud van den Brink, ECN Sven Stremke, WUR Martine Uyterlinde/ECN Sven Stremke/WUR John van Roosmalen/ECN Wim Sinke/ECN Adri

Nadere informatie

Sámen werken aan. Voor gemeenten en MKB. erduurzaming

Sámen werken aan. Voor gemeenten en MKB. erduurzaming Sámen werken aan verduurzaming Voor gemeenten en MKB erduurzaming Sámen werken aan verduurzaming Voor gemeenten en MKB Gemeenten hebben forse ambities op het gebied van duurzaamheid, innovatie en lokale

Nadere informatie

799874/ Zienswijze op het ontwerp van de Brabantse Omgevingsvisie

799874/ Zienswijze op het ontwerp van de Brabantse Omgevingsvisie V GEMEENTE VALKE SWAARD Aan de leden van de raad van de gemeente Valkenswaard Uw kenmerk Kenmer Onderwerp Be andeld door Bijlage(n) Datum 799874/830360 Zienswijze op het ontwerp van de Brabantse Omgevingsvisie

Nadere informatie

Economie. Gekwalificeerd personeel voor het bedrijfsleven

Economie. Gekwalificeerd personeel voor het bedrijfsleven Economie Versterking van de onderscheidende duurzame economische positie van met name de agrarische, toeristische en maritieme sector. Hoofddoel thema Bekendheid van de regio AV op internationaal, nationaal

Nadere informatie