185 WVW mogelijkheden en onmogelijkheden. We zijn de gezichten vergeten van de zes vrouwen in het verkeer!

Transcriptie

1 185 WVW mogelijkheden en onmogelijkheden We zijn de gezichten vergeten van de zes vrouwen in het verkeer!

2 Bepaling Artikel 185 WVW Indien een motorrijtuig waarmee op de weg wordt gereden, betrokken is bij een verkeersongeval waardoor schade wordt toegebracht aan, niet door dat motorrijtuig vervoerde, personen of zaken, is de eigenaar van het motorrijtuig ( ) verplicht om die schade te vergoeden, tenzij aannemelijk is dat het ongeval is te wijten aan overmacht ( ). Artikel 3 WAM De verzekering moet (..) dekken de burgerrechtelijke aansprakelijkheid waartoe het motorrijtuig in het verkeer aanleiding kan geven

3 Spoorboekje voor 185 WVW Was het een motorvoertuig Nam het voertuig deel aan het verkeer (over de weg) Werd het slachtoffer vervoerd door het motorrijtuig? Is er sprake van overmacht aan bestuurderszijde? Kijken naar causale verdeling Dan (standaard billijkheidscorrectie) Dan bijstelling

4 Drie onderwerpen Beschermingsgebied 185 WVW versus 3 WAM (deelname) Bij iedere deelvraag een klein kroniekje van recente rechtspraak Mijn stokpaardje m.b.t. Billijkheidscorrectie Wat ik niet ga doen: reflexwerking

5 Wat is motorrijtuig Rij- of voertuig dat bestemd is om zich anders dan langs spoorstaven over de grond te bewegen en door een mechanische kracht kan worden aangedreven Kortom: alle gemotoriseerde weggebruikers, ook tram (naar analogie) zie HR 14 juli 2000 Vr 2000, 167, Ook vorkheftruk: HR 8 juni 2018 ECLI:NL:HR:2018:877

6 Deelname aan het verkeer Artikel 3 WAM artikel 3 eerste richtlijn (WAM 2009/103/EG) Ruime uitleg sinds drietal uitspraken Hof van Justitie 4 september 2014 ECLI:EU:C:2014:2146 (Vnuk) Tractor met aanhangwagen vol hooibalen rijdt achteruit een hooischuur in op boerenerf in Slovenië Vnuc staat achterin schuur op ladder Ergo: 2 dingen: geen deelneming aan het verkeer (want op erf), tractor niet gebruikt als voertuig? HvJ: Verplichting ex artikel 3 richtlijn ziet vanuit beschermingsgedachte op elke deelneming aan het verkeer die overeenstemt met de gebruikelijke functie ervan, ongeacht de plaats waar voertuig wordt gebruikt en ongeacht het gebruik ervan als werktuig op moment ongeval. Dit kan niet aan de beoordeling door individuele lidstaten worden overgelaten. De bewoordingen van de bepalingen moeten autonoom en uniform worden uitgelegd

7 Deelname aan het verkeer HvJ 28 november 2017, ECLI:EU:C:2017:908 (Rodrigues de Andrad) Tractor voorzien van sproeier met verstuivingsmiddel Stond stil tijdens sproeiwerkzaamheden, Werd gebruikt als machine, niet als vervoermiddel Aardverschuiving, tractor gleed weg en verpletterde Rodrigues Ergo: gebruik niet als voertuig en stilstaand dus niet onder bereik? Deelneming aan het verkeer blijft niet beperkt tot situaties op de openbare weg, maar ziet op elke gebruik van het voertuig dat overeenstemt met de gebruikelijke functies van het voertuig Daaronder geldt: ieder gebruik als vervoermiddel deelneming aan het verkeer ondanks het toepassingsgebied, dus ook stilstaand, maar dus kennelijk niet als het enkel als machine werd gebruikt

8 Deelname aan het verkeer Zie ook HvJEU 20 december 2017, ECLI:EU:C:2017:1007 (Torreiro) Torreiro was passagier in een militair voertuig, dat omsloeg Verplaatste zich op een militair oefenterrein niet geschikt voor voertuigen op wielen (alleen geschikt voor rupsbanden) Terrein was afgesloten Ergo: mag deze worden uitgesloten van verplichte verzekering? HvJ: nee: de kenmerken van het terrein en het al dan niet geschikt zijn voor verkeer mag niet leiden tot uitsluiting van dekking

9 Codificatie hiervan: Voorstel tot wijziging van richtlijn 2009/103/EC d.d. 24 mei 2018 COM(2018) 336: Onder de werking van artikel 3 van de richtlijn vallen: Ongevallen tijdens normale deelneming aan het verkeer die overeenkomt met de gebruikelijke functie van het vervoermiddel Met het oog op vervoer, dus niet (uitsluitend) de werktuigfunctie Ongeacht de kenmerken Ongeacht het terrein Ongeacht of vervoermiddel stilstaat of in beweging is

10 Deelname aan het verkeer In het kader van 185 WVW: Rb Arnhem 7 maart 2002, Vr 2003, 12 Twee slippende auto s: Maserati in de berm: noodgeval als bedoeld in 43 lid 3 Rvv Maserati als kostbaar bezit binnen het bereik van de bescherming van 185 WVW? Rb zegt: ruime uitleg vanuit beschermingsgedachte dus wel toepasselijkheid. Anders als je door eigen schuld in de berm tot stilstand komt bijvoorbeeld door gebrek aan brandstof?

11 CONCLUSIE: Discrepantie tussen begrip deelname aan het verkeer onder artikel 3 van de WAM En beperking van dat begrip in het kader van artikel 185 WVW tot alleen situaties waarmee over de weg wordt gereden! Betriebsgefahr is niet kleiner in situatie buiten de openbare weg.

12 Vervoerd worden In het kader van 185 WVW: niet door het motorrijtuig vervoerd Rechtbank Midden-Nederland ECLI:NL:RBMNE:2016:7257 Slachtoffer belaagde een geparkeerde vrachtwagen en hing aan de bumper en sloeg met blote vuisten op het raam. Het aan de vrachtwagen hangen hield niet de voor anderen kenbare bedoeling in om vervoerd te worden. Vrachtwagen trok hard op (om hem af te schudden) slachtoffer valt. Beroepschauffeur Geen reëel gevaar voor chauffeur Door weg te rijden levensgevaarlijke situatie voor belager

13 Vervoerd worden Geen overmacht maar 50% regel gaat niet op Eigen schuld slachtoffer/ belager 90% Toch billijkheidscorrectie tot 20% vanwege: Ernst van het letsel Slachtoffer kon beroep niet meer uitoefenen

14 Overmacht Rechtens geen enkel verwijt (Meppels Ree) Rekening houden met eventuele fouten van andere weggebruikers Ook die van slachtoffer zelf (ECLI:NL:HR:1996:ZC2155, HR 4 mei 2001, NJ2002, )

15 Geslaagd beroep op Overmacht Rechtbank Noord-Holland ECLI:NL: RBNHO:2018:874 Auto op smalle weg Bocht met beperkt zicht Twee fietsers tegemoet Achterste ziet hem te laat, stuurt naar rechts, valt en raakt auto met rugzak

16 Geslaagd beroep op Overmacht Rb: Geen aanrijding maar toch toepassing wegens betrokkenheid Auto had snelheid voldoende teruggebracht Fietsers reden met hoge snelheid > 25 Cruciaal: reed op eigen weghelft Fietser had auto niet geraakt Er was voldoende ruimte om langs de auto te fietsen (andere wel)

17 Billijkheidscorrectie 2 stokpaardjes: Lat leggen bij 14 is te jong De zwakkere verkeersdeelnemer met: Kleinere causale bijdrage aan ongeval Minder zwaar letsel, profiteert niet (genoeg van de billijkheid)

18 Kinderen 14 is te jong! Verschoven risicoperceptie Sterke uitbreiding actieradius op puberleeftijd Hersenrijping pas rond klaar Grote verschillen in snelheid van ontwikkeling brein / maatwerk

19 Ik kan dat wel.

20 Ik kan dat wel.

21 Ideaalplaatje?...

22 Zien we al licht aan het firmament? Ja twee voorbeelden: Rechtbank Gelderland ECLI:NL RBGEL:2014:8216 Voetganger 16 jaar wil oversteken naar bushalte, slecht zicht door bomen, verleende geen voorrang, auto had snelheid onvoldoende aangepast en niet geremd. Rechtbank doorloopt stappen: Causaal fietser 60%, auto 40% Billijkheid: Ernstig letsel, maar niet zo ernstig als bij Anja Kellenaars Jonge leeftijd ten tijde van ongeval (16 jaar) Verweerder verzekerd, derhalve gevolgen beperkt 85% schadevergoedingsplicht

23 Gerechtshof Arnhem ECLI: NL:GHARL:2015:335 Fietser 17 jaar steekt vanuit berm openbare weg over en wordt door bestelbus aangereden. Omstandigheden van het geval: Beperkt zicht door begroeiing Geen reguliere oversteekplaats voor fietsers, maar wel enigszins zichtbaar Bestuurder heeft fietser in het geheel niet opgemerkt. Had wel gekund Bestelbus had maximum snelheid overtreden Fietser is overgestoken zonder goed naar links te kijken en zonder voorrang te verlenen Aanrijding was te voorkomen geweest. Causale bijdrage over en weer Billijkheid: Omvangrijke schade (zware hersencontusie, een jaar opname in revalidatiekliniek), HBO afgerond, maar telkens miste hij slagvaardigheid en snelheid: Wajong Jeugdige leeftijd Schade is verzekerd Conclusie: 75%

24 Adolescenten Rechtbank Noord Nederland ECLI:NL: RBNE: 5194 fietser 25 jaar uit uitrit groep fietsers van rechts die worden ingehaald door bromfiets Komt in aanrijding met die bromfiets Aanleiding om meer dan 50% toe te kennen? A: wederzijdse causaliteit: fietser 70 bromfiets 30 B: billijkheid: geen ernstig letsel, goed herstel: blijft 50%

25 Rechtspraak Stelling: Slachtoffers met minder letsel en Slachtoffers met kleiner causaal aandeel Profiteren minder van billijkkheidscorrectie Klopt deze stelling?

26 Hof s-hertogenbosch ECLI:NL:GSHE: 2013:5320 Causaal > 75 (wegens aard van aansprakelijkheid, dreiging, ernstig letsel ) + 15 % Rechtbank Gelderland ECLI: NL:RBGEL:2013:4791 Causaal > 70% (wegens ingrijpende gevolgen voor werk en behandeling) + 20% Rechtbank Utrecht ECLI:NL:RBUTR:2009:BK7592 Causaal > 90% (Fietser vrachtwagen, ernstig letsel)+ 15%

27 Praktijk Deelgeschilprocedure toch teveel risico Bij minder letsel kleiner belang Acceptatie 50% als automatisme Conclusie t.a.v. stelling?

28