Kwetsbare jongeren en de participatiewet

Transcriptie

1 Kwetsbare jongeren en de participatiewet Van school naar werk Ad Baan Emma Zwaveling 6 december 2017

2 Even voorstellen Ad Baan Emma Zwaveling

3 Programma 1. Kwetsbare jongeren en de participatiewet 2. Praktijkonderzoek kwetsbare jongeren van school naar werk in opdracht van ZonMw 3. Handreiking de 7 Succesfactoren 4. Hoe staat het ervoor in uw gemeente/regio? 3

4 1 Achtergrond Kwetsbare jongeren en de participatiewet

5 Decentralisatie, Participatiewet én aanscherpen Wajong Sinds 1 januari 2015 komen alleen de jongeren zonder arbeidsmogelijkheden in aanmerking voor een Wajong-uitkering. De groep die sinds 2015 geen beroep meer kan doen op de Wajong, moet nu zelf of met hulp van de gemeente de weg vinden naar werk. Als gevolg van deze wijziging nam het aantal nieuwe Wajong-uitkeringen met bijna drie kwart af van nieuwe uitkeringen in 2014 naar nieuwe uitkeringen in 2015 en nieuwe uitkeringen in 2016 Doorstroom naar werk of vervolgonderwijs is voor deze doelgroep niet vanzelfsprekend. Het risico bestaat dat deze groep jongeren buiten beeld raakt. Doelgroep kwetsbare jongeren: - Jongeren tussen 15 en 27 - Schoolverlaters VSO, PrO of Entree-onderwijs 5

6 Uitdaging voor gemeente en samenwerkingspartners Hoe zorgen we ervoor dat deze groep jongeren waarbij vaak sprake is van leerproblemen en/of gedragsproblemen toch hun plek vinden op die arbeidsmark? Zonder het vinden van werk of dagbesteding stagneert de ontwikkeling van deze jongeren. Jongeren die op de bank blijven zitten zullen op termijn een flink beroep gaan doen op het sociale vangnet. Onderwijs en overheid zien de urgentie van dit probleem en het belang van de samenwerking tussen de drie O s (onderwijs, ondernemers en overheid), een effectieve aanpak is work in progress. Team Aanpak Jeugdwerkloosheid (OCW en SZW) hebben samen met gemeenten, UWV en partners ingezet op Matchen op werk en verbeteren van de uitvoering. 6

7 Aanpak jeugdwerkloosheid matchen op werk Feb 2017 WerkWeek Matchen op werk voor de aanpak van jeugdwerkloosheid 50 matchingsevents en ontmoetingen tussen jongeren, werkgevers en gemeenten en UWV. Die moeten banen opleveren voor jongeren die het zelf niet voor elkaar krijgen om werk te vinden. Het kabinet, gemeenten en UWV willen in twee jaar tijd jongeren die op eigen kracht niet aan de slag kunnen komen aan een baan helpen Regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst We brengen de groep mensen met een (licht) verstandelijke beperking, daklozen en zwerfjongeren beter in beeld en zorgen dat verschillende vormen van zorg en ondersteuning beter op elkaar aansluiten. Daarbij geven we ook aandacht aan de overgang naar volwassenheid Inclusieve samenleving: Wij willen een samenleving waarin iedereen mee kan doen ongeacht talenten of beperkingen. Waar partijen achterblijven, ondernemen we actie, bijvoorbeeld door voorlopers in contact te brengen met achterblijvers. 7

8 Recente onderzoeken/publicaties Aanpak Regioplan 2016 Regioplan 2017 IZI Solutions 2016 IZI Solutions 2016 Panteia en de beleidsonderzoekers 2016 Panteia 2016 Kennisplatform integratie en samenleving 2016 SZW 2014 SWZ 2016 SZW 2015 NSOb 2016 Oberon 2017 ROA 2016 ROA 2016 Toolkit voor integrale aanpak ondersteuning kwetsbare jongeren Matchen op werk: Ervaringen, inzichten en kansen voor het vervolg Matchen op werk Tweede monitor Do s en dont s voor het bereiken en activeren van jongeren Zichtbaar maar niet in beeld Handreiking: Matchen op werk Voor de aanpak van jeugdwerkloosheid Effectieve kennismaking tussen jongeren en werkgevers: Een handreiking Werkt praktijkervaring tegen jeugdwerkloosheid? Onderzoek naar de effectiviteit van praktijkervaringen op arbeidsmarktkansen van jongeren Uitvoering van de Wwb voor jongeren (18-27 jaar) Werk aan de uitvoering De cyberweg naar werk Volgonderzoek jongeren in de WW Zien, lezen, helpen. Over het bereiken van jongeren buiten beeld Ondersteuning jongeren bij leren en werken. Handreiking voor de regio Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt Studiekeuze en arbeidsmarkt: literatuurstudie ROA 2016 De arbeidsmarkt naar opleiding en beroep tot

9 1 Praktijkonderzoek ZonMw Kwetsbare jongeren van school naar werk

10 Praktijkonderzoek in opdracht van ZonMw Kwetsbare jongeren van school naar werk (2016) Onderzoek naar loopbaan van Noord-Limburgse jongeren uit het PrO, VSO en Entreeonderwijs na het verlaten van hun school. Vaststellen werkzaamheid aanpak Noord-Limburgse samenwerkingsverband tussen gemeenten, onderwijs en UWV dat de naam Baanwijs. Uitkomst diepte-interviews met 30 jongeren gekoppeld aan de in literatuur benoemde succesfactoren. Doel: - Achterhalen wat in de praktijk effectief is in het integraal begeleiden van kwetsbare jongeren - Handvatten bieden voor gemeenten en andere organisaties die een dergelijke aanpak willen ontwikkelen of implementeren. 10

11 Baanwijs De gemeenten (Venlo, Beesel, Gennep, Peel en Maas, Venray, Bergen, Horst aan de Maas), werkgevers, onderwijspartijen en het UWV in Noord-Limburg hebben de volgende gezamenlijke ambitie uitgesproken. Alle kwetsbare jongeren in Noord-Limburg: gaan naar vervolgonderwijs, hebben en behouden een werkplek, passende dagbesteding, of zitten in een toeleidingstraject. 11

12 Rollen in het netwerk Stagedocent: zoekt passende stageplek voor leerling met (grote) kans op uitstroom in een baan; introduceert de leerling bij de werkgever. Talentmanager (arbeidsdeskundige): legt de verbindingen tussen onderwijs ondernemer overheid als het gaat om de matching, plaatsing en eventueel ondersteunende voorzieningen van de leerling. Jongerencoach (gemeente): onderzoekt mogelijke betaalde werkplekken in samenwerking met Werkgeversservicepunt; onderzoekt, adviseert en regelt eventueel ondersteunende voorzieningen van de leerling. Werkgever: biedt een baan, evt. naar aanleiding van de positieve ervaringen tijdens stage; wil geïnformeerd worden over arbeidsprestatie van de leerling, de loonwaarde en eventueel ondersteunende voorzieningen. Ouders en leerling: willen geïnformeerd worden over de werkzaamheden, de arbeidsprestatie en daaraan gekoppelde loonwaarde en eventueel ondersteunende voorzieningen. 12

13 Resultaat Kwetsbare jongeren van school naar werk /5110/handreiking_kwetsbare_jongeren_ lr.pdf /5110/rapport_kwetsbare_jongeren_van _school_naar_werk.pdf 13

14 3 Handreiking Praktische tips voor gemeenten

15 Samenwerking tussen verschillende disciplines Het begint bij (een vorm van) een netwerk in de arbeidsmarktregio waarin gemeente, UWV, scholen en werkgevers zich committeren aan een gezamenlijke visie en afspraken maken. (Werkgevers- en werkzoekendendienstverlening) In het netwerk is er de rol van trajectregisseur voor jongeren (bijvoorbeeld een jongerencoach van de gemeente). Zorg dat de lijnen in het netwerk kort zijn en voor overlap van domeinen (aanwezigheid van gemeente op scholen). Verbind werkgeversnetwerken van verschillende partijen. Het werkgeversservicepunt is daarbij spin in het web. 15

16 Jongere centraal Laat de regisseur van het netwerk (talentmanager/jongerencoach o.i.d.) een uitstroomgesprek voeren met jongeren in het laatste jaar. Ga met de jongeren het gesprek aan over de wensen van de jongeren en de arbeidsmogelijkheden (de verhouding tussen wens-baan en kansbaan). Maak loopbaan gerelateerde sleutelbeslissingen samen met de jongeren en de regisseur van het netwerk in overeenstemming met school en bij voorkeur ook met ouders. Biedt als school branchegerichte cursussen aan om differentiatie mogelijk te maken kunnen (bijvoorbeeld een heftruckcertificaat). Faciliteer passende stageplekken met kans op doorstroommogelijkheden met name in het laatste jaar. 16

17 Ouders betrekken Richt een inloopspreekuur in op school waar de jongerencoach/talentmanager op een vast moment in de week aanwezig is waar ouders terecht kunnen met hun vragen. Naast ouders kan ook het netwerk van familie en vrienden worden betrokken (buren, ooms, tantes, opa s, oma s etc.). Nodig ouders uit bij de gesprekken over de toekomst van de jongere zoals het uitstroomgesprek, of organiseer loopbaan gerelateerde keukentafelgesprekken bij de jongere thuis. (Indien jongere 18+ met toestemming). Informeer en communiceer over het bestaan en de mogelijkheden van het netwerk bijvoorbeeld tijdens ouderavonden. 17

18 Goede en continue begeleiding Zorg voor een sluitende aanpak voor de jongere, waarbij de jongere uitstroomt naar werk, een vervolgopleiding, passende dagbesteding of bezig is met een toeleidingstraject. Weet wie er op welk moment verantwoordelijk is en zorg dat de lijnen kort zijn zodat een warme overdracht mogelijk is. Zorg dat begeleiding niet stopt wanneer de jongere overgaat naar een andere bestemming, maar borg de continuïteit van de nazorg. De persoon die verantwoordelijk is kan wel wisselen. Richt een vorm van een vangnet in waarbij de verschillende partijen in het netwerk weten bij wie ze kunnen melden als een jongere uitvalt, Een logische plek hiervoor is het Regionaal Meld en Coördinatie punt (RMC). 18

19 Betrekken werkgever Informeer werkgevers over de instrumenten/voorzieningen. zoals loonkostensubsidie, jobcoaching, premiekorting en no-riskpolis en andere re-integratiemiddelen. Benader werkgevers actief (bijvoorbeeld door stagebegeleiders) en betrek hier ook het Werkgeversservicepunt bij. Organiseer activiteiten op de scholen, zoals een banenmarkt, om jongeren in contact te brengen met de werkgevers. Zoek de samenwerking met uitzendbureaus die vaak beschikken over veel laaggeschoold werk. Combineer het bottom-up benaderen van werkgevers met regionale topdowninitiatieven van werkgevers. 19

20 Vast contactpersoon Een goede klik met contactpersoon is essentieel waarbij er sprake is van vertrouwen. Deze bijzondere contactpersoon kan uit verschillende hoeken komen (mentor, stagebegeleider, jongerencoach of jobcoach). Zorg (daarnaast) voor een vaste ketenregisseur, de regisseur van het netwerk. Gemeente is (op basis van literatuur en praktijk) de meest aangewezen instantie. Het is belangrijk dat de rollen duidelijk zijn verdeeld en dat er onderscheid wordt gemaakt tussen de casus en het netwerk. Een mogelijkheid is het inspelen op de (persoonlijke) netwerken om de jongere heen, iemand uit de familie, sportclub of ander verband kan een regierol vervullen. 20

21 Waarborgen kennis (en kwaliteit) Zorg dat specifieke kennis, zoals arbeidsdeskundige kennis, wordt gedeeld in het netwerk (van UWV Gemeente). Identificeer en verspreid de beschikbare informatie zoals rapporten, handreikingen, wetenschappelijke artikelen over o.a. huidige stand van weten regelgeving (voorbeeld Wettenschema Toolkit 26 27) Zorg voor een centrale plaats, bijvoorbeeld een website, waar wordt doorverwezen naar deze bronnen van informatie. Zorg voor heldere en duidelijke communicatie tussen alle betrokken partijen in het netwerk. Zorg dat partijen in het netwerk weten waar ze voor welke kennis terecht kunnen, zodat deze ook goed kan worden verspreid. 21

22 4 Aan de slag Hoe staat het ervoor in uw gemeente? 2

23 Mentimeter Ga naar: Inlogcode:

24