ACTIVITEITENVERSLAG 2017

Transcriptie

1 ACTIVITEITENVERSLAG 2017

2 2

3 ACTIVITEITENVERSLAG

4 INHOUD 1. OVER IGEMO IGEMO Activiteiten Missie en doelstellingen IGEMO-fiche BESTUUR & ORGANISATIE Vennoten Bestuurlijke organisatie IGEMO - dienstverlening Bestuursorganen Bestuursorganen Adviesorganen Beheersorganen Externe overlegfora Bestuurlijke organisatie IGEMO - regionale samenwerking Regionale Mandaatgroep Regionale beleidsgroepen Staten-regionaal Personeel Personeel Organogram WERKDOMEIN RUIMTE Lokale economie Ondernemerschap Bedrijfshuisvesting Omgeving Wonen en huisvesting Ruimtelijke ordening en stedenbouw Erfgoed (bouwkundig, landschap, archeologie, cultureel ) Publieke ruimte (straten. pleinen. bossen. parken. groen ) 63 4 INHOUD

5 Mobiliteit Klimaat (energie, duurzaam bouwen, klimaatneutraal ) Milieu (bodem, hinder, lucht, geur, pesticiden ) Versterkt Streekbeleid WERKDOMEIN MENS & SAMENLEVING Samenleving en welzijn Sociale dienstverlening Dierenwelzijn Projectmanagement dierenasiel, Zemst WERKDOMEIN BESTUUR Werking en organisatie Financieel beheer (verzekeringen, fiscaliteit, subsidies, belastingen ) Welzijn/veiligheid op het werk (IGDPBW, veiligheidscoördinatie ) Communicatie en marketing 92 INHOUD 5

6 OVER IGEMO 1

7 1.1. IGEMO De intergemeentelijke vereniging voor ontwikkeling van het gewest Mechelen en omgeving, afgekort IGEMO, werd op initiatief van diverse gemeenten in de regio opgericht op 2 juni Deze vereniging profileerde zich in de regio als een streekontwikkelingsintercommunale, actief op diverse lokale beleidsdomeinen: afvalbeheer, milieu- en natuurbeleid, grondbeleid en economische expansie Ingevolge het Decreet van 6 juli 2001 houdende de Intergemeentelijke Samenwerking werd IGEMO noodgedwongen grondig herschikt. Op 26 april 2003 besliste de Buitengewone Algemene Vergadering van IGEMO tot de vennootschapsrechtelijke overdracht van de bedrijfstak afvalbeheer naar een nieuwe opdrachthoudende vereniging. Daartoe werd de intergemeentelijke vereniging voor duurzaam afvalbeheer regio Mechelen, afgekort IVAREM, opgericht. IGEMO werd geherdefinieerd tot een dienstverlenende vereniging die de bevordering van de duurzame ontwikkeling van de regio tot doel heeft. De Buitengewone Algemene Vergadering van IGEMO besliste in zitting van 26 april 2003 tevens tot de verlenging van het samenwerkingsverband tot 26 april Minstens tot deze datum maken de volgende lokale besturen en organisaties deel uit van IGEMO: Berlaar, Bonheiden, Bornem, Duffel, Lier, Mechelen, Putte, Puurs, Sint-Amands, Sint-Katelijne-Waver, Willebroek, Provincie Antwerpen en IVAREM. 7

8 1.2. ACTIVITEITEN Streekbeleid en duurzame ontwikkeling lopen als een rode draad doorheen het beleid en de dienstverlening van IGEMO. De activiteiten van IGEMO zijn in functie van de ontwikkeling van de regio en situeren zich binnen de 3 dimensies van duurzame ontwikkeling: de ecologische, de economische en de sociale dimensie (people planet profit). Grosso modo kunnen de activiteiten van IGEMO op de volgende structurele wijze worden omschreven: BASISDIENSTVERLENING De deelnemende gemeenten kunnen gebruik maken van een aantal basisdiensten op het vlak van leefmilieu, natuur, ruimtelijke ordening, stedenbouw, mobiliteit Deze basisdiensten zijn van allerhande aard: juridische adviesverlening, technische/wetenschappelijke ondersteuning, informatieverstrekking, vertegenwoordiging op fora en worden op eenvoudig verzoek kosteloos door IGEMO aan de gemeenten geleverd. DIENSTVERLENING INZAKE MILIEU, ENERGIE & DUURZAME ONTWIKKELING IGEMO beschikt over een ruimte expertise inzake milieu, in ruime betekenis (natuur, water, energie, mobiliteit ). Deze deskundigheid situeert zich op zowel het technisch/wetenschappelijk als het administratief/juridisch vlak. Op contractuele basis verzilvert IGEMO deze expertise in opdrachten en projecten die ten aanzien van zowel lokale besturen als andere doelgroepen gerealiseerd worden. 8

9 DIENSTVERLENING INZAKE COMMUNICATIE, SENSIBILISATIE EN EDUCATIE Sensibilisatie en communicatie op het vlak van duurzame ontwikkeling vormen een belangrijke pijler binnen het dienstenaanbod van IGEMO. Eenieder kan een beroep doen op de diensten van IGEMO voor de realisatie van een brede waaier aan projecten, campagnes en instrumenten. DIENSTVERLENING INZAKE RUIMTELIJKE ORDENING EN PROJECTONTWIKKELING IGEMO heeft een duidelijke visie op de ontwikkeling van de streek. Inzake ruimtelijke ordening maakt IGEMO streefbeeldstudies, masterplannen, ruimtelijke uitvoeringsplannen, haalbaarheidsstudies e.d. op. Als ontwikkelaar van bedrijventerreinen en woonprojecten wil IGEMO haar steentje bijdragen tot betaalbare ruimte om te ondernemen en betaalbaar wonen in een aangename omgeving. IGEMO levert een grote maatschappelijke meerwaarde door duurzaamheidsprincipes maximaal te integreren in haar ontwikkelingsprojecten. In haar streven naar een regio waar het goed is om te leven, stelt IGEMO als beleidsvoorbereider, planner en uitvoerder haar kennis en expertise met betrekking tot open ruimteprojecten (natuur- en landschapsontwikkeling) ter beschikking van de lokale besturen. DIENSTVERLENING INZAKE PROCES- EN PROJECTMANAGEMENT Lokale besturen kunnen voor de realisatie van publieke bouw- en/of infrastructuurprojecten een beroep doen op IGEMO, zowel in het kader van proces- als projectmanagement. DIENSTVERLENING INZAKE LOKALE ECONOMIE IGEMO legt zich toe op het stimuleren van goed ondernemerschap. Zowel in haar rol van beheerder van bedrijventerreinen als in haar taakstelling op het vlak van parkmanagement, ondersteunt IGEMO de regionale en lokale economische ontwikkelingen en het ondernemersbeleid. DIENSTVERLENING INZAKE LOKAAL WOON- EN HUISVESTINGSBELEID Lokale besturen zijn de regisseur van het woon- en huisvestingsbeleid. IGEMO ondersteunt en treedt op als uitvoerder van dit lokaal beleid. De dienstverlening van IGEMO strekt zich uit van visievorming en planning tot adviesverlening, controle en informatieverstrekking. DIENSTVERLENING INZAKE WELZIJN OP HET WERK De lokale besturen in de regio nemen deel aan de gemeenschappelijke interne dienst voor preventie en bescherming op het werk. IGEMO verleent dienaangaande advies en bijstand op het gebied van welzijn op het werk. 9

10 1.3. MISSIE EN DOELSTELLINGEN Het bestuur, de directie en het personeel van IGEMO vinden het belangrijk om op een planmatige wijze het beleid en de strategie van de intercommunale te benaderen. Leidraad daartoe vormen de ondernemingsstrategie en het strategisch beleidsplan. De intercommunale IGEMO is een vereniging met visie. Dit vertaalt zich in een duidelijke missie en ambitieuze doelstellingen: MISSIE De missie van IGEMO luidt: het is onze missie om het instrument bij uitstek van lokale besturen te zijn, hen te helpen excellente overheden te zijn en een betekenisvolle bijdrage te leveren tot een duurzaam beleid op het vlak van wonen, werken en leven en de taken en opdrachten efficiënt, resultaatsgericht en deskundig uit te voeren tot tevredenheid van onze klanten. DOELSTELLINGEN IGEMO heeft de volgende doelstellingen gerangschikt, volgens prioriteit en met opgave van het belang dat het bestuur, de directie en het personeel aan iedere doelstelling hechten: IGEMO wil als verlengd lokaal bestuur voor dienstverlening de geprefereerde partner van de lokale deelnemers zijn (25 %). IGEMO wil als intergemeentelijk samenwerkingsverband voor de lokale besturen de evidente partner (zowel forum als realisator) zijn voor grensoverschrijdende samenwerking (25 %). IGEMO wil in het arrondissement Mechelen de belangrijkste publieke actor inzake duurzame streekontwikkeling zijn (25 %). IGEMO wil als duurzame vereniging dat lokale besturen, zowel voor zichzelf als hun doelgroepen, duurzame ontwikkeling als een rode draad aanvaarden en hanteren (15 %). IGEMO wil als dynamische, innovatieve vereniging met de streek als topregio voor wonen, werken en leven in Vlaanderen bestempeld worden (10 %). 10

11 1.4 IGEMO-FICHE Afkorting: IGEMO Maatschappelijke zetel: Schoutetstraat 2, 2800 Mechelen Telefoon: Website: Rechtsvorm: Publiekrechtelijke rechtspersoon met de rechtsvorm van een dienstverlenende vereniging in de zin van het Decreet van 6 juli 2001 houdende de Intergemeentelijke Samenwerking. Maatschappelijk doel: Het bevorderen van de duurzame ontwikkeling voor samenhangende beleidsdomeinen waarbij zowel ecologische, sociale als economische aspecten aan bod komen. Activiteiten: administratief/juridisch en technisch/wetenschappelijke basisdienstverlening op het vlak van leefmilieu, natuur, ruimtelijke ordening, stedenbouw, mobiliteit ; dienstverlening inzake milieu, energie en duurzame ontwikkeling; dienstverlening inzake ruimtelijke ordening, stedenbouw en mobiliteit; dienstverlening inzake open ruimte en landschap dienstverlening inzake wonen en lokale economie projectontwikkeling: bedrijventerreinen, woonprojecten en publieke infrastructuren en gebouwen; preventie en bescherming. Oprichtingsakte: BAV 2 juni 1973 (KB 25 oktober 1973/B.S. 23 juni 1973) Statutenwijzigingen: BAV 29 oktober 1993 (MB 15 mei 1996/B.S. 30 november 1993) BAV 26 maart 1999 (MB 13 augustus 1999/B.S. 24 april 1999) BAV 29 juni 2001 (MB 12 oktober 2001/B.S. 18 juli 2001) BAV 21 juni 2002 (MB 25 oktober 2002/B.S. 27 juli 2002) 22 november 2002 (MB?/BS?) BAV 26 april 2003 (MB 10 oktober 2003 B.S. 22 mei 2003) BAV 5 december 2003 (MB 20 januari 2004/B.S. 31 december 2003) BAV 25 juni 2004 (MB 18 oktober 2004/B.S. 14 juli 2004) BAV 22 juni 2007 (MB 7 november 2007/B.S. 19 juli 2007) BAV 26 juni 2009 (MB 18 januari 2010/B.S. 24 juli 2009) BAV 28 juni 2013 (MB 27 oktober 2014/B.S. 20 augustus 2013) BAV 20 juni 2014 (B.S. 27 augustus 2014) - BAV 9 december 2016 (B.S. 7 maart 2017) BAV 15 december 2017 Gecoördineerde statuten: BAV 20 juni 2014 Inschrijvingen: Ingeschreven in het register voor intergemeentelijke samenwerkingsvormen onder het nummer I3 Rekeningnummer: BE BTW-nummer: BE RSZ-nummer:

12 BESTUUR & ORGANISATIE 2 12 BESTUUR EN ORGANISATIE

13 2.1. VENNOTEN IGEMO is een intergemeentelijke vereniging met de sui generis rechtsvorm van een dienstverlenende vereniging, in de zin van het Decreet van 6 juli 2001 houdende de Intergemeentelijke Samenwerking. De aandelen zijn als volgt verdeeld over de lokale besturen en organisaties die deel uitmaken van IGEMO: Aandeelhouder Aantal Inwoners ( ) Aantal Aandelen Categorie Berlaar A-aandelen Bonheiden A-aandelen Bornem A-aandelen Duffel A-aandelen Lier A-aandelen Mechelen A-aandelen Putte A-aandelen Puurs A-aandelen Sint-Amands A-aandelen Sint-Katelijne- Waver A-aandelen Willebroek A-aandelen Provincie B-aandelen Antwerpen B-aandelen IVAREM C-aandelen BESTUUR EN ORGANISATIE 13

14 2.2. BESTUURLIJKE ORGANISATIE IGEMO - DIENSTVERLENING BESTUURSORGANEN BESTUURSORGANEN Algemene vergadering Minstens tweemaal per jaar heeft een algemene vergadering der vennoten plaats. In het voorjaar beraadslaagt en beslist de algemene vergadering over de goedkeuring van de jaarbalans en de rekeningen. In het najaar bespreekt de algemene vergadering de activiteiten, de strategie en de begroting voor het komende boekjaar. Alle vennoten worden op de algemene vergadering vertegenwoordigd door 2 afgevaardigden. Enkel de gemeentelijke vennoten Lier en Mechelen kunnen respectievelijk 3 en 4 afgevaardigden aanduiden. De afgevaardigden worden aangesteld door de bevoegde bestuursorganen van de vennoten. Deze aanstelling moet herhaald worden voor elke algemene vergadering. In 2017 kwam de algemene vergadering tweemaal samen, m.n. op 28 april 2017 en 15 december Raad van bestuur De leden van de raad van bestuur worden benoemd door de algemene vergadering op voordracht van de vennoten. Op 31 december 2017 telde de raad van bestuur van IGEMO 17 leden (14 stemgerechtigde, 3 niet-stemgerechtigde), aangevuld met 4 deskundigen, algemeen directeur en 2 teammanagers van IGEMO. De stemgerechtigde leden: Aandeelhouder Naam bestuurder Functie bij aandeelhouder Berlaar Walter Horemans burgemeester/voorzitter IGEMO Bonheiden Jan Fonderie schepen Bornem Dirk Hoofd schepen Duffel Ivan Blauwhoff schepen Lier Lucien Herijgers schepen Mechelen Greet Geypen schepen Mechelen Bart De Nijn schepen Putte Peter De Vooght schepen Puurs Hilde Van der Poorten schepen Sint-Amands Bart De Schutter schepen Sint-Katelijne-Waver Sofie Van Luyck gemeenteraadslid Willebroek Tinneke Huyghe schepen Provincie Antwerpen Eddy Verhaeven provincieraadslid IVAREM Luc De boeck bestuurder 14 BESTUUR EN ORGANISATIE

15 Niet-stemgerechtigde leden: Op grond van artikel 52 van het Decreet van 6 juli 2001 houdende de Intergemeentelijke Samenwerking en in toepassing van artikel 21 van de statuten worden aan de raad van bestuur 3 leden met raadgevende stem toegevoegd. Aandeelhouder Naam Functie bij aandeelhouder Berlaar Leen Janssens gemeenteraadslid Duffel Vic Schelkens gemeenteraadslid Sint-Amands Patrick De Luca gemeenteraadslid Andere niet-stemgerechtigde deelnemers aan de raad van bestuur: Naam deelnemer Jos Hellemans Koen Anciaux Joris De Pauw Stijn Van Nieuwenhove Peter De Bruyne Werner Van Hoof Anneleen Van Tendeloo Hoedanigheid deskundige deskundige deskundige deskundige algemeen directeur teammanager Gebiedsontwikkeling teammanager MEDO/Wonen In 2017 vergaderde de raad van bestuur 10 maal Directiecomité De leden van het directiecomité worden benoemd door de raad van bestuur. Op 31 december 2017 telde het directiecomité van IGEMO 5 stemgerechtigde leden, aangevuld met 4 deskundigen, 1 algemeen directeur en 2 teammanagers). De stemgerechtigde leden: Naam deelnemer Walter Horemans Lucien Herijgers Greet Geypen Ivan Blauwhoff Luc De boeck Hoedanigheid voorzitter 1ste ondervoorzitter 2de ondervoorzitter bestuurslid bestuurslid Andere niet-stemgerechtigde deelnemers aan het directiecomité: Naam deelnemer Jos Hellemans Koen Anciaux Joris De Pauw Stijn Van Nieuwenhove Peter De Bruyne Werner Van Hoof Anneleen Van Tendeloo Hoedanigheid deskundige deskundige deskundige deskundige algemeen directeur teammanager Gebiedsontwikkeling teammanager MEDO/Wonen In 2017 vergaderde het directiecomité 13 maal. BESTUUR EN ORGANISATIE 15

16 ADVIESORGANEN Adviescomité milieu Het adviescomité milieu is de opvolger van het beheerscomité Intergemeentelijke Milieudienst. Dit beheerscomité werd in 1996 opgericht in het kader van de dienstverlening aan deelnemende gemeenten inzake leefmilieu en natuur. De werkzaamheden van het beheerscomité werden evenwel na de wedersamenstelling van de bestuursorganen op 26 april 2003 overgeheveld naar het adviescomité milieu. Met de statutenwijziging van 25 juni 2004 werd het adviescomité milieu formeel opgericht. De leden van het adviescomité worden benoemd door de algemene vergadering, op voordracht van de gemeentelijke deelnemers. Uitsluitend gemeentelijke beleidsverantwoordelijken, lid van het college van burgemeester en schepenen, die bevoegd zijn voor leefmilieu, kunnen als stemgerechtigd lid deel uitmaken van het adviescomité milieu. Het adviescomité milieu kwam in 2017 tweemaal bijeen Adviescomité ruimtelijke ordening In het raamwerk van haar statuten organiseert IGEMO het adviescomité ruimtelijke ordening. De leden van dit adviescomité worden benoemd door de algemene vergadering op voordracht van de gemeentelijke deelnemers. Aan dit adviescomité nemen gemeentelijke beleidsverantwoordelijken deel die bevoegd zijn voor ruimtelijke ordening. Het adviescomité ruimtelijke ordening kwam in maal bijeen op 2 mei 2017 en 1 december BESTUUR EN ORGANISATIE

17 Overlegforum Omgeving Op basis van de interne evaluaties en gelet op de recente evoluties wordt volgend voorstel tot optimalisatie geformuleerd. De 4 thematische groepen ( ambtenaren/schepenen en milieu/stedenbouw) worden gebundeld in 2 thematische groepen: Overlegforum Ruimtelijke Ordening en Overlegforum Milieu. Op de overlegfora worden zowel schepenen als ambtenaren die bevoegd zijn of werken rond desbetreffende thema uitgenodigd. Aan elk overleg kunnen 1 of meerdere vertegenwoordigers van elke gemeente deelnemen. Aangewezen is wel dat aan elk overleg minsten 1 vertegenwoordiger van elke gemeente deelneemt. De drieledige doelstelling van de overlegfora is informeren, ervaring en kennis uitwisselen en inspireren. Om dit te bereiken, wordt bij de organisatie van de overlegfora meer aandacht besteed aan externe toelichtingen, ingezet op het bezoeken van pilootprojecten of goede praktijkvoorbeelden en meer ruimte voor discussies en kennisuitwisseling voorzien. Het overlegforum kwam samen op 11 januari Tijdens dit forum sprak Vlaams Bouwmeester, hoogleraar aan de KULeuven en medeoprichter van Bogdan & Van Broeck Architects Leo Van Broeck over Vlaanderen als een splinterbom Overlegplatform met ambtenaren stedenbouw en ruimtelijke ordening Atrium IGEMO werkt 3 x per jaar mee een overlegcomité voor zowel schepenen als ambtenaren die bevoegd zijn of werken rond ruimtelijke ordening. Het overleg heeft een drieledige doelstelling, m.n. informeren, ervaring en kennis uitwisselen en inspireren. In functie van de actuele thema s worden interne en externe toelichtingen gegeven en worden pilootprojecten of goede praktijkvoorbeelden bezocht. Daarnaast wordt ruimte geboden voor discussies en kennisuitwisseling. In 2017 gingen deze atria door op 9 maart 2017, 29 juni 2017 en 19 oktober BEHEERSORGANEN Beheerscomité Preventie & Bescherming De GIDPBW wordt beheerd door een beheerscomité. Het omvat enerzijds de personen belast met het dagelijks beheer van de gemeentebesturen, OCMW s, de politiezones, de hulpverleningszone, de autonome gemeentebedrijven, de intergemeentelijke verenigingen en anderzijds de vertegenwoordigers van de werknemers. In 2017 hadden 2 vergaderingen van het dagelijks bestuur en 3 vergaderingen van het beheerscomité plaats. BESTUUR EN ORGANISATIE 17

18 Beheerscomité Wonen langs Dijle & Nete Via de interlokale vereniging Wonen langs Dijle en Nete realiseren de gemeenten Berlaar, Bonheiden, Duffel, Putte en Sint-Katelijne-Waver en IGEMO het lokaal woonbeleid in de vijf vermelde gemeenten. Dankzij deze intergemeentelijke aanpak ontvangen ze hiervoor Vlaamse subsidies. Het beheerscomité bestuurt de vereniging en bestaat uit stemgerechtigde afgevaardigden van elk deelnemend gemeentebestuur, van elk deelnemend OCMW-bestuur en twee afgevaardigden van IGEMO. Wonen Antwerpen en de provincie Antwerpen nemen deel met adviserende stem. IGEMO werd in de overeenkomst aangesteld als uitvoerder van het project Wonen langs Dijle en Nete. De interlokale vereniging Wonen Langs Dijle en Nete werd opgericht in 2009, als een van de voorwaarden om een subsidie te verkrijgen. Met het nieuwe subsidiebesluit van 8 juli 2016 werd deze tussenconstructie geen verplichting meer. Daarom werd de interlokale vereniging in 2017 ontbonden, wat fiscale voordelen opleverde. Het project Wonen langs Dijle en Nete wordt wel gecontinueerd. De aansturing, opvolging en verslaggeving van het project verlopen via de stuurgroep van Wonen langs Dijle en Nete. Het beheerscomité kwam samen op 31 januari, 25 september en 28 november Beheerscomité intergemeentelijke cel omgevingshandhaving De Intergemeentelijke Omgevingshandhavingscel wordt beheerd door een beheerscomité, dat in 2016 werd opgericht. In het beheerscomité zetelt één stemgerechtigde afgevaardigde van elke deelnemende gemeente en een afgevaardigde van IGEMO. De afgevaardigden van de gemeenten zijn de burgemeester of de schepen van milieu of ruimtelijke ordening. IGEMO stelt de secretaris aan van het beheerscomité. In 2017 vergaderde het beheerscomité op 8 februari, 28 maart, 31 mei, 24 oktober en 12 december. 18 BESTUUR EN ORGANISATIE

19 EXTERNE OVERLEGFORA Vlinter - Koepelvereniging van Vlaamse intercommunales voor streekontwikkeling VLINTER verenigt de 11 intercommunales voor streekontwikkeling die in Vlaanderen actief zijn. Het is een samenwerkingsverband met de Vlaamse Vereniging voor Steden en Gemeenten (VVSG). VLINTER heeft tot doel: de belangen te behartigen van de intercommunales voor streekontwikkeling inzake alle aangelegenheden die betrekking hebben op enerzijds intergemeentelijke samenwerking en anderzijds streekontwikkeling in Vlaanderen en de betrokken regio s; het uitwisselen van kennis en expertise tussen de intercommunales onderling. VLINTER stelt 2 personeelsleden tewerk bij de VVSG. De beheerraad/het dagelijks bestuur IGEMO wordt in de beheerraad van VLINTER vertegenwoordigd door Peter De Bruyne, algemeen directeur. Als voorzitter van VLINTER maakt hij tevens deel uit van het dagelijks bestuur. De conferentie van voorzitters Periodiek organiseert VLINTER een conferentie van voorzitters en directeurs van de Vlaamse intercommunales voor streekontwikkeling. Namens IGEMO participeren Walter Horemans, voorzitter, en Peter De Bruyne, algemeen directeur, aan de conferentie. De werkgroepen De uitwisseling van kennis en ervaring leidt tot een grote meerwaarde voor de Vlaamse intercommunales voor streekontwikkeling. Hiertoe werden diverse thematische werkgroepen opgericht: o werkgroep bedrijvigheid /bedrijventerreinbeheer (deelname Veerle Ribus, projectmanager); o werkgroep wonen (deelname projectmanager en projectcoördinator lokaal woonbeleid); o werkgroep ruimtelijke ordening (deelname projectmanager gebiedsontwikkeling); o werkgroep milieu (deelname Anneleen Van Tendeloo, teammanager milieu, energie en duurzame ontwikkeling); o werkgroep juristen (deelname Peter De Bruyne, algemeen directeur en/of Els Pissiersens, jurist); o werkgroep ICT-GIS (wisselende deelname in functie van de agenda) Interlokale vereniging GASAM De 13 steden en gemeenten van het arrondissement Mechelen en IGEMO hebben in 2008 een interlokale vereniging opgericht om toepassing te maken van de gemeentelijke administratieve sancties. De stad Mechelen werd aangesteld als beherende entiteit en stelt de vereiste sanctionerende ambtenaren ter beschikking van de deelnemende gemeenten. IGEMO wordt in het beheerscomité van de interlokale vereniging GASAM vertegenwoordigd door Peter De Bruyne, algemeen directeur. BESTUUR EN ORGANISATIE 19

20 Technische werkgroep PDPO IGEMO participeert in de Technische Werkgroep PDPO. Deze werkgroep beoordeelt alle projecten die ingediend worden in het kader van het Programma voor Plattelandsontwikkeling As-3. De werkgroep is samengesteld uit vertegenwoordigers van allerlei instanties en brengt advies uit over de projectaanvragen aan het Provinciaal Management Comité dat finaal de beslissing neemt. IGEMO wordt vertegenwoordigd door Leen Seynaeve, projectmanager milieu, energie en duurzame ontwikkeling. IGEMO nam deel aan deze werkgroep op 1 en 2 juni en op 30 november Regionaal Landschap Rivierenland IGEMO wordt in de algemene vergadering van het Regionaal Landschap Rivierenland vertegenwoordigd door Leen Seynaeve, projectmanager milieu, energie en duurzame ontwikkeling VVSG - Plattelandscommissie IGEMO participeert in de Plattelandscommissie van de VVSG. Hierin komen thema s inzake het platteland aan bod zoals recente ontwikkelingen rond wetgeving, de knelpunten van plattelandsgemeenten, de extra taken die gemeenten krijgen of de ontwikkelingen rond plattelandsbeleid. De commissie geeft mee input aan het standpunt dat de VVSG inneemt in het kader van thema s rond het platteland en werkt zo mee aan het beleid. In de commissie zetelen lokale besturen en een aantal regionale verbanden uit plattelandsregio s. IGEMO wordt vertegenwoordigd door Werner Van Hoof, teammanager gebiedsontwikkeling. IGEMO nam deel aan deze commissie op 7 februari, 26 april, 28 juni, 3 oktober en 5 december VVSG - Commissie Huisvesting De VVSG - commissie Huisvesting bespreekt het Vlaamse en lokale woonbeleid, met het accent op de relatie tussen beide beleidsniveaus: informatie, ervaringsuitwisseling, advies en belangenbehartiging. IGEMO nam deel aan deze commissie op 17 januari, 7 maart en 21 november BESTUUR EN ORGANISATIE

21 Beleidsplan Ruimte Vlaanderen IGEMO participeert aan het overleg dat door de Vlaamse administratie Ruimtelijke Ordening georganiseerd wordt in het kader van de opmaak van het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen. IGEMO wordt vertegenwoordigd door Werner Van Hoof, teammanager gebiedsontwikkeling Nota Ruimte - Provincie Antwerpen De provincie maakt een vernieuwde ruimtelijke visie voor de provincie Antwerpen op. Deze nieuwe visie zal vastgelegd worden in de Nota Ruimte. In het kader van de opmaak organiseert de provincie workshops waar schepenen, ambtenaren en andere belanghebbenden in de provincie aan kunnen deelnemen. IGEMO neemt deel aan deze workshops. De provincie maakt een vernieuwde ruimtelijke visie voor de provincie Antwerpen op. Deze nieuwe visie zal vastgelegd worden in de Nota Ruimte. De provincie Antwerpen is de initiatiefnemer maar schrijft de Nota Ruimte in samenwerking met de gemeentebesturen, de Vlaamse Administraties en allerlei verenigingen en kennisinstellingen. Bijvoorbeeld Boerenbond, Bond Beter Leefmilieu, Natuurpunt, Unizo, VOKA en Universiteit Antwerpen. IGEMO neemt deel aan het overleg dat hierover georganiseerd wordt. BESTUUR EN ORGANISATIE 21

22 2.3. BESTUURLIJKE ORGANISATIE IGEMO REGIONALE SAMENWERKING/ STREEKONTWIKKELING REGIONALE MANDAATGROEP De opstartvergadering van de regionale mandaatgroep vond plaats op vrijdag 1 juli De regionale mandaatgroep bestaat uit de 13 burgemeesters, de 11 regionale parlementairen en een gedeputeerde van de provincie Antwerpen. Ook gemandateerden van zowel de werkgevers- als de werknemersorganisaties nemen deel aan de vergaderingen. Tijdens de opstartvergadering werd dhr. Koen Van den Heuvel, burgemeester van Puurs en Vlaams parlementslid, aangeduid als voorzitter van de mandaatgroep. De mandaatgroep beoogt een daadkrachtig en besluitvaardig bestuurlijk platform te zijn voor dossiers, uitdagingen, ambities die zich op bovenlokaal en regionaal niveau situeren. De regionale mandaatgroep kwam in maal bijeen REGIONALE BELEIDSGROEPEN Regionale beleidsgroepen worden opgericht in functie van concrete regionale opdrachten, initiatieven tot visievorming, vraagstellingen, dossiers of projecten. Voorbeelden voor onze regio zijn een beleidsgroep mobiliteit (vervoerregio), een beleidsgroep ruimte, een beleidsgroep wijk-werken en een beleidsgroep sociaal-economische streekbeleid (opvolger RESOC). Aan regionale beleidsgroepen participeren, naast de bevoegde schepenen en verantwoordelijke lokale ambtenaren, ook andere overheden en belanghebbende en relevante middenveldorganisaties. Namens andere overheden (Staat, Vlaanderen en provincie) kunnen zowel de betrokken beleidsverantwoordelijken, administraties en (verzelfstandigde) entiteiten deelnemen. Middenveldorganisaties en stakeholders kunnen noodzakelijk zijn en/of uitgenodigd worden voor deelname aan regionale beleidsgroepen. 22 BESTUUR EN ORGANISATIE

23 STATEN-REGIONAAL Om te vermijden dat enerzijds streekbeleid verzandt in een sectorale benadering en anderzijds het maatschappelijk en politiek draagvlak van de regionale beleidsgroep zou worden betwijfeld of ondermijnd, is het gewenst dat een of twee maal per jaar een staten-regionaal georganiseerd wordt met: alle betrokken lokale beleidsverantwoordelijken (geruggensteund door hun ambtenaren); de regionale beleidsverantwoordelijken (Federale en Vlaamse parlementairen); alle betrokken Federale en Vlaamse overheden (kabinetten en administraties) en entiteiten (IVA en EVA s); alle betrokken provinciale beleidsverantwoordelijken (geruggensteund door hun ambtenaren); alle geëngageerde middenveldorganisaties en stakeholders. Op zaterdag 25 november 2017 organiseerde IGEMO de eerste Staten-Regionaal Rivierenland te Mechelen. Doel van deze meeting was het informeren en betrekken van mandatarissen, ambtenaren, middenveldorganisaties, stakeholders en geïnteresseerden bij de regionale ontwikkelingen en het streekbeleid in onze regio. 150 aanwezigen werden ondergedompeld in bestaande/nieuwe samenwerkingsverbanden en recente/toekomstige regionale uitdagingen. Als afsluiter gingen enkele regionale politieke kopstukken met elkaar in debat over regiowerking en streekbeleid. De noodzaak tot en de meerwaarde en kansen van regionale samenwerking werden duidelijk aangetoond en op de kaart gezet. Tijdens het debat ontplooide zich, over de partijgrenzen heen, eensgezindheid over het belang van regionale samenwerking op streekniveau. De politici riepen alle overheden en actoren op om de geografische afbakening en het bestuurlijk model maximaal te enten op de werking binnen de regio Rivierenland met een besluitvaardige mandaatgroep, daadkrachtige beleidsgroepen en een sterk draagvlak op basis van o.a. de Staten-Regionaal. De volgende Staten-Regionaal zal doorgaan op 1 december BESTUUR EN ORGANISATIE 23

24 2.4. PERSONEEL PERSONEEL IGEMO is een dienstverlenende vereniging met een weliswaar duidelijke, doch omvattende maatschappelijke opdracht. IGEMO biedt diensten aan omtrent een veelheid aan beleidsdomeinen en thema s, die benaderd worden vanuit diverse invalshoeken waarbij een waaier aan instrumenten en methodieken ingezet kan worden. IGEMO beoogt een kwaliteitsvolle dienstverlening en streeft een maximale betrokkenheid van de klant na. IGEMO werkt als dienstverlenende vereniging hoofdzakelijk met overeenkomsten van korte tot middellange duurtijd. Die korte termijnengagementen maken dat de vereniging in het bijzonder oog moet hebben voor: de detectie van nieuwe maatschappelijke tendensen, nieuwe beleidsopties, ontwikkelingen ; een flexibele organisatiestructuur; een werkklimaat waarin verandering aanvaard wordt; een positief imago ( first mover ). IGEMO streeft naar de implementatie en beheersing van de zogenaamde matrixstructuur. Dit is een organisatiestructuur waarbij gewerkt wordt met projectgroepen of teams die, omwille van een continue behoefte aan overleg en samenwerking, een vaste vorm krijgen. Alle specialisaties en competenties die vereist zijn om de diensten te verlenen of de projecten en opdrachten uit te voeren, worden samengebracht in een multidisciplinair team. Voor de organisatieontwikkeling opteert IGEMO voor een performant managementsysteem waarbij efficiëntie en resultaatsgerichtheid sleutelbegrippen zijn. Gelet op de wisselende omgevingsfactoren (o.a. korte termijnengagementen, in functie van de reële noden en behoeften van de gemeentelijke deelnemers) zijn flexibiliteit en creativiteit een absolute noodzaak. Die flexibiliteit houdt o.m. in dat interne taken en verantwoordelijkheden kunnen wijzigen ingevolge wisselende omstandigheden. Gelet op de veelheid aan beleidsdomeinen waarop IGEMO actief is en de diversiteit aan vaardigheden en competenties waarover IGEMO moet beschikken, werkt IGEMO met een aantal gestructureerde teams. 24 BESTUUR EN ORGANISATIE

25 IGEMO beschikt over 39 personeelsleden (stand van zaken op 31 december 2017). Een overzicht: Personeelslid Functie Voltijds equivalent Directie Peter De Bruyne Algemeen directeur 1,0 VTE Team milieu, energie & duurzame ontwikkeling Anneleen Van Tendeloo Teammanager 1,0 VTE Leen Seynaeve Projectmanager 0,8 VTE Guido Verlinden Energiescanner 1,0 VTE Kris Beghin Energiescanner 1,0 VTE Vivi Van der Auwera Projectmanager 1,0 VTE Charlotte De Koninck Projectmanager 1,0 VTE Stéphanie Kint Projectmanager 1,0 VTE Sara De Roeck Milieudeskundige 1,0 VTE Team gebiedsontwikkeling Werner Van Hoof Teammanager 1,0 VTE Magali Bourdeau Projectmanager 1,0 VTE Veerle Ribus Projectmanager 1,0 VTE Ken Fransen Vastgoedmanager 1,0 VTE Erik Depré Projectmanager 1,0 VTE Carla Verraes Projectmanager 1,0 VTE Sigrid Palmers Projectdeskundige 1,0 VTE Annemie Willems Administratief medewerker 1,0 VTE Nick Bogaerts Projectmanager 1,0 VTE Pia Looz Projectdeskundige 1,0 VTE Quinten Cormenier Projectdeskundige 1,0 VTE Pieter Dresselaers Mobiliteitsdeskundige/projectmanager mobiliteit 1,0 VTE Xavier Baecke Erfgoedcoördinator 1,0 VTE Michael Van Craen Projectmedewerker onroerend goed 1,0 VTE Team lokaal woonbeleid Els Cousin Woonadviseur 1,0 VTE Heidi De Roeck Administratief medewerker 1,0 VTE Xandra Vrancken Woonadviseur 1,0 VTE Julie Cauwenbergh Woonadviseur 1,0 VTE Renild Vermaelen Woonadviseur 1,0 VTE Team preventie & bescherming Tom Wauters Leidinggevende GIDPBW/ Preventieadviseur 1,0 VTE Jean Silverants Preventieadviseur 1,0 VTE Vincent Joossen Preventieadviseur 1,0 VTE Veerle De Voldere Preventieadviseur 1,0 VTE Management support Amy De Roeck Directieassistente 1,0 VTE Cindy De Schouwer Communicatie- en marketingmanager 0,8 VTE Els Pissiersens Jurist 1,0 VTE Els Leemans Event- en facilitymanager 1,0 VTE Els Cools Streekmanager 1,0 VTE Olivia Boeykens Medewerker communicatie en marketing 1,0 VTE Lise van den Bos Subsidioloog 1,0 VTE BESTUUR EN ORGANISATIE 25

26 ORGANOGRAM BESTUURLIJK IGEMO - DIENSTVERLENENDE VERENIGING STATUTAIRE ADVIESCOMITÉS ADVIESCOMITÉ MILIEU ADVIESCOMITÉ RO ALGEMENE VERGADERING RAAD VAN BESTUUR PROJECTMATIGE BEHEERSORGANEN BEHEERSCOMITÉ GIDPBW DIRECTIECOMITÉ BEHEERSCOMITÉ WLDN BEHEERSCOMITÉ IGOHC KREDIETCOMMISSIE... ORGANISATIE DIRECTIE SUPPORTMANAGEMENT MANAGEMENT MEDO/WONEN GBO 26 BESTUUR EN ORGANISATIE

27 NIVEAU IGEMO - REGIONAAL SV/STREEKONTWIKKELING REGIONALE MANDAATGROEP STATEN- REGIONAAL BELEIDSGROEP SOC. ECON. BELEID AGENDACOMMISSIE COÖRDINATIECOMITÉ BELEIDSGROEP SV BEREIKBARE REGIO BELEIDSGROEP... NIVEAU GIDPBW STREEKBELEID BESTUUR EN ORGANISATIE 27

28 WERKDOMEIN RUIMTE 3

29 3.1. LOKALE ECONOMIE ONDERNEMERSCHAP isave Door de stijgende energiekosten is energie besparen ook voor kmo s een belangrijk agendapunt geworden. Veel bedrijfsleiders hebben echter niet de kennis, de tijd of de middelen om zich met energiebesparing bezig te houden. Daarom werkte IGEMO met Factor4 en Unizo provincie Antwerpen het project isave uit, specifiek gericht op kmo s. Het project wordt gesubsidieerd door het Agentschap Innoveren & Ondernemen. Een ESCo (Energy Service Company) is leverancier van energiebesparende diensten die vergoed wordt op basis van de geleverde energiebesparing. ESCo-bedrijven zijn in Vlaanderen al wel actief naar bedrijven met een zeer groot energieverbruik, maar kmo s behoren momenteel nog niet tot hun doelgroep. Binnen het isave project werd een methodiek ontwikkeld die focust op de samenwerking tussen kmo s en ESCo s. Tijdens het project werd een nieuwe methodiek uitgewerkt i.v.m. energieprestatiecontracten (EPC). In een klassiek EPC wordt de looptijd van het contract gekoppeld aan de terugbetalingstermijn van de investeringen. Het binnen isave ontwikkelde model eindigt na een begrijpbare hand-over - procedure waarbij alle energie- en kwaliteitsgaranties van de nieuwe installatie meteen gemeten en gecontroleerd worden. Het ontwikkelde model werd bij De Bie Printing uitgerold tot een effectief contract tussen ESCo en kmo in In 2017 werd het project afgerond d.m.v. een brochure met de resultaten van het project en een presentatie op het Vlaamse slotmoment. ENERGIEPRESTATIECONTRACTEN VOOR KMO S Energie besparen met garanties WERKDOMEIN RUIMTE 29

30 BEDRIJFSHUISVESTING Ontwikkeling van bedrijventerreinen Gelet op de ligging van het arrondissement Mechelen, in het hart van Vlaanderen, pal in de Vlaamse Ruit, is de roep naar ruimte om te ondernemen in deze regio bijzonder groot. IGEMO realiseert ruimte om te ondernemen door: de ontwikkeling van greenfields; de reconversie van brownfields; de revitalisatie van verouderde bedrijventerreinen; het op de markt brengen van niet-benutte percelen; het aanbieden van uitgeruste kantoren en ateliers in een bedrijvencentrum. Voorwerp Brutooppervlakte Aantal bedrijven (+/-) Kmo-zone Misstraat, Berlaar Greenfield 16 ha 17 Kmo-zone Itterbeek, 1ste fase, Duffel Greenfield 10 ha 18 Kmo-zone Itterbeek, 2de fase, Duffel Greenfield 8 ha 30 Kmo-zone Dreefvelden, Sint-Katelijne- Waver Kmo-zone Koningshooikt, Lier Brownfield (verouderd industrieterrein) Greenfield (onbenut industrieterrein) 7 ha ha Onbekend Kmo-zone Winning, Puurs Greenfield 5 ha 16 Kmo-zone De Hutten, Berlaar Greenfield 5 ha Onbekend Kmo-zone Klein Boom, Putte Greenfield (uitbreiding bestaand bedrijventerrein) 5 ha WERKDOMEIN RUIMTE

31 Kmo-zone Itterbeek, Duffel De realisatie van de kmo-zone Itterbeek geeft invulling aan een bestaande zone in het gewestplan en is gespreid over 2 fasen. De eerste fase van 10 ha werd eind 2000 volledig verkocht en bestaat uit 18 bedrijven. Fase 2 omvat 8 ha. Bij de realisatie van de kmo-zone maakte IGEMO gebruik van verschillende subsidies o.a. voor de aanleg van wegenis, riolering en groenvoorzieningen, de afkoppeling van de bedrijven en het realiseren van een gescheiden rioleringsstelsel in de eerste fase en de ontsluiting van het bedrijventerrein op de N108. De tweede fase biedt plaats aan een 30-tal nieuwe bedrijven. Eind 2017 waren er nog 2 bedrijfspercelen ter beschikking Kmo-zone Dreefvelden, Sint-Katelijne-Waver In het centrum van de gemeente Sint-Katelijne-Waver lag het verouderde bedrijventerrein Dreefvelden. Negen bedrijven waren al actief op de brownfield en ook het containerpark en de gemeentelijke werkplaatsen was er gevestigd. De overige oppervlakte (ongeveer 7 ha) was nog niet ontwikkeld. Na verwerving van de resterende gronden is het bedrijventerrein volledig getransformeerd met een nieuwe hoofdontsluiting, een volwaardige groenbuffer, 28 nieuwe bedrijfskavels en een aantal gemeenschappelijke voorzieningen. Bovendien zal het bedrijventerrein volledig CO2-neutraal zijn. Het aanbod aan kleinere bedrijfspercelen nam door een herverdeling van bedrijfspercelen in de voorgaande jaren toe. In totaal zijn er 30 bedrijfspercelen gevormd. Voor de vastgestelde grondvervuiling op 1 perceel werd in 2017 een akkoord bereikt met de aannemer om tot sanering over te gaan. Daardoor zullen opnieuw 7 bedrijfskavels beschikbaar zijn voor verkoop in In 2017 stond de teller op 1 afgesloten intentieverklaring met een nieuwe kandidaat-koper en 1 effectief verkochte kavel. Dit brengt het totaal aantal verkochte kavels op 14. WERKDOMEIN RUIMTE 31

32 Kmo-zone De Hutten, Berlaar Het structuurplan van de gemeente Berlaar voorziet de realisatie van een nieuw lokaal bedrijventerrein. Deze kmo-zone bevindt zich langsheen de N10 ter hoogte van Hemelshoek en de Huttestraat. Het bedrijventerrein biedt plaats aan lokale (zonevreemde) bedrijven uit de omgeving van Berlaar en heeft een netto- oppervlakte van circa 5 ha. De kmo-zone wordt ontwikkeld als een duurzaam, CO2-neutraal bedrijventerrein. In 2017 kwam IGEMO met de laatste eigenaars tot een akkoord waardoor het volledige bedrijventerrein aangekocht kon worden. In gevolge een beroepsprocedure werd het RUP in juli 2016 vernietigd door de Raad van State. Hierdoor heeft IGEMO, in opdracht van de gemeente, begin 2017 een nieuwe RUP-procedure opgestart. In oktober werd de MER-ontheffing verkregen. In februari 2018 volgt de plenaire vergadering. Na de voorlopige vaststelling en het openbaar onderzoek zal het RUP in de loop van 2018 definitief vastgesteld worden Kmo-zone Winning, Puurs In opdracht van de gemeente Puurs realiseert IGEMO de volledige ontwikkeling van de kmo-zone Winning. Het gebied van bijna 5 ha wordt begrensd door de Rijksweg (N16) in het noorden, de Dendermondsesteenweg (N17) in het oosten en het zuiden en de straat Neerlichter in het westen. De kmo-zone heeft een netto oppervlakte van 2,8 ha en biedt plaats aan een 16-tal lokale bedrijven met perceeloppervlaktes tot 4500 m². Het bedrijventerrein heeft een unieke zichtlocatie op de N16 en N17. De aanvraag voor definitieve subsidie voor de infrastructuurwerken werd in juni 2014 goedgekeurd door het Agentschap Ondernemen. Eind december 2014 werd ook de subsidie (module 14) voor de ontsluiting van het bedrijventerrein op de gewestweg N17 goedgekeurd. Deze subsidies zorgen voor de nodige middelen om een kwaliteitsvolle aanleg te realiseren. In het najaar van 2015 werd een archeologisch vooronderzoek uitgevoerd. Tijdens dit onderzoek werden vondsten uit de ijzertijd, de middeleeuwen en WOI blootgelegd. Als gevolg daarvan werd in 2016 verder onderzoek gevoerd (een volledige afgraving van 1400 m²) onder supervisie van Agentschap Onroerend Erfgoed. Eind augustus 2017 werden de gronden door het Agentschap Onroerend erfgoed vrijgegeven voor de realisatie van het bedrijventerrein. Aannemer VBG startte begin september 2017 met de aanleg van wegenis, riolering en nutsvoorzieningen. Intussen werd het open infiltratiebekken uitgegraven en de riolering gerealiseerd. Ook het plaatsen van de fundering en de boordstenen voor de nieuwe wegenis is afgerond. Samen met de aanleg van de wegenis werd de verkoopprocedure opgestart. Na een kandidaatstellingsprocedure werden voor 15 percelen intentieverklaringen ondertekend. Deze ondernemers gingen ondertussen aan de slag met het ontwerp van hun bedrijfsgebouw. 32 WERKDOMEIN RUIMTE

33 Kmo-zone Klein Boom, Putte De kmo-zone Klein Boom is gelegen in de gelijknamige straat langsheen de Mechelbaan in Putte. Het bestaande bedrijventerrein is uitgebreid rondom de voormalige kleiput die nu ingericht is als vijver. De uitbreiding van het bestaande terrein met 5 ha biedt zowel uitbreidingsmogelijkheden aan bestaande bedrijven als huisvesting voor een 20-tal nieuwe bedrijven. Het bedrijventerrein wordt volledig omsloten door een 15 m brede bufferzone met open grachten die zorgen voor de vertraagde afvoer van het hemelwater naar de vijver. Langsheen de nieuwe straat worden laanbomen aangeplant die, samen met de brede bufferzone, zorgen voor een groene inkleding van het bedrijventerrein. In het najaar van 2013 startte de aanleg van de infrastructuur, riolering, grachten en groenbuffers. De werken werden grotendeels afgerond in het najaar van De verkoop ging van start in Eind 2017 werden 10 percelen verkocht en 4 intentieverklaringen ondertekend. WERKDOMEIN RUIMTE 33

34 Activering onbenutte bedrijventerreinen Bedrijfsgrond is schaars in Vlaanderen. Daarom zet IGEMO, naast de herontwikkeling van brownfields en de realisatie van greenfields, ook in op het activeren van bestaande onbenutte bedrijfskavels. Heel wat bedrijfskavels (of delen ervan) met een economische bestemming zijn immers onbenut en worden niet spontaan op de markt gebracht. Door overleg met de eigenaars en de gemeente en het uitvoeren van gerichte onderzoeken zoekt IGEMO naar oplossingen om deze onbenutte kavels te activeren Onderhandelingsteams Eind juni 2007 lanceerde het Agentschap Ondernemen de projectoproep onderhandelingsteams onbenutte bedrijfsgronden. Doelstelling was om via onderhandelingen met individuele eigenaars te zoeken naar oplossingen om onbenutte bedrijfskavels alsnog te (her)activeren. IGEMO kreeg hiervoor een subsidie in samenwerking met POM Antwerpen. Tijdens de loop van het project werden 4 bedrijvenzones verder onderzocht: Bedrijventerrein Oppervlakte bedrijventerrein bestemd (ha.) Oppervlakte bedrijventerrein onbenut (ha.) Ragheno, Mechelen ,80 Provinciale weg, Sint-Amands 3,63 1,5 Walemstraat, Duffel Kmo-zone Gansbroek, Puurs - - De onderzoeken binnen Onderhandelingsteams werden eind 2013 volledig afgesloten. Voor het terrein Gansbroekstraat te Puurs werd het onderzoek binnen Activeringsteams verder gezet. 34 WERKDOMEIN RUIMTE

35 Activeringsteams In 2012 lanceerde het Agentschap Ondernemen de projectoproep activeringsteams onbenutte bedrijfsgronden als vervolgtraject op het project onderhandelingsteams. IGEMO bekwam samen met POM Antwerpen, IOK en Igean Dienstverlening een subsidie voor het project. De subsidieperiode liep van 2013 tot en met IGEMO werkte binnen Activeringsteams 4 onderzoeksstrategieën uit: 1. Onderzoek naar planologische correcties uitzuivering van de ruimteboekhouding intergemeentelijk bedrijventerrein. Voor het onderzoek naar de planologische correcties werd eind 2013 een bijkomende subsidie aan IGEMO toegekend. Voor dit onderzoek liep de subsidieperiode tot en met Binnen deze periode onderzocht IGEMO de ruimtebehoefte in de regio. Hiervoor werd een ruimtebehoefteraming gekoppeld aan de beschikbaarheid van bedrijfsruimte. Daaruit bleek dat er een groot aantal aan onbenutte bedrijfspercelen te vinden is. Dit onderzoek focust zich op de toepassing van planologische ruil om deze ruimte te activeren. Drie luiken werden hier nader bestudeerd, namelijk de juridische, financiële en operationele haalbaarheid. Het onderzoek werd afgerond in Het eindresultaat wordt bekend gemaakt in het voorjaar van Onderzoek naar inbreidingspotentieel en verdichting. Volgende terreinen werden voor verder onderzoek geselecteerd binnen deze strategie: kmo-zone Hemelrijken, Sint-Amands; kmo-zone Doornlaarstraat, Bonheiden. Voor beide terreinen werd een grondig analyse gemaakt van de verschillende redenen voor het niet benutten van vrijstaande percelen. Daarvoor werd de eigendomsstructuur, de mogelijke beperkingen door stedenbouwkundige voorschriften en mogelijk andere ruimtelijke drempels voor niet-ontwikkeling onderzocht. Vanuit een grondige analyse werd een voorstel van ontwikkeling aangereikt en een methodiek om de drempels weg te halen. In 2016 werd contact opgenomen met de eigenaars om deze ontwikkelingsopties te bespreken. Vervolgens werden diverse scenario s voor ontwikkeling voorgelegd aan de gemeente en heeft de gemeente een voorkeurscenario voor toekomstige ontwikkeling bepaald. De gemeente Sint-Amands besliste in 2016 om voor de kmo-zone Hemelrijken een RUP op te laten maken waarmee de bebouwing en ontsluiting van het bedrijventerrein geoptimaliseerd wordt. Het voorontwerp RUP werd in 2017 verder onderzocht. De plenaire vergadering van het RUP en het openbaar onderzoek staan in 2018 op de agenda. WERKDOMEIN RUIMTE 35

36 3. Uitvoeren van specifieke vooronderzoeken met oog op de concrete ontwikkeling van het terrein. Volgende terreinen werden voor verder onderzoek geselecteerd binnen deze strategie: bedrijventerrein Gansbroekstraat, Puurs: zie punt ; kmo-zone Leuvensebaan, Putte: de gemeente heeft beslist dit terrein niet verder te onderzoeken. 4. Integrale aanpak van een terrein, gelinkt aan bedrijventerreinmanagement. Er werd beslist om binnen deze strategie geen terreinen te onderzoeken. 36 WERKDOMEIN RUIMTE

37 3.2. OMGEVING WONEN EN HUISVESTING Ontwikkeling van woonprojecten IGEMO realiseert ruimte om te wonen door: de ontwikkeling van greenfields; de reconversie van brownfields; de renovatie van verouderde gebouwen; het op de markt brengen van bouwkavels en woonentiteiten; een activeringsbeleid inzake leegstand. In essentie ontwikkelt IGEMO woonprojecten die gekenmerkt worden door grootschaligheid en/of complexiteit. De publieke ontwikkeling van grootschalige projecten is gewenst of zelfs vereist in functie van enerzijds de kwaliteitsvolle ontwikkeling van woonentiteiten en publieke infrastructuren (wegenis, nutsvoorzieningen ) en anderzijds de realisatie op zowel kwalitatieve als kwantitatieve wijze van openbare voorzieningen (ruimte voor water, groenbeleving, natuurontwikkeling, recreatie ). IGEMO wordt als publieke ontwikkelaar gedreven door maatschappelijke objectieven die toelaten de diverse ambities van lokale besturen bij de ontwikkeling van een woonproject (betaalbaar, duurzaam, ruimte voor andere functies ) ook effectief waar te maken. Voorwerp Brutooppervlakte Aantal percelen/ woon-entiteiten (+/-) Sociale verkaveling Heikant, Berlaar Greenfield 3,2 ha 28 Woonproject Papenhof, Mechelen Greenfield 13 ha 250 Woonproject Maenhoevevelden, Sint- Katelijne-Waver Woonproject Graanmolens, Sint- Amands Greenfield 20 ha 450 Herontwikkeling/renovatie 0,8 ha 34 Woonproject Grote Heide, Bonheiden Greenfield 7 ha 150 Woonproject Bruul, Duffel Greenfield 0,8 ha WERKDOMEIN RUIMTE 37

38 Woonproject 'Papenhof', Mechelen Met het oog op de realisatie van fase 2 werd in 2013 met een private promotor een DBF-overeenkomst afgesloten voor de realisatie van de hofkes : 97 gesloten en halfopen bebouwingen in 3 clusters, voorzien van ondergrondse garages. Eind 2014 werd een dading afgesloten waardoor de overeenkomst beëindigd werd na realisatie van de eerste cluster, zijnde 43 woningen. Deze woningen werden voltooid in december 2015 en waren eind 2016 allemaal verkocht. Aan de overzijde van de straat stelt IGEMO bouwkavels te koop. Deze zijn voorbehouden voor de bouw van bijna-energieneutrale woningen. De ontsluitingsstraat Aspergeveld werd aangelegd en feestelijk geopend in aanwezigheid van de nieuwe bewoners op 23 mei Het eerste woonerf, Pastinaakhof, en het aangrenzende parkdomein werden in 2016 aangelegd. In september 2014 startte IGEMO met de verkoop van 36 bouwkavels voor halfopen- en rijwoningen aan de oostzijde van het Aspergeveld. Eind 2016 waren alle kavels verkocht, werd de infrastructuur Aspergeveld volledig voltooid en waren reeds meer dan de helft van de woningen gebouwd of in aanbouw. Deze 36 kavels waren exclusief voorbehouden voor de bouw van bijna-energieneutrale woningen. In 2017 werden de nodige voorbereidingen getroffen voor de realisatie van 53 nieuwe woningen, rond 2 pleintjes: Raapsteelhof en Aardpeerhof. De realisatie van de woningen in deze subfase wordt opgedeeld in 2 groepen die opnieuw voorbehouden zijn voor BEN-woningen. De eerste groep woningen aan het Aspergeveld zal 26 woningen in 2 woningrijen boven een ondergrondse parkeergarage omvatten. Aan de pleintjes Raapsteelhof en Aardpeerhof zullen 27 bouwkavels in 3 woningrijen de tweede groep vormen. Voor de realisatie van deze woningen zullen kopers een beroep kunnen doen op een architectenpool van 5 architecten. De selectie van deze 5 architecten gebeurde op basis van een ontwerpwedstrijd, waarbij ze o.a. een modelschetsontwerp presenteren. IGEMO zal de bouwkavels vanaf voorjaar/zomer 2018 op de markt brengen. 38 WERKDOMEIN RUIMTE

39 Woonproject Maenhoevevelden, Sint-Katelijne-Waver IGEMO treedt op als publieke ontwikkelaar voor de gemeente Sint-Katelijne-Waver om de ontwikkeling van de wijk Maenhoevevelden gefaseerd te realiseren in een tijdsbestek van minimum 10 jaar. Het gebied Maenhoevevelden is bestemd als stedelijk woongebied. In dit binnengebied wordt een woonproject gerealiseerd met als visie: randstedelijk wonen in een groene omgeving met ecologisch karakter. IGEMO staat in voor de aankoop van de gronden, het opmaken van verkavelings- en uitvoeringsplannen, de coördinatie van de deelontwikkelingen en de concrete aanleg van de openbare ruimte. De kavels worden rechtstreeks aan particulieren verkocht of via een overheidsopdracht ter beschikking gesteld aan een bouwpromotor om er, binnen de door IGEMO gestelde voorwaarden, een woonproject op te realiseren. De eerste fase omvat 48 percelen voor eengezinswoningen en 1 perceel voor 16 sociale woningen. De verkaveling zal twee woonsferen hebben. Een traditioneel deel sluit aan op de bestaande bebouwing. Een vernieuwend concept rond woonerfjes integreert duurzaam en compact wonen in een autoluwe en groene omgeving. Een mix van woningtypes, -vorm en -grootte voorziet in percelen voor verschillende budgetklassen en woonwensen. In 2015 werd de communicatie opgestart voor de verkoop van bouwkavels, voorbehouden voor BEN-woningen. Om de beeldkwaliteit van de te bouwen woningen te bewaken, werd gewerkt via een architectenpool. IGEMO selecteerde 6 architecten, waaruit de kopers verplicht zijn de architect voor realisatie van hun woning te kiezen. De opdracht voor de infrastructuurwerken en de aanleg van een park werd gegund via aanbestedingsprocedure. Door verschillende juridische procedures werden zowel de verkoop van de bouwkavels als de realisatie van de infrastructuurwerken on hold gezet. Op vrijdag 23 september 2016 nam de Vlaamse Regering de belangrijke beslissing tot het intrekken van het deelplan Maenhoevevelden van het Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringplan Afbakening Regionaal Stedelijk Gebied Mechelen (GRUP), zoals dat in juli 2008 definitief werd vastgesteld. Door deze intrekking heeft het gebied de bestemming woonuitbreidingsgebied, cfr. het gewestplan. Eind september 2016 vroeg IGEMO een principieel akkoord aan voor de ontwikkeling van een eerste deel van het woonuitbreidingsgebied. Voor de ontwikkeling van de rest van het woonuitbreidingsgebied wordt de opmaak van een nieuw Gewestelijk RUP afgewacht. De principieel akkoord aanvraag werd positief beslist door de provincie op 26/01/2017. Na het overleg met Provincie Antwerpen liet IGEMO op hun verzoek een opdracht uitvoeren voor een bijkomend wateronderzoek, meer bepaald een infiltratieproef en peilbuismeting. Deze opdracht werd opgestart in september 2017 en heeft een looptijd van 6 maanden. De eerste rapporten van het geotechnische onderzoek werden ondertussen ontvangen. IGEMO gaf vervolgens de opdracht aan studiebureau Arcadis om deze rapporten te verwerken in hun hun studie van de watertoetsing van het projectgebied. Deze herwerkte studie zal vervolgens ter goedkeuring voorgelegd worden aan de provincie. WERKDOMEIN RUIMTE 39

40 Woonproject Graanmolens, Sint-Amands IGEMO realiseert 30 appartementen, 4 lofts, een buitenschoolse kinderopvang en een aantal commerciële ruimten op de site van de voormalige Molens Verbruggen in Oppuurs, een deelgemeente van Sint-Amands. Molens Verbruggen stond al vele jaren leeg nadat het familiebedrijf overgenomen werd en begin 2007 haar activiteiten in Oppuurs stopte. De ligging, aan de rand van de dorpskern, met uitzicht op de groene open ruimte, maar ook langsheen de oude spoorlijn Puurs-Dendermonde en het toeristische fietspad nodigde uit tot een dergelijk groots project. Het voormalige bedrijfspand wordt deels gerenoveerd en deels afgebroken. De oude maalderij en het oude woonhuis worden omgevormd tot woon- en horecagelegenheid. Het uitbreidingsgebouw uit de jaren 60 is gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw appartementen met één, twee of drie slaapkamers. Op het gelijkvloers van de woongebouwen komen ook enkele casco ruimten voor kleinschalige kantoorof handelsactiviteiten. In één van de volumes wordt, in opdracht van de gemeente, een buitenschoolse kinderopvang ingericht. Onder de nieuwbouwvolumes is een ondergrondse parkeergarage voorzien. De appartementen worden te koop aangeboden op de commerciële markt. Eind 2017 waren er nog 5 afgewerkte appartementen te koop en 1 casco loft. In 2017 werden extra inspanningen geleverd om de commerciële ruimten te verkopen. 40 WERKDOMEIN RUIMTE

41 Woonproject Grote Heide, Bonheiden De ontwikkeling van Grote Heide snijdt een van de laatste, grotere woonuitbreidingsgebieden van de gemeente Bonheiden aan. Het woonproject moet een antwoord bieden op het tekort aan duurzame, kwaliteitsvolle en betaalbare woningen voor alle inwoners van Bonheiden ongeacht de gezinsgrootte, -samenstelling of het -inkomen en dit zowel vandaag als morgen. Voorafgaand aan de concrete invulling van het gebied werd in samenwerking met het gemeentebestuur een projectdefinitie opgesteld. Met Grote Heide wordt gestreefd naar een kwaliteitsvol en klimaatvriendelijk woonproject dat volledig op maat van de gemeente Bonheiden afgestemd is. Principes als duurzame ruimtelijke ontwikkeling, verweving, diversiteit en samenhang staan hierbij voorop. Zowel visueel als naar beleving toe primeert de hoge woon- en leefkwaliteit van het gebied, waar aandacht is voor een goed ingerichte openbare ruimte en het integreren van waardevolle (gemeenschappelijke) groenelementen. Het woonproject Grote Heide wordt een autoluwe woonwijk waarin gestreefd wordt naar een optimaal comfort voor de trage weggebruikers inzonderheid een vlotte toegankelijkheid van en naar de dorpskern. In 2015 werd het masterplan vastgesteld dat de krijtlijnen uitzet waarbinnen het project gerealiseerd kan worden. De krijtlijnen van het masterplan werden in 2016 vertaald naar een ontwerp van ruimtelijk uitvoeringsplan. Het ontwerp RUP werd eind 2016 aan een openbaar onderzoek onderworpen. In 2016 werden ook de onderhandelingsgesprekken met de eigenaars binnen de projectzone gevoerd met het oog op de minnelijke verwerving van hun gronden. In 2017 werd het RUP Grote Heide goedgekeurd. Het RUP verankert de krijtlijnen die in het masterplan omschreven zijn en biedt een juridische basis voor de verdere ontwikkeling van de site. Ook de onderhandelingsgesprekken met de eigenaars binnen de projectzone werden succesvol verdergezet. IGEMO heeft voor alle gronden een minnelijke overeenkomst met de eigenaars kunnen bereiken. Daarnaast werd een subsidie bekomen voor de plaatsing van energiezuinige openbare verlichting. Het woonproject Grote Heide wordt één van de pilootprojecten binnen SLIC (Smart Light Concept), een goedgekeurd project binnen het Europese Interreg-programma 2 Zeeën. Met het oog op het reduceren van de CO2-uitstoot, werd ook de haalbaarheid van de realisatie van een warmtenet onderzocht. Een studiebureau werd ook aangesteld om het woonproject verder vorm te geven en technisch uit te werken. WERKDOMEIN RUIMTE 41

42 Woonproject Bruul, Duffel In 2014 werd door het gemeentebestuur van Duffel een masterplan opgemaakt om de mogelijkheden na te gaan voor ontwikkeling van de site Kapelbeemden. Dit masterplan werd in oktober 2014 voorgesteld aan het college van burgemeester en schepenen. De voorstelling van het masterplan resulteerde in een aantal wijzigingen die door het college werden aangebracht, o.a. het niet langer bouwen van sociale appartementen. Vanuit een haalbaarheidsstudie met meerdere varianten werd het Kernvernieuwingsproject Bruul gedefinieerd. Om tijdens de opmaak van het RUP ontwerp vs. uitvoering en kost te kunnen blijven bijsturen, zal een private partij worden aangesteld via concurrentiedialoog. De voorbereidingen hiertoe werden in 2015 getroffen. Begin april 2016 werd een kandidatuurstelling voor een bouwteam gepubliceerd om onder de vorm van de concurrentiedialoog een kwalitatief hoogstaand, eigentijds en duurzaam project op maat van de gemeente Duffel te kunnen ontwikkelen. IGEMO ontving 6 kandidatuurstellingen van bouwteams voor het Kernvernieuwingsproject Bruul te Duffel. In augustus 2016 werd met 4 weerhouden bouwteams van start gegaan met de eerste fase van de concurrentiedialoog. In deze eerste dialoogfase staat de stedenbouwkundige visie en het vooropgestelde beeldkwaliteit voor het projectgebied centraal. Begin oktober 2016 werden 4 creatieve visies over de mogelijke invulling van het projectgebied ontvangen en toegelicht. Na een grondige analyse werden 3 bouwteams weerhouden voor de volgende dialoogfase. In december 2016 werd een overleg met de mandaatgroep voorzien om de krijtlijnen verder vast te stellen. In 2017 werd dialoogfase 2-3 aangevat. In deze fase wordt de stedenbouwkundige visie en het inrichtingsplan verder uitgewerkt. Een volumestudie moet de inpasbaarheid van het project in zijn omgeving duidelijk maken. De kandidaten werken type appartementen uit zodat indeling, ruimtegebruik, bemeubelbaarheid, lichttoetreding en bezonning duidelijk worden. Er wordt eveneens een technische nota opgemaakt, die toelicht welke ontwerpkeuzes en maatregelen genomen worden om de BEN-normen te behalen. Ten slotte moeten de kandidaten een kosten-batenanalyse en plan van aanpak voor het project opmaken. In juli 2017 dienden de kandidaten hun definitief voorstel voor dialoogfase 2-3 in. Eind 2017 werden 2 van de 3 resterende kandidaten geselecteerd om deel te nemen aan dialoogfase 4 die in 2018 van start gaat. 42 WERKDOMEIN RUIMTE

43 Haalbaarheidsstudies Gemeenten kunnen beroep doen op IGEMO om de haalbaarheid van projecten in eigen beheer te onderzoeken Intergemeentelijke samenwerkingen rond wonen Intergemeentelijk samenwerken heeft inhoudelijke en organisatorische meerwaarde: Gemeenten leren uit elkaars ervaringen. De kwaliteit van het beleid, het beheer en de dienstverlening stijgt. De kwantiteit stijgt: je kan meer zaken realiseren. Alle wijzigingen in de vele wetgevingen opvolgen, verloopt beter en met minder inspanningen. Een team van experten in verschillende thema s zorgt voor ervaring en routine en resulteert in een meer professionele aanpak. Teamwerking zorgt ook voor continuïteit: er is interne back-up bij ziekte, verlof Er is ook een financiële meerwaarde. Enerzijds biedt intergemeentelijk samenwerken een verhoogde efficiëntie en een betere prijs/kwaliteit. Anderzijds kunnen intergemeentelijke projecten Vlaamse subsidies bekomen. De Vlaamse overheid keurde op 8 juli 2016 een nieuw subsidiekader goed dat loopt tot 31 december IGEMO neemt een actieve rol op in de werkgroep subsidiebesluit van de VVSG rond de uitwerking aan een nieuw subsidiekader. Binnen de verschillende intergemeentelijke samenwerkingen worden andere accenten en prioriteiten gesteld. Hieronder nemen we op welke punten gemeenschappelijk zijn voor de projecten. De specifieke inhoud van beide projecten staat vermeld onder het project zelf. De medewerkers van IGEMO functioneren als experten binnen een regionaal kenniscentrum en als steunpunt voor de gemeenten. IGEMO verzamelt kennis, bouwt ervaring op en deelt deze met de gemeenten en de partners in het lokaal woonoverleg en op bovenlokaal niveau. Ze volgen de regelgeving op en onderhouden nauwe contacten met Wonen-Vlaanderen. Volgende thema s komen aan bod: 1) Lokaal woonbeleid Woonbeleid krijgt zowel lokaal als bovenlokaal steeds meer aandacht. De regierol en de taken van de gemeenten komen de laatste jaren steeds nadrukkelijker op de voorgrond: informatie aan burgers, woonkwaliteit, leegstand, bindend sociaal objectief, sociale last, advies over programmatie sociaal woonaanbod, lokaal woonoverleg, een woonplan opmaken, opmaak reglementen, afsprakennota s Elke gemeente is als regisseur bevoegd en verantwoordelijk voor haar lokaal woonbeleid. De taken zijn divers en de verwachtingen van de burgers zijn vaak hoog gespannen. Intergemeentelijk samenwerken helpt om een lokaal woonbeleid effectief en efficiënt uit te bouwen. Een goed onderbouwd lokaal woonoverleg is van cruciaal belang bij de ontwikkeling en uitvoering van een lokaal woonbeleid. Dit woonoverleg zorgt voor afstemming, uitwisseling en samenwerking tussen de lokale woonactoren. Het overleg geeft advies over het uitvoeringsprogramma voor sociaal woonaanbod en bespreekt de invulling van de sociale last. WERKDOMEIN RUIMTE 43

44 2) Woonwinkel/Woonloket - basisinformatie voor burgers De Woonwinkel en het Woonloket geven advies, begeleiding en bemiddeling en verwijzen eventueel door naar andere diensten. De woonadviseurs geven extra aandacht aan prioritaire doelgroepen: mensen met een complex woonprobleem; een beperkte zelfredzaamheid; een meervoudige problematiek. De klant staat steeds centraal. De woonadviseur zoekt naar mogelijke oplossingen waarbij alle puzzelstukken in elkaar passen. De Woonwinkel en het Woonloket geven informatie over: premies en subsidies; huuraangelegenheden; woningkwaliteitsvragen; procedures leegstand/verwaarlozing; sociaal wonen; energie en duurzaamheid; bouwen en verbouwen; kopen en verkopen van woningen; levenslang wonen en woningaanpassingen; alternatieve woonvormen, waaronder zorgwonen. 44 WERKDOMEIN RUIMTE

45 3) Woonkwaliteit Woonkwaliteit is, in de ruime zin van het woord, zeer belangrijk voor mensen. De woonadviseurs van IGEMO werden in alle gemeenten aangesteld als conformiteitscontroleurs voor de betrokken gemeenten. IGEMO pakt op een pragmatische wijze de kwaliteitsgebreken op de private huurmarkt aan. Het verbeteren van de woonkwaliteit primeert op het louter toepassen van procedures. Bij klachten voert een woonadviseur een controle uit om een objectief beeld te krijgen. Het verslag gaat naar de eigenaar, de bewoners en de gemeente. De woonadviseur adviseert en ondersteunt de gemeentelijke diensten en de burgemeester ook bij het nemen van beslissingen. De woonadviseur krijgt de meeste kwaliteitsproblemen opgelost zonder dat de burgemeester een besluit moet nemen. IGEMO ondersteunt zowel huurder als verhuurder en biedt indien nodig een laagdrempelige bemiddeling aan. Mogelijke partners zoals wijkagenten, sociale dienst, brandweer worden op verschillende momenten geïnformeerd over de werking rond woonkwaliteit en worden steeds meer betrokken in de loop van de dossiers. Dit resulteert in een verbeterde samenwerking tussen de betrokken diensten en een verbeterde proactieve werking. 4) Leegstand en verwaarlozing Het Grond en Pandendecreet aangaande leegstand werd in 2016 gewijzigd. De gemeenten kregen de volledige verantwoordelijkheid in het leegstandsbeleid. De gemeenten hebben sindsdien de vrijheid om zelf te bepalen hoe ze het leegstandsbeleid willen voeren en hoe er uitvoering aan gegeven wordt. De Vlaamse overheid beperkt zich tot het bepalen van het strategisch kader voor leegstand. Ook verwaarlozing vertrouwt de decreetgever sinds 1 januari 2017 volledig toe aan de gemeenten. Het Vlaamse Gewest bepaalt ook hier alleen nog de hoofdlijnen en geeft de gemeenten verder volledige beleidsvrijheid in het registreren en belasten van verwaarloosde panden. WERKDOMEIN RUIMTE 45

46 Wonen langs Dijle en Nete De gemeenten Berlaar, Bonheiden, Duffel, Putte en Sint-Katelijne-Waver werken sinds 2010 samen aan hun lokaal woonbeleid in het intergemeentelijk project Wonen langs Dijle en Nete. IGEMO is aangesteld als uitvoerder van dit project. De minister keurde op 20 december 2016 het huidige subsidiedossier goed voor de periode ) Lokaal woonbeleid IGEMO ondersteunt het lokaal woonoverleg administratief en inhoudelijk: uitnodigingen, verslagen, opvolgen en het gedeeltelijk uitvoeren van de afspraken, agendapunten onderbouwen In elke gemeente vond in 2017 minstens twee keer een gemeentelijke woonoverleg plaats. Tijdens deze gemeentelijk overlegmomenten werden o.a. volgende punten besproken: afstemming en realisatie sociale woonprojecten en individuele verrichtingen; programmatie en advies sociale woonprojecten; opvolgen en bespreken van de andere acties uit dit subsidiedossier: Woonwinkel, woningkwaliteit en leegstand; actualisatie actieprogramma; sociale woonbeleidsconvenant; toewijzingsreglement sociale huur; gewijzigde of nieuwe regelgeving. IGEMO ondersteunde de gemeenten met de uitwerking van beleidsondersteunende instrumenten: afsprakenkaders inhuurname SVK; opstart doelgroepenplan en lokaal toewijzingsreglement Sint-Katelijne-Waver; opstart afsprakenkader SVK ivm huurder brengt woning aan IGEMO organiseerde een intergemeentelijke werkgroep Private Huur. Tijdens deze werkgroep werd een eerste brainstorm met de gemeenten gehouden over het in kaart brengen van de lokale private huurmarkt. Thuis in wonen DE WOONWINKEL 2) Woonwinkel - basisinformatie voor burgers De Woonwinkel houdt in elke gemeente wekelijks een info- en adviesmoment, aangevuld met een maandelijks avondspreekuur. In de Woonwinkels werd werken op afspraak geïntroduceerd voor de avondwoonwinkels en voor de Woonwinkel van Putte. Burgers van het werkingsgebied kunnen in alle Woonwinkels langsgaan en ook telefonisch of via een afspraak maken of advies vragen. gratis advies over al je woonvragen In 2017 kreeg de Woonwinkel 604 klanten over de vloer. Alle klanten samen stelden 1256 vragen. De prioritaire doelgroep was goed voor 37,91 % van het totaal aantal klantencontacten. 46 WERKDOMEIN RUIMTE

47 3) Woonkwaliteit In 2017 werden de procedure rond woningkwaliteit en de samenwerking met de gemeenten en andere partners verder op punt gesteld. De procedure werd in een visueel schema gegoten om de transparantie van de werking te verhogen. In 2017 kwamen er in de Woonwinkel 280 vragen binnen met betrekking tot woonkwaliteit. Er werden 48 woningen met woonkwaliteitsproblemen aangemeld in In totaal voerden de conformiteitscontroleurs 112 controles uit. Tijdens 1 controle worden soms verschillende entiteiten binnen 1 gebouw onderzocht. Vaak zijn er meerdere controles nodig om een dossier te kunnen afronden. Door een probleemoplossende strategie te hanteren, waren er in 2017 slechts 3 besluiten tot een onbewoonbaarverklaring nodig. 107 dossiers werden afgerond. Minister Homans, bevoegd voor Wonen, keurde op 6 september 2017 met ingang vanaf 1 januari 2018 de vrijstelling van advies voor woningkwaliteit goed voor de gemeente Sint-Katelijne-Waver. Dit betekent dat de conformiteitscontroleurs van IGEMO, die door de burgemeesters werden aangesteld, zelfstandig advies aan de burgemeesters geven over ongeschikt- en onbewoonbaarverklaringen in alle vijf gemeenten van Wonen langs Dijle en Nete. De andere gemeenten hadden de vrijstelling al verkregen in 2016, vereenvoudigt de communicatie met de eigenaars en vermindert de administratieve last. IGEMO nam in 2017 extra taken op bij de overdracht van panden van SVK Bodukam naar SVK Onderdak. IGEMO heeft conformiteitscontroles uitgevoerd in alle panden zonder conformiteitsattest en waar nodig technisch advies gegeven zodat alle overgedragen woningen een conformiteitsattest konden bekomen. Het afsprakenkader voor het afleveren van conformiteitsattesten bij inhuurname van een woning door het SVK werd gefinaliseerd en ondertekend door alle partijen. Dit heeft als gevolg dat IGEMO deze conformiteitsonderzoeken uitvoert op vraag van SVK Onderdak. WERKDOMEIN RUIMTE 47

48 4) Leegstand en verwaarlozing Sinds 2010 beheert IGEMO het leegstandsregiser van de gemeenten Berlaar, Bonheiden, Duffel, Putte en Sint-Katelijne-Waver. Woningen waar minstens 1 jaar geen inschrijving meer is, alsook woningen die leegstaan maar ingeschreven zijn, worden administratief en ter plaatse gecontroleerd. In 2017 werden 195 woningen/gebouwen op locatie gecontroleerd op leegstand. Van deze gecontroleerde woningen/gebouwen werden er 73 effectief opgenomen in het leegstandsregister. Hiervoor ontvingen 128 houders van het zakelijk recht een akte van leegstand. Het aantal woningen/gebouwen opgenomen in het leegstandsregister is nooit een constant gegeven. Dagelijks is deze lijst in beweging door bijvoorbeeld schrappingen die toegekend worden. Momenteel omvat deze lijst 300 opgenomen woningen/gebouwen. Voortdurend worden er nieuwe opnames, alsook schrappingen toegekend. In 2017 werden er 113 nieuwe aanvragen tot schrapping uit het leegstandsregister ingediend. Momenteel werden er van deze aanvragen 61 panden effectief geschrapt. De overige aanvragen zitten in hun opvolgperiode van 6 maanden en zullen begin 2018 geschrapt worden. Niet alle woningen/gebouwen komen in aanmerking voor een schrapping uit het leegstandsregister. De meeste eigenaars nemen wel initiatief om de leegstand op termijn op te lossen door bijvoorbeeld renovatie van de woning. Zij kunnen dan een aanvraag tot vrijstelling van de leegstandsbelasting indienen. In 2017 werden er 112 vrijstellingen goedgekeurd. 48 WERKDOMEIN RUIMTE

49 Anderen nemen het initiatief om de woning te verkopen. Zo werden ondertussen 20 woningen verkocht waarbij de nieuwe eigenaar dan initiatief neemt om de leegstand aan te pakken. Deze eigenaars worden vaak begeleid door de woonadviseurs van IGEMO. Zij helpen hen dan met het aanvragen van premies, om een deel van hun renovatiebudget te recupereren. Wie niet in aanmerking komt voor een vrijstelling of een schrapping, kan belastingplichtig worden. Elk gemeentebestuur krijgt een afgewerkte lijst van panden waarop men een leegstandsbelasting heft. Voor een zo correct mogelijke lijst wordt voor deze woningen/gebouwen een huisbezoek en/of hercontrole verricht. In 2017 werden 142 huisbezoeken/hercontroles voor de opgenomen woningen/gebouwen uitgevoerd. Door het toepassen van de leegstandsbelasting wordt vaak een positieve beweging gemaakt door de eigenaars om alsnog de leegstand op te lossen. Dit alles toont aan dat het bijhouden van een leegstandsregister een activerend effect heeft en hierdoor de leegstand binnen een gemeente aanpakt. Dit heeft een positief effect op het imago van de gemeente en draagt bij tot een aangenamere woonsfeer. In 2017 werd het leegstandsreglement aan de gewijzigde regelgeving aangepast en ter goedkeuring voorgelegd aan de 5 gemeenteraden van Wonen langs Dijle en Nete. Het reglement werd unaniem goedgekeurd. Ook het reglement voor verwaarlozing werd tijdens deze 5 gemeenteraden unaniem goedgekeurd Wonen Klein-Brabant Op 22 december 2016 werd door de gemeenten Bornem, Puurs en Sint-Amands een subsidiedossier Wonen in Klein-Brabant ingediend voor de intergemeentelijke samenwerking rond wonen. Het project werd goedgekeurd op 22 april 2017 en ging van start op 1 juli In dit project worden dezelfde basisthema s opgenomen: algemene projectcoördinatie; ondersteuning woonbeleid; woonkwaliteit; woonloket. Om het project inhoudelijk op te volgen en te sturen, werd een stuurgroep samengesteld die minimaal 2 keer per jaar samenkomt. De eerste stuurgroep ging door op 6 oktober De algemene en specifieke werking werd besproken met de sociale partners zodat de bestaande werking en de werking via IGS elkaar kunnen ondersteunen. Het project nam een actieve rol op tijdens activiteiten van andere actoren. Zo voorzag het informatie op de woonbeurs van de Sociale huisvestingsmaatschappij in Bornem en op de toelichting voor verhuurders aan het SVK in Sint-Amands. WERKDOMEIN RUIMTE 49

50 1) Lokaal woonoverleg (per gemeente) IGEMO en de gemeente organiseren samen het overleg. De gemeente zorgt voor de uitnodigingen, verslagen... IGEMO neemt taken op bij het uitwerken van de inhoud, het opvolgen en het gedeeltelijk uitvoeren van de afspraken, agendapunten onderbouwen In 2017 organiseerden de gemeenten minimaal 1 woonoverleg. Gezien het eerste werkingsjaar in juli 2017 startte, was dit verplicht volgens het projectplan. Op de agenda stonden onder andere volgende agendapunten: afstemming en realisatie sociale woonprojecten en individuele verrichtingen; programmatie en advies sociale woonprojecten; opvolgen en bespreken van de andere acties uit dit subsidiedossier: woonloket en woningkwaliteit; toewijzingsreglement sociale huur; gewijzigde of nieuwe regelgeving; de fusie van Puurs en Sint-Amands; de fusie van de sociale huisvestingsmaatschappijen. In november 2017 vond ook een intergemeentelijk woonoverleg plaats. Op de agenda stonden volgende punten: verslag vorig overleg; grote lijnen subsidiedossier: o woonkwaliteit: aanpak door IGEMO; o woonloket: start 6 november 2017; o leegstand en verwaarlozing; ronde van de gemeenten; fusie woonmaatschappijen. 2) Woonloket - basisinformatie voor burgers Het Woonloket werd op 6 november 2017 feestelijk geopend in Klein-Brabant. Sindsdien is het Woonloket wekelijks open in één van de 3 gemeenten. Door de combinatie van een vast wekelijks loketmoment op maandagvoormiddag en het werken op afspraak voor uitgebreider advies, kan aan alle doelgroepen een passende oplossing geboden worden. Klanten kunnen ook telefonisch en via terecht voor advies. Eind 2017 stond de teller op 28 klanten die langskwamen in het Woonloket. Alle klanten samen stelden 44 vragen. De prioritaire doelgroep was goed voor 29,54 % van het totaal aantal klantencontacten. Bornem 50 WERKDOMEIN RUIMTE

51 3) Woonkwaliteit - sociaal en technisch advies - begeleiding op maat De procedure rond woningkwaliteit en de samenwerking met de gemeenten en andere partners werd in 2017 opgestart. Specifieke afspraken werden gemaakt rond de beslissingsprocedure bij de opstart van woonkwaliteitsdossiers. Deze beslissingsprocedure maakt deel uit van een visueel schema om de werking transparant te maken. De burgemeesters van de betrokken gemeenten kregen een individuele toelichting over de nieuwe werking (via het IGS) en hun rol hierbinnen. Partners kregen de vraag om samen verdere afspraken te maken i.f.v. een goede samenwerking rond woningkwaliteit. In Klein-Brabant werden 7 dossiers opgestart in 2017: er werd 1 besluit genomen en 3 dossiers met conformiteitsattest afgesloten. 4) Leegstand en verwaarlozing Tijdens de stuurgroep op 6 oktober 2017 beslisten de gemeenten om de bestaande leegstandsreglementen op elkaar af te stemmen en nieuwe verwaarlozingsreglementen op te maken. IGEMO zal dit proces ondersteunen. Het wordt geagendeerd op de stuurgroep van 23 februari Geschikt Ver-Der-Huren Het project Geschikt Ver-Der-Huren gaat nog een stap verder dan de werking rond woonkwaliteit die toegepast wordt binnen de IGS-werkingen. Door eigenaars actief te ondersteunen bij het oplossen van problemen, wil het project: de kwaliteit van huurwoningen verhogen, zonder de huurprijs te laten stijgen; de kwantiteit van woningen op private huurmarkt op peil houden en/of verhogen o uitstroom van woningen uit de private huurmarkt (door verkoop/afbraak) tegen gaan; o instroom van leegstaande woning in de private huurmarkt; de verhuring via sociaal verhuurkantoren stimuleren. De private huurmarkt heeft verschillende woningen waarvan de woonkwaliteit verbeterd kan worden. Momenteel worden woningen met slechte woningkwaliteit en leegstaande panden via heffingen en belastingen aangespoord om de kwaliteit te verbeteren en/of de leegstand op te lossen. Eigenaars kiezen hierdoor vaker voor een makkelijke oplossing, nl. het verkopen of het slopen van de woning. De eigenaar is dan van het probleem' verlost, maar de woning verdwijnt meestal uit de private huurmarkt. Uit de opgebouwde ervaringen weten we dat de eigenaars tegen verbeterwerken opkijken omwille van: organisatorische redenen: bv. niet weten hoe eraan te beginnen, wie te contacteren ; financiële redenen: bv. niet weten van welke premies er zijn, goedkope leningen, kostencalculatie Het project biedt een drempelverlagend begeleidingstraject aan: Informeren en analyseren: wat zijn de kwaliteitsnormen, de knelpunten, de kosten? Adviseren: welke oplossingsstrategieën zijn mogelijk en aangewezen: soort oplossing, mogelijke kostprijs, premies, duurtijd, haalbaar tijdens bewoning, door wie uit te voeren... We maken een kostencalculatie (investering versus inkomsten) en bespreken dit met de eigenaar. Begeleiden van de kwaliteitsverbetering: in afspraak met en op maat van de eigenaar begeleiden we ook de uitvoeringsfase. We zetten hierbij een systeem op waarbij de eigenaar vlot offertes ontvangt (bv. via een samenaankoop voor meest voorkomende herstellingen op vlak van woonkwaliteit, via standaardprijzen). We ondersteunen de eigenaar o.a. bij het aanvragen en vergelijken van de offertes. WERKDOMEIN RUIMTE 51

52 Door het doorlopen van dit traject gebeurt de stap van de vaststelling van problemen in woningkwaliteit naar het effectief uitvoeren van de oplossing sneller. De vertaalslag van verslag woningkwaliteit controle naar advies voor aanpassingen is hierin een belangrijk schakelpunt. Het project heeft subsidies ontvangen van: Provincie Antwerpen: subsidies voor innovatieve projecten in de welzijns- en gezondheidssector Elia Fonds: projectoproep Ondersteuning van projecten ter bestrijding van energiearmoede in België. In 2017 werd het project verder getest en uitgewerkt op basis van concrete cases. In Mechelen werden 8 dossiers opgestart. Drie daarvan zijn afgerond, 5 dossiers zijn lopende met zicht op een positieve uitkomst. In Bonheiden en Duffel werden voorbeelddossiers opgesteld. De procedure van de dossiers werd ook bijgesteld en het project zal verder uitgerold worden naar andere gemeenten. 52 WERKDOMEIN RUIMTE

53 Mijn bedrijf, jouw thuis In de land- en tuinbouwsector krijgen seizoensarbeiders meestal een onderdak of woonmogelijkheid aangeboden door de land- of tuinbouwer, waar ze tewerkgesteld worden. Landbouwers trachten hiervoor de beste oplossing te vinden: een caravan in de serre, het optrekken of renoveren van een woning of schuur, een wooncontainer Vaak voldoen ze niet aan stedenbouwkundige voorschriften en woonkwaliteitsvereisten. Het project wil een positieve insteek geven aan deze problematiek en de repressieve aanpak aanvullen met inspirerende voorbeelden, een helpdesk waar alle vernoemde partijen terecht kunnen, een duidelijke informatiebrochure voor landbouwers én seizoensarbeiders en een draaiboek voor lokale besturen. Partners in het project zijn: IGEMO, IOK, Samenlevingsopbouw provincie Antwerpen en de Boerenbond. In 2017 werd het projectvoorstel uitgewerkt. Het project werd goedgekeurd als PDPO project en krijgt dus cofinanciering vanuit Europa, Vlaanderen en Provincie Antwerpen. Eind 2017 werd de opstart van het project voorbereid en werden gesprekken gevoerd met geïnteresseerde gemeenten. De uitrol van het project zal pas in 2018 starten. WERKDOMEIN RUIMTE 53

54 RUIMTELIJKE ORDENING EN STEDENBOUW Ruimtelijke ordening en stedenbouw - algemeen Ondersteuning dienst stedenbouw/ruimtelijke ordening De gemeentelijke diensten stedenbouw, ruimtelijke ordening of openbare werken kunnen een beroep doen op IGEMO voor een tijdelijke ondersteuning van de werking van de dienst. Soms ontstaat er binnen deze dienst een voorlopig personeelstekort. IGEMO kan dan op maat van de gemeente een geschikte medewerker ter beschikking stellen die de nodige deskundigheden heeft om de specifieke vraag op te vangen. IGEMO heeft reeds ondersteuning geboden in de gemeenten Berlaar, Bornem, Sint- Katelijne-Waver en Willebroek Kwaliteitskamer IGEMO wil een strategie uitzetten om de ruimtelijke kwaliteit te verhogen. Hiervoor worden de krijtlijnen voor een kwaliteitskamer uitgeschreven en geconcretiseerd in een uit te rollen orgaan. IGEMO gaat daarbij een partnerschap aan met andere intercommunales voor gebiedsontwikkeling, onder de vorm van koepelorganisatie VLINTER. Tijdens verschillende werkgroepen werd het idee gefinetuned tot een drieluik rond het adviseren, inspireren en opleiden van alle betrokkenen bij het ruimtelijk beleid op gemeentelijk niveau. Om de draagkracht van de Kwaliteitskamer te verhogen, wordt bovendien toenadering gezocht tot Team Vlaams Bouwmeester. Waar in 2017 de verkenningsfase werd afgerond, volgt in 2018 de concretisering van deze dienstverlening Structuurplannen/masterplannen Het scheppen van de juiste juridische context is niet altijd voldoende voor de realisatie van het ruimtelijk beleid. Met de opmaak van een masterplan wordt, in samenspraak met de gemeente, de inrichting en ontwikkeling van het betreffende deelgebied gedetailleerd uitgewerkt. Het resultaat is een op uitvoering gericht plan. Het masterplan beoogt een onderbouwde totaalvisie voor het gebied. Het geeft duidelijk de gemaakte keuzes weer en schetst helder welke randvoorwaarden, ingrepen en maatregelen nodig zijn voor concrete realisatie. Een van die maatregelen kan de opmaak van een ruimtelijk uitvoeringsplan zijn, indien een bestemmingswijziging noodzakelijk is. IGEMO maakt masterplannen op voor dorpskernen, open ruimte gebieden, woonontwikkelingen, erfgoedlandschappen, land- en tuinbouwgebieden In 2017 gaf IGEMO mee input aan het masterplan Caputsteenstraat te Mechelen, door middel van het uitvoeren van een projectanalyse voor het plangebied. 54 WERKDOMEIN RUIMTE

55 Ruimtelijke uitvoeringsplannen Ruimtelijke uitvoeringsplannen zijn het middel om ruimtelijke beleidsopties te vertalen naar een functionele invulling. IGEMO hecht dan ook veel belang aan de juridische en praktische haalbaarheid van het ruimtelijk plan bij de opmaak ervan. Tijdens het planningsproces wordt bijzondere aandacht besteed aan een goede communicatie met de gemeente, waarbij inspraak en overleg met de betrokken personen centraal staan. IGEMO beschikt voor de opmaak van ruimtelijke uitvoeringsplannen over een multidisciplinair team van medewerkers en kan daarbij hun specifieke terreinkennis ten volle benutten. Overzicht RUP Zonevreemde bedrijven, Berlaar RUP Walemstraat, Duffel RUP Open Ruimte, Duffel RUP Cash & Fresh, Willebroek RUP Broeck de Naeyer, Willebroek RUP Erfgoedlandschap Krankhoeve, Bonheiden RUP Dijle Keerbergstraat, Mechelen [raamcontract] RUP Verbeemen, Mechelen [raamcontract] RUP Nekker, Mechelen [raamcontract] RUP Keerdok-Eandis, Mechelen [raamcontract] RUP Zorro, Mechelen [raamcontract] RUP Grote Heide, Bonheiden RUP Grasheide, Putte RUP Groenservice, Sint-Amands [raamcontract] RUP Hemelrijken, Sint-Amands [raamcontract] Onderwerp Inventarisatie van de zonevreemde bedrijven, verfijnen van het ruimtelijk beleid en uitwerken van een planologisch/juridisch kader. Omzetten van een zone voor milieubelastende industrie naar een lokaal en regionaal bedrijventerrein en het vastleggen van de krachtlijnen voor de inrichting. Afbakening van glastuinbouwconcentraties van lokaal belang en vrijwaren van de open ruimte in Duffel West. Lokale herziening van het BPA Dendermondsesteenweg-Zuid in functie van de herontwikkeling van de voormalige Cash & Fresh site in het centrum van Willebroek. Actualisatie van verouderde BPA s in functie van industriële ontwikkeling. Toevoeging Erfgoedlandschap aan het bestaand RUP Krankhoeve. Aanpassing van het bestaand BPA om een meer logische afwerking te krijgen van het bouwblok ter hoogte van de hoek Dijle-Keerbergstraat. Uitwerken van een ruimtelijk kader voor de site Verbeemen voor de realisatie van een groene woonontwikkeling en een buurtpark. Vertaling van de stedenbouwkundige visie voor het recreatief kerngebied De Nekker. Herbestemming van het Rode Kruisplein en een deel van de Eandissite aan Dijle en Omleidingsdijle van een industriezone naar een zone voor wonen en gemeenschapsvoorzieningen. Herbestemming van een industriezone naar een gemengde woon-, kantoor- en dienstenzone. Uitwerken van een ruimtelijk kader voor de ontwikkeling van een duurzame woonwijk in Bonheiden. Vertaling van de stedenbouwkundige visie voor de kern Grasheide. Uitwerken van een planologisch/juridisch kader voor een zonevreemd bedrijf op basis van een planologisch attest. Actualisatie van verouderde BPA s in functie van industriële ontwikkeling. WERKDOMEIN RUIMTE 55

56 Milieueffectenrapporten Voor alle RUP s die niet van rechtswege plan-mer-plichtig zijn, moet in het kader van het MER-decreet een zogenaamde plan-mer-screening uitgevoerd worden. Bij de start van het planningsproces wordt nagegaan of het voorgenomen planningsinitiatief aanleiding kan geven tot aanzienlijke milieueffecten. De effecten, die het plan heeft op het milieu, worden beschreven en onderzocht. Indien de effecten beperkt zijn en de MER-screening gunstig beoordeeld wordt, komt de verplichting tot het opmaken van een plan-mer te vervallen. Nadien kan de goedkeuringsprocedure voor het RUP opgestart worden. In een aantal gevallen dient echter een plan-mer te worden opgemaakt. De keuze voor een plan-mer impliceert dat het plan aanzienlijke effecten kan genereren. In het plan-mer worden maatregelen opgenomen m.b.t. het verminderen van de milieueffecten. Aangezien een plan-mer dient opgemaakt te worden door erkende MER-deskundigen, heeft IGEMO een raamcontract afgesloten met een aantal studiebureaus. IGEMO staat in voor de begeleiding van het traject en voor de afstemming van de onderzoeksresultaten in het RUP. Overzicht Plan-MER RUP Nekkerpoort, Mechelen Plan-MER RUP Keerdok -Eandis, Mechelen Plan-MER RUP Zorro MER-screening i.k.v. opmaak RUP Grasheide, Putte MER-screening i.k.v. opmaak RUP Groenservice, Sint-Amands MER-screening i.k.v. opmaak RUP Hemelrijken, Sint-Amands Onderwerp Ontwikkelingsperspectief voor het recreatief kerngebied De Nekker. Ontwikkelingsperspectief voor het Rode Kruisplein en een deel van de Eandissite aan Dijle en Omleidingsdijle in functie van een gemengde stedelijke ontwikkeling. Ontwikkelingsperspectief voor de voormalige Cometsite in functie van een gemengde woon-, kantoor- en dienstenzone. Ontwikkelingsperspectief voor kernversterking. Ontwikkelingsperspectief voor zonevreemd bedrijf. Ontwikkelingsperspectief voor bedrijvigheid op bestaande KMO-zone. 56 WERKDOMEIN RUIMTE

57 Ruimtelijke studies Ruimtelijk woonbeleidsplan, Duffel De gemeente Duffel stelde IGEMO in 2016 aan voor het opmaken van een ruimtelijk woonbeleidsplan en een stedenbouwkundige verordening. Het woonbeleid van de gemeente Duffel zit vervat in het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan en het lokaal woonbeleidsplan. Na analyse van beide documenten werden verschillende knelpunten gedetecteerd. Doelstelling is om ze te combineren in één document waarin een woonvisie ontwikkeld wordt die zowel ruimtelijk als naar doelgroepen gedifferentieerd is en tot op wijkniveau gedetailleerd wordt. Het eindrapport moet een actieplan omvatten en voldoende concreet zijn om een kader te vormen voor het beleid inzake vergunningen/planning/instrumenten/projecten In 2016 werd het woonbeleid geanalyseerd en werden interviews afgenomen van alle betrokken partners zowel uit de publieke als de private sector. Deze interviews en GIS-analyses werden in 2017 gekoppeld aan de beleidsvisie van Duffel. Zo werd de eerste versie van het Ruimtelijk Woonbeleidsplan omschreven. In 2018 zal dit document ter goedkeuring voorliggen en start de vervolgfase, namelijk de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening, op. Verwacht wordt dat deze goedkeuring krijgt in Verordening Open Ruimte, Putte De gemeente Putte stelde IGEMO in 2017 aan voor het opmaken van een verordening Open Ruimte. Het gemeentebestuur wenst een stedenbouwkundige verordening op te maken inzake de fraaiheid en esthetische waarde van bouwwerken en hun omgeving in de open ruimte met als doelstelling de leesbaarheid en de aantrekkingskracht van de dorpskernen te versterken en de kwaliteit en de openheid van de omliggende open ruimte te kunnen opwaarderen. Deze stedenbouwkundige verordening wil ook een oplossing te creëren voor de juridische onzekerheid die ontstond ingevolge het afschaffen van de omzendbrief met betrekking tot het plaatsen van schuilhokken en stallen. WERKDOMEIN RUIMTE 57

58 VU Peter De Bruyne, Schoutetstraat 2, 2800 Mechelen Omgevingshandhaving In 2016 werden de eerste stappen gezet om samen met de deelnemende gemeenten Berlaar, Bonheiden, Putte, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek de intergemeentelijke omgevingshandhavingscel (IGOHC) vorm te geven. De IGOHC heeft als doelstelling het omgevingshandhavingsbeleid van de deelnemende gemeenten te organiseren. Met deze georganiseerde samenwerking willen de gemeenten de aanwezige ervaring en kennis bundelen, om zo te streven naar een efficiëntere omgevingshandhaving en een rationalisering van de beheers- en exploitatiekosten. De samenwerkingsovereenkomst intergemeentelijke aanpak omgevingshandhaving werd ondertekend op 31 mei Daarbij werd een beheerscomité opgericht met een algemene coördinerende opdracht. In 2017 werden het handhavingsbeleidsplan, het actieplan 2017 en het samenwerkingsprotocol door de gemeenteraden van de deelnemende gemeenten goedgekeurd. Gekoppeld aan een persmoment werd het samenwerkingsprotocol op 31 mei 2017 ondertekend door alle deelnemende gemeenten, IGEMO en de politiezones Berlaar-Nijlen, BODUKAP en Mechelen-Willebroek. Per gemeente vonden in 2017 ook verschillende overlegmomenten plaats met de stedenbouwkundige- en milieuambtenaren zodat concrete dossiers konden worden besproken en behandeld. Om de sensibilisering rond omgevingshandhavingsbeleid te ondersteunen, ontwikkelde de intergemeentelijke omgevingshandhavingscel het logo Jouw omgeving. De sensibiliseringscampagnes van Jouw omgeving hebben tot doel burgers en bedrijven bewust te maken van de bestaande regelgeving in verband met milieu en ruimtelijke ordening en het nut ervan in onze samenleving. Burgers en bedrijven spelen namelijk een grote rol in de zorg voor een goede omgeving. De eerste campagne tegen verharding, Plan(t) je voortuin, start in het voorjaar van PLAN(T) JE VOORTUIN VERFRAAI JE STRAATBEELD Een groene voortuin draagt bij tot: een betere waterhuishouding; meer biodiversiteit; en een betere leefomgeving! Het aanleggen van, zelfs waterdoorlatende, verhardingen in je (voor)tuin is vergunningsplichtig. EEN ONVERGUNDE VERHARDING, WAT NU? Volgens de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening is een onvergunde verharding een misdrijf. HEB JE VRAGEN OF WENS JE MEER INFO? Je gemeente helpt je graag verder. JOUW OMGEVING 58 WERKDOMEIN RUIMTE

59 ERFGOED (BOUWKUNDIG, LANDSCHAP, ARCHEOLOGIE, CULTUREEL ) Intergemeentelijke Erfgoedcel In het kader van het Strategisch Beleidsplan werkt IGEMO aan het opstarten van een intergemeentelijke samenwerking rond erfgoed. Dit samenwerkingsverband zal zich toeleggen op 3 kernactiviteiten: bouwkundig en landschappelijk onroerend erfgoed; cultureel erfgoed; erfgoeddepot. In 2017 werd de Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst (IOED) opgericht. Tijdens de Intergemeentelijke Samenkomst (IGS) van de IOED op 21 december 2017 werd ook het voorstel tot het uitbouwen van een regionale erfgoeddepotwerking evenals een culturele erfgoedcel voorgelegd. Het opstellen van het oprichtingsdossier van een erfgoedcel is ingepland voor Hiervoor werd al contact gezocht met FARO. Het inventariseren van de noden en mogelijkheden voor een culturele depotwerking wordt verder gezet in 2018 op basis van een eerste screening tijdens het erfgoedoverleg op de gemeenten in november en december Ook hieromtrent werd FARO reeds gecontacteerd. Met betrekking tot het onroerend erfgoeddepot zijn verdere gesprekken gepland binnen het provinciaal netwerk van Onroerend Erfgoeddepots. WERKDOMEIN RUIMTE 59

60 Intergemeentelijke Onroerenderfgoeddienst De Vlaamse Regering schreef dd. 12 juli 2013 een nieuw decreet Onroerend Erfgoed dat in werking trad op 1 januari De uitvoeringsbesluiten dateren van 16 mei Hierin wordt voorzien in de erkenning en subsidiëring van IOED of intergemeentelijke onroerend erfgoeddiensten. De decretale opdracht van een IOED wordt in het Onroerenderfgoeddecreet als volgt omschreven: een intergemeentelijke dienst die ter uitvoering van het Onroerenderfgoeddecreet beleidsuitvoerende taken opneemt. Op 16 maart 2016 werd IGEMO erkend als intergemeentelijke erfgoeddienst of IOED voor de gemeenten Bornem, Bonheiden, Duffel, Lier, Mechelen, Puurs, Putte, Sint-Amands, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek door Geert Bourgeois, Vlaams minister van Buitenlands Beleid en Onroerend Erfgoed. In september 2016 kende de bevoegde minister aan de IOED IGEMO een subsidie van ,92 euro toe voor de periode Het subsidiebedrag bestaat uit een vast bedrag per jaar ( euro) en een variabel bedrag dat bepaald wordt op basis van het aantal inwoners en de oppervlakte van de deelnemende gemeenten. Voor de IOED IGEMO bedraagt dit maximaal 6 932,73 euro per jaar. Het bedrag wordt verhoogd als er in het werkingsgebied gemeenten worden erkend als onroerenderfgoedgemeente. Inmiddels heeft de IOED zijn werking opgestart die bestaat uit een basisdienstverlening en een aanbod van projectmatige diensten. In 2017 bestond de basisdienstverlening uit: Inrichten van de IGS als regionaal erfgoedoverleg van de gemeenten. Coördineren van het erfgoedbeleid op regionale schaal. Adviseren van gemeenten en erfgoedinstellingen, met betrekking tot algemene vragen (bijv. beheersplannen) of verbonden aan specifieke erfgoedprojecten (bijvoorbeeld in de stuurgroep erfgoedbelevingspad Mariekerke): o o o Inrichten van het gemeentelijke erfgoedoverleg. In kaart brengen en managen van het regionaal erfgoednetwerk. Het vergaren van expertise zowel inhoudelijk over het erfgoed binnen de regio evenals over de noodzakelijke tools voor een succesvol erfgoedbeleid zoals rond procedures, relevante methoden, wetgeving Naast deze basisdienstverlening werden binnen de IOED volgende projecten opgestart: Actualisatie van de inventaris ter voorbereiding van het openbaar onderzoek 2018 Dit project wordt gefinancierd door de IOED om te voldoen aan de plicht van de gemeenten om de inventaris van bouwkundig erfgoed te actualiseren en in openbaar onderzoek te presenteren. 60 WERKDOMEIN RUIMTE

61 Voorbereiding herinventarisatie bouwkundig erfgoed Uit de actualisatie van de inventaris en het erfgoedoverleg met de gemeenten is duidelijk gebleken dat onze regio dringend nood heeft aan een herinventarisatie. Deze herinventarisatie stond geagendeerd op de IGS van 21 december 2017 en zal in 2018 verder opgevolgd worden. Flashbulb Memory - nutskastenproject Klein-Brabant In samenwerking met de ILV Klein-Brabant voert de IOED een nutskastenproject uit, waarbij diverse nutskasten in de gemeenten van Klein-Brabant voorzien worden van stickers met historische afbeeldingen van onroerend erfgoed. Dit integraal erfgoedproject verbindt zo onroerend, roerend en immaterieel erfgoed. Daarenboven heeft het project de ambitie het iconografisch materiaal en verhalen te bewaren in een digitale databank en bij deze verzamelopdracht de vrijwilligers van de heemkundige verenigingen actief te betrekken. Kerkenplan Bornem In Bornem vervult de IOED een tweeledige rol met betrekking tot het kerkenplan: o Enerzijds wordt het kerkenbeleidsplan geactualiseerd en zal, in het kader van de nevenof herbestemming van kerken, de inventaris onroerend en roerend erfgoed van de kerken geactualiseerd worden. o Anderzijds wordt voor iedere kerk, met uitzondering van de abdijkerk, een traject voor duurzame bestemming, zijnde nevenbestemming of herbestemming, ingericht. Deze trajectbegeleiding heeft tot doel een duurzame bestemming voor de kerk te bepalen, in nauwe interactie met de gemeenschap, zodat deze goedgekeurd kan worden door het gemeentebestuur, de kerkraad en de pastorale ploeg. Beheersplannen Samen met een aantal gemeenten werkt de IOED rond de opstart van een beheersplan. Het gaat om: o o o de Vallei van de Bruine Beek in Bonheiden; het Stadsgezichtenplan Lier met inbegrip van de Grote Markt; de Dorpskom Sint-Amands De formele akkoorden voor de opmaak van afzonderlijke beheersplannen zullen in 2018 overeengekomen worden. WERKDOMEIN RUIMTE 61

62 Projectbureau Herbestemming Kerken Het Projectbureau Herbestemming Kerken is een initiatief van de Vlaamse ministers Bourgeois en Homans, VVSG/VLINTER, het Team Vlaamse Bouwmeester en het Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur. IGEMO is structureel en financieel partner van het projectbureau. Via de projectoproepen van het projectbureau kunnen gemeenten en kerkbesturen een haalbaarheidsonderzoek laten uitvoeren voor de volledige herbestemming of de nevenbestemming van een parochiekerk. Dit aanbod is bedoeld voor gemeente- en kerkbesturen die samen willen onderzoeken of concrete suggesties voor het toekomstig gebruik van een kerkgebouw op een kwalitatieve en betaalbare manier uitvoerbaar zijn. Het haalbaarheidsonderzoek is de voorbereiding op een daadwerkelijk uit te voeren project. Het Projectbureau Herbestemming Kerken begeleidt dit traject. De projectbegeleider en een deskundig architectenbureau onderzoeken samen de haalbaarheid. De mogelijkheden worden onderzocht en visueel gemaakt. De budgettaire implicaties worden in kaart gebracht en het vervolgtraject geschetst. De projectbegeleider is voor 100 % gesubsidieerd. Via een raamovereenkomst zijn de studiebureaus aangesteld met een forfaitaire prijs. Deze forfaitaire kost wordt door de aanvrager ingebracht. In 2016 diende de gemeente Willebroek de kerk in Blaasveld in. Ze werd weerhouden en het onderzoek ging van start. Het traject en de haalbaarheidsstudie werden in 2017 afgerond en opgeleverd. De IOED volgt de verdere ontwikkeling van de kerk in Blaasveld, evenals de andere kerken van Willebroek, verder op. Er is een concreet overleg tussen de IOED en de kerkfabriek van Willebroek voor een verdere trajectbegeleiding door de IOED, waarbij ook de gemeente betrokken wordt. Die trajectbegeleiding vangt aan in WERKDOMEIN RUIMTE

63 PUBLIEKE RUIMTE (STRATEN. PLEINEN. BOSSEN. PARKEN. GROEN ) Publieke gebouwen en infrastructuren Projectmanagement Lokale besturen die publieke infrastructuren en gebouwen zoals een gemeentehuis, een zwembad of sporthal of een kinderopvang willen realiseren, beschikken niet altijd over voldoende tijd of de juiste knowhow om dergelijke projecten te beheren en de realisatie van A tot Z op te volgen. IGEMO neemt in opdracht van de gemeente de rol van projectmanager op en staat in voor de gehele of gedeeltelijke uitvoering/realisatie van het project. De rol die IGEMO opneemt, is afhankelijk van de vragen en noden van het lokale bestuur. Dit gaat van het vertalen van wensen en noden in het ontwerp, het afsluiten van contracten met aannemers, het bij elkaar brengen van de juiste mensen, de werfopvolging tot en met de (volledige of gedeeltelijke) coördinatie van het project. De realisatiekosten worden rechtstreeks afgerekend tussen het lokaal bestuur en de projectrealisator (architect, studiebureau, aannemer ) Projectmanagement Minnelijke verwervingen N10 Berlaar en Putte IGEMO heeft met de gemeenten Berlaar en Putte een akkoord gesloten voor grondverwerving. Ten behoeve van de aanleg van nieuwe fietspaden op de N10 in Berlaar, Putte en Heist-op-den-Berg zal IGEMO, samen met de intercommunale IOK, in totaal met 292 grondeigenaars gesprekken aangaan om hen te overtuigen mee te werken aan een veilige fietsverbinding op de N10. Het Agentschap Wegen en Verkeer is de verwervende instantie. De drie gemeentebesturen zullen optreden als coördinator van dit project. In juni 2017 werd de onteigeningsmachtiging verleend waardoor de onderhandelingen van start konden gaan. De gesprekken met eigenaars werden eerst in de gemeente Putte aangevat. In het najaar stond de teller al op 23 eigenaars, waarmee een overeenkomst tot grondoverdracht werd bereikt Ondersteuning grondverwerving stad Lier IGEMO zal de stad Lier ondersteunen bij de grondverwerving in het kader van openbare werken. Ten behoeve van de aanleg van fietspaden, de herinrichting van wegenis en de realisatie van rooilijnplannen dient er immers met een groot aantal eigenaars gesprekken aangegaan te worden om hen te overtuigen mee te werken aan een veilige verkeersinfrastructuur voor diverse projecten in de stad. IGEMO neemt hierbij het volledige verwervingstraject op zich: van schatting tot aankoopovereenkomst. In 2017 startten de onderhandelingen voor het project Sander De Vosstraat en Putsesteenweg. In aanloop naar de individuele besprekingen met eigenaars werd daarnaast een bewonersvergadering georganiseerd om de aanpak en het verdere verloop van de projecten Aarschotsesteenweg toe te lichten Projectmanagement gymhal, Duffel In 2017 heeft IGEMO de nodige voorbereidingen getroffen om de werken in 2018 te kunnen starten. Doel is om in voorjaar 2018 een bouwteam aan te stellen zodat de werken vervolgens kunnen starten. WERKDOMEIN RUIMTE 63

64 Procesmanagement Een project bestaat uit meer dan enkel het bouwen van en is meestal het resultaat van een proces waarbij men stilstaat: wat wil men bereiken, welk programma wil men realiseren, hoe kan dit gebeuren, welke stappen moet men ondernemen...? Bij procesmanagement begeleidt IGEMO het lokaal bestuur bij het proces om tot de realisatie/uitvoering van een project te komen. Het effectieve projectmanagement ligt in handen van het lokaal bestuur of een derde partij, aangesteld door het lokaal bestuur. IGEMO neemt niet het project maar wel het proces in handen. Ook procesmanagement kan betrekking hebben op het geheel of een deel van een project. IGEMO neemt de (volledige of gedeeltelijke) coördinatie van het proces voor haar rekening. De specifieke rol die IGEMO daarbij vervult (onderzoekend, faciliterend, sturend ), is afhankelijk van het proces en het beoogde resultaat. Gemeenten zijn uiteraard nauw betrokken bij het hele traject, zonder de soms tijdrovende administratieve en gespecialiseerde taken zelf te moeten uitvoeren Stationsomgeving, Mechelen In kader van het project Stationsomgeving, waarvoor de stad Mechelen een samenwerkingsovereenkomst afgesloten heeft met alle betrokken partners, neemt IGEMO de rol aan van technisch consultant. Dit betekent concreet dat IGEMO aan alle formele overlegmomenten deelneemt en de beleidskeuzes van de stad verdedigt. Daarnaast coördineert IGEMO ook het project binnen de stadsorganisatie. Via intern overleg wordt gezorgd voor een afstemming tussen de verschillende diensten en het beleid. De projectcoördinator ondersteunt eveneens de vertegenwoordigers van de stad die deelnemen aan formele overlegmomenten. In 2017 werden de ruwbouwwerken voor de tangent spoorbypass beëindigd. In het najaar van 2018 zullen de eindwerken voor de afwerking van de tangent en de fietsinfrastructuur starten. De opening van de parking voor 2200 wagens is voorzien voor juni WERKDOMEIN RUIMTE

65 MOBILITEIT Sneltoets, verbreden en verdiepen van het mobiliteitsplan Bij de herziening van het gemeentelijk mobiliteitsplan ondersteunt IGEMO de lokale overheid o.a. door het begeleiden van de sneltoets of het uitwerken van de verbreding en verdiepen van het mobiliteitsplan. De sneltoets, een korte doorlichting van het bestaande plan, leidt de gemeente naar een plan van aanpak dat aangeeft hoe en wanneer de bijsturing aangepakt wordt: een actualisering van het bestaande plan, een verbreding en verdieping of een volledige herwerking. Bij het verbreden/verdiepen van het mobiliteitsplan kan IGEMO ook de volgende fasen mee begeleiden: opmaak van verkenningsnota; opmaak van uitwerkingsnota op basis van het uitgevoerde onderzoek; opmaak van actieprogramma s; op basis van bovenstaande stappen wordt het huidige mobiliteitsplan aangepast Bereikbare Regio Samenwerkingsverband Bereikbare Regio Op 11 maart 2016 ondertekenden de 13 burgemeesters van de steden en gemeenten in het arrondissement Mechelen en Waterwegen en Zeekanaal N.V. de Engagementsverklaring Samenwerkingsverband Bereikbare Regio. Zij hebben daarmee verklaard zich te engageren voor duurzame intergemeentelijke en interbestuurlijke samenwerking op het beleidsdomein Mobiliteit. De provincie Antwerpen en de Vlaamse overheid (departement Mobiliteit en Openbare Werken, Agentschap Wegen en Verkeer, De Lijn) en NMBS verlenen hun medewerking. Het samenwerkingsverband wordt beheerd door de conferentie van burgemeesters/regionale mandaatgroep. Het onderwerp mobiliteit wordt hiertoe geagendeerd tijdens deze overlegorganen en zowel de voortgang in de bestuurlijke samenwerking als de voortgang in de projecten worden opgevolgd. WERKDOMEIN RUIMTE 65

66 Regionaal Masterplan Duurzame Mobiliteit Het Regionaal Masterplan Duurzame Mobiliteit is een visie met concrete na te streven meetbare doelstellingen en te behalen resultaten inzake duurzame mobiliteit, bereikbaarheid, duurzaam ruimtegebruik, verkeersveiligheid, leefbaarheid, solidariteit, resultaatgerichtheid, efficiëntie en doelgerichtheid. In 2016 werden twee fasen van de mobiliteitsplanning doorlopen: de inventarisatie en analysefase en de strategiebepaling voor het Masterplan Op 5 mei 2017 selecteerde de Regionale Mandaatgroep vijf Quick Wins voor uitvoering in 2017 en Het gaat over: groepsaankoop e-bikes 2.0 (evaluatie, voorbereiding en uitvoering); slim fietsen; verkeersdata uit verkeerstoezicht (ANPR); proeftuin innovatieve oplossingen; vervoer op maat (businesscase: gemeenschappelijk vervoer). In het verdere verloop van 2017 werd uitvoering gegeven aan deze Quick Wins. 66 WERKDOMEIN RUIMTE

67 Marktplaats voor Mobiliteit De Marktplaats voor Mobiliteit is een (digitaal) forum voor aanbieders en afnemers van commerciële mobiliteitsdiensten en mobiliteitsproducten die bijdragen tot de bereikbaarheid in de regio en op maat van de individuele gebruiker. In 2017 werd het project van de marktplaats opgenomen in een Expression of Interest als onderdeel van het project MOVE binnen het programma Interreg North Sea Region. Probleemstelling voor dat project is het gebrek aan innovatieve mobiliteitsinitiatieven op het platteland, in tegenstelling tot de initiatieven van deelmobiliteit, alternatieve aandrijving en smart mobility die tegenwoordig opgang maken in stedelijke gebieden. Daartoe zal gewerkt worden met co-creatie die burgers, marktpartijen en overheden verbindt, over sectorgrenzen heen. Deze Expression of Interest werd geselecteerd voor verdere ontwikkeling in een volwaardige projectaanvraag. De partners voor dit project zijn gevestigd in Nederland, Duitsland, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk. De uitgebreide projectaanvraag wordt ingediend voor 5 maart In 2017 werd ook een voorstel voor het CARLESS-project ingediend binnen Interreg Europe. Dit project gaat over de ontwikkeling en uitwisseling van beleidsinstrumenten door interregionaal leren en identificatie van beste praktijken en communicatie. De acties hebben betrekking op publiek-private en administratieve grensoverschrijdende samenwerking, beoordeling van toegankelijkheid per fiets, openbaar en gedeeld transport, elektrificatie van wagenparken, ondernemingsmodellen en marktintroducties. De partners voor dit project komen uit Zweden, Italië, Polen en Spanje. De beslissing hierover valt in voorjaar Samen met Mobiel21 en FEBETRA startte IGEMO een project om open data te gebruiken voor een betere geleiding van vrachtverkeer. Gegevens over infrastructuur, werken, omgeving, bestemmingen worden benut om advies te geven over de te volgen routes. Dit advies is bedoeld voor zowel vrachtwagenbestuurders als voor logistieke planners. WERKDOMEIN RUIMTE 67

68 Logistieke Kaart In 2017 werden volgende acties ondernomen op het vlak van de technische ontwikkeling: Opstellen ICT concept en functionele programma s van eisen voor database, digitale kaart en Mobile Data Converter en selectie van een onderaannemer voor de interactieve kaartapplicatie. Die werd gevonden in UrbanZen en is momenteel in een testversie beschikbaar op logistiekekaart/. De verdere technische ontwikkeling is momenteel georiënteerd op de bouw van een Mobile Data Converter, die de data in real time dient te vertalen voor gps-applicaties. Communicatie met de gebruikersgroep (gemeenten en ondernemingen): op basis van hun feedback wordt de kaart aangepast. Ook werd een start gemaakt met de beleidsmatige acties. Op 24 januari 2017 kwam de beleidsgroep Mobiliteit van IGEMO samen. Daar werd het project voorgesteld en een verkennende discussie gevoerd over beleidsaspecten. Op 23 februari 2017 vond overleg plaats met onderzoekers van MOBI (Mobility, Logistics and Automotive Technology Research Centre, VUB). Zij waren ook aanwezig bij de klankbordgroep van 4 mei Op 4 mei 2017 vond de 2de bijeenkomst van de klankbordgroep plaats. Daar werd de werkgroep beleid opgestart. Een activiteit die voortvloeide uit deze bijeenkomst en die momenteel loopt, is het in kaart brengen van interlokale knelpunten. Ook het communicatieluik van het project kreeg stilaan vorm. IGEMO stelde een communicatieplan op, dat als een levend document als leidraad dient voor de communicatie, in overleg met de partners. 68 WERKDOMEIN RUIMTE

69 Procesmanagement fietsstraat, Bonheiden In juli 2016 werd IGEMO benaderd om het procesmanagement uit te voeren voor een subsidieproject om een netwerk van fietsstraten aan te leggen in en om de gemeente Bonheiden. Doel van het project is het bieden van veilige en comfortabele fietsroutes in en tussen de gemeenten Bonheiden, Boortmeerbeek, Haacht en Keerbergen. IGEMO werkte in 2017 een projectvoorstel CYCLENET uit binnen het Europese programma Interreg North-West Europe, samen met Franse, Duitse, Britse en Nederlandse partners. Dit voorstel ontvouwt het innovatieve concept van fietsstraten die in vergelijking met klassieke fietspaden kosteneffectiever zijn, sneller in te voeren en de veiligheid en comfort bieden die fietsers nodig hebben. Het omvat kennisdeling, het investeren in fietsstraten, een methode ontwikkelen voor planning en participatie en de ontwikkeling van innovatieve incentivecampagnes. Het projectvoorstel werd helaas niet geselecteerd. In 2018 zal IGEMO onderzoeken op welke manier de sterktes in het voorstel anders gekaderd kunnen worden in een nieuwe aanvraag, eventueel binnen een alternatief programma. WERKDOMEIN RUIMTE 69

70 KLIMAAT (ENERGIE, DUURZAAM BOUWEN, KLIMAATNEUTRAAL ) Burgemeestersconvenant - Covenant of Mayors Het Burgemeestersconvenant is een initiatief van de Europese Commissie en biedt een belangrijk ondersteunend kader om ambities op het vlak van een lokaal energie- en klimaatbeleid kracht bij te zetten. In 2013 erkende de Europese Commissie IGEMO als territoriaal coördinator voor het Burgemeestersconvenant. Als territoriaal coördinator staat IGEMO in voor een strategische aansturing van het proces, waaronder ook technische ondersteuning en medewerking in het zoeken naar (Europese) subsidiemogelijkheden. Eind 2014 ondertekenden 7 gemeenten (Berlaar, Bornem, Duffel, Puurs, Sint-Amands, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek) gezamenlijk het Burgemeestersconvenant en engageerden ze zich om tegen 2020 de broeikasgasreductie op hun grondgebied met 20 % te reduceren. Onder coördinatie van IGEMO en in samenwerking met EANDIS en de provincie Antwerpen startten de 7 gemeenten in 2015 met de opmaak van een klimaatactieplan. Dit gebeurde na overleg met de gemeentelijke diensten en mandatarissen, een inspraakmoment voor inwoners, een regionaal platform voor verschillende actoren en diverse gemeentelijke adviesraden. Het resultaat is een breed gedragen plan met acties gericht op particuliere woningen, particulier vervoer, bedrijven en de gemeentelijke organisatie. Het actieplan werd half december 2015 bij Europa ingediend. In mei 2016 werd het gezamenlijk klimaatactieplan van de 7 gemeenten goedgekeurd door de Europese Commissie. Om de 2 jaar moet de vooruitgang van het klimaatactieplan gerapporteerd worden naar Europa. Eind 2017 werd de eerste rapportering ingediend over de stand van zaken van het klimaatactieplan. In deze rapportering werden per deelnemende gemeente 3 benchmark acties in de kijker gezet. In 2017 ondertekende Lier het Burgemeesterconvenant met als doel 40 % CO2-reductie tegen IGEMO ondersteunde de stad bij de opmaak van het klimaatactieplan. 70 WERKDOMEIN RUIMTE

71 See2Do! Met project See2Do! willen de gemeenten Berlaar, Bornem, Duffel, Puurs, Sint-Katelijne- Waver en Willebroek de energetisch efficiënte renovaties in de woningbouw en in publieke gebouwen stimuleren, promoten en ondersteunen om een aanzienlijke daling in CO2-uitstoot te realiseren. Het project loopt in nauwe samenwerking met Interleuven en WVI. Andere partners in het project zijn: Stad Mechelen, Provincie Antwerpen, Kamp C, Stad Brugge, Prov. Oost Vlaanderen, Thomas More Hogeschool, Vives, Syntra West, Maastricht, Weert, Helmond en Breda. Het project werd in mei 2016 goedgekeurd door het comité van Toezicht van het Europese subsidieprogramma INTERREG Vlaanderen-Nederland Het project wil de passieve kijk op renovatie door woningeigenaars omzetten naar een concreet doen door het zien van wat de mogelijkheden en effecten zijn voor hun eigen woning. De focus in het project ligt op: Het energieverlies zichtbaar maken door thermografische opnames vanuit de lucht (thermografische luchtfoto) en op woningniveau (gevelopnames, binnen- en buitenopnames met thermische camera). Stimuleren, begeleiden en ondersteunen van burgers bij energetische renovatie. Dit o.a. via activiteiten zoals fysiek en digitaal energieloket, onderzoek naar en opstart van ketenorganisaties, begeleiding op maat aan huis voor én tijdens renovatie, onderzoek naar burgeractivatie. Demonstratieprojecten in publieke gebouwen waarbij innovatieve technieken voor energetische renovatie getoond worden. De 6 betrokken gemeenten doorlopen gelijktijdig de verschillende voorziene fases in het project. 1. Eerste luik in de uitrol van het project: zien Om het energieverlies van woningen zichtbaar te maken, wordt gestart met het aanbieden van een thermografische opname op woningniveau. In overleg met de gemeenten werd bepaald welke woningen prioritair aan bod komen voor deze scans. Dit kan op wijk en/of straatniveau gebeuren en/of aanspreken van alle inwoners en/of specifieke doelgroepen/ Waar mogelijk wordt gewerkt met ambassadeurs. Dit zijn burgers die hun buren mee willen overtuigen om hun woning te laten onderzoeken (via thermografisch onderzoek). Vanuit de gemeenten werden actief vrijwilligers/ambassadeurs DEZE WONING WORDT DOORGELICHT! Meer info: aangesproken en gecontacteerd. Dit Deze ambassadeurs laten niet per se zelf hun woning onderzoeken, maar kunnen het project actief uitdragen binnen de wijk. Ze nemen hierbij verschillende rollen/taken op, zoals: het ronddragen van de bewonersbrief; hun eigen ervaringen met energetische renovatie van hun woning delen; hun buren enthousiasmeren; bij het thermografisch onderzoek van hun woning hun buren uitnodigen om te komen kijken en hen zo meer overtuigen. Verantwoordelijke uitgever Peter De Bruyne, Schoutetstraat 2, 2800 Mechelen WERKDOMEIN RUIMTE 71

72 Tijdens een infoavond voor de geselecteerde wijken wordt het aanbod aan de burgers voorgesteld en kunnen de bewoners zich inschrijven voor een thermoscan. Die scans worden uitgevoerd tijdens de winterperiode als het voldoende koud en droog is. In 2017 werden in totaal 298 scans uitgevoerd. 2. Tweede luik: begeleidingstraject en renovatieadvies Na het zien van het energieverlies wordt de eigenaars een traject van begeleiding, drempelverlaging en ontzorging aangeboden om werkelijk tot energetische renovatie van de woning over te gaan. Hierbij wordt het moeilijke voor de eigenaar makkelijk gemaakt. Hiervoor is het renovatieadvies aan huis uitgewerkt en opgestart. Tijdens een huisbezoek krijgen de eigenaars technische informatie op maat van hun woning om hen aan te zetten tot een zo ver mogelijke renovatie van hun woning. Bij het renovatieadvies aan huis wordt veel dieper ingegaan op de specifieke situatie van de woning. Naast de technieken in de woning wordt ook de bouwschil geëvalueerd. Na de scan krijgen de eigenaars een rapport met advies en concreet stappenplan met bepaling van de prioriteiten voor de woning. Elke eigenaar die een energetische renovatie van zijn woning overweegt, kan het renovatieadvies aanvragen. Het renovatieadvies is in samenwerking met Kamp C. De effectieve uitvoering in onze regio gebeurt door IGEMO en Kamp C. Op basis van bestaande tools werd een uniforme aanpak opgemaakt. Voor alle renovatieadviezen binnen de provincie Antwerpen wordt dezelfde vragenlijst gebruikt. In 2017 werden 85 renovatieadviezen aan huis uitgevoerd. Voor de geselecteerde wijken wordt ook telkens een opvolgmoment georganiseerd. Op die manier hoopt het project burgers nog meer te motiveren tot bijkomende acties. Op deze bijeenkomst kunnen burgers hun scan vergelijken met die van hun buren, vragen stellen, feedback geven over de resultaten in de wijk en technische info over de concrete aanpak van woningrenovatie verkrijgen. 72 WERKDOMEIN RUIMTE

73 3. Derde luik: onderzoek Naast de lokale uitrol bij de 6 gemeenten wordt binnen het partnerschap onderzoek verricht naar de opstart van een ketenorganisatie en gewerkt aan een gezamenlijke digitale ontsluiting van de informatie naar de burgers. Het project, de acties en de effecten worden gemonitord om de ervaringen en resultaten breder uit te kunnen dragen. In samenwerking met Thomas More werd een vragenlijst opgemaakt om resultaten van acties bij eigenaars te monitoren. Hierbij ontvangen de eigenaars een korte digitale vragenlijst. Aan de hand van de antwoorden wordt de CO2-reductie berekend die het resultaat is van ondernomen acties binnen het project IMPREZS In onze regio ondertekenden ondertussen 2 steden en 9 gemeenten het Burgemeestersconvenant. Hiermee engageren ze zich om acties te ondernemen om hun broeikasgasuitstoot drastisch te reduceren. Voor het verwezenlijken van de engagementen is het noodzakelijk acties op te zetten naar diverse doelgroepen (bedrijven, burgers, scholen ). Uit cijfers blijkt immers dat ook een wezenlijk deel van de uitstoot wordt veroorzaakt door de tertiaire sector. Vanuit reeds opgedane ervaring met diverse projecten rond energie in scholen zoals de actie klimaatscholen in Sint-Katelijne-Waver, actie Klimaatgebouw in gemeenteschool Berlaar, theaterproductie Energie!, educatieve koffer energie ontstond het idee om, samen met IOK, een project gericht op deze doelgroep in te dienen. Scholen zijn immers een belangrijke doelgroep i.k.v. de realisatie van klimaatdoelstellingen. Enerzijds zijn de scholen zelf (groot)verbruikers en anderzijds kunnen de leerlingen het energiebesparende gedrag mee naar huis nemen en andere gezinsleden aanzetten tot energiebesparing. Op 1 februari 2017 diende IGEMO samen met 9 partners het project 2IMPREZS in bij het Europese Interreg Noordzee regio programma. Op 8 juni 2017 werd het project goedgekeurd Via een grensoverschrijdende energy challenge zullen de deelnemende scholen uitgedaagd worden om 15 % energie te besparen door gedragsverandering en 15 % door kleinere infrastructurele maatregelen. Voor de grotere maatregelen worden, in samenwerking met experten, financiële modellen uitgewerkt die investeringen in schoolgebouwen mogelijk maken. Het project wordt in onze regio uitgerold in samenwerking met IOK en de provincie Antwerpen. WERKDOMEIN RUIMTE 73

74 Pentahelix 7 gemeenten stelden onder coördinatie van IGEMO een gezamenlijk actieplan op, een joint-seap. Bij het opmaken van het actieplan werd een regionale nulmeting van de broeikasgasuitstoot opgemaakt. Uit die nulmeting blijkt het noodzakelijk om heel wat doelgroepen (burgers, bedrijven, scholen ) en sectoren (mobiliteit, landbouw ) bij de uitrol van het actieplan te betrekken, om zo de vooropgestelde doelstellingen te behalen. Uit een eerste tussentijdse evaluatie van het actieplan blijkt dat de realisatie van eigen acties bij de lokale besturen vlot loopt. Het betrekken van de overige sectoren, laat staan enthousiasmeren, is veel moeilijker. Uit Europese contacten komt ook naar voor dat lokale besturen in meerdere landen binnen Europa dergelijke knelpunten ervaren. Dit project wil daarom een PentaHelix benadering promoten. De partners willen overheden (lokaal, regionaal, nationaal), bedrijven en industrie, academische organisaties, NGO s en burgers betrekken bij de opmaak en uitvoering van de klimaatactieplannen. IGEMO zal het proces faciliteren en begeleiden. De Pentahelix actoren zullen worden samengebracht rond specifieke acties, thema s en/of doelgroepen. Door samen te werken met de verschillende actoren willen we gedragenheid creëren voor de acties en de implementatie van acties stimuleren door maximale samenwerking. In juni 2017 diende IGEMO, samen met partners uit Kroatië, Noorwegen, Letland, Vlaanderen en Spanje, de definitieve projectaanvraag in binnen het Horizon 2020 onderzoek en innovatieprogramma van de Europese Unie. Deze aanvraag werd principieel goedgekeurd op 20 oktober Het project zal van start gaan in Change the Power, (em)power to Change Doel van het project is de rol van lokale overheden te versterken bij de implementatie van duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDG s) en een meer kritische blik en gedragsverandering bij lokale overheden en burgers te verwezenlijken. Het opbouwen van lokale expertise en ondersteuning van beleidsmakers op lokaal, en in aanvulling op nationaal en Europees niveau, zal immers van cruciaal belang zijn bij de realisatie van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen. Op 21 juni 2016 werd de conceptnota ingediend bij EuropeAid. De definitieve indiening gebeurde op 30 september Het project gaat pas in 2018 van start. 74 WERKDOMEIN RUIMTE

75 Financieringsvehikel lokale klimaatactieplannen In het kader van het Burgemeesterconvenant hebben vele steden en gemeenten uit de regio zich ertoe verbonden om de broeikasgasuitstoot op hun grondgebied sterk terug te dringen. Hiertoe maken zij ambitieuze klimaatplannen op. Een zwak punt van heel wat van deze lokale klimaatplannen betreft het ontbreken van een sluitend financieringsluik. In samenwerking met de steden Antwerpen en Gent ontwikkelden Technum en SuMa Consulting een financieringsmodel voor lokale klimaatplannen (FLK model) om dit te verhelpen. Om dit FLK model ook aan de praktijk te kunnen toetsen, startte IGEMO, samen met enkele partners, de voorbereiding van een opschaalbare en uitbreidbare piloot (FLK Piloot). Naast IGEMO nemen ook de volgende organisaties deel aan dit pilootproject: de steden Antwerpen, Gent, Leuven en Sint-Niklaas, de provincies West-Vlaanderen en Vlaams- Brabant, de gemeente Kruibeke, het departement LNE van de Vlaamse overheid en KBC. In 2017 onderhield IGEMO het contact met de partners van het FLK-project i.k.v. verdere uitrol van FLKcommunity en opstart van het gerelateerd H2020 project FALCO Mayors in Action Mayors in Action ondersteunt coördinatoren van het Burgemeestersconvenant in de effectieve begeleiding van hun gemeenten bij de implementatie en monitoring van de energie-actieplannen. Mayors in Action is een Europees project dat gecofinancierd wordt door Intelligent Energy Europe (IEE). Het consortium bestaat uit volgende leden: Provincie Genua (Italië, coördinator), Provincie Barcelona, Cres en Zagreb (Kroatië), Regio Venetië (Italië), Pnec (Polen), Sogesca (Italië), Interleuven (België) en ICLEI Europe (Global City Network). IGEMO kreeg de mogelijkheid om als twinning partner van Interleuven mee te participeren aan het programma. De deelname aan het programma zorgt voor een kennisuitwisseling onder de coördinatoren van het Burgemeestersconvenant en het versterken van de ondersteuning van de gemeenten (o.a. implementatie en monitoring van klimaatactieplannen). In maart 2017 nam IGEMO deel aan het slotmoment in Brussel, georganiseerd door het Mayors in Action project. WERKDOMEIN RUIMTE 75

76 Klimaatactieplan & klimaatneutrale organisatie Verschillende gemeenten uit de regio nemen deel aan de campagne klimaatneutrale organisatie van de provincie Antwerpen. Dit betekent dat ze hun eigen uitstoot van broeikasgassen drastisch gaan verminderen en de resterende uitstoot compenseren. IGEMO begeleidt gemeenten bij de opmaak van een klimaatactieplan en een broeikasgasinventaris. Eerst maakt IGEMO een broeikasgasinventaris op voor de gemeentelijke gebouwen en activiteiten. Deze broeikasgasinventaris brengt de uitstoot als gevolg van gebouwen, dienstverplaatsingen, woon-werkverkeer in kaart. Op basis van de inventaris wordt een klimaatactieplan, aan de hand van een participatietraject met de gemeentelijke diensten, opgesteld. Dit actieplan bevat maatregelen om de gemeentelijke uitstoot van broeikasgassen van de eigen diensten terug te dringen Vlaamse Energielening In 2006 besliste de federale regering om de energiefactuur van gezinnen op een structurele manier te doen dalen en werd daartoe het FRGE opgericht. Dankzij dit fonds kan iedereen (die in een aangesloten gemeente woont) een goedkope lening krijgen (jkp 2 %) voor energiebesparende ingrepen en het uitvoeren van een energieaudit in de woning. IGEMO vervult sinds september 2008 de rol van Lokale Entiteit en verzorgt en coördineert in die hoedanigheid het volledige krediettraject voor de deelnemende gemeenten. Dit omvat werving, verwerking van aanvragen, volledige administratieve afhandeling van dossiers, toewijzing van kredieten en uitbetaling en opvolging van terugbetalingen. De vernieuwde Vlaamse Energielening startte in oktober De verhoging van het te ontlenen bedrag naar en de verlenging naar 8 jaar zorgde voor heel wat nieuwe aanvragen. In 2017 schreef IGEMO 51 nieuwe leningen uit waarvan 14 renteloos. IGEMO werd ook erkend als kredietgever inzake consumentenkredieten door FSMA (de autoriteit voor Financiële Diensten en Markten). Via Vlinter en de overlegmomenten, georganiseerd door VEA, nam IGEMO eveneens een actieve rol op inzake de verruimde taakstelling van energiehuizen via Vlinter en de overlegmomenten georganiseerd door VEA. In 2018 zal IGEMO, als voorzitter van Vlinter Milieu, de belangen van de intergemeentelijke energiehuizen verdedigen in de kerngroep. Deze kerngroep werkt in overleg met het VEA en Kabinet de nieuwe samenwerkingsovereenkomst en taakstelling uit. 76 WERKDOMEIN RUIMTE

77 bron: Eandis Burenpremie - premie collectieve renovatie De Vlaamse regering kondigde in 2016 een nieuwe premie aan, de burenpremie. Projecten van 10 of meer woningen kunnen een ondersteuning krijgen van een BENOvatiecoach voor advies over uit te voeren werken en opvolging hiervan (offertes aanvragen ). De vergoeding van deze projectbegeleider wordt voorzien door Eandis/Infrax. De burger heeft hier geen kosten aan. In 2016 participeerde IGEMO aan de voorbereidende gesprekken met EANDIS/Infrax (voorwaarden, werkwijze, methodiek ) en meldde zich aan als projectbegeleider. De burenpremie ging effectief van start in oktober Sindsdien kunnen 10 of meer deelnemers uit een zelfde buurt, die in het kader van See2do! een energiebesparende maatregel wensen uit te voeren, terecht bij IGEMO voor de opstart van een collectief renovatieproject en de toewijzing van een BENOvatiecoach Huishoudelijke energiescans - plaatsing rookmelders Inzake de openbare dienstverplichtingen ter bevordering van het rationeel energiebeheer nam de Vlaamse regering in haar besluit van 2 maart 2007 een nieuwe actieverplichting voor de distributienetbeheerder op, nl. het uitvoeren van energiescans. Een energiescan is een doorlichting van een woning naar energieverbruik en besparingspotentieel toe. Tijdens de scan voert een energiescanner ook kleine energiebesparende maatregelen uit. In 2011 werd de dienstverlening uitgebreid met scans van het opvolgingstype. Deze kunnen enkel uitgevoerd worden bij mensen die reeds een scan van het normale type hadden. De gemeenten Berlaar, Bornem Duffel, Putte, Sint-Amands en de stad Lier vertrouwden deze opdracht toe aan IGEMO. Vanaf 2013 werden op vraag van sociale huisvestingsmaatschappijen ook rookmelders geplaatst tijdens de uitvoering van de energiescan in hun woningen. In 2017 werden 28 basisscans en 15 opvolgscans door de IGEMO-energiedeskundigen uitgevoerd. Ook alle rookmelders werden ondertussen geplaatst. WERKDOMEIN RUIMTE 77

78 Sociale dakisolatie Sinds 2012 maakt de Vlaamse regering een budget vrij om daken van slecht geïsoleerde huurwoningen, bewoond door kwetsbare huurders, te helpen isoleren. Hiervoor wordt beroep gedaan op projectpromotoren. IGEMO werd voor dit project erkend als projectpromotor. In 2017 werden een aantal woningen van dakisolatie voorzien en werden de eerste woningen afgewerkt Gezamenlijke aankopen IGEMO biedt ondersteuning bij de organisatie van een gezamenlijke aankoop van zonnepanelen, dakisolatie Door geïnteresseerde inwoners te groeperen, kan er met leveranciers, aannemers of handelaars onderhandeld worden over goede voorwaarden. Inwoners worden ook geholpen bij de keuze van een kwaliteitsvolle installatie of materiaal. Bij een groepsaankoop is het de stuurgroep (een groep geïnteresseerde inwoners) die de keuze maakt voor de leverancier/aannemer/handelaar Samenaankoop elektrische fietsen en bakfietsen In opdracht van de gemeenten Duffel en Willebroek en de steden Mechelen en Lier organiseerde IGEMO in 2017 een samenaankoop elektrische fietsen. Deze samenaankoop past in het engagement binnen het Burgemeestersconvenant om 20 % CO2-reductie te realiseren tegen Vaak nemen burgers de stap niet naar een elektrische fiets omdat de aankoop te duur is of het aanbod dusdanig groot is en de technische kennis voor een goede prijs/kwaliteit aankoop met een gegarandeerde dienst-na-verkoop ontbreekt. Een groep van enthousiaste burgers/fietsers verzamelden zich in een stuurgroep om samen het aanbod uit te kiezen. Samen kon de stuurgroep gunstige voorwaarden bedingen bij de leveranciers, niet alleen wat betreft kostprijs maar ook wat betreft onderhoud of herstelling bij een lokale handelaar. Om diverse doelgroepen de kans te geven om deel te nemen aan deze groepsaankoop, werd geopteerd om een gevarieerd aanbod uit te werken naar particulieren. 78 WERKDOMEIN RUIMTE

79 de elektrische fiets voor (korte) woon-werk of vrijetijdsverplaatsing; de bakfiets voor handig vervoer van kinderen, boodschappen of pakketjes. Het aantal voorinschrijvingen eindigde op 2247 voorinschrijvingen, waarvan 1758 elektrische fietsen en 489 bakfietsen. Van 20 februari t.e.m. 31 mei 2017 konden geïnteresseerden hun gewenste model bestellen. Uiteindelijk werden 334 elektrische fietsen en 41 elektrische bakfietsen aangekocht. Opvallend was het grote aantal bestellingen dat vanuit Duffel geplaatst werd. Daar stond de teller op 135. Dat cijfer is te verklaren door de actieve promotie die de gemeente Duffel maakte voor deze samenaankoop. Uit een rondvraag bij de kopers liet bijna 80 % van hen weten zeer tevreden te zijn met hun aankoop. Meer dan de helft verklaart ook meer kilometers dan voorheen te fietsen. Ongeveer de helft van de ondervraagden doet dat voor woon-werk- of woon-schoolverkeer. De samenaankoop e-bikes heeft dus zeker een effect op de mobiliteit in de regio. IGEMO zal de samenaankoop elektrische fietsen opnieuw herhalen in Alle geïnteresseerde fietsliefhebbers uit regio Rivierenland zullen dan de kans krijgen om een elektrische fiets met korting aan te schaffen Samenaankoop dakisolatie Stad Mechelen In opdracht van AGB Energiepunt Mechelen organiseert IGEMO een samenaankoop dakisolatie. Via een samenaankoop kan de plaatsing van dakisolatie meer betaalbaar gemaakt worden en kan een vorm van ontzorging aangeboden worden. De samenaankoop dakisolatie wordt georganiseerd voor alle inwoners van Mechelen die hun plat en/of schuin dak willen laten isoleren door een aannemer. In het najaar van 2017 vond het startmoment tijdens de Energiedagen plaats. Georganiseerd door Energiepunt Mechelen werd hierop de samenaankoop dakisolatie voorgesteld. De stuurgroep van geïnteresseerde burgers kwam in 2017 een eerste keer samen en bepaalde tijdens dit overleg de inhoud van de prijsvraag voor de aannemers. Zij kregen tot 9 februari 2018 de kans om een offerte op basis van de prijsvraag in te dienen. WERKDOMEIN RUIMTE 79

80 Provinciaal klimaatproject: Overschakeling naar energiezuinig verwarmen bij mensen in (energie)armoede De gemeente Sint-Katelijne-Waver diende in oktober 2016 i.s.m. gemeente Duffel en IGEMO een aanvraag voor klimaatsubsidies in bij de Provincie Antwerpen voor het project Overschakelen naar energiezuinig verwarmen bij mensen in (energie)armoede. Doelstelling is de realisatie van een effectieve omschakeling naar een energiezuinig verwarmingssysteem bij gezinnen waar energiearmoede dreigt. Personen in energiearmoede vormen de doelgroep: OCMW-cliënten die beroep moeten doen op het stookolie- of energiefonds en cliënten die abnormaal hoge energiefacturen hebben. Door middel van huisbezoeken en totale ontzorging wordt een uitgebreid adviserend traject opgestart met de cliënten. Dat leidt tot structurele maatregelen zoals vervangen van oude stookolieketels door hoogrendementsketels. Er wordt ook een bijeenkomst georganiseerd met alle geselecteerde gezinnen om hen ook nauw te betrekken en te sensibiliseren. Indien nodig krijgen gezinnen een doorverwijzing naar andere projecten zoals bv. sociaal dakisolatie project, energiescans In 2016 werd het project door IGEMO uitgewerkt i.s.m. de betrokken besturen en ingediend voor de provinciale klimaatsubsidies. Op 16 februari 2017 werd het project goedgekeurd door deputatie provincie Antwerpen. Na overleg met beide OCMW s voor het uitfilteren van de doelgroep en afspraken rond privacy werd de beoogde doelgroep aangeschreven met het aanbod van een scan ter plaatse. Zoals verwacht reageren deze inwoners niet zelf direct op het aanbod. In de winter worden ze meer intensief benaderd voor het organiseren van de huisbezoeken. 80 WERKDOMEIN RUIMTE

81 MILIEU (BODEM, HINDER, LUCHT, GEUR, PESTICIDEN ) Milieu - Algemeen Ondersteuning milieudienst - duurzame ontwikkeling Gemeenten kunnen beroep doen op IGEMO voor een ondersteuning bij de (dagelijkse) werking van de dienst milieu. Deze ondersteuning behelst zowel aanwezigheid in de gemeente als administratieve opvolging van dossiers bij IGEMO. IGEMO stelt op maat van de gemeente een geschikte medewerker ter beschikking die de nodige deskundigheden heeft om de specifieke vraag op te vangen. In 2017 werd de stad Lier ondersteund op vlak van duurzaamheid. De opdracht omvatte: ondersteuning op vlak van duurzame aankopen (input op vlak van duurzaamheid bij bestekken zoals poetsmiddelen, papier ); ondersteuning op vlak van klimaatneutrale gemeente (opmaak broeikasgasmeting 2014); ondersteuning op vlak van burgemeestersconvenant (informatie en ondersteuning bij opmaak actieplan) Hinderlijke inrichtingen Advies milieuvergunningen Gemeenten kunnen beroep doen op IGEMO voor advies met betrekking tot milieuvergunningsaanvragen en voor advies bij interpretatie en toepassing van de milieuwetgeving. In 2017 werden 15 adviezen m.b.t. milieuvergunningsaanvragen gegeven aan de gemeenten Bornem en Sint-Katelijne-Waver. WERKDOMEIN RUIMTE 81

82 Water Realisatie van IBA's De eigenaars van woningen, gelegen in de zgn. Rode Zone van de zoneringsplannen, zijn verplicht om hun afvalwater te zuiveren via een Installatie voor Individuele Behandeling van Afvalwater (IBA). Het Vlaams Gewest stimuleert rioolbeheerders om deze taak over te nemen o.a. door het verlenen van een subsidie per IBA. IGEMO biedt gemeenten, die IBA s in eigen beheer willen plaatsen en beheren, een totaaloplossing aan voor de rode punten. Dit doet IGEMO o.m. via de planning, de realisatie en het beheer van IBA s. In de periode werden in de gemeenten Duffel, Putte en de stad Lier 409 IBA s geplaatst waaronder zowel ondergrondse compactsystemen (sinds 2009) als bovengrondse extensieve installaties (sinds 2011). IGEMO staat momenteel in voor het beheer en onderhoud van de IBA s die geplaatst werden in Lier en Duffel. Sinds 2015 doen de gemeente Duffel en de stad Lier een beroep op IGEMO voor de opvolging van het onderhoud en beheer van deze IBA s. Dit omvat: het fungeren als aanspreekpunt bij de particuliere eigenaars bij probleemmeldingen; het uitbesteden van het onderhoud, telemetrie, interventiedienst en effluentcontrole; het opvolgen van de rapportering en facturatie. Deze opvolging werd ook in 2017 verdergezet Afvalpreventie Zwerfvuil op de gewestwegen Zwerfvuil op de gewestwegen is een specifieke problematiek. Samen met de gemeenten Bornem en Sint-Katelijne-Waver werkte IGEMO een 5-pijler proefproject uit om deze problematiek aan te pakken. De aanvraag voor dit project bij OVAM (netheidsnetwerk) werd in 2014 goedgekeurd. Het doel van het project is een integraal zwerfvuilbeleid uit te werken om de netheid te verhogen op gewestwegen. De verworven kennis kan nadien toegepast worden op andere gewestwegen in Vlaanderen. Voor dit project selecteerde IGEMO samen met de gemeenten twee proefzones: de Heisbroekweg (N105) in Sint-Katelijne- Waver en de N16 in Bornem. Binnen dit project wordt op de 5 pijlers van een zwerfvuilbeleid gewerkt: infrastructuur, sensibilisatie en communicatie, omgeving, participatie en handhaving. In 2014 bracht IGEMO in kader van dit project de specifieke problematiek op de N16 en Heisbroekweg in kaart, werd overleg gepleegd met AWV en werden de eerste stappen voor de communicatiecampagne gezet. De campagne werd in 2015 uitgerold.op de kruispunten en strategische plaatsen werden borden geplaatst om de bestuurder attent te maken op zijn gedrag. Het effect van de borden wordt aan de hand van tellingen van het zwerfvuil voor, tijdens en na de campagne gemonitord. In 2016 werden de effecten van de campagne verder gemonitord. De gehanteerde methodieken en aanpak is samengevat in een draaiboek voor de aanpak van zwerfvuil op gewestwegen met focus op de samenwerking tussen gemeenten en het Agentschap Wegen en Verkeer. Het draaiboek wordt verspreid via OVAM, Kleine daad, groot resultaat zwerfvuil indevuilbak. 82 WERKDOMEIN RUIMTE

83 Duurzame ontwikkeling Duurzame evenementen Op het grondgebied van steden en gemeenten worden diverse evenementen en activiteiten georganiseerd door externe organisatoren of de gemeente zelf. Bij het organiseren van evenementen wordt in de meeste gevallen wel rekening gehouden met de afvalproblematiek. Kennis en expertise inzake andere thema s van duurzaam organiseren zijn vaak echter niet aanwezig. IGEMO maakte hiervoor o.a. gebruik van een nieuw ontwikkelde tool: de duurzame evenemententool. Sinds 2015 begeleidt IGEMO de gemeente Bornem om de evenementen, die doorgaan op haar grondgebied, in hun totaliteit te verduurzamen. Dat kan door niet enkel in te zetten op het thema afval, maar ook op andere vlakken: minder energie, duurzamere mobiliteit... In 2016 werden twee pilootevenementen geselecteerd. Deze 2 evenementen werden intensief begeleid naar een duurzamere organisatie van het evenement via een voormonitoring, een begeleiding en het evalueren van de effecten van de maatregelen. De geleerde lessen uit deze 2 trajecten werden mee verwerkt in een draaiboek om dit zo concreet mogelijk vorm te geven en maximaal af te stemmen op maat van de gemeente Bornem. In 2017 werd dit draaiboek mee opgenomen in het evenementenloket van de gemeente. Bij elke aanvraag van een evenement wordt nu automatisch de link gelegd naar een duurzaam evenement Burende boeren Onze regio wordt gekenmerkt door een sterke verstedelijking en een hoge bevolkingsdichtheid. Het behouden van land- en tuinbouw in het buitengebied is dan ook een belangrijke uitdaging. Samen met diverse partners zoals Rurant, Innovatiesteunpunt, Boerenbond, provincie Antwerpen en lokale besturen wil IGEMO aan een breder draagvlak voor de sector werken via initiatieven rond korte keten, het verhogen van het milieubewustzijn en innovatie. Als partner is IGEMO verantwoordelijk voor de pijler die werkt rond draagvlak. Onze jarenlange ervaring met buurten, werken aan kwalitatieve open ruimte en milieuthema s worden hierbij ingezet. Aan de hand van events op het landbouwbedrijf zelf wil het project Burende Boeren de landbouwer uit de anonimiteit halen en een duurzame communicatie, op maat van de noden van het bedrijf, opzetten met zijn buurt. Hierbij is het de bedoeling zijn troeven uit te spelen en het draagvlak voor de rurale ondernemer te verhogen. Het project heeft een duurtijd van 2 jaar en loopt in de gemeenten Berlaar, Bornem, Duffel, Puurs, Sint- Amands, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek. Naast deze gemeenten uit het werkingsgebied van IGEMO nemen ook de gemeenten Heist-op-den-Berg en Nijlen deel. WERKDOMEIN RUIMTE 83

84 TUINBOUW GLASTUINBOUW BOOMKWEKERIJ LANDBOUW MELKVEE VLEESVEE PAARDENFOKKERIJ SCHAPENFOKKERIJ HERMANS JAN FLANDERS ROSTI AGROSMET DILLEN BVBA VAN TOMME WIM TIELEMANS JEF B.VD BROECK GROBAR GEBROEDERS VERCAMMEN VAN WINKEL FRANS HERMANS JOANNES TIELEMANS GUY BVBA BALLMORE GEERTS GERRY DE BOSHOEVE PIETERS MARNIK CAUWENBERGHS - DE ROECK VAN DE PUTTE JAN BUSSCHOTS MARC Het project Burende boeren ging op 27 januari 2016 officieel van start. In 2016 werd samen met de lokale besturen een traject doorlopen voor de opmaak van een gemeentelijke kruispuntbank korte keten met een extra uitbreiding naar de opmaak van een inventaris van de eigen landen tuinbouw. Het volledige traject bestond uit 3 bijeenkomsten voor ambtenaren en schepenen en resulteert in een eigen overzichtslijst en een draaiboek. In 2017 werd op vraag van verschillende gemeenten een infomoment georganiseerd voor de lokale besturen rond duurzaam aankoopbeleid van voeding en catering in de gemeente. Tijdens de sessie werd opleiding aangeboden over de plaats die lokale producten kunnen innemen in het aankoopbeleid: welke bestekcriteria kan je hanteren, hoe kan je lokaal en eventueel bio aankopen? Er werd eveneens een lerend netwerkmoment georganiseerd rond de implementatie van het hedendaags landbouwbeleid in de gemeentelijke organisatie. WAAr Je TROTS op bent MAG Je TONEN Vanuit contacten met en feedback van land- en tuinbouwers tijdens overlegmomenten in kader van evenementen, het inspiratiemoment, individuele gesprekken blijkt de nood aan boer-buurt-events zeer divers. Naast input voor events vanuit de sector zelf nemen ook een aantal gemeenten initiatief om te werken rond het positief in beeld brengen van de landbouwsector in de gemeente. Volgende trajecten werden doorlopen: - Traject landbouwers lokaal bestuur: mijn gemeente als buur waarbij vertegenwoordigers van de lokale besturen een bezoek brachten aan 2 landbouwbedrijven. - Duffel: individueel traject met landbouwer. Tips en Tricks voor buren en boeren Klaar voor de start met buren en boeren EN NU Is Het aan JOU - Sint-Katelijne-Waver: herwerking Week van de Groentestreek. - Nijlen: een breder draagvlak voor de landbouw door uitwerking van bedrijfsbezoeken voor het vijfde leerjaar van de lagere scholen; - Berlaar: de landbouwer in beeld door de aanmaak van een folder waarin de landbouwers van Berlaar zich voorstellen. De derde pijler binnen het project focust vooral op individuele trajecten en noden van de landbouwbedrijven zelf. In 2016 werd met verschillende landbouwbedrijven een individueel innovatietraject gestart. De bedrijven kregen in 2017 verdere individuele begeleiding bij de opstart van hun verbredingsactiviteit of ze namen deel linken met Je sector en daarbuiten. With a little HELP FRIENDS of my Als landbouwer ben je een schakel in een groter geheel. De consument, de supermarkt, je collega-landbouwers je netwerk kan je communicatie versterken en verbreden. Daarnaast kan jij zelf ook je steentje bijdragen bij de representatie van je sector en mee bouwen aan een duurzaam draagvlak. Het is een cliché, maar wel echt waar. Samen spring je verder, zoals het project in Berlaar bewijst. Zin om zelf aan de slag te gaan met sociale media? Het Nationaal Agrarisch Centrum (NAC) voorziet een basis opleiding sociale media voor landbouwers. Wiaw11Xibcs Rurant VZW is een platform voor rurale ontwikkeling in de provincie Antwerpen. Boeren en buren is een project dat resoluut gaat voor een korte voedselketen. Consumenten kunnen producten bestellen die van boerderijen uit de buurt komen. t Grom in Sint-Katelijne-Waver is het eerste doemuseum in Vlaanderen rond groenten en tuinbouwerfgoed. LEGENDE Meer tips om duurzaam je event te organiseren kan je op vinden. Welk communicatiemiddel gebruik je? SMART FARMERS SMARTPHONES ON jong geleerd is oud gedaan SCHOOLBANKEN Misschien twijfel je over de nieuwswaarde van je boerderij of dat mensen toch niet geïnteresseerd zijn in je activiteiten. Niets is minder waar. Op sociale media kan je tonen dat je trots bent op wat je doet en gun je het publiek een blik achter de schermen. Vandaag de dag zie je door de apps je telefoon niet meer kies dus de app die het beste bij jou en je bedrijf past. Instagram gebruik je best voor het delen van de mooiste kiekjes van je boerderij en een kijkje achter de schermen via de Instagram Stories. Twitter is een platform voor korte statusupdates. Je bericht is beperkt tot 280 karakters, maar je kan ook foto s en video s delen. Bij Facebook heb je de optie om een pagina aan te maken. Zo kan de buurt je liken en kan je geregeld updates inplannen. Je kan er ook voor kiezen om een WhatsApp groep te starten met je dichte buren. Gebruik die vooral om ze te waarschuwen als ze door jouw activiteiten hinder kunnen ondervinden (hallo mestdag). Gebruik het niet als reclamekanaal, dat heeft niemand graag in zijn persoonlijke inbox. HET BEGINT Alleen op de Als landbouwbedrijf kan het echt lonen om in te zetten op een educatieve werking voor scholen in je buurt. Dat hoeft niet eens veel tijd te kosten en kan je een pak voordelen opleveren. Kinderen die nu beseffen waar hun eten vandaan komt, zullen bewuster consumeren in de toekomst. En via de kinderen worden ouders dan weer bewust gemaakt. Hoe kom je samen in beeld? IS OOK MAAR ALLEEN Samenwerking loont. Dat ervaar je zelf elke dag in je bedrijf. Ook in communicatie kan samenwerking zorgen voor een groter bereik van je boodschap en minder werk. Kortom, het loont de moeite om (potentiële) partners te contacteren. Sla de handen in elkaar en probeer samen met landbouwers uit je gemeente na te denken over een gemeenschappelijk communicatieactiviteit of -folder. In Nijlen staken De Bedrijfsgilde en het gemeentebestuur de koppen bij elkaar en kwamen zo op een aanbod voor gemeentescholen. Elke vrijdag voor de Dag van de Landbouw bezoeken klassen van het vijfde leerjaar drie landbouwbedrijven. Elke bedrijf stelt zich voor, vertelt meer over de werking en welke inspanningen het doet om duurzamer om te gaan met energie, water en grond. Zet je in op een themadag? Spreek af met je mede-landbouwers wie welke activiteit zal aanbieden. Op die manier vermijd je onderlinge concurrentie. Door de taken te verdelen, kan je je toespitsen op wat je écht leuk vindt. Ben je goed in het schrijven van teksten? Het aanleveren van foto s? Het bedenken van concepten? Maak gebruik van je talenten! aan een traject waarbij onderzocht werd hoe de afvalstromen van het bedrijf herwaardeerd kunnen worden. In totaal werden 97 ondernemers bereikt in het kader van Burende Boeren. Het project past in het Vlaams Programma voor Plattelandsontwikkeling (PDPO III) en wordt mee gefinancierd door het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling, de Vlaamse overheid en de provincie. 84 WERKDOMEIN RUIMTE

85 3.2.8 VERSTERKT STREEKBELEID Samenwerkingsverband In 2015 besliste de Vlaamse regering het (sociaal-economisch) streekbeleid te heroriënteren en het initiatief voor het Versterkt Streekbeleid (opvolger van de RESOC) bij de gemeenten te leggen. De conferentie van burgemeesters gaf op 11 maart 2016 opdracht aan IGEMO om als promotor voor dit project op te treden. Het dossier werd ingediend op 30 september 2016, goedgekeurd op 3 december 2016 en ging officieel van start op 1 januari De goedkeuring voor het project loopt tot en met 31 juli Binnen het Samenwerkingsverband engageren de 11 IGEMO-gemeenten zich om, samen met de sociale partners (werkgeversorganisaties Boerenbond, UNIZO en VOKA-KvK Mechelen, en de werknemersorganisaties ACLVB, ACV en ACW) en andere stakeholders (Provincie Antwerpen, POM, VDAB en IGEMO), de komende jaren het economische en arbeidsmarktgerelateerde streekbeleid richting te geven. Hiervoor werd een Beleidsgroep Sociaal-Economisch Beleid (Beleidsgroep SEB) in het leven geroepen, onder leiding van Sofie Joosen en Roel Dockx, resp. voorzitter en ondervoorzitter. Zij krijgen ondersteuning van een team Streekbeleid binnen IGEMO, met Els Cools als streekmanager. De Beleidsgroep wil vooral actiegericht aan het werk en bakende 6 concrete speerpunten voor de werking af: 1. Faciliteren van ondernemerschap. 2. Kernversterking/detailhandel. 3. Zorgen voor morgen. 4. Regio van talenten. 5. Opzetten van lerende netwerken 6. Rivierenland als sterk merk. In 2017 lag de klemtoon op socio-economische analyses van de regio (zowel economisch als arbeidsmarktgericht) en op het informeren van de leden van de Beleidsgroep SEB over de verschillende speerpunten. Deze informatie en analyses dienen als onderbouwing voor de op te zetten acties. Voor het speerpunt Rivierenland als sterk merk werd een marktverkenning en communicatieplanning opgestart. In het najaar van 2017 werd volop ingezet op de organisatie van Wijk-werken Rivierenland, een eerste concrete actie binnen het Samenwerkingsverband. Ook bij de hervorming van de Eerstelijnszorg, eveneens binnen het speerpunt Zorgen voor morgen, willen de regionale gemeentebesturen inzetten op sterke samenwerkingsverbanden. In het najaar 2017 vonden daarover verschillende overlegmomenten plaats. Het Samenwerkingsverband Versterkt Streekbeleid Rivierenland kadert in een ESF-oproep. De Vlaamse Overheid, Provincie Antwerpen, VOKA KvK-Mechelen en IGEMO zijn de financierders van het project. WERKDOMEIN RUIMTE 85

86 WERKDOMEIN MENS EN SAMENLEVING 4

87 4.1. SAMENLEVING EN WELZIJN SOCIALE DIENSTVERLENING Wijk-werken Rivierenland Op 7 juli 2017 vond de definitieve goedkeuring plaats van het Decreet betreffende wijk-werken en diverse bepalingen in het kader van de zesde staatshervorming (hierna: decreet wijkwerken). Het Besluit van de Vlaamse Regering betreffende wijkwerken werd definitief goedgekeurd op 29 september Wijk-werken vervangt het vroegere PWA-systeem. Het heeft als doel werkzoekenden met een grote afstand tot de reguliere arbeidsmarkt werkervaring te laten opdoen. Dat gebeurt door het uitvoeren van maatschappelijk relevante activiteiten binnen een reële arbeidsmarktomgeving op werkplekken op lokaal niveau bij een gebruiker. Het decreet legt de gemeenten een aantal taken op voor de regie (art. 13) en de organisatie (art. 14) van het wijk-werken. De gemeente kan die taken zelf uitvoeren, een samenwerkingsverband afsluiten of de organisatie van wijk-werken overlaten aan de VDAB. MEER INFO? WIJ HELPEN JE GRAAG VERDER VIA: wijk-werken-rivierenland@igemo.be Voor de organisatie van wijk-werken wordt gestreefd naar een minimale schaalgrootte van inwoners (afwijking mogelijk) om op een efficiënte manier te kunnen optreden als organisator wijk-werken. Om efficiëntie en effectiviteit te bevorderen en bestuurlijke verrommeling te voorkomen, duidden de 11 IGEMO-gemeenten, samen met Heist-op-den-Berg en Nijlen, IGEMO aan als overkoepelende organisator voor wijk-werken in de regio Rivierenland. Er wordt op lokaal vlak gewerkt binnen 4 clusters: Neteland (Berlaar, Heist-op-den-Berg, Lier en Nijlen); BODUKAP (Bonheiden, Duffel, Putte, Sint-Katelijne Waver); Mechelen; Klein-Brabant-Vaartland (Bornem, Puurs, Sint-Amands en Willebroek). In het najaar 2017 werden de modaliteiten voor het samenwerkingsverband Wijk-werken Rivierenland uitgewerkt en werden de praktische voorbereidingen voor de effectieve start op 1 januari getroffen. WERKDOMEIN MENS EN SAMENLEVING 87

88 Eerstelijnszorg Op 17 februari 2017 keurde de Vlaamse Regering de conceptnota Een geïntegreerde zorgverlening in de eerste lijn goed. Dit was het startschot voor de reorganisatie van de eerstelijnszorg in Vlaanderen. Het Vlaamse zorglandschap is te gefragmenteerd en bestaat uit teveel verschillende structuren. Het moet eenvoudiger, doelmatiger en transparanter. De lokale besturen krijgen een centrale rol in de nieuwe zorgorganisatiestructuren. In het middelpunt staan de zorgvrager en zijn mantelzorger, die maximaal de regie krijgen over organisatie van zorg voor de zorgvrager. Organisatorisch zal men overgaan tot de oprichting van eerstelijnszorgzones, regionale zorgzones en een Vlaams instituut voor de 1ste lijn. Een eerstelijnszone ( inwoners) wordt de belangrijkste geografische uitwerking van de hervorming binnen de eerste lijn. Hier komt het zwaartepunt van ondersteuning van de praktijk of dienstverlening en van intersectorale samenwerking tussen lokale besturen, welzijn en gezondheid te liggen. Het Agentschap Zorg en Gezondheid heeft in juli 2017 een oproep voor de vorming van eerstelijnszones gelanceerd en breed verspreid naar de organisaties die actief zijn in zorg en welzijn en de lokale openbare besturen. Op de Regionale Mandaatgroepen van juli, september en oktober 2017 stond de reorganisatie van de eerstelijnszorg in Vlaanderen, en meer specifiek de vorming van de eerstelijnszones en de regionale zorgzones, op de agenda. De leden van de Mandaatgroep lieten zich informeren over de komende wijzigingen en de verschillende afbakeningsvoorstellen tot oprichting van eerstelijnszones. De Regionale Mandaatgroep prefereert een afbakening van de eerstelijnszones die geënt is op de bestaande bestuurlijke samenwerking en organisatiestructuren. Dit impliceert dat gerekend wordt op een zorgregio met 19 gemeenten (gemeenten uit het arrondissement Mechelen + 6 extra gemeenten uit de huidige zorgregio Boom). De lokale besturen in het arrondissement Mechelen gaan ook uit van een afbakening van de eerstelijnszones conform de huidige kleinstedelijke zorgregio s. Aan de streekmanager van IGEMO werd gevraagd om het vormingsproces mee op te volgen en het standpunt van de Regionale Mandaatgroep te bewaken. 88 WERKDOMEIN MENS EN SAMENLEVING

89 4.2. DIERENWELZIJN PROJECTMANAGEMENT DIERENASIEL, ZEMST In 2005 sloten de gemeente Zemst en dierenbescherming Zemst vzw een huurovereenkomst voor een gemeentelijk terrein in de industriezone Cargovil in Zemst-Eppegem. Deze vzw bouwde er een Dierenopvangcentrum. De gemeenteraad van de gemeente Zemst besloot op 23 februari 2017 die huurovereenkomst op te zeggen. De opzeggingstermijn werd niet gerespecteerd door de vzw dierenbescherming Zemst en de gemeente vreesde een jarenlange juridische strijd. Om dit absoluut te vermijden, werd IGEMO aangesteld als bemiddelaar. Naast deze bemiddelingsopdracht zorgde IGEMO eveneens voor het uitvoeren van de selectieprocedure om een nieuwe exploitant te vinden. Na een positieve bemiddeling door IGEMO was de overname van het dierenasiel een feit en kon een nieuwe exploitant aangesteld worden. Op 27 januari 2018 heropende het Dierenopvangcentrum Zemst officieel de deuren. Bij de heropstart van het dierenasiel zal IGEMO de gemeente Zemst verder bijstaan omtrent de coördinatie en begeleiding van de nieuwe exploitant. WERKDOMEIN MENS EN SAMENLEVING 89

90 WERKDOMEIN BESTUUR 5

91 5.1. WERKING EN ORGANISATIE FINANCIEEL BEHEER (VERZEKERINGEN, FISCALITEIT, BTW, SUBSIDIES, BELASTINGEN ) Voor het afnemen van diensten en leveringen dienen lokale besturen de procedures te volgen inzake de wetgeving overheidsopdrachten. Deze tijdsinvestering staat vaak niet in verhouding tot het behaalde rendement. Door het bundelen van opdrachten in samenaankopen kunnen technische, financiële en organisatorische winsten behaald worden. De wetgever faciliteert de organisatie van samenaankopen, o.m. via de figuur van een opdrachtencentrale. Een opdrachtencentrale is een overheid die overheidsopdrachten en/of raamovereenkomsten in de markt zet voor werken, leveringen of diensten die zowel voor zichzelf als voor andere overheden bestemd kunnen zijn. Afnemende overheden zijn in dat geval niet verplicht om een gunningsprocedure te organiseren. Gezien de vele voordelen en de waaier aan toepassingsmogelijkheden zal IGEMO deze dienstverlening uitbreiden en ruimer bekendmaken WELZIJN/VEILIGHEID OP HET WERK (IGDPBW, VEILIGHEIDSCOÖRDINATIE ) GIDPBW De gemeenschappelijke interne dienst voor preventie en bescherming behartigt het welzijn op het werk voor ongeveer 4040 voltijdse equivalente werknemers. Tot de GIDPBW behoren 30 aangesloten besturen: 10 gemeentelijke besturen: gemeenten Berlaar, Bonheiden, Bornem, Duffel, Putte, Puurs, Sint- Amands, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek en stad Lier; 10 OCMW diensten: OCMW Berlaar, OCMW Bonheiden, OCMW Bornem, OCMW Duffel, OCMW Lier, OCMW Putte, OCMW Puurs, OCMW Sint-Amands, OCMW Sint-Katelijne-Waver en OCMW Willebroek; 3 politiezones: politiezone BoDuKaP, politiezone Klein-Brabant en politiezone Berlaar-Nijlen; de intergemeentelijke vereniging voor duurzaam afvalbeheer regio Mechelen (IVAREM); de intergemeentelijke vereniging voor ontwikkeling van het gewest Mechelen (IGEMO); 3 autonome gemeentebedrijven: AGB Putte, AGB Puurs en Solag Lier; Zorgbedrijf Klein-Brabant (in aanvraag sinds 13/03/2017) Hulpverleningszone Rivierenland (t.e.m. 30/06/2017). WERKDOMEIN MENS EN SAMENLEVING 91

92 In 2017 werd extra ingezet op het geven van opleidingen zoals bijvoorbeeld de opleiding kleine brandblusmiddelen, waarbij een innovatief digitaal brandblustrainingssysteem werd gebruikt. Ook de opmaak van risicoanalyses met betrekking tot brand werd verder uitgerold COMMUNICATIE EN MARKETING IGEMO zet een waaier aan communicatiemiddelen in om zowel de lokale besturen als de diverse doelgroepen (inwoners, bedrijven, verenigingen ) te informeren omtrent haar activiteiten en de projecten die in opdracht van de lokale besturen gerealiseerd worden. De website geeft een volledig overzicht van de dienstverlening van IGEMO. Particulieren en bedrijven vinden er alle mogelijke informatie terug over bouwkavels, woningen, bedrijfspercelen, kantoren, garages, bedrijfsruimten, woningen die IGEMO te koop of te huur aanbiedt. Ook andere productinformatie (leningen, scans ) wordt via de website bekendgemaakt. In 2017 bezochten meer dan bezoekers de IGEMO website en bekeken ze samen meer dan pagina s. Ook de vastgoedprojecten van IGEMO hebben sinds 2015 een eigen digitale stek op het web. Deze projectwebsites voor woonprojecten en bedrijventerreinen passen binnen de communicatiestrategie van IGEMO rond vastgoed. Elk project heeft zijn eigenheid en vraagt dan ook een op maat geformuleerde aanpak voor communicatie. In 2017 kregen heel wat van onze tools een nieuw jasje, o.a. het IGEMO activiteitenverslag, IGEMOmagazine en naamkaartjes ondergingen een complete make-over. Het IGEMO magazine, een huis-aanhuis informatieblad met nuttige info over onze activiteiten en projecten, viel begin november 2017 in de brievenbus bij meer dan gezinnen in onze regio. Gemeentelijke mandatarissen en personeelsleden worden zowel omtrent relevante beleidsmatige ontwikkelingen als de projectmatige dienstverlening geïnformeerd via diverse kanalen: een maandelijkse, digitale IGEMO nieuwsbrief (9 nieuwsbrieven in 2017); periodieke, digitale IGEMO nieuwsflashes i.f.v activiteiten en projecten (29 nieuwsflashes in 2017); periodieke rondgang (colleges van burgemeester en schepenen). Ook op sociale media zoals Twitter, Facebook en LinkedIn kan je IGEMO terugvinden en fungeren de IGEMO medewerkers als brand ambassadors. Op zaterdag 25 november 2017 organiseerde IGEMO de eerste Staten-Regionaal Rivierenland te Mechelen. Voor de communicatie rond de Staten-Regionaal werd geopteerd voor een afzonderlijke branding, met nadruk op een fris en strak ontwerp: uitnodiging, briefpapier, A4 map, website, banner, digitale nieuwsbrief Uitnodiging STATEN-REGIONAAL RIVIERENLAND 25 november WERKDOMEIN MENS EN SAMENLEVING

93 Enkele voorbeelden van communicatietools op het vlak van projectwerking: Wonen Klein-Brabant startschot Woonloket Op maandag 6 november 2017 gaven de gemeenten Bornem, Puurs en Sint-Amands het startschot voor het 'Woonloket', een nieuwe dienstverlening rond wonen. Deze dienstverlening, in samenwerking met IGEMO, past binnen het nieuwe intergemeentelijke project 'Wonen in Klein- Brabant'. Thuis in wonen WOONLOKET GRATIS ADVIES OVER AL JE WOONVRAGEN Ter ondersteuning van deze dienstverlening werden een folder, affiche en roll-up ontworpen om de zichtbaarheid van het Woonloket te verhogen. De start van het Woonloket in Klein- Brabant werd eveneens aangekondigd tijdens een persmoment in Bornem. Thuis in wonen DE WOONWINKEL gratis advies over al je woonvragen Wonen langs Dijle en Nete Woonwinkel flyers Sinds 2010 werken de gemeenten Berlaar, Bonheiden, Duffel, Putte en Sint-Katelijne-Waver samen aan hun lokaal woonbeleid in het intergemeentelijk project Wonen langs Dijle en Nete. De Woonwinkel houdt in elke gemeente wekelijks een info- en adviesmoment, aangevuld met een maandelijks avondspreekuur. Het complete aanbod van communicatietools voor de Woonwinkel werking in deze 5 gemeenten kreeg in een nieuwe look & feel. De woonadviseurs beschikken sinds najaar 2017 over bijkomende flyers, gericht op vragen rond woonkwaliteit, huurvragen, huursubsidies en aanvragen premies. WERKDOMEIN MENS EN SAMENLEVING 93

94 Burende boeren ondersteuning brochure Berlaar Naar aanleiding van de Dag van de Landbouw ging de gemeente Berlaar, in samenwerking met de landbouwraad, de uitdaging aan om actieve landbouwers op hun grondgebied in kaart te brengen. Aan de hand van een folder, die onder begeleiding van IGEMO werd uitgewerkt, stellen de actieve landbouwers in Berlaar zichzelf en hun landbouwbedrijf voor aan het grote publiek. BURENDE BOEREN TIELEMANS GUY BVBA TIELEMANS JEF B.VD BROECK HERMANS JAN VAN WINKEL FRANS BUSSCHOTS MARC Naast informatie over hun soort bedrijf bevat de folder ook bijkomende informatie rond thuisverkoop, opwekken hernieuwbare energie, beheersovereenkomsten... De folder werd verspreid in alle scholen. Op de Dag van de Landbouw kregen geïnteresseerde bezoekers het project ook toegelicht bij een roll-up banner met alle info over de deelnemers in Berlaar. LEGENDE TUINBOUW GLASTUINBOUW BOOMKWEKERIJ LANDBOUW MELKVEE FLANDERS ROSTI HERMANS JOANNES DE BOSHOEVE GROBAR VAN TOMME WIM BALLMORE GEERTS GERRY DILLEN BVBA AGROSMET GEBROEDERS VERCAMMEN PIETERS MARNIK CAUWENBERGHS - DE ROECK VAN DE PUTTE JAN De publicatie kadert binnen het project Burende Boeren, waarbij de nadruk ligt op het creëren van draagvlak voor landbouw in de regio. VLEESVEE PAARDENFOKKERIJ SCHAPENFOKKERIJ V.U.: GEMEENTEBESTUUR BERLAAR, MARKT BERLAAR 94 WERKDOMEIN MENS EN SAMENLEVING

95 Kmo-zone Winning verkoop bedrijfspercelen van start In najaar 2017 startte de verkoop van de bedrijfspercelen in kmo-zone Winning. Naast een commerciële brochure en infofiche werd deze verkoop ondersteund met een plaatselijk vastgoedbord langs de N16. Werfbord IGEMO kantoorgebouw Schoutetstraat See2Do! KMO-ZONE WINNING Bedrijventerrein Puurs In 2017 startten de verbouwingen aan het IGEMO kantoor in de Schoutetstraat. Deze werken werden aangekondigd met een werfbord (i.f.v. See2Do! project). VERBOUWING KANTOREN IGEMO De verbouwing van de kantoren van IGEMO is een demonstratiegebouw binnen het project See2Do! Het grensoverschrijdend Interreg VA Vlaanderen-Nederland keurde het See2Do!-project goed. In See2Do! werken Vlaamse en Nederlandse partners samen om inwoners aan te zetten tot de energetische renovatie van hun woning. Opdrachtgever: Schoutetstraat Mechelen Subsidiërende overheid: Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling Ontwerper: Ingenieur stabiliteit / technieken: Coordinator Veiligheid: Aannemer ruwbouw / afwerking: Aannemer afbraak / meubilair: Aannemer HVAC Aannemer elektriciteit COODE bvba - Minneveldstraat Kortenberg IRS STUDIEBUREAU bvba - Minneveldstraat Kortenberg MACOBO bvba - Industrieweg Tessenderlo WOCON NV - Meerstraat Londerzeel DILLEN BOUWTEAM NV - Puttestraat Balen COGEMA - Stadsestraat 51A 2250 Olen ELECTRO GEUKENS NV - Bevrijdingsstraat Ham WERKDOMEIN MENS EN SAMENLEVING 95