Afzet naar hoogste punt, elektrificatie komt eraan. Assetvisie trucks en trailers

Transcriptie

1 Afzet naar hoogste punt, elektrificatie komt eraan Assetvisie trucks en trailers ING Economisch Bureau maart 2018

2 Conclusie Afzet van trucks en trailers bereikt hoogtepunt in 2018 De afzet van nieuwe trucks groeit in 2018 naar verwachting tot (+4%) en de afzet van nieuwe trailers stijgt nog door naar (+5%). In 2019 doet de verkoop in beide markten een stap terug. De capaciteit is al ruimer en er is vooral op de trailermarkt is minder vervanging nodig Trucks Trailers Op de truckmarkt spelen twee andere factoren een rol: De basis voor structurele groei van het truckpark is smal Het Nederlandse truckpark zal slechts beperkt kunnen groeien. Dit komt vooral door de toenemende rol van buitenlandse voertuigen, maar ook door efficiëntere inzet van het park. 2. En de zware elektrische truck komt eraan - dit leidt tot verandering van de markt Brede introductie van zware elektrische trucks hangt boven de markt en gaat in aanloop naar zero emissie stadsvervoer in 2025 voor verandering zorgen. De afzet zal na 2020 pas echt gaan groeien, maar kan na 2018 leiden tot uitstel. Door Europese regels gaat de CO 2 -footprint de komende jaren al zwaarder meewegen bij investeringsbeslissingen. ING Economisch Bureau 2

3 Inhoud Inleiding Deze publicatie geeft een actueel beeld van de ontwikkelingen op de truck- en trailermarkt en de verwachtingen voor 2018 en De Nederlandse markt is het uitgangspunt, maar tegen een Europese achtergrond. Vervoer kent immers geen grenzen, wegtransporteurs hebben vestigingen in andere EUlidstaten en ook fabrikanten van trucks en trailers kijken Europees. ING vindt het belangrijk om de trends in de markt te volgen. Dit jaar publiceren we de 11 e editie. We hebben in die periode grote bewegingen van de markt gezien en het gaat nu voor de wind. Gebruikers van materieel zijn optimistisch en kijken vooruit. Tegelijkertijd komen er grote technologische veranderingen aan. Een van de belangrijkste is de brede introductie van middelzwareen zware elektrische trucks voor distributie in stad en regio. Dit is binnen enkele jaren een feit. Ook nu al wordt er kritischer gekeken naar de uitstoot. Dit zorgt ervoor dat de CO 2 -uitstoot van trucks steeds hoger op de agenda komt bij transporteurs en fleetowners. Wij wensen u veel leesplezier. Inhoudsopgave Conclusie 2 Inhoud 3 Hoofdstuk 1 Trucks Optimisme onder gebruikers van trucks en trailers Nieuwe trekkers zorgen voor groei truckpark 6 Basis voor structurele groei truckpark is smal Truckafzet bereikt hoogtepunt in Steeds zuiniger en inzicht verbruik stimuleren vervanging 9 Na een lange aanloop maakt de LZV een sprong 10 Elektrische trucks komen steeds meer in beeld 11 Hoofdstuk 2 Trailers Trailerpark groeit fors door Nederland trailerland Sterke trailermarkt houdt in 2018 nog aan 14 Bijlagen 15 1 Europese truckafzet licht vooruit 16 2 Europese marktaandelen dichter bij elkaar 17 3 Beperkt aanbod tweedehands Euro VI-trucks, beperkte vraag 18 Colofon 19 ING Economisch Bureau 3

4 Hoofdstuk 1 Trucks 1.1 Gebruikers van trucks en trailers Truckpark Nederland Truckmarkt Nederland 8 4

5 1.1 Gebruikers van trucks en trailers Optimisme onder gebruikers van trucks en trailers Investeringen transportmaterieel sterk opgeveerd Investeringen NL bedrijfsleven (index 2008 = 100) En het optimisme onder transporteurs is groot % bedrijven dat wil uitbreiden in transportmaterieel 40% 30% 20% Chauffeurstekort kan investeringen wel temperen Online vacatures chauffeurs per maand Transportmiddelen Totaal vaste activa * 10% 0% Bron: CBS, *ING Economisch Bureau Bron: TLN Bron: UWV Wegtransporteurs hebben wind in de rug Het gaat goed met het Nederlandse wegvervoer. In 2017 hebben transporteurs voor het vijfde jaar op rij een resultaatverbetering laten zien. 84% van de bedrijven geeft aan winst te hebben gemaakt wordt naar verwachting opnieuw een goed jaar, al zijn er ook uitdagingen. Investeringen zijn sterk opgevoerd In vergelijking met de totale investeringen door het bedrijfsleven, zijn de investeringen in trucks en trailers de afgelopen jaren sterk opgeveerd. Dit past in het procyclische patroon (na 2008 zijn deze investeringen juist teruggevallen). en optimisme onder transporteurs viert hoogtij Ondanks de forse investeringen blijven ondernemers optimistisch over nieuwe investeringen. Het ondernemersvertrouwen heeft zelfs het hoogste punt sinds de economische crisis bereikt. Meer transporteurs dan in piekjaar 2008 geven begin 2018 aan hun vloot te willen uitbreiden. Dit overtreft de groei van de transportvraag. Transporteurs lijken daarmee te willen anticiperen op toekomstige groei. Chauffeurstekort remt investeringen in Nederland af Transporteurs zien ook remmende krachten. Zo geven een meerderheid van de truckdealers*, maar ook andere marktpartijen, aan dat het chauffeurstekort investeringen bij afnemers af kan remmen. Door verdriedubbeling van het aantal vacatures in twee jaar speelt dit in 2018 nadrukkelijker mee. Ondanks de rationelere opstelling van transporteurs bij investeringsbeslissingen, zorgt dat er wel voor dat er meer aandacht is voor (luxe)opties, zoals een grotere cabine en airco (bijvoorbeeld special edition). *Bron: Enquête Bovag ING Economisch Bureau 5

6 1.2 Truckpark Nederland Nieuwe trekkers zorgen voor groei truckpark Het truckpark laat het dal achter zich en groeide in 2017 ruim 2% Truckpark per 01/01 van elk jaar en ontwikkeling (index 2008 = 100) Bron: CBS, ING Economisch Bureau, *Raming ING Economisch Bureau Gemiddelde leeftijd trucks daalt, maar blijft hoger dan in het verleden Gemiddelde leeftijd van het Nederlandse truckpark in jaren (naar segment) trekkers bakwagens bakwagens trekkers totaal Ook in 2018 groei truckpark door minder inruil bij nieuw verkoop Het Nederlandse park van trekkers en bakwagens heeft het dal duidelijk achter de rug en groeide in 2017 met 2,4% tot voertuigen (zie figuur). Dit is nog wel 7% minder dan begin De afgelopen twee jaar zijn er na lange tijd weer meer trucks verkocht dan ingeruild. Van 3 trucks inruilen en 2 nieuwe is het nu vaak weer 2 trucks inruilen en 3 nieuwe. Dit blijft het komende jaar het geval, waardoor het wagenpark ook in 2018 zal groeien (met ca. 2%). Uitbreiding truckpark komt volledig voor rekening van trekkers De recente groei van het truckpark is vrijwel volledig toe te schrijven aan de afzet van trekkers (voor opleggers). Het trekkerpark breidde bijna 4% uit en is na drie jaar bovengemiddelde afzet flink verjongd. Eenderde van de trekkers is 3 jaar of jonger. Ook de trend van bakwagens naar trekkers zet zich voort. Zo gebeurt supermarktdistributie inmiddels voor ca. 90% met trekker en oplegger. Eerder wezen we al op de verschuiving naar zowel trekkers als bestelwagens door de groei van e-commerce. Verjongingslag bakwagens blijft uit - minst schone diesels rijden in stad en regio In 2017 is de aanhoudende krimp van het bakwagenpark tot stilstand gekomen. De gemiddelde leeftijd is door nieuwe aanschaf iets gedaald, maar veel is het niet. Bakwagens zijn vaker specifiek gebouwd en duurder. Inzet voor 10 jaar is zeker geen uitzondering. Begin 2018 is nog steeds ruim 60% van de bakwagens ouder dan 7 jaar. Steden hebben de toegangs-eisen voor milieuzones (tenminste euro IV) de afgelopen jaren niet meer aangescherpt, maar streven op termijn wel naar emissievrij vervoer. In combinatie verklaart dit ook dat op afstanden tot 50 km de minste Euro VI-trucks worden ingezet. Bron: CBS, ING Economisch Bureau, aanname: > 7 jaar is gemiddeld 11 jaar ING Economisch Bureau 6

7 1.2 Truckpark Nederland Basis voor structurele groei truckpark is smal Invloed buitenlandse voertuigen in NL groeit, NL voertuigen steeds dichter bij huis Km s buitenlandse voertuigen in NL en Nederlandse voertuigen in buitenland (index 2010 = 100) Bron: CBS, ING Economisch Bureau Buitenlandse voertuigen in NL NL voertuigen in buitenland Nederlandse wagenpark steeds meer actief op eigen bodem Ondanks de positieve ontwikkeling van de vervoersvraag kan het Nederlandse truckpark slechts beperkt groeien. Voertuigen op buitenlands kenteken leggen meer kilometers af in Nederland, terwijl het aantal kilometers door Nederlandse voertuigen in het buitenland een dalende lijn laat zien. Zo is het aantal Nederlandse kilometers op Duitse snelwegen in 10 jaar tijd met meer dan een kwart afgenomen. Nederlandse transporteurs zijn meer actief in een kleinere cirkel en daarmee is de gemiddelde kilometrage per truck lager. Dit betekent niet dat er nu ruime overcapaciteit is. Bij kortere afstanden is er immers ook meer stilstand. Dit is een beeld dat ook in buurland België terug te zien. Groei lekt voor een groot deel weg naar het buitenland Van de groeiende vraag naar wegtransport komt daarmee slechts een deel terecht bij het Nederlandse wagenpark. Overigens betekent dit niet dat Nederlandse transporteurs helemaal niet profiteren van groei in internationaal transport. Via buitenlandse dochterondernemingen worden veel trucks op buitenlands kenteken ingezet voor internationaal vervoer. Stimulerende en remmende factoren voor de omvang van het Nederlandse truckpark In detailhandel en bouw jaagt de binnenlandse vervoersvraag en de inzet van het Nederlandse wagenpark aan. Kortere afstanden leiden veelal tot minder kilometers per dag en meer inzet van materieel De invloed van buitenlandse voertuigen blijft groeien. Verruiming van de cabotageregels (voorgesteld van maximaal 3 ritten in 7 dagen naar onbeperkt in vijf dagen) kan deze inzet verder vergroten. Het chauffeurstekort kan ook een groter beroep op het buitenland tot gevolg hebben. De grotere inzet van lange zware voertuigen (LZV s) tussen vaste punten zorgt voor efficiënter transport. Ladingplatforms en real-time benutten van data leiden tot een betere match tussen vraag en aanbod en minder leegrijden. ING Economisch Bureau 7

8 1.3 Truckmarkt Nederland Truckafzet bereikt hoogtepunt in 2018 Afzet trucks: omhoog in 2018, naar lager niveau in 2019 Ontwikkeling registraties trucks (>3,5 t), % export binnen 90 dgn en verwachting Bron: CBS, BOVAG, ING Economisch Bureau *Raming ING Economisch Bureau -3% 4% -11% *2018*2019* Registraties trucks (>3,5 t) normale vervangingscyclus Aandeel dat binnen 90 dagen weer is geëxporteerd Afzet trucks piekt op (+4%) in 2018, in 2019 volgt een stap terug De afzet van nieuwe trucks zal in 2018 naar verwachting hoger uitkomen op ca (+4%). Er komen weinig trucks uit de magere bouwjaren voor vervanging in aanmerking. De rest komt uit vervanging van de jaren ervoor, erna en uit uitbreiding. Per saldo zullen er In 2018 opnieuw minder trucks worden ingeruild dan verkocht. In 2019 volgt een stap terug in de afzet naar (-11%). De economie blijft goed draaien, maar het park is ruimer, er is minder te vervangen en er zullen distributeurs zijn die wachten op elektrische trucks (pagina 11).Wel blijft de afzet nog steeds boven het voortschrijdend 10-jaars gemiddelde van ca uitkomen. Sterke afzet vooral toe te schrijven aan trekkers en inhaalvraag bouwvoertuigen De opleving van de truckmarkt was de afgelopen jaren te danken aan de afzet van trekkers. In 2017 ging het om 2 op de 3 nieuwe trucks. De afzet van bakwagens leeft enigszins op met name door vervanging van bouwvoertuigen uit de periode Hiervan werden er door inhaalinvesteringen de afgelopen twee jaar twee keer zo veel geregistreerd dan twee jaar ervoor. Dit zet in 2018 naar verwachting nog door. Daarnaast zullen door uitlevering van een grote order bij Scania ook veel nieuwe defensievoertuigen geregistreerd worden. 10% van de Nederlandse afzet van nieuwe trucks na kentekening naar het buitenland Een kleine 10% van de Nederlandse afzet van nieuwe trucks verdwijnt na registratie binnen 90 dagen naar het buitenland. Deze trucks worden veelal overgebracht naar dochters van Nederlandse bedrijven in Midden- en Oost-Europa. Vanuit deze bases wordt dan internationaal vervoer met locale chauffeurs verricht. Dit aandeel loopt niet verder op, maar lijkt over het hoogtepunt heen. Dit betekent vermoedelijk dat er meer trucks rechtstreeks in deze landen worden verkocht en gekentekend. Bestelwagens blijven profiteren van de groeiende e-commerce 9% van de afzet bestond in 2017 uit middelzware trucks (bakwagens) van 3,5 tot 16 ton. 10 jaar geleden was dit nog 15%. Dit komt onder andere doordat bestelwagens meer in trek zijn voor bezorging van bijvoorbeeld pakjes en boodschappen binnen moderne logistieke concepten. Dit is nog klein, maar groeit hard. De totale afzet van bestelwagens steeg in 2017 met 4% opnieuw. ING Economisch Bureau 8

9 1.3 Truckmarkt Nederland Steeds zuiniger en inzicht verbruik stimuleren vervanging Het aandeel Euro VI-trucks vooral bij eigen vervoerders reden voor vervanging Aandeel Euro VI in het beroepsgoederenvervoer en eigen vervoer per begin van elk jaar 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Euro VI beroepsgoederenvervoer Bron: CBS *raming ING Economisch Bureau * 2018* Euro VI Eigen vervoer Eigen vervoerders blijven achter met vervanging van materieel Het aandeel Euro VI loopt bij transporteurs in 2018 naar verwachting op tot ca. 56%. Voor trekkers die internationaal worden ingezet voldoen relatief vaak aan de Euro VI-norm. gekoppelde kilometerheffingen in België en Duitsland hebben hierbij een (een extra) stimulerende werking. Containervervoer, geconditioneerd vervoer en bulkvervoer springen eruit. Met een Euro VI-aandeel van een derde in het wagenpark hebben vooral eigen vervoerders nog iets in te halen. Dit heeft onder andere te maken met de minder optimale inzet door minder kilometers en gaat relatief vaak om bakwagens. 2 e ronde vervanging: ook veel kleinere en middelgrote bedrijven investeren De afgelopen twee jaar is er door transporteurs en fleetowners veel materieel vervangen. Grote bedrijven lopen daarbij door betere financiële resultaten voorop. Nu kleinere transporteurs hun resultaten zien verbeteren, gaan zij ook meer over tot vernieuwing van het wagenpark. Zuinigere trucks blijft een incentive om te investeren Brandstofbesparing is door het directe voordeel een overweging om te gaan vervangen. Nadat 1:3 lange tijd het uitgangspunt was, is 1:4 is voor de nieuwste Euro VI-trucks (Euro VI D, die 01/09/18 wordt ingevoerd) bereikt. De laatste jaren zijn trucks met elke nieuwe generatie flink zuiniger geworden. Dit zorgt voor een efficiëntievooruitgang van gemiddeld 1%-2% per jaar en de rek is er nog niet uit. Verplichte transparantie over verbruik (VECTO) kan aanzetten tot vervanging Ook betere onderlinge vergelijkbaarheid van brandstofverbruik kan stimulerend werken. Vanaf 01/01/19 moeten truckfabrikanten in Europa volledige openheid geven over CO2-uitstoot/brandstofverbruik per volume/km of ton/km (vehicle engine calculation tool, VECTO). Duidelijkheid over de CO2-footprint vergroot de onderlinge vergelijkbaarheid van voertuigen en merken. In combinatie met verplichte monitoring en mogelijke toekomstige heffingen maakt dit de afweging tussen vermogen, inzet en emissie bij investeringsbeslissingen rationeler. ING Economisch Bureau 9

10 1.3 Truckmarkt Nederland Na een lange aanloop maakt de LZV een sprong Groeiversnelling LZV gaat doorzetten in 2018 Aantal vergunningen voor LZV s naar datum Bron: TLN, RDW, Raming ING Economisch Bureau Potentieel van LZV maakt verdubbeling binnen 5 jaar mogelijk Het afgelopen jaar hebben lange-zware voertuigen (LZV of ecocombi) een groeiversnelling in de afzet doorgemaakt. LZV s kunnen 20% tot 50% meer lading meenemen en stoten tot 30% minder CO 2 uit. Het aantal vergunningen hiervoor steeg in 2017 met zo n 400 tot 1.700, waarbij de zogenoemde B- double steeds meer de standaard wordt. Dit is nog steeds een kleine fractie van de afzet (3%) en het wagenpark (1,5%). De verwachting is dat dit tempo de komende tijd zal doorzetten en dat de LZV na ruim 15 jaar na de eerste proeven echt zal gaan profiteren van de voordelen. Verdubbeling van het huidige aantal binnen 5 jaar lijkt een redelijke verwachting. Stimulans voor verdere groei: Grote efficiëntievoordelen (minder brandstofverbruik, meer lading per rit en chauffeur). Ervaringen met veiligheid zijn boven verwachting positief. Het geografisch bereik is dankzij toelating in de Duitse deelstaat Nordrhein Westfalen toegenomen. In België wordt op termijn na een testfase ook toelating verwacht. Groei e-commerce/pakketvervoer. Toename van stads DC s werken de inzet van LZV s tussen DC s in de hand. Minder leegrijden door connectiviteit en meer (data)intelligence Obstakels voor groei: De Europese Commissie is nog niet overstag, waardoor inzet van LZV s beperkt blijft tot nationaal en bilateraal vervoer tussen landen die de LZV toestaan. Aanpassing van de richtlijn maten en gewichten blijft lastig. Door de beperking tot hoofdzakelijk snelwegen zijn LZV s niet flexibel en daarnaast moeten chauffeurs aan speciale kwalificaties voldoen. Ritplanningsystemen zijn lang nog niet altijd op LZV-inzet ingericht, wat de inzet in de praktijk beperkt. ING Economisch Bureau 10

11 1.3 Truckmarkt Nederland Elektrische trucks komen steeds meer in beeld Elektrificatie hangt boven de truckmarkt, overgangsfase van start De afzet van trucks op LNG of elektriciteit stijgt, maar het aandeel in het wagenpark is nog altijd minder dan 1%. Ook is de business case (TCO) door de hogere aanschafprijs nog steeds lastig sluitend te krijgen. Toch staat vergroening in de truckmarkt aan de vooravond van een versnelling. Voor zwaar vervoer op lange afstand blijft efficiënte inzet van diesel trucks de belangrijkste focus. LNG is nodig als transitiebrandstof. Maar elektrisch komt voor distributievervoer nadrukkelijk meer in beeld. Door toenemende concentratie op het binnenland heeft dit in Nederland een relatief grote impact. Bussen zijn een voorloper, hier tekent zich de groei van elektrisch in het wagenpark duidelijk af. In zal de afzetgroei van elektrische trucks nog niet uitbundig zijn, maar daarna volgt mede met de verbetering van de laadinfrastructuur versnelling. Het aanbod van (full-) elektrische trucks zal binnen enkele jaren groeien. De aangekondigde elektrische truck van Tesla is door afwijkende maten nog niet direct geschikt voor de Europese wegen, maar heeft Europese fabrikanten wel aangezet tot versnelling. Zo begint Volvo in 2019 met de verkoop van volledig elektrische trucks, hebben Mercedes en MAN een volledig elektrische truck gepresenteerd (die in 2021 in productie gaat) en komt ook VDL met een elektrische trekker. Waar nu nog alleen ombouw mogelijk is, zullen elektrische trucks dan direct worden uitgeleverd. Een groter aanbod zal de nog hoge prijs drukken. Er zijn drie redenen waarom de CO 2 -uitstoot de komende jaren snel belangrijker wordt: Binnensteden worden emissievrij in 2025 De breedgedragen ambitie van green deal 6 is om de Nederlandse stadscentra in 2025 emissievrij te krijgen. In aanloop zullen steeds meer elektrische voertuigen worden ingezet en uitgaande van reguliere vervangingscyclus van tenminste 5 tot 7 jaar bereiken we het moment dat de economische levensduur van trucks bedoeld voor de binnenstad door de transitie wordt beïnvloed. Truckdealers geven al aan dat dit een thema is bij investeringsafwegingen en dit zal toenemen. Bussen leiden de weg in groei elektrische trucks % elektrische voertuigen in het wagenpark per 01/01 van elk jaar 4% 3% 2% 1% 0% Parkaandeel elektrische bussen Bron: CBS, ING Economisch Bureau Parkaandeel elektrische trucks Zero-emissie stadsvervoer De CO2-uitstoot van de transportsector stijgt in plaats van daalt De CO2-uitstoot van de transportsector is vanwege een stijgend aantal kilometers in Nederlands in 2017 weer gestegen (met 4%). De ambitie van de sector om de CO2-uitstoot in 2030 met 50% terug te dringen ten opzichte van 2015 is daarmee ver weg. Mede gezien de versnelde reductie die het kabinet Rutte III wil doormaken (-49% ten opzichte van 1990 in 2030), kan stimulering of regelgeving t.b.v. vergroening in transport niet uitblijven. De aandacht van verladers en transporteurs voor de CO 2 -footprint toe Verladers rapporteren steeds vaker over de CO2-footprint en daarmee wordt het ook een steeds belangrijker onderwerp. Zo heeft een aantal grote verladers waaronder Unilever in mobiliteitsinitiatief EV100 vastgelegd in te zetten op elektrisch vervoer. Ook een partij als Albert Heijn ziet een ruimer aanbod van elektrische voertuigen met belangstelling tegemoet. ING Economisch Bureau 11

12 Hoofdstuk 2 Trailers 2.1 Trailerpark Nederland Trailermarkt Nederland 14 12

13 2.1 Trailerpark Nederland Trailerpark groeit fors door Nederland trailerland Trailerpark is 14% groter dan in 2009 en 2015 Ontwikkeling trailerpark per 01/01 van elk jaar (2008 = 100) Bron: CBS, ING Economisch Bureau opleggers totaal aanhangwagens Trailervloot groeit met 5% opnieuw fors In 2017 is het trailerpark met bijna 5% gegroeid naar bijna eenheden begin Dit is alweer zo n 14% groter dan ten tijde van de vorige piek begin 2009 en begin 2015 toen het keerpunt optrad. In de vloot zijn de gesloten trailer en koeltrailer belangrijker geworden. Weinig afstoot, veel nieuw De afgelopen twee jaar was maar liefst de helft van de nieuwe trailerverkoop bestemd voor uitbreiding van de vloot. Dit betekent dat transporteurs en fleetowners groeien. Er wordt tegelijkertijd weinig ingeruild. Zo hebben trailerverhuurders (ca. 25% van het park) de opschoning van het park achter de rug en groeien weer. Redenen voor het aanhouden van trailers kunnen zijn: de beperkte opbrengst op de tweedehandsmarkt en het creëren van extra flexibiliteit met het oog op groei. Gesloten en koeltrailers groeien bovengemiddeld Groei typen trailers in het park begin begin % 10% 0% Bron: RAI Vereniging, RDC, ING Economisch Bureau Gemiddelde leeftijd ondanks nieuwe afzet niet omlaag In de leeftijdsopbouw van het park is een tweedeling te zien. De recente spurt in de afzet zorgt voor verjonging van het trailerpark bij transporteurs. Doordat trailers van de vorige piekgeneratie nog veel rondrijden, zorgt dit tegelijkertijd voor veroudering. Het aandeel opleggers ouder dan 10 jaar stijgt nog steeds (nu 44%). Hetzelfde geldt voor de steeds minder populaire aanhangwagens waarvan bijna tweederde ouder is dan 10 jaar. De sterke groei van de afzet kan daarmee niet voorkomen dat de gemiddelde leeftijd het afgelopen jaar weer iets is opgelopen tot ca. 8,8 jaar. Tankwagens zijn per saldo het oudst, 60% van het park is ouder dan 10 jaar. NL-trailerpark redelijk gelijk op met EU-vervoer Vervoersprestatie EU 28 (ton/km) vs groei NL trailerpark (index 2008 = 100) NL Trailerpark vervoersprestatie EU * Bron: Eurostat, CBS, *Raming ING Economisch Bureau (vervoersprestatie) Europese transportmarkt leidend voor trailerpark Door de gunstige motorrijtuigenbelasting, verzekeringsen keuringsvoorwaarden is Nederland een gunstig registratieland voor trailers en dit blijkt populairder dan ooit. Dit zorgt ervoor dat internationale groei van het wegtransport ook in Nederland neerslaat. Als we de vergelijking maken met de vervoersprestatie van het Europese wegvervoer, dan gaat de groei redelijk gelijk op (zie figuur). Er is wel royaal geïnvesteerd en dat is ook kenmerkend voor de trailermarkt die procyclisch is. ING Economisch Bureau 13

14 2.2 Trailermarkt Nederland Sterke trailermarkt houdt in 2018 nog aan Trailermarkt houdt sterke afzet in 2018 nog vast Ontwikkeling trailerafzet, verwachting (> 3,5t) Bron: CBS, *Raming ING Economisch Bureau Verdere concentratie trailermarkt blijft uit Ontwikkeling Nederlandse marktaandelen trailers (boven de 1%) 2016 en Krone 24,5% 25,7% Schmitz 22,6% 21,5% Kögel 4,0% 5,3% Pacton 5,2% 4,4% D-tec 4,1% 4,0% Burg - LAG 2,6% 3,0% Van Hool 3,5% 2,6% Bron: RAI Vereniging/RDC, ING Economisch Bureau normale vervangingscyclus 18% * 2019* 5% -18% Broshuis 2,1% 2,6% GS 1,4% 1,6% Veldhuizen 1,3% 1,2% Nooteboom 1,3% 1,2% Knapen 1,0% 1,3% Overigen 26% 25,5% Trailermarkt maakt nieuwe hoogtij fase door De Nederlandse trailermarkt heeft met 2017 het sterkste jaar sinds 2008 achter de rug. Trailerbouwers zagen de Nederlandse afzet oplopen naar (+18%). Dit is vergelijkbaar met de hoogtijfase van De verdere groei in 2017 is vooral toe te schrijven aan gestandaardiseerd materieel. Er is meer vraag naar standaard schuifzeilopleggers (+29%) en containerchassis (+34%). Dit is te danken aan toenemende Europese inzet en opleving van het containervervoer in de zeehavens. Recordafzet en piek verwacht in 2018 Naar verwachting zal de trailerafzet in 2018 opnieuw een goed jaar doormaken en pieken rond trailers. Het optimisme onder transporteurs en fleetowners is groot. De goed gevulde orderportefeuilles die bij specialistische bouwers begin 2018 tot diep in het jaar reiken, wijzen ook op een nieuw sterk jaar. Dit betekent dat de afzet opnieuw fors hoger uitpakt dan het 10-jaars voortschrijdend gemiddelde dat rond de ligt. De gunstige marktomstandigheden vertalen zich na lange tijd ook in hogere afzetprijzen voor trailerbouwers. In 2019 volgt natuurlijke correctie door zwakke vervangingsvraag Na een nieuw topjaar volgt naar verwachting een natuurlijke correctie op de trailermarkt in De afzet valt daarbij terug naar eenheden, overigens nog altijd een heel behoorlijk niveau. Hierbij speelt dat er over de hele linie fors is uitgebreid en dit gaat normaliseren. Belangrijker is echter dat vervanging van trailers uit de magere jaren 2009 en 2010 zicht aandient. Doordat de economie naar verwachting ook in 2019 blijft groeien, is er ook dan uitbreiding, maar het totale investeringsniveau zal lager liggen. Wel kan terugkeer van douane formaliteiten voor export naar het Verenigd Koninkrijk door brexit voor vertraging in de havens en daardoor extra inzet van trailers zorgen. Kleine trailerbouwers profiteren van grotere vraag naar maatwerk Na steeds meer kale standaardisatie is er nu weer ruimte voor kleine bouwers, die maatwerk leveren. Daarbij is er vanuit het bouwgerelateerde vervoer weer meer vraag naar specials en stijgt de vraag naar containerchassis. Dit biedt meer ruimte aan kleine fabrikanten (specialisten). In termen van omzet is hun marktaandeel groter dan in aantallen, omdat gespecialiseerde opleggers twee tot vier keer zo duur kunnen zijn. Op lange termijn winnen koeltrailers nog steeds aan populariteit. ING Economisch Bureau 14

15 Bijlagen 1-2 Truckmark Europa 16 3 Tweedehands truck- en trailermarkt 18 15

16 Bijlage 1 Truckmarkt Europa Europese truckafzet licht vooruit Herstel Europese truckafzet vlakt af Ontwikkeling truckverkopen EU/EFTA (> 3,5 ton) (2008 =100) Ontwikkeling afzet grotere Europese transportlanden 2017 en groei 2017 t.o.v Bron: ACEA, ING Economisch Bureau (-7%) Belangrijkste ontwikkelingen De Europese verkoop van trucks steeg na de stevige groei in 2016 met 1% in Dit ligt ruim boven het 10-jaars gemiddelde, maar nog ruim 10% minder dan in Polen is het enige grote Europese land waar de afzet fors hoger ligt dan in De Roemeense markt is tussen 2012 en 2017 ruimschoots verdubbeld, maar laat nu een correctie zien. De Italiaanse markt houdt na herstel stand, al blijft de afzet fors lager dan in Grootste markt Duitsland is goed bij met aanschaf van Euro VI-trucks. In 2017 werd bijna 60% van de kilometers op Duitse snelwegen daarmee gereden. In België heeft de Euro VI-truck nog terrein te winnen. 43% van de snelwegkilometers werd in de 1 e helft van 2017 daarmee gereden. Per saldo wordt een lichte groei van Europese truckafzet verwacht. Verenigd Koninkrijk België Frankrijk (4%) (+7%) Spanje Nederland (+0%) (-3%) Duitsland Italië Polen (-1%) Tsjechië (+5%) (+4%) (-10%) Roemenië (-24%) Opvallend is dat DAF Eindhoven - die voor de Europese markt produceert de productie op 1 april 2018 in een jaar tijd 2017 in vier stappen heeft verhoogd van 210 trucks naar 240 trucks per dag. Dit ligt dichtbij de piek van 250 trucks in 2008 en is te danken aan de populariteit van de nieuwe serie en groeiende vraag uit Oost-Europa (o.a. Rusland). ING Economisch Bureau 16

17 Bijlage 2 Truckmarkt Europa Europese marktaandelen dichter bij elkaar DAF blijft marktleider in Nederland, Mercedes in Europa. Verschuiving zowel nationaal als internationaal heel beperkt. Marktaandelen truckmarkt Nederland (>3,5 ton) en Europa (> 6 ton) in 2017 en 2016 Europa ,4% 15,6% 14,4% 14,7% 13,8% 11,1% 8,0% 2,0% Europa ,1% 15,9% 14,6% 14,6% 14,0% 11,3% 7,6% 2,0% NL % 10% 29% 19% 15% 3% 3% 3% NL % 11% 30% 18% 16% 3% 3% 3% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Mercedes MAN DAF Volvo Scania Iveco Renault Overigen (waaronder GINAF) Bron: RAI Vereniging, RDC, MAN, ING Economisch Bureau. NL > 3,5 ton, Europa > 6 ton. In de praktijk heeft dit verschil nauwelijks impact op de cijfers Belangrijkste ontwikkelingen DAF blijft in Nederland in 2017 marktleider, gevolgd door Volvo, Mercedes en Scania. De bewegingen in marktaandelen van de big 5 bleven in 2017 in Nederland binnen de 1-procentpunt. Op lange termijn is het aandeel van DAF in Nederland teruggelopen en Mercedes gestegen. Het marktaandeel van markleider DAF is een klein procent gedaald tot 29,5%. Mogelijk heeft dit te maken met de nieuwe XF-serie (vanaf zomer 2017 in productie), waardoor bedrijven hun aankoop hebben uitgesteld. In het middensegment 3,5 ton tot 16 ton (9% van de markt) heeft Mercedes met 26% nog steeds een leidende positie. In 2017 steeg het marktaandeel van DAF hier naar 22% en Iveco naar 18%. In Europa lijken de marktaandelen steeds evenwichtiger verdeeld te worden, in vergelijking met 2016 is het beeld stabiel. ING Economisch Bureau 17

18 Bijlage 3 Tweedehands markt trucks en trailers Beperkt aanbod tweedehands Euro VI-trucks, beperkte vraag Belangrijkste ontwikkelingen trucks Fabrikanten verstrekken nauwelijks meer terugkoopverklaringen voor nieuwe trucks. Soms nog wel voor 4-5 jaar. Bovendien worden er nu minder trucks ingeruild dan nieuw aangeschaft. Dit beperkt het aanbod van jong-gebruikte Euro VI-trucks tot 3 jaar. Het aanbod van eerste generatie Euro VI-trucks uit de periode is ruimer Tweedehands Euro VI-trucks worden wel in Oost-Europa afgezet, maar export naar andere delen van de wereld is (nog) lastig vanwege de vereiste brandstofkwaliteit. Euro V is uit de gratie door snelle verbetering Euro VI en te veel kilometers (> 800k kilometers is duidelijk minder gewild). De inruilwaarde van Euro V-trucks is aanzienlijk gedaald. Het verschil in tweedehands inruilwaarde tussen de grote merken wordt steeds kleiner. Ook op de tweedehandsmarkt is er veel belangstelling voor bouwvoertuigen. Ter overbrugging van de periode tot beschikbaarheid van betaalbare elektrische trucks neemt de tweedehands vraag naar conventionele bakwagens toe. Belangrijkste ontwikkelingen trailers De vraag naar tweedehands groeit mede omdat de levertijden van nieuw materieel weer oplopen. Er is meer vraag naar dichte opleggers, minder naar schuifzeil opleggers De belangrijke Russische markt is open voor tweedehands trailers, maar importhefftingen maken export vaak niet interessant. Prijzen op de tweedehands trailermarkt laten een stabiel beeld zien. ING Economisch Bureau 18

19 Meer weten? Auteur Rico Luman Econoom Kijk op ing.nl/kennis en volg ons op Twitter Met medewerking van Max Erich Henk van den Brink Maurice van Sante ING Economisch Bureau ING Economisch Bureau ING Economisch Bureau Met dank aan Michiel Bremmers Machiel Bode Peter Leegstraten Henk Rotman Aad Verkade Fred Schouten Niels van Kooten André Menzing Ivar ten Tuijnte ING Lease ING Ahold Delhaize Bovag Bovag Iveco Schouten Kleyn Trucks KRONE MAN Trucks Diederick Timp Jan van Gelderen Rik Pronk Remko Tekstra Tom van Steijn Jan de Vries Eric Visser Ambro Smit Tim de Jong George Seitzinger En anderen Mercedes Benz NL Mercedes Benz NL Pacton RAI Carrosserie NL RAI Carrosserie NL Scania Nederland TIP Trailer Services TLN BigTruck.nl,Trailertotaal.nl Volvo van Dijk *Met speciale dank aan Bovag/TDA voor het uitzetten van een enquête onder haar leden Disclaimer Deze publicatie is opgesteld door de Economic and Financial Analysis Division van ING Bank N.V. ( ING ) en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. Deze publicatie is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Deze publicatie is louter informatief en mag niet worden beschouwd als advies in welke vorm dan ook. ING betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijke zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in deze publicatieheeft gebaseerd niet onjuistof misleidend is. INGgeeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. INGnoch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk-en zetfouten in deze publicatie.de informatie in deze publicatie geeft de persoonlijke mening weer van de Analist(en) en geen enkel deel van de beloning van de Analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uitoefening van hun vak. De informatie in deze publicatie kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk-en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Niets in deze publicatie mag worden gereproduceerd, verspreid of gepubliceerd door wie dan ook voor welke reden dan ook zonder de voorafgaande uitdrukkelijke toestemming van de ING.Alle rechten zijn voorbehouden. ING Bank N.V. is statutair gevestigd te Amsterdam, houdt kantoor aan Bijlmerplein 888, 1102 MG te Amsterdam, Nederland en is onder nummer ingeschreven in het handelsregister van de kamer van koophandel. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. Voor nadere informatie omtrent ING policy zie De tekst is afgesloten op [12 maart 2018]. ING Economisch Bureau 19