8 t/m 15 september 2013

Transcriptie

1 8 t/m 15 september 2013 Saxion Lerarenopleiding Programmaboekje Hengelo M.A. de Ruyterstraat 3 & Bibliotheek Hengelo Beursstraat 34

2 Week van de Alfabetisering 2013 In Nederland hebben ongeveer 1,1 miljoen mensen tussen de 16 en 65 jaar grote moeite met lezen en schrijven. Om Nederland meer geletterd te krijgen, is het belangrijk dat iedereen een steentje bijdraagt. Daarom organiseert Stichting Lezen & Schrijven jaarlijks de Week van de Alfabetisering. Dit jaar vindt de Week van de Alfabetisering plaats van zondag 8 september tot en met zondag 15 september. Tijdens deze week organiseren Bibliotheek Hengelo en Saxion Lerarenopleiding Hengelo een serie activiteiten voor studenten van Saxion, leraren, onderwijsadviseurs, docenten en inwoners van Hengelo om de aandacht te vestigen op het belang van geletterdheid. `Boek je toekomst! Het thema van de Week van de Alfabetisering 2013 is 'Boek je toekomst'. Hiermee laten we weten dat het kunnen lezen en schrijven essentieel is voor de invulling van je toekomst. Wanneer je onvoldoende taalvaardig bent, kun je je talenten onvoldoende benutten. Er gaat een wereld voor je open wanneer je kunt lezen en schrijven: een wereld waarin je je eigen doelen kunt halen en je grenzen kunt verleggen. Een wereld waarin je je vrij kunt bewegen en waaraan je mee kunt doen. Kortom: lezen en schrijven leidt tot een beter toekomstperspectief! Tijdens de Week van de Alfabetisering willen we het belang van geletterdheid op verschillende manieren onder de aandacht brengen van aankomende leraren, het onderwijsveld en inwoners van Hengelo. In dit programmaboekje kun je hier meer over lezen. We wensen je een leerzame week toe! Inschrijven Een aanzienlijk deel van het programma is toegankelijk voor iedereen. Dat geldt in elk geval voor de programmaonderdelen in de Bibliotheek Hengelo. Je kunt je inschrijven via: Voor de programmaonderdelen die plaatsvinden bij de Saxion Lerarenopleiding Hengelo is een deel ingeroosterd voor alleen pabo studenten en een deel vrij toegankelijk. Onderaan de beschrijving van elk programma kun je zien of inschrijving mogelijk is. Inschrijven kan via de website van het Kenniscentrum Onderwijsinnovatie: Wacht niet te lang met inschrijven, want VOL = VOL. 1

3 Weekprogramma Maandag 9 september uur Opening Week van de Alfabetisering Pabo Hengelo door Gabi Brühne, Erik Lievers en Hanneke Wentink uur Taal voor het Leven Pabo Hengelo door Lidy Hampsink en Veronica Diepeveen uur Signalering van laaggeletterdheid Pabo Hengelo door Lidy Hampsink uur Taalcafé en Taalprogramma s Pabo Hengelo door Ineke Helder en Marijke Siekmans Dinsdag 10 september uur VoorleesExpress in Twente Pabo Hengelo door Karien van Buuren uur NT1-onderwijs aan volwassenen Pabo Hengelo door Anita Schuurman uur Taalmeter Bibliotheek Hengelo door Ineke Helder uur Mensen zijn verhalenvertellers Pabo Hengelo door Mark Mieras uur Forum (Laag)geletterdheid en levensgeluk Pabo Hengelo uur o.l.v. Hanneke Wentink Lezing over kind en z n brein Bibliotheek Hengelo door Mark Mieras Woensdag 11 september uur Taal voor het Leven Pabo Hengelo door Lidy Hampsink en Veronica Diepeveen uur Signalering van laaggeletterdheid Pabo Hengelo door Lidy Hampsink uur Communicatie voor laaggeletterden Pabo Hengelo door Anne van der Meiden uur Forum (Laag)geletterdheid en levensgeluk Pabo Hengelo uur o.l.v. Hanneke Wentink Communicatie voor laaggeletterden Bibliotheek Hengelo door Anne van der Meiden Donderdag 12 september uur Het belang van een positieve leesattitude Pabo Hengelo door Anke Kranendonk uur Het belang van een positieve leesattitude Pabo Hengelo door Anke Kranendonk Vrijdag 13 september uur VoorleesExpress in Twente Pabo Hengelo door Karien van Buuren uur NT1-onderwijs aan volwassenen Pabo Hengelo door Anita Schuurman uur Taalcafé en Makkelijk Lezen Plein Bibliotheek Hengelo door Ineke Helder en Annemarie Nijman 2

4 Programma per dag Maandag 9 september 2013 Locatie: Saxion Lerarenopleiding Hengelo, M.A. de Ruyterstraat uur Opening Week van de Alfabetisering Collegezaal door Gabi Brühne, directeur a.i. Saxion Lerarenopleiding Hengelo, Erik Lievers, wethouder onderwijs gemeente Hengelo en Hanneke Wentink, lector Functionele geletterdheid in doorlopende leerlijnen De Week van de Alfabetisering wordt officieel geopend door de directeur a.i. van Saxion Lerarenopleiding Hengelo (voorheen Hogeschool Edith Stein). Erik Lievers vertelt wat de gemeente Hengelo onderneemt om laaggeletterdheid binnen de gemeente te bestrijden. Hanneke Wentink legt de relatie tussen laaggeletterdheid en haar lectoraat. Vervolgens vertonen we een film over wat laaggeletterdheid betekent voor mensen. Voor meer informatie: Doelgroep: studenten (VK2A) en vrije toegang op inschrijving Inschrijving: uur Taal voor het Leven Collegezaal door Lidy Hampsink, regiocoördinator Taal voor het Leven Twente i.s.m. Veronica Diepeveen, taalambassadeur Taal voor het Leven is een project van Stichting Lezen & Schrijven dat in zes regio s is opgezet. Twente is één van die regio s. Het doel van het project is om meer laaggeletterden te bereiken dan tot nu toe is gelukt. Bestaande lokale kennis en infrastructuur wordt benut, versterkt en verbreed, nieuwe manieren uitgeprobeerd en resultaten gemeten en inzichtelijk gemaakt. Taal voor het Leven verbindt de wereld van de vrijwilligers die cursisten vinden, enthousiasmeren en begeleiden en de wereld van professionele docenten die naast lesgeven ook vrijwilligers ondersteunen en opleiden. Tijdens deze lezing vertelt Lidy Hampsink welke activiteiten in Twente zijn opgezet en hoe (aankomende) leraren kunnen bijdragen aan het terugdringen van laaggeletterdheid in de regio. Voor meer informatie: Doelgroep: studenten (VK2A) en vrije toegang op inschrijving Inschrijving: uur Signalering van laaggeletterdheid Collegezaal door Lidy Hampsink, regiocoördinator Taal voor het Leven Twente Tijdens deze praktische workshop leer je hoe je laaggeletterdheid kunt signaleren bij ouders van kinderen op de (stage)school en krijg je handvatten hoe je het gesprek hierover met hen kunt voeren. Je gaat zo n gesprek ook oefenen met klasgenoten. Doelgroep: studenten (VK2A) 3

5 uur Taalcafé Serrerestaurant door Ineke Helder, kwartiermaker Maatschappelijke Participatie gemeente Hengelo i.s.m. vrijwilligers en deelnemers taalgroepjes Elke vrijdagmiddag oefent een groep vrijwilligers van het Taalpunt Menthol in de bibliotheek met (laaggeletterde) anderstaligen het spreken van de Nederlandse taal. Voor deze speciale gelegenheid komt het Taalcafé vandaag naar Pabo Hengelo (voorheen Edith Stein). Je kunt meepraten en meedoen in de taalgroepjes. De deelnemers krijgen na afloop een rondleiding door de school van studenten die deelnamen aan de taalgroepjes. Wil je graag taalgroepjes ontmoeten in de bibliotheek, dan ben je aanstaande vrijdag van harte welkom in Café CoffeeStar in de bibliotheek. Voor meer informatie: Doelgroep: studenten en vrije toegang op inschrijving Inschrijving: uur Digitale programma s voor laaggeletterden Lokaal 2.07 door Marijke Siekmans, taalregisseur bij Taal voor het Leven Er bestaan verschillende webbased programma s waarmee laaggeletterden lezen en schrijven kunnen oefenen. Als je nieuwsgierig bent naar deze programma s, dan staan ze in dit computerlokaal voor je klaar. Je kunt ook de Taalmeter doen. De Taalmeter is een online screening waarmee organisaties op een snelle en eenvoudige wijze mensen op het spoor kunnen komen die mogelijk moeite hebben met lezen en schrijven. Verder liggen er ook werk- en leesboeken voor laaggeletterden ter inzage. Voor meer informatie: Doelgroep: vrije inloop, inschrijven niet nodig Inschrijving: nee 4

6 Dinsdag 10 september 2013 Locaties: Saxion Lerarenopleiding Hengelo, M.A. de Ruyterstraat 3 (overdag) Bibliotheek Hengelo, Beursstraat 34 ( s avonds) uur VoorleesExpress in Twente Collegezaal Pabo door Karien van Buuren, projectleider VoorleesExpress Overijssel De VoorleesExpress introduceert het voorleesritueel in taalarme en laaggeletterde gezinnen. De voorlezer laat zien hoe leuk boeken zijn en geeft ouders handvatten om zelf voor te lezen. In dit uur horen studenten meer over het project, de doelen en de werkwijze. In het derde jaar zul je ook zelf meedoen aan het project. "Amina onthoudt de verhalen allemaal. Vaak ligt ze 's avonds stiekem met het lampje aan in bed nog boekjes te kijken." (Safae, moeder) Voor meer informatie: Doelgroep: studenten (VO2B) uur NT1-onderwijs aan volwassenen Collegezaal Pabo door Anita Schuurman, docent ROC van Twente Tijdens deze presentatie vertelt Anita Schuurman hoe het ROC van Twente het onderwijs aan laaggeletterde volwassenen vormgeeft. Je kunt daarna al je vragen stellen die in je opkomen rondom dit onderwerp. Vervolgens krijg je een praktische opdracht (een lees- of schrijfopdracht om zelf te maken of een casus) waarin je de problematiek van een laaggeletterde kunt ervaren. Aan het eind van de lezing kun je je inschrijven voor het bijwonen van een taalles aan volwassenen op het ROC. Voor meer informatie: Doelgroep: studenten (VO2B) uur Taalmeter Bibliotheek Hengelo door Ineke Helder, kwartiermaker Maatschappelijke Participatie gemeente Hengelo Tijdens deze presentatie wordt informatie gegeven over het doel en de werkwijze van de Taalmeter. De Taalmeter is een online screening waarmee organisaties op een snelle en eenvoudige wijze mensen op het spoor kunnen komen die mogelijk moeite hebben met lezen en schrijven. Voor meer informatie: Doelgroep: vrije toegang op inschrijving Inschrijving: 5

7 uur Mensen zijn verhalenvertellers Theaterzaal Pabo door Mark Mieras, wetenschapsjournalist Leren lezen is voor de hersenen een complex, subtiel en ingrijpend proces. Nieuwe neurale wegen moeten worden aangelegd. Hersencellen doen dat het meest effectief wanneer de aandacht niet bij de letters, maar bij het verhaal wordt gelegd. Betekenis prikkelt onze hersenontwikkeling het meest. En verhalen zijn extreem betekenisvol voor onze hersenen. Mensen zijn verhalenvertellers. Voor meer informatie: Doelgroep: studenten (vierdejaars) en vrije toegang op inschrijving Inschrijving: uur Forum (Laag)geletterdheid en levensgeluk Theaterzaal Pabo o.l.v. Hanneke Wentink, lector bij Saxion Mark Mieras, Ineke Helder (Gemeente Hengelo en Taalpunt Menthol), Saskia Averesch (derdejaars Pabostudent), Anita Schuurman (ROC van Twente) of Lidy Hampsink (Stichting Lezen & Schrijven) en Wilma Koning (taalcoach) gaan aan de hand van prikkelende stellingen met elkaar in debat over de relatie tussen (laag)geletterdheid en levensgeluk. Het publiek krijgt ook de gelegenheid vragen te stellen aan het forum. Doelgroep: studenten (vierdejaars) en vrije toegang op inschrijving Inschrijving: uur Lezing over kind en z n brein Bibliotheek Hengelo door Mark Mieras, wetenschapsjournalist Sluit het onderwijs wel goed aan bij de ontwikkeling van het brein van een kind. Dat is de kernvraag in de lezing van wetenschapsjournalist Mark Mieras. Het kind en z n brein: Hoe ontwikkelt zich het brein van het kind? Wat leert het kind op welk moment? En hoe? Welke eisen worden aan het kind gesteld als hij of zij volwassen is? Sluiten opvoeding en onderwijs hier wel bij aan? Voor meer informatie: en Doelgroep: docenten, taalcoaches, studenten en andere belangstellenden Inschrijving: Kosten: 5,00 / studenten gratis 6

8 Woensdag 11 september 2013 Locaties: Saxion Lerarenopleiding Hengelo, M.A. de Ruyterstraat 3 (overdag) Bibliotheek Hengelo, Beursstraat 34 ( s avonds) uur Taal voor het Leven Collegezaal Pabo door Lidy Hampsink, regiocoördinator Taal voor het Leven Twente i.s.m. Veronica Diepeveen, taalambassadeur Taal voor het Leven is een project van Stichting Lezen & Schrijven dat in zes regio s is opgezet. Twente is één van die regio s. Het doel van het project is om meer laaggeletterden te bereiken dan tot nu toe is gelukt. Bestaande lokale kennis en infrastructuur wordt benut, versterkt en verbreed, nieuwe manieren uitgeprobeerd en resultaten gemeten en inzichtelijk gemaakt. Taal voor het Leven verbindt de wereld van de vrijwilligers die cursisten vinden, enthousiasmeren en begeleiden en de wereld van professionele docenten die naast lesgeven ook vrijwilligers ondersteunen en opleiden. Tijdens deze lezing vertelt Lidy Hampsink welke activiteiten in Twente zijn opgezet en hoe (aankomende) leraren kunnen bijdragen aan het terugdringen van laaggeletterdheid in de regio. Voor meer informatie: Doelgroep: studenten (VK2B) uur Signalering van laaggeletterdheid Collegezaal Pabo door Lidy Hampsink, regiocoördinator Taal voor het Leven Twente Tijdens deze praktische workshop leer je hoe je laaggeletterdheid kunt signaleren bij ouders van kinderen op de (stage)school en krijg je handvatten hoe je het gesprek hierover met hen kunt voeren. Je gaat zo n gesprek ook oefenen met klasgenoten. Doelgroep: studenten (VK2B) uur Communicatie voor laaggeletterden Theaterzaal Pabo door Anne van der Meiden, schrijver en (s)preker Naast lezen, schrijven en rekenen omvat geletterdheid nu ook luisteren, spreken en het gebruik van alledaagse technologie om te communiceren en om te gaan met informatie. Anne van der Meiden vertelt over het belang van communicatie voor laaggeletterden, hoe belangrijk het is om te kunnen luisteren, spreken, lezen en schrijven. Begrijpelijk communiceren kan van levensbelang zijn. Zeker voor mensen die laaggeletterd zijn. Voor meer informatie: Doelgroep: studenten (vierdejaars) en vrije toegang op inschrijving Inschrijving: 7

9 uur Forum (Laag)geletterdheid en levensgeluk Theaterzaal Pabo o.l.v. Hanneke Wentink,, lector bij Saxion Forum met wethouder Mariska ten Heuw (gemeente Hengelo, portefeuille volwasseneducatie), Ineke Helder (Gemeente Hengelo en Taalpunt Menthol), Anne van der Meiden, Saskia Averesch (derdejaars Pabostudent), Lidy Hampsink (Stichting Lezen & Schrijven), Veronica Diepeveen (taalambassadeur) en taalcoach Wilma Koning gaan aan de hand van prikkelende stellingen met elkaar in debat over de relatie tussen (laag)geletterdheid en levensgeluk. Het publiek krijgt ook de gelegenheid vragen te stellen aan het forum. Doelgroep: studenten (vierdejaars) en vrije toegang op inschrijving Inschrijving: uur Communicatie voor laaggeletterden Bibliotheek Hengelo door Anne van der Meiden, schrijver en (s)preker Naast lezen, schrijven en rekenen omvat geletterdheid nu ook luisteren, spreken en het gebruik van alledaagse technologie om te communiceren en om te gaan met informatie. Anne van der Meiden vertelt over het belang van communicatie voor laaggeletterden, hoe belangrijk het is om te kunnen luisteren, spreken, lezen en schrijven. Begrijpelijk communiceren kan van levensbelang zijn. Zeker voor mensen die laaggeletterd zijn. Voor meer informatie: en Doelgroep: docenten, taalcoaches studenten en andere belangstellenden Inschrijving: Kosten: 5,00 / studenten gratis 8

10 Donderdag 12 september 2013 Locatie: Saxion Lerarenopleiding Hengelo, M.A. de Ruyterstraat uur Het belang van een positieve leesattitude Collegezaal Pabo door Anke Kranendonk, schrijver PABO-studenten moeten in hun opleiding, en later ook in hun werk, het plezier in lezen kunnen overbrengen aan jonge kinderen. Hoe kunnen zij dat, als ze zelf niet voelen hoe plezierig en waardevol lezen kan zijn? Anke Kranendonk gaat in op het belang van een positieve leesattitude van studenten en welke rol het onderwijs daarin kan spelen. Voor meer informatie: Doelgroep: studenten (VK1A, VK1B, VK1C) uur Het belang van een positieve leesattitude Collegezaal Pabo door Anke Kranendonk, schrijver PABO-studenten moeten in hun opleiding, en later ook in hun werk, het plezier in lezen kunnen overbrengen aan jonge kinderen. Hoe kunnen zij dat, als ze zelf niet voelen hoe plezierig en waardevol lezen kan zijn? Anke Kranendonk gaat in op het belang van een positieve leesattitude van studenten en welke rol het onderwijs daarin kan spelen. Voor meer informatie: Doelgroep: studenten (VO1A, VO1B, VO1C) 9

11 Vrijdag 13 september 2013 Locaties: Saxion Lerarenopleiding Hengelo, M.A. de Ruyterstraat 3 ( s ochtends) Bibliotheek Hengelo, Beursstraat 34 ( s middags) uur VoorleesExpress in Twente Collegezaal Pabo door Karien van Buuren, projectleider VoorleesExpress Overijssel De VoorleesExpress introduceert het voorleesritueel in taalarme en laaggeletterde gezinnen. De voorlezer laat zien hoe leuk boeken zijn en geeft ouders handvatten om zelf voor te lezen. In dit uur horen studenten meer over het project, de doelen en de werkwijze. In het derde jaar zul je ook zelf meedoen aan het project. "Amina onthoudt de verhalen allemaal. Vaak ligt ze 's avonds stiekem met het lampje aan in bed nog boekjes te kijken." (Safae, moeder) Voor meer informatie: Doelgroep: studenten (VO2A) uur NT1-onderwijs aan volwassenen Collegezaal Pabo door Anita Schuurman, docent ROC van Twente Tijdens deze presentatie vertelt Anita Schuurman hoe het ROC van Twente het onderwijs aan laaggeletterde volwassenen vormgeeft. Je kunt daarna al je vragen stellen die in je opkomen rondom dit onderwerp. Vervolgens krijg je een praktische opdracht (een lees- of schrijfopdracht om zelf te maken of een casus) waarin je de problematiek van een laaggeletterde kunt ervaren. Aan het eind van de lezing kun je je inschrijven voor het bijwonen van een taalles aan volwassenen op het ROC. Voor meer informatie: Doelgroep: studenten (VO2A) uur Taalcafé Bibliotheek door Ineke Helder, kwartiermaker Maatschappelijke Participatie gemeente Hengelo i.s.m. vrijwilligers en deelnemers taalgroepjes Café CoffeeStar Elke vrijdagmiddag oefent een groep vrijwilligers van het Taalpunt Menthol in de bibliotheek met (laaggeletterde) anderstaligen het spreken van de Nederlandse taal. Je kunt meepraten en meedoen in de taalgroepjes. Voor meer informatie: Doelgroep: vrije toegang met inschrijving Inschrijving: 10

12 uur Makkelijk Lezen Plein Bibliotheek door Annemarie Nijman, bibliotheek Hengelo Café CoffeeStar Een op de tien kinderen heeft moeite met lezen. In de bibliotheek krijgen zij een VIP-behandeling. Want de leukste, spannendste en makkelijk te lezen boeken zijn daar samen met andere materialen bijeen gebracht op het Makkelijk Lezen Plein (MLP). Het MLP is er voor kinderen van de basisschool met leesproblemen. De grootste groep bestaat uit kinderen met dyslexie. Maar ook kinderen met concentratieproblemen, zoals ADHD, of kinderen met een taalachterstand, kunnen moeite hebben met lezen. Al deze kinderen hebben baat bij de media op het MLP. De ML-collectie bestaat uit een gevarieerd aanbod van verschillende materialen. Deze zijn speciaal uitgezocht om het leesplezier van kinderen te bevorderen. De boeken en materialen zijn op een aantrekkelijke manier gepresenteerd. Niet in rijen op alfabetische volgorde, maar op onderwerp bij elkaar met de voorkant duidelijk zichtbaar naar voren. De ML-collectie staat op de 1e etage, op de afdeling 'Jeugd 8-12'. Annemarie Nijman wil je graag tijdens een rondleiding alles vertellen over het MLP. Voor meer informatie: Doelgroep: vrije toegang Inschrijving: melden bij de klantenservicebalie van de bibliotheek voor een rondleiding 11

13 Aantekeningen 12

14 Aantekeningen 13

15 Plattegrond Saxion Lerarenopleiding Hengelo Begane grond 1 e verdieping 14

16 Colofon De Week van de Alfabetisering 2013 in Hengelo is georganiseerd door Bibliotheek Hengelo en Saxion Lerarenopleiding Hengelo in samenwerking met: Mark Mieras Anne van der Meiden Anke Kranendonk Reserveer alvast in uw agenda De Week van de Alfabetisering 2014 zal plaatsvinden van 7 t/m 14 september. 15