Kwaliteitsborging ten behoeve van Bachelor- en Masteropleidingen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kwaliteitsborging ten behoeve van Bachelor- en Masteropleidingen"

Transcriptie

1 Document 8 / 2005 Kwaliteitsborging ten behoeve van Bachelor- en Masteropleidingen Jo Boon George Moerkerke Onderwijstechnologisch expertisecentrum OUN

2 2005, Onderwijstechnologisch expertisecentrum, Open Universiteit Nederland, Heerlen. Behoudens uitzonderingen door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbende(n) op het auteursrecht niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op de gehele of gedeeltelijke bewerking. De Otec documenten kunnen worden besteld bij: Open Universiteit Nederland secretariaat Otec Postbus DL Heerlen Tel Fax of opgehaald via Internet:

3 Kwaliteitsborging ten behoeve van Bachelor- en Masteropleidingen Inleiding 4 Het accreditatiekader 5 De commissies 6 De facetten van kwaliteit 7 Het rooster voor contact tussen commissies en decaan 9 Bijlagen Beschrijving van de facetten van kwaliteitszorg gerelateerd aan het NVAO schema 11 1 Doelstellingen 11 F1 Domeinspecifieke eisen 12 F2 Niveau van de opleiding 14 F3 De oriëntatie van de opleiding 16 2 Het programma 19 F4 Algemene eisen van het wetenschappelijk onderwijs 20 F5 Relatie tussen de doelstellingen en de inhoud van het programma 22 F6 Samenhang programma 24 F7 Studeerbaarheid en studielast 26 F8 Instroom 28 F9 Omvang van het programma 30 F10 Afstemming tussen vormgeving en inhoud 32 F11 Toetsing en beoordeling 34 3 Inzet van personeel 37 F12 Eisen wetenschappelijk onderwijs 38 F13 Kwantiteit personeel 40 F14 Kwaliteit personeel 42 4 Voorzieningen 45 F15 Materiële voorzieningen 46 F16 Studiebegeleiding 48 5 Interne kwaliteitszorg 51 F17 Evaluatie van resultaten 52 F18 Maatregelen tot verbetering 54 F19 Betrekken van studenten, alumni en beroepenveld 56 6 Resultaten 59 F20 Gerealiseerd niveau 60 F20 Gerealiseerd niveau 60 F21 Onderwijsrendement 62

4

5 Inleiding Met de ondertekening van de Bologna verklaring in 1999 is in Nederland, zoals in 30 andere Europese landen, de Bachelor Master structuur ingevoerd. In Nederland en Vlaanderen was die invoering tegelijkertijd ook de aanleiding om een accreditatiestelsel te introduceren. De invoering van accreditatieprocedures brengt voor faculteiten en opleidingen mede dat ze op een expliciete manier met kwaliteit en de borging daarvan moeten omgaan. Dit rapport beschrijft een manier waarop een kwaliteitssysteem kan worden opgezet en kan worden geborgd. Het is niet de enige manier die mogelijk is en wellicht zal in de loop van de tijd blijken dat het voorgestelde systeem voor verbetering vatbaar is. Het systeem zoals het nu beschreven is, is ontwikkeld in het kader van de accreditatie van de Master Actief Leren van de Open Universiteit Nederland. Uitgangspunten bij de ontwikkeling waren dat het kwaliteitsplan voor de decaan uitvoerbaar moet zijn en dat er een directe relatie moet bestaan met het vigerende kader van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO). Dit kader, tevens te vinden op omvat zes aandachtspunten: doelstellingen van de opleiding, programma, voorzieningen, interne kwaliteitszorg, resultaten. De Quality Assurance Netherlands Universities (QANU), gelieerd aan de Vereniging van Universiteiten (VSNU), heeft het dit kader voor universitaire opleidingen geoperationaliseerd in een aantal facetten. Per onderwerp is een aantal deelonderwerpen aangegeven waarover een opleiding aantoonbaar beleid moet ontwikkelen. Onderhavig rapport beschrijft het kwaliteitssysteem, gebruik makend van het accreditatie-kader van de NVAO en de operationalisering van de QANU daarvan. Het systeem is opgevat als een kalender waarin verschillende commissies zich over thematieken buigen en daarover rapporteren aan de decaan. Deze onderneemt actie op basis van adviezen. Vaak is de evaluatie van een commissie de input voor verdere gedachtewisseling in een andere commissie. Dit rapport is niet geschreven als een vloeiend verhaal en is dus ook niet als zodanig leesbaar. Het is bedoeld als naslagwerk voor decanen en medewerkers die betrokken zijn bij de uitvoering van kwaliteitsbeleid bij opleidingen. Er is getracht uitgangspunten en gedachten concreet te maken in een meerjarig rooster van contactmomenten tussen decaan en de commissies. De contactmomenten zijn vergaderingen met een agenda, een actiepuntenlijst en een verslag. Jaarlijks wordt een commissie geacht een checklist in te vullen die is afgeleid van de NVAO eisen en de uitwerking daarvan door de QANU. Op deze manier zou een commissie als een pseudo accreditatiecommissie fungeren voor een bepaald deel van de eisen. Men zou kunnen zeggen dat de decaan door de commissies een kwaliteitspak aangemeten wordt. Wij zien het rooster graag als een hulpmiddel waarmee de decaan ruimte voor ontmoetingen en reflecties kan organiseren. In de volgende paragrafen worden de facetten van kwaliteit beschreven, worden de commissies beschreven die een rol spelen in het kwaliteitssysteem en die mede verantwoordelijk zijn voor de borging van kwaliteit. Vervolgens wordt voor elk facet weergegeven welke commissie leading zijn, welke de toetspunten zijn voor dat facet, en vervolgens hoe de Plan Do Check Act cyclus (PDCA) er voor elk facet uitziet. In het Plan stadium worden criteria geformuleerd aan de hand waarvan kan worden nagegaan of beoogde resultaten bereikt zijn. In het Check stadium wordt aan de hand van de criteria vastgesteld of de beoogde doelen inderdaad bereikt zijn. Indien nodig worden verbeterplannen opgesteld en uitgevoerd in het Act en nieuwe Plan stadium. 4

6 Het accreditatiekader De Nederlands-Vlaamse accreditatieorganisatie onderscheidt zes onderwerpen voor accreditatie van bestaande opleidingen: doelstellingen en opleiding programma inzet van personeel voorzieningen interne kwaliteitszorg resultaten. In het accreditatiekader van de NVAO is sprake van een zevende onderwerp over bijzondere kenmerken van kwaliteit. Hiervoor wordt aan opleidingen of instellingen de mogelijkheid geboden om een bijzonder kwaliteitskenmerk op de agenda te zetten. De OUNL laat opleidingen de mogelijkheid hiervoor een eigen thematiek te kiezen, zoals bijvoorbeeld internationalisering, innovatie, duurzaamheid. Voor accreditatie van nieuwe opleidingen wordt het onderwerp resultaten vervangen door het onderwerp condities voor continuïteit. Bij de beoordeling van de facetten door de VBI/evaluatieorgaan wordt een beoordelingsschaal toegepast. Binnen een onderwerp kan een weging plaatsvinden van de facetten (compensatie). De verschillende onderwerpen moeten om voor accreditatie in aanmerking te komen alle afzonderlijk met een voldoende beoordeeld zijn. 5

7 De commissies De volgende commissies zijn voorzien: de Raad van Advies die zich richt op kwaliteitsfacetten die te maken hebben met strategie en eindtermen; de Curriculumcommissie die zich richt zich op kwaliteitsfacetten die te maken hebben met de wetenschappelijkheid van de opleiding; de facultaire opleidingscommissie die zich richt op kwaliteitsfacetten die te maken met de uitvoering van het onderwijs. Bij de commissies is onderscheid gemaakt naar wat een commissie moet behandelen en wat een commissie mag behandelen. Dat wordt aangegeven door de term Lead (voor het moeten) en de term Advies (voor het mogen). Om de werkzaamheden voor de decaan uitvoerbaar te houden is bij ieder kwaliteitsfacet slechts 1 commissie leading. De Raad van Advies bestaat uit vertegenwoordigers van het maatschappelijk leven. Het gaat om die mensen die de decaan adviseren over het civiele effect van de opleiding en over de relatie tussen het afnemende veld en de opleiding. De leden kunnen gekozen zijn uit werkgevers, werknemers, alumni of van vertegenwoordigende organisaties (beroepsorganisaties, werknemersorganisaties, werkgeversorganisaties). De Curriculumcommissie bestaat uit vertegenwoordigers van de academische wereld. Het gaat om mensen die functioneel in staat worden geacht te oordelen of de opleiding nog vol aansluit bij de stand van zaken in de wereld van academies en wetenschap. Deze commissie vertegenwoordigt het wetenschappelijk veld. De leden zijn wetenschappers. De Facultaire opleidingscommissie bestaat uit docenten en studenten van de opleiding. Het gaat om mensen die functioneel in staat worden geacht te oordelen over de uitvoeringskwaliteit van de opleiding. Deze commissie vertegenwoordigt de bij de opleiding betrokken consumenten en producenten. 6

8 De facetten van kwaliteit De hiervoor genoemde zes thema s van het NVAO kader is door de Qanu uitgewerkt in 21 facetten. In Tabel 1 zijn deze genummerd als F1 tot en met F21. Tabel 1 De 21 facetten van kwaliteit Facet Omschrijving Leading commissie F1 Domeinspecifieke eisen Raad van Advies F2 Eisen gerelateerd aan het niveau van de opleiding Raad van Advies F3 Eisen gerelateerd aan de oriëntatie van de opleiding Curriculumcommissie F4 Algemene eisen van het wetenschappelijk onderwijs Facultaire opleidingscommissie F5 Relatie tussen doelstellingen en inhoud van het programma Facultaire opleidingscommissie F6 Samenhang programma Facultaire opleidingscommissie F7 Studeerbaarheid en studielast Facultaire opleidingscommissie F8 Instroom Raad van Advies F9 Omvang van het programma Facultaire opleidingscommissie F10 Afstemming tussen vorm en inhoud Facultaire opleidingscommissie F11 Toetsing en beoordeling Facultaire opleidingscommissie F12 Eisen wetenschappelijk personeel Curriculumcommissie F13 Kwantiteit wetenschappelijk personeel Facultaire opleidingscommissie F14 Kwaliteit wetenschappelijk personeel Raad van Advies F15 Materiële voorzieningen Raad van Advies F16 Studiebegeleiding Facultaire opleidingscommissie F17 Evaluatie van resultaten Raad van Advies F18 Maatregelen tot verbetering Raad van Advies F19 Betrekken van studenten, alumni en beroepenveld Raad van Advies F20 Gerealiseerd niveau Raad van Advies F21 Onderwijsrendement Facultaire opleidingscommissie 7

9 Tabel 2 Het rooster voor contactmomenten tussen commissies en decaan Commissies Lead Advies Jaar 0 Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Eindtermen en strategie Raad van F1, F2, Advies F8, F14, F15, F17, F18, F19, F20 Programma F3, F12, F16 s o d f a m j s o d f a m j s o d f a m j s o d inf. G inf. G inf. G inf. Facultaire F4, F5, F8, F15, A D A D A D A opleidingscommissie (FOC) F6, F7, F9, F10, F11, F13, F16, F21 F17, F18, F19 Curriculum- F3, F12 F1, F2, B F B F B F B commissie F4, F5, F8, F15, F20 CvB (OER) C C C C Docenten- F5, F6, Do Do Do Do Do Do Do Do Do Do overleg (Do) F7, F10, F11, F15, F17, F18, F21 Onderwijsuitvoering FTC E E E E Cursusteams (monitoring en rapportage) continu proces continu proces continu proces 8

10 Het rooster voor contact tussen commissies en decaan Een eerste rooster ter borging van de kwaliteit van een opleiding is gemaakt voor de opleiding Actief Leren van de Open Universiteit Nederland. In Tabel 2 staat dit meerjarig rooster voor contactmomenten tussen decaan en de commissies. In tabel 2 wordt de frequentie van de interactie tussen decaan en commissies beschreven. In het rooster zijn twee typen contacten gepland: de contacten tussen de decaan en de kwaliteitsborgende commissies (Raad van Advies, Curriculumcommissie en Facultaire opleidingscommissie); en de contacten tussen de decaan en de kwaliteitsproducerende commissies van het opleidingsinstituut (College van Bestuur, de Facultaire toetsingscommissie van de opleiding Actief Leren en het Docentenoverleg van de opleiding Actief Leren). In dit rapport blijven de contacten en procedures rondom de kwaliteitsproducerende commissies buiten beschouwing. De focus ligt hier op de contacten tussen de decaan en de kwaliteitsborgende commissies. Tabel 2 laat zich als volgt lezen. Met alle kwaliteitsborgende commissies heeft de decaan twee maal per jaar contact. Een maal per jaar is dat contact evaluerend van aard (codes D, F, G); een maal per jaar is dat contact meer informerend van aard (codes A, B en inf.). Het informerend contact met de Raad van Advies is gepland in oktober. Dit contact kan gaan via een vergadering, via een schriftelijke informatieronde, via een gesprek tussen decaan en voorzitter, enzovoort. Dit zal de praktijk moeten uitwijzen. In mei vergadert de decaan in evaluerende zin met de Raad van Advies (code G). De vergaderingen met de Facultaire opleidingscommissie zijn gepland in september en februari (codes A en D); de vergaderingen met de Curriculumcommissie zijn gepland in oktober en april (codes B en F). In tabel 3 wordt de inhoud van de interactie tussen decaan en commissies beschreven. Tabel 3 laat zich als volgt lezen. In de eerste kolom staat de code, die verwijst naar tabel 2, in de tweede kolom de maand waarin de bijeenkomst is gepland, in de derde kolom de initiatiefnemer tot het opstellen en verzenden van de stukken (Van), in de vierde kolom de ontvanger van de stukken (Aan), in de vijfde kolom de aard van de stukken (Omschrijving). Ter borging van de eindtermen en de strategische onderwerpen vergadert de decaan in april met de Curriculumcommissie. De decaan zendt een uitnodiging en een agenda aan de commissieleden en bespreekt de kwaliteitsfacetten waarop de commissie leading is. Na de vergadering maakt de voorzitter van de Curriculumcommissie een verslag waarin de bevindingen staan van de Curriculumcommissie en zendt dit aan de decaan. In mei volgt een bijeenkomst met de Raad van Advies op initiatief van de decaan. Na de vergadering maakt de voorzitter van de Raad van Advies een verslag waarin de bevindingen en aanbevelingen staan van de Raad van Advies. Dit verslag is gericht aan de decaan. Enzovoort. In algemene zin kan men stellen dat commissies soms een gedachtenvormende vergadering hebben en soms een toetsende vergadering. Ook kan in dergelijke meerjarenplannen onderscheid worden gemaakt tussen onderhoudsluwe jaren en onderhoudsintensieve jaren. Als men een parallel trekt tussen de eigenaar van de opleiding en een eigenaar van een auto, dan is er soms sprake van een kleine beurt (onderhoudsluw), soms van een grote beurt (onderhoudsrijk) en periodiek een APK-keuring (accreditatie). 9

11 Tabel 3 Inhoud van de interactie tussen de decaan en de commissies Code Maand Van Aan Omschrijving producten A september Decaan Bijeenkomst FOC Agenda: - Evaluatie OER - OER - Voornemens toekomstig OER (notitie decaan) FOC Decaan Vastgesteld verslag bevindingen en advies FOC B oktober Decaan Bijeenkomst Curriculumcommissie Agenda: - Advisering/toetsing Curriculumplan o.b.v. programmabeschrijvingen (Toetsing conform QANU-richtlijnen) - Voornemens toekomstig OER (notitie decaan) - Bevindingen en advies FOC Curriculumcie. Decaan Bevindingen en advies Curriculumcommissie C december Decaan CvB wijzigingsvoorstellen OER D 15 januari FOC CvB Reacties FOC Do februari juni oktober Decaan Bijeenkomst Docentenoverleg Agenda: - periodieke (cursus)verslagen (cursusteam) - competentiekaarten Do Docenten Decaan Ingevulde checklist E november Decaan FTC Adviesaanvraag wijzigingsvoorstellen OER F april Decaan Bijeenkomst Curriculumcommissie Agenda: - Voornemens decaan niveau, strategie en rapportage Curriculumcie. Decaan Bevindingen en advies Curriculumcommissie G mei Decaan Bijeenkomst Raad van Advies Agenda: - studiegids - jaarverslag - OER - strategiedocument (positie, missie, verandering) (notitie decaan) RvA Decaan Aanbevelingen, ingevulde checklist + Toelichting 10

12 Bijlagen Beschrijving van de facetten van kwaliteitszorg gerelateerd aan het NVAO schema De zes onderwerpen van het NVAO kader onderwerpen worden verder uitgewerkt in facetten (F1 t/m F21). Er wordt voor elk facet aangegeven hoe een decaan hiermee, in het kader van een kwaliteitszorgsysteem dat volgens een Plan Do Check Act cyclus georganiseerd is, kan omgaan. 1 Doelstellingen De doelstellingen van de opleiding beschrijven het doel van de opleiding en geven weer wat men met de opleiding wil bereiken. Het gaat om de positionering van de opleiding nationaal en internationaal. Aan de kwaliteitsmeting van de doelstellingen zijn de volgende drie facetten verbonden. 11

13 F1 Domeinspecifieke eisen Omschrijving De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk worden gesteld aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied en/of beroepspraktijk). Toetspunten De doelstellingen van de opleiding voldoen aan (internationale) academische en professionele maatstaven. De eindtermen van de opleiding, die beschrijven welke kwalificaties een afgestudeerde moet hebben verworven, zijn afgeleid van de doelstellingen. De eindtermen van de opleiding voldoen aan (internationale) domeinspecifieke maatstaven. De eindtermen van de opleiding sluiten aan bij de eisen van de beroepspraktijk. Commissies Lead: Raad van Advies Advies: Curriculumcommissie Beleidscyclus CHECK De Raad van Advies en de Curriculumcommissie bespreken volgens het rooster met de decaan het onderwijsjaarverslag, de onderwijsbegroting, de studiegids, het strategiedocument en de actiepuntenlijst. Ter vergadering worden de volgende punten behandeld checkpunten De opleiding is aan de maat? Is een verandering noodzakelijk? De doelstellingen zijn naar academische en professionele maatstaven adequaat beschreven Ja/nee Ja/nee De eindtermen zijn naar academische en professionele maatstaven adequaat beschreven Ja/nee Ja/nee De doelstellingen en eindtermen vormen een consistent geheel Ja/nee Ja/nee De gekozen standaarden zijn actueel Ja/nee Ja/nee De eindtermen voldoen aan de gekozen standaard Ja/nee Ja/nee De gekozen beroepseisen zijn actueel Ja/nee Ja/nee ACT De decaan stelt op basis van de bespreking met de Raad van Advies de actiepuntenlijst bij en voert deze uit. 12

14 PLAN De decaan informeert studenten over de doelstellingen en de eindkwalificaties van de opleiding. De decaan maakt lijst met doelstellingen van de opleiding. De decaan maakt lijst met eindtermen van de opleiding. De decaan kiest de stelsels van internationale en nationale maatstaven die gelden voor de opleiding. De decaan kiest de stelsels van eisen van de beroepspraktijk voor de opleiding. DO De decaan publiceert doelstellingen en eindtermen van de opleiding in de studiegids. De decaan maakt via een tabel met toelichting aannemelijk dat doelstellingen en eindtermen aan elkaar gerelateerd zijn. Deze tabel is een bijlage van het onderwijsjaarverslag. De decaan maakt (via een tabel met toelichting) aannemelijk dat eindtermen voldoen aan de stelsels van (inter)nationale standaarden voor de opleiding. Deze tabel is een bijlage van het onderwijsjaarverslag. De decaan maakt via een tabel met toelichting aannemelijk dat eindtermen voldoen aan de eisen van de beroepspraktijk voor de opleiding. Deze tabel is een bijlage van het onderwijsjaarverslag. De actiepuntenlijst wordt aan het onderwijsjaarverslag toegevoegd. 13

15 F2 Niveau van de opleiding Omschrijving De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Master. Toetspunt Het niveau dat de eindtermen definieert, komt overeen met de Dublin-descriptoren voor het niveau van de opleiding (eventueel andere internationaal erkende beschrijvingen van niveau). Commissies Lead: Raad van Advies Advies: Curriculumcommissie Beleidscyclus CHECK De Raad van Advies en de Curriculumcommissie bespreken volgens het rooster met de decaan het onderwijsjaarverslag, de onderwijsbegroting, de studiegids, het strategiedocument en de actiepuntenlijst. Ter vergadering worden de volgende punten behandeld checkpunten De opleiding is aan de maat? Is een verandering noodzakelijk? Het niveau van de eindtermen is adequaat beschreven Ja/nee Ja/nee De doelstellingen en het niveau van de eindtermen vormen een consistent geheel Ja/nee Ja/nee De gekozen standaarden zijn actueel Ja/nee Ja/nee De eindtermen voldoen aan de gekozen standaard Ja/nee Ja/nee De vijf competenties zoals beschreven in de Dublin-descriptoren komen in de genoemde cursussen voldoende aan bod Ja/nee Ja/nee ACT De decaan stelt op basis van de bespreking met de Raad van Advies de actiepuntenlijst bij en voert deze uit. 14

16 PLAN De decaan informeert studenten over het niveau van de eindtermen. De decaan maakt een lijst met eindtermen van de opleiding. De decaan draagt er zorg voor dat de eindtermen van de opleiding gedefinieerd zijn in overeenstemming met de Onderwijs en Examen regeling. De decaan kiest behalve voor de beschrijving van de Dublin-descriptoren mogelijk ook voor andere de stelsels van internationale en nationale maatstaven die gelden voor de opleiding: Dublin-desciptor 1: kennis en inzicht Dublin-desciptor 2: toepassen van kennis en inzicht Dublin-desciptor 3: oordeelsvorming Dublin-desciptor 4: communicatie Dublin-desciptor 5: leervaardigheden. DO De decaan publiceert informatie over het niveau van de eindtermen van de opleiding in de studiegids. De decaan maakt (via een tabel met toelichting) aannemelijk dat het niveau van de eindtermen voldoet aan de stelsels van (inter)nationale standaarden voor de opleiding. Deze tabel is een bijlage van het onderwijsjaarverslag. De decaan kan hiertoe de volgende gegevens gebruiken: oordeel van nationale en internationale collega s de competentiekaart van de opleiding cursusbeschrijvingen. De decaan maakt een lijst met actiepunten (actiepuntenlijst). De actiepuntenlijst is een bijlage van het onderwijsjaarverslag. De decaan beschrijft de internationale standaarden waaraan de eindtermen van de opleiding voldoet. 15

17 F3 De oriëntatie van de opleiding Omschrijving De eindkwalificaties zijn ontleend aan eisen vanuit de wetenschappelijke discipline, de internationale wetenschapsbeoefening en voor daarvoor in aanmerking komende opleidingen de relevante praktijk in het toekomstige beroepenveld. Toetspunten De eindkwalificaties van de wetenschappelijke Masteropleiding omvatten het zelfstandig verrichten van wetenschappelijk onderzoek of het oplossen van multi- of interdisciplinaire problemen in een beroepspraktijk waarvoor een academische opleiding vereist of dienstig is. De eindtermen van de opleiding besteden voldoende aandacht aan algemene kenmerken van wetenschappelijke vorming. Commissies Lead: Curriculumcommissie Advies: Raad van Advies Beleidscyclus CHECK De Raad van Advies en de Curriculumcommissie bespreken volgens het rooster met de decaan het onderwijsjaarverslag, de onderwijsbegroting, de studiegids, het strategiedocument en de actiepuntenlijst. Ter vergadering worden de volgende punten behandeld checkpunten De opleiding is aan de maat? Is een verandering noodzakelijk? De oriëntatie van de eindtermen is adequaat beschreven Ja/nee Ja/nee De oriëntatie voldoet aan de wetenschappelijk eisen Ja/nee Ja/nee De oriëntatie voldoet aan de eisen van de beroepspraktijk Ja/nee Ja/nee ACT De decaan stelt op basis van de bespreking met de Curriculumcommissie de actiepuntenlijst bij en voert deze uit. 16

18 PLAN De decaan maakt een lijst met eindtermen van de opleiding en draagt er zorg voor dat de eindtermen van de opleiding gedefinieerd zijn in overeenstemming met de eisen vanuit de wetenschappelijke oriëntatie zodat ze studenten in staat stellen om zelfstandig onderzoek te verrichten. De decaan draagt er zorg voor dat de eindtermen van de opleiding gedefinieerd zijn in overeenstemming met de eisen vanuit de wetenschappelijke oriëntatie, zodat dat ze studenten in staat stellen om multi- of interdisciplinaire vraagstukken op te lossen in een beroepspraktijk waarvoor een WO-opleiding vereist is of dienstig is. De eindkwalificaties zijn toetsbaar. De eindkwalificaties zijn te vergelijken met die van andere opleidingen. Algemene wetenschappelijke kwalificaties zijn: wetenschappelijk behandelen van problemen een wetenschappelijk betoog kritisch op waarde schatten logisch redeneren, analytisch en kritisch denken zelfstandig en een leven lang leren op wetenschappelijk gebied vakoverstijgend wetenschappelijk samenwerken vertalen van wetenschappelijke kennis naar sociale, professionele en economische contexten communicatieve vaardigheden reflectie op eigen denken en werken bekend zijn met standaarden voor de toets van wetenschappelijke kritiek ethische, normatieve en maatschappelijke consequenties van wetenschap- en technologieontwikkeling overzien. DO De decaan informeert studenten over de oriëntatie van de eindtermen. De decaan publiceert informatie over de oriëntatie van de eindtermen van de opleiding in de studiegids. De decaan maakt (via een tabel met toelichting) aannemelijk dat de oriëntatie van de eindtermen voldoet aan wetenschappelijke en professionele vereisten. De decaan kan hiertoe de volgende gegevens gebruiken: oordelen van alumni over de bijdrage van de studie aan professionele praktijk informatie over cursussen en studietaken waarin de student algemene wetenschappelijke kwalificaties oefent. De decaan maakt een actiepuntenlijst als bijlage van het onderwijsjaarverslag. 17

19 18

20 2 Het programma Bij dit onderwerp zijn de kwaliteitseisen ten aanzien van het wetenschappelijk karakter van de opleiding aan de orde. Voor een Masteropleiding gaat het hierbij met name over de wisselwerking tussen onderwijs en onderzoek en de manier waarop een student leert om wetenschappelijk te handelen. Op Masterniveau gaat het daarbij om toepassen, in twijfel trekken, op waarde schatten, vertrouwd zijn met nieuwe ontwikkelingen. Aan het onderwerp programma zijn de volgende acht facetten verbonden. 19

21 F4 Algemene eisen van het wetenschappelijk onderwijs Omschrijving Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats in interactie tussen het onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek binnen relevante disciplines. Het programma sluit aan bij ontwikkelingen in de relevante wetenschappelijke discipline(s) door aantoonbare verbanden met actuele wetenschappelijke theorieën. Het programma waarborgt de ontwikkeling van vaardigheden op het gebied van wetenschappelijk onderzoek. Bij daarvoor in aanmerking komende opleidingen heeft het programma aantoonbare verbanden met de actuele praktijk van de relevante beroepen. Toetspunten In het onderwijs is er interactie met kennis-/wetenschapsontwikkeling. In het onderwijs komen de domeinspecifieke en generieke kenmerken van wetenschappelijk onderwijs die in de vorige paragraaf zijn opgesomd voldoende en op het niveau van de opleiding aan de orde. Het programma sluit aan op de voor de opleiding relevante beroepspraktijk. Commissies Lead: Facultaire opleidingscommissie Advies: Curriculumcommissie Beleidscyclus CHECK De Facultaire opleidingscommissie en de Curriculumcommissie bespreken met de decaan volgens het rooster het onderwijsjaarverslag, de onderwijsbegroting, het curriculumplan en de actiepuntenlijst. 20

22 Ter vergadering worden de volgende punten behandeld checkpunten De opleiding is aan de maat? Is een verandering noodzakelijk? De interactie tussen relevant wetenschappelijk onderzoek en de opleiding is adequaat beschreven Ja/nee Ja/nee De relevantie van de opleiding voor de beroepspraktijk is adequaat beschreven Ja/nee Ja/nee De oriëntatie voldoet aan de eisen van de beroepspraktijk Ja/nee Ja/nee ACT De decaan stelt op basis van de bespreking met de Facultaire opleidingscommissie de actiepuntenlijst bij en voert deze uit. PLAN De decaan beschrijft welk het verband is tussen het wetenschappelijk onderzoek in de discipline en de inhoud van het programma. De decaan toont verbanden aan tussen het programma en actuele wetenschappelijke theorieën. De decaan beschrijft welk het verband is tussen het programma en de actuele praktijk in relevante beroepen. DO De decaan informeert studenten over de relatie tussen het programma en wetenschappelijk onderzoek, c.q. de relevante beroepspraktijk. De decaan publiceert informatie over de relatie tussen het programma en wetenschappelijk onderzoek in de studiegids. De decaan publiceert informatie over de relatie tussen het programma en de relevante beroepspraktijk in de studiegids. De decaan maakt de beide punten aannemelijk door beroep te doen op de volgende data: informatie over het proces van cursusontwikkeling informatie over cursussen waarin actuele ontwikkelingen in wetenschappelijk onderzoek aan de orde zijn informatie over de manier waarop wetenschappelijke vaardigheden worden geoefend in het programma informatie over de manier waarop inzicht verkregen wordt in de relevante beroepspraktijk informatie over de rol die de relevante beroepspraktijk speelt in het programma De decaan maakt een actiepuntenlijst. De actiepuntenlijst is een bijlage van het onderwijsjaarverslag. 21

23 F5 Relatie tussen de doelstellingen en de inhoud van het programma Omschrijving Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Toetspunten De eindtermen van de opleiding zijn in voldoende mate gedekt door de leerdoelen van de programmaonderdelen. De inhoud en opbouw van het curriculum zijn doeltreffend om de beoogde eindkwalificaties ook daadwerkelijk te verwerven. Het niveau van de inhoud is in overeenstemming met fase van de opleiding. Het programma bevordert academische en intellectuele groei. Bij flexibele programma s, waarbij de student zijn/haar eigen leerweg kiest, wordt gewaarborgd dat het gevolgde curriculum doeltreffend is om de beoogde kwalificaties te realiseren; criteria voor goedkeuring door de examencommissie zijn concreet en helder. Commissies Lead: Facultaire opleidingscommissie Advies Curriculumcommissie Beleidscyclus CHECK De Facultaire opleidingscommissie en de Curriculumcommissie bespreken volgens rooster de notitie van de decaan de evaluatie van het OER en de voornemens ten aanzien van het OER. Ter vergadering worden de volgende punten behandeld checkpunten De opleiding is aan de maat? Is een verandering noodzakelijk? De eindkwalificaties zijn adequaat beschreven Ja/nee Ja/nee De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheid om de beoogde eindkwalificaties te bereiken Ja/nee Ja/nee Er is voldoende samenhang in het curriculum Ja/nee Ja/nee Het programma kan flexibel bestudeerd worden Ja/nee Ja/nee Het niveau van de inhoud is in overeenstemming met fase van de opleiding Ja/nee Ja/nee 22

24 ACT De decaan stelt op basis van de bespreking met de Facultaire opleidingscommissie de actiepuntenlijst bij en voert deze uit. PLAN De decaan beschrijft het programma van de opleiding en geeft daarbij aan hoe daarin de eindkwalificaties en eindtermen een plaats krijgen. De decaan beschrijft de leerdoelen van het programma. De decaan beschrijft hoe de opbouw van het programma studenten in staat stelt om de eindkwalificaties te halen. Bijvoorbeeld: refererend aan normtrajecten opbouw van de moeilijkheidsgraad ingangsvereisten ondersteuning (in de vorm van studiebegeleiding, advisering, tentamenfaciliteiten). De decaan beschrijft hoe de eindkwalificaties gehaald kunnen worden binnen het flexibele curriculum. DO De decaan informeert studenten over het programma van de opleiding. De decaan publiceert het programma van de opleiding, de eindkwalificaties en de eindtermen in de studiegids. De decaan beschrijft de leerdoelen van het programma in de studiegids. De decaan beschrijft in de studiegids hoe het programma is opgebouwd zodat studenten in staat worden gesteld om de eindkwalificaties te halen. De decaan maakt een actiepuntenlijst. De actiepuntenlijst is een bijlage van het onderwijsjaarverslag. 23

25 F6 Samenhang programma Omschrijving Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend studieprogramma. Toetspunten De programmaonderdelen van het curriculum zijn inhoudelijk op elkaar afgestemd. Er wordt op verworven kennis en vaardigheden voortgebouwd en de programmaonderdelen kennen geen onnodige overlap of herhalingen. Commissies Lead: Facultaire opleidingscommissie Advies: Docentenoverleg Beleidscyclus CHECK De Facultaire opleidingscommissie en het Docentenoverleg bespreken volgens rooster het curriculumplan, en de opbouw van het programma Ter vergadering worden de volgende punten behandeld checkpunten De opleiding is aan de maat? Is een verandering noodzakelijk? De inhoudelijke samenhang van het curriculum is voldoende Ja/nee Ja/nee Er bestaat geen onnodige overlap in het programma Ja/nee Ja/nee ACT De decaan stelt op basis van de bespreking met de Facultaire opleidingscommissie de actiepuntenlijst bij en voert deze uit. 24

26 PLAN De decaan beschrijft de inhoudelijke samenhang van het programma van de opleiding. De decaan beschrijft hoe de opbouw van competenties in de Masteropleiding voortbouwt op de bacheloropleiding. De decaan beschrijft hoe kennis en vaardigheden door de programmaonderdelen heen opgebouwd worden. DO De decaan informeert studenten over de domeinspecifieke kenmerken van het programma. De decaan publiceert de informatie over de inhoudelijke samenhang van het programma van de opleiding, in de studiegids. De decaan beschrijft de opbouw van competenties van het programma in de studiegids. De decaan beschrijft in de studiegids hoe het programma is opgebouwd zodat er geen onnodige overlap of herhaling voorkomt. De decaan maakt een actiepuntenlijst. Deze lijst is een bijlage van het onderwijsjaarverslag. 25

27 F7 Studeerbaarheid en studielast Omschrijving Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren, zo veel mogelijk worden weggenomen. Toetspunten De geprogrammeerde studielast komt voldoende overeen met de gerealiseerde studielast en is evenwichtig verdeeld over het programma. Het programma kent geen onnodige struikelblokken en factoren die de studievoortgang nodeloos belemmeren. Commissies Lead: Facultaire opleidingscommissie Advies: Docentenoverleg Beleidscyclus CHECK De Facultaire opleidingscommissie en het Docentenoverleg bespreken volgens rooster het onderwijsverslag met de evaluatiegegevens en doorstoomgegevens alsook de nota met beleidsvoornemens van de decaan t.a.v. studielast en doorstroom. Ter vergadering worden de volgende punten behandeld checkpunten De opleiding is aan de maat? Is een verandering noodzakelijk? Is het patroon van gerealiseerde studielast problematisch Ja/nee Ja/nee Is het beleid tav struikelblokken helder en adequaat Ja/nee Ja/nee Is het beleid tav studievoortgang helder en adequaat Ja/nee Ja/nee De feitelijke studielast komt overeen met de geprogrammeerde studielast Ja/nee Ja/nee ACT De decaan stelt op basis van de bespreking met de Facultaire opleidingscommissie de actiepuntenlijst bij en voert deze uit. 26

28 PLAN De decaan beschrijft de geprogrammeerde studielast en de mogelijke studievoortgang door het programma (normtraject). De decaan beschrijft de verdeling van de studielast over de cursussen van het programma. DO De decaan informeert studenten realistisch over de geprogrammeerde studielast. De decaan publiceert de informatie over de voorziene studielast en de mogelijke studievoortgang in de studiegids. De decaan publiceert informatie over de verdeling van de studielast over de cursussen van het programma in de studiegids. De decaan informeert over beleid in dit verband zoals de schakelcursussen. De decaan onderzoekt de gerealiseerde studielast en kan daarbij de volgende gegevens gebruiken: resultaten van de proeftoetsingen van de afzonderlijke cursussen resultaten van de betreffende vragen bij de standaard cursusevaluaties resultaten over de studieduur doorlooptijd informatie over studieloopbanen en doorstroom aantallen afgenomen tentamens en % geslaagden aantallen uitgereikte certificaten tov aantal inschrijvers per cursus informatie van studenten over studielast (SEIN) informatie van studenten over struikelblokken: exitgesprekken informatie van studenten over factoren die de studie belemmeren: exitgesprekken spreiding van tentamens en mogelijkheden tot herkansing. De decaan maakt een lijst met constateringen en actiepunten over studeerbaarheid en studielast. De actiepuntenlijst is een bijlage van het onderwijsjaarverslag. 27

29 F8 Instroom Omschrijving Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten. Toetspunten Voor alle groepen instromende studenten bestaan geschikte toelatingsvereisten en wordt nagegaan of zij aan de toelatingsvereisten voldoen. Instromende studenten hebben in het algemeen geen problemen met de aansluiting. In de voorlichting wordt een adequaat en realistisch beeld gegeven van de opleiding en de loopbaanperspectieven na het afstuderen. Commissies Lead: Raad van Advies Advies: Curriculumcommissie Beleidscyclus CHECK De Raad van Advies en de Curriculumcommissie bespreken volgens rooster het strategiedocument van de decaan, het onderwijsjaarverslag met daarin de gegevens over achtergrondkenmerken van instromende studenten. Ter vergadering worden de volgende punten behandeld checkpunten De opleiding is aan de maat? Is een verandering noodzakelijk? Er bestaan geschikte toelatingsvereisten voor instromende studenten Ja/nee Ja/nee Er is beleid ontwikkeld om de aansluiting met eerder onderwijs goed te laten verlopen Ja/nee Ja/nee De doelgroep van het programma is helder omschreven Ja/nee Ja/nee Het programma is sluiend Ja/nee Ja/nee ACT De decaan stelt op basis van de bespreking met de Raad van Advies de actiepuntenlijst bij en voert deze uit. 28

30 PLAN De decaan beschrijft de doelgroep van het programma. De decaan beschrijft in hoeverre de uitzondering voor de Open Universiteit Nederland van toepassing is voor de opleiding. DO De decaan informeert studenten over de toelatingsvereisten. De decaan publiceert de informatie over de voorziene doelgroep in de studiegids. De decaan publiceert de toelatingsvereisten voor de Master in de studiegids. De decaan onderzoekt de kenmerken van de groep studenten die zich inschrijft voor de Master naar een aantal kenmerken: studiedoelen motivatie van de keuze voor OUNL leeftijd vooropleiding arbeidsmarktpositie. De decaan maakt een lijst met constateringen en actiepunten over de doelgroep en de toelatingsvereisten. De actiepuntenlijst is een bijlage van het onderwijsjaarverslag. 29

31 F9 Omvang van het programma Omschrijving De opleiding voldoet aan formele eisen m.b.t. de omvang van het curriculum: WO-bachelor 180 studiepunten WO-master: 60 studiepunten Commissies Lead: Facultaire Opleidingscommissie Advies: Curriculumcommissie Beleidscyclus CHECK De Facultaire opleidingscommissie en de Curriculumcommissie bespreken volgens rooster de omvang van het programma. Ter vergadering worden de volgende punten behandeld checkpunten De opleiding is aan de maat? Is een verandering noodzakelijk? Telt het Master programma minimaal 60 studiepunten? Ja/nee Ja/nee Telt het bachelorprogramma 180 studiepunten? Ja/nee Ja/nee ACT De decaan stelt op basis van de bespreking met de Facultaire opleidingscommissie de actiepuntenlijst bij en voert deze uit. 30

32 PLAN De decaan beschrijft de omvang van het programma, minimaal 60 ECTS punten. De decaan vergelijkt met gelijksoortige opleidingen in het buitenland. DO De decaan informeert studenten over de omvang van het programma (en die van vergelijkbare programma s). De decaan publiceert de informatie over de omvang van het programma in de studiegids. 31

33 F10 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Omschrijving Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Toetspunten De opleiding heeft een didactisch concept dat aansluit bij de doelstellingen en dat richtinggevend is bij de vormgeving van het programma, de inrichting van het leerproces en de keuze van de werkvormen. Het didactisch concept wordt in het programma gerealiseerd. De verhouding tussen contacturen, zelfstudie en andere studieactiviteiten is optimaal. De plaats, de functie en de kwaliteit van de stage (wanneer van toepassing) en een integrerende afsluitende proeve van bekwaamheid worden gewaarborgd. Commissies Lead: Facultaire opleidingscommissie Advies: Docentenoverleg Beleidscyclus CHECK De Facultaire opleidingscommissie en het Docentenoverleg bespreken volgens rooster het jaarverslag en de studiegids met daarin de beschrijving van het didactisch concept van de opleiding in relatie tot de inhoud van de opleiding en bespreken de beleidsvoornemens van de decaan hierover. Ter vergadering worden de volgende punten behandeld checkpunten De opleiding is aan de maat? Is een verandering noodzakelijk? Er is een didactisch concept beschreven Ja/nee Ja/nee Het didactisch concept is adequaat en sturend voor het bereiken van de beoogde eindkwalificaties Ja/nee Ja/nee Het didactisch concept is adequaat en sturend voor de inrichting van het leerproces Ja/nee Ja/nee Het didactisch concept is adequaat en sturend voor de keuze van de werkvormen Ja/nee Ja/nee De verhouding tussen verschillende onderwijsvormen is optimaal Ja/nee Ja/nee De plaats en functie van opdrachten, werkstukken en scriptie in de studie is helder Ja/nee Ja/nee 32

34 ACT De decaan stelt op basis van de bespreking met de Facultaire opleidingscommissie de actiepuntenlijst bij en voert deze uit. PLAN De decaan beschrijft de relatie tussen het didactisch concept en de doelstellingen van het programma. De decaan beschrijft de manier waarop de werkvormen aansluiten bij het didactisch concept. Speciale aandacht voor de scriptie: opzet, begeleiding, begeleiders en wijze van beoordeling. DO De decaan informeert studenten over het didactisch concept en de werkvormen De decaan publiceert de informatie over het didactisch concept en de werkvormen in de studiegids De decaan beargumenteert de gemaakte keuzes door beroep te doen op didactische principes van afstandsonderwijs, competentiegericht onderwijs, De decaan beargumenteert de gemaakte keuzes in de werkvormen met betrekking tot: schriftelijk materiaal elektronisch materiaal face to face contacten mediamix oordelen van studenten over relatie vormgeving en inhoud (exitgesprekken) oordelen van studenten over de gebruikte werkvormen (Sein) inzet van expertise van onderwijsadviseurs De decaan maakt een lijst met constateringen en actiepunten over het didactisch concept en de werkvormen). De actiepuntenlijst is een bijlage van het onderwijsjaarverslag. 33

35 F11 Toetsing en beoordeling Omschrijving Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Toetspunten Het geheel van toetsen, beoordelingen en examens evalueert in voldoende mate dat de beoogde eindkwalificaties van de opleiding ook zijn gerealiseerd. De toetsing sluit aan op en past bij de inhoud en de leerdoelen van de verschillende programmaonderdelen. De opleiding geeft individuele studenten een inhoudelijke motivering van de mate waarin aan de verschillende leerdoelen is voldaan (feedback). De opleiding zorgt ervoor dat de beoordelingen voldoende consistent worden uitgevoerd. De organisatie van de toetsing is voldoende (herkansingen, bekendmaken van de uitslag, compensatieregelingen et cetera). De examencommissie functioneert adequaat en in overeenstemming met haar wettelijke taken. Commissies Lead: Facultaire opleidingscommissie Advies: Docentenoverleg Beleidscyclus CHECK De Facultaire opleidingscommissie en het Docentenoverleg bespreken volgens rooster de relatie van de toetsing met de leerdoelen en de beoogde eindkwalificaties, de systematiek en de organisatie van beoordeling en toetsing. Ter vergadering worden de volgende punten behandeld checkpunten De opleiding is aan de maat? Is een verandering noodzakelijk? De toetsen weerspiegelen de beoogde eindkwalificaties van de opleiding Ja/nee Ja/nee De systematiek van toetsing is adequaat Ja/nee Ja/nee De organisatie van toetsing is adequaat Ja/nee Ja/nee De examencommissie functioneert adequaat Ja/nee Ja/nee Er is aandacht voor fraude Ja/nee Ja/nee 34

36 ACT De decaan stelt op basis van de bespreking met de Facultaire opleidingscommissie de actiepuntenlijst bij en voert deze uit. PLAN De decaan beschrijft de relatie van beoordeling en toetsing met de doelstellingen van de opleiding, de systematiek, en de organisatie ervan. DO De decaan publiceert de informatie over de systematiek van beoordeling en toetsing in de studiegids Actief Leren. Studenten worden tijdig en precies geïnformeerd over de wijze waarop toetsing zal plaatsvinden en de manier waarop beoordeeld wordt. Er is voorzien in mechanismen voor controle op webgebaseerde toetsing. Er is plagiaatcontrole mogelijk. Examinatoren zijn geïnstrueerd en zijn getraind in de relevante toetsmethoden. De decaan onderbouwt de kwaliteit van beoordeling en toetsing en kan daarbij de volgende gegevens gebruiken: rol en functie van de EVC, FTC inzet van Otec evaluaties van studenten mbt tentamineren organisatie van toetsing resultaten TKM beroepsmogelijkheden procedure gebruik van beroepsmogelijkheid door studenten. De decaan maakt een lijst met constateringen en actiepunten over toetsing en beoordeling. Deze lijst is een bijlage van het onderwijsjaarverslag. 35

37 36

38 3 Inzet van personeel Bij dit punt wordt de kwaliteit en de kwantiteit van de inzet van personeel gewogen. Bij dit punt wordt voor een WO opleiding aangetoond dat: (a) het onderwijs voor een belangrijk deel wordt verzorgd door onderzoekers die een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het vakgebied en (b) dat er voldoende personeel wordt ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen (c) het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. 37

39 F12 Eisen wetenschappelijk onderwijs Omschrijving Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door onderzoekers die een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het vakgebied. Toetspunten Het onderwijs wordt in belangrijke mate verzorgd en/of ontwikkeld door docenten die actief betrokken zijn bij wetenschappelijk onderzoek van erkende kwaliteit. Vanaf het begin van de opleiding krijgen studenten onderwijs van onderzoekers en/of docenten die binnen het domein van de opleiding gezichtsbepalend zijn. De docenten en/of ontwikkelaars leggen in voldoende mate een verbinding met de professionele praktijk waarvoor wordt opgeleid. Commissies Lead: Curriculumcommissie Advies: Raad van Advies Beleidscyclus CHECK De Curriculumcommissie en de Raad van Advies bespreken volgens het rooster met de decaan het onderwijsjaarverslag. Via tabellen wordt duidelijk in hoeverre de toetspunten gerealiseerd worden. Het onderwijsrooster en de opdrachten aan de studenten kunnen als informatiebron dienen. Ter vergadering worden de volgende punten behandeld checkpunten De opleiding is aan de maat? Is een verandering noodzakelijk? Het onderwijs wordt in voldoende mate verzorgd door docenten die actief betrokken zijn bij wetenschappelijk onderzoek Ja/nee Ja/nee Er is voldoende balans tussen de afstandsonderwijsregeling en de gevoelde noodzaak tot rolmodellen in het onderwijs Ja/nee Ja/nee Er wordt in voldoende mate een verbinding gelegd met de professionele praktijk waarvoor opgeleid wordt Ja/nee Ja/nee ACT De decaan rapporteert de bevindingen van de opleidingscommissie aan de hoogleraar-directeur Otec. 38

40 PLAN De decaan stelt het onderwijsrooster op gericht op de checkpoints. De decaan bepaalt bij het afstandsonderwijs in hoeverre de toegestane afwijkende regels voor het afstandonderwijs wordt toegepast bij de Master-opleiding Actief Leren. De decaan bepaalt op hoofdlijnen de noodzakelijke verbinding met de professionele praktijk. DO De inzet van personeel wordt jaarlijks, aan het begin van het jaar, vastgelegd in het onderwijsrooster en de studiegids. Het didactisch model wordt driejaarlijks vastgesteld. 39

41 F13 Kwantiteit personeel Omschrijving Er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. Toetspunt De voor het uitvoeren van het onderwijs beschikbare menskracht is voldoende om alle onderwijs- en begeleidingstaken uit te voeren. Commissies Lead: Facultaire opleidingscommissie Advies: Raad van Advies Beleidscyclus CHECK De Facultaire opleidingscommissie en de Raad van Advies bespreken volgens het rooster de omvang van de inzet van het personeel en het beleid daarop. In het onderwijsjaarverslag wordt een tabel opgenomen met begrote en gerealiseerde inspanning Ter vergadering worden de volgende punten behandeld checkpunten De opleiding is aan de maat? Is een verandering noodzakelijk? Er wordt voldoende personeel ingezet bij de uitvoering van het onderwijs Ja/nee Ja/nee De wachttijden en doorlooptijden voor studenten worden beïnvloed door een gebrek aan personele bezetting Ja/nee Ja/nee ACT De decaan stelt op basis van de bespreking met de Facultaire opleidingscommissie de actiepuntenlijst bij en voert deze uit. 40

42 PLAN In de jaarbegroting van de opleiding wordt de menskracht begroot naar een aantal onderwijstaken en begeleidingstaken. Dit wordt gebaseerd op het aantal studenten en een berekeningsfactor. Indien er tussen cursussen onderscheid wordt gemaakt naar de zwaarte in begeleiding wordt dit aangegeven. DO De jaarbegroting wordt uitgevoerd. 41

43 F14 Kwaliteit personeel Omschrijving Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Toetspunten De onderwijskundige kwaliteiten van de docenten zijn adequaat en toereikend voor het uitvoeren van het programma en didactisch concept. De inhoudelijke expertise van de docenten sluit aan bij de doelstellingen en eindkwalificaties van het programma. Het personeels- en scholingsbeleid bewaakt en bevordert de didactische kwaliteiten en de onderwijsprestaties van de individuele docenten. Commissies Lead: Raad van Advies Advies: Docentenoverleg Beleidscyclus CHECK In het jaarverslag Onderwijs wordt een tabel opgenomen met begrote en gerealiseerde inspanning (in uren) t.a.v. de scholingsactiviteiten. Dit wordt uitgesplitst naar elk van de docenten en het overige personeel. Daarnaast wordt het percentage gepromoveerden en de wetenschappelijke productie gepubliceerd. De Raad van Advies en het Docentenoverleg bespreken volgens het rooster de kwaliteit van het personeel en het scholingsbeleid. N.B. Het lijkt logisch om de Curriculumcommissie een rol te geven bij dit facet. Bij de implementatie van het kwaliteitzorgplan bij de Master Actief Leren zijn de plannen om de Curriculumcommissie vanuit de hoogleraren van het Otec (organisatieonderdeel waarbij de opleiding verzorgd wordt). De hoogleraardirecteur van Otec heeft bevoegdheden naar het personeel. Deze kunnen worden gemandateerd naar een decaan of een functionele chef. Om de interne verhoudingen niet te schenden is gekozen voor de Raad van Advies als leading. Deze keuze bevordert dat de vergadering over beleid gaat en niet over individuen. 42

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase 11 februari 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Accreditatiekader, toegespitst

Nadere informatie

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs 2 december 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 pagina 2 1 Inleiding Dit beoordelingskader bevat een aantal facetten

Nadere informatie

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige opleiding. Positionering

Nadere informatie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie Breakout sessie 2-5 Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling De voorstellen beschreven in deze notitie dienen als uitwerking van (aangekondigde) wetswijzigingen. Op basis van deze wetswijzigingen

Nadere informatie

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014 PEER REVIEWS Managementgroep Interactum September 2014 Met peer review wordt een systeem bedoeld waarbij de betreffende opleidingen structureel gebruik maken van elkaars deskundigheid en elkaars critical

Nadere informatie

Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland

Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige

Nadere informatie

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Beste student, U heeft onlangs alle onderdelen van uw bacheloropleiding Wijsbegeerte afgerond en kunt nu het BA-diploma aanvragen. Het bestuur van het Instituut voor

Nadere informatie

Beknopte instructies voor het schrijven van een zelfevaluatierapport basiskwaliteit

Beknopte instructies voor het schrijven van een zelfevaluatierapport basiskwaliteit Beknopte instructies voor het schrijven van een zelfevaluatierapport basiskwaliteit QANU (Quality Assurance Netherlands Universities) Leidseveer 35 Postbus 8035 3503 RA UTRECHT T 030-2363800 F 030-2363805

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe College van Bestuur Hogeschool Drenthe Postbus 2080 7801 CB EMMEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool

Nadere informatie

Naam/Datum/Versie document advies/verbeterpunten. Avans documenten

Naam/Datum/Versie document advies/verbeterpunten. Avans documenten Document / Informatie P = Prettig ; N = Noodzakelijk Algemene input voor schrijven zelfevaluatie 1. (P) Interne rapport tussentijdse audit op onderwijskwaliteit/accre-ditatiewaardigheid Suggesties NQA

Nadere informatie

Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 4 november 2011 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 3 Procedure 6 pagina 2 1 Inleiding Instellingsbesturen kunnen voor opleidingen met kleinschalig,

Nadere informatie

Informatievergadering. Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding

Informatievergadering. Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding Informatievergadering Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding Wie zijn we? Besluit Vlaamse Regering Visitatieprotocol Planning ZER en beoordelingskader Visitatieproces Visitatiecommissie 23/04/2014 2

Nadere informatie

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus CA LEIDERDORP

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus CA LEIDERDORP Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Training examencommissies

Training examencommissies Training examencommissies N.a.v. midterm review instellingstoets kwaliteitszorg 5 maart 2015 Linda Verbeek 1 Voorstellen Drs Scheikunde (UU) MSc Onderwijskundig ontwerp en advisering (UU) Nu: Beleidsmedewerker

Nadere informatie

REGELING EXTERNE TOEZICHTHOUDERS BIJ EXAMENS Instituut voor Toegepaste Biowetenschappen en Chemie. studiejaar

REGELING EXTERNE TOEZICHTHOUDERS BIJ EXAMENS Instituut voor Toegepaste Biowetenschappen en Chemie. studiejaar REGELING EXTERNE TOEZICHTHOUDERS BIJ EXAMENS Instituut voor Toegepaste Biowetenschappen en Chemie studiejaar 20172018 Inhoud REGELING EXTERNE TOEZICHTHOUDERS BIJ EXAMENS... 1 1. Positie en benoeming externe

Nadere informatie

QANU-KADER. Gids voor de externe kwaliteitsbeoordeling van wetenschappelijke bacheloren masteropleidingen ten behoeve van accreditatie. Versie 3.

QANU-KADER. Gids voor de externe kwaliteitsbeoordeling van wetenschappelijke bacheloren masteropleidingen ten behoeve van accreditatie. Versie 3. QANU-KADER Gids voor de externe kwaliteitsbeoordeling van wetenschappelijke bacheloren masteropleidingen ten behoeve van accreditatie Versie 3.1 QANU Quality Assurance Netherlands Universities QANU (Quality

Nadere informatie

Richtlijn voor het schrijven van een zelfevaluatierapport ten behoeve van accreditatie van een opleiding in het wetenschappelijk onderwijs

Richtlijn voor het schrijven van een zelfevaluatierapport ten behoeve van accreditatie van een opleiding in het wetenschappelijk onderwijs Richtlijn voor het schrijven van een zelfevaluatierapport ten behoeve van accreditatie van een opleiding in het wetenschappelijk onderwijs Versie 0.9, november 2008 QANU (Quality Assurance Netherlands

Nadere informatie

DEEL B VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING VAN DE BACHELOROPLEIDING ROEMEENSE TAAL EN CULTUUR

DEEL B VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING VAN DE BACHELOROPLEIDING ROEMEENSE TAAL EN CULTUUR DEEL B VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING VAN DE BACHELOROPLEIDING ROEMEENSE TAAL EN CULTUUR 2015-2016 Deel B: opleidingsspecifiek deel 1. Algemene bepalingen Artikel 1.1 Begripsbepalingen Artikel 1.2

Nadere informatie

Curriculumevaluatie BA Filosofie

Curriculumevaluatie BA Filosofie Curriculumevaluatie BA Filosofie Beste student, U heeft onlangs het laatste onderdeel van uw bacheloropleiding Filosofie afgerond en staat op het punt het bachelorexamen aan te vragen. Om de kwaliteit

Nadere informatie

Toetsdeskundigheid in examencommissies Vereniging Hogescholen. Dr. Kim Dirkx

Toetsdeskundigheid in examencommissies Vereniging Hogescholen. Dr. Kim Dirkx Toetsdeskundigheid in examencommissies Vereniging Hogescholen Dr. Kim Dirkx Even voorstellen Even voorstellen Programma Jullie vragen staan vandaag centraal Programma Jullie vragen staan vandaag centraal

Nadere informatie

Additionele beoordeling Faculteit der Rechtsgeleerdheid Universiteit Maastricht

Additionele beoordeling Faculteit der Rechtsgeleerdheid Universiteit Maastricht Additionele beoordeling Faculteit der Rechtsgeleerdheid Universiteit Maastricht Dit rapport hoort bij het rapport Rechtsgeleerdheid (VSNU, juli 2004) van de ongedeelde opleiding Nederlands Recht, Fiscaal

Nadere informatie

Beschrijving Basiskwalificatie onderwijs

Beschrijving Basiskwalificatie onderwijs universitair onderwijscentrum groningen hoger onderwijs Beschrijving Basiskwalificatie onderwijs 2008-2009 september 2008 Basiskwalificatie onderwijs 2 Wat is de basiskwalificatie onderwijs (BKO)? De basiskwalificatie

Nadere informatie

Teamscan op accreditatiewaardigheid

Teamscan op accreditatiewaardigheid Teamscan op accreditatiewaardigheid De Teamscan accreditatiewaardigheid (in vervolg: scan) geeft inzicht in hoe het opleidingsteam ervoor staat met betrekking tot de opleidingsaccreditatie. De scan bestaat

Nadere informatie

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 12 november 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Handreiking voor specifieke invulling van de standaarden

Nadere informatie

Opleidingsstatuut Bacheloropleiding Automotive Studiejaar 2015 2016. Regeling Externe toezichthouders bij examens

Opleidingsstatuut Bacheloropleiding Automotive Studiejaar 2015 2016. Regeling Externe toezichthouders bij examens Opleidingsstatuut Bacheloropleiding Automotive Studiejaar 2015 2016 Regeling Externe toezichthouders bij examens Inhoudsopgave 1. Positie en benoeming externe toezichthouders... 3 2. Taak externe toezichthouder

Nadere informatie

Protocol TNO Educatieve Master

Protocol TNO Educatieve Master Protocol TNO Educatieve Master NVAO 14 maart 2016 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Werkwijze toets nieuwe opleiding educatieve master (womaster) 4 3 Toelichting op het beoordelingskader beperkte toets nieuwe opleiding

Nadere informatie

Kwaliteit van toetsing

Kwaliteit van toetsing Kwaliteit van toetsing Scholingsdag HAN, 3 oktober 2012 Desirée Joosten-ten Brinke Open Universiteit Fontys Lerarenopleiding Tilburg Programma Kennismaking 9:45 Het borgen van toetskwaliteit Gerealiseerd

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Spaanse taal en cultuur. Paragraaf 1 Algemene bepalingen

Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Spaanse taal en cultuur. Paragraaf 1 Algemene bepalingen [66810] Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Spaanse taal en cultuur Paragraaf 1 Algemene bepalingen art. 1.1 toepasselijkheid van de regeling Deze regeling is van toepassing op het onderwijs

Nadere informatie

KIT Plus, borgingsinstrument voor examencommissies

KIT Plus, borgingsinstrument voor examencommissies X0A0T Validiteit Betrouwbaarheid Functionaliteit Condities Toetsbeleid Het toetsbeleidsplan is valide Het toetsbeleidsplan is betrouwbaar Het toetsbeleidsplan is functioneel Het toetsbeleidsplan voldoet

Nadere informatie

Bijlage 1: Toetsingskader opleidingsschool

Bijlage 1: Toetsingskader opleidingsschool Bijlage 1: Toetsingskader opleidingsschool NVAO, 3 maart 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Definitie 5 3 Beoordelingskader 6 4 Werkwijze 12 pagina 2 1 Inleiding In de kwaliteitsagenda voor het opleiden van leraren

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool NAO nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool Datum: 1 oktober

Nadere informatie

NVAO NEDERLAND RICHTLIJN PANELSAMENSTELLING

NVAO NEDERLAND RICHTLIJN PANELSAMENSTELLING NVAO NEDERLAND RICHTLIJN PANELSAMENSTELLING FEBRUARI 2019 NVAO NEDERLAND Richtlijn panelsamenstelling RICHTLIJN BEHOREND BIJ BEOORDELINGSKADER ACCREDITATIE HOGER ONDERWIJS NEDERLAND 2018 FEBRUARI 2019

Nadere informatie

Normkader: Onderwijsmonitor 2017 (opleidingen)

Normkader: Onderwijsmonitor 2017 (opleidingen) 00 Executive summary Geef een samenvatting op basis van de signalen uit de monitor en geef op hoofdlijnen aan welke acties er gepland zijn. 0 Inleiding Dit kader bestaat uit zeven paragrafen waarin de

Nadere informatie

Opleidingsspecifieke deel OER, Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences

Opleidingsspecifieke deel OER, Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 Opleiding / programma: Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op de volgende vakken op het

Nadere informatie

Opleidingsspecifiek deel bij de OER Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences

Opleidingsspecifiek deel bij de OER Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences Opleidingsspecifiek deel bij de OER 2016-2017 Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences art. 2.1 Toelating 1. Naast de in de wet genoemde diploma s die

Nadere informatie

van onderwijs en onderwijsondersteuning binnen Directeur onderwijsinstituut

van onderwijs en onderwijsondersteuning binnen Directeur onderwijsinstituut Opleidingsmanager Doel Ontwikkelen van programma( s) van wetenschappenlijk onderwijs en (laten) uitvoeren en organiseren van onderwijs en onderwijsondersteuning binnen de faculteit, uitgaande van een faculteitsplan

Nadere informatie

Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum

Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Opleidingsspecifieke deel OER, 2018-2019 Opleiding / programma: Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op de volgende vakken op het

Nadere informatie

Conceptkaders HBO5 3 november 2009

Conceptkaders HBO5 3 november 2009 Conceptkaders HBO5 3 november 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Toetsing van tot HBO 5 om te vormen opleidingen 5 2.1 Opzet 5 2.2 Beoordelingskader voor tot HBO 5 om te vormen opleidingen 6 2.2.1 Basisgegevens

Nadere informatie

Kwaliteitscode - Vlaanderen 2015-2017

Kwaliteitscode - Vlaanderen 2015-2017 Kwaliteitscode - Vlaanderen 2015-2017 Situering van de Kwaliteitscode Afstemming op Europese referentiekaders De regie-pilots De uitgebreide instellingsreview In de periode 2015-2017 krijgen de universiteiten

Nadere informatie

Richtlijn voor het schrijven van een zelfevaluatierapport voor een beperkte opleidingsbeoordeling

Richtlijn voor het schrijven van een zelfevaluatierapport voor een beperkte opleidingsbeoordeling Richtlijn voor het schrijven van een zelfevaluatierapport voor een beperkte opleidingsbeoordeling Versie 1.0.3, 1 mei 2012 QANU (Quality Assurance Netherlands Universities) Catharijnesingel 56 Postbus

Nadere informatie

Toetsing en beoordeling en de beperkte opleidingsbeoordeling

Toetsing en beoordeling en de beperkte opleidingsbeoordeling Toetsing en beoordeling en de beperkte opleidingsbeoordeling Conferentie Onderwijsinspectie, Amersfoort, 20 mei 2015 Sietze Looijenga, QANU In deze workshop: Hoe wordt in visitaties aandacht besteed aan

Nadere informatie

[60738] Onderwijs- en examenregeling Masteropleiding Islam in de moderne wereld. Paragraaf 1 Algemene bepalingen

[60738] Onderwijs- en examenregeling Masteropleiding Islam in de moderne wereld. Paragraaf 1 Algemene bepalingen [60738] Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Islam in de moderne wereld Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 - Toepasselijkheid van de regeling Deze regeling is van toepassing

Nadere informatie

Addendum beoordeling bestaande experimenten leeruitkomsten. 14 december Beoordelingskaders accreditatiestelsel 19 december 2014, versie 1.

Addendum beoordeling bestaande experimenten leeruitkomsten. 14 december Beoordelingskaders accreditatiestelsel 19 december 2014, versie 1. Addendum beoordeling bestaande experimenten leeruitkomsten 14 december 2015 Beoordelingskaders accreditatiestelsel 19 december 2014, versie 1.1 Inhoudsopgave 1 Addendum experiment leeruitkomsten 4 1.1

Nadere informatie

Format informatiedossier accreditatieaanvraag voor de aanvraag toets nieuwe opleiding wetenschappelijk onderwijs

Format informatiedossier accreditatieaanvraag voor de aanvraag toets nieuwe opleiding wetenschappelijk onderwijs Format informatiedossier accreditatieaanvraag voor de aanvraag toets nieuwe opleiding wetenschappelijk onderwijs Dit format moet worden gebruikt voor het informatiedossier voor een accreditatieaanvraag

Nadere informatie

OER. Uitleg over de. Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER)

OER. Uitleg over de. Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Fractie VUUR, Universiteitsraad www.verenigingvuur.nl info@verenigingvuur.nl Voorwoord De Onderwijs-

Nadere informatie

Format informatiedossier accreditatieaanvraag voor de aanvraag toets nieuwe opleiding hoger beroepsonderwijs

Format informatiedossier accreditatieaanvraag voor de aanvraag toets nieuwe opleiding hoger beroepsonderwijs Format informatiedossier accreditatieaanvraag voor de aanvraag toets nieuwe opleiding hoger beroepsonderwijs Dit format moet worden gebruikt voor het informatiedossier voor een accreditatieaanvraag voor

Nadere informatie

Additionele beoordeling Faculteit der Rechtsgeleerdheid Universiteit Utrecht

Additionele beoordeling Faculteit der Rechtsgeleerdheid Universiteit Utrecht Additionele beoordeling Faculteit der Rechtsgeleerdheid Universiteit Utrecht Dit rapport hoort bij het rapport Rechtsgeleerdheid (VSNU, juli 2004) van de ongedeelde opleiding Nederlands Recht, Notarieel

Nadere informatie

Normkader: Onderwijsmonitor 2017 (facultair).

Normkader: Onderwijsmonitor 2017 (facultair). 00 Executive summary Geef een samenvatting op basis van de signalen uit de monitor en geef op hoofdlijnen aan welke acties er gepland zijn. 0 Inleiding Dit kader bestaat uit zeven paragrafen waarin de

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Italiaanse taal en cultuur Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling 2005-2006 Masteropleiding Italiaanse taal en cultuur. Paragraaf 1 Algemene bepalingen

Onderwijs- en examenregeling 2005-2006 Masteropleiding Italiaanse taal en cultuur. Paragraaf 1 Algemene bepalingen [66809] Onderwijs- en examenregeling 2005-2006 Masteropleiding Italiaanse taal en cultuur Paragraaf 1 Algemene bepalingen art. 1.1 toepasselijkheid van de regeling Deze regeling is van toepassing op het

Nadere informatie

Men komt in aanmerking voor toelating tot het programma Kunstgeschiedenis indien men aantoont te beschikken over de volgende competenties:

Men komt in aanmerking voor toelating tot het programma Kunstgeschiedenis indien men aantoont te beschikken over de volgende competenties: Opleidingsspecifieke deel OER, 2016-2017 De opleiding Kunst- en cultuurwetenschappen Arts and Culture bestaat uit de programma s: Kunstgeschiedenis Gender Studies (see English EER) Arts & Society (voorheen

Nadere informatie

Vanuit de NVAO werd het panel ondersteund door lic. Rik Belmans, beleidsmedewerker.

Vanuit de NVAO werd het panel ondersteund door lic. Rik Belmans, beleidsmedewerker. College van bestuur Universiteit van Amsterdam Postbus 19268 1000 GG AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van de aanvraag Toets nieuwe opleiding wo-master Master in International

Nadere informatie

Concept. Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA

Concept. Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA Versie juli 2013 Concept Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders April 2012 0 Inhoud Gebruikte begrippen en afkortingen... 2 Inleiding... 5 Opbouw

Nadere informatie

Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER)

Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Fractie VUUR, Universiteitsraad www.verenigingvuur.nl info@verenigingvuur.nl - 2 - Voorwoord

Nadere informatie

Doel. Context VSNU UFO/INDELINGSINSTRUMENT FUNCTIEFAMILIE ONDERWIJS- & ONDERZOEKSONDERSTEUNING VAARDIGHEIDSDOCENT VERSIE 3 APRIL 2017

Doel. Context VSNU UFO/INDELINGSINSTRUMENT FUNCTIEFAMILIE ONDERWIJS- & ONDERZOEKSONDERSTEUNING VAARDIGHEIDSDOCENT VERSIE 3 APRIL 2017 Vaardigheidsdocent Doel Ontwikkelen en verzorgen van buiten de kaders van de wetenschappelijke onderwijsonderdelen maar binnen de kaders van het beleid van de instelling, faculteit, opleidingsinstituut,

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN College van bestuur Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Facility

Nadere informatie

De NVAO heeft voor de beoordeling van de aanvraag op 27 oktober 2005 een panel van deskundigen ingesteld. Het panel kende de volgende samenstelling:

De NVAO heeft voor de beoordeling van de aanvraag op 27 oktober 2005 een panel van deskundigen ingesteld. Het panel kende de volgende samenstelling: College van bestuur Universiteit Utrecht Postbus 80125 3508 TC UTRECHT Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding wo-master Selective Utrecht Medical Master

Nadere informatie

BEOORDELINGSKADER ERKENNINGSAANVRAAG VERPLEEGKUNDIGE VERVOLGOPLEIDING

BEOORDELINGSKADER ERKENNINGSAANVRAAG VERPLEEGKUNDIGE VERVOLGOPLEIDING BEOORDELINGSKADER ERKENNINGSAANVRAAG VERPLEEGKUNDIGE VERVOLGOPLEIDING Toelichting bij het gebruik van het beoordelingskader: Het beoordelingskader is een werkdocument voor opleidingscommissies om zo op

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Onderwijskunde. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Onderwijskunde. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Onderwijskunde Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2018-2019 Bijlage: het programma Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Doel

Nadere informatie

2. Selectie van studenten geschiedt op basis van een oordeel over de volgende kerncompetenties van belangstellenden:

2. Selectie van studenten geschiedt op basis van een oordeel over de volgende kerncompetenties van belangstellenden: Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 Opleiding / programma: Theologie en Religiewetenschappen Programma: Religie en Samenleving Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding 1. Voor toelating tot de

Nadere informatie

ICLON Powerpoint sjabloon

ICLON Powerpoint sjabloon ICLON Powerpoint sjabloon Een voorbeeld van een ICLON presentatie Piet Presentator & Co Copresentator (ICLON) Coby Collega (Leiden University) Max Medewerker (Instituut voor Cooperatie) [Congresnaam, Plaats,

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV College van bestuur NHTV Internationale Hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX BREDA Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture

Nadere informatie

Jaarlijkse Studenten Enquete (JSE) Behaalde resultaten en samenvatting. Studiejaar

Jaarlijkse Studenten Enquete (JSE) Behaalde resultaten en samenvatting. Studiejaar Jaarlijkse Studenten Enquete (JSE) Behaalde resultaten en samenvatting Studiejaar 2-2 Inhoudopgave Inleiding Samenvatting De enquete vragen De resultaten 7 2 Inleiding De Jaarlijkse Studenten Enquete (JSE)

Nadere informatie

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs OCW Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs 22 mei 2003/Nr. WO/BS-2003/24136-I Nederlandse Accreditatie Organisatie 1 Opbouw toetsingskader Het toetsingskader voor nieuwe opleidingen in het hoger

Nadere informatie

Doelstellingen van de opleiding Onderwerp niet behandeld tijdens de verkorte procedure na tijdelijke erkenning.

Doelstellingen van de opleiding Onderwerp niet behandeld tijdens de verkorte procedure na tijdelijke erkenning. nvao nederiands - viaamse accreditatieorganisatie Besluit datum 21 november 2016 onderwerp Definitief accreditatiebesluit (004107) bijlage 1 Intrekking en nieuwe vaststelling van het accreditatiebesluit

Nadere informatie

Datum locatiebezoek(en) : 31 mei 2017 Datum paneladvies : 21 juni 2017 Instellingstoets kwaliteitszorg : ja, positief besluit van 17 oktober 2013

Datum locatiebezoek(en) : 31 mei 2017 Datum paneladvies : 21 juni 2017 Instellingstoets kwaliteitszorg : ja, positief besluit van 17 oktober 2013 ,nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie es luit Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Commercieel Privaatrecht van de Erasmus

Nadere informatie

Additionele beoordeling Faculteit der Rechtsgeleerdheid Vrije Universiteit

Additionele beoordeling Faculteit der Rechtsgeleerdheid Vrije Universiteit Additionele beoordeling Faculteit der Rechtsgeleerdheid Vrije Universiteit Dit rapport hoort bij het rapport Rechtsgeleerdheid (VSNU, juli 2004) van de ongedeelde opleiding Nederlands Recht en Notarieel

Nadere informatie

Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Masteropleiding Sociologie Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Masteropleiding Sociologie Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Masteropleiding Sociologie Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2018-2019 Bijlage: het programma 1 Master-OER Sociologie 2018/2019 Artikel 1

Nadere informatie

Ontwerpkaders: Onderwijs. Versie 1.0/november 2016

Ontwerpkaders: Onderwijs. Versie 1.0/november 2016 Ontwerpkaders: Onderwijs Versie 1.0/november 2016 1 Flexibel onderwijs Flexibel Onderwijs kenmerkt zich door tijd, plaats en tempo-onafhankelijk studeren. De route is individueel en past bij de uitgangssituatie

Nadere informatie

Handreiking voor het schrijven van een kritische reflectie voor een beperkte opleidingsbeoordeling

Handreiking voor het schrijven van een kritische reflectie voor een beperkte opleidingsbeoordeling Handreiking voor het schrijven van een kritische reflectie voor een beperkte opleidingsbeoordeling September 2015 QANU (Quality Assurance Netherlands Universities) Catharijnesingel 56 Postbus 8035 3503

Nadere informatie

Vrijstellingsregels Open Universiteit: procedure voor het verlenen van vrijstelling

Vrijstellingsregels Open Universiteit: procedure voor het verlenen van vrijstelling U2014/4637-1 Vrijstellingsregels 2014-2015 Open Universiteit: procedure voor het verlenen van vrijstelling Deze procedure voor het verlenen van vrijstelling van het afleggen van een of meer tentamens en/of

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam ,nvao ~ n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam

Nadere informatie

Protocol beoordeling experimenten flexibilisering. Uitwerking voor de experimenten leeruitkomsten en nieuwe onvolledige opleidingen.

Protocol beoordeling experimenten flexibilisering. Uitwerking voor de experimenten leeruitkomsten en nieuwe onvolledige opleidingen. Protocol beoordeling experimenten flexibilisering Uitwerking voor de experimenten leeruitkomsten en nieuwe onvolledige opleidingen 14 december 2015 Beoordelingskaders accreditatiestelsel 19 december 2014,

Nadere informatie

Toetsingskaders opleidingsschool en academische kop 2013

Toetsingskaders opleidingsschool en academische kop 2013 Toetsingskaders opleidingsschool en academische kop 2013 NVAO 10 juni 2013 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Definitie 6 3 Toetsingskaders 7 4 Werkwijze 12 pagina 2 1 Inleiding 1.1 Vooraf Beoordeling kwaliteit opleidingsschool

Nadere informatie

Toetsing en examinering bij accreditaties. door Inge de Jong

Toetsing en examinering bij accreditaties. door Inge de Jong Toetsing en examinering bij accreditaties door Inge de Jong Inhoud 1. Aan welke eisen op het gebied van toetsing moet een opleiding voldoen? 2. Hoe kijkt een panel? 3. Hoe kan een opleiding goed duidelijk

Nadere informatie

Opleidingsspecifiek deel Natuurwetenschap en Innovatiemanagement bij de OER Bacheloropleidingen Undergraduate School Geosciences

Opleidingsspecifiek deel Natuurwetenschap en Innovatiemanagement bij de OER Bacheloropleidingen Undergraduate School Geosciences Opleidingsspecifiek deel Natuurwetenschap en Innovatiemanagement bij de OER 2017-2018 Bacheloropleidingen Undergraduate School Geosciences art. 2.1 Toelating 1. Naast de in de wet genoemde diploma s die

Nadere informatie

Formulier Erkenningsaanvraag

Formulier Erkenningsaanvraag Formulier Erkenningsaanvraag Een erkenningsaanvraag voor de cursus Preventieassistent kan ingediend worden door het bijgaande Formulier naar waarheid in te vullen en gevraagde documentatie bij te voegen.

Nadere informatie

{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V.

{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. {nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. datum 29

Nadere informatie

Vastgesteld door de decaan van de faculteit Wiskunde&Informatica op 28 augustus 2003

Vastgesteld door de decaan van de faculteit Wiskunde&Informatica op 28 augustus 2003 Onderwijs- en examenregeling 2003 van de Masteropleiding Computer Science Vastgesteld door de decaan van de faculteit Wiskunde&Informatica op 28 augustus 2003 Inhoud: 1. Algemeen 2. Inrichting van de opleiding

Nadere informatie

2. Bevindingen met betrekking tot het VBI-rapport

2. Bevindingen met betrekking tot het VBI-rapport Hogeschool Dirksen B.V. De heer D. van der Mark, directeur Postbus 3090 6802 DB ARNHEM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Handreiking voor het schrijven van een kritische reflectie voor een uitgebreide opleidingsbeoordeling

Handreiking voor het schrijven van een kritische reflectie voor een uitgebreide opleidingsbeoordeling Handreiking voor het schrijven van een kritische reflectie voor een uitgebreide opleidingsbeoordeling September 2015 QANU (Quality Assurance Netherlands Universities) Catharijnesingel 56 Postbus 8035 3503

Nadere informatie

TOETSING EN EXAMENCOMMISSIE ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM Basis voor het toetsbeleid van de ESHCC

TOETSING EN EXAMENCOMMISSIE ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM Basis voor het toetsbeleid van de ESHCC TOETSING EN EXAMENCOMMISSIE ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM Basis voor het toetsbeleid van de ESHCC Inleiding Voor elke opleiding is het van vitaal belang om via toetsing vast te stellen of een student

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool datum 29 december

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus 5375 6802 EJ ARNHEM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Bachelorprogramma Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Bachelorprogramma Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examenregeling (OER) Bachelorprogramma Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2018-2019 Bijlage: het programma PARAGRAAF 1 - ALGEMENE

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Dramaturgie. Paragraaf 1 Algemene bepalingen. art. 1.1 toepasselijkheid van de regeling

Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Dramaturgie. Paragraaf 1 Algemene bepalingen. art. 1.1 toepasselijkheid van de regeling [60717] Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Dramaturgie Paragraaf 1 Algemene bepalingen art. 1.1 toepasselijkheid van de regeling Deze regeling is van toepassing op het onderwijs en

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Psychobiologie van de Universiteit van Amsterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Psychobiologie van de Universiteit van Amsterdam }nvao r n e d e rlcw d s- vlaam se a ccre d ita tie o rg a n is a tie les Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Psychobiologie van de Universiteit van Amsterdam

Nadere informatie

In aanvulling op bovenstaande voorwaarden gelden de volgende aanvullende toelatingsvoorwaarden per track:

In aanvulling op bovenstaande voorwaarden gelden de volgende aanvullende toelatingsvoorwaarden per track: Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 De opleiding Kunst- en cultuurwetenschappen Arts and Culture bestaat uit de programma s: Gender Studies (see English EER) Arts & Society (voorheen Kunstbeleid en

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013

Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013 Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013 Masteropleidingen Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Biologie Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Natuurkunde Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Scheikunde

Nadere informatie

B. OPLEIDINGSSPECIFIEK DEEL VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN

B. OPLEIDINGSSPECIFIEK DEEL VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN B. OPLEIDINGSSPECIFIEK DEEL VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING VAN DE MASTEROPLEIDING FILOSOFIE 120 EC (WIJSBEGEERTE VAN EEN BEPAALD WETENSCHAPSGEBIED) FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN 2016-2017 Deel

Nadere informatie

BEOORDELING BESTAANDE EXPERIMENTEN LEERUITKOMSTEN

BEOORDELING BESTAANDE EXPERIMENTEN LEERUITKOMSTEN NVAO NEDERLAND BEOORDELING BESTAANDE EXPERIMENTEN LEERUITKOMSTEN PROTOCOL APRIL 2019 Inhoud Inleiding... 3 1 Standaarden... 4 1.1 Toepassing standaarden... 4 1.2 Standaarden voor de beperkte beoordeling...

Nadere informatie

Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Radboud Universiteit Nijmegen

Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Radboud Universiteit Nijmegen ,m)ao r nederlands -vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Radboud Universiteit Nijmegen datum 31 augustus

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Nederlandkunde/ Dutch Studies Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel

Nadere informatie

Faculteit der Geesteswetenschappen. Stagereglement masteropleidingen

Faculteit der Geesteswetenschappen. Stagereglement masteropleidingen Faculteit der Geesteswetenschappen Stagereglement masteropleidingen Inhoud Inleiding...3 Verantwoordelijkheid en taakverdeling...3 Aantal studiepunten...3 Plaats in de opleiding...3 Leerdoelen...3 Soort

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM College van Bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Media,

Nadere informatie

Additionele beoordeling Faculteit der Rechtsgeleerdheid Radboud Universiteit Nijmegen

Additionele beoordeling Faculteit der Rechtsgeleerdheid Radboud Universiteit Nijmegen Additionele beoordeling Faculteit der Rechtsgeleerdheid Radboud Universiteit Nijmegen Dit rapport hoort bij het rapport Rechtsgeleerdheid (VSNU, juli 2004) van de ongedeelde opleiding Nederlands Recht,

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Talen en culturen van Latijns Amerika/ Spaans Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam nuao w nederlands -vlaam se accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam datum 29 juli 2016 Onderwerp

Nadere informatie

Universiteit van Amsterdam wo-bachelor Biologie (180 EC) 23 maart 2016 Bachelor of Science voltijd Amsterdam

Universiteit van Amsterdam wo-bachelor Biologie (180 EC) 23 maart 2016 Bachelor of Science voltijd Amsterdam ,nvao w nederlands-vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Universiteit van Amsterdam datum 29 juli 2016

Nadere informatie

Neerlandistiek CROHO 60849

Neerlandistiek CROHO 60849 Faculteit der Letteren Onderwijs- en Eamenregeling (OER) Deel B: Masteropleiding CROHO 60849 voor het studiejaar 2017-2018 Inhoud: 1. Algemene bepalingen 2. Toelating 3. Inhoud en inrichting van de opleiding

Nadere informatie