CONCERNCONTROL BINNEN GEMEENTEN 2014 RISICOMANAGEMENT
|
|
- Camiel Bauwens
- 2 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Klantn 12 juni 1 aam 2014 (10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst CONCERNCONTROL BINNEN GEMEENTEN 2014 RISICOMANAGEMENT
2 OPZET PRESENTATIE 1. Korte introductie Conquaestor Grant Thornthon 2. Korte introductie Jeroen van Spijk 3. Uitkomsten onderzoek Risicomanagement Nederlandse Gemeenten 4. Aanpak risico management voor Gemeenten 5. Voorbeeld van een format 6. Toekomstperspectief 2
3 INTRODUCTIE CQ / GT Opgericht GT: Eind '40 CQ: 2004 Medewerkers 800 Equity partners 40 Kantoren OMZET 100 MLN. 10 juni 2014 Amersfoort risicomanagement 3
4 JEROEN VAN SPIJK Bestuursadviseur Vrije Universiteit Amsterdam Decentralisaties Management Consultant Vrije Universiteit Decentralisaties (Financieel) Directeur onderzoeksschool AIID UvA Management Consultant Business School Maastricht (MSM) Wethouder Financiën Stadsdeel Oost Amsterdam (250 miljoen) Associate Partner Conquaestor Binnenlands Bestuur Daarnaast jaren raadslid en actief in diverse besturen o.a. voorzitter D66 Amsterdam Als je risicomanagement op de juiste manier in de organisatie wilt borgen, is het belangrijk om een cultuur van veiligheid te creëren voor de managers en medewerkers Jeroen van Spijk Associate Partner ConQuaestor 4
5 Stadsdeel Amsterdam-Oost hangt nieuwe miljoenenstrop boven het hoofd WKO-installatie stadsdeel werkt niet Het twee jaar geleden met gemeenschapsgeld gebouwde warmte-koude-installatie blijkt nooit goed gewerkt te hebben. In een warmtekoude-installatie wordt in de zomer warmte opgeslagen die in de winter gebruikt wordt om gebouwen te verwarmen. In de winter wordt juist koude opgeslagen, waarmee in de zomer gekoeld wordt. Rente derivaat kan stadsdeel Oost 4 miljoen kosten Europese Unie eist geld terug stadsdeel Oost Garantstelling leidt tot debacle van 27 miljoen 12 juni 2014 Amersfoort Risicomanagement 5
6 UITKOMSTEN ONDERZOEK CONQUAESTOR GEMEENTEN CONQUAESTOR DOET JAARLIJKS ONDERZOEK NAAR VOLWASSENHEID RISICOMANAGEMENT GEMEENTEN UIT MEEST RECENTE ONDERZOEK 2013 BLIJKT: ER IS SPRAKE VAN EEN TOENAME VAN RISICO BEWUSTZIJN OOK IN RELATIE TOT WEERSTANDSVERMOGEN TWEEDERDE VAN DE GEMEENTEN HEEFT EEN RISICOMANAGEMENT BELEID EEN DERDE VAN DE GEMEENTEN GEEFT AAN VOOR BESLUITVORMING RISICO S VAST TE LEGGEN 27 % VAN DE GEMEENTEN MAAKT GEBRUIKT VAN RISICOMANAGEMENT STANDAARDEN (COSO EN ISO31000) VEEL GEBRUIKTE TOEGEPASTE RISICOBEHEERSING: Gedragscodes Integratie in Planning & Control cyclus Audits Structuur van de Administratieve Audits en Interne Controle (gemeenten zien dit als meest zinvol) 6
7 UITKOMSTEN ONDERZOEK CONQUAESTOR GEMEENTEN RAPPORTAGE VAN RISICOS WORDT DOOR 44% VAN DE GEMEENTEN NIET OF GEDEELTELIJK INGEBED ZIJN IN DE PLANNING EN CONTROL CYCLUS OOK GEEFT HET ONDERZOEK AAN DAT RISICO GOVERNANCE NOG EEN BELANGRIJK AANDACHTSPUNT IS 36 % VAN DE DEELNEMENDE GEMEENTEN HEEFT TAKEN NIET VAST GELEGD IN FUNCTIEBESCHRIJVINGEN EN HET RISICOMANAGEMENT BELEID MIDDELGROTE GEMEENTEN GEVEN AAN DE EIGEN VOLWASSENHEID VAN RISICOMANAGEMENT HOOG TE VINDEN. KLEINERE GEMEENTEN ZIEN MEER AANDACHTSPUNTEN BINNEN EIGEN ORGANISATIE TOP RISICO ZIJN: RIJKSBEZUINIGINGEN, GRONDEXPLOITATIES EN DECENTRALISATIES 7
8 Onze ervaring Onze activiteiten Onze visiie ERVARING RISICO MANAGEMENT Risicomanagement Uw organisatiedoelstellingen worden beter bereikt als risicomanagement als proces in dafdsfd uw organisatie is verankerd. Essentieel is ook dat risicobewust gedrag een kerncompetentie is van uw medewerkers, managers en directie. Risicomanagement reikt verder dan overzicht en inzicht in de risico s, het gaat uiteindelijk om het doen. COSO RISMAN Onderzoek risicomanagement Professionalisering risicomanagement Ontwerpen van risico & control raamwerken gericht op infrastructurele projecten Risicomanagement onderzoeken Volwassenheidsanalyses voor risicomanagement Ontwerpen raamwerk voor risicobereidheid Onderzoek/operational audit op o.a. projectontwikkeling, verhuur& beheer en autorisaties. Integrale risicoanalyse op organisatie en processen als gevolg van een aantal in de media breed uitgemeten incidenten Ontwerpen van interne risico & controle raamwerken Uitvoeren en faciliteren van risico selfassessments Strategische risicomanagement analyses Dashboards voor risico rapportages 8
9 Risicomanagement Het proces Politieke agenda als startpunt: thematieken raadsprogramma en doorvertaling in uitwerkingsprogramma college Waarden (Waar geloven wij in?) Missie (Waarom bestaan wij?) Visie (Wat willen wij worden?) Doelen (Wat zijn onze doelen?) Strategie (Hoe willen wij onze doelen bereiken?) KSF s & KPI s (Hoe meten wij succes?) Initiatieven (Welke acties worden ondernomen?) Persoonlijke doelen ( Wat moeten wij doen?) Strategie, doelen, KSF s en KPI s komen samen in de planning & control cyclus Plan Act Do Check Van risicobereidheid (high level) naar gekwantificeerde onderbouwing van weerstandsvermogen 1. Vaststellen bruto risico s 2. Vaststellen risicolimieten en toleranties (risicobereidheid) 3. Matchen risicolimieten en toleranties met bruto risico s 4. Vaststellen maatregelen om te komen tot netto risico s 5. Valideren daadwerkelijk netto risico s t.o.v. risicobereidheid Omschrijving Bepaal de bruto risico s die de realisatie van strategische doelen kunnen belemmeren ongeacht eventuele maatregelen Omschrijving Bepaal per (sub-) categorie de limiet waarboven of waaronder een risico onacceptabel wordt Bepaal de tolerantiegrenzen voor deze limiet (bandbreedte) Omschrijving Zet de bruto risico s af tegen de vastgestelde risicolimieten en - tolerantiegrenzen Omschrijving Bepaal per bruto risico de maatregelen die nodig zijn om het risico terug ter brengen binnen de grenzen van de vastgestelde risicobereidheid Omschrijving Valideer of de geïmplementeerde maatregelen daadwerkelijk tot een acceptabel restrisico leiden Resultaat Overzicht bruto risico s Resultaat Verklaring mate van risicobereidheid Resultaat Overzicht risico-reductieruimte Resultaat Overzicht maatregelen en eigenaren Resultaat Gekwantificeerde onder-bouwing weerstandsvermogen 9
10 INTERACTIE TUSSEN VERSCHILLENDE BESTUURSLAGEN THREE LINES OF DEFENSE: DE VERDEDIGINGSLINIES BINNEN GEMEENTEN 0 College van B&W Verantwoordelijkheid: Bestuurlijk eindverantwoordelijk voor risicomanagement Bestuurlijk risico-eigenaar Afdelingsmanagers 1 Verantwoordelijkheid: Operationele uitvoering risicomanagement Risico-eigenaar van de lijn Directie Verantwoordelijkheid: Ambtelijk eindverantwoordelijk voor risicomanagement Risico-eigenaar concern Toezicht: Gemeenteraad Externe Accountant Toezichthouders Strategisch Tactisch Operationeel Internal Audit Concern control: 2 Audit: 3 Verantwoordelijkheid: Risicomanagement beleid en inrichting Facilitering aan de business Concern adviseur risicomanagement Toezien op de naleving van de gestelde kaders en de praktische toepassing van risicomanagementbeleid Verantwoordelijkheid: Oordeel geven over gehele system van interne (risico) beheersing binnen de gemeente. 10
11 AANPAK RISICOMANAGEMENT Hard en Soft controls HARD CONTROLS: RISICO MANAGEMENT BINNEN P&C PROCEDURE BESCHRIJVINGEN GEKWANTIFICEERDE (EXTERNE) RAPPORTAGES HANDBOEKEN WETGEVINGBESCHRIJVINGEN DUIDELIJKE FUNCTIEPROFIELEN EN ROLVERDELING CODE OF CONDUCT SOFT CONTROLS: CULTUUR CREËREN WAAR RISICO S INTEGRAAL BEVORDEREN GEDRAG LOYALITEIT EN HOUDING RESPECT COMPETENTIES BESTUURLIJKE BETROKKENHEID TRANSPARANT ZIJN 11
12 AANPAK GEMEENTE AMSTERDAM Bijlage Aanpak op twee niveaus: 1. Algemeen risicomanagement: o.a. kaders, uitvoering en risicobewustzijn 2. Specifiek risicomanagement op projecten, processen, programma s: Inzet is lessons learned vergroot bewust zijn en werk vanuit een positieve invalshoek ter voorkoming van nondecisionmaking Algemeen: Besturende processen Risicomanagement aanpak Specifiek: Primaire processen projecten etc Vervolgens zijn de risico s vertaald in hoogte van weerstandsvermogen 10 juni 2014 Amersfoort risicomanagement 12
13 IDENTIFICEER ROLLEN Bijlage Functies en rollen risicomanagement gemeenten Gemeenteraad Kadersteller risicomanagement College van B&W Bestuurlijk risico-eigenaar Concernadviseur risicomanagement Concern control Alg. directeur Concern Risico-eigenaar (lijn) Coördinator risicomanagement Risico-adviseur Management ondersteuning Afd. manager Risico-eigenaar (lijn) Afd. medew. Risico-beheerder (lijn) Bron: B4_Nota uitvoeringskader weerstandsvermogen en risicomanagement 13
14 OPBOUW WEERSTANDSVERMOGEN Beheers Maatregelen Kwantificeerbaar Voorziening Doel- Stelling Bruto Risico Netto Risico Reguliere Risicos Niet Reguliere Risicos Niet- Kwantificeerbaar Materiele Betekenis Geringe Betekenis 14
15 KIES VOOR EEN PARTICIPATIEVE AANPAK Bijlage Doel is risicomanagement onderdeel te laten zijn van de organisatiecultuur waarin op transparante wijze risico s in kaart worden gebracht en beheerst; Participatief en open benadering; Betrek de verschillende organisatieniveaus Doe het proces samen in de organisatie; Delen van best practices binnen de eigen organisatie; Cultuur van veiligheid creëren voor de managers en medewerkers; Aan de hand van de participatieve aanpak kunnen hard en soft controls verder worden ontwikkelen 15
16 VOORBEELD VAN EEN RISICOFORMAT 16
17 RISICOMANAGEMENT METHODOLOGIE RISICOFORMAT In te vullen door Control Risico-ID In risicoregister Startdatum In te vullen door risico-eigenaar Afdeling Eigenaar maatregel Coalitieakkoord Onderwerp Subonderwerp Risico beschrijving 17
18 RISICOMANAGEMENT METHODOLOGIE - RISICOFORMAT In COSO te vullen door Control Risicostrategie Risico-ID Strategisch ja/nee Accepteren ja/nee In Operationeel risicoregister ja/nee Beheersen ja/nee Rapportage Startdatum ja/nee Vermijden ja/nee Wet- en regelgeving ja/nee Verzekeren ja/nee Maximale kosten van voorval In te vullen door risico-eigenaar Bruto risico Afdeling Kans Eigenaar maatregel Netto risico Kans Impact Impact Coalitieakkoord Gevolg < Gevolg < Onderwerp Gevolg >= Gevolg >= Subonderwerp Eigenaar Risico Risico Kosten beschrijving van maatregel Frequentie en middel Risico maatregel 18
19 RISICOMANAGEMENT METHODOLOGIE RISICOREGISTER Risico ID Onderwerp Thema uit coalitieakkoord Onderwerp Management van processen Dienstverlening juridische kwaliteit Strategie en beleid Gemeentelijke organisatie bestuurlijke toekomst Management van middelen Financiën op orde huisvesting Management van medewerkers Wonen actualiseren woonvisie Management van medewerkers Werken en economie economie Management van processen Leven jeugdbeleid 19
20 VOORBEELD Risicobeschrijving Max. kosten van voorval strategisch operationeel rapportage wet- en regelgeving niet correct verlopen Europese aanbestedingsprocedures in de afgelopen 5 jaar X X X deelname aan RUD X budgetoverschrijding ontbreken integraliteit in de beleidsadvisering X X inhuur vanwege uitval medewerker voor afronden visie X extra kosten voor gemeente (bv bijstand) vanwege ontbreken samenhangend jeugdbeleid X X 20
21 VOORBEELD Risicobeschrijving Kans Impact Gevolg < Gevolg >= Eigenaar Risico niet correct verlopen Europese aanbestedingsprocedures in de afgelopen 5 jaar 30% Kees Luijtens deelname aan RUD 70% B&W budgetoverschrijding 10% Jacquelien Dadema ontbreken integraliteit in de beleidsadvisering 90% Robert Broesema inhuur vanwege uitval medewerker voor afronden visie extra kosten voor gemeente (bv bijstand) vanwege ontbreken samenhangend jeugdbeleid 10% Mieke van Buren 30% Mieke van Buren 21
22 TOEKOMST PERSPECTIEF RISICOMANAGEMENT RISICOMANAGEMENT EN RISICOBEWUSTZIJN IN GEMEENTEN GROEIT MAAR IS NOG STEEDS PUNT VAN AANDACHT PROFESSIONALISERING VAN RISICOMANAGEMENT BLIJFT NOODZAKELIJK SCHAALVERGROTING EN SAMENWERKINGSVERBANDEN BINNEN GEMEENTEN MAKEN NOODZAAK TOT GOED ZICHT OP RISICOMANAGEMENT CRUCIAAL SCHAALVERGROTING BETEKENT OOK EEN ANDERE ORGANISATIE: GEBIEDSGERICHT WERKEN FINANCIEEL TURBULENTE TIJDEN VRAGEN FLEXIBELERE OVERHEID BELANGRIJKE INHOUDELIJKE AANDACHTSGEBIEDEN BLIJVEN: Grondposities Gemeentelijke inkomsten Decentralisaties WMO 22
23 Terms of Reference: Weekly Workstream Review Meeting TIMING FREQUENCY TIME VENUE 60 minutes Monday TBD TBD OBJECTIVES Review progress against plan (benefits and SIS scores) and identify issues and agree actions Ensure engagement status is green Coordinate between activities and share best practice Agree support requirements Identify issues for PMT escalation INPUTS 1) Activity plans 2) Steps to Milestone 3) SIS plan 4) Benefits tracker 5) Action log OUTPUTS 1) Updated action log 2) Issues for escalation 3) Updated engagement matrix 4) Area Status Reports Celerant Consulting Page 5 ATTENDEES Chair: Workstream lead Workstream team members, Celerant co-lead AGENDA Review previous action log Review workstream KPIs against plan Review steps to milestone (ensure on track) Review engagement matrix and actions to address any issues Morale check Any Other Business (AOB) Review new actions GROUND RULES 1) Individuals are responsible for delivering their own actions 2) Come prepared 3) Start and finish on time 4) Phones off 5) Ask for help DECENTRALISATIE: ONTWIKKEL MONITORINGSSYSTEEM Een succesvolle implementatie van een monitoringssysteem benodigd een zevental hoofdstappen cq onderdelen voor zowel de ontwerp als implementatie fase. 1 Ontwerp criteria 2 Prestatie Indicatoren 3 Verantwoordelijkheden & competenties 4 Monitoringssysteem Inzicht krijgen in: beleidsplan, stakeholder-landschap, belegging van verantwoordelijkheden en criteria voor het afnemen van zorg. Verantwoordelijkheden, afgesproken doelstellingen zijn een vereiste input voor het ontwerp van het monitoringssysteem. 7 Borgen van het monitoringsysteem Kritieke prestatie indicatoren bepalen voor het evalueren van WMO invoering en de prestaties van de aanbieders. Deze worden vertaald naar het laagst mogelijke indicator waar actie invloed kan hebben op de prestaties van de betrokken partijen. Definitie van prestatie indicatoren, meetfrequentie en meeteenheid. Vastleggen van doelstellingen / targets op het laagste niveau. 6 Implementatie monitoringsysteem Koppelen van eigenaren aan prestatie indicatoren. Bepaal benodigde competenties (vanuit procesbehoefte & resultaatgericht werken). Incorporeer competentiebehoefte in functieprofielen en trainingsplan. 5 Rapportages MAAND WEEK DAG PROGNOSE PLANNING CONTROL RAPPORTAGE Manu biz planning Business plan productie Level meeting LT planning FT week planning Weekplanning FT dag overleg plannin g Dagplanning Werk overleg VOB FT Q- Meeting FT Info- Meeting FT week overleg review weekrapport FT dag overleg review Dagrapport Coache s overleg Maandrapport Coache s overleg weekrapport Bepaal gewenste planning, control en verbetercyclus t.b.v. het beleidsplan en afspraken met aanbieders. Doelen vastleggen voor de vergaderingen (middels het referentiekader) en valideren met de de eigenaren van vergaderingen. Interaction meeting Tijdig eigenaarschap waarborgen bij de sleutelpersoon in het Wmo proces. Communicatie van overwinningen naar alle stakeholders, vooral als het zichtbaar wordt dat verbeteracties ook resultaat hebben op cliënt tevredenheid. Implementatieplan opstellen. Opvolgen van vergaderingen en voorbereiding met de eigenaren. Implementatieplanning wordt wekelijks geëvalueerd t.a.v. implementatievoortgang. Uitvoeren van coaching / begeleidingssessies Rapportages definiëren / ontwerpen voor de vergaderingen in samenwerking met IT om borging te garanderen. Toewijzen van eigenaren aan de rapportages. Ontwikkelen van rapportages door IT. 12 juni
24 HET WMO DASHBOARD 12 juni
25 VRAGEN auteur telefoon mail Jeroen van Spijk (+31) juni 2014 Amersfoort risicomanagement 25
26
27
Corporaties In Control
Corporaties In Control D A T U M : 3 0 M E I 2 0 1 3 Leonie van Meel & Frank Bieleman Agenda 1. Speelveld 2. Risicomanagement / Governancecode 3. Projectfasering ICS 4. Onafhankelijke rol / verantwoordelijkheid
Seminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars! Internal Audit en doeltreffendheid van! risk management system!
Seminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars! Internal Audit en doeltreffendheid van! risk management system!! Tom Veerman! Triple A Risk Finance B.V.! 1! Programma! Solvency II stand
Categorie ICT Werkomgeving Rijk: Inrichting contractmanagement
1 26-10- 2016 Categorie ICT Werkomgeving Rijk: Inrichting contractmanagement Den Haag 20 oktober 2016 2 Introductie 3 ICT Categorieën en SLM Het verwervingsproces Contractmanagement (1) Definitie Alle
Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam
Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam Robert t Hart / Geert Haisma 26 september 2013 r.hart@risicomanagement.nl / haisma@risicomanagement.nl 1www.risicomanagement.nl Visie risicomanagement Gemeenten
OPERATIONEEL RISKMANAGEMENT. Groningen, maart 2016 Wim Pauw
OPERATIONEEL RISKMANAGEMENT Groningen, maart 2016 Wim Pauw Risicomanagement Risicomanagement is steeds meer een actueel thema voor financiële beleidsbepalers, maar zij worstelen vaak met de bijbehorende
(10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst
Klantn 13 juni 1 aam 2013 (10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst AGENDA 01 02 03 04 05 06 07 08 E-learning Solvency II Samenwerking Waarom een E-learning Solvency II Inhoud
Module Assetmanagement. Module XX / verkorte versie & ref. ISO 55002
Module Assetmanagement Module XX / verkorte versie & ref. ISO 55002 Ton Beckers, 21/10/2014 Structuur ISO 9001 5. Directieverantwoordelijkheid 8. meting, analyse en verbetering 4. Kwaliteitsmanagementsysteem
Het belang van risicomanagement voor maatschappelijke organisaties Beheersing of buikpijn?
Het belang van risicomanagement voor maatschappelijke organisaties Beheersing of buikpijn? 7 september 2017 Erik Breijer 1 Waarom Risicomanagement? Wat is aanleiding om met risicomanagement te starten:
WWW.CAGROUP.NL COMPLIANCE RADAR HET MEEST COMPLETE BESTURINGSSYSTEEM VOOR GEMEENTEN.
WWW.CAGROUP.NL COMPLIANCE RADAR HET MEEST COMPLETE BESTURINGSSYSTEEM VOOR GEMEENTEN. COMPLIANCE RADAR De Compliance Radar helpt gemeenten een brug te slaan tussen beleidsdoelstellingen en uitvoering. Door
SAP Risk-Control Model. Inzicht in financiële risico s vanuit uw SAP processen
SAP Risk-Control Model Inzicht in financiële risico s vanuit uw SAP processen Agenda 1.Introductie in Risicomanagement 2.SAP Risk-Control Model Introductie in Risicomanagement Van risico s naar intern
Doel van de rol Iedere Compliance Officer heeft als doel het beheersen van de risico s die BKR loopt in haar strategische en operationele processen.
FUNCTIEPROFIEL Opdrachtgever: Functienaam: BKR Compliance Officer Security & Risk BKR is een onafhankelijke stichting met een maatschappelijk doel. BKR streeft sinds 1965, zonder winstoogmerk, een financieel
Balanced Scorecard. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.
Balanced Scorecard Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER... 3 2 DE
Risicomanagement in de zorg
Risicomanagement in de zorg Een praktische invulling voor een integrale aanpak Diana Dingemans en Eveline Rutgers In de zorg neemt de belangstelling voor risicomanagement toe. Naast financiële risico s
BluefieldFinance Samenvatting Quickscan Administratieve Processen Light Version
BluefieldFinance Samenvatting Quickscan Administratieve Processen Light Version Introductie Quickscan De financiële organisatie moet, net zo als alle andere ondersteunende diensten, volledig gericht zijn
De nieuwe ISO-normen: meer dan KAM-management alleen!
De nieuwe ISO-normen: meer dan KAM- alleen! Dick Hortensius Senior consultant Managementsystemen NEN Milieu & Maatschappij dick.hortensius@nen.nl 1 Wat kunt u verwachten? Ontwikkelingen systeemnormen Plug-in
(10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst TOEZICHT ONDER SOLVENCY II
Klantn 13 juni 1 aam 2013 (10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst TOEZICHT ONDER SOLVENCY II INTERN TOEZICHT ONDER SOLVENCY II 01 02 03 04 05 06 07 08 Introductie Cor Ensing
Commitment without understanding is a liability
Commitment without understanding is a liability Accent Organisatie Advies Risicocultuur tastbaar maken Propositie van Accent Organisatie Advies Frank van Egeraat Januari 2017 Nederlandse Corporate Governance
4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden. 4.3 Het toepassingsgebied van het milieumanagementsystee m vaststellen
4 Context van de organisatie 4 Milieumanagementsysteemeisen 4.1 Inzicht in de organisatie en haar context 4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden 4.3 Het toepassingsgebied
Performance management framework. Introduction
Performance management framework Introduction Systeem definitie Een systeem wordt gebruikt om het resultaat en de efficiëntie van een proces te meten en te verbeteren. Informatie beschikbaar te stellen
Hoezo dé nieuwe ISO-normen?
De nieuwe ISO-normen Dick Hortensius Senior consultant Managementsystemen NEN Milieu & Maatschappij dick.hortensius@nen.nl 1 Hoezo dé nieuwe ISO-normen? 2 1 De cijfers voor Nederland (eind 2013) Norm Aantal
Portfoliomanagement. Management in Motion 7 maart 2016
Portfoliomanagement Management in Motion 7 maart 2016 PMO Institute Julianalaan 55 3761 DC Soest I: www.pmoinstitute.com I: www.thinkingportfolio.nl E: info@pmoinstitute.com Tjalling Klaucke E: tj.klaucke@pmoinstitute.com
Nota Risicomanagement en Weerstandsvermogen
Nota Risicomanagement en Weerstandsvermogen September 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Aanleiding... 4 3. Nadere toelichting... 5 4. Doelstellingen en wettelijke kaders... 6 4.1. Doelstellingen...
Gain Automation Technology Specialist in technische en industriële automatisering
Gain Automation Technology Specialist in technische en industriële automatisering Inleiding Ontwikkeling KPI-dashboard Voorbeelden Samenvatting Even voorstellen Paul Janssen: Senior Technical Consultant
Global Project Performance
Return on investment in project management P3M3 DIAGNOSTIEK IMPLEMENTATIE PRINCE2 and The Swirl logo are trade marks of AXELOS Limited. P3M3 -DIAGNOSTIEK (PROJECT PROGRAMMA PORTFOLIO MANAGEMENT MATURITY
Duurzaam (kosten)effectief uitbesteden
Duurzaam (kosten)effectief uitbesteden Agenda Kiezen voor uitbesteding Uitbestedingsfeiten Wenselijke situatie Eisen volgens ISO5500X Showstoppers Aandachtspunten Afsluiting Kiezen voor uitbesteding Ontbreken
beter leren, fijner werken, sneller groeien Performance Management workshop HR Live congres 28-10-2014 The Courseware Company Welkom!
beter leren, fijner werken, sneller groeien Performance Management workshop HR Live congres 28-10-2014 The Courseware Company Welkom! Agenda Introductie Performance Management Stellingen Afsluiting Luciano
Inspiratiedag. Workshop 1: Risicogestuurde interne controle. 15 september 2016
Inspiratiedag Workshop 1: Risicogestuurde interne controle 15 september 2016 Programma Inleiding Risicomanagement Interne beheersing Relatie met de externe accountant Van interne controle naar beheersing
Asset Management gemeente SWF in het kort. Aanleiding Risico Gestuurd Asset Management. Aanpak Risico Gestuurd Asset Management
1 2 3 4 Asset Management gemeente SWF in het kort Aanleiding Risico Gestuurd Asset Management Aanpak Risico Gestuurd Asset Management Risico-gebaseerde lange termijn planning 15 tips (Do s) Asset Management
Telefoonnummer Onderwerp: Nota weerstandsvermogen en risicobeheersing 2015 Gemeente Harlingen
Voorstel aan de gemeenteraad van Harlingen *GR15.00077* GR15.00077 Behandeld in Gezamenlijke commissie Mens & Bestuur en Omgeving Datum Commissie 17 juni 2015 Agendanummer 9 Datum Raad 1 juli 2015 Agendanummer
Advies. Advies over en ondersteuning bij het (initieel) inrichten/optimaliseren van de structuur van de(it Service Management)organisatie
DIENST Advies over en ondersteuning bij het (initieel) inrichten/optimaliseren van de structuur van de(it Service Management)organisatie Advies over en ondersteuning bij het initieel inrichten/optimaliseren
Strategisch Risicomanagement
Commitment without understanding is a liability Strategisch Risicomanagement Auteur Drs. Carla van der Weerdt RA Accent Organisatie Advies Effectief en efficiënt risicomanagement op bestuursniveau Risicomanagement
ISO55000: Harde norm voor assetmanagement in de context van organisatiecultuur AMC Seminar 2014
ISO55000: Harde norm voor assetmanagement in de context van organisatiecultuur AMC Seminar 2014 Robert van Grunsven, Adviseur CMS Asset Management Inhoud assetmanagement Assetmanagement ISO55000 assetmanagementsysteem
Implementatieplan Risicomanagement
Implementatieplan Risicomanagement Versie definitief: 17 juni 2015 Inhoudsopgave 1.1 Wat willen we bereiken?... 3 1.2 Hoe gaan we dat aanpakken?... 3 1.3 Wie neemt deel?... 3 1.4 Inventarisatie belangrijkste
Benefits Management. Continue verbetering van bedrijfsprestaties
Benefits Management Continue verbetering van bedrijfsprestaties Agenda Logica 2010. All rights reserved No. 2 Mind mapping Logica 2010. All rights reserved No. 3 Opdracht Maak een Mindmap voor Kennis Management
2 e webinar herziening ISO 14001
2 e webinar herziening ISO 14001 Webinar SCCM 25 september 2014 Frans Stuyt Doel 2 e webinar herziening ISO 14001 Planning vervolg herziening Overgangsperiode certificaten Korte samenvatting 1 e webinar
programma Organisatie: door Dick Jonkers Directeur Regiotram Utrecht PAS 55: door Diederik van Leeuwen, Manager beheer en onderhoud
programma Organisatie: door Dick Jonkers Directeur Regiotram Utrecht PAS 55: door Diederik van Leeuwen, Manager beheer en onderhoud Asset Register: door Paul Tulp, Beheerder Traminfrastructuur Bestuur
De essentie van de nieuwe ISO s. Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij
De essentie van de nieuwe ISO s Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij 1 Waar ik het over ga hebben De uitdaging en de oplossing De HLS voor iedereen De HLS voor wie het wil Waar we staan en wat er
BluefieldFinance. BluefieldFinance. Sense Template. Toegevoegde waarde vanuit inhoud
Sense Template BluefieldFinance Toegevoegde waarde vanuit inhoud De Organisatie Opgericht 2007 Bluefield Finance is als onderdeel van Bluefield Partners in 2007 opgericht door 2 ervaren financials met
Actieplan naar aanleiding van BDO-onderzoek. Raad van Commissarissen GVB Holding N.V. Woensdag 13 juni 2012
Actieplan naar aanleiding van BDO-onderzoek Raad van Commissarissen GVB Holding N.V. Woensdag 13 juni 2012 Inhoudsopgave - Actieplan GVB Raad van Commissarissen GVB Holding N.V. n.a.v. BDO-rapportage 13
Actualiteitendag Platform Deelnemersraden Risicomanagement
Actualiteitendag Platform Deelnemersraden Risicomanagement Benne van Popta (voorzitter Detailhandel) Steffanie Spoorenberg (adviseur Atos Consulting) Agenda 1. Risicomanagement 2. Risicomanagement vanuit
Beschrijving van de generieke norm: ISO 27001:2013. Grafimedia en Creatieve Industrie. Versie: augustus 2016
Beschrijving van de generieke norm: ISO 27001:2013 Grafimedia en Creatieve Industrie Versie: augustus 2016 Uitgave van de branche (SCGM) INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 INLEIDING... 4 1. ONDERWERP EN
Introductie OHSAS 18001
Introductie OHSAS 18001 OHSAS 18001 -in het kort OHSAS 18001 is een norm voor een managementsysteem die de veiligheid en gezondheid in en rondom de organisatie waarborgt. OHSAS staat voor Occupational
BluefieldFinance. BluefieldFinance. Toegevoegde waarde vanuit inhoud
Toegevoegde waarde vanuit inhoud De Organisatie 1 De Organisatie Bluefield Finance is als onderdeel van Bluefield Partners in 2007 opgericht door 2 ervaren financials met een uitgebreide expertise in business-
Uitbesteding in de pensioensector:
Uitbesteding in de pensioensector: Bevindingen vanuit de toezichtspraktijk Prof. Dr. O.C.H.M. Sleijpen EYe on Pensions 14 januari 2014 Uitbesteding in de Pensioensector Topics: A. Wettelijke bepalingen
Recept 4: Hoe meten we praktisch onze resultaten? Weten dat u met de juiste dingen bezig bent
Recept 4: Hoe meten we praktisch onze resultaten? Weten dat u met de juiste dingen bezig bent Het gerecht Het resultaat: weten dat u met de juiste dingen bezig bent. Alles is op een bepaalde manier meetbaar.
NIMA/SMA SALES EXAMEN B1.2 28 JANUARI 2014. b. Noem vier onderdelen van het accountplan voor Novi food die bijzondere aandacht vragen.
NIMA/SMA SALES EXAMEN B1.2 28 JANUARI 2014 Antworden DEEL ACCOUNTMANAGEMENT DEEL ACCOUNTMANAGEMENT Totaal 55 punten Vraag 9 (15 punten) a. Noem twee functies van een accountplan. b. Noem vier onderdelen
FUNCTIEBESCHRIJVING. Het afdelingshoofd Technische Zaken staat in voor de algemene leiding van de afdeling technische zaken.
FUNCTIEBESCHRIJVING Functie Graadnaam: AFDELINGSHOOFD Afdeling TECHNISCHE ZAKEN Functienaam: AFDELINGSHOOFD Dienst TECHNISCHE ZAKEN Functionele loopbaan: A4a A4b Omschrijving van de afdeling en dienst
Bekend zijn met de visie en inzet van procesmanagement in de eigen organisatie.
en werkwijze BPM awareness Inzicht in de toepassing van BPM op strategisch niveau in het algemeen en binnen de eigen organisatie. Kennismaken met BPM vanuit een strategisch perspectief Nut en toegevoegde
XSkNOW producten voor Start-ups
Het adresseren van fundamentele bedrijfsvoerings-vraagstukken op het juiste moment binnen de levenscyclus van een start-up is essentieel voor de continuïteit; het zorgt ervoor dat het bedrijf proactief
Dynamisch risicomanagement eenvoudig met behulp van GRCcontrol
Dynamisch risicomanagement eenvoudig met behulp van GRCcontrol Mike de Bruijn roduct Owner Agenda Inleiding Over CompLions GRCcontrol management software Risicomanagement Uitdagingen Dynamisch risicomanagement
Klachten en Meldingen. Managementdashboard
Welkom bij de demonstratie van het Welkom bij de systeem demonstratie van Welkom bij de systeem demonstratie van het Management Klachten en Meldingen System Managementdashboard Systemen van Inception Borgen
DIRECTIESTATUUT VAN WONINGSTICHTING BARNEVELD TE BARNEVELD
DIRECTIESTATUUT VAN WONINGSTICHTING BARNEVELD TE BARNEVELD Het bestuur Artikel 1 Conform artikel 5 lid 1 van de statuten wordt het bestuur van de stichting gevormd door de directeur. De directeur is belast
DOORSTAAT UW RISICOMANAGEMENT DE APK?
WHITEPAPER DOORSTAAT UW RISICOMANAGEMENT DE APK? DOOR M. HOOGERWERF, SENIOR BUSINESS CONS ULTANT Risicomanagement is tegenwoordig een belangrijk onderdeel van uw bedrijfsvoering. Dagelijks wordt er aandacht
We doen niets waarvoor de klant niet zou willen betalen!
We doen niets waarvoor de klant niet zou willen betalen! Gewenste resultaten Klanten de hoogste kwaliteit, betrouwbaarheid tegen de laagste kosten. Medewerkers zingeving, veiligheid en een eerlijke behandeling.
Business Plan. Organisatie: GIDSnetwerk Datum: 11.04.2014 Periode: 01/2014-12/2017
Business Plan Organisatie: GIDSnetwerk Datum: 11.04.2014 Periode: 01/2014-12/2017 Business Plan Agenda 1 Visie & Business Model 2 Strategie 3 Team & Organisatie 4 Implementatie 5 Financien 1. Visie & Business
ASSET MANAGEMENT KEN DE RISICO S, DAN IS ALLES BEHEERSBAAR
ASSET MANAGEMENT KEN DE RISICO S, DAN IS ALLES BEHEERSBAAR Jan A. Kamphuis Voorzitter NVDO Sectie Food, Beverages & Farma / Partner Traduco B.V. Food Event 2015 De Verkadefabriek, Den Bosch 03 december
RISICOMANAGEMENT VOOR WONINGCORPORATIES
INTEGRAAL RISICOMANAGEMENT VOOR WONINGCORPORATIES Together you make the difference RISICOMANAGEMENT BIJ WONINGCORPORATIES Deel 2 van een drieluik over het belang van goed risicomanagement in de corporatie
Terug naar de bedoeling met ISO 9001:2015
Walvis ConsultingGroep Brengt kwaliteit tot leven Voor kwaliteit van mens en organisatie Terug naar de bedoeling met ISO 9001:2015 Ronald Zwart Vennoot, senior consultant en auditor ronald.zwart@walviscg.nl
Niet-financiële informatie (NFI) in Nederland
Niet-financiële informatie (NFI) in Nederland Koninklijk NIVRA Michèl J.P. Admiraal RA IBR 7 december 2009 1 Inhoud van deze presentatie 1. Voorstellen spreker 2. State of the art in Nederland 3. NIVRA
HRM SCORECARD. PRESENTATIE/WORKSHOP WATCH-Consultancy in samenwerking met REEF/deelt kennis Woensdag 17 november 2010
HRM-scorecard HRM SCORECARD PRESENTATIE/WORKSHOP WATCH-Consultancy in samenwerking met REEF/deelt kennis Woensdag 17 november 2010 Een korte introductie Wat doet WATCH-Consultancy op het gebied van HRM-Consultancy?
Batenmanagement. Duurzame verbinding tussen programma en lijn. PGM Open 2013 Patrick Mulder 7 februari 2013. Batenmanagement - Patrick Mulder
Batenmanagement Duurzame verbinding tussen programma en lijn PGM Open 2013 Patrick Mulder 7 februari 2013 Agenda Waarom batenmanagement? Wat is batenmanagement? Hoe ziet batenmanagement eruit? Do s en
Geen ISO zonder pragmatiek! Implementeren van een ISMS, niets nieuws.
Geen ISO 27001 zonder pragmatiek! Implementeren van een ISMS, niets nieuws. Agenda Introductie Beveiligingsproces Framework (ISO 27001) IB organisatie en processen ISMS informatiesysteem Lessons learned
Bijlage A Governance
Bijlage A Governance WFO-Suite en Diensten Opdrachtgever: Opdrachtgever/Centrum voor Facilitaire Dienstverlening (B/CFD) Inkoop Uitvoeringscentrum (IUC) Opdrachtnemer : Datum: Versie: publicatieversie
RISICOMANAGEMENT. Wat voegt risicomanagement toe?
RISICOMANAGEMENT Risicomanagement ondersteunt op een gestructureerde manier het behalen van doelstellingen en het opleveren van projectresultaten. Dit kan door risico s expliciet te maken, beheersmaatregelen
Strategisch Risicomanagement
Strategisch Risicomanagement Erik van Marle e.vanmarle@risicomanagement.nl 31 oktober 2013 1www.risicomanagement.nl Wat is strategisch risicomanagement? Wat is risicomanagement? Gaat over kansen en risico
SEMINAR PRAKTISCH RISICOMANAGEMENT d.d. 1 juni 2010 in De Meern
SEMINAR PRAKTISCH RISICOMANAGEMENT d.d. 1 juni 2010 in De Meern Programma 13.30 uur Opening 13.40 uur Risicomanagement in het onderwijs door Marien Rozendaal RA 14.30 uur Pauze 15.00 uur Risicomanagement
Global Project Performance
Return on investment in project management PMO IMPLEMENTATIE PRINCE2 and The Swirl logo are trade marks of AXELOS Limited. PMO PROJECT MANAGEMENT OFFICE Een Project Management Office voorziet projecten,
ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN. 3 oktober 2013
ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN code: B1308 3 oktober 2013 datum: 3 oktober 2013 referentie: lak code: B1308 blad: 3/8 Inhoudsopgave 1. Inleiding 4 2. Onderdelen van het energiemanagement actieplan 5 2.1
Intern controleplan CAK Het CAK in control
Intern controleplan CAK 2014 Het CAK in control Den Haag, 28 maart 2014 Aan het directieteam van het CAK Een transparant controleplan Hierbij presenteren wij het intern controleplan CAK 2014. Met dit plan
Actieplan Duurzame Inzetbaarheid
plan Duurzame Inzetbaarheid Stappenplan en format Dit actieplan Duurzame Inzetbaarheid is gemaakt door Berenschot in opdracht van A+O in het kader van het Sectorplan Metalektro. Introductie Voor je ligt
Het wat en hoe van risicomanagement. LOKmml-bijeenkomst donderdag 24 maart 2016
Het wat en hoe van risicomanagement LOKmml-bijeenkomst donderdag 24 maart 2016 Opbouw presentatie Introductie Douwe Meetsma Normvereisten uit ISO 15189 en context Wat is Risico management Operationeel
Interne audits vanuit risico denken. Kleemans Organisatieadvies Ingrid van Rijckevorsel
Interne audits vanuit risico denken Kleemans Organisatieadvies Ingrid van Rijckevorsel Agenda Opening, verwachtingen Theorie risicomanagement Risicogericht auditen Opdracht Opening, verwachtingen Opening
Het project heeft de volgende doelen. De doelen worden gefaseerd opgepakt:
Projectplan Implementatie Kwaliteitskader maatwerkvoorziening maatschappelijke ondersteuning (IMKWA) Uitwerking Fase 1 inhoudelijke verdieping kwaliteitskader Opsteller: Thijs Terlouw en Ingrid Hildenbrant
Nationale Controllersdag 2016 9 juni 2016. Financial Control Framework Van data naar rapportage
Nationale Controllersdag 2016 9 juni 2016 Financial Control Framework Van data naar rapportage Inhoudsopgave Even voorstellen Doel van de workshop Positie van Finance & Control Inrichting van management
Meerwaarde Internal Audit functie. 16 maart 2017
Meerwaarde Internal Audit functie Even voorstellen: Jantien Heimel 2 Even voorstellen: Jeannette de Haan 3 Inhoud 1. Kennismaking 2. Hoe kijken commissarissen aan tegen Internal Audit? Filmpje 3. Wat is
PPM in de Zorg. Meest opmerkelijke resultaten Benchmark 2015
Klantn 14 aam februa (10 ri spatie 2016 s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst CONSULTING PPM in de Zorg Meest opmerkelijke resultaten Benchmark 2015 DEELNEMERS Deelnemers Ronde
ISO 9001: Niets aan de hand! Enkele cosmetische wijzigingen... of toch niet?
ISO 9001:2015... Niets aan de hand! Enkele cosmetische wijzigingen... of toch niet? NNK bijeenkomst, 09 september 2014 Bob Alisic / ActinQ V2.1 Waarom een nieuwe versie van ISO 9001? De norm in lijn te
CobiT. Drs. Rob M.J. Christiaanse RA PI themabijeenkomst Utrecht 29 juni 2005 9/2/2005 1
CobiT Drs. Rob M.J. Christiaanse RA PI themabijeenkomst Utrecht 29 juni 2005 9/2/2005 1 Control objectives for information and related Technology Lezenswaardig: 1. CobiT, Opkomst, ondergang en opleving
De 6 best hanteerbare KPI s in de schoonmaak
De 6 best hanteerbare KPI s in de schoonmaak en de link met kritieke succesfactoren KPI s in de schoonmaak Margriet van Dijken Heel kort nog de theorie van KPI s in de schoonmaak Er gaat tegenwoordig geen
Frequentiemodel Internal Audit Friesland Bank. K.T. Kloosterman Leeuwarden, 31 mei 2005
Frequentiemodel Internal Audit Friesland Bank K.T. Kloosterman Leeuwarden, 31 mei 2005 Agenda 1) Algemeen Internal Audit 2) Waarom frequenteren van onderzoeken 3) Totstandkoming en inhoud Missie Internal
Toezicht op Financiën. Wim Touw 17 april 2013
Toezicht op Financiën Wim Touw 17 april 2013 Agenda OMGEVING FINANCIEEL MANAGEMENT SOFT CONTROLS DE ROL VAN DE ACCOUNTANT SPECIFIEKE VRAGEN 1 OMGEVING 2 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
Van businessmodel naar procesmanagement
Van businessmodel naar procesmanagement Leo Kerklaan, Associate Partner Passionned Nederland BV, directeur Franeker Management Academie. 20 november 2014 Burgers Zoo, Arnhem 1 Zien, denken doen Elke week
Wie bewaakt mijn geld? Financiële controle en risicobeheersing binnen de gemeente Nuth
Wie bewaakt mijn geld? Financiële controle en risicobeheersing binnen de gemeente Nuth De taak van de raad onder het dualisme Kaders stellen (WMO, Jeugdwet, handhaving) Budgetteren (begroting) Lokale wetgeving
Visie vanuit de BIG-5 op Standard Business Reporting
www.pwc.nl SBR Programma Visie vanuit de BIG-5 op Standard Business Reporting Amersfoort, Inhoud 1. Introductie en disclaimer 2. Rol binnen het SBR programma 3. Samenwerken of concurreren? 4. Bijzondere
Governance en Business Intelligence
Governance en Business Intelligence Basis voor de transformatie van data naar kennis Waarom inrichting van BI governance? Zorgorganisaties werken over het algemeen hard aan het beschikbaar krijgen van
CRM vanuit organisatorisch perspectief
Highlights survey CRM in Nederland 2009/2010 CRM vanuit organisatorisch perspectief MarketCap International BV 13 Januari 2010 AGENDA o over de survey en de populatie o actief met en focus op CRM o hulp
De cruciale rol van cijfers voor Continu Verbeteren
KPMG Lean Six Sigma De cruciale rol van cijfers voor Continu Verbeteren Landelijk Congres V&J 18 Februari 2016 Wij zijn wij? http://www.linkedin.com/in/sajburgers https://nl.linkedin.com/in/markkopmels
Generieke systeemeisen
Bijlage Generieke Systeem in kader van LAT-RB, versie 27 maart 2012 Generieke systeem NTA 8620 BRZO (VBS elementen) Arbowet Bevb / NTA 8000 OHSAS 18001 ISO 14001 Compliance competence checklist 1. Algemene
Langetermijndenken - De toekomst van Verantwoord Beleggen. IM seminar, Amstelveen 10 mei Lars Kurznack, Senior Manager KPMG Sustainability
Langetermijndenken - De toekomst van Verantwoord Beleggen IM seminar, Amstelveen 10 mei 2016 Lars Kurznack, Senior Manager KPMG Sustainability Maatschappelijke uitdaging Opiniestuk FD Minister Dijsselbloem
Programma 14 november middag. Risicomanagement Modellen. Strategisch risicomanagement
Programma 14 november middag Risicomanagement Modellen Strategisch risicomanagement Kaplan 1www.risicomanagementacademie.nl 2www.risicomanagementacademie.nl Risicomanagement modellen Verscheidenheid normen
INFORMATIEVEILIGHEID. een uitdaging van ons allemaal. Douwe & Surfibo
INFORMATIEVEILIGHEID een uitdaging van ons allemaal Douwe Leguit @Surfcert & Surfibo Compilatie Filmpje DigiNotar Game changer - 1 Game changer - 2 Aanbevelingen OOV 1. Zorg dat bestuurders
Contractmanagement en contractbeheer
Ir. ing. D. Mostert, DME Advies If you are not in control of your contracts, you are not in control of your business (Gartner) Uitbesteding op diverse gebieden neemt een grote vlucht. Steeds vaker wordt
ISO 9000:2000 en ISO 9001:2000. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.
ISO 9000:2000 en ISO 9001:2000 Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 11 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER...
Aanvullende informatie over elke mindset krijgt u door te klikken op de vlakken in de roadmap.
Wij stellen u graag de nieuwste versie van de Talent Management Roadmap voor. Twee mindsets rond duurzaam HR werden toegevoegd: - Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen - Business Model Aanvullende informatie
Hoofdstuk 2 Beleid en doelstellingen / directieverantwoordelijkheid
Hoofdstuk 2 Beleid en doelstellingen / directieverantwoordelijkheid 2.1 KAM beleidsverklaring De directie van Axent Groen BV onderschrijft het volgende KAM-beleid: Het beleid is er op gericht te willen
NTA 8620 versus ISO-systemen. Mareille Konijn 20 april 2015
NTA 8620 versus ISO-systemen Mareille Konijn Voorstellen Mareille Konijn Lid van de NEN-werkgroep Senior HSE consultant Industry, Energy & Mining T: 088 348 21 95 M: 06 50 21 34 27 mareille.konijn@rhdhv.com
Requirements Management Werkgroep Traceability
Requirements Management Werkgroep Traceability Plan van Aanpak (1) Doel en definitie van Traceability Traceability heeft tot doel om tijdens het ontwikkelproces status informatie te verschaffen omtrent
BROCHURE CURSUS PRAKTIJKMANAGER
BROCHURE CURSUS PRAKTIJKMANAGER INLEIDING CURSUS PRAKTIJKMANAGEMENT Deze cursus is voor iedereen die binnen de praktijk (voor een deel) verantwoordelijk is voor het dagelijks aansturen van de organisatie,
Concerncontrol Velsen Concerncontrol in de gemeente Velsen: de praktijk
Concerncontrol Velsen Concerncontrol in de gemeente Velsen: de praktijk Jörg Schlunke jorgschlunke@bmc.nl 06-506 908 92 12 juni 2014 Inhoud Opdracht concerncontroller Velsen Visie op control Rol, taken