Detailhandelsvisie Land van Heusden en Altena
|
|
- Simon Valentijn van den Brink
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Gemeente Werkendam Detailhandelsvisie Land van Heusden en Altena Een actualisatie van de visie uit 2011 Danielle Ernest
2 Inhoud 1. Aanleiding Vraagstelling Leeswijzer (Markt)ontwikkelingen Veranderend koopgedrag / toename internetwinkelen Brancheverbreding en branchevervaging Schaalvergroting en verdere opkomst filiaalbedrijven Mobiliteit Bevolkingsontwikkeling Leegstand Overige ontwikkelingen detailhandelsaanbod Beleidskaders Europese Dienstenrichtlijn Ladder voor duurzame verstedelijking Provincie... 9 Discussienota detailhandel in Noord Brabant... 9 Expertteam detailhandel...10 SER Noord Brabant...10 Verordening Ruimte Regio West Brabant (RWB) Land van Heusden en Altena Huidige situatie Land van Heusden en Altena Detailhandelsstructuur...11 Recreatief winkelen...11 Boodschappen doen...11 Doelgerichte laagfrequente aankopen Winkelaanbod Werkgelegenheid Leegstand Leefbaarheid Visie op detailhandelsontwikkeling Visie en ambitie Doelstellingen
3 Recreatief winkelen: Centrum Werkendam...14 Boodschappen doen: Behoud van aanbod in kleinere kernen...15 Doelgerichte laagfrequente aankopen: Concentratie aanbod PDV/GDV Ruimtelijke concentratie Schaalvergroting op de juiste plek faciliteren Maatwerk voor publieksgerichte ondersteunende functies Aanpak leegstand Behoud leefbaarheid Richtlijnen en toetsingscriteria Algemeen Internetwinkels...18 Internetwinkels zonder fysieke bezoekmogelijkheid...18 Internetwinkels met fysieke bezoekmogelijkheid Supermarkten Overige vormen van detailhandel Nevenassortiment perifere detailhandel Tuincentrum Verkoop aan huis Boerderijwinkels Horeca en leisure Warenmarkten / standplaatsen Kantoor- en bedrijfslocaties Winkels in instellingen en sportvoorzieningen Detailhandel bij tankstations Vliegende winkels Rommelmarkten en incidentele verkopen Overige initiatieven Winkeltijden en zondagsopenstelling Uitvoering Toetsingskader Bestemmingsplannen Regionale afstemming Afstemming LvHA Afstemming RWB Vergunningverlening en handhaving Communicatie en samenwerking met de sector
4 10. Aanpak en proces...29 Bijlage 1: Ladder voor duurzame verstedelijking...30 Bijlage 2: Winkelaanbod per kern...31 Bijlage 3: Leegstand per kern...33 Bijlage 4: Warenmarkten...34 Definities en begrippen...35 Bronvermelding
5 1. Aanleiding In 2011 is de Detailhandelsvisie Land van Heusden en Altena door de gemeenten Aalburg, Werkendam en Woudrichem vastgesteld. Dit was een uitvoeringsactie uit de Nota Economisch Beleid Land van Heusden en Altena. Het hoofddoel van deze detailhandelsvisie is het bieden van een zo goed mogelijke consumentenverzorging voor de inwoners van het Land van Heusden en Altena en een sterk ondernemingsklimaat voor ondernemers, waarbij een rendabele exploitatie van de winkels mogelijk is, met perspectief voor de langere termijn. De afgelopen jaren zijn de ontwikkelingen in de detailhandelssector hard gegaan. Steeds meer mensen doen aankopen via het internet. Verwacht wordt, dat in 2015 zo n 11 % van de omzet in de detailhandelssector online plaatsvindt. Er vindt schaalvergroting plaats van bestaande winkels en, mede door de economische crisis van de afgelopen jaren, zoeken ondernemers naar andere mogelijkheden om omzet te genereren. Hierdoor treedt in de sector branchevervaging op. Door het gebrek aan bedrijfsopvolging neemt het aantal familiebedrijven af. Het totaal van deze ontwikkelingen zorgt voor een toenemende leegstand van winkelpanden. Daarmee komt op sommige plaatsen ook de leefbaarheid onder druk te staan. Al met al voldoende aanleiding om de bestaande detailhandelsvisie uit 2011 tegen het licht te houden en op onderdelen te herzien en/of aan te vullen. Deze detailhandelsvisie Land van Heusden en Altena sluit aan op de detailhandelsvisie die in 2009 door de regio West Brabant is opgesteld. Ook deze visie wordt op moment van schrijven geactualiseerd. 2. Vraagstelling Met de actualisatie van de Detailhandelsvisie Land van Heusden en Altena beogen we de volgende vragen te beantwoorden: Wat is de actuele situatie met betrekking tot winkelleegstand? Op welke plaatsen heeft dit gevolgen (nu of in de toekomst) voor het voorzieningenniveau en/of leefbaarheid? Wat kunnen/moeten we ondernemen om ongewenste ontwikkelingen en winkelleegstand tegen te gaan? Hoe kunnen/moeten we omgaan met de ruimtelijke inpassing van internetwinkels? 3. Leeswijzer In hoofdstuk 4 wordt een omschrijving gegeven van de ontwikkelingen in de detailhandelssector de afgelopen jaren, deze vormen immers de aanleiding voor de actualisatie. Hoofdstuk 5 schetst een beeld van de diverse beleidskaders van de verschillende overheden die voor de detailhandelssector van belang zijn. Vervolgens wordt in hoofdstuk 6 de stand van zaken op het gebied van detailhandel in het Land van Heusden 4
6 en Altena beschreven. Naast de bestaande structuur worden onder meer ontwikkelingen op het gebied van aanbod, leegstand en werkgelegenheid in de sector weergegeven. Hoofdstuk 7 bevat de beleidslijnen welke voor de verschillende deelonderwerpen zullen worden gevolgd. Ook wordt aangegeven welke onderdelen ongewijzigd zijn overgenomen uit de detailhandelsvisie Land van Heusden en Altena In hoofdstuk 9 komen de uitvoeringsaspecten aan bod en tot slot wordt in hoofdstuk 10 het proces wat is doorlopen om te komen tot de geactualiseerde visie, beschreven en toegelicht. 5
7 4. (Markt)ontwikkelingen In Nederland doet zich een aantal ontwikkelingen voor in de detailhandelssector die ervoor zorgen dat (vaak ruimtelijke) vraagstukken veranderen: Veranderend koopgedrag en de toename van internetwinkelen. Brancheverbreding en branchevervaging. Schaalvergroting en de verdere opkomst van filiaalbedrijven. Toenemende mobiliteit. Bevolkingsontwikkeling Toenemende leegstand. In onderstaande paragrafen worden deze ontwikkelingen nader toegelicht Veranderend koopgedrag / toename internetwinkelen Het koopgedrag van de consument verandert. Voor de aankoop van dagelijkse artikelen is het niet meer vanzelfsprekend dat men de dichtstbijzijnde winkels bezoekt. Niet dagelijkse artikelen worden vaker via internet aangekocht. Winkelen voor de aankoop van niet dagelijkse artikelen of als vrijetijdsbesteding krijgt een andere betekenis waar de detailhandelsector op moet inspelen. De bestedingen in de detailhandelssector via internet zitten fors in de lift. Daar waar in 2005 nog 3% van de detailhandelsomzet online werd gegenereerd, was dat in 2012 al 10% en in %. De verwachting is, dat dit percentage nog verder zal gaan stijgen (bron: HBD). De consument vraagt naar beleving, vernieuwing, betekenis en vermaak. In de beperkte vrije tijd wil de consument het maximale bereiken. Hierdoor verandert de functie van winkels meer naar locaties waar men kan beleven. Door het grotere referentiekader (via internet) wordt de consument steeds kritischer ten aanzien van kwaliteit van het aanbod, keuzemogelijkheden, prijsstelling en verschijningsvorm (zowel in winkels zelf als de winkelomgeving). Omdat de consument van tegenwoordig goed geïnformeerd is, zal meer toegevoegde waarde moeten worden geboden om de consument nog naar de winkel te kunnen trekken. Met de verdere opmars van de internethandel ontstaat een nieuw type bedrijf waarvoor ruimtelijke kaders moeten worden vastgesteld. Het Nieuwe Winkelen is in opkomst. Dit is een toepassing voor de detailhandelssector van de combinatie van mobiele bereikbaarheid, social media en het feit dat de consument te lokaliseren is (via de mobiele telefoon). Het zorgt voor nieuwe kansen voor ondernemers die e-commerce weten te combineren met fysieke verkooppunten. Vooral in de middelgrote kernen ( m2 WVO) daalt de koopkrachtbinding in de niet-dagelijkse-artikelensector. De consument winkelt hiervoor niet meer vanzelfsprekend in de eigen woonplaats. De concurrentie met omliggende binnensteden is toegenomen. Kwaliteitsverbetering en aanbodversterking is noodzakelijk. Door de economische crisis zijn met name de bestedingen in de niet-dagelijkse sector afgenomen. 6
8 De koopkrachtbinding voor dagelijkse boodschappen is afgenomen. Gemiddeld genomen is de mate waarin men de dagelijkse boodschappen doet in de eigen woonplaats gedaald, zeker als zich op aanvaardbare afstand een sterker winkelaanbod bevindt. De consument vraagt naar snelheid en gemak. Kleine winkelgebieden die hierin voorzien blijken goed te functioneren. Er worden nieuwe winkelconcepten ontwikkeld waarvoor men passende locaties zoekt. Dit biedt voor een winkelgebied kansen om zich te onderscheiden Brancheverbreding en branchevervaging Recreatief winkelen wordt gekoppeld aan beleving. Consumenten zijn op zoek naar vermaak. Naast een verkoopplaats worden de winkels zelf ook steeds meer een plaats voor belevenis. Lifestyle stores (bijvoorbeeld kookwinkels met workshops), optredens in winkels, advies, aanvullende voorzieningen en bijzondere winkelformules dragen bij aan de beleving Schaalvergroting en verdere opkomst filiaalbedrijven Schaalvergroting en netwerkverdichting van filiaalbedrijven zet door. Schaalvergroting in combinatie met afnemende bestedingen zorgt voor branchevervaging en -verbreding. Dit is het geval in de dagelijkse artikelen sector en perifere winkelgebieden. Gevolg van deze laatste is, dat de concurrentie voor de reguliere centra vanuit perifere locaties kan toenemen. Schaalvergroting en modernisering van supermarkten doordat in de dagelijkse artikelensector geen daling van de bestedingen heeft plaatsgevonden. Het marktaandeel van supermarkten blijft stijgen maar gaat ten kosten van de levensmiddelenspeciaalzaken. Het aantal verkooppunten in de detailhandel is niet evenredig meegegroeid met het winkelvloeroppervlak. De omzet per m2 is (met name in de niet dagelijkse sector) flink afgenomen. Dit wordt versterkt door toegenomen internetaankopen Mobiliteit Toegenomen mobiliteit leidt ertoe dat de keuzemogelijkheden voor een te bezoeken winkelcentrum groter zijn geworden Bevolkingsontwikkeling Het aantal inwoners van West Brabant zal als geheel naar verwachting licht stijgen tot In een aantal West Brabantse kleine kernen wordt (evenals in veel plattelandsgemeenten) de komende jaren een daling van de bevolking verwacht. In het Land van Heusen en Altena wordt tot 2025 een lichte stijging van het aantal inwoners verwacht. De bevolking vergrijst doordat het aandeel ouderen toeneemt. Ouderen consumeren minder en hebben ook een andere behoefte (voorbeeld t.a.v. bereikbaarheid en beschikbaarheid van winkelvoorzieningen). 7
9 Het ondernemersbestand in het MKB vergrijst. Bovendien vinden steeds minder ondernemers geschikte bedrijfsopvolging of overnames door starters. Dit wordt mede veroorzaakt door hoge kosten en lastige financierbaarheid door banken Leegstand Door bovengenoemde ontwikkelingen en door de economische crisis van de afgelopen jaren staan er op veel plaatsen winkelpanden leeg. Lege panden zorgen voor een onaantrekkelijk winkelgebied. Gemiddeld staat in Nederland circa 13% van het aantal winkels leeg. Dit percentage zal waarschijnlijk nog verder toenemen. Zie ook huidige situatie Land van Heusden en Altena Overige ontwikkelingen detailhandelsaanbod Er is een toename van het aantal winkels gericht op het lage marktsegment. Een deel van de perifere winkelgebieden functioneert matig tot slecht. Met name de kleinere en onduidelijk geprofileerde woonboulevards en andere perifere clusters hebben hiermee te maken. 8
10 5. Beleidskaders Een aantal ontwikkelingen en (beleids)richtlijnen is relevant voor lokaal/(sub)regionaal detailhandelsbeleid: 5.1. Europese Dienstenrichtlijn De Europese dienstenrichtlijn heeft als doel om de concurrentie tussen dienstverrichters van EU lidstaten te bevorderen. Hierin zijn economische vestigingseisen verboden. Zo kunnen winkels bijvoorbeeld niet worden geweigerd op basis van gebrek aan (economische) marktruimte of het failliet gaan van andere winkels 5.2. Ladder voor duurzame verstedelijking In het Besluit Ruimtelijke Ordening (2012) is vastgelegd dat de toelichting bij een bestemmingsplan voor een nieuwe stedelijke ontwikkeling met bovenlokale effecten (waaronder detailhandel) moet voldoen aan de systematiek van de Ladder voor duurzame verstedelijking. De toets bestaat uit drie verplichte onderdelen (treden, zie ook bijlage 1): Beschrijf dat de voorgenomen detailhandelsontwikkeling voorziet in een actuele regionale behoefte; Beschrijf in hoeverre in die behoefte binnen het bestaand stedelijk gebied van de betreffende regio kan worden voorzien door benutting van beschikbare panden door herstructurering, transformatie of anderszins; Indien de ontwikkeling buiten het bestande stedelijke gebied plaatsvindt, beschrijf hoe de locatie passend worden ontsloten Provincie De provincie Noord Brabant streeft naar een robuuste, economisch levensvatbare voorzieningenstructuur. Vanwege de verwachte geringe bevolkingsgroei is er een beperkte ruimte voor de uitbreiding van detailhandelsvoorzieningen. Daarom is het belangrijk om zorgvuldig om te gaan met de bestaande winkelcentra. Dit vindt men een primaire verantwoordelijkheid van gemeenten. De provincie stuurt vooral op grootschalige, bezoekersintensieve ontwikkelingen met een regionaal en bovenregionaal karakter. Discussienota detailhandel in Noord Brabant Eind 2012 heeft de provincie de discussienota Detailhandel in Noord Brabant opgesteld. Een van de belangrijkste onderwerpen hierin is een aantrekkelijk leef-, woon- en vestigingsklimaat. De discussienota geeft een aanzet om in te kunnen spelen op de sterke dynamiek in de detailhandelssector. Enkele conclusies hieruit zijn, dat men alle plannen voor uitbreiding van winkelvloeroppervlakte (zeker op nieuwe locaties) voorlopig in de kast zou moeten zetten, dat in de Regionaal Ruimtelijk Overleggen (RRO s) nadere afspraken moeten worden gemaakt over ontwikkeling en monitoring en dat handhaving op branchering in bestemmingsplannen meer prioriteit zou moeten krijgen. Regionale visies en afspraken moeten de basis vormen voor lokaal detailhandelsbeleid. De Provincie moet op basis van de discussienota nog definitieve keuzes maken op welke wijze men gericht beleid wil voeren op het gebied van detailhandel. 9
11 Expertteam detailhandel Op initiatief van de provincie Noord Brabant is in 2013 een expertteam detailhandel Noord- Brabant opgericht. Dit expertteam heeft de notitie: ambitie vereist keuzes opgesteld. Aanbevelingen uit deze notitie zijn onder meer dat een vitale en toekomstbestendige detailhandelsstructuur een gezamenlijke verantwoordelijkheid is van overheid en marktpartijen. Een gedeeld beeld hierover moet worden vastgelegd in lokale en regionale detailhandelsvisies. Regionale afstemming is van belang en scherpe keuzes zijn nodig. SER Noord Brabant De Sociaal Economische Raad Noord Brabant heeft in juni 2013 geadviseerd aan de Provincie om de regietaak voor detailhandel op zich te nemen waarbij de Provincie een toetsende rol zou moeten krijgen voor gemeentelijke winkelplannen. Ook moet de provincie een regietaak krijgen op het gebied van transformatie en vernieuwing. Brabantse fondsen zouden hiervoor ter ondersteuning moeten worden ingezet. Een en ander moet nog verder worden uitgewerkt. Verordening Ruimte Beleidslijnen uit de provinciale notitie Werk aan de winkel in de regio zijn op hoofdlijnen vertaald in de Verordening Ruimte Hierin is onder meer opgenomen dat de toelichting bij een bestemmingsplan voor de ontwikkeling of uitbreiding van een detailhandelslocatie aangeeft welke afspraken hierover zijn gemaakt in het Regionaal Ruimtelijk Overleg (RRO) Regio West Brabant (RWB) De Visie op de detailhandelsstructuur is in 2009 vastgesteld. Tevens is er een convenant gesloten over de regionale afstemming van detailhandelsinitiatieven. Belangrijkste doel hiervan was het voorkomen van structuur verstorende initiatieven. Uitgangspunt was een sterke gemeentelijke autonomie. Deze afstemming heeft in de afgelopen jaren in de praktijk niet gewerkt. Dit, samen met de veranderingen die zich de afgelopen jaren in de detailhandelssector hebben voorgedaan, zijn voor RWB aanleiding geweest om de regionale samenwerking en de rol van de regie in de regio te herzien. Het resulterende rapport is in concept gereed. Hierin is onder meer opgenomen dat detailhandelsinitiatieven voor nieuwvestiging of uitbreiding van meer dan m2 BVO moeten worden getoetst. Dit schaalniveau komt in onze regio echter nauwelijks voor. Afstemming is echter wel van belang omdat grootschalige initiatieven buiten de regio Land van Heusden en Altena ook van invloed kunnen zijn op onze regionale detailhandelsstructuur (zie 9.3.2) Land van Heusden en Altena In 2011 is de Detailhandelsvisie Land van Heusden en Altena vastgesteld. Deze visie is in overleg met de gevestigde ondernemers tot stand gekomen. Het biedt een goed toetsingskader voor initiatieven van ondernemers. Daar waar mogelijk zijn beleidslijnen overgenomen in bestemmingsplannen. Regionale toetsing van initiatieven die daarvoor in aanmerking kwamen heeft plaatsgevonden in het 2-maandelijks overleg tussen de wethouders EZ van de drie gemeenten. Detailhandel vormt een vast onderdeel op de agenda van dit overleg. 10
12 6. Huidige situatie Land van Heusden en Altena 6.1. Detailhandelsstructuur De hoofdstructuur van het winkelaanbod in het Land van Heusden en Altena is niet gewijzigd ten opzichten van de in 2011 vastgestelde visie en ziet er als volgt uit: Type centrum Koopgedrag Aalburg Werkendam Woudrichem Bovenlokaal Boodschappen/ Werkendam verzorgend centrum Recreatief winkelen Kernverzorgend Boodschappen Wijk & Aalburg Sleeuwijk Woudrichem centrum Kleine kernen Boodschappen Veen (Emté) Genderen Dussen Hank Nieuwendijk Almkerk Andel Giessen-Rijswijk Perifere centra Toeristisch centrum Doelgericht laagfrequent Toeristisch bezoek Veen Perzikstraat (Wijk & Aalburg) Bruine Kilhaven (Werkendam De Sluis (Dussen) Rietdijk (Giessen) Vesting Woudrichem Recreatief winkelen Het enige winkelgebied in het Land van Heusden en Altena waar men recreatief kan winkelen is het centrum van Werkendam. De Vesting in Woudrichem heeft uiteraard een belangrijke toeristisch-recreatieve functie, maar het aantal winkels is beperkt waardoor niet echt kan worden gesproken over een mogelijkheid tot recreatief winkelen. Winkels worden bezocht als onderdeel van een toeristisch bezoek aan de vesting. Boodschappen doen Supermarkten zijn de belangrijkste dragers van de gehele boodschappenstructuur. Inwoners van het Land van Heusden en Altena beschikken met 16 supermarkten over een modern en compleet dagelijks winkelaanbod op acceptabele afstand van de woning. Doelgerichte laagfrequente aankopen Laagfrequente aankopen vinden hoofdzakelijk plaats in ruimtelijk geconcentreerde en duidelijk herkenbare perifere nevencentra. Het aanbod hiervan relatief omvangrijk en ook buiten de concentratiegebieden bevinden zich relatief veel winkels Winkelaanbod Het winkelaanbod van dagelijkse- en niet dagelijkse artikelen bedraagt landelijk m2 WVO (exclusief leegstand) per inwoners. In West Brabant ligt dit aantal met m2 ruim 10% hoger. Het Land van Heusden en Altena beschikte in 2014 over M2 WVO per 1000 inwoners. 376 m2 is bestemd voor dagelijkse artikelen en 1129 m2 voor niet dagelijkse artikelen. In onderstaande tabel zijn de beschikbare m2 per gemeente opgenomen. Een uitsplitsing naar kern per gemeente is, evenals de verdeling over de 11
13 verschillende branches, opgenomen in bijlage 2. Hierin is duidelijk zichtbaar dat de branche levensmiddelen door de ontwikkeling van De Es in Sleeuwijk sterk vertegenwoordigd is. Hetzelfde geldt voor de branche huishoudelijke artikelen in Woudrichem als gevolg van de vestiging van Action in t Rond. Gemeente M2 WVO dagelijks Bron: Locatus Verkooppunt Verkenner 2014 M2 WVO Niet dagelijks Totaal m2 VWO M2 WVO per 1000 inwoners Aalburg Werkendam Woudrichem LvHA West Brabant Landelijk Zowel landelijk als op het niveau van de regio West Brabant is het aanbod aan winkeloppervlakte in het afgelopen jaar gestegen. In de regio LvHA is er gemiddeld per 1000 inwoners slechts sprake van een lichte stijging van het aanbod. Deze stijging is grotendeels te verklaren door de realisatie en ingebruikname van t Rond in Woudrichem en de Nieuwe S in Sleeuwijk. Omdat het aanbod per 1000 inwoners achterblijft bij het gemiddelde in met name het landelijk gebied, kan hieruit worden geconcludeerd, dat er gemiddeld genomen kansen en mogelijkheden zouden moeten zijn om de huidige leegstand in de regio op te vullen Werkgelegenheid In het gehele Land van Heusden en Altena biedt de detailhandelssector werk aan bijna 2000 personen (inclusief parttimers en ook inclusief de in onze regio geregistreerde ambulante handel, maar exclusief uitzendkrachten). De detailhandelssector is hiermee goed voor ruim 10% van het totaal aantal banen in de regio Land van Heusden en Altena. Het geregistreerde aantal werkzame personen in de detailhandelssector is, na een piek in 2012 gedaald in 2013 en Werkzame personen Bron: VR+ Werkzame personen in detailhandel (SBI 47 excl. auto s, motorfietsen, aanhangers) 6.4. Leegstand In het Land van Heusden en Altena is de winkelleegstand met 5,6% van het totale aanbod in m2, lager dan het landelijk gemiddelde en het gemiddelde van West Brabant. De leegstand is het hoogst in de gemeente Werkendam. Dit wordt vooral veroorzaakt door de grote leegstand in de kern Nieuwendijk (ruim 20% van het totale aantal winkels alsmede van het totale m2 WVO). In onderstaande tabel is de leegstand weergegeven, zowel in aantallen verkooppunten als in oppervlakte. In Werkendam staan meer panden leeg dan in Aalburg en 12
14 Woudrichem. De leegstaande panden in Woudrichem en Aalburg zijn vooral grotere panden. De cijfers per kern van elke gemeente zijn opgenomen in bijlage 3. Totaal # verkooppunt en Leegstaand # verkooppunten Opp. m2 leegstaand % leegstand verkooppunten % WVO leegstaand Aalburg ,9 5,0 Werkendam ,4 7,5 Woudrichem ,1 3,1 LvHA ,6 5,6 West Brabant ,3 6,8 Landelijk ,3 7,7 Bron: Locatus Verkooppunt Verkenner Leefbaarheid Het verdwijnen van winkels hoeft niet rechtstreeks te leiden tot problemen op het gebied van leefbaarheid, mits er op aanvaardbare afstand van de woonomgeving (voldoende) winkels beschikbaar zijn. De bevolkingsontwikkeling is hierin echter een factor van belang. Het aantal ouderen neemt toe en mensen worden ook steeds ouder. Juist voor deze groep, die minder mobiel is, betekent het verdwijnen van winkels wel een afname van de leefbaarheid. Uit de bevolkingsprognoses voor het Land van Heusden en Altena wordt duidelijk dat het aantal personen per kern licht stijgt en sommige kleine kernen afvlakt of afneemt. Met dit beeld neemt het LvHA een bijzondere positie in, aangezien in veel landelijke gebieden vooral sprake is van bevolkingsdaling. Dit wordt veroorzaakt door de nabije ligging ten opzichte van de Randstad en door de sociaal culturele kenmerken van het gebied (veel grote gezinnen). Als zich in de toekomst een bevolkingsdaling voordoet, is dat vooral het geval in de hele kleine kernen. Er is een duidelijke toenemende vergrijzing zichtbaar waardoor het vraagstuk van leefbaarheid kan gaan spelen in de kleine kernen waar voorzieningen dreigen te verdwijnen. 13
15 7. Visie op detailhandelsontwikkeling Door een duidelijk streefbeeld voor de toekomst van detailhandel in het land van Heusden en Altena kunnen we als overheid de dynamiek in de detailhandel zo goed mogelijk faciliteren. Daarmee dragen we bij aan een positieve ontwikkeling van deze sector. Dit is voor zowel de inwoners als de ondernemers in de regio van toegevoegde waarde Visie en ambitie Het belangrijkste wat we, ook voor de langere termijn, beogen met de (geactualiseerde) detailhandelsvisie is: Het bieden van een zo goed mogelijke consumentenverzorging voor de inwoners van het Land van Heusden en Altena en een sterk ondernemersklimaat voor ondernemers waarbij een rendabele exploitatie van de winkels mogelijk is met perspectief voor de langere termijn. Dit vertaalt zich in de volgende ambities: Het streven naar zoveel mogelijk behoud van de fijnmazige voorzieningenstructuur. Streven naar een duurzame voorzieningenstructuur, bestaande uit, ook op de langere termijn levensvatbare, elkaar aanvullende detailhandelsgebieden. Het bieden van een goed ondernemersklimaat door het faciliteren van ondernemersinitiatieven die inspelen op de dynamiek in de detailhandelssector. Als we hieraan op een goede wijze invulling aan kunnen geven, bereiken we tevens dat: De economische, culturele en sociale functie van winkelgebieden wordt ondersteund. Werkgelegenheid in de detailhandelssector behouden blijft of zelfs kan groeien. Het imago van kernen of zelfs de regio wordt versterkt Een goed vestigingsklimaat wordt geboden voor andere publieksgerichte voorzieningen en overige bedrijvigheid Doelstellingen Om bovenstaande ambities te bereiken moeten toekomstige ontwikkelingen en initiatieven in goede banen worden geleid. De belangrijkste hoofddoelstelling waar we als gemeenten in het Land van Heusden en Altena naar moeten streven is: Het vasthouden aan- en verder versterken van de bestaande detailhandelsstructuur De detailhandelsstructuur is opgebouwd uit 3 verschillende typen koopgedrag (zie 6.1). Om de beschreven doelstelling te bereiken, is het streefbeeld voor de verschillende typen koopgedrag als volgt te omschrijven: Recreatief winkelen: Centrum Werkendam Voor versterking van het aanbod met een recreatieve winkelfunctie wordt in het Land van heusden en Altena ingezet op het centrum van Werkendam. De ontwikkelingen in de 14
16 toeristisch-recreatieve sector bieden tevens kansen voor deze versterking. Echter de functie van recreatief winkelen is relatief beperkt in vergelijking met omliggende grotere kernen (Heusden, Gorinchem, Waalwijk etc.). Winkelontwikkelingen in de Vesting Woudrichem zijn vooral ondersteunend aan en passend bij de cultuurhistorische aard van de vesting. Boodschappen doen: Behoud van aanbod in kleinere kernen Het versterken van de lokale verzorgingsfunctie is van belang om bestedingen in de sector zoveel mogelijk in de regio te houden. Inwoners van het Land van Heusden en Altena beschikken over een modern en compleet dagelijks winkelaanbod op acceptabele afstand van de woning. Een recente berekening van BRO heef aangetoond dat de distributieve uitbreidingsruimte voor dagelijkse artikelen/supermarkten vrijwel nihil is. Alleen een kwalitatieve verbetering kan de structuur verder versterken. Bestaande supermarkten moeten daarom ruimte krijgen om te groeien. Het aantal supermarkten moet echter niet verder worden uitgebreid met nieuwe vestigingen omdat hiermee (door koopkrachttoevloeiing) een risico ontstaat dat supermarkten in omliggende kernen verdwijnen. Omdat supermarkten de dragers zijn van de boodschappenstructuur zou hiermee het voortbestaan van winkelvoorzieningen in de kleinere kernen verder onder druk komen te staan. Er wordt dus gestreefd naar behoud van het (supermarkt)aanbod in de kleinste kernen. Als dat in de toekomst toch niet mogelijk blijkt te zijn, moet een aanbod op acceptabele afstand beschikbaar zijn. Dit lijkt momenteel vooral van toepassing voor de kernen Drongelen, Eethen, Meeuwen, Babyloniënbroek, Giessen, Oudendijk, Waardhuizen, Uppel en Uitwijk. In deze kernen zijn weinig tot geen winkels met dagelijkse artikelen meer aanwezig. In de genoemde kernen kan desgewenst worden gewerkt aan het behouden door bijvoorbeeld het faciliteren van een kleine warenmarkt of standplaatsen (of door het andere initiatieven zoals functie uitbreiding bij bestaande voorzieningen zoals bijvoorbeeld een dorpshuis). Doelgerichte laagfrequente aankopen: Concentratie aanbod PDV/GDV Het aanbod van winkels voor doelgericht laagfrequente aankopen is in de regio Land van Heusden en Altena deels verspreid aanwezig. Een verdere concentratie is vanuit het perspectief van consumentenverzorging, het functioneren van winkels en efficiënt ruimtegebruik gewenst. Uitbreiding van PDV/GDV locaties wordt alleen toegestaan op de volgende bedrijventerreinen: Detailhandelszone Bruine Kilhavens (Werkendam) Rietdijk (Giessen) Bedrijventerrein Veen De Sluis (Dussen) Perzikstraat (Wijk en Aalburg). Op alle andere bedrijventerreinen moeten de bestemmingsplannen op termijn detailhandel uitsluiten. Winkels op het gebied van elektronica (bruin- en witgoed), rijwielen of dierbenodigdheden zouden slechts bij hoge uitzondering moeten worden toegestaan op bedrijventerreinen aangezien dit ten koste kan gaan van de hoofdwinkelcentra. 15
17 De belangrijkste uitgangspunten die we moeten hanteren om de beschreven doelstellingen te bereiken zijn: Ruimtelijke concentratie Nieuwe ontwikkelingen buiten de winkelconcentratiegebieden moeten niet worden toegestaan als dit negatieve gevolgen kan hebben voor de bestaande detailhandelsstructuur. Ook zal handhavend moeten worden opgetreden op plaatsen waar detailhandelsactiviteiten plaatsvinden waar dit niet is toegestaan. Investeringen op de meer complexe en kostbare (centrum)locaties blijven immers uit als perifere en andere goedkope en snel te ontwikkelen locaties zijn toegestaan. Juist in centrum- of concentratiegebieden liggen voor de langere termijn de beste kansen voor winkels. Nieuwe initiatieven voor solitaire winkels moeten alleen worden toegestaan als het een functie heeft. Denk bijvoorbeeld aan een bijdrage aan de leefbaarheid in kernen waar anders helemaal geen voorzieningen zouden zijn (Eethen, Meeuwen, Babyloniënbroek, Giessen, Oudendijk, Waardhuizen, Uppel en Uitwijk) Schaalvergroting op de juiste plek faciliteren Om de concurrentiepositie te behouden en waar mogelijk te verstevigen zal schaalvergroting moeten worden gefaciliteerd. Sommige grotere winkels trekken veel publiek van buitenaf waardoor ze een positief effect hebben op het functioneren van een geheel winkelgebied. Een zorgvuldige afweging met betrekking tot de inpassing in de totale detailhandelsstructuur is gewenst Maatwerk voor publieksgerichte ondersteunende functies Het aanbod aan horeca en publieksgerichte voorzieningen is relatief beperkt. Het draagt echter wel bij aan de aantrekkelijkheid van een winkelgebied en de toeristisch recreatieve functie. Goede concepten moeten op een passende locatie worden gefaciliteerd Aanpak leegstand Het voorkomen van leegstand heeft de voorkeur. Activiteiten die kunnen bijdragen aan het voorkomen van winkelleegstand zijn, naast investeringen en kwaliteitsimpulsen onder meer winkelstraat- of centrummanagement, ondernemersfondsen en Het Nieuwe Winkelen. Als er toch lege panden zijn, dragen tijdelijke oplossingen bij aan het verder oplopen van leegstand. Denk hierbij aan het gebruik van lege etalages, pop-up stores of het tijdelijk vestigen van horeca, een galerie of ander soort ondernemers. De beleidslijn vanuit de drie gemeenten is, dat (waar mogelijk) medewerking wordt verleend aan initiatieven die bijdragen aan het beperken of tijdelijk oplossen van winkelleegstand in de concentratiegebieden. Naast het faciliteren van gevestigde ondernemers bij initiatieven als het opzetten van centrummanagement en/of samenwerkende detaillisten kan het ook nodig zijn om al dan niet tijdelijk andere functies toe te staan op een locatie met een detailhandelsbestemming (bijvoorbeeld een kortlopende exploitatievergunning voor tijdelijke horeca in een leegstaand pand). Ook het opstellen en uitwerken van een centrumvisie samen met ondernemers, draagt bij aan de kwaliteit van winkelgebieden en daarmee aan 16
18 het (verder) voorkomen van leegstand. In de winkelcentra waar de leegstand bovengemiddeld hoog is, moeten de gemeenten actief het gesprek aangaan met ondernemers en vastgoedeigenaren om gezamenlijk te bepalen of en welke maatregelen geschikt zouden kunnen zijn. De gemeenten zullen hiertoe het initiatief nemen Behoud leefbaarheid De instandhouding van winkelvoorzieningen in kleine dorpen is belangrijk. Het draagt bij aan de leefbaarheid. Niet alleen voor de bewoners en winkeliers, maar ook voor andere partijen die betrokken zijn bij de verbetering van de leefbaarheid in kleinere dorpen (overheden, zorginstellingen, onderwijsinstellingen en dergelijke). In een aantal kernen kan niet worden voorkomen dat winkelvoorzieningen in de toekomst verdwijnen. Voor kwetsbare bevolkingsgroepen voor wie de leefbaarheid afneemt door de afwezigheid van winkels zijn dan andere oplossingen nodig. Op deze groepen toegespitste internettoepassingen, afhaalpunten, bezorgdiensten en woon-winkelvervoer op maat biedt oplossingen om winkelvoorzieningen toegankelijk te houden. Mogelijk dat het faciliteren van een kleine warenmarkt en/of standplaatsen hier een oplossing kan bieden. De beschreven doelstellingen met betrekking tot de detailhandelsstructuur bieden een solide basis om keuzes voor de toekomst op te baseren. Nieuwe ontwikkelingen moeten zoveel mogelijk bijdragen aan het versterken, of minimaal in stand houden van deze structuur. Binnen de totale structuur heeft elk centrum of cluster van winkels een eigen functie, profiel en positie. In het volgende hoofdstuk wordt dit vertaald naar concrete acties die we gaan uitvoeren en criteria die we kunnen gebruiken om de doelstellingen te bereiken. 17
19 8. Richtlijnen en toetsingscriteria 8.1. Algemeen Een groot aantal aspecten ten behoeven van het behalen van de ambities en doelen is eerder al vastgelegd in de Detailhandelsvisie Land van Heusden en Altena In deze actualisatie wordt een aantal actuele onderwerpen uitgediept die destijds nog niet of minder van belang waren. Het gaat hier om het tegengaan van leegstand en het reguleren van internetwinkels en de relatie van leegstand met leefbaarheid. Daar waar zinvol of nodig zijn de richtlijnen uit de visie van 2011 duidelijker geformuleerd en/of aangescherpt Internetwinkels Internetwinkels hebben met elkaar gemeen dat de consument de aankoop via het internet verricht. De verschijningsvorm van deze winkels is echter divers en we zien een stijging van het aantal afhaalpunten. De Detailhandelsvisie Land van Heusden en Altena uit 2011 besteedt slechts beperkt aandacht aan internet winkelen. Een hierin gehanteerd criterium is de mogelijkheid om te betalen. Door de huidige technische ontwikkelingen, is dit criterium achterhaald. Men kan immers inmiddels overal betalen. Door de toename van het aantal internetwinkels wordt het belangrijker om er voor te zorgen dat dit soort winkels zich op passende locaties vestigen. Hierdoor sluit de verdere opmars van internetwinkels aan bij de gevestigde detailhandelsstructuur en kunnen we ondernemers in dit deel van de detailhandelssector ruimtelijk ook faciliteren. Het basisuitgangspunt is, dat de vestiging van internetwinkels zoveel mogelijk bijdraagt (en in elk geval geen afbreuk doet) aan de gewenste detailhandelsstructuur in het Land van Heusden en Altena. Er zijn verschillende vormen van internetwinkels te onderscheiden. Deze hebben verschillende ruimtelijke gevolgen, maar ook verschillende consequenties voor de gevestigde detailhandelsstructuur. Het belangrijkste (ruimtelijk relevante) onderscheid betreft de mogelijkheid om de webwinkel fysiek te bezoeken. Internetwinkels zonder fysieke bezoekmogelijkheid Alle klantcontacten gaan uitsluitend digitaal of per post. Er komt alleen een elektronische transactie tot stand en mogelijk is er een opslag en verzendfunctie. Er zijn geen fysieke bezoekers en daardoor er is ook geen verkeersaantrekkende werking (anders dan die van eventuele toeleveranciers). Deze internetbedrijven hebben geen direct effect op de gevestigde detailhandelsstructuur en hebben in ruimtelijke zin ook niet de uitstraling van een detailhandelsvestiging. Voor het uitoefenen van deze functie in een woning volstaat de regeling voor aan huis gebonden bedrijven zoals die in Aalburg en Werkendam is opgenomen in de bestemmingsplannen. In Woudrichem past dit binnen de recent vastgestelde beleidsnota aan huis gebonden activiteiten. In deze regelingen zijn de totaal in te zetten oppervlaktes in m2 gemaximeerd en zijn regels opgenomen t.a.v. verkeersaantrekkende werking. Als een internetwinkel zonder fysieke bezoekmogelijkheid wordt uitgeoefend op een bedrijventerrein, volstaan de hiervoor geldende bedrijfsbestemmingen. 18
20 Internetwinkels met fysieke bezoekmogelijkheid De klant wordt in de gelegenheid gesteld om de winkel te bezoeken. De volgende vormen zijn hierin te onderscheiden: Afhaalpunten Dit zijn locaties die enkel en alleen bedoeld zijn om bestelde goederen af te halen of te retourneren. Alleen de door de consument bestelde goederen worden hier korte tijd opgeslagen. Afhaalpunten zijn een relatief nieuwe vorm van bedrijvigheid en kunnen als hoofdactiviteit of als nevenactiviteit worden opgezet. Zelfstandige afhaalpunten kunnen een sterke verkeersaantrekkende werking hebben. Het is van belang om de vestigingsmogelijkheden hiervoor goed te regelen. Tevens moet worden voorkomen dat dit soort vestigingen uitgroeien tot fysieke winkels op plaatsen waar dat niet is toegestaan. Zelfstandige afhaalpunten zijn niet direct toegestaan. Voor elk initiatief zal een afweging worden gemaakt. Vanwege de verkeersaantrekkende werking worden ze op bedrijventerreinen bij voorkeur gevestigd in de aangewezen perifere zones. Ook binnen winkelconcentratiegebieden kunnen zelfstandige afhaalpunten worden gevestigd. Ondergeschikte afhaalpunten kunnen bij bedrijven, kantoren en aan huis voorkomen. Afhaalpunten als PostNL en Kiala worden vaak gerealiseerd als servicepunt bij bestaande winkels. Het kan een goede aanvulling zijn op met name de kleinere winkelgebieden en biedt daarmee een kans voor bestaande ondernemers op deze locaties. Om deze reden zijn ondergeschikte afhaalpunten in de reguliere winkelcentra (zie 6.1) direct toegestaan binnen de detailhandelsbestemming. Buiten de reguliere winkelcentra dient een afwijking van het bestemmingsplan te worden aangevraagd waarbij wordt getoetst op mogelijke negatieve effecten t.a.v. parkeren en verkeersbewegingen. Internetwinkels met fysieke bezoekmogelijkheid, niet zijnde alleen een afhaalpunt Naast het afhalen en/of retourneren van artikelen wordt hier ook gekocht, besteld, geruild of gepresenteerd. Hiermee ontstaat eigenlijk een fysieke winkel die ook via internet verkoopt. Dit is gelijk aan reguliere detailhandel en vestiging moet worden beperkt tot de hiervoor bestemde reguliere winkelcentra (en voor grootschalige artikelen de perifere winkelgebieden). Deze winkels kunnen alleen gevestigd worden binnen een detailhandels- of centrumbestemming Supermarkten Het aanbod van supermarkten wordt niet verder uitgebreid met nieuwe vestigingen (zie 7.2 onder dagelijkse artikelen ). Om aantrekkelijk te blijven voor de eigen inwoners, moeten bestaande supermarkten zich zowel kwalitatief als kwantitatief kunnen blijven versterken in de toekomst. Er zit echter een spanningsveld tussen schaalvergroting van de grotere supermarkten en het bestaansrecht van de hele kleine supermarkten. De beleidslijn is, dat kleine supermarkten (<1.000 m2 BVO) per 5 jaar met 40% mogen uitbreiden en grote supermarkten (>1.000 m2 BVO) met 30% per 5 jaar. Bij verplaatsing van een supermarkt moet de nieuwe locatie in nabijheid van een winkelcluster of centrum worden gevonden. Hiermee wordt bijgedragen aan een versterking van de bestaande structuur. 19
21 8.4. Overige vormen van detailhandel Naast de in de hoofdstructuur voorkomende winkelgebieden en verschijningsvormen van internetwinkels, is er een aantal andere vormen van detailhandel te onderscheiden. Mogelijk zijn niet alle initiatieven te toetsen op een van de beschreven verschijningsvormen. In dat geval is het van belang om bij de beoordeling van een initiatief te zoeken naar een beschreven vorm die het beste past. Voor het toestaan van deze initiatieven dient minimaal te worden aangetoond dat het geen negatieve gevolgen heeft voor de bestaande/gewenste detailhandelsstructuur Nevenassortiment perifere detailhandel Het (branchevreemd) nevenassortiment van perifeer gevestigde winkels wordt toegestaan tot maximaal 10% van het WVO met een maximale oppervlakte van 100 m Tuincentrum Dit is een bijzondere vorm van detailhandel die conform het provinciale beleid specifiek bestemd moet worden. Vestiging wordt conform de Verordening Ruimte toegestaan in de kernrandzonde in het gemengd landelijk gebied. Regels dienen te worden gesteld ter voorkoming van oneigenlijk vormen van detailhandel. Tevens moet de locatie worden voorzien van een adequate verkeers- en vervoersvoorzieningen. Concrete initiatieven worden op basis van de locatievoorwaarden en effecten op de detailhandelsstructuur beoordeeld. Ook hier is de regel voor het voeren van branchevreemd nevenassortiment van toepassing (maximaal 10% van het WVO met een maximale oppervlakte van 100 m2) Verkoop aan huis Detailhandel aan huis concurreert met de reguliere winkelgebieden. Bovendien werkt het verdere verspreiding van winkels in de hand terwijl het van belang is om winkels te clusteren. Hiermee worden de ontwikkelingsmogelijkheden van de aangewezen detailhandelsclusters beperkt wat gevolgen kan hebben voor het toekomstige voorzieningenniveau. Verkoop aan huis wordt daarom niet toegestaan. Startende ondernemers in de detailhandelssector zijn aangewezen op bestaande winkelruimten die (zeker op dit moment) voldoende beschikbaar is. Bij een aan huis gebonden bedrijf of beroep mogen (in zeer beperkte mate) aan het betreffende beroep of bedrijf ondergeschikte artikelen worden verkocht. Denk hierbij bijvoorbeeld aan shampoo bij een kapsalon aan huis Boerderijwinkels Boerderijwinkels dragen bij aan de leefbaarheid op het platteland, aan de bedrijfsvoering van agrarische bedrijven en aan het aanbod van recreatieve voorzieningen. Een boerderijwinkel mag maximaal 50 m2 WVO hebben, met een ontheffingsmogelijkheid tot 100 m2 WVO. Een boerderijwinkel is: Ondergeschikt aan de reguliere bedrijfsvoering 20
22 Verkoop van zoveel mogelijk eigen producten, eventueel aangevuld met andere lokaleen streekproducten een versterking van de bestaande detailhandelsstructuur Horeca en leisure Detailhandel op recreatiebedrijven is toegestaan wanneer het grotere op verblijfstoerisme gerichte recreatiebedrijven betreft. Een winkel op een recreatiebedrijf heeft een maximale omvang van 200 m2 BVO, met een ontheffingsmogelijkheid tot 500 m2 BVO en: Is ondergeschikt aan de hoofdfunctie Is gericht op de bezoekers van het recreatiebedrijf en is seizoensgebonden Heeft aantoonbaar meerwaarde voor de recreatiefunctie van het betreffende bedrijf Mag de bestaande detailhandelsstructuur niet verstoren Warenmarkten / standplaatsen In 11 kernen in het Land van Heusden en Altena vindt wekelijks een warenmarkt plaats (zie overzicht bijlage 4). Een warenmarkt kan een publieksaantrekkende werking hebben waar ook de gevestigde winkeliers bij gebaat zijn. Een warenmarkt kan in sommige gevallen concurreren met de reguliere detailhandel maar warenmarkten kunnen tevens uitkomst bieden in kleine kernen waar de reguliere boodschappenvoorzieningen zijn verdwenen. Uitgangspunt voor de warenmarkten is dat: Versterking positief bijdraagt aan de detailhandelsstructuur Een goede ruimtelijke inpassing mogelijk is Afstemming plaatsvindt tussen marktkooplieden en gevestigde winkeliers Kantoor- en bedrijfslocaties Behoudens initiatieven die vallen onder perifere detailhandel, wordt geen detailhandel op bedrijventerreinen toegestaan. Er zijn twee uitzonderingen: het RBT en detailhandel als nevenactiviteit. Op het RBT wordt de mogelijkheid geboden om een zogenoemd facility point te realiseren. Het aanbod moet aansluiten bij de behoefte van bedrijven die zich er vestigen. Maximale omvang 250 m2 BVO Mag de bestaande detailhandelsstructuur niet verstoren. Op bedrijventerreinen kan detailhandel als nevenactiviteit bij een bedrijf met een andere hoofdactiviteit worden toegestaan. De voorwaarden zijn: Het aanbod is ondergeschikt aan de hoofdactiviteit Het gaat specifiek om aan de hoofdactiviteit gerelateerde of ondersteunende detailhandel. 21
23 Winkels in instellingen en sportvoorzieningen De beleidslijn voor winkelaanbod in ziekenhuizen, religieuze instellingen, scholen, sportvoorzieningen en ouderen- en verzorgingstehuizen is: Het aanbod is ondergeschikt aan de hoofdactiviteit Het aanbod moet aansluiten bij de behoefte van de gevestigde doelgroep. Maximale omvang 250 m2 BVO Mag de bestaande detailhandelsstructuur niet verstoren Detailhandel bij tankstations Winkels bij tankstations worden toegestaan als wordt voldaan aan: Maximale omvang 100 m2 BVO Assortiment gericht op automobilisten. Voor tankstations langs snelwegen kan gemotiveerd worden afgeweken tot een maximum van 150 m2 BVO Vliegende winkels Dit is kortdurende verkoop tegen dumpprijzen vanuit locaties waar normaliter geen detailhandel plaatsvindt. Dit soort initiatieven kunnen negatieve gevolgen hebben voor de gevestigde detailhandel. Als het bestemmingsplan een dergelijk initiatief niet toestaat, wordt hieraan geen medewerking verleend Rommelmarkten en incidentele verkopen Een echte rommelmarkt heeft geen negatieve gevolgen voor de detailhandelsstructuur en kunnen daarom worden toegestaan (mits wordt voldaan aan hiervoor geldende regels). Incidentele verkopen in samenhang met evenementen of bijzondere gebeurtenissen kunnen om die reden eveneens worden toegestaan Overige initiatieven Winkelinitiatieven die niet zijn toegestaan in het bestemmingsplan en die niet te scharen zijn onder een van de eerder beschreven vormen van detailhandel worden bij voorkeur gevestigd in de nabijheid van winkelclusters. Bij een afweging zal altijd aan de initiatiefnemer worden gevraagd om aan te tonen of een initiatief geen negatieve invloed heeft op de bestaande winkelstructuur Winkeltijden en zondagsopenstelling Winkeltijden zijn verwoord in de winkeltijdenwet. In 2013 is deze wet herzien. Ten aanzien van winkelopenstelling is geregeld dat het verboden is om een winkel voor het publiek geopend te hebben: 22
24 op zondag op Nieuwjaarsdag, op Goede Vrijdag na 19 uur, op tweede Paasdag, op Hemelvaartsdag, op tweede Pinksterdag, op 24 december na 19 uur, op eerste en tweede Kerstdag en op 4 mei na 19 uur; op werkdagen voor 6 uur en na 22 uur. De gemeenteraad kan bij verordening vrijstelling verlenen van deze verboden (of aan B&W de bevoegdheid verlenen om in specifieke gevallen ontheffing te verlenen)..in het Land van Heusden en Altena is dit alleen van toepassing op de vesting Woudrichem vanwege de toeristische betekenis van de vesting. 23
25 9. Uitvoering Om de doelstellingen uit de detailhandelsvisie te bereiken, is het van belang dat ondernemers weten waar en welke (on)mogelijkheden er zijn. Daarnaast moeten de gemeenten ervoor zorgen dat de afspraken uit deze visie worden nageleefd. Dit betekent dat er soms niet kan worden meegewerkt aan bepaalde initiatieven. Tevens schept het duidelijkheid en biedt ondernemers bovendien een mate van zekerheid. Ook naar onze inwoners toe, kunnen we duidelijk laten zien waar onze focus ligt voor het toekomstige leefklimaat als het gaat om (winkel)voorzieningen Toetsingskader Voor alle detailhandelsvraagstukken biedt deze beleidsvisie kaders waarbinnen winkelontwikkelingen kunnen worden getoetst. Het naleven van deze kaders zal positief bijdragen aan de doelstellingen zoals die geformuleerd zijn in hoofdstuk 7. Het kan natuurlijk voorkomen dat er initiatieven zijn die niet passen binnen alle in dit document omschreven typeringen. In dat geval kan voor het maken van een afweging om wel of geen medewerking te verlenen worden gehandeld in de geest van deze nota. Belangrijke vraag die dan moet worden beantwoord is, of een initiatief geen negatieve (bij voorkeur positieve) invloed kan hebben op de bestaande detailhandelsstructuur Bestemmingsplannen Voor detailhandelsbeleid is uiteindelijk het bestemmingsplan het belangrijkste instrument. Hierin wordt immers vastgelegd waar detailhandel wordt toegestaan en in welke mate. Als er initiatieven zijn is het bestemmingsplan formeel een eerste toetsingskader. Als het bestemmingsplan niet voorziet en een afweging moet worden gemaakt bieden de beleidslijnen in deze visie het toetsingskader. Bij bestemmingsplanherzieningen dienen de beleidslijnen te worden vertaald naar planregels. Het is van belang hierin ook eenduidige definities op te nemen. Voor een aantal onderwerpen is dit reeds gebeurd bij bestemmingsplannen die de afgelopen jaren geactualiseerd zijn. Bij het actualiseren van bestemmingsplannen moet tevens kritisch worden gekeken naar winkelbestemmingen. Daar waar mogelijk en waar deze niet bijdragen aan de gewenste detailhandelsstructuur, moeten deze worden opgeheven of beperkt. Externe veiligheid De vestiging van detailhandel ((beperkt)kwetsbaar object) is niet zondermeer overal mogelijk. Zo dient er rekening gehouden te worden met de aanwezige risicovolle objecten en hun risicocontour. Deze staan op de risicokaart en zijn terug te vinden op De Regionale brandweer (specialist Externe Veiligheid) moet om advies worden gevraagd bij het maken van een afweging voor activiteiten die gaan plaatsvinden binnen het invloed gebied van een risicovol object Regionale afstemming Als detailhandelsinitiatieven qua aard en/of omvang bovengemeentelijke effecten hebben, is regionale afstemming gewenst. Voor grote initiatieven zijn we verplicht om deze in de Regio West Brabant voor te dragen aan een toetsingscommissie. Voor de fijnmazige 24
26 detailhandelsstructuur in onze regio liggen de plafondwaarden vrij hoog waardoor dit in de praktijk niet vaak aan de orde zal zijn Afstemming LvHA Afstemming van detailhandelsinitiatieven op het niveau van het Land van Heusden en Altena vindt plaats als een initiatief mogelijk negatieve effecten heeft op de regionale detailhandelsstructuur. Het gaat hierbij niet om negatieve effecten op individuele winkels (tenzij deze individuele winkel structuurbepalend is voor een kern of winkelgebied). De grenswaarden voor regionale toetsing zijn vastgelegd in de visie uit 2011 en blijven gehandhaafd. Dit betekent dat een initiatief regionaal wordt afgestemd als een bestemmingsplan het niet toestaat en als de grenswaarden van het project (nieuwe vestiging of uitbreiding), zoals die zijn opgenomen in onderstaande tabel, worden overschreden. Winkelprojecten in: Huidige omvang Uitbreiding BVO Werkendam, Woudrichem, Sleeuwijk en Wijk & Aalburg m2 (kernverzorgende functie) Perifere detailhandelslocaties m2 Overige kernen m2 Supermarkten in de aangewezen centrumgebieden < 1000 m2 BVO + 40% in 5 jaar > 1000 m2 BVO + 30% in 5 jaar Supermarkten buiten aangewezen centrumgebieden Altijd Initiatieven die niet passen bij het beleid en waarvoor een bestemmingsplanwijziging nodig is Altijd Initiatieven voor nieuwe vestiging of uitbreiding van winkels die de genoemde plafondwaarden overschrijden worden altijd ter afstemming ingebracht in het periodieke overleg tussen de portefeuillehouders EZ van de drie gemeenten. Aan een initiatief kan alsnog worden meegewerkt als: Aangetoond wordt dat het een meerwaarde heeft voor de lokale en/of regionale detailhandelsstructuur (bijvoorbeeld als keuzemogelijkheden voor een consument toenemen omdat een bepaalde branche zwak vertegenwoordigd is of bij een nieuwe formule die zich onderscheidt door kwaliteit, specialisatie en/of gerichtheid op een of meer specifieke doelgroepen). Aangetoond wordt dat het geen (blijvende) negatieve effecten heeft op de bestaande detailhandelsstructuur (de keuzemogelijkheden voor de inwoners van een kern nemen onaanvaardbaar af door een winkelontwikkeling in een van de andere kernen). Om de effecten te kunnen beoordelen zal aan initiatiefnemers worden verzocht om een DPO (Distributie Planologisch Onderzoek) te laten uitvoeren. De aanwezige distributieve ruimte is een belangrijk aspect bij de beoordeling van de toegevoegde waarde van een nieuwe winkelontwikkeling. Deze wordt echter ook beïnvloed door verouderd aanbod of aanbod op minder gewenste locaties. Een DPO moet dus worden aangevuld met een kwalitatieve analyse. Beide aspecten moeten gezamenlijk worden afgewogen bij het aantonen van het effect op de detailhandelsstructuur. 25
27 In voorkomende gevallen zal via de Bedrijvenkring Altena de achterban van detaillisten worden geraadpleegd. De uiteindelijke besluitvorming ligt bij de individuele gemeenten. Echter, handelen tegen de gemaakte afspraken zet de samenwerking onder druk Afstemming RWB De taak van RWB is erop gericht om te toetsen en om te adviseren over de wenselijkheid van detailhandelsinitiatieven die bij realisatie mogelijk bovengemeentelijke negatieve effecten kunnen hebben op de bestaande of beoogde detailhandelsstructuur. Dit advies is van belang om in de ruimtelijke procedure medewerking te verkrijgen van de Provincie. Hiervoor is een Regionaal Expert Team Detailhandel (RETD) opgericht. Initiatieven voor winkeluitbreiding of vestiging in de regio Land van Heusden en Altena komen voor regionale toetsing bij het RETD in aanmerking: Als het bestemmingsplan een initiatief niet toestaat en als de omvang van de uitbreiding meer dan m2 BVO betreft of als ontwikkelingen niet stroken met het door RWB vastgestelde beleid (bijvoorbeeld bij de vestiging van solitaire winkels op het platteland of bij supermarktontwikkelingen met een effect op een buurgemeente). Voor meer gedetailleerde informatie over de toetsing door RWB wordt verwezen naar de Detailhandelsvisie West-Brabant Naast de toetsende rol van het RETD mogen we van RWB een ondersteunende taak verwachten als het gaat om bijvoorbeeld: Kennisuitwisseling Het uitvoeren van ondersteunende onderzoeken. Ondersteuning bij toepassen van de Ladder voor Duurzame Verstedelijking Vergunningverlening en handhaving Bij het verlenen van een ontheffing of vergunning dient een zorgvuldige formulering te worden gemaakt voor de toegestane activiteiten. Een ondernemer moet zich ervan bewust zijn dat er een andere (ruimt)vraag kan ontstaan als een bedrijf groeit of als bedrijfsactiviteiten in de loop van de tijd veranderen. Handhaving is een gemeentelijke taak. Het achterwege laten van handhaving kan leiden tot een verstoring van de (gewenste) detailhandelsstructuur. Daar waar vermoedens bestaan van winkelactiviteiten op locaties waar dit niet is toegestaan, zal een verzoek tot handhaving worden gedaan bij de gemeentelijke afdelingen die daarvoor verantwoordelijk zijn. Het is van belang om inzicht te verkrijgen in de omvang van aanwezige initiatieven die in strijd zijn met de detailhandelsvisie. Mogelijk zijn de onderliggende afspraken met de gemeenten in strijd met de werkelijke activiteiten en kan worden besloten om gericht te gaan handhaven teneinde de lijn uit deze visie zo goed mogelijk toe te passen. 26
28 9.5. Communicatie en samenwerking met de sector Er zijn diverse instrumenten voorhanden om te werken aan een gezond detailhandelsklimaat. Een aantal daarvan is als inhoudelijk onderdeel van deze visie opgenomen. Regulier overleg met detailhandelssector Een onderwerp wat nog niet aan de orde is gekomen zijn de ondernemersnetwerken en verenigingen. Het is belangrijk om op reguliere basis contacten te onderhouden zodat knelpunten kunnen worden besproken en indien mogelijk gezamenlijk kunnen worden opgelost. Voor zover dat nog niet gebeurt, zal elke gemeente minimaal 1 tot 2 keer per jaar overleg voeren met de bestaande verenigingen met of een vertegenwoordiging van de in een kern gevestigde winkeliers. Via deze overleggen kunnen onderwerpen ook op de agenda van het bestuurlijk overleg EZ worden gezet. Onderbouwing van initiatieven Ladder voor duurzame verstedelijking In het Besluit Ruimtelijke Ordening (2012) is vastgelegd dat de toelichting bij een bestemmingsplan voor een nieuwe stedelijke ontwikkeling met bovenlokale effecten (waaronder detailhandel) moet voldoen aan de systematiek van de Ladder voor duurzame verstedelijking. De toets bestaat uit drie verplichte onderdelen (treden): Beschrijf dat de voorgenomen detailhandelsontwikkeling voorziet in een actuele regionale behoefte; Beschrijf in hoeverre in die behoefte binnen het bestaand stedelijk gebied van de betreffende regio kan worden voorzien door benutting van beschikbare panden door herstructurering, transformatie of anderszins; Indien de ontwikkeling buiten het bestande stedelijke gebied plaatsvindt, beschrijf hoe de locatie passend worden ontsloten. Het onderstaande stappenplan moet bij een goede afweging worden doorlopen. Als een ondernemer met een initiatief komt waarvoor moet worden aangetoond dat er geen negatieve gevolgen zijn voor de bestaande detailhandelsstructuur, kan een DPO (Distributie Planologisch Onderzoek) uitkomst bieden. Een distributieve berekening naar de aanwezige (economische) marktruimte is op zichzelf niet voldoende om te bepalen of een bepaalde winkelontwikkeling wel of niet zou moeten worden toegestaan. Wel kan het waardevol zijn als onderdeel van een ruimtelijke onderbouwing, bijvoorbeeld als het gaat om effecten op de (beoogde) winkelstructuur. Ook de mate waarin een initiatief bijdraagt aan de kwaliteit van de detailhandelsstructuur dient te worden omschreven. Ondersteunen van initiatieven Als ondernemers(verenigingen) met initiatieven komen om het winkelklimaat te verbeteren, zullen we deze plannen steunen en faciliteren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het opzetten van (een vorm van) centrummanagement. Publieksversie detailhandelsvisie Om ondernemers te informeren over de inhoud van de detailhandelsvisie, zal een compacte en prettig leesbare publieksversie worden gemaakt. Hierin wordt tevens duidelijk 27
29 aangegeven waar wel en geen mogelijkheden liggen (ook mbv een kaart) en wat er van een ondernemer wordt verwacht en wat men moet aanleveren voor de afweging ten behoeven van een initiatief voor de vestiging van detailhandel. 28
30 10. Aanpak en proces Voor de actualisatie van de detailhandelsvisie zijn de volgende stappen gevolgd: Verzamelen actuele informatie en cijfermateriaal Om een actueel beeld te krijgen is informatie en documentatie verzameld en verwerkt met betrekking tot onder meer ontwikkelingen in de sector. Er zijn meetgegevens opgevraagd bij Locatus en BRO heeft een onderzoek uitgevoerd naar de distributieve ruimte voor supermarkten. Opstellen van een conceptversie Op basis van bovenstaande informatie is, in overleg met onder meer de afdelingen ruimtelijke ordening van de drie gemeenten, een conceptversie opgesteld. Er is gekeken welke delen in welke vorm uit de huidige detailhandelsvisie konden worden overgenomen. In veel gevallen is de formulering hiervan verbeterd zodat een duidelijker en prettiger leesbaar stuk is ontstaan. Bespreken van de conceptversie De conceptversie wordt verspreid onder ondernemers in twee stappen. Allereerst worden de georganiseerde ondernemersverenigingen aangeschreven met het verzoek om kennis te nemen van de conceptvisie en om hierop inhoudelijk te reageren. Indien gewenst, wordt op basis hiervan de conceptversie aangepast. Daarna wordt een informatieavond georganiseerd voor overige belanghebbenden. Opstellen eindversie en besluitvorming Op basis van de voorgaande stap wordt een eindversie opgesteld. Deze eindversie wordt ter vaststelling aangeboden aan de drie gemeenteraden van het Land van Heusden en Altena. Communicatie en vervolg Na vaststelling wordt een korte publieksversie gemaakt en worden zoveel mogelijk partijen (intern en extern) op de hoogte gesteld van de inhoud van de detailhandelsvisie. 29
31 Bijlage 1: Ladder voor duurzame verstedelijking 30
Notitie. Statenleden. Statencommissie EZB. 7 mei V.M.J. Munnecom. Ruimtelijke Ontwikkeling & Handhaving (073) Aan.
Notitie Onderwerp Provinciale handelwijze ten aanzien van ruimtelijke plannen die voorzien in detailhandelsontwikkelingen Aanleiding Met de Discussienota Detailhandel en het symposium Detailhandel in Brabant:
Nadere informatieNoordoost-Brabant, Agri Food capital Regionale detailhandelsfoto Felix Wigman 19 februari 2014
Noordoost-Brabant, Agri Food capital Regionale detailhandelsfoto Felix Wigman 19 februari 2014 204X00472 Opzet presentatie 1. Aanpak en resultaten regionale detailhandelsfoto 2. Algemene trends en ontwikkelingen
Nadere informatieDistributieve analyse uitbreiding supermarkt Beethovenstraat Heemskerk
Memo Distributieve analyse uitbreiding supermarkt Beethovenstraat Heemskerk Green Development 25 januari 2011 BOR035/Hft/0105 1 Inleiding Green Development is in samenwerking met de gemeente Heemskerk
Nadere informatieGebiedskoers Detailhandel Hoek van Holland. Gemeente Rotterdam
Gebiedskoers Detailhandel 2017-2020 Gemeente Rotterdam Datum Juni 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Situatie van de detailhandel in 4 2.1 Centrum 4 2.2 Verspreide bewinkeling 5 3 Koers detailhandelsstructuur
Nadere informatieToepassing van het provinciaal detailhandelsbeleid
Toepassing van het provinciaal detailhandelsbeleid Uitwerking Ruimte voor vernieuwing in de detailhandel Inleiding Deze notitie is aanvullend op eerder door Gedeputeerde Staten vastgestelde notities: -
Nadere informatieRAADSVOORSTEL. Raadsvergadering. Onderwerp Convenant Regionale Detailhandelsafspraken. Aan de raad,
RAADSVOORSTEL Raadsvergadering Nummer 14 december 2017 17-105 Onderwerp Convenant Regionale Aan de raad, Onderwerp Convenant Regionale Gevraagde beslissing 1. Het Convenant Regionale vast te stellen. Grondslag
Nadere informatieSamenvatting Inleiding Werkgelegenheid Brabantse detailhandel Winkelaanbod in Noord-Brabant... 8
Inhoud Samenvatting... 2 1. Inleiding... 5 2. Werkgelegenheid Brabantse detailhandel... 6 3. Winkelaanbod in Noord-Brabant... 8 3.1 Winkels per type winkelgebied... 9 3.2 Winkels in 4 grootste steden,
Nadere informatieDetailhandelsvisie A2-gemeenten. Lokale sessie Heeze-Leende 10 februari 2015 Stefan van Aarle
Detailhandelsvisie A2-gemeenten Lokale sessie Heeze-Leende 10 februari 2015 Stefan van Aarle Vraagstelling visie en uitvoering Regionale visie: Welke kansen zijn aanwezig om de detailhandelsstructuur in
Nadere informatieVERZONDEN 20SEP.2Ö13. Het college van burgemeester en wethouders van Tilburg Postbus LH TILBURG
Het college van burgemeester en wethouders van Tilburg Postbus 90155 5000 LH TILBURG Brabantlaan 1 Postbus 90151 5200 MC 's-hertogenbosch Telefoon (073) 681 28 12 Fax (073) 614 11 15 info@brabant.nl wv/w.brabant.nl
Nadere informatieDetailhandelsstructuur Veenendaal Nu en in de toekomst
Detailhandelsstructuur Veenendaal Nu en in de toekomst Inleiding De gemeente Veenendaal heeft een sterk kernwinkelgebied, vier buurtwinkelcentra en twee woonboulevards. Veenendaal wil de positie van de
Nadere informatieVoorstellen. Afsprakenkader detailhandel regio Achterhoek 22 april 2015. Aanleiding en doel. Proces Afsprakenkader. Toename leegstand.
Voorstellen Rik Eijkelkamp DTNP (Droogh Trommelen en Partners) Ellis Koenders Afsprakenkader detailhandel regio Achterhoek 22 april 2015 EZ gemeente Aalten Proces Afsprakenkader Voorbereid door PoHo DE
Nadere informatieActualisering PDV/GDVbeleid. FoodValley. Raadsinformatiebijeenkosmt. 23 november Guido Scheerder
Actualisering PDV/GDVbeleid FoodValley Raadsinformatiebijeenkosmt 23 november 2016 Guido Scheerder 2 Inhoud presentatie Doel actueel PDV / GDV beleid Projectaanpak Definities Actuele aanbodstructuur Vraag
Nadere informatieBeleidsregel Detailhandel A2-gemeenten
Beleidsregel Detailhandel A2-gemeenten Aanleiding In de Verordening ruimte 2014 van de provincie Noord-Brabant is de sector detailhandel nadrukkelijk aanwezig. De provincie verplicht gemeenten om de programmering
Nadere informatieDetailhandel op bedrijventerreinen. Notitie. pagina 1 van 8
Notitie Detailhandel op bedrijventerreinen pagina 1 van 8 1. INLEIDING 1.1 Aanleiding Detailhandel concentreert zich van oudsher in de centra van dorpen en steden. In de Gemeente Nijkerk is dit niet anders.
Nadere informatieRaadsvoorstel. 1. Samenvatting. 2. Voorstel. 3. Inleiding. 3.1 Aanleiding, achtergrond. 3.2 Centrale vraag
Raadsvoorstel Agenda nr. 4 Onderwerp: Regionale en subregionale visie detailhandel Soort: Kaderstellend en besluitvormend Opsteller: G. Hoeben Portefeuillehouder: W.L.G. Hanssen Zaaknummer: SOM/2015/015010
Nadere informatieInstemmen met Regionale visie detailhandel Metropoolregio Eindhoven Datum voorstel: 24 juli 2015 Vergaderdatum: 22 september 2015 Registratienr.
Raadsvoorstel Agendapunt nr.: Onderwerp: Instemmen met Regionale visie detailhandel Metropoolregio Eindhoven Datum voorstel: 24 juli 2015 Vergaderdatum: 22 september 2015 Registratienr.: Opsteller: Ben
Nadere informatieFeiten en cijfers Brabantse detailhandel 2018 Toelichting, 24 april super
Feiten en cijfers Brabantse detailhandel 2018 Toelichting, 24 april 2018 super 2/28 Feiten en cijfers Brabantse detailhandel 2018 24 april 2018 Inhoud Samenvatting 4 Positieve ontwikkelingen in de Brabantse
Nadere informatieDetailhandelsvisie Land van Heusden en Altena. Gemeenten Aalburg, Werkendam en Woudrichem Definitief
Detailhandelsvisie Land van Heusden en Altena Gemeenten Aalburg, Werkendam en Woudrichem Definitief Detailhandelsvisie Land van Heusden en Altena Gemeenten Aalburg, Werkendam en Woudrichem Definitief
Nadere informatieHerijking Nota Detailhandel Eindhoven. Marco Karssemakers Economie & Cultuur
Herijking Nota Detailhandel Eindhoven Marco Karssemakers Economie & Cultuur Tot zover.. Nieuwe foto stand van zaken detailhandel Eindhoven door extern bureau Gesprekken met marktpartijen Bijeenkomst met
Nadere informatieFeiten en cijfers Brabantse detailhandel 2018 Toelichting, 24 april super
Feiten en cijfers Brabantse detailhandel 2018 Toelichting, 24 april 2018 super 2/28 Feiten en cijfers Brabantse detailhandel 2018 24 april 2018 Inhoud Samenvatting 4 Positieve ontwikkelingen in de Brabantse
Nadere informatieOosterhout, visie boodschappenstructuur. Presentatie gemeenteraad, 6 december 2016 Aiko Mein
Oosterhout, visie boodschappenstructuur Presentatie gemeenteraad, 6 december 2016 Aiko Mein Achtergrond Detailhandel sterk in beweging Opkomst e-commerce Dalende bestedingen Omvallende ketens Leegstand
Nadere informatieDetailhandelsvisie centrum Nederweert. Stefan van Aarle 15 juli 2015
Detailhandelsvisie centrum Nederweert Stefan van Aarle 15 juli 2015 Het verschaffen van inzicht op welke haalbare wijze Nederweerteen sterk en bestendig vitaal centrum gericht op de toekomst kan realiseren,
Nadere informatieONDERWERP: Detailhandelsvisie Arnhem
Aan de gemeenteraad Documentnummer Zaaknummer ONDERWERP: Detailhandelsvisie Arnhem 2016-2021 Voorstel 1. richtinggevende kaders en concrete ambities voor de ontwikkeling van de detailhandel vast te stellen,
Nadere informatiesnel dan voorzien. In de komende jaren zal, afhankelijk van de (woning)marktontwikkeling/
2 Wonen De gemeente telt zo n 36.000 inwoners, waarvan het overgrote deel in de twee kernen Hellendoorn en Nijverdal woont. De woningvoorraad telde in 2013 zo n 14.000 woningen (exclusief recreatiewoningen).
Nadere informatieKeuzenotitie zon- en feestdagenopenstelling
Keuzenotitie zon- en feestdagenopenstelling 1. Aanleiding Per 1 juli 2013 is de Winkeltijdenwet gewijzigd. De grootste wijziging is het schrappen van de toeristische bepaling. Deze bepaling stelde dat
Nadere informatieVastgesteld door de gemeenteraad op 8 mei 2014. Beleid Internetwinkels West Maas en Waal
Vastgesteld door de gemeenteraad op 8 mei 2014 Beleid Internetwinkels West Maas en Waal Inleiding Webwinkels zijn een relatief nieuw fenomeen waar tot nu toe binnen onze gemeente nog geen beleid voor is
Nadere informatieBeleidsnotitie Internetwinkels Gemeente Putten
Inleiding Beleidsnotitie Internetwinkels Gemeente Putten Deze nota gaat over de ontwikkelingen in de internetdetailhandel. Dit afgelopen jaar zijn er meerdere verzoeken binnengekomen voor de uitoefening
Nadere informatieRAADSVOORSTEL BIJ ZAAKNUMMER: AST/2015/011053
RAADSVOORSTEL BIJ ZAAKNUMMER: AST/2015/011053 Onderwerp: Regionale detailhandelsvisie en subregionale detailhandelsvisie Bijlage(n): Vergadering van: Agendanummer: p.h.: 4 6 oktober 2015 15.10.05 JvB de
Nadere informatieGebiedskoers Detailhandel Hoogvliet. Gemeente Rotterdam
Gebiedskoers Detailhandel 2017-2020 Gemeente Rotterdam Datum Juni 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Situatie van de detailhandel in 4 2.1 Winkelcentrum - Binnenban 4 2.2 In de Fuik 5 2.3 Lengweg 5 2.4
Nadere informatieHillegersberg - Schiebroek
Gebiedskoers Detailhandel 2017-2020 Hillegersberg - Schiebroek Gemeente Rotterdam Datum Juni 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Situatie van de detailhandel in Hillegersberg-Schiebroek 4 2.1 Bergse Dorpsstraat
Nadere informatieInternetwinkels. Toetsingskader voor aanvragen tot vestiging van internetwinkels in bedrijfspanden en woningen
Internetwinkels Toetsingskader voor aanvragen tot vestiging van internetwinkels in bedrijfspanden en woningen Heerhugowaard Februari 2013 1 Doelstelling notitie Met deze notitie willen wij een algemeen
Nadere informatieFeiten en cijfers Brabantse detailhandel 2017 Toelichting, 23 mei super
Feiten en cijfers Brabantse detailhandel 2017 Toelichting, 23 mei 2017 super 2/24 Feiten en cijfers Brabantse detailhandel 2017 23 mei 2017 Inhoud Samenvatting 5 Positieve ontwikkelingen in de Brabantse
Nadere informatieSamenvatting Eindhoven Regionaal koopstromenonderzoek SRE. Samenwerkingsverband Regio Eindhoven
Samenvatting Eindhoven Regionaal koopstromenonderzoek SRE Samenwerkingsverband Regio Eindhoven Samenvatting Eindhoven Regionaal koopstromenonderzoek SRE Samenwerkingsverband Regio Eindhoven Rapportnummer:
Nadere informatieGebiedskoers Detailhandel Noord. Gemeente Rotterdam
Gebiedskoers Detailhandel 2017-2020 Gemeente Rotterdam Datum Juni 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Situatie van de detailhandel in 4 2.1 erboulevard (Zwartjanstraat en molenstraat) 4 2.2 Zwaanshalsgebied
Nadere informatiememo Toetsing ontwikkeling Land van Matena aan ladder voor duurzame verstedelijking
memo Postbus 150, 3000 AD Rotterdam Telefoon: 010-2018555 Fax: 010-4121039 E-mail: info@rho.nl Aan: T.a.v.: Onderwerp: Gemeente Papendrecht Mevr. M.A.G. van t Verlaat Toetsing ontwikkeling Land van Matena
Nadere informatieGEMEENTEBLAD. Nr. 71764. Beleidsnotitie Detailhandel 2014. 5 augustus 2015. Officiële uitgave van gemeente Wijchen.
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Wijchen. Nr. 71764 5 augustus 2015 Beleidsnotitie Detailhandel 2014 Detailhandelstructuur en supermarktbeleid Wijchen, vastgesteld 9 juli 2015 1. Aanleiding
Nadere informatieZWOLLE perifere detailhandel hoek Blaloweg/Katwolderweg
ZWOLLE perifere detailhandel hoek Blaloweg/Katwolderweg ruimtelijk-economisch onderzoek Zwolle perifere detailhandel hoek Blaloweg/Katwolderweg ruimtelijk-economisch onderzoek identificatie planstatus
Nadere informatieVOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD
VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD Onderwerp: Registratienummer: 00542407 Op voorstel B&W d.d.: 23 juni 2015 Datum vergadering: 8 september 2015 Portefeuillehouder: N.G.J. Lemlijn Rol gemeenteraad: Subregionale
Nadere informatieGebiedskoers Detailhandel Overschie. Gemeente Rotterdam
Gebiedskoers Detailhandel 2017-2020 Gemeente Rotterdam Datum Juni 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Situatie van de detailhandel in 4 2.1 Burgemeester Baumannlaan 4 2.2 Abtsweg 4 2.3 Park Zestienhoven
Nadere informatieAnalyses detailhandelsvisie. 10 september 2015 Stefan van Aarle
Analyses detailhandelsvisie 10 september 2015 Stefan van Aarle BRO Sinds 1962 Programma Ontwerp Ordenen Regionale en lokale Visies: samenwerking tot ontwikkelplan Supermarkten, PDV / GDV, internethandel,
Nadere informatieBeleidsnota 4.2 Bedrijven en werklocaties, onderdeel Retail
Beleidsnota 4.2 Bedrijven en werklocaties, onderdeel Retail Inleiding Deze nota bevat de beleidsuitgangspunten voor retail in de gemeente Peel en Maas. Daarnaast wordt in de nota ingegaan hoe de uitgangspunten
Nadere informatieAfsprakenkader Detailhandelsontwikkelingen REGIONALE DETAILHANDELSFOTO
Afsprakenkader Detailhandelsontwikkelingen REGIONALE DETAILHANDELSFOTO 1. Inleiding De provincie Noord-Brabant heeft in januari 2013 een symposium georganiseerd over de ontwikkelingen in de detailhandelssector.
Nadere informatieToepassing van de ladder in Provincie Zuid-Holland
Toepassing van de ladder in Provincie Zuid-Holland Seminar, Ladder voor duurzame verstedelijking: lessen uit de praktijk, 10 maart 2015 Willemien Croes Wat is de Ladder voor Provincie Zuid- Holland? Instrument
Nadere informatie: Gemeente Hellevoetsluis : Royal HaskoningDHV : Dhr. A. van Rossum, Tuincentrum Groenrijk Aralia
HaskoningDHV Nederland B.V. Logo Ruimtelijke onderbouwing Aan Van Kopie Dossier Project Betreft : Gemeente Hellevoetsluis : Royal HaskoningDHV : Dhr. A. van Rossum, Tuincentrum Groenrijk Aralia : B6475-01-001
Nadere informatieSupermarkten & de ladder voor duurzame verstedelijking. Sascha Stavenuiter Houten, 24 juni 2015
Supermarkten & de ladder voor duurzame verstedelijking Sascha Stavenuiter Houten, 24 juni 2015 Introductie Plaats van de Ladder binnen het wettelijk kader Agenda Ladder duurzame verstedelijking Jurisprudentie
Nadere informatieAdvies aan de gemeenteraad
Advies aan de gemeenteraad Postregistratienummer *16.0001261* 16.0001261 Raadsvergadering: 17 maart 2016 Voorstel: 2.41 Agendapunt: 8 Onderwerp Vaststelling Regionale detailhandelsvisie West-Friesland.
Nadere informatieGebiedskoers Detailhandel Rozenburg. Gemeente Rotterdam
Gebiedskoers Detailhandel 2017-2020 Gemeente Rotterdam Datum Juni 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Situatie van de detailhandel in 4 2.1 Centrum Raadhuisplein 5 2.2 Emmastraat 5 2.3 Verspreide bewinkeling
Nadere informatieBesluit van het college van burgemeester en wethouders houdende regels omtrent internetwinkels Beleidsnotitie Internetwinkels gemeente Echt-Susteren
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Echt-Susteren Nr. 88344 12 april 2019 Besluit van het college van burgemeester en wethouders houdende regels omtrent internetwinkels Beleidsnotitie Internetwinkels
Nadere informatievoeren. Vraagstelling duurzame in het m² wvo een
datum: : 30-3-2015 projectnummer: 1554.0215 Verkenning haalbaarheid en effecten bouwmarkt Voorschotenn Aanleiding Onlangs hebben marktpartijen hun interesse kenbaar gemaakt voor realisatie van een moderne
Nadere informatieInternethandel. keuze in beleid en vertaling in bestemmingsplannen
Internethandel keuze in beleid en vertaling in bestemmingsplannen Maart 2013 Deze brochure is opgesteld door BRO in opdracht van de Kamer van Koophandel. De informatie uit deze brochure mag uitsluitend
Nadere informatieBEHOEFTE AAN BEOOGDE SUPERMARKT
BEHOEFTE AAN BEOOGDE SUPERMARKT Aldi is enige discounter in het Bildt De Aldi speelt een specifieke rol vervult binnen het koopgedrag van consumenten. Bij discounters doen consumenten vooral aanvullende
Nadere informatieRaadsvoorstel. Bevoegdheid Raad. Vergaderdatum: 20 oktober 2015 Registratienummer: 2015/61 Agendapunt nummer: 9. Onderwerp Detailhandelsvisie
Raadsvoorstel Bevoegdheid Raad Vergadering Gemeenteraad Oirschot Vergaderdatum: 20 oktober 2015 Registratienummer: 2015/61 Agendapunt nummer: 9 Onderwerp Detailhandelsvisie Voorstel 1. Vaststellen regionale
Nadere informatieC O N V E N A N T R E G I O N A A L D E T A I L H A N D E L S B E L E I D W E S T B R A B A N T
C O N V E N A N T R E G I O N A A L D E T A I L H A N D E L S B E L E I D W E S T B R A B A N T CONVENANT REGIONAAL DETAILHANDELSBELEID WEST-BRABANT december 2009 Pagina 1 De colleges van Burgemeester
Nadere informatieGemeente Langedijk. Voorstel aan de raad
Gemeente Langedijk Raadsvergadering van : Agendanummer : Portefeuillehouder Afdeling Opsteller : P.J. Beers : Beleid en Projecten : S. Meinsma Voorstel aan de raad Onderwerp : Detailhandel Structuurvisie
Nadere informatieHeerhugowaard Stad van kansen
Raadsvergadering Heerhugowaard Stad van kansen Besluit: Voorsteinummer: (2x3 CLo l) OSL( Agendanr. : 7 Voorstelnr. : RB2011054 Onderwerp : Vaststelling detailhandelsvisie Regio Alkmaar Aan de Raad, Heerhugowaard,
Nadere informatieBewoners regio kopen minder in eigen gemeente
1 Bewoners regio kopen minder in eigen gemeente Fact sheet augustus 15 Net als Amsterdammers kopen bewoners in de Amsterdamse regio steeds meer niet-dagelijkse producten (kleding, muziek, interieurartikelen)
Nadere informatieActualisering detailhandelsbeleid westelijk stadsdeel
I&O 28-08-2017: Detailhandelsbeleid West Actualisering detailhandelsbeleid westelijk stadsdeel (raadsvoorstel) door Sjef de Pont, afdelingshoofd Economische Zaken 28 augustus 2017 1 Aanleiding Initiatieven
Nadere informatieQuick scan haalbaarheid en effecten discountsupermarkt Mook
Quick scan haalbaarheid en effecten discountsupermarkt Mook datum: 2-2-2015 projectnummer: 1515.1114 Aanleiding Eerder dit jaar heeft de ontwikkelcombinatie Progres Real Estate B.V. & JAVO Vastgoed een
Nadere informatieLeegstand detailhandel: oorzaken en wat doen we ermee? Peter ter Hark Lectoraat Fontys Hogescholen Vastgoed en Makelaardij 22 april 2015
Leegstand detailhandel: oorzaken en wat doen we ermee? Peter ter Hark Lectoraat Fontys Hogescholen Vastgoed en Makelaardij 22 april 2015 Onderwerpen: Wat is er gebeurd de afgelopen jaren? Wat gaat er gebeuren
Nadere informatieRaadsvoorstel agendapunt
Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 388112 Datum : 6 december 2016 Programma : Ruimte en wonen Blad : 1 van 5 Cluster : Ruimte Portefeuillehouder: dhr. H.C.V.
Nadere informatieMemo stand van zaken retailadviescommissie, detailhandelsmonitor en koopstromenonderzoek
Bijlage 3.1 Memo stand van zaken retailadviescommissie, detailhandelsmonitor en koopstromenonderzoek Retailadviescommissie De provincie stelt een provinciale retailadviescommissie in. Deze commissie van
Nadere informatiePOL-uitwerking werklocaties - Regionale visie detailhandel Noord Limburg
Agendapuntnummer : Documentnummer : (cc 2 t Raadsvergadering d.d. : 8 juni 201 Raadscommissie : Commissie Grondgebied Commissie d.d. 31 mei 2017 Programma Economische zaken Onderwerp POL-uitwerking werklocaties
Nadere informatieUden. wijkwinkelvoorziening Uden-Zuid. ruimtelijk-economisch onderzoek
Uden wijkwinkelvoorziening Uden-Zuid ruimtelijk-economisch onderzoek identificatie planstatus projectnummer: datum: 085600.18534.00 06-06-2014 projectleider: drs. G. Welten opdrachtgever: gemeente Uden
Nadere informatieFeiten en cijfers Brabantse detailhandel 2019 Toelichting, 2 juli 2019
Feiten en cijfers Brabantse detailhandel 2019 Toelichting, 2 juli 2019 Provincie Noord-Brabant super WONEN TOTAAL Inhoud Samenvatting...2 1. Inleiding...5 2. Werkgelegenheid Brabantse detailhandel...
Nadere informatieEvaluatie kapsalons aan huis Handhaven of loslaten van het verbod op nieuwe kapsalons aan huis?
1 Evaluatie kapsalons aan huis Handhaven of loslaten van het verbod op nieuwe kapsalons aan huis? Dronten, februari 2012 2 1. Inleiding Binnen de gemeente Dronten is sinds 2003 discussie gevoerd over het
Nadere informatieGEMEENTEBLAD Officiële publicatie van Gemeente Ede (Gelderland)
Verordening Winkeltijden Ede 2014 De raad van de gemeente Ede; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 30 september 2014; gelet op artikel 3, tweede en derde lid, van de Winkeltijdenwet;
Nadere informatieMarktmogelijkheden PDV- en GDV-branches Weert. Nadja Bressers 7 mei 2014
Marktmogelijkheden PDV- en GDV-branches Weert Nadja Bressers 7 mei 2014 Opzet presentatie Vraagstelling Termen PDV en GDV Aanbodanalyse Trends en ontwikkelingen Perspectief en marktmogelijkheden Visie
Nadere informatieVOOR WIE? WAAROM? WAT? DOOR WIE?
WAAROM? Keuzes op basis van kennis vraagt kennis. Koopstromen kunnen helpen bij inzicht in hoe de gemeente zich tot elkaar verhouden en welke gebieden en sectoren krachtig of juist zwak zijn. Om gebieden
Nadere informatieLEESWIJZER FACTSHEETS
LEESWIJZER FACTSHEETS 1 LEESWIJZER FACTSHEETS KSO2016 Algemeen Voor het Randstad Koopstromenonderzoek 2016 zijn naast een hoofdrapport en een internetapplicatie factsheets ontwikkeld om de onderzoeksresultaten
Nadere informatieProvincie Noord-Holland
POSTBUS 3007 1 2001 DA HAARLEM Provinciale Staten van door tussenkomst van de statengriffier mw. drs. K. Bolt Dreef 3, tweede etage 2012HR HAARLEM INGEKOMEN 30 MAART 2018 Gedeputeerde Staten Uw contactpersoon
Nadere informatieBijlage 2: afwegingskader locatiekeuze supermarkt
Bijlage 2: afwegingskader locatiekeuze supermarkt In deze bijlage is het afwegingskader opgenomen voor de locatiekeuze van de supermarkt in Geertruidenberg. De locaties Venestraat en Schonckplein zijn
Nadere informatieToelichting Beleidsnotie voor bedrijvigheid aan huis Pekela 2013
Toelichting Beleidsnotie voor bedrijvigheid aan huis Pekela 2013 1. - Pagina 1 - Inleiding Algemene doelstelling Deze toelichting is opgesteld om duidelijkheid te geven over deze beleidsnotitie. Ook wordt
Nadere informatieStartnotitie beleid winkeltijden
Startnotitie beleid winkeltijden Aanleiding Aanleiding voor deze startnota zijn de mogelijkheden, die de wet onze gemeente biedt om winkels open te stellen op zon- en feestdagen. U kunt het zien als discussienota.
Nadere informatieLadder voor Duurzame Verstedelijking: zonder Ladder geen nieuwbouw
Ladder voor Duurzame Verstedelijking: zonder Ladder geen nieuwbouw Presentatie aan raadsleden MRE, 24 juni 2015 Ladder laatste rijksbelang RO, overgenomen door provincie PBL: evaluatie Ladder Monitoring
Nadere informatieBruisende binnensteden en dorpskernen
Bruisende binnensteden en dorpskernen Wat is er aan de hand? Van dorp naar stad 70% van de wereldbevolking woont in 2050 in steden of stedelijke gebieden. 10 miljoen mensen wonen in 2050 in de Randstad
Nadere informatieARTIKEL LID 2 BRO: LADDER VOOR DUURZAME VERSTEDELIJKING
ANNEKE FRANKEN & HANS KOOLEN GIJS HEUTINK ADVOCATEN ARTIKEL 3.1.6 LID 2 BRO: LADDER VOOR DUURZAME VERSTEDELIJKING www.gijsheutinkadvocaten.nl Inhoudsopgave Achtergrond Ladder Toepassingsbereik Ladder Ruimtelijke
Nadere informatieAmersfoort. Euterpeplein. ruimtelijk-economisch onderzoek 04-07-2013 081530.17896.00
Amersfoort Euterpeplein ruimtelijk-economisch onderzoek identificatie planstatus projectnummer: datum: 081530.17896.00 04-07-2013 projectleider: opdrachtgever: drs. G. Welten Hoorne Vastgoed R.008/04 gecertificeerd
Nadere informatieStartdia met foto Ruimte. De toekomst van Amersfoort centrum & de rol van de vastgoedsector
Startdia met foto Ruimte De toekomst van Amersfoort centrum & de rol van de vastgoedsector Wie ben ik? Stefan van Aarle: Adviseur Retail & Centrummanagement Coördinator Platform Binnenstadsmanagement Organisatie
Nadere informatieDe eerste twee rapporten beschrijven de toekomstige ontwikkeling van detailhandel in met name Den Helder, zij schetsen een verontrustend beeld.
College van burgemeester en wethouders van de gemeente Den Helder Postbus 36, 1780 AA, Den Helder Den Helder, 16 maart 2015 Geachte heer, mevrouw, Namens een groep verontruste winkeliers, diverse ondernemersverenigingen,
Nadere informatieUw kiezers, onze klanten Provinciale Statenverkiezingen
Uw kiezers, onze klanten Provinciale Statenverkiezingen Uw kiezers, onze klanten Provinciale Statenverkiezingen Uw kiezers, onze klanten 1 Inleiding De beste keuze is een keuze die bijdraagt aan een beter
Nadere informatieGemeente Houten Afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling Cluster Ontwikkeling, Sectie Ruimtelijke Ordening
** Vastgesteld oktober 2014 Cluster Ontwikkeling, Sectie Ruimtelijke Ordening Visie verplaatsing nietagrarische bedrijven binnen het buitengebied Status: vastgesteld door de gemeenteraad van Houten d.d.
Nadere informatieBeroep en Bedrijf aan huis. Beleidsnota
Beroep en Bedrijf aan huis Beleidsnota juni 2007 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Doelstelling... 3 Definitie beroep of bedrijf aan huis... 4 Bestemmingsplantoets... 4 Vrij beroep... 4 Criteria bij de toetsing
Nadere informatieBegeleidingscommissie
Bijlage 1 Begeleidingscommissie Bijlage 2 Begrippenlijst mevrouw D. Bogers mevrouw E. Lambooy mevrouw S.N. MinkemaWedzinga de heer J.S. Nota de heer A. van Wanroij Gemeente Soest KvK Gooi en Eemland Gemeente
Nadere informatieDetailhandelsvisie. Goeree-Overflakkee
Detailhandelsvisie Goeree-Overflakkee 2 trends en ontwikkelingen in de detailhandel (algemeen)! Economische stagnatie! Omzetverschuivingen van offline naar online winkels (internet winkelen)! Overcapaciteit
Nadere informatieBeleidsnota Webwinkels Nieuwegein 2013
Postbus 1 3430 AA Bezoekadres Stadsplein 1 3431 LZ www.nieuwegein.nl Beleidsnota Webwinkels Nieuwegein 2013 Auteur Gemeente Nieuwegein Versie Vastgesteld door BW op 5 maart 2013, Gepubliceerd op 13 maart
Nadere informatieLEESWIJZER FACTSHEETS
LEESWIJZER FACTSHEETS 1 LEESWIJZER FACTSHEETS KSO2018 Algemeen Voor het Randstad Koopstromenonderzoek 2018 zijn (naast een hoofdrapport en een internetapplicatie) factsheets ontwikkeld om de onderzoeksresultaten
Nadere informatieEen nieuwe ladder voor duurzame verstedelijking!
Een nieuwe ladder voor duurzame verstedelijking! Seminar Bureau Stedelijke Planning en Stibbe 22 september 2016 Jacqueline H.P. Vrolijk Projectleider herziening Ladder Waarom ook alweer de ladder? Einde
Nadere informatieBestemmingsplan Supermarkt Gouden Leeuw Venray en omgevingsvergunning. Eindrapport zienswijzen
17 september 2014 Bestemmingsplan Supermarkt Gouden Leeuw Venray en omgevingsvergunning Eindrapport zienswijzen Gemeente Venray Postbus 500 5800 AM Venray Inhoud 1 Inleiding 6 2 Zienswijzen bestemmingsplan
Nadere informatieNota Samenvatting en beantwoording zienswijzen. Bestemmingsplan Ambachtsschool
Nota Samenvatting en beantwoording zienswijzen Bestemmingsplan Ambachtsschool Gemeente Enschede Programma Stedelijke Ontwikkeling Team Bestemmingsplannen Februari 2016 SAMENVATTING EN BEANTWOORDING ZIENSWIJZEN
Nadere informatieKoopstromen geven een onthutsend beeld van de toekomst Winkels verdwijnen uit kleine en middelgrote kernen
Koopstromen geven een onthutsend beeld van de toekomst Winkels verdwijnen uit kleine en middelgrote kernen Op 24 september werden de koopstromen 2015 van Oost- Nederland gepresenteerd door het onderzoeksbureau
Nadere informatieLeegstand van bedrijfsvastgoed in de Dordtse Binnenstad
Leegstand van bedrijfsvastgoed in de Dordtse Binnenstad In Nederland staat veel kantoor-, bedrijfs- en winkelruimte leeg. Leegstand van bedrijfsvastgoed lijkt structureel te worden en de verwachting is
Nadere informatie*Z01533A7999* documentnr.: INT/M/16/23764 zaaknr.: Z/M/14/10721
*Z01533A7999* documentnr.: INT/M/16/23764 zaaknr.: Z/M/14/10721 Raadsvoorstel Onderwerp : Regionale Detailhandelsvisie Land van Cuijk Datum college : 26 april 2016 Portefeuillehouder : J.G.M. van den Boogaart
Nadere informatieActieplan binnenstad Maassluis
Actieplan binnenstad Maassluis 1 Inleiding De dynamiek in de detailhandel is bijzonder groot en kent vele trends en ontwikkelingen. Een aantal trends is al jaren zichtbaar, zoals schaalvergroting. Andere
Nadere informatieHandleiding Internetwinkels gemeente Elburg
Handleiding Internetwinkels gemeente Elburg Voor kennisgeving aangenomen d.d. 1 juli 2014 Handleiding Internetwinkels Gemeente Elburg Pagina 2 1. Inleiding De internetwinkel is een relatief nieuw fenomeen
Nadere informatieBuren, Effecten vestiging bloemenwinkel op bedrijventerrein. Gemeente Buren
Buren, Effecten vestiging bloemenwinkel op bedrijventerrein Gemeente Buren Buren, Effecten vestiging bloemenwinkel op bedrijventerrein Gemeente Buren Rapportnummer: 203X01109.079482_2 Datum: 13 maart
Nadere informatieBijlage C: Adviesmemo DPO Beekstraatkwartier Weert
Bijlage C: Adviesmemo DPO Beekstraatkwartier Weert 13.321 // DPO Beekstraatkwartier Weert Hub Ploem 22 januari 2014 Bijlage C: Adviesmemo DPO Beekstraatkwartier Weert Bijlage C: Adviesmemo DPO Beekstraatkwartier
Nadere informatieInternethandel. keuze in beleid en vertaling in bestemmingsplannen
Internethandel keuze in beleid en vertaling in bestemmingsplannen Maart 2013 Inhoud Inleiding 5 1. Internethandel en internetwinkel 6 2. Vormen van internetwinkels 8 2.1 Internetwinkels zonder fysieke
Nadere informatieRuimtelijke toets Het initiatief wordt vervolgens ruimtelijk getoetst. Het gaat dan om de volgende zaken:
Beoordeling initiatieven supermarkten in Súdwest-Fryslân Er wil zich een supermarkt vestigen, verplaatsen of uitbreiden in een van de winkelkernen in Súdwest-Fryslân. Deze verzoeken worden allemaal op
Nadere informatieDe ladder en duurzame verstedelijking in Brabant
De ladder en duurzame verstedelijking in Brabant 'Toepassing Ladder voor duurzame verstedelijking: lessen uit de praktijk' Marion Greidanus, provincie Noord-Brabant De Brabantse aanpak provinciale verordening
Nadere informatieBELEIDSNOTA CONSUMENTENVUURWERK WORMERLAND
BELEIDSNOTA CONSUMENTENVUURWERK WORMERLAND September 2011-1 - Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Doel 3 Verhouding met de APV en het Vuurwerkbesluit 4 Argumentatie 5 Beleidsregels 6 Vaststelling, citeertitel
Nadere informatie