Digitale generatie Gevolgen van overmatig beeldschermgebruik. Rijnlands Lyceum Wassenaar, 17 november 2015 Monique L Hoir

Transcriptie

1 T Digitale generatie Gevolgen van overmatig beeldschermgebruik Rijnlands Lyceum Wassenaar, 17 november 2015 Monique L Hoir

2

3 Herkenbare voorbeelden uit de kindergeneeskundige praktijk Dr. Noor Landsmeer Van de kinderarts: - Jongen 15 jaar, game verslaafd, eet amper..etc - Jongen 7 jaar, fecale incontinentie. Wil niet van laptop af - Meisje 16 jaar, slaapstoornis. Tot 2.30 achter laptop - Jongen 16 jaar, 105 kg!!! Zit uren achter PC - Jongen 13 jaar, agressief. Gamet veel - Meisje 9 jaar, veel hoofdpijn. Kijkt meer dan 5 uur tv of zit achter pc - Relatie tussen beeldschermgebruik en problematiek?

4 4 T Meer praktijk voorbeelden - Orthopeed: Slechte ruggen/houding (P. van Loon): gameboy rug - Ontwikkelingsneuroloog (prof. Hadder): Verslechtering motoriek - Oogarts (prof. Schalij): Droge ogen, accommodatie spasme - Psycholoog (T. Schoenmakers): Gameverslaving - Psychiater: Invloed op gedrag

5 5 TNO Kwaliteit van Leven, maandag 7 juni 2010 Schapen tellen en bewezen effectieve methoden om slaapproblemen op te lossen Gevolgen van OVERMATIG beeldschermgebruik Dr. Noor Landsmeer, Drs. Piet van Loon, Dr. Sigrid Pillen, Dr. Monique L Hoir Is overmatig beeldschermgebruik een probleem? Meer vervormingen van de wervelkolom bij de jeugd (40% van kinderen 8-18 jaar heeft rug van 50-jarige (T. Lund op EFORT, juni 2013) Slijtage ruggemerg, cystes in het ruggemerg (P.van Loon) Operaties bewegingsapparaat toegenomen door het vele zitten (maxicosi rug, game boy rug, I-pad rug)

6 6 Gevolgen van OVERMATIG beeldschermgebruik Dr. Noor Landsmeer, Drs. Piet van Loon, Dr. Sigrid Pillen, Dr. Monique L Hoir Meer slaaptekort en -problemen (S. Pillen) Meer visusklachten (N. Schalij) Motorische en fitheidsproblemen (D. Collard, R. Naul, M. L Hoir) Psychosociale problemen (N. Landsmeer, M. L Hoir) Seksueel grensoverschrijdend gedrag (T. Schoenmakers) Cyberpesten, seksueel geweld en internet- en game- VERSLAVING

7 Hoe vaak gebruiken kinderen een scherm? Dagelijks: 6-18 jarigen: 93% jarigen: 100% Hoe vaak staat er een tv op de slaapkamer van een 2½ jarige? 8% (13% bij 4 jarigen) (Boere-Boonekamp et al., 2008)

8 8 S Gebruik van sociale media

9 9 TNO Kwaliteit van Leven, maandag 7 juni 2010 Schapen tellen en bewezen effectieve methoden om slaapproblemen op te lossen Beeldscherm GEBRUIK jongeren

10 10 TNO Kwaliteit van Leven, maandag 7 juni 2010 Schapen tellen en bewezen effectieve methoden om slaapproblemen op te lossen Hoe vaak komt internetverslaving voor?

11 11 InternetVERSLAVING (Tim Schoenmakers, 2013) Vaak veel tijd en.. 1.Controleverlies over een toepassing (gamen, social media) 2.Conflicten (sociaal, werk, school) 3.Preoccupatie met de toepassing 4.Onthoudingsverschijnselen 5.Stemmingsbeïnvloeding (vluchtgedrag) 6.Tolerantie

12 12 TNO Kwaliteit van Leven, maandag 7 juni 2010 Schapen tellen en bewezen effectieve methoden om slaapproblemen op te lossen Gevolgen van internetverslaving

13 13 TNO Kwaliteit van Leven, maandag 7 juni 2010 Schapen tellen en bewezen effectieve methoden om slaapproblemen op te lossen Negatieve verbanden met media-inhoud (Nikken, 2013) Media jonge leeftijd gedrag/houding jonge (en oudere) leeftijd: Meer aandachtsproblemen (ADHD) Minder reken-, taal-, geheugenvaardigheden Meer inname van snacks en frisdrank (vetzucht) Minder goede slaap (angstreacties) Meer betrokkenheid bij schoolruzies & agressie Meer betrokkenheid bij (cyber-)pesten Meer stereotype beelden van mannen/vrouwen Meer risicovol seksueel gedrag (gewild) Meer risicovol seksueel contact (ongewild) Meer slachtoffer fraude, hacking (o.a. Collins e.a., 2004; Pagani e.a., 2010)

14 14 S Positieve verbanden met media inhoud (Nikken, 2013) Media jonge leeftijd gedrag en houding jonge (en oudere) leeftijd: Betere oog-hand coördinatie Meer reken-, taal-, geheugenvaardigheden Meer algemene kennis Meer kritisch, reflectief denken Meer sociaal contact Meer oefening met sociale vaardigheden Meer maatschappelijk participeren Beter welbevinden Kortere revalidatie bij ziekte

15 Lichamelijke klachten bij de jeugd van Loon, Soeterbeek (lage) rugpijn nek- en schouder pijn, hoofdpijn snel vermoeid onvermogen te presteren (ver lopen); verlies beweeglijkheid (lelijk looppatroon, stijf)

16 Sitzbuckel in de 19 e eeuwvan Loon, Soeterbeek Manifesteerde zich door kinderarbeid: sigarenfabrieken, naaiateliers, huisvlijt Samengaan met bleekneusjes: rachitis Vooral in Duitstalig gebied goed onderzocht

17 Komt het probleem terug? Breaker boys in a Pennsylvania Breaker (P. van Loon) From the book The Bitter Cry of the Children by labour reformer John Spargo: Work in the coal breakers is exceedingly hard and dangerous. Crouched over the chutes, the boys sit hour after hour, picking out the pieces of slate and other refuse from the coal as it rushes past to the washers. From the cramped position they have to assume, most of them become more or less deformed and bent-backed like old men.

18 Ergo: Zivilizationskrankheit, van Loon, Soeterbeek

19

20 Children are excellent copyists of adult behaviour van Loon, Soeterbeek

21 What happened?? van Loon, Soeterbeek De schoolbank verdween De TV kwam De jeugd kreeg fietsen en brommers Ieder gezin een (2,3) auto De zitbank werd gemeengoed De computer en al haar derivaten vullen de dag (in zithouding) NCJ

22 Controle op houding lijkt te ontbreken van Loon, Soeterbeek Minder bewegen = meer zitten Positieve energiebalans: obesitas Van toename van 30 naar 60+ uur per week Verschil goed zitten en verkeerd zitten: sterke toename verkeerd zitten laatste 15 jaar Een groeiend kind kan/ mag niet stilzitten (Comenius, Montessori) 22

23 Behandeling kan! Preventie (discipline en voorbeeldfunctie volwassenen) Brede bewustwording verlies kwaliteit houding en bewegen in groeifase Minder zitten, meer bewegen Anders zitten: vermijden langdurige flexie, variëren zithouding Compenserende extensieoefeningen (gymastiek) Focus op bovenlijf (positie hoofd)

24

25 Verander gewoonten en houding bij alles wat je doet Change habits & and posture Zorg dat kinderen voldoende bewegen whatever you do!

26 Waar hoort het thema goede houding thuis? JGZ? Ouders Leerkrachten Vakkrachten Lichamelijke opvoeding Schoolartsen Sportbegeleiders Huisartsen Fysio-en bewegingstherapeuten Medisch specialisten Ziekenhuizen Enorm potentieel in preventie mobiliseren JGZ OF: Onbetaalbare oplossingen

27 Uur meer bewegen?

28 Bouw weer voldoende lichaamsactiviteit op in het dagelijks leven, maar zeer zeker in dat van kinderen van Loon adviseert: Vergeet het bovenlijf niet! Actief op de juiste manier: Thuis Op school Op het werk Bij sport en spel Onderweg (fiets!) Bij beweeg en trainingscursus Groei naar goede houding : een goed uitgelijnd chassis!

29

30

31

32

33

34

35

36

37 Pubers hebben 9 uur slaap nodig Idealiter Realiteit Beeldschermgebruik

38 Gevolgen van slaapgebrek

39 Gevolgen slaaptekort Gedrags-, cognitieve en sociale problemen Stress bij ouders Gezinsproblemen en mishandeling Ongevallen Overgewicht

40 40 TNO Kwaliteit van Leven, maandag 7 juni 2010 Schapen tellen en bewezen effectieve methoden om slaapproblemen op te lossen NADELEN VAN BEELDSCHERM GEBRUIK voor de SLAAP Kinderen met tv of computer op eigen kamer slapen later [Foley 2013] en korter en zijn meer vermoeid overdag [Van den Bulck 2004] TV of computergames worden soms ook gebruikt om in slaap te vallen. Dit is geassocieerd met kortere slaapduur en meer vermoeidheid overdag [Van den Bulck 2006] Games voor het slapengaan: Activerende eigenschap van games hebben meer invloed op het inslapen dan lichteffect [Higuchi 2005] Verslaving aan social media geeft bij 55% van de kinderen een slechtere slaapkwaliteit [Wolniczak 2013]

41 41 TNO Kwaliteit van Leven, maandag 7 juni 2010 Schapen tellen en bewezen effectieve methoden om slaapproblemen op te lossen 3 redenen om door beeldschermen niet te gaan slapen: 1. Activerend effect: mn bij games in combinatie met veel licht (social media is op die manier nog niet onderzocht, maar zou goed hetzelfde effect kunnen geven, wellicht iets minder sterk dan bij veel games) 2. Blijven hangen : tv kijken (programma nog af willen kijken), sociale activiteiten op internet, mn als deze op eigen kamer bevindt 3. Melatonine suppressie: blauw licht, dichtbij gezicht en langdurig (> 2 uur).

42 42 TNO Kwaliteit van Leven, maandag 7 juni 2010 Schapen tellen en bewezen effectieve methoden om slaapproblemen op te lossen Adviezen: Geen beeldschermactiviteiten op eigen slaapkamer Eindtijd vaststellen Kleur en lichtintensiteit aanpassen aan circadiane ritme (oranje zonnebril of speciale app hiervoor), let hierbij ook op het omgevingslicht Geen activerende scherm activiteiten 90 min voor slapengaan

43 Adviezen aan ouders Beperk de totale schermtijd tot minder dan twee 2 uur per dag buiten schooltijd. Bij kinderen onder de 2 jaar liefst geen beeldscherm. Geen tv/smartphone op de slaapkamer. Staak beeldschermgebruik 60 minuten voor slapen. Communiceer over inhoud van wat het kind op internet doet. Stel mediaregels op in het gezin. Bekijk als ouder je eigen mediagebruik kritisch.

44 44 TNO Kwaliteit van Leven, maandag 7 juni 2010 Schapen tellen en bewezen effectieve methoden om slaapproblemen op te lossen Adviezen aan ouders 1. Praat met kinderen over het online gebruik van internet en de specifieke onderwerpen waarmee ze geconfronteerd worden online. 2. Zorg dat je als ouders goed geïnformeerd bent over alles wat er is en kom te weten wat je kinderen aan technologie en internet gebruiken. 3. Maak een gebruiksplan over het gebruik van internet voor alle gezinsleden in huis en zorg dat er regelmatig met elkaar over gepraat wordt. Bespreek online onderwerpen, zoals de privacy op internet (foto en filmmateriaal) en het aanmaken van online profielen.

45 45 TNO Kwaliteit van Leven, maandag 7 juni 2010 Schapen tellen en bewezen effectieve methoden om slaapproblemen op te lossen Adviezen aan ouders: 4. Leg de nadruk op positief, gezond gedrag en niet op straf en kritiek. 5. Superviseer als ouder de online activiteiten van je kind via actieve deelname: praat erover, toon interesse en geef aandacht. Dit is wat anders dan het monitoren van het online gedrag van je kind met een netnanny (dat is een software programma dat wanneer ouders afwezig zijn alles monitort wat er gebeurt op het web). 6. Breng artsen en andere professionals op de hoogte van wat je kinderen doen; ook zij zijn vaak niet op de hoogte van de mogelijkheden van de nieuwe media. Professionals kunnen de nieuwe media op hun beurt weer inbouwen in hun benadering naar kinderen; op een positieve manier.

46 Cyberpesten Cyberpesten gaat maar door (24 uur via telefoon) Risicofactoren: Kwetsbare kinderen Meisjes risicogroep Meisjes meer op sociale media (jongens gamen meer) Tieners hoger risico dan pre-pubers (tieners experimenteren) Diegenen die op zoek zijn naar hun seksuele geaardheid, zoeken actiever naar vrienden Internet gerelateerde delicten: vooral bij jarigen (76%)

47 Online grensoverschrijdende activiteiten Foto s Filmpjes Webcam

48 48 TNO Kwaliteit van Leven, maandag 7 juni 2010 Schapen tellen en bewezen effectieve methoden om slaapproblemen op te lossen Risicogroepen voor grensoverschrijdende actviteiten -sociaal zwakkeren -geestelijk zwakkeren

49 Hoe vaak komt grensoverschrijdend gedrag voor? 4% fotografeert zichzelf en daarvan deelt 6% dit met anderen 3% toont zichzelf via de webcam 5-8% kinderporno door kinderen gemaakt Blijft bestaan op internet!!!

50 Risico verhogende en beschermende factoren voor online grensoverschrijdend gedrag Beschermend Goede communicatie met ouders Goed relatie met ouders Risico verhogend Familie structuur (alleenstaande ouders) Stiefouders Hoge SES: hogere kans om misbruikt te worden Slechte relatie met ouders Geen controle door ouders

51 Persoonlijke & gedragsfactoren Meisjes chatten meer via internet Is risicovol als dit met vreemden gebeurt Werven online, flirten (meer risico op misbruik) Kinderen praten van achter een beeldscherm gemakkelijker over gevoelige zaken Verslaving is risicofactor: narcotica, alcohol en on-line grooming gaan vaak samen

52 EXTRA RISICO S Eerder misbruikt zijn Seksueel wervend gedrag Depressie Verwaarloosd (op zoek naar aandacht, bevestiging, warmte )

53 Risico s van kinderen op het internet Risico s waarop? vwb seksueel geweld Grof seksueel taalgebruik Pornografisch beeldmateriaal: sexting, corrumpering Contact via internet met offline seksuele handelingen tot doel (grooming) Webcamseks (evt. in combinatie met voorafgaand digitaal contact) Seksueel contact (hands-on), n.a.v. internetcontact (Onbedoeld) verspreiden van kinderpornografie

54 Achtergronden Gezond experimenteergedrag Hormonale ontwikkelingen, experimenteergedrag, groepsgedrag, identiteitsontwikkeling Internet en analoge wereld is één Belevingswereld van het kind: analoog gedrag vindt ook digitaal plaats Specifieke dynamiek van het internet Digitaal profileren, 24/7 groepsdynamiek en druk Permanentie van (met anderen gedeeld) beeldmateriaal

55 Risicofactoren internet-gerelateerd seksueel misbruik Demografische factoren Geslacht (meisjes), leeftijd (tieners), onderwijs (lager onderwijs), seksuele geaardheid (homoseksualiteit, of onzekerheid over geaardheid) Persoonlijke ervaringen in het verleden/heden Eerder slachtofferschap online of offline kindermishandeling en/of seksueel misbruik Depressieve gevoelens Persoonlijke gedragsfactoren Frequentie internetgebruik Mate van risicovol internetgebruik Verslaving (meisjes) Omgevingsfactoren Familiestructuur (eenoudergezin, gezin met stiefouder(s)) Sociaal-economische positie huishouden (hoger) Soo & Bodanovskaya 2012 Ybarra 2004 De Graaf & Vanwesenbeeck 2006 Gallagher 2007 Wolak et al Mitchell et al. 2001, 2010 Baumgartner 2010

56 Gevolgen seksueel misbruik Ernst is afhankelijk van: Leeftijd slachtoffer, Aard en duur van het misbruik, Copingstrategie van het slachtoffer, Beschermende factoren. Psychische gevolgen Bijvoorbeeld hechtings- en gedragsproblematiek, trauma- en stressstoornis, vervreemding, geheugenproblemen (dissociatieve amnesie), herbeleven, slapeloosheid, schuldgevoel, loyaliteitsconflict (splijting), verslavingsproblematiek. (Psycho-) somatische gevolgen Bijvoorbeeld buik-, hoofd- en/of bekkenpijn, bedplassen, obesitas, soa, beschadigde hersenontwikkeling/ aantasting van neurobiologische systemen (sterker naarmate het kind jonger is). Seksuele gevolgen Bijvoorbeeld seksueel risicovol gedrag, vroegtijdig seksueel gedrag, zwangerschap, verstoorde seksueel-sociale competenties (met daardoor kans op revictimisatie), seksueel grensoverschrijdend gedrag, pijnklachten tijdens seks. (Perry 1997, Cuevas 2010, Nagtegaal 2012 )

57 Gevolgen online seksueel misbruik Extra stress bij het slachtoffer, eventueel traumatisch effect (secundaire victimisatie of secundaire traumatisering) Schuldgevoel (bijv. als beelden op vrijwillige basis tot stand zijn gekomen, of als slachtoffers van seksueel misbruik lachend zijn afgebeeld) Gevoelens van machteloosheid, schaamte, angst (Taylor & Quayle 2003, Von Weiler 2012)

58 Voor in de klas!!! QjQ Dank u voor uw aandacht!

59 Internet & seksueel geweld Steven Tjalsma 29 oktober 2013 Nationaal rapporteur mensenhandel en seksueel geweld tegen kinderen

60 Internetgedrag van Nederlandse kinderen Toegang tot internet EU Kids Online (incl. recent rapport over internetgebruik kinderen 0-8 jaar) Nederlandse kinderen in vergelijking met EU Dagelijks internetgebruik: 80% (60%) Mobiel internetgebruik: 35% (35%) Excessief internetgebruik: 29% (30%) (EU Kids Online 2012)

61 Zie ook: Eerste rapportage kinderpornografie (2011)

62 Relatie slaapduur en overgewicht 0 7 jarigen (13 studies) (Review L Hoir) kinderen met overgewicht slapen gemiddeld 30 minuten minder kinderen die s nachts minder dan 8 uur slapen, hebben later grotere kans op overgewicht Locard 1992, Gupta 1994, Kagamimori 1999, Von Kries 2002, Agras 2004, Reilly 2005, Chaput 2006, Snell 2007, BaHamman 2006, Sugimori 2004, Thompson 2005, Flint 2007, Al Mamun 2007, Cappuccjo 2008, Chen 2008, Patel & Hu 2008, Landhuis 2008

63 Relatie slaapduur en overgewicht (Review L Hoir) > 7 jaar (10 onderzoeken): jongens met overgewicht liggen minder lang in bed (10-20 min) elk uur toename in slaap geeft 9% minder kans op overgewicht/obesitas activiteit overdag neemt met 3% af bij elk uur meer slaapdeprivatie jongens die minder dan 8 uur slapen hebben 3x grotere kans op overgewicht dan jongens die meer dan 10 uur slapen Sekine 2002, Gibson 2004, Gupta 2002, Vioque 2000, Knutson 2005, Padez 2005, Chen 2006, Eisenmann 2006, Heins 2007, Lumeng 2007

64 Verklarende mechanismen 1) Hormonale verstoringen: een verstoorde glucosehuishouding (verlaging leptine, verhoging ghreline) en veranderde activiteit van het autonome CZS (Spiegel 2004, Flint 2007, Eisenmann 2006) 2) Psychosociale gevolgen die op hun beurt tot ongezond eetgedrag leiden (Mellbin 1989; Bjorntorp 2001) 3) Vermoeidheid en verminderde activiteit overdag 4) Korte slaapduur is van invloed op trek

65

66 Doelstellingen GKGK Kinderen van 4-12 begeleiden naar een gezonde leefstijl Elk kind volgen: jaarlijkse fitheidstest Elke dag een uur actief bewegen in/buiten school Een uur per week theorie over leefstijl (smaaklessen) Integrale aanpak: overheid, onderwijs, ondernemingen, en sportverenigingen Infrastructuur, professionele begeleiding en voorzieningen Implementatie vanaf 2013 Doelstelling voor de kinderen is: het bereiken van een actieve leefstijl en een gezond gewicht door: - actief beweeggedrag - gezond voedingspatroon - passend mediagebruik - gezaghebbend opvoeden

67 N=35 ruim boven het gemiddelde boven het gemiddelde gemiddeld onder het gemiddelde ver onder het gemiddelde zitten en reiken Sit ups Zijdelingse balanceren Ligsteun Hazesprong heen-enrw weer weet 6-min Loop 20 m Sprint

68 Relatie slaapduur en overgewicht 0 7 jarigen (13 studies) kinderen met overgewicht slapen gemiddeld 30 minuten minder kinderen die s nachts minder dan 8 uur slapen, hebben later grotere kans op overgewicht

69 Relatie slaapduur en overgewicht > 7 jaar (10 onderzoeken): jongens met overgewicht liggen minder lang in bed (10-20 min) elk uur toename in slaap geeft 9% minder kans op overgewicht/obesitas activiteit overdag neemt met 3% af bij elk uur meer slaapdeprivatie jongens die minder dan 8 uur slapen hebben 3x grotere kans op overgewicht dan jongens die meer dan 10 uur slapen

70 Evidentie relatie slaaptekort en overgewicht Geboorte cohort studie, Nederland, Door deelnemers gerapporteerde slaapduur op de leeftijd van jaar (Tanner stadia 1 t/m 5) bij 95 kinderen Omgekeerde relatie BMI en slaapduur Gecorrigeerd voor Tanner stadia Lineaire regressie analyse 0.33 (p < 0.005) Rutters et al. 2009

71 72 TNO Kwaliteit van Leven, maandag 7 juni 2010 Schapen tellen en bewezen effectieve methoden om slaapproblemen op te lossen

72 73 TNO Kwaliteit van Leven, maandag 7 juni 2010 Schapen tellen en bewezen effectieve methoden om slaapproblemen op te lossen

73 74 TNO Kwaliteit van Leven, maandag 7 juni 2010 Schapen tellen en bewezen effectieve methoden om slaapproblemen op te lossen Definities: Ontucht is het plegen van seksuele handelingen met kinderen (1) jonger dan 12 jaar of (2) ouder dan 12 maar jonger dan 16 jaar (buiten echt). Seksueel misbruik of seksueel geweld omvat alle seksuele handelingen die iemand gedwongen wordt uit te voeren, te ondergaan of getuige van te zijn. Bijvoorbeeld gedwongen worden iemand seksueel te bevredigen, zich voor iemand moeten uitkleden, aangeraakt worden of in een lichaamsopening binnengedrongen worden.

74 Wanneer vervolgen? Al dan niet vervolgen hangt af van: Gesprek met ouders Verhoor betrokkenen Seksueel gedrag vrijwillig of gedwongen Leeftijd andere kinderen Weet het kind ervan Commerciële belangen Mate van verspreiding Wat zijn de gevolgen van vervolging voor de minderjarige? (strafblad)

75 Verklarende mechanismen 1) Hormonale verstoringen: een verstoorde glucosehuishouding (verlaging leptine, verhoging ghreline (trek- en verzadigingshormoon) en veranderde activiteit van het autonome CZS 2) Psychosociale gevolgen die op hun beurt tot ongezond eetgedrag leiden 3) Vermoeidheid en verminderde activiteit overdag 4) Korte slaapduur is van invloed op trek

76 Conclusie Ook somatisch gevolgen van overmatig beeldscherm gebruik en sedentair gedrag Iedere arts/professional krijgt ermee te maken Vraag ernaar!

77 Adviezen aan artsen Stel altijd twee mediavragen in consult: -Hoeveel beeldschermtijd is er per dag? -Is er een tv, gameconsole of een met internet verbonden apparaat op kamer van het kind? Bij kinderen met probleemgedrag, fysieke problemen, slaapproblemen of overgewicht is een uitgebreidere inventarisatie aangewezen Stimuleer bewegen en beweegprogramma s

78 A widespread and intensifying problem (UK) van Loon, Soeterbeek Back pain affects 34% of young adults (2012) YOUNG adults are paying the price for spending hours slumped in front of the television, after research found that a third of 16 to 24-year-olds suffer from back pain. Research company Mintel found that young adults and pensioners are suffering from similar amounts of pain.

79 Adviezen: beeldschermgebruik en slaap 60 minuten voor slapen stoppen met beeldscherm activiteiten Avond: licht minimaliseren filter aan Geen activerende beeldscherm activiteiten ± 2 u voor slapen gaan Geen beeldscherm in slaapkamer, of uit na afgesproken tijdstip

80 Een TV op de slaapkamer van een 2,5 jarig kind is een goede voorspeller voor overgewicht