De meldcode het hoe en waarom. Onno Graafland, kinderarts 11 april 2014

Transcriptie

1 De meldcode het hoe en waarom Onno Graafland, kinderarts 11 april 2014

2 Inhoud Omvang van het probleem De lange termijn gevolgen Wat is toxic stress De meldcode Onze belemmeringen

3 Kindermishandeling Elke vorm van geweldpleging of verwaarlozing, op fysiek, psychisch of seksueel gebied, door toedoen of nalaten van personen met wie het kind in een afhankelijkheidsrelatie staat, waardoor schade voor het kind ontstaat of in de toekomst zou kunnen ontstaan. (Wet op de jeugdzorg, 2005)

4 Omvang kindermishandeling > gevallen kindermishandeling/jaar (3% van de kinderen 0-18 jr) Bron: Tweede Nationale Prevalentiestudie Mishandeling van kinderen en jeugdigen, 2011

5 Huiselijk geweld Geweld gepleegd door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer (partners, ex-partners, gezinsleden, familieleden en huisvrienden) Meestal sprake van een machtsverschil, waarbij het slachtoffer afhankelijk is van de pleger Het geweld kan zowel lichamelijk zijn als seksueel of psychisch.

6 Omvang Huiselijk geweld Ruim 9% van de Nederlandse bevolking was in de periode slachtoffer van huiselijk geweld > : ernstig of herhaald huiselijk geweld Bij ernstig huiselijk geweld gaat het meestal om lichamelijk (65%) en seksueel geweld (8%). Bron: Movisie, november 2013

7 Huiselijk geweld en kinderen kinderen getuige (> 12/1000) Ongeveer 30 procent van de kinderen probeert tussenbeide te komen. Door geweld, of de dreiging ervan, voelt een kind zich onveilig in huis. Oók als hij of zij er geen problemen mee lijkt te hebben. Bijna alle kinderen denken dat zij zelf de schuld zijn van de ruzies in huis.

8 Lange termijn gevolgen Adverse childhood experiences (ACE)-study (Felliti et al): Adverse events op de kinderleeftijd hebben levenslange consequenties Sterke associaties met ongezonde levensstijlen en slechte gezondheid tientallen jaren later

9 ACE-studie

10 ACE-studie Verslaving alcohol/drugs COPD Depressie/suicidepogingen Ischaemisch hartfalen Leverziekten Obesitas Risico op relationeel geweld Meer seksuele partners en SOA Roken

11 Toxic stress v=rvwfkcozhjw

12 Toxic stress Potentieel permanente veranderingen en lange termijn effecten op het brein

13 Vroege trauma en het brein Verminderd oppervlak (prefrontale) cortex (berekenend, beoordelingsvermogen, reflectie, overdenkend) Vergroting amygdala (angst, emoties, agressie, sexueel gedrag, impulsief) Verkleining hippocampus (geheugen, verlagen cortisolspiegel na stressvolle ervaringen)

14 Toxic stress Potentieel permanente veranderingen en lange termijn effecten op het brein..en op epigenetische fenomenen (het aan- en uitzetten van bepaalde genen)

15 Toxic stress Potentieel permanente veranderingen en lange termijn effecten op het brein..en op epigenetische fenomenen (het aan- en uitzetten van bepaalde genen)

16 Wat kunnen we doen? Begrip hebben van het fenomeen toxic stress en weten wat voor invloed dat kan hebben Kinderen helpen om hun inadequate stress-respons uit te zetten Vroegtijdig intervenieren en opsporen van risicokinderen

17 Wat kunnen we doen? Begrip hebben van het fenomeen toxic stress en weten wat voor invloed dat kan hebben Kinderen helpen om hun inadequate stress-respons uit te zetten Vroegtijdig intervenieren en opsporen van risicokinderen

18 Verplichte meldcode Sinds 1 juli 2013: Wet verplichte meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld Zorginstellingen moeten een meldcode hebben Meldcode moet stappenplan bevatten Kindcheck moet onderdeel zijn van meldcode Iedere professional is verantwoordelijk

19 Praktisch stappenplan (online) Uitgebreide toelichting en achtergrondinformatie KNMG meldcode was basis voor landelijk model

20 App

21 App

22 Kindcheck artsen en andere (zorg)professionals moeten in bepaalde situaties zich ervan vergewissen of een cliënt de zorg voor een minderjarig kind heeft en zo ja, of dat kind bij hen veilig is. bepaalde vormen van psychische problematiek, drugs- of alcoholverslaving) of situatie (huiselijk geweld)

23 Conclusie Kindermishandeling en Huiselijk geweld: Gebeurt! Is enorme bedreiging voor de veiligheid, gezondheid en ontwikkeling van kinderen Moet krachtig worden bestreden à adequaat signaleren, communiceren, melden en handelen bij een vermoeden van mishandeling, verwaarlozing, misbruik

24 Belemmeringen

25 Belemmeringen Ongeloof, onzekerheid Zelf slachtoffer geweest Onvoldoende kennis en opleiding (medisch en juridisch) Angst niet geloofd te worden Bezorgd over onterechte beschuldiging Angst voor agressie Gevoel van machteloosheid Vertrouwensfiguur van de dader Inbreuk in de vertrouwensrelatie Angst voor de gevolgen van melding (procedures) Angst voor de werklast

26 Ik dank u voor uw aandacht!