Kindermishandeling en ouderproblematiek hoe bespreek je dat? Mireille Hartjes trainer/ coach en acteur Carien Miedema kinderarts

Transcriptie

1 Kindermishandeling en ouderproblematiek hoe bespreek je dat? Mireille Hartjes trainer/ coach en acteur Carien Miedema kinderarts

2 Vormen van kindermishandeling Een gangbare onderverdeling in vormen van kindermishandeling is: lichamelijke mishandeling emotionele mishandeling lichamelijke en psychische verwaarlozing seksueel misbruik Getuige van huiselijk geweld Pediatric condition falsification Bron: Wolzak (2009)

3 Werkgroep kimi 2015 N=157

4 4

5 Ouderproblematiek Huiselijk geweld Intoxicatie Psychiatrie Tentamen Suïcide 5

6 Waarom noemen we dit bij kindermishandeling?

7 Waarom signaleren bij ouderproblematiek? Draagkracht in gezin is vaak weg. Kind is afhankelijk van opvoeder! Middelen beïnvloeden de opvoeder; Reactiesnelheid, bewustzijnsniveau, oplettendheid, risico inschatting. Kind moet veilig zijn: Moet op kunnen groeien in een gezin waar ze fysiek, emotioneel en adequaat kunnen ontwikkelen. Er is geen juiste manier van opvoeden, maar opvoeding moet wel goed genoeg zijn. 7

8 verwaarlozing Ouders voldoen niet aan de basisbehoefte van het kind Vormen: Emotionele verwaarlozing Huiselijk geweld Verwaarlozing van onderwijs Lichamelijke verwaarlozing Weigeren medische behandeling

9 Emotionele verwaarlozing blootstellen aan huiselijk geweld dronkenschap ouder/ middelengebruik geweld tussen ouders, geweld naar huisdier, suicidepoging Gebrek aan stimulering, liefde, respect, niet horen Geen grenzen stellen, toestaan van alcohol Te veel verantwoordelijkheid geven, kind als partner behandelen of juist overbeschermen Niet stimuleren van sociale kontakten

10 Gevolgen voor het kind Baby: NAS, FAS, onveilige hechting Peuter/kleuter: ontwikkelingsachterstand of regressie. Gedragsprobleem, weinig exploratiedrang. Emotieregulatieproblemen Basisschool: schuld, schaamte, bezorgdheid, eenzaamheid, zelfvertrouwen, geen veilig thuis Psychosomatische klachten, ADHD Jongeren: verantwoordelijkheidsgevoel, sociale vaardigheden blijven achter, problemen met intimiteit, weglopen, agressie, depressie

11 Huiselijk geweld Huiselijk geweld is geweld dat door iemand uit de huiselijk kring van het slachtoffer wordt gepleegd Het verwijst niet naar de plaats van het geweld, maar naar de relatie tussen pleger en slachtoffer. Komt voor in alle sociaal-economische klassen en binnen alle culturen in de Nederlandse samenleving. De impact is groot voor mensen die slachtoffer worden maar ook voor mensen die getuige zijn. Spiraal van geweld 11

12 Ouderproblematiek Verplicht om bij ouderproblematiek een kindcheck te doen en actie te ondernemen! Meldcode KNMG 12

13 Zorgen en dan? 13

14 Risicofactoren en beschermende factoren Kindfactoren Ouder-kind factoren Ouderfactoren Gezinsfactoren

15

16 Zorgen en dan? Top teen onderzoek en evt vastleggen dmv foto s zelf kinderarts forensisch arts Overleg met collega en/ of Veilig Thuis 16

17 Veilig Thuis Adviseert Doet onderzoek, hebben wettelijke mogelijkheid gegevens te verzamelen over ouders en kind (ook zonder toestemming) Brengt hulp op gang door zorg over te dragen aan andere hulpverleners 17

18 Veilig Thuis Iedereen mag bellen, prive of als hulpverlener Advies = patient is anoniem Melding= patient is niet anoniem. VT besluit of ze onderzoek gaan doen 18

19 Na melding en onderzoek Zorgen bevestigd: 65% Vrijwillige hulpverlening 13% Raad voor de kinderbescherming Aangifte Zorgen niet bevestigd: 7% Geen mishandeling (ongegrond) 12% Mishandeling niet bevestigd (alert blijven en evt. hulpverlening op gang brengen) 19

20 20 Veilig thuis

21 Denk bij ouderproblematiek aan de kinderen Elke arts heeft de plicht stappen te ondernemen als er mogelijk sprake is van kindermishandeling Ga het gesprek aan

22

23 Volg het medisch model Anamnese: wat is er gebeurd, wat is het probleem? Wie vertelt wat? Risicofactoren Lichamelijk onderzoek: top-teen onderzoek DD Aanvullend onderzoek Werkhypothese Behandeling - veiligheid garanderen - medische zorg leveren 23

24 Lichamelijke signalen Slechte verzorging wat betreft kleding, hygiëne, voeding Onvoldoende geneeskundige/tandheelkundi ge zorg Achter in ontwikkeling (motoriek, spraak, taal, emotioneel, cognitief) Psychosomatische klachten: buikpijn, hoofdpijn, misselijk etc. Vermoeidheid, lusteloosheid Onverklaarbare blauwe plekken, schaafwonden, kneuzingen, botbreuken Littekens Niet zindelijk (vanaf 4 jaar) Afwijkende groei- of gewichtscurve Kind dat niet goed gedijt Slaapproblemen Voeding/eetproblemen Opvallend vermageren of dikker worden Recidiverende urineweginfecties of problemen bij het plassen Kind komt steeds bij andere artsen/ziekenhuizen Houterige manier van bewegen (benen, bekken op slot ) Pijn bij lopen en/of zitten SOA, Zwangerschap Anorexia/boulimia Bron; Amsterdams protocol Kindermishandeling

25 Sociaal-emotionele en gedragssignalen 0-12 Teruggetrokken gedrag, op de voorgrond tredend gedrag In zichzelf gekeerd, depressief Passief, meegaand, apathisch, lusteloos Plotselinge verandering in gedrag Veel aandacht vragen op een vreemde manier Vastklampen of veel afstand houden Kind is bang voor de ouder Angst of schrikreacties bij onverwacht lichamelijk contact Extreem zenuwachtig, gespannen, angstig of boos Zelfverwondend gedrag Overijverig Jong of ouwelijk gedrag Altijd waakzaam Lichaam stijf houden bij optillen Angstig bij het verschonen Extreem verantwoordelijkheidsgevoel Niet spelen met andere kinderen (vanaf 3 jaar) Afwijkend spel (ongebruikelijke thema s die kunnen wijzen op kindermishandeling) Snel straf verwachten Gebruik van alcohol of drugs Agressieve reacties naar andere kinderen Geen interesse in speelgoed/spel Stelen, brandstichting, vandalisme Bron; Amsterdams protocol Kindermishandeling

26 Sociaal-emotionele en gedragssignalen 0-12 jaar Extreem zenuwachtig, gespannen, angstig of boos Teruggetrokken gedrag, op de voorgrond tredend gedrag In zichzelf gekeerd, depressief Passief, meegaand, apathisch, lusteloos Kind is bang voor de ouder Plotselinge verandering in gedrag Veel aandacht vragen op een vreemde manier Vastklampen of veel afstand houden Angst of schrikreacties bij onverwacht lichamelijk contact Zelfverwondend gedrag Overijverig Jong of ouwelijk gedrag Stelen, brandstichting, vandalisme Altijd waakzaam Lichaam stijf houden bij optillen Angstig bij het verschonen Extreem verantwoordelijkheidsgevoel Niet spelen met andere kinderen (vanaf 3 jaar) Afwijkend spel (ongebruikelijke thema s die kunnen wijzen op kindermishandeling) Snel straf verwachten Gebruik van alcohol of drugs Agressieve reacties naar andere kinderen Geen interesse in speelgoed/spel Leerproblemen Taal- of spraakproblemen Plotselinge drastische terugval in schoolprestaties Faalangst Hoge frequentie schoolverzuim Geheugen- of concentratieproblemen Bron; Amsterdams protocol Kindermishandeling

27 Extra voor jaar Suïcidaal gedrag Anorexia Boulimia Weglopen van huis Crimineel gedrag Verslaafd aan alcohol of drugs Promiscuïteit/prostitutie Relationeel geweld