Improving Mental Health by Sharing Knowledge Ecstasy: feiten en fabels. Raymond Niesink m.m.v Nienke van der Putten, Esther Croes, Tibor Brunt e.v.a.
Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 2
Feiten en Fabels MDMA zelf is is volkomen veilig Begin altijd met een halfje, dan loop je geen risico. PMMA is veel gevaarlijker dan MDMA. Veilig gebruik van XTC bestaat niet! XTC doden bestaan niet Testen op feesten voorkomt (dodelijke) ongelukken. Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 3
Onderwerpen in deze presentatie Is het gebruik van ecstasy toegenomen? Dosis-effect relaties van MDMA. Incidenten met XTC. Fatale incidenten met XTC (dodelijke afloop). Waarom veroorzaakt MDMA (fatale) incidenten? Conclusies. Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 4
Gebruik van ecstasy toegenomen? Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 5
Gebruik van ecstasy toegenomen? Peilstationonderzoek scholieren Trimbos-instituut. Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 6
Gebruik van ecstasy toegenomen? Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 7
Gebruik van ecstasy toegenomen? Clubbers en ravers Amsterdam Bron: Antenne, 2013. Nabben e.a., 2014. Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 8
Gebruik van ecstasy toegenomen? Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 9
Gebruik van ecstasy toegenomen? (Nog) geen gegevens over toename van gebruik onder algemene bevolking. Toename van gebruik onder uitgaanders. Geen bewijs/gegevens voor normalisering van gebruik onder algemene bevolking, wel onder bepaalde groepen uitgaanders. Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 10
Is er een dosis-effect-relatie voor MDMA? The Dose Makes The Poison What is there that is not poison? All things are poison and nothing [is] without poison. Solely the dose determines that a thing is not a poison Philip Theophrastus Bombast von Hohenheim alias PARACELSUS (1493-1541) Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 11
MDMA: dosis-effect-relatie? Minimale toxische dosis Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 12
MDMA: dosis-effect-relatie? 1,7 mg.kg -1 10 en 3 Lichaamstemp.: 36.6 37,2 C Lichaamstemp.: 36.6 37,2 C Bloeddruk: 130/88 160/100 Bloeddruk: 130/88 160/100 1 persoon 131/85 240/145 1 persoon 131/85 240/145 Vollenweider et al., 1997. Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 13
MDMA: dosis-effect-relatie? In klinische studies tot 1 mg.kg -1 nauwelijks cardiovasculaire effecten. Tot 1,9 mg.kg -1 nauwelijks verhoging lichaamstemperatuur. Tabletten < 100 mg gewenste effecten nemen op dosis-afhankelijke manier toe, > 100 mg ongewenste effecten nemen toe en > 180 mg overheersen de bijwerkingen de gewenste effecten (Brunt e.a., 2012). Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 14
MDMA: dosis-effect-relatie? Populatie van ecstasy-gebruikers is veel minder homogeen dan een selecte groep proefpersonen.. Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 15
MDMA: dosis-effect-relatie? Data suggereren dat veel van de ernstige toxische effecten eerder idiosyncratisch zijn dan dosisgerelateerd. Minimum toxische dosis in de mens (mede daarom) moeilijk vast te stellen. Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 16
MDMA: dosis-effect-relatie? Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 17
MDMA: toename van de dosis? In de jaren negentig bevatte meer dan 90% van de bij het DIMS aangeleverde XTC-pillen minder dan 100mg MDMA. Bron: Uitgaan en veiligheid, 2003. < 101 mg 101 150 mg >150 mg Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 18
MDMA: toename van de dosis? Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 19
MDMA: toename van de dosis? 2009 2015 Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 20
MDMA: toename van de dosis? Sinds 2009 is er sprake van een enorme toename van het aantal XTCpillen met een hoge dosering MDMA. Een hoge dosering MDMA verhoogt de kans op overdosering en dus op drugs gerelateerde gezondheidsincidenten. Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 21
Toename van incidenten met XTC? XTC-pillen: MDMA > 160 mg Bron: MDI/EMS, 2015 Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 22
Toename van incidenten met XTC? Gem. leeftijd 26 jaar (14 53). 75% is man. Merendeel van de ernstige XTCincidenten van de MDI is EHBO festivals. Gemiddeld anderhalve XTC-pil. Helft met alcohol en/of GHB. Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 23
Toename van incidenten met XTC? Gedurende de jaren negentig toename van XTC-gerelateerde gezondheidsverstoringen. Onderzoek en preventiemaatregelen hebben gezorgd voor een teruggang in het eerste decennium van deze eeuw. 1999: Onderzoek bij algemene ziekenhuizen naar XTCincidenten. 60% vanuit de thuissituatie! Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 24
Toename fatale XTC-gerelateerde incidenten? Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 25
Toename fatale XTC-gerelateerde incidenten? In Nederland is er geen registratie van drugsgerelateerde doden. Berichten uit media, via DIMS/MDI/politie etc. Gerechtelijk onderzoek bij NFI. Bij NFI sprake van onderrapportage, maar ook een kwestie van definitie. Gebruik van het woord complicaties door leken doet vermoeden dat sprake is van gebrek aan kennis over de werking van MDMA. Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 26
Toename aantal fatale XTCgerelateerde incidenten? In 2015 in Nederland in ieder geval twee mensen overleden aan de gevolgen van ecstasy-gebruik. Waarvan één vanuit een thuissituatie. Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 27
Toename aantal fatale XTCgerelateerde incidenten? In Groot Brittannië is wel een registratie van drugs-gerelateerde doden. Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 28
Toename aantal fatale XTCgerelateerde incidenten? Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 29
Toename aantal fatale XTCgerelateerde incidenten? In Nederland geen harde gegevens, maar wel diverse aanwijzingen. Gegevens Engeland ondersteunen veronderstelling; ook in Engeland veel hooggedoseerde XTC-pillen. Ecstasy: feiten en fabels Unity, 19 mei 2015 30
De kans om te overlijden aan XTC is misschien niet erg groot, maar niet het aantal dodelijke slachtoffers, maar de onvoorspelbaarheid ervan vormt het probleem. 31
XTC-incidenten en fatale incidenten door vervuilde pillen? In Nederland komen nauwelijks vervuilde pillen op de gebruikersmark. Niet uit te sluiten; en er zijn enkele voorbeelden van fatale incidenten bekend. In Engeland en Zweden b.v. wel meerdere fatale incidenten na Superman-pil die hoge doseringen PMMA bevatte. Ecstasy: feiten en fabels Unity, 19 mei 2015 32
Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 33
Lichaam doorlopend bezig met bewaken en in evenwicht houden van: bloeddruk,ademhaling, hartritme, temperatuur, vochthuishouding,.. 34
Externe signalen en terugkoppeling Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 35
Externe signalen en terugkoppeling De neurotransmitters serotonine, noradrenaline en dopamine spelen bij het instandhouden van de verschillende evenwichten een cruciale rol. MDMA beïnvloedt de hoeveelheid serotonine, dopamine en noradrenaline en verstoort daarmee de mechanismen die noodzakelijk zijn om te kunnen reageren op veranderingen in de omgeving. Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 36
Externe signalen en terugkoppeling Het zijn niet de omgevingsfactoren die verantwoordelijk zijn voor de negatieve effecten van XTC, maar het is de MDMA die ervoor zorgt dat je niet meer adequaat op veranderingen in de omgeving kunt reageren. Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 37
Conclusies Er is (nog altijd) sprake van een kloof tussen gezondheidswerkers (EHBO, SEH, IC) en gebruikers van XTC. De preventiemaatregelen die bestaan waren effectief voor de situatie in de jaren negentig; maar de situatie op de XTC-markt is drastisch veranderd en dat vergt een andere aanpak. De leemte in kennis die bij veel XTCgebruikers bestaat dient z.s.m. te worden weggewerkt. We zullen de handen ineen moeten slaan want ieder XTC-incident is er één teveel. Ecstasy: feiten en fabels Trimbos, 10 juni 2015 38
Improving Mental Health by Sharing Knowledge Dank voor uw aandacht.