JAARVERSLAG 2 0 0 1
In Duitsland gebruiken we de naam Essent niet. Toch voelen we ons wel degelijk verwant, want ook in Nederland kiest men voor dezelfde core-business als hier in Bremen. Aan het gebruik van die Engelse termen moesten we overigens wel wennen. Nicole Scheidenberger swb AG, Bremen
Inhoudsopgave Jaarverslag 2 Kengetallen 6 Profiel van de onderneming 9 Verslag van de Raad van Commissarissen 11 Personalia 13 Verslag van de Raad van Bestuur 13 Voorwoord 13 Overzicht highlights 14 Privatisering 14 Liberalisering 15 De ontwikkeling van Essent 15 Resultaten 15 Financiën 15 Overzicht omzet en resultaten 16 Kasstroom en investeringen 18 Acquisities en desinvesteringen 18 Vermogensstructuur en financiering 18 Vennootschapsbelasting 19 Dividendbeleid 19 Integraal risicomanagement 19 Risico s in de energiehandel 20 Personeel en organisatie 20 Harmonisatie arbeidsvoorwaarden 20 Werving en selectie 20 Opleiding en scholing 20 Europese ondernemingsraad 21 Ondernemingsraden 21 Cultuurveranderingsproject 21 Kleurrijk ondernemen 21 Informatie- en Communicatie Technologie 21 Innovatie 21 Uniformering beheer- en werkprocessen 24 Resultaten en ontwikkelingen per marktsegment 24 Energie 24 Nederland 24 Ontwikkelingen Netwerken 24 Netbeheer 24 Kwaliteitsverbetering 24 Liberalisering 25 Elektriciteits- en gasmeters 25 Netwerktarieven 25 Ontwikkelingen in productie, handel en verkoop 25 Groot- en detailhandelsmarkt 26 Decentrale opwekking 26 Duurzame energie 26 Afronding MAP (Milieu Actie Plan) 26 De volgende fase van de liberalisering 27 Introductie Inhome 27 Duitsland 27 Prijserosie 28 Utility-plus-leverancier 28 Kabelcom 28 Nieuwe strategie 28 Investeringspauze 28 Internet 30 Kabeltelevisie en -radio 30 Wet- en regelgeving 30 Milieu 30 Nederland 30 Overheidsbeleid 31 Groei en herstructurering 31 Service via internet 31 Relatie met overheden 32 Duitsland 32 Toenemende concentratie 32 Afvallogistiek en afvalverwerking 34 Vooruitblik 35 Jaarrekening 1 jaarverslag
Kengetallen 2000 omzet euro s omzet 7.200 netto-omzet 6.644 5.065 6.000 waarvan: elektriciteit 3.298 2.951 4.800 gas warmte 2.234 160 1.348 91 3.600 overig kabelcom 261 272 42 219 2.400 milieu 419 414 1.200 0 99 00 01 omzet per segment (netto) euro s energie (5.953) kabelcom (272) milieu (419) totaal (6.644) 2 jaarverslag
2000 bedrijfsresultaat per segment financiën brutomarge 2.547 1.707 euro s personeelslasten 708 508 bedrijfsresultaat 600 465 nettoresultaat gewone bedrijfsuitoefening 414 329 nettoresultaat 414 369 cashflow (exclusief buitengewoon resultaat) 1.089 851 eigen vermogen 1.993 1.878 balanstotaal 9.012 7.489 energie (587,3) kabelcom ( 41,7) milieu (54,3) totaal (600) 2000 winst per aandeel informatie per aandeel in euro s winst per aandeel 3,0 2,5 uit gewone bedrijfsuitoefening inclusief buitengewoon resultaat dividend per aandeel 2,77 2,77 0,78 2,20 2,46 0,55 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 99 00 01 3 jaarverslag
2000 solvabiliteit** financiële ratio s * % rentabiliteit gemiddeld totaal vermogen 36 uit gewone bedrijfsuitoefening inclusief buitengewoon resultaat 11,1% 11,1% 10,2% 10,9% 30 rentabiliteit gemiddeld eigen vermogen uit gewone bedrijfsuitoefening 21,4% 16,3% 24 inclusief buitengewoon resultaat solvabiliteit 21,4% 25,1% 18,3% 27,6% 18 interest coverage rate gearing 2,2 x 58,0% 2,3 x 56,8% 12 6 0 99 00 01 12 rentabiliteit op gemiddeld totaal vermogen (uit gewone bedrijfsuitoefening)** % 24 rentabiliteit op gemiddeld eigen vermogen (uit gewone bedrijfsuitoefening)** % 10 20 8 16 6 12 4 8 2 4 0 99 00 01 0 99 00 01 * De berekeningswijze is toegelicht op bladzijde 66. ** Bij de bepaling van het totaal vermogen is de per ultimo 1999 bestaande vordering inzake de verkoop van het belang in EPON buiten beschouwing gelaten. 4 jaarverslag
2000 personeel aantal medewerkers ultimo jaar aantal 12.245 10.246 fte 11.848 9.875 waarvan: segment energie fte 9.898 7.852 segment kabelcom fte 1.138 1.010 segment milieu fte 812 1.013 elektriciteit afzet aantal klanten * GWh x 1.000 52.089 2.409 43.896 2.389 decentrale productie GWh 8.830 7.439 gas afzet aantal klanten * mln m 3 x 1.000 11.767 1.750 7.188 1.731 warmte afzet aantal klanten * GJ x 1.000 x 1.000 16.006 39 17.589 38 kabelcom abonnees audio-/videodiensten x 1.000 1.717 1.587 milieu afvalverwerking x 1.000 ton 5.356 5.311 De activiteiten van Nutsbedrijven Maastricht zijn in 2000 opgenomen. In zijn de activiteiten van Stadtwerke Bremen en Sturing Afvalverwijdering Noord-Brabant opgenomen, maar die van Elektriciteit-Produktiemaatschappij Zuid-Nederland EPZ niet meer. * Exclusief Stadtwerke Bremen. 5 jaarverslag
Profiel van de onderneming De multi-utility groep Essent is, met als thuismarkt het zuiden en het noorden en oosten van Nederland, actief in de sectoren energie, kabel/ telecommunicatie en milieu/afval. Essent is in Nederland marktleider in de energiemarkt en is ook actief op de Duitse markt. Het is het tweede kabeltelevisiebedrijf van Nederland en heeft een vooraanstaande positie in de afvalmarkt. Bij Essent werken ruim 12.000 mensen. Essent kent een holdingstructuur met daaronder zes divisies. Essent Retail Activiteiten die gericht zijn op de consumentenmarkt, zijn samengebracht in de nieuwe divisie Retail. Deze wordt gevormd door de huidige leveringsbedrijven Essent Energie Noord en Essent Energie Zuid die in de traditionele thuismarkt opereren. Zij leveren gas, elektriciteit en warmte aan huishoudelijke en kleinzakelijke klanten in de provincies Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel, Noord-Brabant, Limburg en Flevoland. Het hoofdkantoor van de divisie Retail is gevestigd in Den Bosch. Essent Energie De divisie Essent Energie produceert elektriciteit en warmte in grootschalige centrales en wekt ook duurzame energie op in zowel kleinere productie-eenheden (biomassacentrale, windparken, waterkracht- en zonne-energiecentrales) als in haar kolencentrales. Daarnaast houdt de divisie Energie zich bezig met de handel in commodities en de verkoop van energie aan de vrije grootzakelijke klanten. Met ingang van 1 januari 2002 is daar ook het middensegment bij gekomen. Verder verzorgt deze divisie de waterhuishouding van zakelijke klanten. Tevens is zij actief op het gebied van industriële utilities. Het hoofdkantoor van de divisie Energie is gevestigd in Den Bosch. Essent Netwerken Het beheer en onderhoud van de energienetwerken zijn ondergebracht in de divisie Netwerken. De daarbinnen opererende netwerkbedrijven zijn geheel zelfstandig. De divisie Netwerken vormt de verbindende schakel tussen de afnemers van energie en andere activiteiten van Essent. De onderlinge relatie tussen de netwerkbedrijven en de overige groepsmaatschappijen is vastgelegd in service level agreements. Op basis hiervan kunnen de netwerkbeheerders (binnen de strikte regels van de wet) een marktconforme dienstverlening aan derden aanbieden. De divisie Netwerken heeft een aantal streefnormen op het gebied van dienstverlening geformuleerd zoals een snelle respons op storingen, een snelle uitvoering van reparatiewerk en een acceptabel kostenniveau. Ook buiten de traditionele verzorgingsgebieden zal Essent Netwerken meedingen naar opdrachten op het gebied van infrastructuur. Het hoofdkantoor van de divisie Netwerken is gevestigd in Waalre. Essent Kabelcom Essent Kabelcom is een jong en snelgroeiend multimediabedrijf dat producten en diensten aanbiedt via de (glasvezel)kabel. Die diensten staan in het teken van informatie, communicatie en entertainment. Bij informatie gaat het om internet via de kabel en de koppeling van computernetwerken zodat vestigingen van één bedrijf onderling gegevens kunnen uitwisselen. Onder communicatie vallen diensten zoals telefoon- en mailverkeer en de ontwikkeling van internetsites. Entertainment staat voor de levering van een dertigtal televisie- en radiozenders via de kabel waar dagelijks zo'n drie miljoen mensen in Noord-, Oost- en Zuid-Nederland kijk- en luisterplezier van ondervinden. Het hoofdkantoor van de divisie Kabelcom is gevestigd in Groningen. 6 jaarverslag
Essent Milieu Essent Milieu is een landelijke speler op het gebied van afvalverwerking. Het zet zich in om de afvalproblematiek van onze samenleving op te lossen: van inzameling en recycling tot en met de eindverwerking van afval. Met afval is van alles te doen. Essent Milieu scheidt afval in afzonderlijke stromen, maakt het geschikt voor hergebruik, zet afval om in producten (brandstoffen, bouwstoffen, compost) en wint energie uit afval. Het bedrijf adviseert bedrijven, gemeenten en instellingen over het beperken van de afvalstroom, over efficiënter inzamelen en over het beperken van kosten. Het hoofdkantoor van de divisie Milieu is gevestigd in Zwolle. Essent Holding Daar waar de divisies zijn gefocust op operationele zaken, is de holding van Essent verantwoordelijk voor het beleid op hoofdlijnen. De holding houdt zich onder andere bezig met de overall strategie, missie en visie van Essent, de financiële consolidatie, het merkenbeleid, sponsorbeleid en huisstijl, strategische ICT-activiteiten, inkoopbeleid, risk management en regulatory affairs en tarieven. Het hoofdkantoor van Essent is gevestigd in Arnhem. Essent Internationaal Essent heeft haar Duitse activiteiten ondergebracht in een aparte divisie: Essent Internationaal. Naast het al bestaande verkoopkantoor in Düsseldorf is met de overname van swb AG (in Bremen) een belangrijk bruggenhoofd op de Duitse markt verworven. Via Bremen heeft Essent inmiddels ook een aandeel van 49,9% in Stadtwerke Bielefeld. Het hoofdkantoor van de divisie Essent Internationaal is gevestigd in Düsseldorf. De organisatie Essent Holding Essent Retail Essent Energie Essent Netwerken Essent Kabelcom Essent Milieu Essent Internationaal 7 jaarverslag
Hoewel de netwerken volgens de politiek een bijzondere positie moeten innemen, blijft het toch heel belangrijk om deel uit te maken van Essent. Samen hebben we enorme ervaring in het leveren van energie en dat moeten we zien te behouden. Willem Alting Siberg Essent Netwerk
Verslag van de Raad van Commissarissen Jaarverslag Met genoegen biedt de Raad van Commissarissen u hierbij het jaarverslag van Essent over aan. Het eerste jaar van het nieuwe millennium; een jaar met veel toekomstperspectief, maar ook vol nieuwe en onverwachte ontwikkelingen in zowel de economie, de energiesector als de wet- en regelgeving voor de Nederlandse energiebedrijven. De Raad is tevreden over de in door Essent behaalde resultaten. De omzet nam met 31% toe; het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen met 26%. Deze cijfers liggen ruim boven de vorig jaar aangegeven doelstelling. In een wereld die gekenmerkt wordt door tegenvallende resultaten van ondernemingen kan dit bepaald bevredigend worden genoemd. De in het jaarverslag opgenomen jaarrekening is gecontroleerd door Ernst & Young, accountants. De Raad heeft de jaarrekening met de accountants besproken. De goedkeurende verklaring van de accountants is elders in dit verslag opgenomen. De Raad heeft de jaarrekening vastgesteld en adviseert u deze overeenkomstig het voorstel van de Raad van Bestuur goed te keuren. De Raad stemt in met het door de Raad van Bestuur voorgestelde dividend. De Raad zal dit voorstel tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders eveneens ter goedkeuring aan u voorleggen. Toezicht In de zeven keer dat de Raad het afgelopen jaar bijeenkwam, hebben de nieuwe en onverwachte ontwikkelingen en het antwoord hierop van Essent uiteraard veel aandacht gehad. De Raad besprak aan het begin van het verslagjaar de strategienota Focus & Groei en boog zich in de loop van het jaar over de vereiste bijstelling van de koers van het Kabelcom-bedrijf. Het onderwerp privatisering en het overleg met aandeelhouders hierover kregen eveneens veel aandacht. Geconstateerd moest worden dat door de verandering van standpunt over dit onderwerp bij zowel de minister van EZ als de Tweede Kamer het niet raadzaam was om veel inspanning te steken in de beoogde beursgang of andere opties voor privatisering. Eerst zou meer duidelijkheid moeten bestaan over de randvoorwaarden voor privatisering om agendering van dit onderwerp zinvol te doen zijn. In overeenstemming met het huidige corporate governance beleid heeft de Raad eenmaal buiten aanwezigheid van de Raad van Bestuur vergaderd. Bij die gelegenheid is gesproken over de samenstelling en het functioneren van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen. Bij toerbeurt bezochten een of meer leden van de Raad de vergaderingen van de Centrale Ondernemingsraad. De Raad ervaart de uitwisseling van standpunten als nuttig en stelt het contact dan ook op prijs. Daarnaast hield de Raad toezicht op de bereikte resultaten, hierin ondersteund door de auditcommissie. Commissies De auditcommissie, waarvan de taak onder meer is om toezicht te houden op de kwaliteit van de interne en externe financiële rapportages, heeft in drie keer vergaderd. De commissie heeft veel aandacht besteed aan de wijze waarop door Essent wordt gewerkt aan een verdere optimalisering van de financiële systemen en van de procedures rond risicomanagement. De tweede commissie van de Raad, de remuneratie- en selectiecommissie, boog zich in het verslagjaar over de profielschets en de samenstelling van de Raad van Bestuur op de korte en middellange termijn. Personele wijzigingen In de Raad van Bestuur ontstond aan het einde van het verslagjaar een vacature door het vertrek van de heer ir. G.J.M. Prieckaerts. Tevens werd duidelijk dat de financiële bestuurder, drs. J.P. Nieweg per 1 november 2002 gebruik wilde maken van de mogelijkheid vervroegd uit te treden. Door de remuneratie- en selectiecommissie werd een procedure in gang gezet voor het vinden van een passende oplossing voor beide vacatures. Eind januari 2002 resulteerde dit in de benoeming van de heer R. de Jong RA als nieuwe financiële bestuurder. 9 jaarverslag
De Raad is de heer Prieckaerts, die op 1 december afscheid nam, veel dank verschuldigd voor zijn rol in de totstandkoming van Essent en het op de kaart zetten van dit nieuwe bedrijf. Met zijn grote kennis van de energiebranche richtte hij zich hierbij vooral op het tot een eenheid smeden van de afzonderlijke bedrijven en het stroomlijnen van de interne processen. Het aanpassen van de organisatie aan de nieuwe regelgeving en het behartigen van de belangen van Essent bij de nieuwe toezichthouder DTe waren bijdragen van grote betekenis. In het verslagjaar werden twee commissarissen herbenoemd, te weten mevrouw W.H. Huijbregts- Schiedon en drs. A.G. van Leersum. Drs. C.J.J.S. Majoor, die volgens rooster aftredend was, is opgevolgd door de heer mr. H.G. Vos. De heer Vos is burgemeester van Meijel en vanuit de Vereniging van Gemeentelijke Aandeelhouders in Limburg voorgedragen om zitting te nemen in de Raad van Commissarissen. Mede namens de Raad van Bestuur willen wij ook de heer Majoor hartelijk dank zeggen voor zijn inspanningen voor Essent. Ontwikkelingen dividendbeleid Met ingang van 1 januari 1998 zijn de ondernemingen in de Nederlandse energiesector belastingplichtig geworden voor de vennootschapsbelasting. Gedurende een overgangsperiode van vier jaar is echter een tarief van 0% op de fiscale winst toegepast. Met ingang van 1 januari 2002 derhalve zal de winst van Essent worden belast tegen het gewone vennootschapsbelastingtarief (momenteel 34,5%). Dit heeft tot gevolg dat voortaan het dividend dat aan aandeelhouders wordt uitgekeerd zal worden vastgesteld op basis van de (lagere) winst na belasting. Tot slot hecht de Raad eraan de Raad van Bestuur en de medewerkers dank te zeggen voor hun grote inzet en hun bijdrage aan het bereikte resultaat in het afgelopen jaar. Arnhem, 25 april 2002 Namens de Raad van Commissarissen dr. J.V.H. Pennings, voorzitter 10 jaarverslag
Personalia Raad van Commissarissen dr. J.V.H. Pennings, voorzitter mr. J.A.M. Hendriks, vice-voorzitter drs. J.R.A. Boertjens ir. D.D.P. Bosscher J.M.H. Bronckers mr. F.J.M. Houben ir. K. Hubée mw. W.H. Huijbregts-Schiedon Sj. Kremer drs. R. Lanning drs. A.G. van Leersum drs. C.J.J.S. Majoor (tot 31 mei ) prof. dr. P.W. Moerland mr. H.G. Vos (per 31 mei ) Raad van Bestuur ir. W.K. Wiechers, voorzitter mr. J.W. van Bussel drs. J.P. Nieweg ir. G.J.M. Prieckaerts (tot 1 december ) mw. mr. M.G. Edens, secretaris Stafdirecteuren mw. drs. A.C. van Huffelen, Strategie drs. W. Keus RA, Corporate Control (tot 1 december ) drs. E. van Kogelenberg, Personeel en Organisatie Divisiedirecteuren Essent Retail, drs. H. Blommendaal Essent Energie, M.M. van t Noordende Essent Netwerk, mr. L.P. de Vries Essent Kabelcom, ir. J.A.M.M. Michiels (tot 3 april ), E. Meijer (per 24 september ) Essent Milieu, drs. J. Dam Essent International, G.M. Feist (per 1 oktober ) Centrale Ondernemingsraad J.P.B. de Jong, voorzitter W. Camfferman, vice-voorzitter J. Schuiling, secretaris J.W. Willems, 2e secretaris J. Kiers J. Raven W. Dekker L. van de Burgt J. Wermer T. Kollée F. Persoon J. Geurts R. Waverijn K.G. Heeringa mw. E. van Timmeren-Hogewind G. van Diggelen mw. mr. D.H. Dümmer, ambtelijk secretaris 11 jaarverslag
Essent is groot en lijkt daardoor voor de buitenwereld misschien een beetje log. Maar ik heb ervaren dat juist die omvang kansen biedt om vaker binnen het bedrijf van job te wisselen. Echt uitdagend! Karen Smith Essent Milieu
Verslag van de Raad van Bestuur Voorwoord Een turbulent jaar, zowel voor de samenleving als voor Essent: zo kan het beste gekenschetst worden. Het was het jaar van de economische teruggang, van 11 september, van de verdere liberalisering van de energiemarkt en van een hernieuwde discussie over privatisering. Dat dit consequenties heeft voor de strategie en de toekomst van de onderneming is evident. Overzicht highlights De regering wijzigde de randvoorwaarden voor privatisering zo ingrijpend dat een pas op de plaats op dit gebied noodzakelijk werd. De liberalisering van de energiemarkt leidde tot de komst van vele nieuwe spelers, waaronder dot.com-bedrijven. De druk op prijzen en marktaandelen in de zakelijke markt kon Essent ruimschoots compenseren door het uitbreiden en versterken van haar positie op de groothandelsmarkt. Het werd duidelijk dat de stroommarkt blijvend te maken krijgt met sterk fluctuerende spotprijzen. Dit vereist een heroriëntatie op de positie van Essent in deze markt en een mogelijke aanpassing van de strategie. Het openstellen van de duurzame energiemarkt veroorzaakte een onstuimige vraag naar groen, maar ook de eerste overstap van niet-zakelijke klanten naar nieuwe aanbieders. De groenmarkt kan hierdoor gezien worden als een pilot voor het vrijmaken van de consumentenmarkt. De volgende fases van de liberalisering (MKB in 2002 en de volledige markt waarschijnlijk in oktober 2003) maken nieuwe informatiesystemen nodig om de organisatie te ondersteunen. Het blijkt een hele opgave te zijn om deze tijdig gereed te hebben. De ontwikkelingen in de kabel- en telecommarkt vereisten een herijking van de strategie. De marktintroductie van nieuwe producten en diensten en de hiervoor benodigde apparatuur stagneerde. Op grond hiervan werd het noodzakelijk de investeringen in het opwaarderen van de netten terug te schroeven en het accent te verleggen naar het rendabel maken van de reeds opgewaardeerde netten. De beslissingen van de Dienst Toezicht energie (DTe) plaatsten de onderneming regelmatig voor verrassingen. De uitkomsten van discussies met deze toezichthouder hebben een onvoorspelbaar karakter en mede daardoor bestaat er grote twijfel over de kwaliteit van de uitspraken. Grote aantallen bezwaarschriften, niet alleen van Essent maar ook van de andere energiebedrijven, zijn hiervan het gevolg. Zolang er geen uitspraken zijn over deze bezwaarschriften geeft dit grote onzekerheid. De eerste uitspraken, die begin 2002 beschikbaar kwamen, tonen aan dat het om gerechtvaardigde bezwaren gaat, maar tevens dat de kwaliteit van de wetgeving ook te wensen overlaat. Overduidelijke bedoelingen van de wetgever zijn kennelijk niet voldoende nauwkeurig in de wetsteksten weergegeven. Op grond hiervan komen de beroepsinstanties tot begrijpelijke uitspraken die echter niet sporen met de ook door de energiebedrijven erkende intenties van de elektriciteitswet. Ook in de afvalmarkt bleef regelgeving de markt en de potentiële resultaten in grote mate beïnvloeden. De met veel inspanning gerealiseerde resultaatverbetering lijkt voorshands weer geheel teniet te worden gedaan door de onvoorziene heffingen op het storten van een bepaalde afvalfractie uit de scheidingsinstallatie in Wijster. Ook in Duitsland had regelgeving een belangrijke invloed op de behaalde resultaten. Een Blijvend sterk begrote opbrengst uit de regelgeving voor de fluctuerende ondersteuning van warmtekrachtinstallaties spotprijzen viel weg. op stroommarkt vereisen heroriëntatie op positie 13 jaarverslag
Het realiseren van groei in de Duitse markt door acquisities van energiebedrijven bleek door de stijgende overnamesommen een niet langer verantwoorde strategie. Er moet daarom naar nieuwe wegen worden gezocht om in deze markt verder te groeien. Door de economische teruggang loopt de groei van het energieverbruik sinds begin gestaag terug. Tot nu toe konden inkoop en productie tijdig hieraan worden aangepast. Privatisering Het meest ingrijpend en tijdrovend was wellicht het hernieuwde debat over de privatisering. De Tweede Kamer heeft in beleidsregels aangenomen die aan de privatisering aanvullende eisen verbinden. Tot deze eisen behoort het zodanig herstructureren van het bedrijf dat het juridisch eigendom van de infrastructuur te allen tijde bij de huidige publieke aandeelhouders blijft berusten. Verder eisen de beleidsregels een verdergaande verzelfstandiging van het netwerkbedrijf. Inmiddels is een wetsontwerp in behandeling waarmee deze beleidsregels in wettelijke regelingen worden vertaald; deze zullen niet alleen gelden voor geprivatiseerde energiebedrijven maar ook voor niet-geprivatiseerde ondernemingen. Nederland kiest hiermee voor een regelgeving die veel verder gaat dan de regelgeving in de andere Europese landen. Ook de in 2002 aanvaarde nieuwe Europese richtlijn stelt niet zulke stringente eisen aan energiebedrijven. Deze afwijkende benadering plaatst niet alleen ondernemingen als Essent op achterstand ten opzichte van Europese concurrenten maar doet ook de vraag rijzen of het onder deze voorwaarden mogelijk is om de verantwoordelijkheid voor een netwerkbedrijf te dragen. Essent is actief geweest in het uitdragen van haar bezwaren tegen deze ontwikkeling. Naar haar mening is een hernieuwd debat Regelgeving rond privatisering stelt afweging van het publieke en private belang over dit onderwerp nodig om tot een goede Nederlandse te komen. De tot nu toe gevoerde discussie energiebedrijven werd overheerst door oneigenlijke argumenten in plaats van door een goede op achterstand ten opzichte van Europese beoordeling van de kern van de zaak. concurrenten 14 De koerswijziging van de regelgever ten aanzien van de aanvullende eisen voor privatisering noopte Essent om haar privatiseringsplannen op te schorten totdat er duidelijkheid is over de randvoorwaarden voor privatisering. Liberalisering In werd de groothandelsmarkt volledig vrij en eindigde de centraal gestuurde elektriciteitsproductie onder regie van de Sep. In de eerste weken van het jaar gaf dit aanloopproblemen en aanzienlijke prijsschommelingen op de groothandelsmarkt. In de loop van het jaar werd duidelijk dat de prijspieken niet als aanloopproblemen moeten worden aangemerkt, maar behoren bij een goed functionerende groothandelsmarkt. Indien bij tekorten de prijs de balans moet herstellen tussen vraag en aanbod en de vraag tevens een lage prijselasticiteit heeft, dan zijn prijspieken een onvermijdelijk gevolg. Het beheersen van de risico s die verbonden zijn aan een groothandelsmarkt met incidentele grote prijsschommelingen vergt veel professionaliteit. Essent heeft zich gedurende jaren intensief voorbereid op de vrijmaking van de groothandelsmarkt. Als gevolg hiervan kon ook in deze volatiele markt een goed resultaat worden bereikt. Ondertussen gingen in het verslagjaar de voorbereidingen voor de volgende fase in de liberalisering van de markten onverminderd door. Op 1 januari kreeg het middensegment de vrijheid om een energieleverancier te kiezen en waarschijnlijk in oktober 2003 zal de gehele markt open zijn. In Nederland wordt onderschreven hetgeen ook elders in Europa is geconstateerd, namelijk dat keuzevrijheid hoge eisen stelt aan de informatiesystemen. Niet alleen moeten deze systemen een gescheiden rekening kunnen sturen voor transport en levering van energie, maar ze moeten ook het wisselen van leverancier soepel kunnen verwerken. Het laatste vereist duidelijke spelregels, goede systemen en een op leverancierswisseling ingespeelde organisatie. Ondanks goede voorbereidingen blijkt de praktijk toch steeds voor verrassingen te zorgen. Dit was zeker aan het einde van het geval bij het verwerken van alle gegevens van klanten die van leverancier wilden wisselen per 1 januari 2002. Met veel handjaarverslag
werk en een enorme inzet van het betrokken personeel konden de problemen die hierdoor veroorzaakt werden tot aanvaardbare proporties beperkt blijven. De ervaringen die hiermee werden opgedaan gaven echter aan dat voor de volgende fase, waarin handwerk gezien het mogelijk grote aantal klanten geen oplossing biedt, een datum moet worden gekozen die zekerheid biedt dat de benodigde regelingen en systemen beschikbaar én goed getest zijn. De ontwikkeling van Essent Essent stelde in haar strategie bij voor het bedrijf als geheel en meer in het bijzonder voor de kabelactiviteiten. Sleutelbegrippen voor de toekomst van Essent zijn Focus en Groei. Focus om de aandacht te concentreren op de activiteiten die echt kunnen bijdragen aan de continuïteit en de ontwikkeling van de onderneming. Groei omdat de consolidatie van de internationale wereld stilstand van ondernemingen niet duldt. Om dit in de praktijk te realiseren kreeg niet alleen de divisie Internationaal meer vorm, maar werden ook belangrijke stappen gezet om alle activiteiten voor de consumenten- en kleinzakelijke markt te bundelen in een Retail-divisie. Daarnaast werd de structurering van de divisie Energie afgerond. Deze divisie is verantwoordelijk voor elektriciteitproductie, groothandel en levering aan de grote zakelijke klanten. Het waren allemaal organisatieaanpassingen die veel aanpassingsvermogen van het betrokken personeel vergden. Het is kenmerkend voor Essent en haar medewerkers dat zij de noodzaak van deze aanpassingen begrijpen en al deze veranderingen aankunnen. Resultaten Gezien de vele onzekerheden waarmee Essent in te kampen had is het resultaat dat werd bereikt zeker tevredenstellend. De omzet nam toe met 31%, het resultaat steeg vóór belastingen met 15% en na belastingen uit gewone bedrijfsuitoefening met 26%. De omzetstijging was een gevolg van de acquisities in Duitsland en de sterk gestegen handelsomzet. De resultaatstijging werd gerealiseerd door het geleidelijk op orde komen van de onderneming, aandacht voor efficiencyverbetering en de in de energiehandel gerealiseerde marges. In het verslag werd duidelijk dat in de huidige marktomstandigheden het voorzien en beheersen van tegenvallers van veel meer belang is om beoogde resultaten te behalen dan dat dat in het verleden het geval was. Het bedrijf zal zich in het nieuwe verslagjaar erop richten om de systemen en vaardigheden hiervoor verder te ontwikkelen. ir. W.K. Wiechers Voorzitter van de Raad van Bestuur Overzicht omzet en resultaten Financiën De Essent Groep heeft in een goed financieel jaar achter de rug, waarbij een geconsolideerd nettoresultaat werd gerealiseerd van 414 miljoen, een stijging van 12% ten opzichte van het resultaat van het vorige boekjaar (in 2000: 369 miljoen). Het netto resultaat gecorrigeerd voor buitengewone posten ligt in 26% boven het niveau in 2000 ( 329 miljoen). In het vorige boekjaar was er nog sprake van eenmalige baten van 40 miljoen uit hoofde van afgesloten cross-border-leasetransacties en de resterende afwikkeling van de verkoop van het 50%- belang in EPON. De brutowinst per aandeel dit is het resultaat uit gewone Resultaatstijging bedrijfsuitoefening door op orde brengen voor belastingen gereverbetering en gerealiseerde van onderneming, efficiencykend marges in energiehandel over het gemiddeld aantal uitstaande aandelen bedraagt 2,61, waarmee een stijging is gerealiseerd van 15% ten opzichte van het jaar ervoor. De gerealiseerde winstgroei per aandeel is daarmee conform de doelstelling van 15% per jaar. De netto-omzet steeg met 31% tot een niveau van 6.644 miljoen (in 2000: 5.065 miljoen) en is daarmee ruim boven de groeidoelstelling van 10% per jaar uitgekomen. 15 jaarverslag
In de segmenten Energie en Kabelcom werd een omzetgroei gerealiseerd van 34,3% respectievelijk 24,2%. In het segment Milieu was er sprake van een lichte omzetstijging ten opzichte van het voorgaande jaar. De omzetstijging bij Milieu is het gevolg van het gecombineerde effect van de deconsolidatie van de inzameling- en logistiekbedrijven en NV AZN, alsmede de acquisitie van Sturing Afvalverwijdering Noord-Brabant. In de cijfers van is voor het eerst het belang in Stadtwerke Bremen (swb AG) integraal geconsolideerd; in de cijfers van 2000 is dit belang als resultaat uit niet-geconsolideerde deelnemingen verantwoord. Het effect van de consolidatie van swb AG op de geconsolideerde omzetcijfers in bedraagt 889 miljoen. De deconsolidatie van de Zeeuwse elektriciteitsproductiecentrales de kernenergiecentrale en kolengestookte eenheid in Borssele had een negatief effect op de omzet in. In het segment Milieu werden in Sturing Afvalverwijdering Noord-Brabant en stortplaatsen overgenomen; in het segment Kabelcom werden een viertal gemeentelijke kabeltelevisiebedrijven overgenomen. Deze acquisities droegen voor 153 miljoen bij aan de geconsolideerde omzet in. De autonome omzetgroei in bedraagt 25% en werd voor een belangrijk deel gerealiseerd door de handelsactiviteiten op de energiemarkt. De brutomarge steeg in van 1.707 miljoen tot 2.547 miljoen, als gevolg van consolidaties en deconsolidaties in met name de energiesector en milieusector. De brutomarge in procenten van de netto-omzet steeg van 33,7% in het voorgaande boekjaar tot 38,3% in. Deze ontwikkeling is toe te schrijven aan de relatief hoge brutomarge die in Duitsland gerealiseerd wordt op de overige activiteiten (drinkwater, afvalwater en diensten). Het bedrijfsresultaat van de Groep bedraagt in het Voorzien en verslagjaar 600 miljoen, een stijging van beheersen 29% ten opzichte van het vorig boekjaar (in van tegenvallers van 2000: 465 miljoen). groot belang om beoogde resultaten te behalen De verbetering van het bedrijfsresultaat komt volledig voor rekening van de energie-activiteiten binnen de Groep, waarbij de consolidatie van swb AG voor 47 miljoen positief bijdroeg aan het bedrijfsresultaat. Het negatieve saldo van de financiële baten en lasten nam toe van 131 miljoen in het jaar 2000 tot 228 miljoen in. Ten opzichte van het vorig boekjaar stegen de financiële lasten met 54 miljoen; de financiële baten kwamen in 43 miljoen lager uit. De stijging in de financiële lasten is het gevolg van onder meer de gepleegde acquisities en rentelasten voor Duitse pensioenvoorzieningen. De belastingbate in betreft het saldo van enerzijds te betalen belasting inzake fiscaal belaste resultaten in Duitsland en anderzijds de vorming van een actieve belastinglatentie uit hoofde van de fiscale verliezen in het Kabelcomsegment. De resultaten in leidden tot een verdere verbetering van de rentabiliteit. De rentabiliteit op het gemiddeld geïnvesteerd vermogen steeg van 10,2% in 2000 tot 11,1% in. De rentabiliteit op het gemiddeld eigen vermogen kwam uit op 21,4% (2000: 16,3%). Kasstroom en investeringen In is de kasstroom uit bedrijfsactiviteiten uitgekomen op 1.726 miljoen, ten opzichte van het jaar daarvoor betekent dit een stijging van 725 miljoen. Na aftrek van het saldo financiële baten en lasten en rekening houdend met de resultaten uit nietgeconsolideerde deelnemingen, het belang van derden in het resultaat en de vennootschapsbelasting resulteert een kasstroom uit operationele activiteiten van 1.481 miljoen. In werd voor een bedrag van 582 miljoen geïnvesteerd in materiële vaste activa. De investeringen vonden onder andere plaats ten behoeve van de kwaliteitsverbetering en uitbreiding van de netwerken binnen het segment Kabelcom ( 176 miljoen) en het segment Energie ( 143 miljoen). 16 jaarverslag
Het is spannend om in een bedrijf te werken waar bijna alles op het punt staat te veranderen. Dorris Meesters Essent Netwerk
Acquisities en desinvesteringen In heeft Essent haar transactie inzake de aankoop van een 51%-belang in Stadtwerke Bremen (swb AG) afgerond door de aankoop van 16.590 nieuw uitgegeven aandelen van swb AG en de aankoop van 3.275 aandelen gehouden door de Bremer Versorgungs- und Verkehrsgesellschaft mbh. In zijn de afspraken gemaakt tussen de aandeelhouders van NV EPZ inzake de herstructurering van de productiecapaciteit en daarmee de ontvlechting van EPZ, in de cijfers van de Essent Groep verwerkt. Met terugwerkende kracht naar 1 januari zijn de activa en passiva van EPZ exclusief de productielocatie Borssele, afgesplitst naar de nieuw opgerichte vennootschap Essent Energie Productie BV (67% Essent en 33% Delta Nutsbedrijven NV). Gelijktijdig heeft Essent het belang van 33% in dit bedrijf van Delta Nutsbedrijven NV overgenomen. Voorts heeft, per dezelfde datum, Essent haar belang in NV EPZ teruggebracht naar 50% door verkoop van een belang van 16,7% aan Delta Nutsbedrijven NV. In zijn de kabelnetten van de gemeenten Nuth/Margraten, Klundert/Zeven- Risicomanagement is bergen, Oss en Best overgenomen integraal onderdeel voor een totaal bedrag van ruim van de besturingsmethodiek In heeft Essent de resterende, niet in 16 miljoen. en draagt bij haar bezit zijnde aandelen @Home Benelux BV aan een gekocht, waardoor het belang ultimo jaar 100% toenemende bedroeg. beheersing Op 18 december is een overeenkomst van processen en aandelen in NV Sturing Afvalverwijdering Noord- gesloten inzake de overname van 100% van de resultaten Brabant. Op 31 december heeft Essent haar belang in NV Nutsbedrijven Maastricht verder vergroot tot 64,3%, conform een, op 29 november 2000, gesloten overeenkomst met de gemeente Maastricht. De resterende 35,7% van de aandelen zal gefaseerd worden overgedragen. Op 31 december 2006 zullen alle aandelen van NV Nutsbedrijven Maastricht in het bezit zijn van Essent NV. Vermogensstructuur en financiering In heeft Essent stappen gezet om de internationale geld- en kapitaalmarkten te betreden. Voor het betreden van deze markten stellen kapitaalverstrekkers dat geldnemers een creditrating dienen te bezitten. Dit is een van de instrumenten waarmee zij de kredietwaardigheid van de te financieren onderneming snel kunnen beoordelen. In mei heeft Essent NV zowel van Moody s Investors Services als van Standard & Poor s een rating gekregen met een stabiel vooruitzicht. Moody s gaf een langetermijn-rating van A1 en voor de korte termijn van P-1; Standard & Poor s beoordeelde Essent NV met respectievelijk A+ en A-1. Per 21 augustus is een Debt Issuance Programme gelanceerd. Met dit programma krijgen Essent NV en Essent Nederland BV de mogelijkheid om tot een maximum van 2.000 miljoen te financieren via de internationale financiële markten. Het beleid om de toegang tot de internationale geld- en kapitaalmarkten te vergemakkelijken, zal in 2002 worden voortgezet. Vennootschapsbelasting 18 De Nederlandse energieactiviteiten van Essent vallen met ingang van 1 januari 1998 onder de vennootschapsbelastingplicht. Echter, op grond van de overgangsmaatregelen die zijn getroffen in het kader van de liberalisering van de energiemarkten, heeft de wetgever voor de eerste vier jaren (tot en met ) het nultarief van toepassing verklaard. Met ingang van 2002 zal het dan geldende gewone tarief momenteel 34,5% op de fiscale winsten van de energiemaatschappijen worden toegepast. De resultaten van de milieu- en kabelcomactiviteiten zijn reeds onderworpen aan het gebruikelijke tarief voor de vennootschapsbelasting. Gedurende het verslagjaar is het overleg van de energiesector met de belastingdienst voortgezet. Het overleg spitst zich toe op de te hanteren invulling van de waarde in het economisch verkeer, die volgens de Wet op de vennootschapsjaarverslag