ACTA van de Particuliere Synode van de Gereformeerde Kerken in Fryslân Leeuwarden Buitenpost Drachten Fryslân in perspectief 2012
ACTA van de Particuliere Synode van de Gereformeerde Kerken in Fryslân gehouden op woensdag 6 juni 2012 in het kerkgebouw van de Gereformeerde kerk De Morgenster Vrijheidsplein 1 te Leeuwarden 2012
Inhoudsopgave Inhoudsopgave Agenda 6 juni 2012....7 Acta 6 juni 2012....10 Korte impressie van de PS 6 juni 2012....21 Lijst afgevaardigden....23 Bijlagen Brief GS Harderwijk 11 juni 2011 inzake vraag van de PS over huwelijk, samenlevingsvormen en huwelijkssluiting.................... 25 Besluiten quaestiones Friesland (20 mei 2011)....26 Rapport quaestor PS Fryslân....29 Rapport deputaten ad art. 11 KO (hulpbehoevende kerken)....30 Rapport Ureterp inzake art. 11 KO....32 Rapport Friese Zendingsdeputaten (FZD) ad art. 24 KO inzake Kalimantan Barat....33 Aanbieding financieel verslag 2011 en begroting 2012....35 Jaarrekening 2011 FZD...37 Begroting 2012 FZD...42 Controle boeken FZD....46 Jaarrapportage 2011/2012 van de deputaten ad art. 24 KO voor zending in Zuid-Afrika....47 Financieel verslag Nederland 2011........................................... 50 Financieel verslag Zuid-Afrika 2011....54 Begroting Zuid-Afrika 2012....59 Accountantsverklaring Nederland 2011...64 Rapport Zendingsvisitatie in Kaapstad en Tshwane (Pretotia), Zuid-Afrika 2011....65 Rapport deputaten ad art. 49 KO (kerkverband).... 116 Rapport 2011-2012 Deputaatskip Fryske Earetsjinsten (DFE).... 117 Verantwoording financiën DFE... 124 Brief van de Ikerkommisje bij de Friese vertaling van Heidelberger Kategismus... 125 De Fryske tekst fan de Kategismus of ûnderwiis yn e kristlike lear.... 127 Grut tsjerkegebed... 159 Rapport van de deputaat-curator van de TUK... 184 5
Particuliere Synode Fryslân 2012 Agenda 6 juni 2012 Tweede voorlopige agenda van de vergadering van de PS Fryslân op woensdag 6 juni 2012 te Leeuwarden, aanvang 16.30 uur in het gebouw van de Gereformeerde Kerk De Morgenster, Vrijheidsplein 1 te Leeuwarden 1. Opening door de samenroepende kerk Siegerswoude-Frieschepalen 2. Onderzoek geloofsbrieven en tekenen presentielijsten 3. Verkiezing van het moderamen op voordracht van de classses preses: ds. M.E. Buitenhuis scriba: ds. J.J. Verwey assessor: ds. P. Poortinga 4. Constituering van de vergadering 5. Vaststelling agenda 6. Vaststelling van de Acta van PS Fryslân van 25 mei 2011 7. Indeling in 4 commissies 8. Ingekomen stukken 8.1 Acta van de PS Gelderland 2011, 1 e, 2 e en 3 e zitting 8.2 Acta van de PS Zeeland, Noord-Brabant en Limburg 2011 8.3 Acta van de PS Holland Noord 2011, 1 e en 2 e zitting 8.4 Acta van de PS Utrecht 2011, 1 e en 2 e zitting 8.5 Brief van GS Harderwijk 11-06-2011 (antwoord op vraag PS Fryslân inzake huwelijk e.d.) 8.6 Van GS Harderwijk: Besluiten questiones Friesland (20 mei 2011) 7
Agenda 6 juni 2012 9. Rapporten 9.1 Quaestor van de PS 9.1.a Financieel jaaroverzicht 2011 + voordracht quotum 2012 + controle boeken 9.2 Deputaten ad art. 11 KO (hulpbehoevende kerken) 9.2.a 1. Financieel overzicht 2011 2. Steunaanvragen 2012 3. Vaststellen quotum 2012 4. Benoemingen 5. Nieuwe regeling voor steun hulpbehoevende kerken 6. Voorstellen van deputaten 9.2.b Controle boeken 9.3 Friese Zendingsdeputaten ad art. 24 KO (zending voor Kalimantan Barat) 9.3.a Rapport Friese Zendingsdeputaten + voordracht benoemingen 9.3.b Aanbieding financieel verslag 2011, begroting 2012, meerjarenbegroting 2011-2015 + voorstellen ter goedkeuring + vaststellen quota 2012 en 2013 9.3.c Jaarrekening 2011 9.3.d Begroting 2012 9.3.e Controle boeken 9.4 Deputaten ad art. 24 KO (zending voor Zuid-Afrika) 9.4.a Jaarrapportage 2011/2012 + voordracht benoemingen 9.4.b Financieel verslag Nederland 2011 9.4.c Financieel verslag Zuid-Afrika 2011 9.4.d Begroting Zuid-Afrika 2012 9.4.e 9.4.f Controle boeken Rapport Zendingsvisitatie in Kaapstad en Tshwane (Pretoria), Zuid-Afrika 2011 9.5 Deputaten ad art. 31 KO (appelzaken) 9.5.a Geen rapport, niet vergaderd 9.6 Deputaten ad art. 49 KO (kerkverband) 9.6.a Rapport 9.7 Deputaten Fryske Earetsjinsten (DFE) 9.7.a Rapport 2011-2012 Deputaatskip Fryske Earetsjinsten + voorstellen 9.7.b Verantwoording financiën DFE (bijlage 1) 9.7.c Brief ikerkommisje bij de Friese vertaling van Heidelberger Kategismus (bijlage 2) 9.7.d Kategismus of ûnderwiis yn e kristlike lear (Fryske tekst) 9.7.e Grut tsjerkegebed (Fryske tekst) 8
Agenda 6 juni 2012 10. Rapportering commissies 11. Rapport van de deputaat-curator van de Theologische Universiteit Kampen 12. Voorstellen en instructies 13. Benoemingen 14. Aanwijzing van de samenroepende kerk voor en de datum van de eerstvolgende PS Fryslân: Classis Leeuwarden, kerk Franeker-Sexbierum Vergadering PS op woensdag 5 juni 2013 om 16.30 uur Locatie: De Morgenster, Vrijheidsplein 1 te Leeuwarden 15. Persoonlijke rondvraag 16. Censuur naar art. 48 KO 17. Vaststellen kort verslag 18. Sluiting 9
10 Acta 6 juni 2012 Acta van de vergadering van de Particuliere Synode van de Gereformeerde Kerken in Fryslân - bijeen op woensdag 6 juni 2012 in De Morgenster, Vrijheidsplein 1 te Leeuwarden, aanvang 16.30 uur - Artikel 1 Opening De predikant van de samenroepende kerk van Siegerswoude-Frieschepalen, ds. G. Bruinsma, opent de vergadering. Hij leest Handelingen 8: 26 40 waarin het verhaal wordt verteld van Filippus en de Ethiopiër. Hij heeft deze tekst gekozen n.a.v. de belijdenissen op Pinksteren. Wat heeft Filippus verteld? De Ethiopiër is snel gedoopt. De man is door de tekst uit Jesaja geraakt en is een betrokken luisteraar. Het gaat over het verbond van Christus met de mensen. Wij mogen vandaag de resultaten zien: de verbondenheid met Christus. Hierna gaat ds. Bruinsma voor in gebed. Hij heet de aanwezigen welkom. Artikel 2 Onderzoek geloofsbrieven en tekenen presentielijsten De geloofsbrieven van Buitenpost, Drachten en Leeuwarden zijn in orde. De presentielijsten zijn getekend. Van classis Buitenpost zijn alle primi present. Van classis Drachten is i.p.v ds. P.T. Nap (wegens ziekte verhinderd) secundus ds. A.A.J. de Boer aanwezig. Van classis Leeuwarden is ds. P.J.C. Colijn (die een dochtertje heeft gekregen) vervangen door secundus ds. J.G. van der Hoeven. Primus br. A. Alkema is afwezig. Classis Buitenpost Classis Drachten Classis Leeuwarden Ds. M.E. Buitenhuis Ds. A.A.J. de Boer Ds. J.G. van der Hoeven Ds. M. de Meij Ds. G. Bruinsma Ds. J.J. Verwey Ds. R. Prins Ds. P. Poortinga Ds. J.D. van t Zand Br. K. Miedema Br. W.E. Jongsma Br. J. Kloosterman Br. A. Soldaat Br. S. Reiding Br. T. Peereboom Br. H.G. Ruiter Artikel 3 Verkiezing van het moderamen De verkiezing vindt plaats op voordracht van de classes. preses: ds. M.E. Buitenhuis (classis Buitenpost) scriba: ds. J.J. Verwey (classis Leeuwarden) assessor: ds. P. Poortinga (classis Drachten) De vergadering gaat akkoord met deze voordrachten. Artikel 4 Constituering van de vergadering De vergadering wordt geconstitueerd en ds. Bruinsma draagt de leiding over aan de preses, ds. M.E. Buitenhuis.
Acta 6 juni 2012 De preses heet ieder welkom, speciaal de gasten. Hij bedankt ds. Bruinsma voor de opening en de deputaat-secretaris voor de voorbereidende werkzaamheden. De volgende vertegenwoordigers van diverse deputaatschappen zijn aanwezig: - Deputaten ad art. 11 (hulpbehoevende kerken): J. Cuperus. - Deputaten ad art. 24 zending voor Kalimantan Barat: H. de Jong (voorzitter), J. Lawerman (penningmeester) en ds. J.Th. Jonkman (Hardenberg). - Deputaten ad art. 24 zending voor Zuid-Afrika: J. van der Vinne (secretaris) en D. de Jong (penningmeester). - Deputaten Fryske Earetsjinsten: ds. D. de Jong (voorzitter) en T. Miedema (secretaris). Artikel 5 Vaststelling agenda Er zijn geen toevoegingen. Artikel 6 Vaststelling van de Acta van PS Fryslân van 25 mei 2011 De Acta worden vastgesteld en door het moderamen ondertekend onder dank aan zr. Van der Wal. Artikel 7 Indeling commissies De vergadering wordt in vier groepen gesplitst om per groep een aantal agendapunten te bespreken in aanwezigheid van de deputaten. Bij de uitnodiging voor deze vergadering was een voorstel tot indeling gemaakt, zodat iedere groep zich goed kon voorbereiden op de te behandelen agendapunten. Na de bespreking in groepen wordt om 18.00 uur een broodmaaltijd geserveerd. Daarna wordt plenair vergaderd. Artikel 8 Ingekomen stukken Commissie 1 (gevormd door het moderamen) heeft de stukken doorgenomen. 8.1 8.4 Zr. C.M. van der Wal vertelt kort iets over de inhoud van de Acta van andere Particuliere Synodes met nadruk op zaken die opgevallen zijn. Van de 9 PS-sen hebben 4 de Acta gestuurd. 8.5 8.6 voor kennisgeving aangenomen. 11
Acta 6 juni 2012 Artikel 9 Rapporten 9.1 Quaestor van de PS 9.1.a Ds. De Boer meldt namens commissie 2 dat de quaestor voorstelt het quotum voor 2011 vast te stellen op 0,98 per ziel. Een verhoging met 3 cent vanwege de verplichtingen aan het Dep. Studentenpredikant Groningen. Bovendien is over de afgelopen vijf jaar het zielental fors gedaald met maar liefst 340 zielen. De vergadering gaat met het voorgestelde quotum akkoord. De boeken zijn gecontroleerd en in orde bevonden. Aan de quaestor br. G. Huijser wordt decharge verleend onder dankzegging voor het gedane werk. 9.2 Deputaten ad art.11 KO (hulpbehoevende kerken) Commissie 2 heeft onderstaande stukken besproken. Ds. De Boer doet verslag. Er zijn voor het jaar 2012 geen steunaanvragen ontvangen. De kerk van Wijnjewoude is samengegaan met de kerk Siegerswoude-Frieschepalen d.d. 13 november 2012. Het kerkgebouw is nog niet verkocht. Na verkoop is een terugbetalingsplicht ad 56.164,- aan dep. art. 11 afgesproken. 9.2.a 1. Financieel overzicht 2011: akkoord. 2. Steunaanvragen 2012: zijn er niet 3. Het quotum wordt vastgesteld en is nogmaals nihil, omdat er een ruime reserve aanwezig is. De PS gaat hier graag mee akkoord. 4. Br. A.C. Hoksbergen treedt af. Sinds 2003 heeft hij deel uitgemaakt van het deputaatschap. Hij krijgt eervol ontslag onder dank voor zijn werkzaamheden. De classis Leeuwarden heeft geen vervanger voorgesteld. Gevraagd wordt of nog een vervanger nodig is. De deputaten hebben er toch graag weer iemand bij. Dit is belangrijk i.v.m. het werkgebied: aandachtspunt in de buurt. Iedere classis heeft 2 leden afgevaardigd, waardoor er korte lijnen zijn. Soms zijn gezamenlijke adviezen nodig t.a.v. substantiële bedragen. Het moderamen wordt gemachtigd iemand te benoemen op voordracht van classis Leeuwarden. 5. De nieuwe regeling voor steun hulpbehoevende kerken geldt voor de jaren 2010 t/m 2014. 6. Voorstellen en adviezen deputaten: akkoord 9.2.b De boeken zijn gecontroleerd en in orde bevonden. Aan de penningmeester br. J. Spinder wordt decharge verleend onder dankzegging voor het door hem gedane werk. 12
Acta 6 juni 2012 9.3 Friese Zendingsdeputaten (FZD) ad art. 24 KO (zending voor Kalimantan Barat) Bij agendapunten 9.3 draagt de preses de leiding over aan de assessor ds. P. Poortinga. 9.3.a Commissie 4 heeft dit onderdeel voorbereid. De kerken op KalBar zijn zelfstandige kerken geworden. De financiële betrokkenheid van de Friese kerken wordt tot 2015 verder afgebouwd tot een niveau wat verantwoord wordt geacht. De PS gaat akkoord met de voorstellen van de Friese Zendingsdeputaten: 1. het werk van de deputaten goed te keuren 2. de deputaten, de broeders H. de Jong, J. Lawerman en F.L.T. Rots opnieuw te benoemen voor 1 jaar 9.3.b De PS gaat akkoord met de voorstellen, m.u.v. het eerste punt. Dit punt wordt onder voorbehoud vastgesteld. Decharge wordt verleend. 1. de jaarrekening 2011 vast te stellen en decharge te verlenen voor het gevoerde beleid 2. het quotum 2012 definitief vast te stellen op 23,18 per ziel 3. alvast goed te keuren dat het quotum voor 2013 met maximaal 1,5 % mag stijgen t.o.v. 2012 (het woord tenminste is vervangen door maximaal) 4. de begroting 2012 vast te stellen 5. het exploitatieresultaat 2011 toe te voegen aan de reserves Over de jaarrekening 2011 stelt ds. Buitenhuis een vraag. Van de Geref. Kerk te Damwoude is wegens opheffing een legaat (groot 17.153,-) binnengekomen. De FZD heeft dit bedrag besteed aan Litindo. Hierover is ds. Buitenhuis verbaasd. Hij was vanuit Noardburgum betrokken bij de opheffing van Damwoude. In de bijlage van de Acte van Opheffing staat hoe de gelden worden verdeeld. Damwoude had het legaat bedoeld voor zending Zuid- Afrika. De voorzitter van de FZD geeft aan dat het geld niet geoormerkt was, ook niet in de vooraankondiging. In de stukken is Zuid-Afrika niet genoemd. De penningmeester van FZD heeft een bedankbrief geschreven en heeft hierop geen reactie meer gekregen. Het misverstand is ontstaan doordat de gelden voor KalBar en Zuid-Afrika op hetzelfde rekeningnummer worden gestort. De FZD verdeelt het geld volgens afspraak. Er valt de deputaten niets te verwijten. Diverse meningen passeren de revue om tot een oplossing te komen. De assessor stelt voor dat de PS kennis neemt van het antwoord van de deputaten. Noardburgum kan richting deputaten actie ondernemen. Daar ligt de bewijslast. De jaarrekening 2011 wordt vanwege het voorgaande onder 13
Acta 6 juni 2012 9.3.c 9.3.d 9.3.e voorbehoud vastgesteld. Vanuit de vergadering wordt opgemerkt dat onder voorbehoud te wantrouwend klinkt. Hier is sprake van een misverstand. Jaarrekening 2011: akkoord onder voorbehoud. De preses neemt de leiding weer over. Begroting 2012: akkoord. De boeken zijn gecontroleerd en in orde bevonden. Aan de penningmeester br. J. Lawerman wordt decharge verleend onder dankzegging voor het door hem gedane werk. De preses bedankt de deputaten en in het bijzonder ds. Jonkman voor hun aanwezigheid en voor het werk voor de zending gedaan. Hierna verlaten zij de vergadering. 9.4 Deputaten ad art. 24 KO (zending voor Zuid-Afrika) Ds. De Meij is de spreekbuis van commissie 3 die dit onderdeel heeft besproken. 9.4.a Er gebeurt veel en mooi werk. De financiën staan er beter voor. Een visitatieteam heeft de kerken in Zuid-Afrika bezocht. Met de voorstellen genoemd in de jaarrapportage gaat de PS akkoord. Br. H. Jellema en ds. M.E. Buitenhuis worden opnieuw benoemd. D. de Jong treedt af als deputaat. Sinds 2002 is hij als penningmeester betrokken bij de zending voor Zuid-Afrika. Hem wordt eervol ontslag verleend. Als opvolger wordt Tj. van der Vaart voorgesteld. De vergadering stemt hiermee in. 9.4.b Financieel verslag Nederland 2011: akkoord. 9.4.c Financieel verslag Zuid-Afrika 2011: akkoord. 9.4 d Begroting Zuid-Afrika 2012: akkoord. 9.4.e De accountant heeft de boeken in orde bevonden. Aan de penningmeester br. D. de Jong wordt onder dankzegging decharge verleend. 9.4.f Van het rapport Zendingsvisitatie in Kaapstad en Tshwane (Pretoria) is kennis genomen. Tot slot wordt een dankwoord uitgesproken. Een speciaal woord van dank gaat uit naar br. D. de Jong, die aftreedt als deputaat. Hierna verlaten de deputaten de vergadering. 9.5 Deputaten ad art. 31 KO (appelzaken) 9.5.a Er is geen rapport, want de deputaten hebben niet vergaderd. 9.6 Deputaten ad art. 49 KO (kerkverband) 9.6.a Van de schriftelijke rapportage wordt kennis genomen. Sinds 14
Acta 6 juni 2012 de vorige rapportage op de PS 2011 hebben de deputaten geen werkzaamheden hoeven te doen ten bate van het provinciaal kerkverband. 9.7 Deputaten Fryske Earetsjinsten (DFE) 9.7.a Commissie 1 (het moderamen) heeft een gesprek gehad met de voorzitter en de secretaris van de DFE. Ds. Poortinga is de woordvoerder. De voorstellen in het rapport 2011 2012 van DFE worden besproken. Voorstel 1 is om aan de kerken opnieuw met klem te adviseren elk jaar tenminste één Friestalige dienst te beleggen. Het moderamen stelt aan de vergadering enkele toevoegingen voor: a. de deputaten sturen een berichtje naar de preekvoorzieners met een positief advies van de PS b. er is gesproken over Friese elementen in een Nederlandse dienst; voorstel is dat de deputaten dit bestuderen en de kerken hiermee dienen c. PS vraagt aan de deputaten onderzoek te doen bij Friese studenten aan de TUK. Bied een AFUK- cursus aan op kosten van de PS. ( 100,- pp per jaar) De cursus behelst zowel lezen als schrijven. In de marge is nog genoemd of in een beroepingsbrief kennis van de Friese taal kan worden gevraagd. Dit is geen eis, maar kan desgewenst als aandachtspunt dienen. De preses geeft de toevoegingen in bespreking. Gevraagd wordt of er mensen afhaken bij een Friestalige dienst. Ds. De Jong antwoordt dat de PS niets kan opleggen aan de kerken. Hij hecht er aan dit niet op te hangen aan liefhebberij van de deputaten. Het evangelie in het Fries komt vertrouwd over bij veel Friezen. Het geestelijke belang wordt niet altijd gepeild en heeft een pastorale invloed. Dit zien we vooral bij oudere mensen. Wel moet rekening worden gehouden met mensen die het Fries niet verstaan. Je zou ook iets regionaals kunnen doen. Over Friese elementen in de dienst geeft DFE aan dat gebruik gemaakt kan worden van ervaringen in andere kerken. (PKN, NG) De vergadering gaat akkoord met de toevoegingen evenals met de overige voorstellen van DFE. 9.7.b Verantwoording financiën DFE. Akkoord. 9.7.c Brief ikerkommisje bij de Friese vertaling van de Heidelberger Catechismus. Voor kennisgeving aangenomen. 9.7.d Kategismus of ûnderwiis yn e kristelike lear Nu breekt een officieel en feestelijk moment aan. De voorzitter van DFE, ds. D. de Jong, biedt aan de preses de Friese vertaling van de Heidelberger Catechismus aan. Eerst vertelt hij iets over 15
Acta 6 juni 2012 9.7.e de ontstaansgeschiedenis. DFE had al in 2010 een vertaling van de Heidelberger. Deze was gebaseerd op een in 1961 gepubliceerde Frysktalige versie van de hand van ds. Fedde Dijkstra. Op advies van de ikerkommisje zijn de vertalers van deze Heidelberger (ing. Tjibbele Miedema en ds. Jan J. Potsma) uitgegaan van de tekst in het gereformeerd kerkboek. De vertaling is opgesteld in eigentijds Fries. Het concept is geijkt door theologen en frisisten. De preses ds. Buitenhuis neemt in dankbaarheid deze vertaling in ontvangst en feliciteert de deputaten hartelijk met de afronding van dit project. In het exemplaar dat is aangeboden, staan ook alle bewijsteksten genoemd. De vertaling wordt vrijgegeven en komt op een goed moment. In 2013 is het 450 jaar geleden dat de Heidelberger Catechismus is ontstaan. Grut Tsjerkegebed De Generale Synode Harderwijk heeft een nieuw gebedsboek vrijgegeven. Ook daarvan is de tekst vertaald in het Fries, deze keer door br. Jitse Huisman uit Drachten. Aan het eind van de bespreking vertelt de voorzitter van DFE dat men nu begonnen is met de vertaling van de Dordtse leerregels, een grotere klus dan de vertaling van de Nederlânske Geloofsbelidenis en de Kategismus samen. Er zijn al veel liederen vertaald. Alles is te downloaden van de site van DFE. De preses bedankt de deputaten voor hun werk. Er zal een persbericht uitgaan over het aanbieden van de Kategismus en het Grut Tsjerkebed. (actie deputaatsecretaris) Hierna verlaten de deputaten de vergadering. Artikel 10 Rapportering commissies Deze werkwijze geeft een goede tijdsbesparing. Artikel 11 Rapport van de deputaat-curator van de Theologische Universiteit Kampen Ds. J.J. Verwey geeft een toelichting op zijn rapport. Sinds enige tijd is de positie van de curatoren veranderd. De curatoren hebben een beperkte, maar wel belangrijke taak: het bewaken van het confessionele en wetenschappelijke karakter van de TUK. De eigenlijke beslissingen vallen bij het College van Bestuur en de Raad van Toezicht. In het kleine Kampen gebeurt veel. De hete adem van de overheid wordt in de nek gevoeld. Eigenlijk is de TUK te klein. 16
In het blikveld van de overheid zijn er geen curatoren. De curatoren zijn aangesteld vanwege de band met de kerken. De TU in Apeldoorn geeft aan de taak van curatoren een andere invulling. Daar zijn curatoren betrokken bij de toelating van studenten. Zij kunnen peilen of de jongeren geestelijk geschikt zijn voor de theologische studie met het oog op het predikantschap. De GS heeft gezegd hoe de uitstraling van de TUK breder kan zijn. Hoe is de visie over 10 jaar? De overheid vraagt meer output via de Wet op het Hoger Onderwijs. Daarom is samenwerking nodig met andere universiteiten. Er zijn contacten geweest. Apeldoorn is het eerst in beeld als natuurlijk partner, maar houdt dit wat af. Er zijn duidelijke cultuurverschillen tussen Kampen en Apeldoorn. Omdat Kampen niet alleen een predikantenopleiding, maar ook een wetenschappelijke opleiding is, komt steeds meer de noodzaak van internationalisering naar voren. Een gedeelte van het programma moet dan in het Engels worden aangeboden. Dit vraagt veel inzet en mankracht. De plannen zijn groot, maar de vraag is of alles is te behappen. De eisen van de overheid hebben niets te maken met de subsidie. Opmerking vanuit de vergadering: als de TUK wil groeien, moeten we de mogelijkheden verkennen, ook als Apeldoorn niet meewerkt. Tenslotte bedankt de preses ds. Verwey voor zijn rapport en de toelichting. Artikel l2 Voorstellen en instructies Er zijn geen voorstellen en instructies. Acta 6 juni 2012 Artikel 13 Benoemingen zie lijst De benoemingen vinden plaats op voordracht van de classes. De PS gaat akkoord met de voordrachten. 17
Acta 6 juni 2012 Particuliere Synode Fryslân 2012 Naamlijst voordrachten ter benoeming ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- B = classis Buitenpost, D = classis Drachten, L = classis Leeuwarden Deputaten ad art. 11 KO (hulpbehoevende kerken) Primi: B br. J. Cuperus, Akkelei 2, 9285 KA Buitenpost, 0511-543699 br. A. IJbema, Molenstraat 20, 9285 PB Buitenpost, 0511-542468 D br. G.P. Wolting, De Lanen 14, 9204 WC Drachten, 0512-517205 br. J. Spinder, Weverswal 31, 9243 JM Bakkeveen, 0516-542456 L br. K.M. Marinus, Surinamesingel 21, 8442 KD Heerenveen, 0513-621606 br. W. Broersma, Bruorren Halbertsmastrjitte 15, 8802 ZW Franeker, 0517-395132 Secundi: B br. R. de Haan, Harddraversdijk 5, 9201 XA Dokkum, 0519-295906 D br. A. Dijkstra, Waterlelie 149, 9207 AZ Drachten, 0512-545757 L br. J. Kloosterman, Noorderkade 9, 8861 HJ Harlingen, 0517-415078 Deputaten ad art. 22 (diaconale zaken) Leeg deputaatschap, blijft formeel bestaan, geen benoemingen Deputaten ad art. 24 KO (zending) Voor zending in Kalimantan-Barat br. H. de Jong (voorzitter), Kurt Schwittersstraat 45, 9204 KZ Drachten, 06-22499869 br. J. Lawerman (penningmeester), Bildtstraat 24, 8861 SN Harlingen, 0517-430922 br. F.L.T. Rots, Ropta 19, 9202 KC Drachten, 0512-518055 Voor zending in Zuid-Afrika br. Tj.v. d. Vaart (penningmeester), Skoalleane 2A, 9247 CS Ureterp, 0512-301853 br. H. Jellema (voorzitter), Grasland 3, 9205 EA Drachten, 0512-302440 ds. M.E. Buitenhuis, Kolfbaan 15, 9251 AB Burgum, 0511-401888 Deputaten ad art. 31 KO (appelzaken) Primi: B br. J. Debreczeny, Doniaweg 35, 9104 GH Damwoude, 0511-423774 mr. E. van der Sluis, Bernhardlaan 8, 9285 TT Buitenpost, 06-51324443 D ds. P. Poortinga, (samenroeper), Fluessen 12, 9204 HP Drachten, 0512-355801 mr. G. Mulder, Kurt Schwittersstraat 19, 9204 KZ Drachten, 0512-350991 L mr. D.van Dijk, Eendenkooi 36, 8446 RD Heerenveen, 0513-615236 dr. J.E. Greving, Harlingerstraatweg 16, 8916 BC Leeuwarden, 058-2136547 br. A. Prins, Fedde Schurerwei 23, 8915 DL Leeuwarden, 058-2135070 Secundus: B vacature D br. P. Dijkstra, Morra 123, 9204 KV Drachten, 0512-510565 L ds. P.J.C Colijn, Taniaburg 118, 8926 LZ Leeuwarden, 059-2895753 Deputaten ad art. 49 KO (kerkverband) Primi: B ds. R. Prins, De Achtkant 18, 9285 VG Buitenpost, 0511-542205 D ds. T.P. Nap, Martena 4, 9201 KB Drachten, 0512-518343 L ds. J.J. Verwey, Jentsjemar 2, (samenroeper), 8939 CL Leeuwarden, 058-2890356 Secundi: B ds. K.D. Smit, Bonifatiuspolder 80, 9103 PR Dokkum, 0519-222145 D ds. J.H. Tempelman, Reinder de Vriessingel 30, 9219 RP Opeinde, 0512-370399 L ds. P. Groen, Rotstergaastweg 32a, 8452 LA Nieuweschoot, 0513-844643 Tertiï: B ds. M.E. Buitenhuis, Kolfbaan 15, 9251AB Burgum, 0511-401888 D ds. A.A.J. de Boer, Wine 27, 9247 BG Ureterp, 0512-303229 L ds. P.J.C. Colijn, Taniaburg 118, 8926 LZ Leeuwarden, 058-2895753 18
Acta 6 juni 2012 Deputaten Fryske Earetsjinsten (DFE) Ds. D. de Jong, Marleseweg 17, 7683 PH Den Ham, 0546-750240 (voorzitter) Br. T. Miedema, Thorbeckestrjitte 22, 8801 AS Franeker, 0517-391163 (secretaris) Br. M. Holwerda, Foarstrjitte 20, 9171 LV Blije, 0519-561575 (2 e secretaris) Br. S. Alkema, Hearrewei 8, 9073 GA Marrum, 0518-411378 Ds. K.D. Smit, Bonifatiuspolder 80, 9103 PR Dokkum, 0519-222145 Ds. G. Bruinsma, t Paed 3, 9249 NM Frieschepalen, 0512-300633 Ds. J.J. Poutsma, Jan Provostlaan 61, 3723 RC Bilthoven, 030-2288123 Ds. S. Cnossen, Koekoeksrop 32, 9247 GE Ureterp, 0512-303536 (nestor) Quaestor van de PS Primus: br. G. Huijser, De Zwarte Molen 3, 8862 RK Harlingen, 0517-412450 Secundus: br. R.G. Dijksterhuis, Ophuijstraweg 10, 9114 RD Driesum, 0511-425512 Deputaat-secretaris Primus: zr. C.M. van der Wal, Van Harinxmaplein 70, 8931 DM Leeuwarden, 058-2881683 Secundus: br. G. Hup, Groningerstraatweg 192, 8921 TX Leeuwarden, 058-2667069 Archiefbewarende kerk Controle boeken ad art. 11KO Controle boeken quaestor Controle archief Controle zendingsarchief Adres PS Fryslân E-mailadres PS Fryslân de kerk van Harlingen de kerk van Ureterp de kerk van Franeker-Sexbierum de kerk van Franeker-Sexbierum de kerk van Siegerswoude-Frieschepalen mw. C.M. van der Wal van Harinxmaplein 70 8931 DM Leeuwarden tel. 058-2881683 e-mail inavanderwal@telfort.nl psfryslan@gkv.nl 19
Artikel 14 Aanwijzing van de samenroepende kerk voor en de datum van de eerstvolgende PS Fryslân Classis Leeuwarden, kerk Franeker-Sexbierum op woensdag 5 juni 2013 om 16.30 uur. Locatie: De Morgenster, Vrijheidsplein 1 te Leeuwarden. Artikel 15 Persoonlijke rondvraag Hiervan wordt geen gebruik gemaakt. Artikel 16 Censuur naar art. 48 KO Censuur hoeft niet te worden geoefend. Artikel 17 Vaststellen kort verslag Het kort verslag wordt toevertrouwd aan zr. Van der Wal. Het moderamen stelt zich verantwoordelijk. Artikel 18 Sluiting Ds. Buitenhuis laat Psalm 147: 1 en 4 zingen en eindigt met dankgebed. De preses sluit hierna de vergadering en wenst ieder wel thuis. Aldus goedgekeurd door het moderamen van de PS op 6 juni 2012. Ds. M.E. Buitenhuis, preses Ds. J.J. Verwey, scriba Ds. P. Poortinga, assessor Zr. C.M. van der Wal, deputaat-secretaris Aldus goedgekeurd en vastgesteld door de PS Fryslân in de vergadering van 5 juni 2013. Preses Scriba Assessor Deputaat-secretaris Acta 6 juni 2012 20
Korte impressie van de PS 6 juni 2012 Korte impressie van de Particuliere Synode (PS) Fryslân op 6 juni 2012 In groepen uiteen Van alle kanten werd koers gezet naar Leeuwarden door afgevaardigden van de drie classes. Ook leden van verschillende deputaatschappen waren weer vertegenwoordigd op de PS, die jaarlijks vergadert. Om 16.30 uur werden de deelnemers verwacht. Na de officiële opening van de vergadering namens de samenroepende kerk Siegerswoude-Frieschepalen door ds. G. Bruinsma, droeg hij de leiding over aan de preses ds. M.E. Buitenhuis. Nadat de Acta (notulen) waren vastgesteld, gingen de aanwezigen in vier groepen uiteen. Iedere groep is samengesteld uit een aantal afgevaardigden en een aantal deputaten. Elke groep bespreekt naar aanleiding van de rapporten een onderdeel van de agenda. Er zijn rapporten van de penningmeester van de PS, hulpbehoevende kerken, zending Kalimantan Barat en Zuid-Afrika en Friese Erediensten. Tot 18.00 uur kregen de groepen tijd voor de gedachtewisseling. Daarna volgde een gezamenlijke broodmaaltijd. Het weer was zo opgeknapt, dat ieder ook nog even in het zonnetje een luchtje kon scheppen. Plenair Maar dan weer aan de slag, nu weer samen. Om de beurt rapporteert iedere groep. De PS neemt beslissingen, verleent decharge aan de penningmeesters en stelt de quota vast. De penningmeester van de PS heeft aangegeven dat het bedrag iets omhoog moet omdat de PS een bijdrage geeft voor het studentenpastoraat in Groningen. De deputaten van art. 11 (hulpbehoevende kerken) hebben goed nieuws. Er zijn geen steunaanvragen binnengekomen en er hoeft geen quotum te worden betaald door de kerken. Over de zending in Kalimantan Barat wordt verteld dat de kerken daar zelfstandig zijn geworden. De financiële betrokkenheid van de Friese kerken wordt tot 2015 verder afgebouwd tot een niveau wat verantwoord wordt geacht. Het tweede zendingsgebied is Zuid-Afrika. Er gebeurt veel en mooi werk en financieel gaat het daar wat beter. Er ligt een uitgebreid rapport op tafel over de zendingsvisitatie in Kaapstad en Tshwane (Pretotia). T.a.v. Zuid-Aftrika wordt samengewerkt met drie classes uit de provincie Groningen. 21
Friese vertalingen Daarna volgt een feestelijk moment. De voorzitter van het deputaatschap Friese Erediensten (Deputaatskip Fryske Earetsjinsten), ds. D. de Jong, biedt namelijk aan de preses de Friese vertaling van de Heidelberger Catechismus aan: Kategismus of ûnderwiis yn e kristelike lear. De tekst is in eigentijds Fries en is afgeleid van de catechismus in het gereformeerd kerkboek. De preses neemt in dankbaarheid de vertaling in ontvangst en feliciteert de deputaten met de afronding van dit werk. Ook wordt nog de Friese vertaling aangeboden van het door de GS Harderwijk vrijgegeven nieuw gebedsboek: Grut Tsjerkegebed. Beide vertalingen worden door de PS vrijgegeven. Iedere kerk kan deze downloaden. DFE zou graag zien dat de kerken tenminste één maal per jaar een Friese dienst beleggen. Er is voldoende materiaal beschikbaar. Theologische Universiteit Nadat alle deputaten vertrokken zijn staat het rapport van ds. J.J. Verwey nog op de agenda. Hij is deputaat-curator van de TUK. Aan de TU worden hoge eisen gesteld. De overheid vraagt meer output via de Wet op het Hoger Onderwijs. Daarom is samenwerking nodig met andere universiteiten. Steeds meer komt internationalisering naar voren. Een gedeelte van het programma moet in het Engels worden aangeboden. Dit vraagt veel inzet en mankracht. Tenslotte worden nog enkele afspraken gemaakt. Na het zingen van Psalm 147: 1 en 4 gaat de preses voor in gebed en sluit de vergadering. Ina van der Wal, deputaat-secretaris PS Fryslân Korte impressie van de PS 6 juni 2012 22
Lijst afgevaardigden PARTICULIERE SYNODE FRYSLAN 2011 Lijst afgevaardigden ----------------------------------------------------------------------------------- Classis Buitenpost primi: ds. M.E. Buitenhuis Kolfbaan 15 9521 AB Burgum 0511-401888 ds. M. de Meij Tillewei 10 9289 HC Drogeham 0512-331316 ds. R. Prins De Achtkant 18 9285 VG Buitenpost 0511-542205 br. K. Miedema Tolhuis 39 9291 JZ Kollum 0511-453051 br. A. Soldaat De Loanen 16 9133 MN Anjum 0519-720304 sec.: br. P.G. Bakker Michielsreed 1 9233 LE Boelenslaan 0512-341466 br. R. van der Molen Lytse wei 26 b 9289 LB Drogeham 0512-332844 br. H. Westerik Mounewei 28 9286 EK Twijzel 0511-544782 Classis Drachten primi: ds. G. Bruinsma t Paed 3 9249 NM Frieschepalen 0512-300633 ds. T.P. Nap Martena 4 9202 KB Drachten 0512-518343 ds. P. Poortinga Fluessen 12 9204 HP Drachten 0512-355801 br. H.G.Ruiter Leppa 6 9204 JE Drachten 0512-537920 br. W.E. Jongsma Kommisjewei 12 9217 RN Nijega 0512-370062 br. S. Reiding t Paed 5 9249 NM Frieschepalen 0512-302584 sec.: ds. A.A.J. de Boer Wine 27 9247 BG Ureterp 0512-303229 ds. K.F. Dwarshuis Paradijske 40-6 9201 GA Drachten 0512-775382 br. H. Vegter Houtzaagmolen 28 9203 VD Drachten 0512-512145 br. IJ. Wielstra Lisdodde 13 9207 AR Drachten 0512-511898 Classis Leeuwarden primi: ds. J.J. Verwey Jentsjemar 2 8939 CL Leeuwarden 058-2890356 ds.p.j.c. Colijn Taniaburg 118 8926 LZ Leeuwarden 058-2895753 ds. J.D. van t Zand Kapelaan Jansenstrjitte 21 8603 EM Sneek 06-29537496 br. A. Alkema De Túnwei 1 9073 GH Marrum 0518-411588 br. J. Kloosterman Noorderkade 9 8861 HJ Harlingen 0517-415078 br. T. Peereboom W.A. Nijenhuisweg 35 8455 JT Heerenveen 0513-541849 sec.: ds. J.G. van der Hoeven Marnehiem 54 8862 RD Harlingen 0517-431108 br. H. Bouma Alma Tademaweg 54 8442 JX Heerenveen 0513-625774 br. L.Vernhout Tsjibbe Geertswei 72 8915 HL Leeuwarden 058-2151336 br. E. de Vries Begoniastraat 54 8922 EH Leeuwarden 058-8432488 23
24
Brief GS Harderwijk 11 juni 2011 inzake vraag van de PS over huwelijk, samenlevingsvormen en huwelijkssluiting Generale Synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland Harderwijk 2011 Aan de PS Fryslân t.a.v. mevrouw. C.M. van der Wal Van Harinxmaplein 70 8931 DM LEEUWARDEN Postadres: Postbus 770 3800 AT Amersfoort Bezoekadres: Petrakerk Busken Huetlaan 2 3842CS Harderwijk Telefoon: 06 31 68 47 29 E-mail: synode@gkv.nl Internet: www.gkv.nl Harderwijk, 11 juni 2011 Betreft: uw vraag inzake huwelijk, samenlevingsvormen en huwelijkssluiting Kenmerk: 36-V-4-110520 en 81-V-1-110520 Weleerwaarde en eerwaarde heren en broeders, In uw brieven d.d. 23 december 2010, met agendanummer 36-V-4 en 81-V-1, wendde u zich tot de Generale Synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland Harderwijk 2011 met uw vraag inzake huwelijk, samenlevingsvormen en huwelijkssluiting. De synode heeft deze brieven behandeld en hierover een besluit genomen. Het besluit vindt u als bijlage bij deze brief. Wij vertrouwen erop u met deze informatie van dienst te zijn geweest. Met hartelijke broedergroet, namens de generale synode, K.Y. Mollema scriba 2 Bijlage: besluiten Quaestiones Friesland 25
Besluiten quaestiones Friesland (20 mei 2011) Generale Synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland Harderwijk 2011 Besluiten quaestiones Friesland (20 mei 2011) Artikel Verzoeken PS-Friesland inzake huwelijk, samenlevingsvormen en huwelijkssluiting Materiaal: 1. twee verzoeken van de PS Friesland inzake huwelijk, samenlevingsvormen en huwelijkssluiting. De PS verzoekt om een uitspraak of en zo ja welke vormen van samenleven, die publiek en juridisch vastgelegd zijn, in de kerk erkend kunnen worden op basis van welke criteria. Als tweede verzoekt de PS Friesland te overwegen of het wenselijk en mogelijk is de huwelijkssluiting weer in de kerk terug te halen, zodat het onderscheid tussen het Bijbelse huwelijk en hoe de overheid dit in het burgerlijk huwelijk wettelijk geregeld heeft niet meer gemaakt hoeft te worden en de situatie weer helder is: trouwen = in de kerk een verbond aangaan ; 2. rapport van de commissie Overijssel. Besluit 1: aan deputaten Relatie Kerk en Overheid samen met de Raad van Advies inzake huwelijk en echtscheiding opdracht te geven aan de volgende generale synode advies uit te brengen hoe je als kerken omgaat met de verschillende samenlevingsvormen van man en vrouw die publiek en juridisch vastgelegd zijn en of en hoe die samenlevingsvormen kunnen voldoen aan wat in de Bijbel staat over het huwelijk. Gronden: 1. terecht merkt de PS Friesland in de toelichting bij haar voorstel op dat het burgerlijk huwelijk als door de overheid geregelde samenlevingsvorm naast andere min of meer juridisch geregelde vormen van samenleven staat; 2. het is wijs dat de kerken zich ertoe zetten het huwelijk als instelling van God af te grenzen tegen de veelheid van samenlevingsvormen, waarbij de kerken zich niet afhankelijk opstellen tegenover het steeds verder uitgeholde wettelijk vastgelegde burgerlijk huwelijk; 3. het is wenselijk om in de huidige samenleving te zoeken naar nieuwe wegen en mogelijkheden om het huwelijk, zoals de Bijbel er over spreekt, in de kerkelijke gemeente te verankeren en de christelijke huwelijksmoraal te versterken. Besluit 2: aan het tweede verzoek van de PS Friesland niet te voldoen. Gronden: 1. het verzoek impliceert revisie van de uitspraak van de GS Zuidhorn 2002-2003, Acta art. 195 besluit 2 en 3; 2. de gronden bij het besluit van de GS Zuidhorn zijn door de PS Friesland niet overtuigend weerlegd: a. het publieke karakter van het huwelijk wordt niet bestreden; 26
Besluiten quaestiones Friesland (20 mei 2011) Generale Synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland Harderwijk 2011 b. niet aangetoond wordt dat wanneer kerken huwelijken mogen voltrekken dat een krachtiger appel op de overheid is dan tot nu toe; c. vermenging van kerk en staat op het terrein van het huwelijk is in het voorstel van de PS onvermijdelijk, is echter ook onwenselijk; d. de overheid biedt de kerken nog steeds de ruimte om het huwelijk naar bijbelse maatstaven in te vullen; 3. het huwelijk dient vanwege zijn publieke karakter een grondslag te hebben in de burgerlijke wetgeving; 4. bewaking van de civielrechtelijke gevolgen van het huwelijk is een taak van de overheid; 5. erkenning door de overheid van de kerk als huwelijkssluitende instantie op welke manier ook brengt het risico mee dat diezelfde overheid zich mengt in kerkelijke besluitvorming betreffende het huwelijk. 27
28
Rapport quaestor PS Fryslân 29
Rapport deputaten ad art. 11 KO (hulpbehoevende kerken) Deputaten art. 11 KO van de Particuliere Synode Fryslân Aan de Particuliere Synode van Fryslân van de Gereformeerde kerken in Fryslân bijeen te komen op DV 6 juni 2012 Bakkeveen, 19 april 2012 Weleerwaarde en eerwaarde broeders, Hierbij treft U aan: 1. Financieel overzicht 2011 2. Steunaanvragen 2012 3. Quotum 4. Benoemingen 5. Rapport herziening steun hulpbehoevende kerken 6. Voorstellen deputaten 1 Financieel overzicht 2011 Saldo 01-01-2011 75.472 Ontvangsten: - Quota 2011 0 - Rente (in 2012 is nog 953,- mbt 2011 ontvangen) 837 837 76.309 Uitgaven: - Steunverlening 2011 0 - Terugbetaling aan kerken cf. besluit PS 2011 50.964 - Kosten 92 51.056 Saldo 31-12-2011 25.253 Toelichting financieel overzicht Terugbetaling aan kerken cf. besluit PS 2011 50.964. Conform, het voorstel van Dep. Art. 11 en het besluit van de PS op 25 mei 2011 is er een terugbetaling geweest aan alle kerken zodat resterende financiële reserve van Deputaten art. 11 rond een niveau van 25.000,- zou komen. 2 Steunaanvragen 2012 Er zijn voor het jaar 2012 geen steunaanvragen ontvangen. Zoals uit een overeenkomst en notariële akte van het samengaan van de kerken van Wijnjewoude en Siegerswoude-Frieschepalen d.d. 13 november 2010 blijkt heeft de kerk van Siegerswoude-Frieschepalen de terugbetalingsplicht van de door Wijnjewoude ontvangen steun in het lopende jaar en de vier voorgaande jaren ad 56.164,- volledig overgenomen. Deze terugbetaling zal plaatsvinden zodra het kerkgebouw van Wijnjewoude verkocht zal zijn. Deputaten hebben volledige inzage gehad in de onderliggende stukken en zijn bij de uitwerking en formulering nauwgezet betrokken geweest en hebben deze geaccordeerd. Het kerkgebouw is per 1 april 2012 nog niet verkocht. Ter vergelijking is tevens de steunverlening van de afgelopen 5 jaren opgenomen. 30
Rapport deputaten ad art. 11 KO (hulpbehoevende kerken) Kerk 2012 2011 2010 2009 2008 2007 Sneek-Koudum -/- 1.760 Ferwert-Hallum 11.100 Wijnjewoude - - 14.805 13.936 10.260 10.260 Totaal - - 14.805 13.936 10.260 19.600 3 Quotum Door de PS van 2005 is vastgesteld dat de eerste jaren uitgegaan moet worden van een quotum van 6,50 per ziel, maar dat gelet op de beschikbare reserve, er voor de komende vier jaren een korting zal worden toegepast van 3,00. In verband met de financiële positie is in 2009 besloten over dat jaar geen quotum te heffen en het overschot van 123.726 terug te betalen aan de kerken. De financiële reserve per 31 december 2009 bedroeg 75.472. Gezien de financiële positie is er besloten om voor het jaar 2010 en 2011 geen quotum te heffen. Deputaten hebben in 2011 voorgesteld de reserve ultimo 2011 te stellen op 25.000,- en het surplus terug te betalen aan de kerken; dit voorstel is door de PS van mei 2011 gevolgd zodat er in de tweede helft van 2011 weer een terugbetaling plaatsgevonden heeft aan de kerken. Deputaten stellen voor ook voor 2012 geen quotum te heffen. Ook voor de komende jaren zal naar verwachting geen bijdrage van de kerken behoeven te worden gevraagd. 4 Benoemingen In 2011 is voorzien in de vacatures die ontstaan zijn door het aftreden van de broeders S. Jonker en K. Oosterheert; de vacatures zijn ingevuld door de heren G.P. Wolting (classis Drachten) en W. Broersma (classis Leeuwarden). De broeders J. Cuperus en A. IJbema zijn in 2011 opnieuw voor een periode van drie jaar benoemd. De heer Hoksbergen is aftredend en niet herbenoembaar. 5 Nieuwe regeling voor steun hulpbehoevende kerken Deze nieuwe regeling is door de PS van 2 juni 2010 vastgesteld en goedgekeurd; deze regeling geldt voor de jaren 2010 t/m 2014. 6 Voorstellen van deputaten Wij stellen u voor: 1. het financieel overzicht 2011 goed te keuren 2. over 2012 geen quotum te heffen 3. te voorzien in de vacature die ontstaat door het aftreden van de heer Hoksbergen Met broedergroeten, namens deputaten, J. Cuperus J.Spinder Voorzitter quaestor 31
Rapport Ureterp inzake art. 11 KO Aan: Particuliere Synode Fryslân Weleerwaarde en eerwaarde broeders, Daartoe aangewezen door de PS deel ik u, namens de kerkenraad van Ureterp mee, dat de boeken ad. Artikel 11 KO bij de quaestor zijn gecontroleerd door twee leden van de kerkelijke gemeente van Ureterp n.l. br. D. Wagenaar en br. J. Hovius. Genoemde broeders hebben op de kerkenraadsvergadering van 2 april 2012 meegedeeld dat de boeken in goede orde zijn bevonden. Namens de kerkenraad van Ureterp mag ik u dan ook verzoeken aan de quaestor decharge te verlenen over het afgelopen jaar ( 2011) onder dankzegging voor het door hem gedane werk. Met zustergroet, Namens de Raad van de Gereformeerde Kerk te Ureterp, A.M. Hovius-van der Maar (secretaresse) 32
Rapport Friese Zendingsdeputaten (FZD) ad art. 24 KO inzake Kalimantan Barat Rapport Friese Zendingsdeputaten. Aan de PS Fryslân 2011 Geachte Broeders en Zuster, Hierbij ontvangt u van de Friese Zendingsdeputaten de rapportage over de werkzaamheden in de periode mei 2011 tot en met april 2012. Samenstelling van het deputaatschap De PS Fryslân 2010 heeft de volgende deputaten benoemd: Broeders H.de Jong (voorzitter), F.L.T. Rots (secretaris), J. Lawerman (penningmeester), Periode mei 2011 t/m april 2012 De Friese Zendingsdeputaten hebben het afgelopen jaar 6.X vergadert. Diverse onderwerpen hebben de aandacht gehad: - Scholen ATR/STR, SMP, - Evangelisatie - Gebouwen - Financiën - Emeritering - Pensioenen - Kontakten met verschillende organisaties in Nederland. Per mei 2011 is het deputaatschap terug gebracht tot 3 leden en 1 adviseur. Zoals in het de vorige rapportage is aangegeven is er in februari 2011 een bezoek gebracht aan de broederschap op Kalimantan Barat. Dit bezoek stond in het teken van afscheid nemen. De kerken op KalBar zijn zelfstandige kerken geworden. Ze geeft er blijk van dat ze in staat zijn zichzelf te regeren. Ook evangelisatie wordt door de broederschap voortvarend ter hand genomen. Op het terrein van zelf voorziening worden er stappen in de goede richting gemaakt. Zoals in eerdere jaren is gerapporteerd wordt de financiële betrokkenheid van de Friese kerken tot 2015 verder afgebouwd tot een niveau wat verantwoordt wordt geacht. Na 2015 ontstaat er dan een situatie van hulpbehoevende kerken op afstand. De kerken op KalBar zijn in de afgelopen periode getroffen door een sterfgeval in de leiding van de gemeenschap. Br. Klemens Sabuna werd door de Here ontheven van zijn aardse taak. Broeder Klemens was directeur van de theologische opleiding. Hij is 48 jaar geworden. In 2011 hebben een tweetal broeders van KalBar onze Generale Synode bezocht. De twee predikanten met de meeste dienstjaren, de brs. Amien D. en Lasen S. zijn door de Gemeenschap aangewezen als afgevaardigden. Aangezien deze broeders alleen het Bahasa Indonesia beheersen was er altijd een tolk nodig. 33
Rapport Friese Zendingsdeputaten (FZD) ad art. 24 KO inzake Kalimantan Barat Een tweetal jonge broeders hebben een door IRTT georganiseerde cursus bezocht. Deze jonge broeders beheersen de Engelse taal in voldoende mate om de in het Engels gegeven cursus te kunnen volgen. Onze adviseur ds. J.Th. Jonkman gaat per januari 2015 met emeritaat DV. Naar de mening van uw deputaten is er op dat moment geen noodzaak om het deputaatschap FZD nog langer in stand te houden. De zilveren koorde die er dan noch is met KalBar kan worden overgedragen aan het deputaatschap ZHT. Deze zal de Overijsselse zendingsdeputaten vragen de praktische uitvoering ter hand te nemen. Tenslotte, We zien dat onze goede God het werk in 1951 door mensen op Kalimantan Barat begonnen, heeft willen zegenen. Er is een gemeenschap van mensen gegroeid die hun Verlosser hebben leren kennen. Een gemeenschap waarin Sola Vide, Sola Scriptura en Sola Gratia vast verankerd is. En daarom: Soli Deo Gloria. Voorstel aan de PS Fryslân 2011: 1. Het werk van de zendingsdeputaten goed te keuren. 2. De deputaten, de broeders H de Jong, J. Lawerman en F.L.T. Rots opnieuw te benoemen voor 1 jaar. Namens de Friese Zendingsdeputaten: H.de Jong, voorzitter F.L.T. Rots, secretaris. Bijlage: Lijst van gebruikte afkortingen FZD GGRI KB / KalBar SMP ATR ZHT DVN BBK OZD Friese Zendingsdeputaten Gereja Gereja Reformasi di Indonesia (Gereformeerde Kerken in Indonesië) Kalimantan Barat (kortweg: KalBar) Middelbare opleiding voor voortgezet onderwijs (MAVO) Theologische opleiding Zending, Hulpverlening en Training De Verre Naasten Betrekkingen Buitenlands Kerken Overijsselse Zendings Deputaten 34
Friese Zendingsdeputaten Aan de P.S. Fryslân Harlingen, 29 maart 2012 Onderwerp: Financieel verslag 2011 Begroting 2012 Aanbieding financieel verslag 2011 en begroting 2012 Geachte broeders en zuster, De Friese Zendingsdeputaten hebben het genoegen u hierbij het financieel verslag van de arbeid van de zending over het jaar 2011 en de begroting voor 2012 aan te bieden. De stukken zijn daar waar nodig van toelichtingen voorzien, om u een zo helder mogelijk inzicht te verschaffen over de gang van zaken op financieel gebied. Mocht u nog vragen hebben of suggesties willen doen dan vernemen we dit graag van u. Ten aanzien van de stukken nog het volgende ter toelichting: Jaarrekening 2011 De jaarrekening sluit met een positief exploitatieresultaat van 3292,00 ten opzichte van de begroting. * budgetfinanciering: In 2011 is zeker vooruitgang geboekt in het aanleveren van een deugdelijke financiële rapportage door de verschillende kasbeheerders. Eind 2011 zijn alle kwartaalbudgetten voor 2011 overgemaakt * legaat Damwoude Van de Geref. Kerk in Damwoude is wegens opheffing een legaat groot 17.153,00 binnengekomen. De FZD hebben gemeend dit bedrag door te betalen aan Litindo conform het besluit van de PS 2011 (6. Alvast goed te keuren dat voor de komende jaren eventuele incidentele baten ten goede worden gebracht aan het werk van Litindo.) De FZD stellen voor om het exploitatieresultaat 2011 toe te voegen aan de reserves 35
Aanbieding financieel verslag 2011 en begroting 2012 Begroting 2012 In de begroting voor 2012 is uitgegaan van 23,18 per ziel. Dit conform de in 2010 door de PS verleende goedkeuring om het quotum voor 2012 ten opzichte van dat van 2011 met ten minste 1,5 % te laten stijgen ten behoeve van de verhoging van de bijdrage voor het zendingswerk in Zuid-Afrika. Het dalen van het zielenaantal van de Gereformeerde Kerken in Fryslân gaat door. Deze daling blijft binnen de door de FZD gemaakte raming van het zielenaantal in de meerjarenbegroting 2011-2015. Het zendingswerk in Zuid-Afrika kan in 2011 rekenen op 100.969,00. Dit is in 2012 een verhoging van 2346,00 t.o.v. 2011. Binnen de huidige afspraken komt de achteruitgang in inkomsten volledig ten laste van het zendingswerk op Kalimantan Barat. Gezegd moet worden dat het zendingswerk op Kalbar in 2012 hier niet onder zal lijden; immers er zijn nog reserves Kalimantan-Barat en deze zullen ingebracht worden. Meerjarenbegroting 2011-2015 De meerjarenbegroting, ingediend en goedgekeurd op de PS van 2011, behoeft geen wijzigingen te ondergaan Samenvattend bevelen wij u aan om het volgende te besluiten: 1. De jaarrekening 2011 vast te stellen (op basis van het verslag van de kascontrolecommissie) en decharge te verlenen voor het gevoerde beleid. 2. Het quotum 2012 definitief vast te stellen op een bedrag van 23,18 per ziel. 3. Alvast goed te keuren dat het quotum voor 2013 met tenminste 1,5% mag stijgen t.o.v. 2012. 4. De begroting 2012 vast te stellen 5. Het exploitatieresultaat 2011 toe te voegen aan de reserves. Wij bidden u de zegen van de Here toe bij al uw arbeid en bevelen het werk van de zending in het bijzonder bij u aan. Met hartelijke groet, Namens de Friese Zendingsdeputaten, H. de Jong, voorzitter J. Lawerman, penningmeester 36
Totaal passivazijde 73.480 106.930 Bespreking van het exploitatieresultaat Jaarrekening 2011 FZD Samenvatting van de exploitatieresultaten De exploitatierekeningen over 2011 en 2010 kunnen als volgt worden samengevat: Werkelijk 2011 Begroot 2011 Werkelijk 2010 x 1.000 x 1.000 x 1.000 Som van de baten 163 163 164 Lasten Algemene kosten 10 12 12 Kosten tractement Nederland 24 25 22 Kosten Kalimantan Barat 34 35 21 Kosten Zuid-Afrika 99 99 96 Som van de lasten 167 171 151 Baten minus lasten -4-8 13 Financiële baten en lasten 1 1 1 Resultaat uit gewone exploitatie -3-7 14 Uitgaven conform beleid -4-5 -20 Resultaat inclusief uitgaven conform beleid -7-12 -6 Onttrekking Balans per rechtstreeks 31 december aan reserve 2011 10 10 7 Exploitatieresultaat 3-2 1 ACTIVA 31-dec-11 31-dec-10 Balans per 31 december 2011 Vlottende activa ACTIVA Vorderingen 31-dec-11 31-dec-10 Overige vorderingen en overlopende activa 8.278 15.799 Vlottende Liquide middelen activa 65.202 91.131 Vorderingen Overige Totaal activazijde vorderingen en overlopende activa 73.480 8.278 106.930 15.799 Liquide middelen 65.202 91.131 Totaal activazijde 73.480 106.930 PASSIVA 31-dec-11 31-dec-10 3 Eigen vermogen Reserves Kalimantan Barat 38.015 44.956 PASSIVA 31-dec-11 31-dec-10 Nog te besteden middelen Nog te besteden middelen 35.465 40.692 Eigen vermogen Kortlopende Reserves Kalimantan schulden Barat 38.015 44.956 Overige schulden en overlopende passiva - 21.282 Nog te besteden middelen - 21.282 Nog te besteden middelen 35.465 40.692 Totaal Kortlopende passivazijde schulden 73.480 106.930 Overige schulden en overlopende passiva - 21.282-21.282 37