Zwart werken in en om huis Resultaten Zomeronderzoek Vereniging Eigen Huis Klaartje Lee-Stemerdink Versie 1 Augustus 2015 1
Dit rapport geeft de resultaten weer van het zomeronderzoek over zwart werken. Van alle vragen worden de resultaten van de totale groep respondenten getoond en beschreven. De resultaten zijn ook vergeleken tussen leeftijdsgroepen en regio. Wanneer er hier relevante significante verschillen aanwezig zijn worden deze benoemd. Achtergrond respondenten Het onderzoek over zwart werken is ingevuld door 1063 panelleden. Onderstaande grafieken tonen de verdeling over leeftijd en regio. Waar verschillen tussen leeftijdsgroepen of regio s significant, relevant en interessant zijn, worden ze in de resultaten vermeld. 2
Highlights Voor 77 procent van de respondenten is zwart werk, werk uit laten voeren zonder dat daarover btw wordt betaald. 61 procent vindt werk zwart als er geen factuur wordt ontvangen. 34 procent vindt werk zwart als er contant wordt betaald. De oudste doelgroepen vindt vaker dat werk zwart is als er geen factuur wordt ontvangen of contant betaald wordt. De groep van 18 tot en met 40 is meer dan gemiddeld van mening dat werk zwart is wanneer er zonder offerte, contract of overeenkomst wordt gewerkt, of zonder werkvergunning. Een kwart heeft geen problemen met zwart werk. Veertig procent geeft het geen goed gevoel, maar doet er soms wel aan mee. Het belangrijkste argument voor zwart werk is voor een derde het financiële voordeeltje, terwijl nog eens 23 procent aangeeft wel te moeten omdat ze het werk anders niet kunnen betalen. Een vijfde van de panelleden (21%) vindt dat ze al genoeg belasting betalen. Driekwart van de respondenten (75%) is het (helemaal) eens met de stelling dat de verhoging van de btw op onderhoudswerkzaamheden van 6% naar 21% zwart werken in de hand werkt. Argumenten tegen zwart werk zijn het feit dat het wetsovertreding is (26%), je geen garantie hebt (25%) en dat als iedereen het doet, het hek van de dam is (22%). Het feit dat het wetsovertreding is, is alleen voor de groep 61-plussers het belangrijkste argument tegen zwart werk. 38 procent vindt het verschil maken of iemand met een laag inkomen of iemand met een hoog inkomen werk zwart laat uitvoeren. Van de 18- tot en met 40-jarigen vindt 82 procent dit géén verschil maken, van de 61- plussers vindt 46 procent het wél verschil maken. Voor ruim twee derde (69%) maakt de hoogte van het bedrag uit bij de afweging om een klus geheel of gedeeltelijk zwart uit te laten voeren. Bij een hoger bedrag wordt vaker overwogen het werk gedeeltelijk zwart uit te laten voeren. Het meest geschikt om zwart werk te laten uitvoeren is de klusjesman (90%), gevolgd door de schilder (84%), de stukadoor (77%), de tuinman/hovenier (77%) en de aannemer (43%). 3
Wat is zwart werken? Wat verstaat men onder zwart werken? Voor 77 procent van de respondenten is dit werk uit laten voeren zonder dat daarover btw wordt betaald. 61 procent vindt werk zwart als er geen factuur wordt ontvangen en 34 procent als er contant betaald wordt. Deze mening verschilt per leeftijdsgroep. Van de groep van 18 tot en met veertig geeft 93 procent aan werk als zwart te beschouwen als er geen btw wordt betaald, van de 61-plussers is dat 71 procent. De oudste doelgroep vindt vaker dan de jongere groepen dat werk zwart is als er geen factuur wordt ontvangen (68% 61-plus, 55%-56% 18-60). Deze groep vindt ook vaker dan gemiddeld dat werk zwart is wanneer er contant wordt betaald. Van de groep van 18 tot en met 40 jaar is 30 procent van mening dat werk zwart is wanneer er zonder offerte, contract of overeenkomst wordt gewerkt (gemiddeld 19%), 23 procent vindt werk zonder werkvergunning zwart (gemiddeld 13%). 4
Wel of geen zwart werk? Voor een derde van de respondenten is zwart werk geen optie. Een kwart heeft er geen problemen mee en veertig procent geeft het geen goed gevoel, maar doet er soms wel aan mee. 50 procent vindt een beetje zwart werk niet erg. Onder de groep tot veertig jaar is dit 62 procent. 35 procent vindt zwart werken een te groot risico. 5
Het belangrijkste argument voor zwart werk is voor een derde het financiële voordeeltje, terwijl nog eens 23 procent aangeeft wel te moeten omdat ze het werk anders niet kunnen betalen. Met name in Noord Nederland is dit een veel genoemde reden (35%). Een vijfde van de panelleden (21%) vindt dat ze al genoeg belasting betalen. Soms gebeurt het ook omdat de uitvoerder van het werk dit vraagt, of omdat deze dan sneller levert. Maar liefst driekwart van de respondenten (75%) is het (helemaal) eens met de stelling dat de verhoging van de btw op onderhoudswerkzaamheden van 6% naar 21% zwart werken in de hand werkt. 61-plussers zijn het hier iets vaker (helemaal) mee eens dan de jongere doelgroepen. Argumenten tegen zwart werk zijn het feit dat het wetsovertreding is (26%), je geen garantie hebt (25%) en dat als iedereen het doet, het hek van de dam is (22%). Van de groep 18-40 jaar geeft 44 procent aan dat het niet hebben van garantie het belangrijkste argument is. De groep van 41 tot en met 60 vindt geen garantie (25%) en het feit dat het hek dan van de dam is (26%) belangrijker argumenten dan het feit dat het wetsovertreding is (21%). Voor 61- plussers is dit laatste wel het belangrijkste argument tegen zwart werk (30%). Overige argumenten die genoemd worden zijn oneerlijke concurrentie en het aansprakelijk zijn bij bijvoorbeeld ongevallen. 6
38 procent vindt het verschil maken of iemand met een laag inkomen of iemand met een hoog inkomen werk zwart laat uitvoeren. Het verschil tussen de leeftijdsgroepen is hier groot: van de 18- tot en met 40-jarigen vindt 82 procent het géén verschil maken (en 18 procent wel), van de 61-plussers vindt 46 procent het wél verschil maken. 39 procent is het oneens met de stelling dat zwart werk het smeermiddel is van de economie. 7
Wanneer zwart werk? Voor ruim twee derde (69%) maakt de hoogte van het bedrag uit bij de afweging om een klus geheel of gedeeltelijk zwart uit te laten voeren. Bij 500,- euro geeft nog 61 procent aan dit niet te laten doen, bij een klus van 3.000,- is dit 43 procent en bij een klus van 15.000,- euro 46 procent. Bij beide hogere bedragen neemt vooral het percentage respondenten dat kiest voor gedeeltelijk zwart werk toe. Bij de keuze voor zwart werk lijkt het niet uit te maken of de persoon of het bedrijf die het werk uitvoert in de buurt gevestigd is. 63 procent gaat alleen in zee met een vakman of bedrijf dat hen door anderen is aanbevolen. 8
Het meest geschikt om zwart werk te laten uitvoeren is de klusjesman (90%), gevolgd door de schilder (84%), de stukadoor (77%), de tuinman/hovenier (77%) en de aannemer (43%). 9