FORUM STRESS 29/10/04 FORUM STRESS F. Hostyn Frank Hostyn ; D.Brouhon 20.10.2004 29.10.2004
Doelstellingen Uitvoering van CAO 72 Uitbouw van een welzijnsbeleid Methode Verzamelen van informatie via verschillende kanalen, analyse van die gegevens afkomstig van uiteenlopende bronnen Organisatie van verschillende acties 2
Doelstellingen Uitvoering van CAO 72 de aan stress gekoppelde risico s opsporen en acties voeren om ze te voorkomen en te verhelpen; het gaat om het verhelpen van collectieve problemen van dusdanige aard dat zij de arbeidsbetrekkingen verstoren en voor gevolg kunnen hebben dat de werknemers niet langer in staat zijn om te voldoen aan de eisen en de verwachtingen van de onderneming voor de uitvoering van de taken die hun zijn toevertrouwd Beleidsvormen voor welzijn op het werk invoeren die bijdragen tot vermindering van stress 3
Aanpak op ondernemingsniveau: Methode Informatie verzamelen over het algemene beeld dat men in de onderneming heeft van dit fenomeen : via vertegenwoordigers van de verschillende directies (vragenlijst en seminarie) om te weten hoe zij dit probleem zien in de onderneming. aan de hand van een steekproef onder de personeelsleden, rekening houdend met de verschillende regio s en diensten; een extern bedrijf interviewde een vijftigtal personen. 4
Methode via afgevaardigden van het comité voor preventie en bescherming op het werk (vragenlijst via extern bedrijf) om hun de mogelijkheid te bieden hun beeld inzake stress binnen de onderneming onder woorden te brengen. via het openen van een «STRESS LINE CONTACT» (een speciale telefoonlijn via het centrum voor traumaverwerking van het Belgische Rode Kruis) die gedurende 3 maand openstaat voor alle personeelsleden; iedereen moest de kans krijgen om zijn mening te geven over deze problematiek. 5
Methode Inhoud van de informatie die langs die kanalen is verzameld: tekenen van stress, omstandigheden waarin stress ontstond, mogelijke oorzaken van deze stress en middelen die voorhanden zijn om dit te verhelpen. Analyse van de verzamelde gegevens op basis van 4 krachtlijnen: hoe wordt stress waargenomen in de onderneming? wat zijn de tekenen van stress in de werkomgeving? wat zijn de oorzaken hiervan? wat zijn de gevolgen van stress? 6
Methode Synthese van de analyse Hoe wordt stress opgemerkt? Zware psychologische druk (werknemer), verlies van gevoel van controle, onvoldoende sociale ondersteuning (werknemer) Wat zijn signalen van stress in de werkomgeving? Psychische en fysieke symptomen (vermoeidheid, vermindering van intellectuele capaciteit, demotivering en ontevredenheid, neerslachtigheid, slaapstoornissen) 7
Methode Synthese van de analyse (vervolg) Wat waren hiervan de oorzaken? Dringend werk, overbelasting, gebrekkige doorgave van richtlijnen, onvoldoende ondersteuning en onzekerheid over de toekomst Welke gevolgen heeft dit? Daling van de kwaliteit van het werk, minder motivering, slechtere sociale relaties, verzwakking van de teamspirit, psychosomatische klachten, absenteïsme 8
Methode Conclusies Uiteenlopende oorzaken, Sterk individueel gebonden Doelgerichte acties noodzakelijk op verschillende niveaus Noodzaak van een actieprogramma op langere termijn 9
Actieplan Op HR-niveau een project opzetten rond stressmanagement, uitgewerkt rond 2 krachtlijnen: opleidingsmodules zowel voor medewerkers als voor managers: opleiding toegankelijk voor iedereen die wil werken aan de beheersing van zijn stress, om die beter te controleren, te beperken of zelfs te doen verdwijnen programma voor levenskwaliteit op het werk in de vorm van een feel good @ WORK -beleid, met gerichte acties die rekening houden met het bedrijfsklimaat. 10
Actieplannen: opleidingsmodules Opleidingsmodules 2 types modules: opleidingsmodule voor de medewerkers opleidingsmodule voor de managers 11
Actieplannen: opleidingsmodules Opleidingsmodule voor de medewerkers, duur: één dag, follow-up: halve dag Doelstelling: het probleem van stress identificeren en ontleden het verband leggen met de persoonlijke situatie weten of er positieve en negatieve stress bestaat instrumenten voor stressbeheer die binnen de professionele context bruikbaar zijn, uitproberen Methodologie : sterk praktijkgericht, uitwisselingen van ervaringen 12
Actieplannen: opleidingsmodules Opleidingsmodules voor managers, duur: 2 dagen + verplichte individuele opvolging 2 doelstelling het fenomeen stress begrijpen; de voornaamste oorzaken van stress kunnen opsporen, in staat zijn tekenen van stress bij medewerkers te identificeren de sleutelbegrippen vinden die een rol spelen in stressmanagement in het licht van de theorie van Karasek bewust worden van eigen sterke punten en te verbeteren elementen in eigen stressmanagement en een persoonlijk actieplan uitwerken methodologie 360 -vragenlijst, case study, uitwisselingen van erv aringen 13
Actieplannen: opleidingsmodules Enkele cijfers voor 2003 opleidingsmodule voor medewerkers: + / - 200 medewerkers hebben deze opleiding gevolgd opleidingsmodule voor managers + / - 50 medewerkers hebben deze opleiding gevolgd Deze seminaries worden voortgezet in 2004, met enkele aanpassingen Invoering van een nieuwe formule: Praatgroep : workshops waarbij heel concrete aspecten van het werk van verschillende teams worden besproken; begeleiding door een HRconsultant; de voorgestelde oplossingen gaan naar een luistercel (directie, betrokken management, HR-consultant, een vertegenwoordiger van de workshop) om al dan niet gevolg te geven aan de voorstellen. 14
Actieplannen: welzijnsbeleid Een beleid voor welzijn op het werk invoeren Op het niveau van de organisatie Invoering van nieuwe vormen van arbeidsorganisatie stelsel van 9 dagen op 10; stelsel van 4, 5 dagen op 5; Proefproject met teleworking in de regio voor informatica Verschillende deeltijdse arbeidsstelsels, tijdskrediet... Glijdende werktijden 15
Actieplannen: welzijnsbeleid Een beleid voor welzijn op het werk invoeren door middel van verschillende maatregelen (vervolg) Op psychologisch en medisch niveau Aanwezigheid van en ondersteuning door een medisch-sociaal team (sociaal verpleegster en sociaal assistente): advies en bijstand; Wit-Gele Kruis dagelijks aanwezig in Vorstlaan, in de andere vestigingen aanwezig op aanvraag; Preventie op het vlak van gezondheid: medische check-up, inentingscampagne 16
Actieplannen: welzijnsbeleid Een beleid voor welzijn op het werk invoeren (vervolg) Algemeen Permanent interactief informatieprogramma, dat voor het personeel toegankelijk is via Intranet. Ergonomisch programma: juiste werkhouding, aanpassing van de werkpost, medische stoelen Communicatiebeleid gebruik van verschillende communicatiemogelijkheden (Inside News, Incite Line, affiches...) 17
Actieplannen: welzijnsbeleid Een beleid voor welzijn op het werk invoeren (vervolg) Op het vlak van voordelen voor het personeel AFFINITY-programma verschillende diensten ter beschikking stellen van het personeel: - vakantiekampen voor de kinderen van het personeel - sportclubs en ontspanningsactiviteiten - service voor ontwikkelen van foto s - voordeeltarieven voor verschillende producten en diensten - seintjes 18
Actieplannen: welzijnsbeleid Een beleid voor welzijn op het werk invoeren (vervolg) Specifieke acties In het kader van de werkzaamheden op de Antwerpse ring : aanpassing werkrooster ontbijtmogelijkheid in de onderneming terbeschikkingstelling van fietsen voor verplaatsingen tussen vestigingen terbeschikkingstelling van scooters voor woon-werkverkeer voor vlottere verplaatsingen. Jaarlijkse scope-enquête workshop rond bepaalde thema s, meer bepaald voorbereiding op verandering, die immers een stressfactor is. 19
V/A FORUM STRESS F. Hostyn Frank Hostyn ; D.Brouhon 20.10.2004 29.10.2004