Psychosociale risico s. Hoe kan Securex u ondersteunen?

Transcriptie

1 Psychosociale risico s Nieuwe wetgeving Hoe kan Securex u ondersteunen?

2 Inhoudstafel De nieuwe wetgeving 1. Toepassingsgebied 2. Wat zijn psychosociale risico s? Welke maatregelen moet de werkgever treffen? Hoe ondersteunt Securex u? 1. Psychosociaal welzijnsbeleid in de organisatie a. Uitvoeren risicoanalyse psychosociale aspecten b. Actieplan opmaken c. Jaarlijkse evaluatie en bijsturing van actieplan 2. Interne procedures i.v.m. psychosociale risico s op het werk a. Arbeidsreglement aanpassen b. Sensibilisatie en opleiding c. Rol en vereisten van de vertrouwenspersoon Nuttige informatie 2

4 Nieuwe wetgeving Staatsblad van 28 april 2014 Wet van 28 februari 2014 tot aanvulling van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk (Hoofdstuk Vbis) Wet van 28 maart 2014 tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek en de wet van 4 augustus1996 wat de gerechtelijke procedures betreft Koninklijk uitvoeringsbesluit van 10 april 2014 Codex over het welzijn op het werk, Titel I, Hoofdstuk V Koninklijk besluit van 27 maart 1998 betreffende het beleid inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk Inwerkingtreding: 1 september

5 1. Toepassingsgebied van de nieuwe wet Openbare sector en privé sector Wie concreet? Werkgevers Werknemers Personen die, anders dan krachtens een arbeidsovereenkomst, arbeidsprestaties uitoefenen in het kader van een band van ondergeschiktheid Personen die een beroepsopleiding volgen waarvan het opleidingsprogramma voorziet in een vorm van arbeid die al dan niet in de opleidingsinstelling wordt verricht Personen verbonden door een leerovereenkomst Stagiairs Bepaalde leerlingen en studenten Dienstboden en ander huispersoneel 5

6 2. Wat zijn psychosociale risico s? Definitie: Kans dat een of meerdere werknemers psychische schade ondervinden die al dan niet gepaard kan gaan met lichamelijke schade, ten gevolge van een blootstelling aan elementen van de Arbeidsorganisatie, de Arbeidsinhoud, de Arbeidsvoorwaarden, de Arbeidsomstandigheden en de interpersoonlijke relaties op het werk, (Arbeidsrelaties) = 5 A s waarop de werkgever een impact heeft en die objectief een gevaar inhouden Wat houdt dit concreet in? Stress/ burn-out Grensoverschrijdend gedrag: pesterijen, geweld en ongewenst seksueel gedrag Inter-persoonlijke conflicten In praktijk: ook middelengebruik, absenteïsme, traumatische gebeurtenissen, 6

7 Inhoudstafel De nieuwe wetgeving 1. Toepassingsgebied 2. Wat zijn psychosociale risico s? Welke maatregelen moet de werkgever treffen? Hoe ondersteunt Securex u? 1. Psychosociaal welzijnsbeleid in de organisatie: a. Uitvoeren risicoanalyse psychosociale aspecten b. Actieplan opmaken c. Jaarlijkse evaluatie en bijsturing van actieplan 2. Interne procedures i.v.m. psychosociale risico s op het werk a. Arbeidsreglement aanpassen b. Sensibilisatie en opleiding c. Rol en vereisten van de vertrouwenspersoon Nuttige informatie 7

8 Welke maatregelen als werkgever treffen? 1. Psychosociaal welzijnsbeleid in de organisatie: a. Uitvoeren risicoanalyse psychosociale aspecten Algemene risicoanalyse psychosociale risico s Risicoanalyse van een specifieke arbeidssituatie waar een gevaar wordt vastgesteld b. Actieplan opmaken c. Jaarlijkse evaluatie en bijsturing van actieplan 2. Interne procedures i.v.m. psychosociale risico s op het werk a. Arbeidsreglement aanpassen (uiterlijk februari 2015): vernieuwde procedures + coördinaten vertrouwenspersoon en externe preventieadviseur psychosociale aspecten b. Sensibilisatie en opleiding voor werknemers, hiërarchische lijn en comité c. Rol en vereisten van de vertrouwenspersoon in de nieuwe wetgeving Reeds aangestelde vertrouwenspersonen voor 1/9/2014 Vertrouwenspersonen die aangesteld worden vanaf 1/9/2014 Informatieve taak van interne preventieadviseur indien er geen vertrouwenspersoon in de organisatie aanwezig is. 8

9 1a. Risicoanalyse psychosociale aspecten Wat doen als werkgever Wat Risicoanalyse psychosociale aspecten De werkgever identificeert de situaties die aanleiding kunnen geven tot psychosociale risico's op het werk stress of burn-out veroorzaakt door het werk; schade aan de gezondheid die voortvloeit uit conflicten verbonden aan het werk; situaties van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk. De werkgever voert de risicoanalyse uit met medewerking van werknemers De werkgever bepaalt en evalueert de psychosociale risico s op het werk rekening houdend met de elementen van: (5 a s) de arbeidsorganisatie; de arbeidsinhoud; de arbeidsvoorwaarden; de arbeidsomstandigheden; en de inter-persoonlijke relaties op het werk.(arbeidsrelaties) Indien de werknemers contact hebben met externen dient dit expliciet in 9 de risicoanalyse aan bod te komen.

10 1a. Risicoanalyse psychosociale aspecten Wat doet Securex voor u Hoe Securex biedt verschillende mogelijkheden aan om de risicoanalyse psychosociale aspecten uit te voeren. Onze preventieadviseurs / consultants bekijken samen met u welke methode optimaal is voor uw organisatie. Bepalende aspecten Aantal personeelsleden Beoogde analyse en informatie Te onderzoeken risico s Bedrijfscultuur Budget en tijd Methodes individueel, in groep, collectief, kwalitatief (gestructureerde interviews, focusgroepen, ) of kwantitatief (enquête, vergelijking met Benchmark, ) specifieke arbeidssituatie of algemeen beeld van psychosociale risico s meer of minder participatieve methodes één bevraging tot een combinatie van screeningsen analysemethodes 10

11 Wat 1a. Risicoanalyse psychosociale aspecten Wat doen als werkgever Risicoanalyse specifieke arbeidssituatie Specifieke arbeidssituatie waarin een gevaar werd vastgesteld Op verzoek van werkgever, een lid van de hiërarchische lijn of ten minste 1/3 van de werknemersvertegenwoordigers in het CPBW Rapportering bevat uitsluitend anonieme gegevens 11

12 1a. Risicoanalyse psychosociale aspecten Wat doet Securex voor u Hoe Securex biedt verschillende mogelijkheden aan om de specifieke risicoanalyse psychosociale aspecten uit te voeren. Onze preventieadviseurs / consultants bekijken samen met u welke methode optimaal is voor uw organisatie. 12

13 Wat 1b. Opmaak psychosociaal actieplan Wat doen als werkgever De werkgever dient passende maatregelen te treffen, voor zover hij een impact heeft op het gevaar : Globale risicoanalyse: De werkgever treft, de passende preventiemaatregelen om de risico's te 13 voorkomen, schade te voorkomen of te beperken Risicoanalyse specifieke arbeidssituatie: De werkgever treft de geschikte collectieve en individuele preventiemaatregelen. De werkgever dient de maatregelen te evalueren Bij elke wijziging die de blootstelling van werknemers aan psychosociale risico's op het werk kan beïnvloeden ten minste eenmaal per jaar. rekening houdend met het aantal formele interventieverzoeken en verzoeken tot risicoanalyse van een specifieke arbeidssituatie, elementen meegedeeld door arbeidsgeneesheer, conclusies uit herhaalde incidenten met informele interventie, meldingen in extern feitenregister voor derden en de cijfermatige gegevens uit het intern jaarverslag.

14 Hoe 1b. Opmaak psychosociaal actieplan Wat doet Securex voor u Securex biedt ondersteuning bij het na-traject van een risicoanalyse: Onze preventieadviseurs / consultants : staan u bij, bij de opmaak van een actieplan zodat de maatregelen aansluiten bij de noden van de organisatie. bieden ondersteuning bij de communicatie van de resultaten en voorgestelde maatregelen naar verschillende doelgroepen (werkgroep, comité van preventie en bescherming op het werk, werknemers, ). bieden expertise en ondersteuning bij het uitwerken van verschillende maatregelen (zie volgende slide). 14

15 Hoe Expertise en ondersteuning bij het 1b. Opmaak psychosociaal actieplan Wat doet Securex voor u uitwerken van verschillende maatregelen bvb : sensibilisatiesessies:, signalen burn-out en stress, grensoverschrijdend gedrag op het werk opleidingen: gesprekstechnieken i.v.m. grensoverschrijdend gedrag voor de leidinggevenden, basisopleiding vertrouwenspersoon, supervisie voor vertrouwenspersonen, omgaan met agressie op het werk, gezondheidsbeleid uitwerken in de organisatie Absenteïsmebeleid middelenbeleid, Rookstop begeleiding opvang burn-out/ stressproblematiek interventies op inter-persoonlijk- of teamniveau rookstop begeleiding 15.

16 Inhoudstafel De nieuwe wetgeving 1. Toepassingsgebied 2. Wat zijn psychosociale risico s? Welke maatregelen moet de werkgever treffen? Hoe ondersteunt Securex u? 1. Psychosociaal welzijnsbeleid in de organisatie: a. Uitvoeren risicoanalyse psychosociale aspecten b. Actieplan opmaken c. Jaarlijkse evaluatie en bijsturing van actieplan 2. Interne procedures i.v.m. psychosociale risico s op het werk a. Arbeidsreglement aanpassen b. Sensibilisatie en opleiding c. Rol en vereisten van de vertrouwenspersoon Nuttige informatie 16

17 Wat 2a. Interne procedure - arbeidsreglement Wat doen als werkgever Interne procedures opnemen in het arbeidsreglement: De hernieuwde interne procedures waarvan de werknemers gebruik kunnen maken bij schade door psychosociale risico s. De coördinaten van vertrouwenspersoon en externe preventieadviseur psychosociale aspecten (ofwel van de EDPB) Ten laatste in februari

18 2a. Interne procedure - arbeidsreglement Wat doet Securex voor u Hoe Securex biedt een standaardbijlage aan het arbeidsreglement aan die u in regel stelt met de nieuwe wetgeving omtrent psychosociale risico s. 18

19 2b. Interne procedure - opleiding en sensibilisatie Wat doen als werkgever Wat Interne procedures: De werkgever dient de werknemers te informeren hierover 19

20 2b. Interne procedure - opleiding en sensibilisatie Wat doet Securex voor u Hoe Infosessies: De preventieadviseurs / consultants zijn vanuit hun expertise de aangewezen persoon om in uw organisatie informatiesessies te begeleiden. Hier wordt aandacht gegeven aan een praktische invulling van de wetgeving, praktijkvoorbeelden, etc. Deze informatiesessie zijn combineerbaar met een sensibilisatiesessie omtrent psychosociale risico s. 20

21 Wat Opleiding hiërarchische lijn 2b. Interne procedure - opleiding en sensibilisatie Wat doen als werkgever De hiërarchische lijn is kern-actor in de uitvoering van het preventiebeleid. Vanuit zijn rol kan hij vroegtijdig signalen detecteren en actie ondernemen. Tevens vormt hij een belangrijk informatiekanaal. Het is aangewezen om uw hiërarchische lijn de nodige vaardigheden en competenties mee te geven. 21

22 2b. Interne procedure - opleiding en sensibilisatie Wat doet Securex voor u Hoe Securex kan u hierin ondersteunen d.m.v. aangepaste opleidingstrajecten met aandacht voor praktijk Topics zoals grensoverschrijdend gedrag op het werk, stress/ burn-out, conflicthantering, gesprekstechnieken verzuimgesprekken, gesprekstechnieken i.v.m. middelengebruik op de werkvloer,. 22

23 Wat Opleiding vertrouwenspersoon 2b. Interne procedure - opleiding en sensibilisatie Wat doen als werkgever De interne preventieadviseur dient in de nieuwe wetgeving de informatietaken van een vertrouwenspersoon op zich te nemen indien er geen vertrouwenspersoon aangesteld is. 23

24 Hoe 2b. Interne procedure - opleiding en sensibilisatie Wat doet Securex voor u Securex biedt hier de nodige opleidingsmogelijkheden afgestemd op de noden van de organisatie. 24

25 2c. Interne procedure - vertrouwenspersoon Wat doen als werkgever Wat Vertrouwenspersonen aangesteld na 1 september 2014 Onverenigbaarheden: Werkgevers- of werknemersvertegenwoordigers in ondernemingsraad of comité van preventie en bescherming op het werk Leden van de vakbondsafvaardiging Leidinggevend personeel (belast met dagelijks bestuur of zoals opgenomen in sociale verkiezingen, in praktijk omvat dit meestal de 2 hoogste niveau s) Aanstelling en verwijdering uit functie Op initiatief van de werkgever (voorafgaand akkoord van alle werknemersvertegenwoordigers van het comité van preventie en bescherming op het werk) Op vraag van alle werknemersvertegenwoordigers van het comité van preventie en bescherming op het werk Verplichte opleiding 5-daagse basisopleiding Verplichte jaarlijkse supervisie van 1 dag 25

26 2c. Interne procedure - vertrouwenspersoon Wat doen als werkgever Wat (vervolg) Vertrouwenspersonen aangesteld vóór 1 september 2014 Wettelijke onverenigbaarheden zijn niet van toepassing MAAR: Rol van comité van preventie en bescherming op het werk inzake verwijdering uit functie blijft behouden (zie vorige slide). Indien de vertrouwenspersoon een opleiding gevolgd heeft, blijft deze geldig. Indien men geen opleiding volgde, dient men dit verplicht binnen de 2 jaar volgend op 1/9/2014 te volgen of dient men 5 jaar nuttige ervaring voor te leggen. De vertrouwenspersoon moet verplicht 1 dag per jaar supervisie te volgen. 26

27 Hoe 2c. Interne procedure - vertrouwenspersoon Wat doet Securex voor u Securex biedt vanaf september de 5 daagse basisopleiding voor vertrouwenspersonen aan, in verschillen regio s (Gent, Antwerpen, Brussel, Waver, Charleroi, Bergen, Eupen ) Formule in house of multi-bedrijvensetting De opleidinggegeven door een specialist in het domein van de psychosociale risico s met praktijkervaring omtrent het topic De opleiding biedt een theoretische en praktische ondersteuning voor de vertrouwenspersonen. Securex biedt supervisies aan voor vertrouwenspersonen. Formule in house als er meerdere vertrouwenspersonen zijn of in een multibedrijvensetting Intervisie waar specifieke vragen omtrent de wetgeving beantwoord worden. Bespreking van casussen Begeleiding door een specialist in de materie die praktische tips en bijsturing kan geven. 27

29 Ons bereiken voor o.a. opleidingen in house Securex Health and Safety Nuttige informatie Informatie omtrent onze opleidingen die in een multi-bedrijvensetting georganiseerd worden : Aanpassing arbeidsreglement: nieuwe bijlage beschikbaar Op te vragen via diane.goossens@securex.be (30 ) Via de webshop op (21 ) Een toelichting over de volledige inhoud van de wetgeving vindt u op: Werknemers die vragen hebben m.b.t. de interne procedure of hiervan gebruik wensen te maken, kunnen terecht op