Geen veronderstellingen of vooroordelen, maar feiten Master Evidence Based Innovation in Teaching (MEBIT) Top Institute for Evidence based Education Research
TIER Wat werkt? Het Top Institute for Evidence based Education Research (TIER) is een interuniversitair topinstituut dat onderzoek doet op het gebied van evidence based onderwijs. In TIER werken drie partners samen: de Universiteit Maastricht, de Universiteit van Amsterdam en de Rijksuniversiteit Groningen. TIER wil bijdragen aan de kwaliteitsverbetering van het Nederlandse onderwijs door te bevorderen dat evidence based werken de leidraad wordt in onderwijsbeleid en -praktijk. Evidence based innovation - wetenschappelijk onderbouwde vernieuwing - houdt in dat docenten zich niet laten leiden door veronderstellingen of vooroordelen, maar door feiten. Ideeën voor onderwijsvernieuwing zijn er genoeg, maar de vraag is ook: wat werkt? Welke vernieuwingen zijn effectief en leiden tot meer kwaliteit in de groep of in de onderwijsinstelling? Die vragen vormen het uitgangspunt van deze opleiding. De Master Evidence based Innovation in Teaching (MEBIT) is een programma van het Top Institute for Evidence based Education Research (TIER). TIER verzorgt opleidingen en cursussen voor docenten vanuit de gedachte dat alleen een creatieve en slimme aanpak de problemen in het onderwijs zal oplossen. TIER wil een bijdrage leveren aan de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs en het terugdringen van het dreigende lerarentekort. TIER wil samen met haar partners uit het primair, voortgezet en hoger onderwijs de professionalisering en academisering van het onderwijs ter hand nemen. Evidence based werken is daarbij het uitgangspunt. www.tierweb.nl 2
Wat is evidence based onderwijs? Waarom kiezen voor MEBIT? Evidence based onderwijs vraagt van een docent een specifieke aanpak en een specifieke attitude. Aanpak Stel, u vraagt zich af: kan ik mijn leerlingen actiever laten studeren als ik op een andere manier ga toetsen? In het MEBIT-programma kunnen we de beantwoording van zo n vraag op twee manieren aanpakken. Eén manier is een systematische analyse te maken van de beschikbare publicaties over het onderwerp. Daarbij komen vaardigheden kijken als: Hoe selecteer ik bruikbare onderzoeksresultaten uit het grote aanbod? Hoe beoordeel ik de methodologische kwaliteit van de gevonden publicaties? Welke zijn geschikt voor mijn eigen onderwijspraktijk? Een tweede manier om de gestelde vraag te beantwoorden is zelf onderzoek te doen. U doet dan een kortlopend onderzoek waarin u experimenteert met verschillende toetsvormen. U onderzoekt zo of de gewenste veranderingen in het leergedrag van uw leerlingen zich ook werkelijk voordoen. Attitude Een belangrijk aspect van evidence based werken is de attitude om alleen de innovaties in de praktijk te brengen waarvan bewezen is dat ze effectief zijn. U stelt zichzelf vragen als: Waarom deze vernieuwing? Is er bewijs dat het werkt? Kunnen we het ook in onze school toepassen? Dat mag allemaal als vanzelfsprekend klinken, de praktijk laat zien dat het vanzelfsprekende lang niet altijd uitgevoerd wordt. De Master Evidence Based Innovation in Teaching neemt de praktijk als uitgangspunt en is vraaggestuurd. De leervragen van de deelnemers sturen het programma. De opleiding besteedt ook expliciet aandacht aan de verspreiding van de verworven kennis binnen de school. MEBIT is een learning community. Individuele begeleiding wordt gecombineerd met intensieve samenwerking in kleine groepen, en al het materiaal dat gemaakt wordt, is na toetsing vrij beschikbaar voor iedereen. Tijdens de maandelijkse contactdagen aan de universiteit komt u in aanraking met alle facetten van een academische leer- en werkomgeving. MEBIT biedt een flexibele leeromgeving. Door een efficiënte inzet van e-learning kan de opleiding eenvoudiger ingepast worden in een drukke agenda. U kunt uw studietempo binnen het semester in overleg met uw begeleider versnellen of vertragen. De structuur van het programma stelt u bovendien in staat om vanuit elke locatie in Nederland deel te nemen aan de opleiding. De inhoudelijke en organisatorische band van MEBIT met TIER, het Top Institute for Evidence based Education Research, zorgt voor een directe link met actueel wetenschappelijk toponderzoek. De kwaliteit van het onderzoek wordt gewaarborgd door de standaarden van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO-MaGw), waar TIER toe behoort. Voor wie is de opleiding bedoeld? Het academisch masterprogramma MEBIT is bedoeld voor docenten die een masterdiploma van een erkende Nederlandse universiteit of hogeschool combineren met een onderwijsbevoegdheid voor het voortgezet onderwijs en die minstens enkele jaren praktijkervaring hebben. De opleiding wil docenten bereiken die de wisselwerking tussen wetenschappelijke kennis en de onderwijspraktijk willen verbeteren door evidence based te werken. MEBIT richt zich op leraren die willen investeren in hun loopbaan en graag een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van hun school en vakgebied. 3
Dit is wat MEBIT te bieden heeft Inhoud en aanpak Het volledig academisch masterprogramma MEBIT is een tweejarige deeltijdopleiding, verdeeld over vier semesters van elk twintig weken. Het is ook mogelijk onderdelen van het volledige programma te volgen, wat afgesloten wordt met een certificaat van deelname. De studie eindigt met een master thesis. De thesis vormt het individuele sluitstuk van de studie en bestudeert een leervraag diepgaand. Elke deelnemer krijgt bij het schrijven van de thesis begeleiding van een TIER-onderzoeker en ondersteuning in thesis-groepen via een gestructureerde peer review. Deelnemers formuleren binnen de vraaggestuurde MEBIT-opzet specifieke leervragen vanuit de eigen onderwijspraktijk. Deze leervragen dienen als basis om de zeven stappen van evidence based werken te doorlopen: Stap 1: Het probleem vertalen in een beantwoordbare vraag. Stap 2: Efficiënt zoeken naar de best beschikbare kennis (evidentie). Stap 3: Kritische beoordeling van de kwaliteit en toepasbaarheid van deze kennis in Stap 2. Stap 4: Leveren van kennis door opzetten en uitvoeren van onderzoek. Stap 5: Kritische beoordeling van de kwaliteit en toepasbaarheid van de kennis in Stap 4. Stap 6: Een beslissing nemen op grond van de beschikbare kennis over belang, bruikbaarheid, toepasbaarheid en kosteneffectiviteit. Stap 7: Regelmatig evalueren van de kwaliteit van dit proces. 4
De vraaggestuurde opzet van het programma betekent, met andere woorden, dat de leervragen voortvloeien uit de eigen schoolsituatie en gekoppeld worden aan thema s zoals: A. Het ontwerp van leersituaties Voorbeelden van mogelijke leervragen: Hoe kan ik aansluiten bij niveauverschillen onder mijn leerlingen? Wat zijn goede leerboeken? Welke volgorde van de leerstof is in deze situatie het beste? B. Het onderwijsleerproces Voorbeelden van mogelijke leervragen: Hoe kan ik mijn leerlingen feedback geven op hun werk in onze elektronische leeromgeving? Hoeveel huiswerk is wenselijk? Wat zijn effectieve vormen van samen werkend leren in mijn vak? C. Toetsing en evaluatie Voorbeelden van mogelijke leervragen: Hoe toets ik kritisch denken? Hoe kan ik de kwaliteit van mijn school vergelijken met een andere school? Hoe kan ik laten zien dat er sprake is van een doorlopende leerlijn? Eindtermen 1. Deelnemers baseren hun professionele handelen op de best beschikbare wetenschappelijke kennis (evidence based handelen). 2. Deelnemers beschikken over kennis en inzicht om zelfstandig wetenschappelijke informatie te verzamelen die aansluit op praktische vraagstukken ( wat werkt? ), en kunnen deze informatie beoordelen op de toepasbaarheid in de onderwijspraktijk. 3. Deelnemers beschikken over de competentie om wetenschappelijke informatie om te zetten in praktijktoepassingen, de implementatie van onderwijsinnovaties te organiseren en de effecten van deze innovaties te evalueren. 4. Deelnemers beschikken over de competentie om een bijdrage te leveren aan wetenschappelijk onderzoek, gericht op de ontwikkeling van nieuwe in de onderwijspraktijk toepasbare kennis (passend bewijs). 5. Deelnemers beschikken over de vaardigheid om collega s te informeren over nieuwe en bruikbare wetenschappelijke kennis en ontwikkelingen die nuttig zijn voor de innovatie van onderwijs. 5
Het MEBIT-programma bestaat uit vier modules (semesters): Semester 1: Evidence based Werken De kern van MEBIT is te leren hoe u de onderwijspraktijk kan verbeteren door gebruik te maken van de best beschikbare kennis. Het vertrekpunt is dat een onderwijsinstelling gezien kan worden als een bundeling van doelgerichte interventies om het leren van individuen te bevorderen. Deze interventies kunnen direct gerelateerd zijn aan de leeromgeving van de leerling (bijvoorbeeld didactische interventies) maar kunnen ook verband houden met de onderwijsorganisatie. Ook de aanleiding tot een bepaalde onderwijsverbetering kan divers zijn. Ze kan binnen de eigen onderwijsomgeving gevonden zijn of van buiten komen. Praktisch betekent het doorvoeren van onderwijsverbeteringen dat nieuwe interventies worden toegevoegd aan de al bestaande interventiebundel (bijvoorbeeld: effectief gebruik van e-learning) of dat interventies binnen de bestaande interventiebundel worden aangepast (bijvoorbeeld: nieuwe vormen van kennistoetsing). In Semester 1 voeren deelnemers een probleemanalyse uit. Op basis daarvan zetten ze uiteen welke onderwijsverbetering zij voor ogen hebben en wat het doel van de onderwijsverbetering is. Deelnemers vragen zich vervolgens af of de beoogde onderwijsverbetering (de interventie) daadwerkelijk leidt tot het gewenste effect (de evidence based houding). Een onderwijsverbetering is immers pas een verbetering als ze bewezen effectief is en zou alleen dan mogen worden ingevoerd. Vanuit deze evidence based houding kan de onderzoeksvraag worden geformuleerd ( werkt de voorgestelde interventie? ). Deze onderzoeksvraag zal de leidraad vormen binnen de opleiding. In Semester 1 beantwoorden deelnemers de geformuleerde onderzoeksvraag op basis van bestaande wetenschappelijke literatuur. Het semester beperkt zich tot het systematisch zoeken, vinden en gebruiken van kwalitatief goede (wetenschappelijke) publicaties. Het semester heeft als doel om (1) te evalueren of de voorgestelde interventie kan werken, en (2) om inzichtelijk te krijgen onder welke voorwaarden de voorgestelde interventie werkt. Semester 2: Evidence-based Innovatie: Ontwerp & Planning Een literatuurstudie zoals uitgevoerd in semester 1, volstaat echter zelden in de ontwikkeling van effectief onderwijsbeleid of bij het verbeteren van leerprocessen en leerresultaten. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat wetenschappelijke literatuur geen uitsluitsel geeft over de effectiviteit van een interventie binnen de Nederlandse context (als wetenschappelijke studies uitgevoerd zijn voor andere landen) of zelfs dat de specifiek geformuleerde onderzoeksvraag niet wetenschappelijke onderzocht is. Eigen empirisch onderzoek is dan de benodigde aanvulling op literatuuronderzoek. In Semester 2 formuleren deelnemers daarom een onderzoeksontwerp, wat de basis legt voor een zelfstandig empirisch onderzoek in Semester 3. Het tweede en derde semester richten zich dus op het zelfstandig ontwikkelen van kennis door het verzamelen van data die vervolgens vanuit de onderzoeksvraag worden geanalyseerd. Op basis van een gedetailleerde probleemanalyse van de onderwijspraktijk ontwikkelen deelnemers in Semester 2 een interventie die experimenteel of quasi-experimenteel in Semester 3 zal worden beproefd. Deelnemers voeren daartoe opnieuw een literatuurstudie uit die gericht is op de theoretische onderbouwing van de ontwikkelde interventie en het onderzoeksontwerp. Bovendien maken deelnemers een data-analyseplan en een planning van onderzoeksuitvoering voor het derde semester. 6
In de colleges onderzoeksmethoden en onderwijskunde, alsook in de bijbehorende opdrachten, ligt het accent op de kwaliteit van het interventie-ontwerp. De onderwijswetenschappelijke colleges gaan in op de voorafgaande probleemanalyse en het ontwerpen en documenteren van passende onderwijsinterventies binnen het onderzoeksontwerp. Bovendien gaan deze colleges in op theorieën en modellen die relevant zijn voor de onderzoeksvraag, waarin verklarende mechanismen tussen interventie en effect systematisch worden behandeld vanuit een algemeen analytisch model. De colleges onderzoeksmethoden bespreken alle relevante onderzoeksontwerpen en hun onderscheidende kenmerken. In het bijzonder gaan ze in op het belang van een valide controlegroep en het belang van het willekeurige toewijzen van personen/scholen aan de interventie. Semester 3: Verzamelen en Evalueren van Evidentie In het derde semester voeren deelnemers het onderzoeksvoorstel dat ze in semester 2 geformuleerd hebben, uit in de eigen onderwijspraktijk. De nadruk ligt in dit semester op analyse, synthese en presentatie van resultaten op basis van empirisch onderzoek. Parallel aan de uitvoering van het onderzoek in de zelfstudiefase schrijven deelnemers een thesisvoorstel voor het laatste semester. Een TIER onderzoeker biedt individuele ondersteuning tijdens het onderzoeksproces. Verder maken deelnemers een begin met de voorbereiding van de thesis, in de zin dat er wordt toegewerkt naar de formulering van een probleemstelling voor de thesis. Semester 4: Van Evidentie naar Beleid In Semester 4 doorlopen deelnemers de gehele cyclus van evidence based werken nogmaals aan de hand van de probleemstelling die is geformuleerd voor de thesis. Deelnemers schrijven hun eindthesis, een publicatie op eindniveau van het MEBIT-programma (zie eindtermen). Bij het schrijven van de thesis als academisch paper is de correcte toepassing van de evidence based standaard leidend: A. Een probleem uit de onderwijspraktijk vertalen in een beantwoordbare onderzoeksvraag. B. Efficiënt het beste bewijsmateriaal zoeken en verzamelen. C. De methodologische kwaliteit en toepasbaarheid van het bewijsmateriaal kritisch evalueren. D. Conclusies trekken en een beslissing nemen op grond van de onder C verkregen evidentie: Wat is de theoretische en praktische waarde van de evidentie? Is de evidentie generaliseerbaar? Is de interventie ook technisch en logistiek toepasbaar? 7
Contactdagen Maandelijks komen alle deelnemers twee aaneengesloten dagen bijeen. De volgende activiteiten zijn gepland: Hoorcolleges en practica Onderzoeksmethoden & Statistiek (O&S) Theoretisch en praktisch legt het O&S-programma de basis voor het doen van onderzoek tijdens het MEBIT-programma. O&S is niet alleen van belang bij het zelf uitvoeren van onderzoek, maar minstens zo belangrijk bij het interpreteren en op waarde schatten van eerder gepubliceerd onderzoek. Beschrijvende statistiek staat centraal in het eerste semester, de toetsende statistiek in het tweede semester en verschillende vormen van regressie-analyse in het derde semester. In deze fase wordt het O&S onderwijs ook afgestemd op specifieke technieken die aansluiten op individuele thesiskeuzes in het laatste semester. Actualiteitencolleges Onderwijsinnovatie: de Stand van Zaken In actualiteitencolleges en workshops wordt de stand van zaken op het gebied van onderwijs en onderwijsinnovatie toegelicht. Sprekers, ook van buiten TIER, gaan in op onderwijskundige, maatschappelijke en politieke ontwikkelingen op dit terrein en besteden speciaal aandacht aan de rol van de wetenschap hierin. De volgende onderwerpen komen aan bod: Probleemgestuurd leren en groepsleren Differentiëren in de klas Leren op school en persoonlijke ontwikkeling Ontwerp van onderwijs De kwalificatie van de leraar: ontwikkelingen op het terrein van het beroep Kwaliteitszorg Multicultureel onderwijs E-Learning Leerstandaarden Leerproblemen Onderwijsbeleid Vaardigheidstrainingen: Organisatie van Innovatie Deelnemers aan het MEBIT programma worden getraind in het toepassen van de evidence based principes bij innovaties in het onderwijs. TIER verwacht van hen ook dat zij op dit vlak een voortrekkersrol gaan spelen binnen de eigen schoolorganisatie. Daartoe worden ze getraind in een aantal ondersteunende vaardigheden, zoals leiderschapskwaliteiten en sociale vaardigheden. Workshops: Onderzoek in en voor de Praktijk Ervaren onderzoekers binnen het Top Institute for Evidence Based Education Research (TIER) geven regelmatig workshops over het opzetten en uitvoeren van projecten die zijn gericht op innovaties en ondersteuning van beleid. Buitenlandse studiereis De studiereis in het vierde semester staat in het teken van de verbreding van het blikveld. De twee jaar die het MEBIT programma in beslag neemt, vinden geheel in de Nederlandse context plaats. Deelnemers bestuderen weliswaar de internationale literatuur, maar de interpretatie en toepassing daarvan worden steeds in Nederlands perspectief geplaatst. Hoog tijd om de blik te verbreden. Hoe is het onderwijs in het buitenland ingericht? 8
Vraaggestuurd onderwijs In literatuuronderzoek analyseren de deelnemers hun leervragen, met het doel deze leervraag te specificeren in aansluitende onderzoeksvragen. Deze onderzoeks vragen vormen de start van de bestudering van grotendeels zelf gekozen, dan wel door docenten geadviseerde literatuur. Deze studie wordt afgerond met het schrijven van een paper. Tijdens het schrijven van de paper wordt onder leiding van een TIER-onderzoeker samengewerkt in een kleine onderwijsgroep die functioneert als peer review groep. Na beoor deling presenteren de deelnemers hun papers in een afsluitend seminar. In onderzoek van de onderwijspraktijk werken de deelnemers onder begeleiding van de docent hun leervragen uit in een plan van aanpak voor een kortdurend en kleinschalig onderzoeksproject. Dit project wordt op een of meerdere scholen uitgevoerd. De resultaten zullen ook aan de deelnemende scholen worden gerapporteerd. In deze werkvorm ligt het accent op planning, samenwerking en taakverdeling, verzamelen, verwerken en evalueren van gegevens, en het publiceren van toepasbare resultaten. 9
10
Virtuele leeromgeving Aanmelding Studie en onderzoek vinden plaats in een virtuele leeromgeving die 24 uur per dag beschikbaar staat voor de deelnemers. In het virtuele studielandschap vindt u alle informatie voor uw studie, wordt u individueel begeleid, werkt u samen met anderen en wisselt u resultaten uit. De noodzakelijke software en hardware (Apple ipad) wordt door de opleiding beschikbaar gesteld. In deze flexibele virtuele leeromgeving wordt tachtig procent van de studietijd gewerkt. De overblijvende tijd is gevuld met contactonderwijs in Maastricht (twee dagen per maand). Toelatingsvoorwaarden Toelaatbaar tot de opleiding is elke docent die in het bezit is van een masterdiploma van een erkende Nederlandse instelling voor hoger onderwijs, in combinatie met een onderwijsbevoegdheid voor het voortgezet onderwijs en minimaal 5 jaar onderwijservaring. De opleiding staat ook open voor docenten in het HBO. Wie niet aan de toelatingsvoorwaarden voldoet, kan met de opleiding overleggen over een EVC-procedure die de toegang tot de opleiding alsnog mogelijk maakt. MEBIT en Leven Lang Leren (LLL) MEBIT biedt een aanzet tot een attitudeverandering en wil die ook blijvend ondersteunen. Daarom krijgt elke deelnemer na het afstuderen een traject van Leven Lang Leren aangeboden. Deze afzonderlijke cursus biedt elk jaar een inhoudelijk programma met - onder andere - terugkomdagen, actualiteitencolleges, rondetafels over innovaties, inzage in de onderzoeksresultaten van deelnemers, een ontmoetingsplaats en toegang tot de wetenschappelijke literatuur. Aanmelding Aanmelding kan via het aanmeldings formulier (volg de link naar MEBIT op de website van TIER, www.tierweb.nl) of door het sturen van een email naar: info-ta@maastrichtuniversity.nl Een kandidaat deelnemer zal verzocht worden het volgende dossier samen te stellen: Een schriftelijke toelichting en beschrijving van de motivatie om deze opleiding te kiezen. Deze brief bevat tevens de leervragen die men in de opleiding wil gaan bestuderen. Ook dient hierin aangegeven te worden hoe deze leervragen gerelateerd zijn aan de schoolontwikkeling. Een curriculum vitae met beschrijving van vooropleiding en ervaring, waarin duidelijk aangegeven wordt hoe de kandidaat voldoet aan de toelatingsvoorwaarden. Een ondersteunende brief van de onderwijsinstelling, waarin aangegeven wordt dat de aanmelding financieel gewaarborgd is, en de school de docent de benodigde tijd verleent om de opleiding te kunnen volgen. De school verklaart tevens dat de school als onderzoeksplek benut kan worden tijdens de studie. Deze informatie is de basis voor een intake-gesprek, waarin vooral ingegaan zal worden op de motivatie van de deelnemer en de leervragen die zijn beschreven. 11
Contactinformatie Top Institute for Evidence based Education Research (TIER) Contactpersoon: Astrid Lamers Universiteit Maastricht Kapoenstraat 2 Postbus 616 6200 MD Maastricht T (043) 388 44 28 of 388 44 29 E info-ta@maastrichtuniversity.nl of Top Institute for Evidence based Education Research (TIER) Contactpersoon: Sebastiene Postma Universiteit van Amsterdam Roetersstraat 11 1018 WB Amsterdam M 06 12 65 06 93 E s.m.postma@uva.nl