Landgegevens Afghanistan GEOGRAFIE Lokatie Oppervlakte Landsgrenzen Kustlijn Klimaat Landschap Hoogteverschillen Natuurlijke rijkdommen Zuid-Azië, ten noorden en westen van Pakistan, ten oosten van Iran Totaal: 647,500 km² Land: 647,500 km² Water: 0 km² Totaal: 5,529 km Buurlanden: China 76 km, Iran 936 km, Pakistan 2,430 km, Tajikistan 1,205 km, Turkmenistan 744 km, Uzbekistan 137 km 0 km (ingesloten) Droog tot halfdroog; koude winters en warme zomers Meestal bergachtig; vlaktes in het noorden en zuidwesten Laagste punt: Amu Darya: 258 m Hoogste punt: Nowshak: 7,485 m Natuurlijk gas, petroleum, kool, koper, chroom, talk, bariet, sulfiet, lood, zink, ijzererts, zout, kostbare en halfkostbare mineralen Landgebruik Landbouw: 12,13% Permanente gewassen: 0,22% Andere: 87,65% (2001) Geïrrigeerd land 23,860 km² (1998) Natuurlijke rampen Milieuproblemen Zware aardbevingen in het Hindu Kush-gebergte; overstroming, droogtes Gelimiteerde natuurlijke zuivere waterbronnen; inadequate waterverdeling; bodemerosie; overbegrazing; ontbossing; verwoestijning; lucht- en watervervuiling DEMOGRAFIE Bevolking 28,513,677 (juli 2004); van de 4 miljoen vluchtelingen sinds oktober 2001 al 2,3 miljoen teruggekeerd Leeftijdsstructuur 0-14 jaar: 44,7% (man 6,525,929; vrouw 6,222,497) 15-64 jaar: 52,9% (man 7,733,707; vrouw 7,346,226) 65 jaar en ouder: 2,4% (man 334,427; vrouw 350, 891) (2004) Bevolkingsgroei 4,92% (dit cijfer houdt geen rekening met de impact van de recente oorlog; 2004) 175
Geboortecijfer 47,27 geboortes / 1000 mensen (2004) Sterftecijfer 21,12 sterftes / 1000 mensen (2004) Geboortesterfte Levensverwachting Totaal: 165,96 sterftes / 1000 mensen Mannelijk: 170,85 sterftes / 1000 mensen Vrouwelijk: 160,82 sterftes / 1000 mensen (2004) Algemeen: 42,46 jaar Man: 42,27 jaar Vrouw: 42,66 jaar (2004) Vruchtbaarheidsgraad 6,78 geboren kinderen per vrouw (2004) Etnische groepen Pathanen 42%, Tadjieken 27%, Hazaren 9%, Oezbeken 9%, Aimaq 4%, Turkmenen 3%, Baluchen 2%, anderen 4% Religies Soennietisch 80%, Sji itisch 19%, andere 1% Talen Pashto 35%, Dari 50%, Turks (Oezbeeks en Turkmeens) 11%, 30 andere talen van minderheden (vooral Baluch en Pashai) 4%, veel tweetaligheid Geletterdheid (15 jaar, kunnen lezen en schrijven) Totaal: 36% Mannelijk: 51% Vrouwelijk: 21% (1999) POLITIEKE STRUCTUUR Naam Type regering Hoofdstad Administratieve entiteiten Onafhankelijkheid Nationale feestdag Grondwet Conventionele lange vorm: Islamitische Republiek van Afghanistan Conventionele korte vorm: Afghanistan Lokale lange vorm: Dowlat-e Eslami-ye Afghanestan Lokale korte vorm: Afghanestan Afkorting: Republiek van Afghanistan Islamitische republiek Kabul 34 provincies (velayat): Badakhshan, Badghis, Baghlan, Balkh, Bamian, Daykondi, Farah, Faryab, Ghazni, Ghowr, Helmand, Herat, Jowzjan, Kabol, Kandahar, Kapisa, Khowst, Konar, Kondoz, Laghman, Lowgar, Nangarhar, Nimruz, Nurestan, Oruzgan, Paktia, Paktika, Panjshir, Parvan, Samangan, Sar-e Pol, Takhar, Vardak, and Zabol 19 augustus 1919 (einde Britse controle over Afghaanse buitenlandse zaken) Onafhankelijkheidsdag, 19 augustus Nieuwe grondwet opgesteld 14 december 2003 4 januari 2004, ondertekend 16 januari 2004 176
Rechtssysteem Stemrecht Volgens de nieuwe grondwet kan geen enkele wet tegen de Islam zijn; de staat is verplicht een samenleving te creëren die welvaart en vooruitgang genereert op basis van sociale rechtvaardigheid, bescherming van de menselijke waardigheid, bescherming van mensenrechten, de realisatie van democratie, de staat moet eveneens de nationale eenheid en gelijkheid onder alle etnische groepen en stammen bewerkstelligen; de staat acht zich akkoord met het VN Charter, reeds ondertekende internationale verdragen, conventies en de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens 18 jaar, universeel Uitvoerend bestuur - Staatshoofd: President van de Islamitische Republiek van Afghanistan, Hamid Karzai (sinds 7 december 2004): de president is zowel het staatshoofd als het hoofd van de regering; de voormalige Koning Zahir Shah heeft de eretitel Vader van het Land, en treedt bij sommige gelegenheden symbolisch op, maar heeft geen enkele regeringsverantwoordelijkheid; de eretitel is niet erfelijk - Hoofd Regering: Hamid Karzai - Kabinet: 27 ministers: aangeduid door de president en goedgekeurd door het Nationaal Parlement Wetgevend bestuur Rechterlijke macht Politieke partijen Niet-functionerend; sinds januari 2004 is de regering gemachtigd bij decreet wetgeving te construeren; onder de nieuwe grondwet zal het bicamerale Nationaal Parlement bestaan uit de Wolesi Jirga of Huis van het Volk (met maximum 249 zetels), direct verkozen voor vijf jaar, en de Meshrano Jirga of Huis van de Ouderen (102 zetels, een derde verkozen uit provinciale raden voor vier jaar, een derde verkozen uit lokale districtraden voor drie jaar, en een derde aangeduid door de president voor vijf jaar). Verkiezingen gepland in de lente van 2005 De nieuwe grondwet vestigde een negenkoppige Stera Mahkama of Hoog Gerechtshof (de negen rechters worden voor tien jaar aangeduid door de president met goedkeuring van de Wolesi Jirga) en een Ondergerechtshof en verschillende rechtbanken; er is ook een minister van Justitie; en een aparte Afghaanse Onafhankelijke Commissie voor Mensenrechten gevestigd door de Bonn-overeenkomst bevoegd voor onderzoek naar misbruik van mensenrechten en oorlogsmisdaden Politieke partijen goedgekeurd door het Ministerie van Justitie: Afghan Millat [Anwarul Haq AHADI]; De Afghanistan De Solay Ghorzang Gond [Shahnawaz TANAI]; De Afghanistan De Solay Mili Islami Gond [Shah Mahmood Polal ZAI]; Harakat-e-Islami Afghanistan [Mohammad Asif MOHSINEE]; Hezb-e-Aarman-e-Mardum-e-Afghanistan [Iihaj Saraj-u-din ZAFAREE]; Hezb-e-Aazadee Afghanistan [Abdul MALIK]; Hezb-e-Adalat-e-Islami Afghanistan 177
[Mohammad Kabeer MARZBAN]; Hezb-e-Afghanistan-e- Wahid [Mohammad Wasil RAHEEMEE]; Hezb-e-Afghan Watan Islami Gond [NA leader]; Hezb-e-Congra-e-Mili Afghanistan [Lateef PIDRAM]; Hezb-e-Falah-e-Mardum-e- Afghanistan [Mohammad ZAREEF]; Hezb-e-Libral-e- Aazadee Khwa-e-Mardum-e-Afghanistan [Ajmal SOHAIL]; Hezb-e-Hambastagee Mili Jawanan-e-Afghanistan [Mohammad Jamil KARZAI]; Hezb-e-Hamnbatagee-e- Afghanistan [Abdul Khaleq NEMAT]; Hezb-e-Harakat-e-Mili Wahdat-e-Afghanistan [Moahammad Nadir AATASH]; Hezbe-Harak-e-Islami Mardum-e-Afghanistan [Ilhaj Said Hssain ANWARY]; Hezb-e-Ifazat Az Uqoq-e-Bashar Wa Inkishaf-e- Afghanistan [Baryalai NASRATEE]; Hezb-e-Istiqlal-e- Afghanistan [Dr. Gh. Farooq NIJZRABEE]; Hezb-e-Jamhoree Khwahan [Sibghatullah SANJAR]; Hezb-e-Kar Wa Tawsihae-Afghanistan [Zulfiar OMID]; Hezb-e-Mili Afghanistan [Abdul Rasheed AARYAN]; Hezb-e-Mili Wahdat-e-Aqwame-Islami Afghanistan [Mohammad Shah KHOGYANEE]; Hezb-e-Nuhzhat-e-Mili Afghanistan [Ahmad Wali MASOUD]; Hezb-e-Paiwand-e-Mili Afghanistan [Said Mansoor NADIRI]; Hezb-e-Rastakhaiz-e-Islami Mardum-e- Afghanistan [Said ZAHIR]; Hezb-e-Refah-e-Mardum-e- Afghanistan [Mia Gul WASEEQ]; Hezb-e-Risalat-e-Mardume-Afghanistan [Noor Aqa ROEEN]; Hezb-e-Sahadat-e- Mardum-e-Afghanistan [Mohammad Zubair PAIROZ]; Hezbe-Sahadat-e-Mili Wa Islami Afghanistan [Mohammad Usman SALIGZADA]; Hezb-e-Sulh-e-Mili Islami Aqwam-e- Afghanistan [Abdul Qahir SHARYATEE]; Hezb-e-Sulh Wa Wahdat-e-Mili Afghanistan [Abdul Qadir IMAMEE]; Hezb-e- Tafahum-e-Wa Democracy Afghanistan [Ahamad SHAHEEN]; Hezb-e-Wahdat-e-Islami Afghanistan [Mohammad Karim KHALILI]; Hezb-e-Wahdat-e-Islami Mardum-e-Afghanistan [Haji Mohammad MUHAQIQ]; Hezb-e-Wahdat-e-Mili Afghanistan [Abdul Rasheed Jalili]; Jamahat-ul-Dahwat ilal Qurhan-wa-Sunat-ul-Afghanistan [Mawlawee Samiullah NAJEEBEE]; Jombesh-e Milli [Abdul Rashjid DOSTUM]; Mahaz-e-Mili Islami Afghanistan [Said Ahmad GAILANEE]; Majmah-e-Mili Fahaleen-e-Sulh-e- Afghanistan [Shams ul Haq Noor SHAMS]; Nuhzat-e- Aazadee Wa democracy Afghanistan [Abdul Raqeeb Jawid KUHISTANEE]; Nuhzat-e-Hambastagee Mili Afghanistan [Peer Said Ishaq GAILANEE]; Sazman-e-Islami Afghanistane-Jawan [Siad Jawad HUSSAINEE]; Tahreek Wahdat-e-Mili [Sultan Mahmood DHAZI] (Sep 2004) ECONOMIE BNP 20 biljoen $ (2003) Groei BNP 29% (dit cijfer reflecteert het extreem laag niveau van economische activiteit in de periode 1999-2000, het einde van een vier jaar durende droogte, en de impact van enorme donorhulp) BNP per capita 700 $ 178
BNP per sector Landbouw: 60% Industrie: 20% Diensten: 20% (1990) Munteenheid Afghani (AFA) Wisseleenheid Afghanis per US $: 50 (2003) Bevolking onder de armoedegrens 23% (2002) Inflatie 5,2% (2003) Beschikbare werkkracht 11,8 miljoen (2001) Beschikbare werkkracht per sector Landbouw: 80% Industrie: 10% Diensten: 10% (1990) Staatsbegroting Inkomsten: 200 miljoen $ Uitkomsten: 550 miljoen $ (plan 2003) Landbouwproducten Industrieën Opium, granen, fruiten, noten, wol, schapenvachten, schapenvlees Kleinschalige textielproductie, zeep, meubelen, schoenen, meststoffen, cement; handgeweven tapijt; natuurlijk gas, kolen, koper Elektriciteitsproductie 334,8 miljoen kwh (2001) Elektriciteitsconsumptie 511,4 miljoen kwh (2001) Elektriciteitsexport 0 kwh (2001) Elektriciteitsimport 200 miljoen kwh (2001) Olieproductie 0 bbl/dag (2001) Olieconsumptie 3500 bbl/dag (2001) Oliereserves 0 bbl (jan 2002) Gasproductie 220 miljoen m² (2001) Gasconsumptie 220 miljoen m² (2001) Gasexport 0 m² (2001) Gasimport 0 m² (2001) Export 98 miljoen $ (exclusief illegale export) (2002) Exportartikelen Opium, fruiten en noten, handgeweven tapijt, wol, katoen, huiden en pelzen, kostbare en halfkostbare mineralen 179
Belangrijkste exportlanden VS: 27% Frankrijk: 17,5% India: 16,6% Pakistan: 13,3% (2003) Import 1,007 biljoen $ (2002) Importartikelen Kapitaalgoederen, voedsel, textiel, petroleumproducten Belangrijkste importlanden Pakistan: 30,1% Zuid-Korea: 9,2% Japan: 7,6% Duitsland: 6,9% Turkmenistan: 5,4% Kenia: 4,6% VS: 4,5% Rusland: 4% (2003) Buitenlandse schuld 8 miljoen $ bilateraal, grootste aandeel Rusland; 500 miljoen $ aan de multilaterale Ontwikkelingsbanken (2004) MILITAIR Militaire eenheden Afghaanse Nationale Leger: momenteel getraind door de VS, met steun van de internationale gemeenschap; lokale milities bleven behouden onder druk van regionale leiders; het Afghaanse leger blijft eveneens verdeeld langs etnische lijnen Beschikbare mankracht 7000 Militaire uitgaven 61 miljoen $ (2003) Militaire uitgave, procent van het BNP 1% (2003) Deze cijfers zijn maar een richtlijn en kunnen niet als accuraat worden beschouwd vanwege de moeilijke analyse en rapportering in Afghanistan. Het land kent geen systematische verzameling van gegevens en vaak zijn deze wat bijgekleurd om alles rooskleuriger voor te stellen. De cijfers uit deze lijst zijn in hoofdzaak geschatte cijfers aan de hand van verschillende bronnen. bron: http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/index.html op 10 februari 2005. 180