JULI 2007 colofon VIAnewsbulletin is het officiële newsbulletin van VIAfrica. Stichting Viafrica ondersteunt onderwijsorganisaties in Afrika in het gebruik en beheer van ICT. We bieden directe steun aan organisaties in het Zuiden, maar we werken tevens samen met andere ontwikkelingsorganisaties. Redactie: Anna Verhoeven Vormgeving: Erik van Gameren Vertalingen: Margriet Korteweg Contact: Planciusstraat 25E 1013 MD Amsterdam t. +31 20 7073377 f. +31 20 7073380 m. info@viafrica.org w. www.viafrica.org 324695543 Rabobank Amsterdam nieuwkomers Viafrica verwelkomt de volgende personen en wenst ze succes met hun activiteiten. Rhoda Ngowi is toegetreden tot het Moshi team in Tanzania. Rhoda is trainer en zal deel gaan uitmaken van het trainingsteam. Zij zal ook degene zijn die de leraren van de CLASSworks scholen zal gaan trainen en onderwijzen. In de komende periode zal nog een trainer/ onderwijzer worden gezocht om Rhoda te assisteren en om een team te vormen dat zich volledig bezig zal houden met de onderwijzende kant van CLASSworks. viafrica senegal in oprichting Naast implementatie van het Xam Xamle project heeft Viafrica ook een aantal verkennende gesprekken gevoerd met organisaties in Dakar en Yoff om te komen tot de oprichting van Viafrica Senegal. Dit jaar nog willen we daar graag een Viafrica kantoor met een officiële status. De In Nederland is Eveline Zwikker als vrijwilligster bij het team gekomen. Eveline zal de internationale fondsenwerving vorm gaan geven. Ze zal daarbij nauw samenwerken met Emmy Voltman. David en Kennedy zijn twee stagiaires in Kenia, Kisii. Ze zijn de vervangers van Abdullahi Ali die voor ons werkte, maar in maart op zei. Beiden helpen nu Peter met de implementaties van 9 computerlokalen in Kenia en allebei hebben ze computercursussen gevolgd. Ze zijn er nu voor drie maanden op stage-basis, waarna ze beiden in vaste dienst voor ons zullen blijven werken. Kennedy Chege is 24 jaar. Hij heeft twee computercursussen gevolgd (Microsoft en computer electronic engineering) en is daarna getraind op Nairobi s training centrum; Nairobits. Hij heeft werkervaring in computeronderhoud. bedoeling is om begin 2008 CLASSworks ook uit te rollen in Senegal. Inmiddels hebben we een partner gevonden die ons assisteert en adviseert bij de opzet van stichting Viafrica Senegal. David Kimani is 31 jaar. Hij heeft verschillende cursussen gevolgd in computer operations, internet technology, maintenance and repair, network en electronics. Hij heeft werkervaring in trouble shooting, maintenance en web design. AMSTERDAM TANZANIA KENIA SENEGAL?? Emmy Voltman VENTURE INTELLIGENCE AFRICA 1
het eerste service contract Een nieuwe ontwikkeling binnen het Viafrica CLASSworks project is het opzetten van plaatselijk draaiende Service Centra en het gebruik van een onderhoudscontract voor het behoud van de CLASSworks leslokalen. Sinds onze oprichting in 2003 is de stichting bezig geweest met het assisteren van middelbare scholen in Oost Afrika op het gebied van computeronderwijs. Het CLASSworks project heeft tot nu toe 38 scholen in Tanzania, Oeganda en Kenia succesvol geholpen met het starten van computeronderwijs volgens de syllabus van de desbetreffende landen. Het eerste service contract ondertekenen in Moshi, Tanzania Niels Emmer Helaas vraagt het geven van computeronderwijs meer van de scholen en hun docenten dan de meeste andere vakken. De donatie van de computers en het bijbehorende netwerk is dan wel kosteloos, maar de school moest wel een degelijk computerlokaal bouwen met bijbehorende bekabeling en een stabiele stroomvoorziening en dit zijn pas de opstartkosten. Computers hebben electriciteit nodig, ICT-docenten hebben salaris en regelmatige training nodig en de computers hebben onderhoud en reparaties nodig. Om in deze kosten te kunnen voorzien vragen scholen geld via de studenten en hun ouders. Door dit te doen leggen ze zich vast voor het geven van jarenlang computeronderwijs van goede kwaliteit aan diezelfde studenten. Wij van Viafrica geloven dat onze ervaring met computertechnologie en onze nauwe samenwerking met docenten, schoolhoofden en ambtenaren betrokken bij computeronderwijs, ons goed inzicht heeft gegeven in de zaken en uitdagingen die met het volbrengen van deze vastlegging gepaard gaan. Stichting Viafrica heeft recentelijk Service Centra opgestart in Oost Afrika zodat we continuïteit in het computeronderwijs kunnen brengen op de scholen die inmiddels onze donatie van PC s, een server en bijbehorende hardware hebben ontvangen. Om deze reden hebben we een CLASSworks Service Contract ontwikkeld. Houders van een dergelijk contract ontvangen regelmatig (pro-actief) onderhoud, updates en training over het platform, software en computerlesmethodologieën die gebruikelijk zijn in Tanzania. Omdat onze Service Centra op een niet-winstgevende basis zijn opgezet (het Moshi Centrum is geregistreerd als een Limited by guarantee ) en vanwege onze focus op efficiëntie en beste resultaat, kunnen we de diensten in dit Service Contract tegen de laagst mogelijke tarieven aanbieden. Voor specificaties over de inhoud van deze contracten kunt u ons contacteren. training voor docenten van de laatste classworks-ronde Liesbeth Hofs De laatste school van het CLASSworks 2006 project ontving de computerdonatie eind maart 2007. Sindsdien hebben er twee trainingen plaatsgevonden. Eén training was vooral gericht op de technische aspecten van het computer lokaal. De andere training hield zich met name bezig met het lesgeven in ICT. Tijdens de eerste VIAfrica-training werden 13 scholen uitgenodigd op Kibo High School, om gedurende de dag in te gaan op de technische aspecten van het CLASSworks-platform. Wat kun je doen met de centrale server, welke hardware-problemen kunnen zich voordoen, wat voor zin heeft de reparatie-cd van VIAfrica en waar moet je op letten in de stroomvoorziening? We begonnen de ochtend met theorie en konden daarna het computerlokaal van Kibo gebruiken voor enkele praktische oefeningen. Er waren 25 docenten aanwezig en de terugblik was erg positief. De tweede bijeenkomst hield zich bezig met vragen rondom ICT-onderwijs. We spraken met 20 leraren over fasen in ICT-implementaties: er zal nogal wat moeten gebeuren voordat computers een regulier onderdeel zijn geworden van het schoolprogramma. Ook oefenden we op verschillende werkplekken op PowerPoint. Dit was mede onderdeel van het onderzoek van Inge Wijts naar capaciteiten van onze docenten. In de middag richtten we ons op de ICT-syllabus en vraagstukken die je tegen kunt komen in de dagelijkse praktijk. Beide dagen stonden in het teken van kennisuitwisseling en interactie. Een uitgebreider verslag van beide dagen is aan te vragen bij Liesbeth Hofs: l.hofs@viafrica.org. 2
computerles in uitvoering: kishumundu middelbare school Inge Wijts en Liesbeth Hofs Kishumundu is één van onze projectscholen even buiten Moshi, Tanzania. Na ongeveer 45 minuten rijden over een hobbelige bergweg die leidt langs bananenbomen en koffieplantages, kom je aan op deze middelbare school. Kishumundu heeft een bescheiden omvang: slechts 325 leerlingen volgen hier hun onderwijs. De samenwerking tussen deze school en VIAfrica is vanaf het begin goed verlopen. De plaatsvervangend directeur is een tijd spokesman voor ICT geweest en woonde alle trainingen en seminars bij. Daarnaast onthaalde Kishumundu verschillende bezoekers van VIAfrica zeer gastvrij: koffie, thee en soda staan hier altijd klaar. Vandaag praten we over CLASSworks. Iets meer dan een jaar geleden heeft VIAfrica hier een computerlokaal geïnstalleerd. Schoolhoofd James Kiwara voor het schoolbord met excel-aantekeningen in het computerlokaal Anderhalf jaar geleden besloot Kishumundu een aanvraag in te dienen voor deelname aan CLASSworks. Waarom wilden jullie graag mee doen? We leven in een globaliserende wereld en het is onmogelijk om aan ICT te ontsnappen. We kennen vrijwilligers uit Duitsland, Engeland, VIAfrica uit Nederland We hebben het internet nodig voor informatie en uitwisseling en we kunnen niet toelaten dat onze studenten achterblijven. Leerlingen kunnen via het internet veel up-to-date informatie verzamelen en bewaren: bibliotheken worden steeds minder belangrijk. Boeken, readers en lesmateriaal komen allemaal beschikbaar via het internet. Kinderen met een certificaat in computerkennis verhogen bovendien hun kans op werk. In onze moderne veranderende wereld speelt computerkennis een belangrijke rol in onderwijs, maar ook in de medische sector en de ontwikkeling van andere sectoren. Op welke manier zijn de ouders bij de computerlessen betrokken? Met medewerking van de ouderraad is er geld bij elkaar gebracht om de inrichting van het klaslokaal te financieren. Kishumundu is een community school wat betekent dat de gemeenschap de school zelf gebouwd heeft en dat ouders ervoor zorgen dat de school blijft draaien. Het zijn ook de ouders die de schooldirecteur aanstellen. Voor alles wat ik doe, vraag ik hun toestemming. Dus toen ik voorstelde om mee te doen aan jullie project hebben ze eerst uitgebreid overlegd. Daarna is er geld ingezameld. Toen het computerlokaal eenmaal geïnstalleerd was, was het wel lastig om uit te leggen dat er nog geen internet was. Mensen hier denken meteen aan internet als ze aan computers denken, maar computers hebben ook hele andere toepassingen. Hoe zit dat precies met het internet? De kosten voor de installatie van bijvoorbeeld een internettoren zouden we met een inzameling wel eenmalig op kunnen brengen. Maar het bedrag voor de maandelijkse aansluiting is hoog, en bovendien één van de doorlopende kosten. Momenteel geven we theorieles op school en gaan zo nu en dan met onze studenten in de bus naar Moshi naar een internetcafé. Dat is wel een creative oplossing! Zijn er andere zaken waar Kishumundu tegenaan is gelopen bij de implementatie van computer lessen? De syllabus is heel erg ambitieus: zowel voor docenten als voor leerlingen. Het accent ligt meer op de theorie dan op de praktische vaardigheden. Dat zie je ook terug op de opleidingen van de ICT leraren, waarin vooral aandacht is voor theoretische aspecten. Hierdoor kom je in een vicieuze cirkel terecht die moeilijk te doorbreken is. Eerlijk gezegd maakte VIAfrica zich in het begin een beetje zorgen over de computerlessen, omdat de deelnemers aan onze training nog weinig Zo nu en dan bezoeken we een internetcafé in Moshi met onze studenten per bus. Het was moeilijk om een goede ITdocent te vinden. 3
ervaring hadden met computers. Maar aan het begin van dit jaar ontdekten we tot onze verrassing dat u een nieuwe en goede ICT docent aangenomen heeft. Was het moeilijk om iemand te vinden, of zijn we zelf te ongeduldig geweest? Wel, we zijn inderdaad in februari van dit jaar pas echt met computerlessen begonnen. Onze computerdocenten zijn hun lessen nog aan het ontwikkelen vanaf de volgende termijn zullen we echt volgens de syllabus les geven. Het was lastig om een goede computerdocent te vinden. Op onze leraaropleidingen studeren leraren af in twee vakken. Vaak is ICT dan ook niet de specialisatie, maar een onderliggend vak geweest. Als een professionele leraar heb je echter meer kennis nodig dan dat de syllabus voorschrijft. De afwezigheid van een geschikte leraar ligt dus niet alleen aan het schoolmanagement, maar heeft ook te maken met het gebrek aan computerkennis binnen de overheid. De leraar die we nu hebben is een oud-student van onze school. Hij heeft één jaar en twee maanden computercursussen gevolgd. We zijn heel blij dat we hem hebben. Hij ontwikkelt zelf zijn lesmateriaal: voor iedere les schrijft hij een pamflet. Onze ICT docent heeft dus alleen niet de docentenopleiding gedaan. We zouden graag meer computer trainingen willen voor onze leraren. Het computerlokaal is net schoongemaakt Hoe is dat nu: is ICT iets dat in de hele school leeft, of ligt het onderwerp heel erg bij de computerdocent alleen? Onze school werkt op het moment toe naar het aanbieden van zes-jarig middelbaar onderwijs ( A-level ), naast het huidige vier-jarig onderwijs ( O-level ). Dit betekent onder andere dat er nieuwe jonge leraren bij het team zullen komen. Zij hebben computercursussen gevolgd tijdens hun opleiding, dus ik denk dat er langzaam wel wat zal veranderen. En werken jullie samen met andere scholen op het gebied van ICT? De headmaster meeting en de trainingen hebben ons de mogelijkheid geboden om met andere scholen te praten, maar in andere overleggen, zoals regionale meetings of vergaderingen in de Diocese is ICT nog geen onderwerp. Onze nieuwe computerdocent heeft nog geen VIAfrica-training bijgewoond, dus die heeft ook nog niet met andere scholen gesproken. Hoe beschrijft u de verhouding met het VIAfricaservice center? We zijn blij met de trainingen en het headmaster seminar. Ook hebben jullie in het begin een paar keer terug moeten komen omdat we problemen hadden met de stroomvoorziening (red.: de bedrading was te licht dus sloeg het vuur door de stopcontacten tijdens de installatie van de computers). We zijn blij met jullie assistentie. Kishumundu is van harte welkom. En zo is VIAfrica. Kishumundu - een middelbare school op het platteland klaar voor de toekomst Eind mei bezocht Viafrica/Marco Smit het Tse Dale Nega College in Gondar, Ethopië. Dit college is nu klaar om in september te beginnen met een drietal middelbare beroepsopleidingen voor kinderen van 15 tot 25 jaar. Zij worden opgeleid tot personeelsadviseur, netwerkbeheerder of boekhouder. In de tussentijd worden in het college korte ICT-cursussen gegeven. Viafrica zorgde voor ondersteuning bij het ontwikkelen van het plan, leverde de computer-infrastructuur en vroeg subsidies aan om het schoolgebouw op te knappen en de organisatie op te zetten. De inspanningen van de Marco Smit directeur van TNC, een ex-vrijwilliger van Viafrica, en het Viafrica kantoor in Amsterdam hebben geleid tot een gebouw dat klaar is voor de opleiding. Alle muren zijn frisgeschilderd en de tafels en stoelen staan op hun plaats. Een dertigtal computers zit in het netwerk en wordt al gebruikt voor cursussen in computergebruik. Tijdens het bezoek waren de studenten bezig met een pittig examen Excel. Ook de organisatie, een decaan en een aantal leraren staan klaar om in september te beginnen. 4
feestelijke opening xam xamle Eind mei is Xam Xamle -het ICT centrum waarbij Viafrica samenwerkt met Communicado Foundation- feestelijk geopend. In het bijzijn van de burgemeester en vertegenwoordigers uit de gemeente Dioffior, werd gevierd dat het multifunctionele computercentrum eindelijk een feit is. Een internetverbinding is er nog niet, maar France Telecom/Orange heeft toegezegd dat uiterlijk eind augustus van dit jaar een internettoegang in Dioffior geregeld zal zijn. Xam Xamle betekent Ik geef mijn kennis door en dat is precies wat het centrum vanaf nu zal doen. Kennis doorgeven aan de bevolking van Dioffior, een plaats op zo n drie uur rijden vanaf de Senegalese hoofdstad Dakar. In 2006 is er een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd door Nederlandse en Senegalese jongeren onder begeleiding van Viafrica. Dit haalbaarheidsonderzoek wees uit dat er een markt is voor een ICT centrum in Dioffior mits deze gedifferentieerde diensten aanbiedt; training, internettoegang, printservice, scannen, maar ook het bewerken van video s van bruiloften en doopdiensten. Eind 2006 gingen wederom Nederlandse jongeren naar Dioffior om bij te dragen aan de capaciteitsopbouw van het centrum en de beoogde werknemers. In mei 2007 waren Viafrica medewerkers Erwin Groeneveld en Emmy Voltman er zonder jongeren, maar mèt computers. Na Emmy Voltman installatie van alle PC s en randapparatuur, verbleven zij nog een aantal weken in Senegal om de medewerkers van Xam Xamle wegwijs te maken op het systeem en ervaring op te laten doen met alle apparatuur. Daarnaast zijn de ondernemerschapskwaliteiten van het personeel verder aangescherpt. Tevens zijn de eerste video montages gemaakt op de speciaal daarvoor ingerichte multimedia PC. Eén van de belangrijkste doelen -het verkrijgen van een ADSL verbinding- is helaas nog niet gehaald. Er is meerdere keren gesproken met Orange / Sonatel in Senegal, maar tot op heden zonder resultaat. Maar, we hebben goede hoop dat dit op korte termijn gaat veranderen. Na aandacht voor het project in een radio uitzending van omroep Llink, heeft France Telecom / Orange toegezegd dat uiterlijk eind augustus een internettoegang in Dioffior geregeld zal zijn: De internettoegang zal via een radio verbinding (CDMA = Code Division Multiple Access) tot stand worden gebracht, dit in tegenstelling tot de in Nederland gebruikelijke ADSL techniek via de telefoonlijn. Door de zeer lastige infrastructuur in de omgeving van het dorp - delta werken, zeer dichte bebossing- is een internetverbinding via de grond extreem moeilijk. Desondanks wil Sonatel / Orange haar afspraken met het computercentrum nakomen en daarom is deze oplossing bedacht, aldus de officiele reactie van Orange Nederland. Uiterlijk eind augustus 2007 zal de internettoegang in Dioffior geregeld zijn. Sonatel betreurt de miscommunicatie over eerdere leveringsdata, maar heeft altijd de intentie gehad haar belofte in te willigen en is blij dit nu via de CDMA techniek te kunnen realiseren, aldus de woordvoerder van Orange/France Telecom. We zijn erg blij met deze toezegging en houden u op de hoogte. wie is... thomas? Anna Verhoeven Het is 24 april, een dinsdagmiddag en ik zit op mijn kamer achter mijn computer. Niet lang geleden heb ik Skype geïnstalleerd, precies om datgene te doen wat ik nu ga doen; een gesprek voeren met iemand uit Tanzania. Die iemand is Thomas Anael Munuo; een werknemer van Viafrica. Exact om 14.00 uur bel ik hem, maar de verbinding is niet optimaal. Ik kan hem horen, maar hij kan mij niet duidelijk verstaan. We proberen het een aantal keer en besluiten het dan zo te doen; ik typ de vragen in het schermpje en hij antwoord met zijn stem. Dit werkt aardig goed en naast het feit dat we een leuk gesprek hebben, is het net alsof ik zelf in Tanzania ben met geluiden van exotische vogels en spelende schoolkinderen op de achtergrond. Kun je me iets over je achtergrond vertellen? Mijn naam is Thomas Anael Munuo en ik heb zeven jaar basisonderwijs genoten, gevolgd door zes jaar middelbare school voordat ik gedurende vier jaar naar de universiteit ging waar ik mechanica studeerde. Na mijn afstuderen heb ik een tijdje in een fabriek gewerkt maar toen ben ik gestopt en heb twee jaar in een vluchtelingenkamp als radio operateur gewerkt. Daarna ben ik weer naar school gegaan om mijn ICT diploma te halen. Ik heb ook nog als vrijwilliger bij Don Bosco gewerkt waar ik filosofie doceerde. Hoe kwam je in contact met Viafrica? In die tijd deed Adimka Uzozie, de vriendin van Joost Dam die de directeur van Viafrica is, een stage in Moshi. We kwamen in contact en zij introduceerde me aan Niels Emmer. Hij en ik richtten vervolgens Viafrica Moshi op. Waarom wil je voor Viafrica werken? Dat is heel simpel; wanneer ik Viafrica met andere non-gouvernementele organisaties vergelijk, dan valt het me op dat Viafrica geen bedrijf is maar om kennis en kwaliteit draait, terwijl andere organisaties gefocust zijn op geld verdienen. Sommige organisaties, met name uit Engeland afkomstig, doneren computers, maar eerlijk gezegd is dat echt troep. Wij van Viafrica testen de 5
hardware eerst in Nederland en nogmaals na de inklaring hier in Tanzania, gewoon om er zeker van te zijn dat het werkt. Daarnaast gaan we niet weg zodra de installatie van de computers voltooid is, zoals vele organisaties doen, maar verzorgen we zelf de follow-up. Viafrica beschouwt Afrika niet als een stortplaats voor oude hardware en het werkt ook niet als een bedrijf dat veel winst wil maken. Daarnaast richt het zich op onderhoud na de installatie en dus op duurzaamheid. Vanwege deze redenen wil ik voor Viafrica werken. Wat zijn je verantwoordelijkheden in je baan? Ik ben een operational manager bij Viafrica Moshi. Ik ben de contactpersoon naar de scholen toe die betrokken zijn bij het CLASSworks programma. Voordat ze in het programma worden opgenomen praat ik met de schoolhoofden. Ik leg ze uit wat CLASSworks inhoudt en aan welke voorwaarden de scholen moeten voldoen, willen ze worden opgenomen in het programma. Ik geef ze de aanmeldingsformulieren en voer de controles uit wanneer deze formulieren geretourneerd zijn. Indien ze aan alle voorwaarden hebben voldaan, dan geef ik toestemming om tot het CLASSworks programma toe te treden. Vervolgens installeren we zo snel mogelijk het computerlokaal. Dit houdt een server en zestien computers in, geleverd door Viafrica. We maken een plan om een lokaal netwerk te implementeren en we ontwerpen een platform met docenten van verschillende scholen die deelnemen aan het programma om zoveel mogelijk samen te werken. Ik check tevens de achtergrond van de docenten wat betreft computeronderwijs, zodat we een training kunnen geven die zoveel mogelijk aansluit op hun kennisniveau. Nadat het computerlokaal geïnstalleerd is en de IT docenten getraind zijn, blijft er voornamelijk het onderhoud over. Dus, in eerste instantie ben ik een techneut, maar daarnaast ben ik tevens een contactpersoon. Bovendien horen dingen als de auto repareren ook tot mijn verantwoordelijkheden en dat is inmiddels wel zo n beetje dagelijkse kost geworden. Welke problemen kom je tijdens je werk tegen? Ik denk dat het voornaamste probleem waar ik bijna dagelijks mee te maken heb, het gebrek aan elektriciteit is. Het is overbodig om te zeggen dat dit cruciaal is wanneer je met computers werkt. We hebben stroom en dan ineens, zonder waarschuwing, valt die uit. Behoorlijk frustrerend Een ander probleem is het gebrek aan IT kennis onder docenten en tegen de tijd dat ze door ons getraind zijn, dan verlaten ze vaak de scholen om ergens anders aan de slag te gaan waar ze meer geld kunnen verdienen. Dit is ook erg frustrerend maar we kunnen er niets aan doen. Hoe verloopt de samenwerking tussen Viafrica en de scholen tot nu toe? Heel goed eigenlijk. Zoals ik zei, leg ik het concept van CLASSworks uit aan de schoolhoofden voordat we daadwerkelijk een verbond aangaan. We geven zogenaamde bewustwordingstrainingen aan de schoolhoofden, waarin basale kwesties zoals wat is een computer? en hoe werkt een printer? worden behandeld, maar we leggen ook de nadruk op het belang van duurzaamheid in ons werk. De schoolhoofden weten dus wat wij doen en wat hun eigen verantwoordelijkheden zijn binnen het programma. In het geval van problemen dan aarzelen ze niet om contact met ons op te nemen. De scholen zijn erg blij met ons. Er is wederzijds vertrouwen dat nodig is voor goede samenwerking. Zijn er al concrete resultaten van het CLASSworks programma? Nee, nog niet. Simpelweg vanwege het feit dat we drie jaar geleden zijn begonnen, hetgeen betekent dat inmiddels twee klassen onderdeel van het programma zijn, maar het duurt nog twee jaar voordat deze studenten afstuderen. Dan pas kunnen we de balans opmaken, maar ik heb goede hoop! Wat doe je voor het service centrum in Kenia? Ik ben naar Kisii in Kenia gegaan, waar inmiddels ook een service center is opgericht. Maar destijds was er nog niets en mijn taak was om scholen in de buurt te evalueren op hun opleidingsniveau, om vervolgens een aantal te selecteren dat uiteindelijk aan onze voorwaarden zou kunnen voldoen om deel te nemen aan het CLASSworks programma. Ik schreef een rapport en stuurde dat, samen met wat foto s, naar Nederland. Na goedkeuring van het hoofdkantoor in Amsterdam, werden computers naar Tanzania verscheept en vervolgens naar Kenia getransporteerd. Het implementatieproces is recentelijk afgerond en mijn taak is nu om het service centrum in Kenia technisch te assisteren. In Kenia zijn nu negen scholen aangesloten bij CLASSworks en er zullen nog vele volgen in de nabije toekomst. In Tanzania hebben we trouwens 25 scholen die zijn aangesloten, maar in Kenia zijn we net gestart dus daar hebben we nog meer tijd nodig om te groeien. Ben jij opgegroeid met ICT en wat voegt het aan je leven toe? Ja, ik ben opgegroeid met ICT. Ik ging naar de universiteit en had thuis mijn eigen computer, dus mijn generatie is bekend met computers, tenminste in stedelijke gebieden. Voor de generatie van mijn ouders waren alleen maar boeken voorhanden en ik denk echt dat ze bepaalde kennis moesten ontberen. Wijzelf en met name de toekomstige generatie, zal leren over het leven, over de wereld. Het is makkelijk om nieuws te ontvangen, met e-mail kun je met mensen over de hele wereld contact houden, je kunt je on-line opgeven voor studies, enzovoort. Helaas hebben we nog geen toegang tot internet op onze CLASSworks scholen, alhoewel bijna 80% van de studenten bekend is met internet omdat ze het gebruiken wanneer ze bij hun ouders in de stad zijn. In de dorpen is toegang tot internet moeilijk; alleen per satelliet is het mogelijk. Ik hoop binnen twee jaar internet op onze scholen te hebben. Ben je buiten Afrika geweest en wat is je opgevallen omtrent ICT en jeugd? Ja, ik ben drie maanden in Nederland geweest. Het viel me op dat alles geautomatiseerd was, terwijl dezelfde procedures in Afrika nog steeds handmatig gaan. Hoe dan ook, zowel de jeugd in Nederland als in Afrika is erg bekend met computers, alhoewel het kennisniveau in Afrika wellicht iets lager ligt, maar daar werken we aan! 6
onderzoek in tanzania Inge Wijts Ik ben student onderwijskunde aan de Universiteit Utrecht. Ik zit inmiddels in de laatste fase van de studie master- en hoop nog in september af te studeren. Eén van de dingen die ik na mijn studie graag wil doen, is het samen met de lokale bevolking en professionals ontwikkelen van scholing in ontwikkelingslanden. bijdrage van een vrijwilliger Juriaan van Leeuwen Toevallig kwam ik bij Viafrica terecht en kreeg de kans om onderzoek te doen naar factoren die de kwaliteit van ICT onderwijs in CLASSworks scholen bepalen in de Kilimanjaro regio in Tanzania. Inmiddels ben ik mijn zesde week in Moshi en heb ik al een behoorlijk aantal scholen gezien en directeuren en ICT docenten gesproken. Het is vooral heel interessant om te ervaren hoe in Tanzania vorm wordt gegeven aan onderwijs, voor welke uitdagingen docenten hier staan en hoe ze een oplossing hiervoor proberen te vinden. Het vereist een grote discipline en creatief vermogen om ICT docent te zijn in Tanzania. Met mijn opleiding als onderwijskundige en achtergrond als docent zie ik het als een uitdaging om mee te denken over de ontwikkeling van een teacher training programma. 30 Mei hebben we hiervoor de aftrap gegeven. Samen met Liesbeth heb ik een programma in elkaar gezet met het accent op docentcompetenties. Voor mijn onderzoek naar de kwaliteit van ICT onderwijs en het adviseren van Viafrica tijdens het ontwerp van een teacher training programma is het belangrijk om inzicht te krijgen in kennis en vaardigheden van docenten, maar ook school management en infrastructurele factoren. De ICT docenten hadden van mij de opdracht gekregen om een PowerPoint presentatie te maken waarin ze een onderwerp uit hun eigen vakgebied op een zo aantrekkelijk mogelijke manier uitleggen. In het morgenprogramma hebben ze met elkaar en met mij kennis en ervaringen hierover uitgewisseld door het in groepjes bekijken van de presentaties die ze hadden gemaakt, waarna Rhoda dieper inging op de tools en opties van PowerPoint. We waren allemaal erg enthousiast en konden terugkijken op een waardevolle dag. Mijn naam is Juriaan van Leeuwen, ik ben 23 jaar oud en woon samen met mijn vriendin in Alphen aan den Rijn. Afgelopen jaar ben ik afgestudeerd als Technisch Bedrijfskundig Ingenieur aan de hogeschool Rijswijk. Sindsdien ben ik druk op zoek naar een baan binnen de NGO-wereld. Ik ben met Viafrica in contact gekomen door mijn deelname aan het Xam Xamle project in Senegal. Hier heb ik een geweldige tijd gehad. Daarna contact gehouden met Viafrica. Zij zochten een commercieel medewerker voor de organisatie van de aanwezigheid van Viafrica op verschillende beurzen en evenementen. Aangezien ik de stichting zeer goed een daadkrachtig vind ben ik ingegaan op het verzoek of ik zin en tijd heb om mij hier sterk voor te maken. Zin heb ik heel veel, tijd wat minder, maar er valt altijd tijd voor te maken. Tot nu toe bevalt het mij goed. In het begin was het wat lastig om uit te vinden wat de taken precies inhouden, maar uiteindelijk heb ik een goed beeld gekregen. Laatst zijn we van start gegaan op de Afrikadag. En vervolgens zullen enkele grote evenementen bezocht worden. Over de precieze inhoud hiervan zal ik mijn creativiteit nog even flink moeten laten waaien. Maar ik ben ervan overtuigd dat dit een succes zal worden. Mijn doel is dat we aan het eind van het jaar kunnen zeggen dat Viafrica gegroeid is qua bekendheid en dat we ook veel geld hebben opgehaald om de activiteiten te ondersteunen. vu studenten en viafrica Jan Rutger Sikkens Wij zijn studenten van de Vrije Universiteit Amsterdam en volgen een master business administration. Als onderdeel van deze master hebben wij, vanuit verschillende specialisatierichtingen binnen deze master, een adviesrapport voor Viafrica geschreven, waarvan wij op 29 maart jongstleden een presentatie op de VU hebben gegeven. Joost Dam, directeur van Viafrica, was één van de aanwezigen. Ons advies heeft betrekking op de huidige manier van werken van Viafrica en dan met name het transportgedeelte naar Kenia. Onze scope is de situatie vanaf het moment dat de goederen ingekocht worden bij Siso tot en met het inklaren van de producten in Kenia. Tevens bespreken we twee opties voor door-to-door levering, ook met betrekking tot Kenia. Daarnaast worden enkele andere zaken besproken binnen onze scope. Tijdens het gehele proces zijn wij verschillende zaken tegengekomen die op een andere (meer effectievere en meer efficiëntere en dus kostenbesparend) werkwijze zouden kunnen plaatsvinden. Om dit duidelijk te maken hebben we er voor gekozen om de huidige manier van werken ook duidelijk in kaart te brengen; het gaat hier om de goederen-, info- en financiële stromen. De volgende partijen/ personen zijn bij dit project betrokken: Viafrica (contactpersoon is Joost Dam); Rene Bekker (specialisatie Management Studies); Rogier Pieters (specialisatie Finance); Jan Rutger Sikkens (specialisatie Logistics); Mariken van Slobbe (specialisatie Logistics); Fabian Spaargaren (specialisatie Management Studies) en Gerald Veurink (specialisatie E-commerce). 7
den haag studenten en viafrica Wij zijn studenten van de Haagsche Hogeschool. Ons studieprogramma is International Business and Management Studies. Dit jaar doen we een project van Viafrica in het kader van onze Geïntegreerde Project cursus. Gedurende dit semester draait het geïntegreerde project om marketing research. Het voornaamste dat we in deze cursus moeten doen is het doen van marketing onderzoek waarbij we het probleem moeten vinden en vervolgens een oplossing bedenken. Onze taak is om oplossingen te vinden voor het recyclen van computers in Kenia en Tanzania die kapot zijn. In plaats van het verbranden en weggooien van de hardware, moeten we andere manieren vinden voor het duurzaam gebruiken van dit materiaal. Op dit moment wordt er jaarlijks 20 tot 50 miljoen ton aan elektronisch afval geproduceerd ( e-waste ), hetgeen een gevaar kan vormen voor de volksgezondheid en het milieu. Veel van dit elektronisch afval wordt geïmporteerd naar China, India en Afrika. Viafrica richt zich onder andere op dit probleem in Afrika, met name Oost Afrika. We zullen ons eerst op Kenia en Tanzania richten en onderzoeken of er reeds oplossingen zijn voor het e-waste probleem. Zo niet, dan zullen we ons richten op andere gebieden zoals Europa en Azië. Nadat we enkele bedrijven en/ of organisaties hebben gevonden die zich bezighouden met het recyclen van hardware, zullen we met name hun werkwijze in financieel opzicht analyseren. We moeten erachter komen welke optie de meeste winst oplevert en daardoor de meest geschikte is. Het gaat dus niet alleen om marketing onderzoek maar ook om het financiële gedeelte van e-waste. Zoals gezegd is het e-waste probleem ernstig en vindt wereldwijd plaats. Ook in Afrika is het een groot probleem; mensen verbranden kapotte computers en gooien ze weg. Het is pure verspilling en slecht voor de omgeving. Feitelijk kunnen we deze computers gewoon recyclen. Er zitten meer dan 10 verschillende metalen elementen in een computer. Sommige hiervan kunnen worden hergebruikt en sommige onderdelen van de computer, zoals monitors, kunnen voor televisies worden gebruikt. We proberen een oplossing te vinden voor het veranderen van deze kapotte onderdelen in ruwe materialen zoals goud en zilver. Dan kan het namelijk voor een veel betere prijs verkocht worden. Er zijn vele voordelen. Eén is dat in plaats van verbranden, nieuwe oplossingen meer geld op kunnen leveren hetgeen goed is voor de Afrikaanse economie. Een tweede is dat recyclen beter is voor het milieu en ten derde kan een nieuwe industrie omtrent het recyclen van hardware meer werkgelegenheid voor Afrikanen opleveren. viafrica medewerkers doen mee aan amsterdam-dakar Emmy Voltman 27 Oktober 2007 gaat de 4e Amsterdam-Dakar ralley van start. Een bijzondere autorally waarbij het niet om het winnen gaat, maar om geld inzamelen voor goede doelen in West- Afrika. Viafrica medewerkers Emmy Voltman en Joyce Donat doen als twee onverschrokken vrouwen mee aan deze tocht. Onder de teamnaam De Nachtzusters Op Reis trotseren zij herfstregens in Europa en it-staffing goes tanzania zandstormen in Afrika. Een tocht van bijna 7000 kilometer! Hun teamnaam ontlenen zij aan de auto waarmee zij deelnemen: een prachtige Citroën CX 2500 diesel ambulance uit 1987. De dames rijden voor Stichting Viafrica. Met hun sponsor auto hopen zij voldoende geld op te halen om twee middelbare scholen in Senegal volledig in te richten met PC s en randapparatuur en hen te voorzien van een computertraining. In totaal is hiervoor 20.000 nodig. Natuurlijk stellen wij het op prijs als u De Nachtzusters steunt door een donatie over te maken op rekening 32.46.95.543 van Stichting Viafrica, onder vermelding van Nachtzusters Op Reis. U kunt De Nachtzusters volgen via hun eigen website: www.nachtzustersopreis.nl Joost Dam Na de succesvolle pilot met Rolf Smit vorig jaar heeft IT-staffing besloten om de samenwerking met Viafrica voort te zetten. Deze samenwerking impliceert het uitzenden van vier nieuwe consultants naar Viafrica projecten in Afrika. Afgelopen maand zijn twee trainers en twee service managers geselecteerd uit de vele gegadigden, gebaseerd op hun vaardigheden en motivaties. IT-staffing draagt zorg voor de reis- en verblijfskosten naar en in Tanzania, inclusief een safari tijdens de weekenden. De consultants op hun beurt ontvangen geen salaris tijdens hun verblijf. Viafrica faciliteert en begeleidt de consultants tijdens hun werk in Afrika. De komende tijd zullen deze consultants Tanzania bezoeken om met de plaatselijke kantoren te werken. Het doel van deze bezoeken is om enerzijds ons service management niveau te verbeteren evenals onze diensten en om anderzijds ons recentelijk gestarte trainingsprogramma te ondersteunen. De voorbereidingen in Nederland startten deze maand met een introductie in de vorm van een presentatie door Joost Dam op het hoofdkantoor in Amsterdam, gevolgd door een diner om dieper in te gaan op de komende uitdaging. 8
koninginnedag 2007 Dit jaar was Viafrica aanwezig op Koninginnedag met een stand op de Apollolaan in Amsterdam. Na zorgvuldige voorbereidingen werd de stand in alle vroegte opgebouwd en bemand door de eerste lichting medewerkers en vrijwilligers. Met diverse spelletjes werd de aandacht van het langslopende publiek getrokken. Zo kon men bijvoorbeeld scoren voor Afrika door een computermuis in het gat van een leeg beeldscherm te gooien. Daarnaast was er gelegenheid om een steentje bij te dragen aan Afrika ; voor een klein bedrag kon men een toets kopen en die op een bord binnen de contouren van Afrika plakken, dat uiteindelijk tot een kunstwerk omgetoverd wordt en geveild gaat worden. De vlag van de Wilde Ganzen wapperde fier in de stevige wind die er stond, hetgeen ook de aandacht van het publiek trok. Voor de mensen die een groter bedrag wilden doneren hadden we kaartjes van de Wilde Ganzen ter beschikking met ons project CLASSworks erop. Door het invullen van zo n kaartje maakte men tevens kans op leuke prijzen, die overigens ook werden vergeven aan winnaars van bovengenoemde spelletjes. Zo was er onder andere een Afrikaanse nacht te winnen voor twee personen in Hotel Bazar in Rotterdam, een jaarabonnement op het tijdschrift Ontdek Afrika, uitgegeven door Sillen Media Projecten, een dinerbon voor 2 personen bij Afrikaans restaurant Kilimanjaro in Amsterdam, boeken over Afrika beschikbaar Achter onze stand viafrica@afrikadag 2007 Op zaterdag 14 april vond in de Haagse Hogeschool de Afrikadag 2007 plaats. Deze landelijke conferentie over Afrika is met ruim honderd gasten uit binnen- en buitenland, gemiddeld 1500 bezoekers en meer dan dertig samenwerkende organisaties uitgegroeid tot één van de grootste evenementen op het gebied van Afrika en internationale samenwerking in Nederland. Viafrica kan hier natuurlijk niet ontbreken. In totaal waren we met vier personen aanwezig, te weten Emmy, Saidou, Marco en Juriaan. Verdeeld over de dag stonden we bij de stand of liepen we zelf langs de verschillende organisaties en activiteiten. Zo was er een zeer interessante lezing van Jerry Rawlings, oud president van Ghana. Hij blikte terug op 50 jaar Ghanese onafhankelijkheid. In de stand hebben we vele gespreken gevoerd met bezoekers en mensen van andere organisaties. Iedere aanwezige op de Afrikadag heeft wel op de één of andere manier te maken met Afrika, dus de mensen waren zeer geïnteresseerd. Wanneer we de werkwijze van Viafrica uitlegden kregen we hier veel positieve respons op. Mensen waarderen de praktische houding van Viafrica. Voor Viafrica is het van belang om aanwezig te zijn op de Afrikadag. Niet alleen om geld op te halen voor haar activiteiten, maar vooral om bekendheid te genereren bij andere organisaties en om te netwerken. 9 Anna Verhoeven gesteld door de ECI, Afrikaanse kleding beschikbaar gesteld door Africa Fashion & Lifestyle uit Den Haag en Afrikaanse bierpakketten met het Fair Trade Max Havelaar keurmerk, beschikbaar gesteld door Mongozo Exotic Beers. Halverwege de dag werd het ochtendteam afgewisseld door het middagteam. Doordat de stand in de schaduw stond en vanwege de harde wind, besloten we om de gehele boel over te plaatsen naar de overkant van de straat waar meer mensen liepen. Hier hebben we tot ongeveer 17.00 uur gestaan. Na een lange maar leuke dag hebben we ruim 350 opgehaald, waarvoor we alle donoren hartelijk willen bedanken! De winnaars hebben inmiddels allemaal een bericht gekregen. (zie volgende pagina voor een reactie van één van de winnaars) Naast het opgehaalde geld hebben we door onze aanwezigheid op Koninginnedag onze naamsbekendheid vergroot. Beide aspecten zijn uiteraard noodzakelijk voor het voortzetten van onze acties, waarover we blijven berichten. Juriaan van Leeuwen Achter onze stand
Amsterdam, 18 mei 2007 Aan de mensen van Viafrica, Wat leuk dat ik een prijs heb gewonnen, met heel veel plezier hebben mijn partner de heer Wim Missel en ik genoten van de prijs. Afgelopen weekend zijn wij bij Hotel en restaurant Bazar geweest, wat een vriendelijkheid, heel leuk. Lekker vegetarisch eten (namen we zelf), een uitgebreid ontbijt, een prachtige kamer, echt een zeer feestelijk cadeau. De foto toont ons in het restaurant. Bijzonder was dat wij 13/14 mei in Rotterdam waren en daardoor ook de herdenking in de Laurenskerk konden meemaken, 67 jaar geleden het bombardement op Rotterdam, mijn partner was toen 14 jaar en maakte het mee in 1940. Nooit was hij daar terug, nu wel met veel emotie, dankzij de prijs die ik won. Heel, heel hartelijk dank. Berthy Heij. VENTURE INTELLIGENCE AFRICA nieuwe partners Viafica heeft er weer een aantal nieuwe partners bij. Het programma CLASSworks wordt vanaf heden ook financieel ondersteund door Stichting Bas Geeft! Deze stichting is onderdeel van het Haagse consultancy bureau Bas Consultancy. De doelen waar BAS Geeft! zich voor inzet bevatten de elementen kind, kansarm en educatie. Wij ontvingen van Bas Geeft! een bijdrage van 2.500 en de toezegging dat zij graag naar een structurele samenwerking willen streven. Fantastisch! Ook Stichting Femi, Stichting Liberty, Stichting Charity Works en de Accenture Foundation hebben zich aangesloten als nieuwe financiële partners van Viafrica. Bij elkaar ontvingen wij toezeggingen voor ruim 38.175 van deze organisaties. Wij werden ook verrast door twee giften van organisaties die ons met hardware willen ondersteunen. Allereerst door het Amsterdamse bedrijf Login PC. Zij doneerden 45 PC s voor een nieuw te starten project in de sloppenwijken van Nairobi; het Youth Information Centre. Dit is een programma van YIKE, Viafrica en Nairobits en heeft als doel om jongeren uit de sloppenwijken van Nairobi toegang te geven tot informatie waarmee ze hun positie kunnen versterken. Daarnaast ontvingen wij een donatie van enkele tientallen PC s van het bedrijf Loders Croklaan uit Wormerveer. Deze PC s zullen worden ingezet voor onderwijsprojecten binnen het CLASSworks programma 2007, in Tanzania en Kenia. Allen hartelijk bedankt! Wilt u ook partner worden van Viafrica? Dat kan: stuur een mail naar info@viafrica.org en geef aan wat u voor ons kunt betekenen. Ook kunt u rechtstreeks een donatie overmaken ten behoeve van ons project op giro 40.000 van Stichting Wilde Ganzen. Vermeld u er dan bij CLASSworks 2007. Hartelijk dank voor uw medewerking. 10