Fit or Unfit Naar expliciete theorievorming in de re-integratie Els Sol 27 mei 2011

Context onderzoek Re-integratie ligt onder vuur in de politiek Maar..netto- effectiviteitsonderzoek van econometristen laat veel vragen onbeantwoord Oorzaak: de leidende ideeën achter re-integratie zelf zijn niet aan een onderzoek zijn onderworpen. => Netto-effectiviteitsonderzoek geeft geen aanwijzingen hoe haar bevindingen moeten worden geduid en verklaard Richting: beleidstheorieën van re-integratie zouden centraal zouden moeten staan in het evaluatieonderzoek: Als basis om gemeten effecten te interpreteren, Om uitkomsten te begrijpen en aldus verder te komen in het onderscheiden van succesvolle en onsuccesvolle aanpakken.

Onderzoeksvragen 1. Wat is re-integratie als strategie? 2. Wat is de strategie van re-integratie? 1. Wat is uit eerder onderzoek al bekend over beleids- theorieën van interventies? 2. Wat zijn de beleidstheorieën die re-integratiebedrijven hanteren bij de vormgeving van trajecten in hun dagelijkse werkorganisatie, teneinde re-integratie van hun cliënten in een betaalde baan te bereiken? 3. Wat werkt in de re-integratie en hoe? 1. (Hoe) Passen bedrijven hun beleidstheorieën in de praktijk toe? 2. Wat werkt wanneer en voor wie?

Methodiek en toepassing 1. Theorieconstructie Pawson & Tilley: Realistic Evaluation (1997) Twee uitgangspunten: 1.Dialoog en gezamenlijke theorieconstructie tussen werkveld en professionals 2.CMO: Wat werkt voor wie onder welke omstandigheden? Context Mechanism Outcome 2. Empirie: Veldwerk bij vier re-integratiebedrijven

Re-integratie als strategie Zes problemen ter bepaling van de positie van re-integratie als strategie Is er afstand tot de arbeidsmarkt? Nee: Ja: 1. Enkel voldoende banen nodig? -> rei is overbodig 2. Onvoldoende gemotiveerd? -> rei als afschrikking Overbrugbaar? 3. Men kan elkaar niet vinden? -> rei als matching 4. Onvoldoende werknemersvaardigheden? -> rei als aanpassing gedrag 5. Productiviteitstekort? -> rei als compensatie Onoverbrugbaar? 6. Niet plaatsbaar in reguliere baan? -> rei werkt niet

De strategie van re-integratie (1) Beschikbare interventies systematisch in kaart

Strategie van de re-integratie Onderzoeksinstrument: Ordeningskader kernproblemen en instrumenten ter bepaling van kenmerkende keuze = re-integratiestrategie Problemen: Instrumenten A: Persoonskenmerken 1. Motivatievergroting B: Sociale kenmerken 2. Hulp Gezondheidsproblemen C: Dynamische persoonskenmrkn 3. Hulp Praktische belemmringn D. Werkvaardigheden 4. Oriëntatie E. Match 5. Zoeken en solliciteren training F. Negatieve beeldvorming 6.(Werkn)vaardighden/werkritme G. Ontoereikende afstemming 7. Werkgeversbenadering 8. Matching/bemiddeling 9. Kennisvergroting 10. Compensatie en aanpassing 11. Jobcoaching 12. Verbindingen leggen

Karakterisering Interventies naar Werk Interventie Doelgroep P I a b c d e f g 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1. AtWurk in Fryslan NUGGERS X X X X X X X 2. ABC-formule Langdurig werklozen/meervoudige problematiek X X X X X X X X X X X 3. Activerende Zorg Langdurig werklozen/meervoudige problematiek X X X X X X X X 4. Activerings- en vrijwilligerstrajecten Kompas gemeenten Meervoudige problematiek/nuggers X X X X X X X X X X X X X 5. Activeringscentrum ter doorbreking bijstandsvererving 6. Alleenstaande ouders - training 'werk en zorg combineren' Langdurig werklozen X X X X X X X X Alleenstaande ouders X X X X X X X X X 7. Bewegen als warming-up voor Reintegratie (BWR) ANW'ers/Langdurig werklozen/nuggers X X X X X X 8. BLINK- jongerenloket 9. Branchepaspoort Alleenstaande ouders/allochtonen/anw'ers/nuggers/o 10. Dak- en thuislozen 11. Doeloriëntatie 12. Duurzaam van Start Jongeren X X X X X X X X X X X X X X X X X X Meervoudige problematiek/verslaafden X X X X X X X X X X X Algemeen-niet specifiek X X X X ANW'ers/NUGGERS/Ouderen X X X X X 13. Eigen Werk ANW'ers/NUGGERS/Ouderen X X X X X X 14. EM Re-integratie EMcare - diagnostiek en mono- of multidisciplinaire behandeling voor mensen met aandoeningingen aan Allochtonen X X X X X X X X X Langdurig verzuimende werknemers X X X X X 16. ExIT (Extra Intensieve Trajectbegeleiding) Feijenoord Meervoudige problematiek X X X X X X X FITh45+ Ouderen X X X X X X X X X X

Karakterisering BIMRA Interventie Doelgroep P I a b c d e f g 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1. Actieve revalidatie Arbeidsgehandicapten X X X 1. Adem- en Ontspanningstherapie Personen met spanningsklachten X X 1. Arbeidsgewenning Langdurig werklozen/zieken X X X X 1. Arbeidsrevalidatie Arbeidsgehandicapten X X X X 1. Bewegen als Warming-up voor Re- Verminderde mentale of fysieke fitheid of structuur X X X X X X integratie 1. Biografisch werken Iedereen X X X 1. Coachings consulenten Werklozen X X 1. Computercursus basisgebruik Personen met weinig computer vaardigheden X X X 1. DBC Verminderde mentale of fysieke fitheid X X X 1. DCT Meervoudige problematiek X X X X 1. Ervaringsplaatsen Iedereen X X X X 1. Gevoelswereldspel Iedereen X X 1. Gezondheidstraining Meervoudige problematiek X X X X X 1. Gezond verstand methode 1. Gondar CIVA Re-integratie traject Arbeidsgehandicapten/Werklozen X X X X X X 1. Hearthmath Stress Personen met stress X X X X Reductieprogramma 1. Hypnotherapie Iedereen X X 1. Individueel voortgangsgesprek IRO trajecten X X X X 1. Inspiratiespel Iedereen X X X X X 1. Jobcoaching Personen die werk reeds hervat hebben X X 1. Jobhunting Werklozen X X X X 1. Kiezen voor werk I & II Meervoudige problematiek X X X X 1. Kwaliteitenspel Iedereen X X X X X 1. Leerwerktraject Andromeda Vroegtijdig schoolverlaters X X X 1. Leer-werktrajecten/stage Arbeidsgehandicapten X X X X 1. Licht in de tunnel Personen met psychische problemen X X X X X X 1. Loopbaanplan Iedereen X X 1. MatriX methode Personen met sociaal emotionele problemen X X X

De strategie van re-integratie (2) Theories in use

Doelen van re-integratie Context Interventie Instr. Instr. Instr. m etc. m Interventie Interventie etc. Instr. m Instr. etc. m + + + Tussendoel Tussendoel Tussendoel + + + Einddoel: betaalde baan

Interventiestrategie stappen

Niveaus van verankering gemak Materieel Sociaal Cognitief Emotioneel duurzaamheid

Mechanismen: aanbodzijde 1. Stokmechanisme - beloningen en sancties 2. Faciliterings-mechanisme - directe en indirecte (sociale) barrières 3. Sociale waarderingsmechanisme - waardering van collega s-cliënten en/of thuisomgeving 4. Leermechanisme - cognitief leren - ontwenning en gewenning 5. Identiteitsmechanisme - ontdekken van wensen en kwaliteiten - afleggen van negatieve zelfbeelden 6. Informatiemechanisme - oriëntatie op arbeidsmarkt 7. Activeringsmechanisme - doen, activiteit, ritme opdoen 8. Begeleidingsmechanisme - begeleiding cliënt

Mechanismen: vraagzijde 1. Compensatiemechanisme (wortel) - subsidies/compensaties 2. Informatiemechanisme - zicht bieden op individuele kwaliteiten (observeren, stages, proefplaatsingen) 3. Vertrouwensmechanisme - bemiddeling/voorspraak door consulent

Mechanismen: match 1. Matchingsmechanisme - in contact brengen van clienten en werkgevers - nauwkeuriger afstemming op grond van wensen en kwaliteiten - verbindingen leggen tussen partijen 2. Informatiemechanisme - informatie-onzekerheid reduceren

De empirie: lopend empirisch onderzoek Beleidsfilosofie RIBs in Beeld

Procesgang trajecten Overzicht week 21, 2011 Bedrijf 1

Plaatsing baan naar zoekduur (aantal maanden na start traject), per bedrijf

Conclusie Theorie eerste niveau: Beleidstheorie re-integratie als strategie in kaart gebracht Theorie tweede niveau: Beleidstheorie strategie van reintegratie in kaart gebracht Empirie: Eerste voorzichtige aanwijzing bruikbaarheid meetinstrument strategie van re-integratie

Het onderzoeksteam Dankt u voor uw aandacht Els Sol Arie Glebbeek Inge Busschers Hester de Bok Suzanne Engelsman Arjen Edzes Charles Nysten ---------------=---

Dank voor uw aandacht Het rapport Fit or Unfit Naar expliciete theorievorming in de re-integratie is verkrijgbaar via www.verbeteronderzoek.nl