Alleen de uitgesproken tekst geldt Speech hoofdinspecteur Joke de Vries, Inspectie jeugdzorg SPILcentra Eindhoven, 121009 1400 uur Dia 1 staat gepresenteerd Dames en heren, Dia 2 wordt gepresenteerd Laat ik beginnen om te bedanken voor de uitnodiging om hier in Eindhoven op het congres Brede zorgstructuur SPIL met als ondertitel Samenwerken aan een brede zorgstructuur binnen de Eindhovense SPILcentra en aansluiting Centrum voor Jeugd en Gezin te komen spreken. Graag wil ik u informeren over de bevindingen van ITJ over de resultaten van twee jaar hard werken met het actieplan Versterking ketenregie Eindhoven te feliciteren over de goede weg die zij ingeslagen is om problemen voor kinderen in de leeftijd van 0-12 jaar te voorkomen en op te lossen. Eindhoven te bedanken voor de kansen die zij ook ITJ geboden heeft haar methoden en instrumenten te ontwikkelen. Dia 3 wordt geprojecteerd Als voorzitter van de stuurgroep ITJ, een programmatisch samenwerkingsverband tussen verschillende inspecties, is mij gevraagd een informatief verhaal over ITJ te houden. Waar staat ITJ anno 2009 voor?. Het is echter aan mij ook de eer om aan het einde van mijn speech wethouder Mittendorff onze ITJ bevindingen aan te reiken. Na deze overhandiging zal één van mijn ITJ-inspecteurs, de contact-
inspecteur van Eindhoven Mieke van Schijndel een weergave geven van de evaluatie van ITJ van alle Eindhovense inspanningen. Maar eerst vertel ik u als toezichthouder graag over één van de kernpunten waar ITJ voor staat: resultaten. Want is het niet zo dat waar toezicht opduikt mensen denken dat er problemen zijn? En ik kan ze dat niet kwalijk nemen omdat het vaak domweg zo is. Als dingen goed lopen dan hoor je de toezichthouder niet. Schouderklopje misschien hier en daar maar niet overdreven. Het spijt me maar zo zijn we een beetje gebakken in dit vak. Is de ketensamenwerking van instanties en daarmee de hulp aan kinderen (en gezinnen) in de SPILcentra verbeterd? Wanneer kunnen we spreken van succes? Ik ga liever een stapje hoger en vraag me af kunnen we eigenlijk wel praten in termen van resultaten en succes? Weten we eigenlijk wel hoe we dat moeten doen en wat daar voor nodig is? Resultaat en succes wat zijn dat eigenlijk voor zaken? Laat ik om te beginnen eens een simpel voorbeeld nemen. Wat doe je als je dak lekt? Je probeert het dak snel te repareren. Je probeert misschien eerst zelf om het probleem te verhelpen of je belt een loodgieter om de klus te klaren. Sijpelt er tot je grote ergernis opnieuw water door je net herstelde plafond dan rest er maar een ding: andere en betere maatregelen nemen om binnen wel droog te zitten. 2
Het gaat je immers om het gewenste resultaat! Ik heb het gevoel dat we in ons werk veel minder vaak diezelfde simpele regel gebruiken. En dan heb ik het over de zorgketen waar jeugdgezondheidszorg, onderwijs en educatie, jeugdhulpverlening onder meer centraal in staan. Er zijn daar genoeg daken die lekken maar waarom lukt het ons niet om ze waterdicht te krijgen? Er wordt keihard gewerkt met kinderen in hun situatie, maar staan we eigenlijk genoeg stil bij de vraag of het resultaat heeft? Sturen we tijdig genoeg op resultaten voor de kinderen? Weten we eigenlijk wat de resultaten zijn en moeten zijn? En waaraan kunnen we die aflezen? Resultaat en succes zijn niet iets van één zaligmakende weg die we moeten volgen en dan komt alles goed. Nee, het is slim proberen en aanpassen en zeker weten dat resultaten in het heden geen garantie zijn voor de toekomst. Langs diezelfde weg van het denken in resultaat maken wij gebruik bij ons ITJ. Voor wie het niet kent het ITJ richt zich Dia 4 wordt geprojecteerd Op maatschappelijke problemen betrekking hebbend op de jeugd van 0-23 jaar Op thema s die op lokaal of regionaal niveau zich voordoen zoals jeugdcriminaliteit, kindermishandeling, schooluitval, obesitas, niet goed voorbereid naar school of naar werk 3
Op de kwaliteit van de ketensamenwerking tussen organisaties Op vermindering van het maatschappelijke probleem door het meetbaar en zichtbaar te maken Uiteindelijk komt alles neer op: weten en meten. Eindhoven heeft de afgelopen jaren in de ITJ-pilot de aard en omvang van het probleem met zorgkinderen in beeld gebracht. Een nulmeting is gedaan. De gemeentelijke dienst Bestuursinformatie heeft hier een belangrijke bijdrage toegeleverd samen met de beide pilot- SPILlocaties Burghplan en Tafelbergplein. Een aanzet is gemaakt om te komen tot een sterkere dataen kennisinfrastructuur. Dit is een goed begin op de weg die Eindhoven is ingeslagen en vraagt een verdere uitbouw: ken de omvang en aard van het probleem dat je met elkaar wil oplossen en meet je effecten. Zet die kennis dan zo goed mogelijk in voor de sturing van je hulp gericht op resultaten en succes maar maak die zo concreet en meetbaar mogelijk en durf die wetenschap en inzichten te gebruiken. Ik weet zeker dat ik de gemeente Eindhoven en de lokale actoren hier in dit denken over meetbaarheid aan mijn zijde vind. Dia 5 wordt geprojecteerd Zorg ervoor dat iedereen die aan het probleem werkt de kennis heeft en ook gebruikt en logenstraf daarmee borrelpraat of de waan van de dag. 4
Loop met je resultaten te koop zodat mensen die aan het probleem werken ook weten dat ze goed bezig zijn ook al ben je nog niet bij je einddoel. Mensen hebben het recht om te weten of je wel of niet op het goede resultaat afstevent. Maar het vergt soms moet om te herkennen wat niet werkt en dat er om die reden gewerkt wordt aan iets beters en anders om er wel te komen. Als iets werkt maar zeker ook als iets niet werkt dan is dat het meest oprechte en robuuste motief dat je volgens mij kunt inzetten bij je vervolgstappen. Denken en praten in resultaten en successen is ook om deze redenen lang niet zo eenvoudig. Maar laat u zich hier niet door weerhouden en misschien heeft u nog een stimulans nodig om vooral te sturen op zichtbaar gemaakte resultaten en successen? Dan heb ik nog een argument voor u maar dat is ook in mijn eigen belang. Daarvoor keer ik terug naar waar ik van ben namelijk het (integrale) toezicht, en dan kan ik u zeggen dat wat mij betreft het een stuk minder kan met toezicht als u resultaten kunt laten zien. Of, en daar ben ik ook reuze tevreden mee, als u kunt laten zien en aan mij kunt uitleggen waarom resultaten niet worden behaald. We komen dan namelijk dichter bij oorzaken en oplossingen. 5
Wil ik mijn werk als (integraal) toezichthouder goed doen dan is dat waar het om gaat. Als het resultaat goed is dan doet de weg er naar toe er minder toe. Dan kunnen we opnieuw het dak op om te kijken wat er dan nog lekt en hoe dat aangepakt moet worden Dia 6 wordt geprojecteerd Dames en heren, Voordat ik de wethouder de ITJ-beoordeling van de zelfevaluatie van de SPILcentra overhandig, wil ik de twee belangrijke centrale boodschappen van ITJ nog even voor u samenvatten: Een oproep aan alle organisaties om de eigen domeinen los te laten en effectief samen te werken als dat het opgroeien van een kind in een veilige omgeving ten goede komt. Kortom succes en resultaat door weten en meten. Ga daar mee door in het belang van kinderen en hun toekomst. Mevrouw de wethouder, mag ik u vragen 6