13 oktober 2010 - Warmtenetwerk Externe warmtelevering, EMG, EPC en Hans van Wolferen
Externe warmtelevering, EPC en Achtergrond, doelstelling Getrapte eis Invoering EMG ontwikkeling en inhoud 2
Huidige waardering gebiedsmaatregelen Waardering externe warmtelevering in EPN (NEN 5128 / 2916) nu vast rendement van 100 / 110% geen normatieve mogelijkheid tot differentiatie in prestatie bouwbesluit beperkt zich tot perceel/gebouw gebiedsmaatregelen vallen hierbuiten en daarmee buiten EPN / EPC gelijkwaardigheid? 3
VROM wenst waardering gebiedsmaatregelen VROM wenst een norm voor de waardering van energiebesparende gebiedsmaatregelen, ingebed in de EPG (Energieprestatie van gebouwen NEN 7120) VROM beleidsvoornemens / afspraken in convenanten Werkprogramma schoon en zuinig (restwarmte, DE) Lente-akkoord (NEPROM, NVB, Bouwend Nederland) Sector akkoord energie 2008-2020 (EnergieNed, VWE, Netbeheer Nederland) Klimaatakkoord gemeenten en rijk 2007-2011 Klimaatakkoord provincies en rijk 4
EMG - Doelstelling NVN 7125 Energieprestatienorm voor maatregelen op gebiedsniveau EMG Waardering energiebesparende gebiedsmaatregelen in norm die aansluit op EPG Voorbeelden energiebesparende gebiedsmaatregelen Warmtenet voor aftapwarmte of restwarmte van STEG, AVI of industrie geothermie zon thermisch Warmte- en koudenet met warmtepompsystemen met vrije koeling (WKO) Collectieve zon PV of windenergie 5
EMG - Systeemgrenzen EPG perceel (woning, gebouw voorheen EPN) EMG gebied (projectbasis en/of structuur infrastructuur, zoals warmtenet) EMG regionaal / landelijk (grote warmtenetten) 6
EMG - Getrapte eis EPC Trias energetica 1. verminder energiebehoefte 2. wek duurzaam op 3. gebruik fossiel met hoogste rendement Getrapte waardering in EPG (Energie Prestatie Gebouwen) 1 e trap: vast rendement van 100 % (warmte) EPC eis = 0,8 voor woningen 2 e trap: rendement volgens EMG (energiebesparende maatregelen in gebied - NVN 7125) EPC eis = 0,6 Utiliteit zelfde procedé en stapgrootte 7
EMG - Getrapte eis EPC 8
Invoering EPG en EMG Oorspronkelijke plan: Publicatie EPG en EMG rond 1-9-2010 Invoering EPG en EMG voor nieuwbouw en aanscherping EPC voor woningen naar 0,6 per 1-1-2011 Duaal stelsel tot 1-7-2011 (EPN als EPG van toepassing) Invoering voor bestaande bouw (EPA) per Bijgesteld plan (voor zover bekend): Publicatie en invoering EPG uitgesteld tot EPN blijft van kracht Aanscherping EPC voor woningen naar 0,6 per 1-1-2011 Publicatie EMG Invoering EMG Invoering voor bestaande bouw (EPA) per 9
EMG - Energielabel bestaande bouw Energielabel nu volgens ISSO publicaties 75 en 82 In de toekomst volgens EPG met gebiedsmaatregelen volgens EMG Voornemen VROM: koppelen aan woningwaarderingstelsel (WWS) Nu: waardering energie-opties in WWS (dubbel glas, HR-ketel) Maar: met of zonder gebiedsmaatregelen WWS gaat over woonkosten Energielabel met gebiedsmaatregelen is indicatie primair energiegebruik niet van energiekosten Energielabel zonder gebiedsmaatregelen is wel indicatie energiekosten (wat gaat door de tellers) Optie: Energielabel zonder (voor WWS) en met (beleidsmatig) 10
EMG - Ontwikkeling periode publicatie Vooronderzoek 1 e helft 2009 Voornorm concept 2 e helft 2009 01-03-2010 Kritiekperiode 1 e helft 2010 Voornorm 2 e helft 2010 01-12-2010 Norm concept 2011 20-12-2011 Norm 2012 20-12-2012 11
EMG Beleidsmatige aspecten Wettelijke inbedding EMG Getrapte eis Referentiejaar kengetallen: actuele waarden, zoals nu in de EPG. Actualisering kengetallen: bij update EPG/EMG. Gehanteerde verbrandingswaarde brandstoffen: bovenwaarde. Negatieve EPC (bv door grote bijdrage DE): geen bezwaar Waardering diverse technieken / brandstoffen: Referentierendement elektriciteitsproductie gebruik 39%, teruglevering 50% Afvalverbranding (AVI) 50% fossiel & 50% duurzaam Overige restwarmte industrie, tuinbouwkassen - 10% fossiel Biobrandstoffen ligt bij VROM 0% fossiel? plus aanvullende voorwaarden 12
EMG Vier systemen 1. Collectief warmtenet Verwarming, warmtapwater (afleverset), bevochtiging Koeling, ontvochtiging 2. Circulatiesysteem warm tapwater 5. Collectief koudenet Koeling, ontvochtiging 7. Collectieve elektriciteitsopwekking [MJe/m 2 ] Warmte en koudenetten: distributie verliezen opwekking rendement en energiefractie per opwekker hulpenergie 13
EMG - Warmte- en koudenet varianten Telwerken warmte en warmtapwater Gebiedsgrens energie-infrastructuur Laagbouw Afleversets voor warmte en warmtapwaterproductie Gebiedsgrens gebouw en energie-infrastructuur valt samen Gestapelde bouw Telwerken warmte en warmtapwater Secundair net met circulatiesysteem warmtapwater Onderstations Secundair net Circulatiesysteem warmtapwater per flat Door WD verwarmd voorraadvat Primair net Centrale warmteopwekking WKK 14 Het warmtedistributienet is hier als enkele, dikke lijn getekend maar omvat een aanvoer- en retourleiding met pompen.
EMG Warmtenet & circulatiesysteem Warmtebronnen: Ketels (bijstook) Warmtepompen (systemen voor warm tapwater?) WKK zonder derving optioneel met biobrandstof of AVI WKK met derving (STEG) optioneel met biobrandstof of AVI Geothermie Overige restwarmte Collectieve zonnecollector Circulatiesysteem: Voorraadvaten, leidingen, warmtewisselaar Distributiesystemen: Grondleidingen (lucht, kruipruimte) Leidingen in lucht 15
EMG Koudenet en elektriciteitsopwekking Koudebronnen Compressiekoelmachine (elektrisch, gasmotor) Aquifer Absorptiekoeling Collectieve elektriciteitsopwekking Zon-PV WKK verwerkt in opwekkingsrendement WKK voor warmte Wind (geen normatieve methode beschikbaar) 16
EMG Gegevens voor nieuw net Aantallen en typen woningen en utiliteit Voor alle (typen) woningen en utiliteit in het gebied: Gebruik infrastructuur Gebruiksoppervlakte Warmtevraag verwarming Warmtevraag warmtapwater Koudevraag koeling Herkomst en status gegevens correctheid gegevens Forfaitaire waarden Warmtevraag nieuwe woningen Warmtapwatervraag woningen en utiliteit 17
EMG Gegevens voor bestaand net Stadsverwarming Warmtelevering door warmteopwekkers Alle secundaire netten als één geheel behandelen of differentiëren naar secundair net Resultaat: equivalent opwekkingsrendement voor Primair net (direct aangesloten gebouwen) Eén rendement voor alle aansluitingen op secundaire netten of Verschillend rendement per secundair net 18
EMG 2 e trap EPC EPC bepaling & andere E-indexen conform EPG of EPN (hoofdstuk 5) Karakteristiek Energiegebruik Gebouw EPC = ---------------------------------------------------- Referentie energiegebruik (A g, A v ) Bouwbesluit stelt maximum EPC-eis, per gebouwtype Overige indexen ook op basis Karakteristiek Energiegebruik Gebouw (perceel) 19
EMG 2 e trap EPC Karakteristiek Energiegebruik Gebouw, o.a: Verwarming + hulpenergie Warmtapwater + hulpenergie Ventilatoren Verlichting Koeling Teruglevering elektriciteit Referentie klimaat Referentie gebruik Herberekening Karakteristiek Energiegebruik Gebouw voor EMG t.g.v. energie-infrastructuur met: Equivalent opwekkingsrendement verwarming, warmtapwater en koeling Specifieke elektriciteitsopwekking in gebied [MJe/m 2 ] Opwekkingsrendement hier betrokken op de grens van perceel en gebied 20
EMG - Demo 21
EMG Waardering energiebesparende gebiedsmaatregelen door getrapte berekening van de EPC 22