Ontwerp norm NEN 7125

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ontwerp norm NEN 7125"

Transcriptie

1 Nederlandse Ontwerp norm NEN 7125 Energieprestatienorm voor maatregelen op gebiedsniveau (EMG) - Bepalingsmethode Publicatie uitsluitend voor commentaar Energy performance standard for provisions at district level - Determination method juli 2015 ICS ; Commentaar vóór Zal vervangen NVN 7125:2011 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Normcommissie "Klimaatbeheersing in gebouwen" THIS PUBLICATION IS COPYRIGHT PROTECTED DEZE PUBLICATIE IS AUTEURSRECHTELIJK BESCHERMD Apart from exceptions provided by the law, nothing from this publication may be duplicated and/or published by means of photocopy, microfilm, storage in computer files or otherwise, which also applies to full or partial processing, without the written consent of the Netherlands Standardization Institute. The Netherlands Standardization Institute shall, with the exclusion of any other beneficiary, collect payments owed by third parties for duplication and/or act in and out of law, where this authority is not transferred or falls by right to the Reproduction Rights Foundation. Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Although the utmost care has been taken with this publication, errors and omissions cannot be entirely excluded. The Netherlands Standardization Institute and/or the members of the committees therefore accept no liability, not even for direct or indirect damage, occurring due to or in relation with the application of publications issued by the Netherlands Standardization Institute. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdend met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven Nederlands Normalisatie-instituut Postbus 5059, 2600 GB Delft Telefoon (015) , Fax (015)

2 Inhoud Voorwoord Onderwerp en toepassingsgebied Algemeen Distributie via een lokaal of gebiedsgebonden energietransportnetwerk Distributie via een landelijke energietransportnetwerk Normatieve verwijzingen Termen en definities Symbolen en afkortingen Toepassing en bepaling energieprestatie voor gebiedsmaatregelen Toepassing Globale bepalingsmethode energieprestatie collectieve warmte- of koudevoorziening Globale bepalingsmethode energieprestatie collectieve elektriciteitsproductie Globale bepalingsmethode energieprestatie biobrandstoffen via een lokaal of gebiedsgebonden energietransportnetwerk Energiefactoren collectieve warmte- of koudevoorziening Getalswaarden primaire energiefactor Bepaling CO 2 -emissie Bepaling type, omvang en bepalingsmethode van de energie-infrastructuur Principe Bepaling type energie-infrastructuur Bepaling gebiedsbegrenzing energie-infrastructuur Principe Collectieve warmte- en/of koudevoorziening Bepaling type warmtapwaterbereiding Vastleggen gebiedsgegevens Bepaling primaire energiefactor collectief energiesysteem Primaire energiefactor Principe Rekenregels primaire energiefactor Rekenwaarden energie-, warmte- of koudelevering door of aan het distributienet Distributieverliezen distributienet Principe Rekenregels distributieverlies distributienet Rekenregels warmteweerstand leidingen Rekenwaarden distributieverlies distributienet Rendement warmteopwekking voor collectieve warmtevoorziening (XD = HD) Principe Rekenregels opwekkingsrendement Energiefractie Rekenwaarden opwekkingsrendement Rendement warmteopwekking collectief circulatiesysteem warm tapwater (XD = WD) Principe Rekenregels opwekkingsrendement Energiefractie Rekenregels en rekenwaarden voor warmteverliezen van de indirect verwarmde warmwatervoorraad, het leidingwerk en de eventuele externe warmtewisselaar Rekenwaarden opwekkingsrendement Rendement koudeopwekking voor koudenet (XD = CD) Principe Rekenregels opwekkingsrendement en energiefracties Energiefractie Rekenwaarden opwekkingsrendement Hulpenergie collectieve warmtevoorziening (XD = HD) Principe

3 7.6.2 Rekenregels Hulpenergie distributienet Hulpenergie warmteopwekking Hulpenergiegebruik collectief circulatiesysteem (XD = WD) Principe Rekenregels Hulpenergie distributiesysteem Hulpenergie warmteopwekking Hulpenergie collectieve koudevoorziening (XD = CD) Principe Rekenregels Hulpenergie distributiesysteem Hulpenergie koudeopwekking Bepaling elektriciteitsproductie in het gebied Principe Rekenregels Rekenwaarden Zonnestroomsysteem Bepaling van de energiebehoefte voor collectieve warmtevoorziening, collectief circulatiesysteem en collectieve koudevoorziening in het gebied Principe Totale warmtebehoefte voor collectieve warmtevoorziening in het gebied Principe collectieve warmtevoorziening Rekenregels collectieve warmtevoorziening Totale warmtebehoefte voor warmtapwatervoorziening met een collectief circulatiesysteem in het gebied Principe warmtapwatervoorziening Rekenregels warmtapwatervoorziening Totale koudebehoefte voor collectieve koudevoorziening in het gebied Principe Rekenregels Rekenwaarden perceelgegevens Principe Rekenwaarden verwarming Rekenwaarden warm tapwater Rekenwaarden bevochtiging en ontvochtiging Klimaatgegevens Principe Getalswaarden Bijlage A (normatief) Bepaling primaire energiefactor van een collectieve warmtevoorziening indien verschillende warmteopwekkers gekoppeld zijn aan verschillende secundaire netten en/of onderstations Bijlage B (normatief) Bepaling energieprestatie per perceel

4 Voorwoord In NEN 7125:2015 Ontw. wordt de bepalingsmethode voor de energieprestatiecoëfficiënt (EPC) van een gebouw (EPG) gegeven, zonder expliciete bepaling van de energieprestatie van de energie-infrastructuur op gebiedsniveau. In aanvulling hierop geeft deze norm een bepalingsmethode voor de bijdrage van de energie-infrastructuur op gebiedsniveau aan de energieprestatie van een gebouw. De titel van de norm is daarom Energieprestatienorm voor maatregelen op gebiedsniveau (EMG). NEN 7125:2015 Ontw. zal NVN 7125:2011 vervangen. Deze voornorm is o.a. gebruikt om voor een aantal grote en kleine, bestaande en nieuwe warmtevoorzieningen de energieprestatie te bepalen. Daarnaast is een Opnameprotocol EMG opgesteld. De hiermee opgedane ervaringen zijn verwerkt in dit nieuwe normontwerp. De EPC-bepalingsmethode is bedoeld als instrument voor de integrale beoordeling van energiezuinigheid van een gebouw en de bijbehorende installaties voor ruimteverwarming, koeling, ventilatie en tapwaterverwarming, zowel binnen het gebouw als op het perceel als op gebiedsniveau. De uitkomst van de energieprestatiebepaling van een gebouw kan dus verbeteren ten opzichte van alleen een EPG-bepaling, als met behulp van deze norm de invloeden van de bijbehorende gebiedsmaatregelen worden meegerekend. Energieprestatie-indicatoren Het karakteristiek energiegebruik en de daarop gebaseerde energieprestatie-indicatoren van gebouwen worden bepaald in NEN 7120; in eerste instantie zonder bijdrage van gebiedsmaatregelen. Beide worden opnieuw berekend met de bijdrage van de gebiedsmaatregelen, zoals bepaald in dit normontwerp. Hiervoor wordt in bijlage B van dit normontwerp de bepalingsmethode gegeven, waarbij vooral gebruik wordt gemaakt van de methode in NEN Europese richtlijn Energy Performance Building Directive (EPBD) en Europese normen In het kader van de EPBD is een complete set aan Europese normen gepubliceerd. Dit normontwerp implementeert deze Europese normen voor de Nederlandse situatie. Hierbij is een praktische keuze gemaakt uit de aangeboden methoden en een nationale invulling en aanvulling gegeven waar nodig. Belangrijkste uitgangspunten van dit normontwerp Onderstaand wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste uitgangspunten in dit normontwerp. a) Toepasbaarheid voor nieuwbouw en bestaande bouw, utiliteitsbouw en woningbouw, dus ook voor zowel de nieuwe als de bestaande energie-infrastructuur. Zo veel mogelijk is dezelfde methode gebruikt, maar soms zijn er verschillen vanwege beschikbaarheid van gegevens of verschil in toepassing. b) De primaire energiefactor van een energiesysteem. De energieprestatie van een energiesysteem (collectieve warmte- of koudevoorziening) wordt uitgedrukt met één primaire energiefactor, waarin de volgende onderdelen zijn opgenomen: de bijdrage van duurzame warmte- of koudeopwekkers; het rendement van warmte- of koudeopwekkers; de verliezen van het distributienet; het hulpenergiegebruik; de waardering van de energiedragers (brandstof, elektriciteit). 4

5 Voor energiesystemen vindt de omrekening van verschillende energiedragers naar primaire energie plaats als de opwekkingsrendementen van verschillende opwekkers, de energiefactoren van de hierbij gebruikte energiedrager(s) en het totale hulpenergieverbruik worden gecombineerd tot één primaire energiefactor voor het gehele energiesysteem. c) Als referentie zijn de klimaatgegevens van NEN 5060:2008 aangehouden. d) Bepaling op jaar- en maandbasis. De bepaling van de primaire energiefactor voor het gehele energiesysteem wordt op jaarbasis uitgevoerd, met uitzondering van: de opbrengstberekening van zonnecollectoren die op maandbasis wordt uitgevoerd; de bepaling van de distributieverliezen die naar keuze wordt uitgevoerd op maandbasis of op basis van het aantal uren met dezelfde buitentemperatuur. Indien gewenst mogen voor afwijkende situaties berekeningen op maandbasis, uurbasis of op basis van het aantal uren met dezelfde bedrijfstoestand, worden uitgevoerd, bijvoorbeeld voor voorzieningen die sterk worden beïnvloed door of dynamisch reageren op wisselende buitencondities. Voor het bepalen van de bijdrage van voorzieningen met een thermische opslagcapaciteit voor dagopslag of langer zijn praktijkgegevens of een berekening met een uurmethode vereist. Dit is niet in dit normontwerp uitgewerkt. e) Beschikbaarheid en status van de gegevens van alle percelen in het gebied. Als alle woningen en gebouwen in één bouwaanvraag worden behandeld zijn de in deze norm gevraagde gegevens in principe bekend en bepaald volgens NEN Als dit niet het geval is, moeten voor de ontbrekende gegevens aannamen worden gedaan. In aanvulling hierop mag worden verwacht dat de prestatie van de energie-infrastructuur voor dit gebied wordt gemonitord en gerapporteerd. Dit geldt ook voor afspraken om te waarborgen dat de energieprestatie aan de toegezegde minimumwaarde voldoet; bijvoorbeeld in de vorm van een prestatiecontract. In aanvulling hierop of als alternatief hiervoor kan ervoor worden gekozen om met conservatieve aannamen te werken, bijvoorbeeld met behulp van correctiefactoren, waardoor men voldoende zekerheid heeft om aan de beoogde energieprestatie te voldoen. f) In dit normontwerp is een informatieve bepalingsmethode voor de CO 2 -emissie van de gebiedsmaatregelen opgenomen. Hiermee kan de CO 2 -emissie van een woning of gebouw inclusief gebiedsmaatregelen worden bepaald. Vaste versus forfaitaire getalswaarden In dit normontwerp worden zowel vaste als forfaitaire rekenwaarden gehanteerd. Forfaitaire rekenwaarden zijn die rekenwaarden waarbij dit normontwerp expliciet aangeeft dat een afwijkende waarde kan worden toegepast. Het betreft vooral rekenwaarden voor de prestatie van een installatiecomponent. Alle overige waarden zijn vaste of beleidsmatige getallen, omrekeningsgetallen, getallen die een standaardgebruik, standaardomstandigheden of een standaardwaardering uit oogpunt van rechtsgelijkheid vastleggen. Het betreft bijvoorbeeld de rekenwaarden voor fysische stofeigenschappen en de energiefactor van de verschillende energiedragers. Ook bij deze vaste waarden kunnen zich situaties voordoen waarin de behoefte bestaat af te wijken, bijvoorbeeld omdat dit normontwerp niet (voldoende) is toegesneden op een innovatieve oplossing. In beide gevallen moet, om een resultaat te verkrijgen waaraan dezelfde status kan worden toegekend als aan het resultaat van een bepaling volgens dit normontwerp, bij de gevolgde methode wel rekening zijn gehouden met de randvoorwaarden en de opgelegde waarden die bij de ontwikkeling van dit normontwerp zijn gehanteerd. 5

6 Juridische zekerheid en reproduceerbaarheid versus leesbaarheid voor dagelijkse praktijk Voor de rechtszekerheid en reproduceerbaarheid is het van groot belang dat de in dit normontwerp beschreven methode eenduidig is. Voor de toekomstvastheid is het bovendien van groot belang dat de bepalingsmethode zo generiek mogelijk wordt beschreven. Dit sluit tevens aan bij de generieke structuur voor de energieprestatiebepaling die in NEN-EN is neergelegd. Deze structuur verschaft bovendien een heldere indeling naar de te onderscheiden energieposten. Opnameprotocol EMG De waardering van EMG-maatregelen bij bestaande bouw is momenteel alleen mogelijk met een gecontroleerde kwaliteitsverklaring. Het opnameprotocol EMG is ontwikkeld om na te gaan of de energetische prestatie, berekend conform de NVN 7125 en vastgelegd in een kwaliteitsverklaring, in werkelijkheid ook gerealiseerd is. Aan de hand van dit opnameprotocol kan de EMG-adviseur nagaan of alle maatregelen op gebiedsniveau zo zijn gerealiseerd dat aannemelijk kan worden gemaakt dat de geclaimde energieprestatie van de gebiedsmaatregelen gehaald kan worden. Indien de geclaimde prestatie op de kwaliteitsverklaring van de gebiedsmaatregelen voldoende is onderbouwd wordt de kwaliteitsverklaring opgenomen in de database Gecontroleerde verklaringen van het Bureau Controle en Registratie Gelijkwaardigheid BV (BCRG). De EPN-adviseur en/of EPB-adviseur moet alleen beoordelen of er een aansluiting is op de desbetreffende gebiedsmaatregel. Aanpassingen t.o.v. NVN 7125 De belangrijkste aanpassingen in de structuur van de norm t.o.v. NVN 7125 zijn: 6 Hoofdstuk 5 bevatte in de voornorm voornamelijk de integrale herberekening van het karakteristiek energiegebruik en de daarop gebaseerde energieprestatie-indicatoren. Dit is verplaatst naar bijlage B en aanzienlijk ingekort door verwijzingen naar NEN Collectief energiesysteem is de nieuwe, overkoepelende term die in dit normontwerp gebruikt wordt voor een collectieve warmtevoorziening, een collectief circulatiesysteem warmtapwater of een collectieve koudevoorziening. In de voornorm werd de energieprestatie van deze drie systemen bepaald in drie afzonderlijke hoofdstukken. Wegens de overlappende structuur en inhoud zijn deze drie hoofdstukken in deze norm samengevoegd. De bepaling van de primaire energiefactor en het distributieverlies zijn geheel samengevoegd. Voor de bepaling van de bijdrage van de opwekkers en de hulpenergie is per systeem een eigen bepalingsmethode in aparte paragrafen gehandhaafd. De voornorm bevatte een expliciete bepalingsmethode voor de energieprestatie van zowel een primaire als secundaire collectieve warmtevoorziening. In dit normontwerp wordt uitsluitend een algemene bepalingsmethode voor de energieprestatie van een afzonderlijk energiesysteem gegeven. Indien een collectieve warmtevoorziening een structuur met een primair en secundair net heeft, dan wordt de energieprestatie hiervan in twee stappen volgens dezelfde methode bepaald. Hierbij wordt eerst de primaire warmtevoorziening en vervolgens de secundaire warmtevoorziening doorgerekend, met de primaire warmtevoorziening als warmtebron. De belangrijkste aanpassingen in de inhoud van dit normontwerp t.o.v. NVN 7125 zijn: De energieprestatie van een energiesysteem wordt nu uitgedrukt in een primaire energiefactor in plaats van een equivalent opwekkingsrendement. De primaire energiefactor is de inverse van het equivalent opwekkingsrendement. Het primaire energiegebruik van een perceel voor verwarming, warmtapwater of koeling wordt gevonden door vermenigvuldiging van de warmte- of koudebehoefte met de primaire energiefactor van het desbetreffende energiesysteem. Toevoeging van waardering biobrandstoffen en biogasnetten (hoofdstuk 5). Allocatie voor groen gas, duurzame elektriciteit en nieuwe opwekkers in warmte- of koudenetten.

7 Waardering WKK zonder en met derving. Bij de waardering van WKK was uitsluitend voorzien in het gebruik van fossiele brandstoffen. Nu is de waardering geschikt gemaakt voor brandstoffen met een verschillende energiefactor (van biobrandstoffen tot fossiele brandstoffen) Drie benaderingen voor de bepaling van de verliezen van het distributienet (hoofdstuk 7), afhankelijk van de beschikbaarheid van gegevens: A: Indien de warmtelevering door het distributienet en de warmtelevering aan het distributienet bekend zijn. B: Indien het warmteverlies van het distributienet en de warmtelevering aan het distributienet bekend zijn. C: Indien de warmtelevering door het distributienet en het warmteverlies van het distributienet bekend zijn. De afrondingsregels zijn nu beperkt tot een afronding van het eindresultaat. De tussenresultaten behoeven niet te worden afgerond. Voor de bepaling van de CO 2 -emissie is een informatieve bepalingsmethode opgenomen, analoog aan die in NEN Dit normontwerp is opgesteld door de normsubcommissie Energieprestatienorm maatregelen op gebiedsniveau en aanvaard door de normcommissie Klimaatbeheersing in gebouwen. Op dit moment deze normsubcommissie als volgt samengesteld: A.A.L. Traversari (voorzitter) TNO Centrum Zorg en Bouw, Utrecht P. Heijboer DWA Installatie- en Energieadvies, Stichting Warmtenetwerk, Bodegraven J.W.M. Hooijschuur Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Roermond A. Jolman Eneco Warmte & Koude B.V., Vereniging Energie- Nederland, Rotterdam A. Koedam Albert Koedam Consultancy, Aedes, Almere P.Th.J. Overman W.H. van der Spoel Paul Overman Advies BV, VFK, Apeldoorn TU Delft, Delft W. Wienk Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Roermond J. van Wolferen Van Wolferen Research, Apeldoorn W.E.Bosch (secretaris) NEN, Delft 7

8 Energieprestatie voor maatregelen op gebiedsniveau (EMG) Bepalingsmethode 1 Onderwerp en toepassingsgebied 1.1 Algemeen NEN 7125 geeft termen, definities en de bepalingsmethode van de energieprestatie van maatregelen op gebiedsniveau en vormt een onderdeel van de bepaling van de energieprestatie van een woning of woongebouw e.d. of utiliteitsgebouw (perceel). De energieprestatie voor maatregelen op gebiedsniveau wordt per energiesysteem uitgedrukt met één primaire energiefactor, waarin de bijdrage van duurzame warmte- of koudeopwekkers, het rendement van warmte- of koudeopwekkers, verliezen van het distributienet, het hulpenergiegebruik en de waardering van de energiedragers (brandstof, elektriciteit) zijn opgenomen. In dit normontwerp wordt tevens de bepalingsmethode gegeven voor de energie-indicatoren van een gebouw of een deel van een gebouw, inclusief de energie-infrastructuur op gebiedsniveau. Het toepassingsgebied strekt zich uit over woningen, woongebouwen en utiliteitsgebouwen, zowel nieuw als bestaand. Deze bepalingsmethode is opgenomen in bijlage B. Een kenmerk van de energie-infrastructuur op gebiedsniveau is dat eindgebruikers afhankelijk zijn van derden voor de energieprestatie van de woning of het gebouw. Dit brengt verplichtingen met zich mee voor de eigenaar/exploitant van de desbetreffende energie-infrastructuur, zoals de waarborg tot levering van energie met een gegarandeerde maximum primaire energiefactor. Voor de energie-infrastructuur wordt op basis van het type distributienet een onderscheid gemaakt tussen twee typen: lokaal of gebiedsgebonden distributienet; landelijke distributienet. Dit is hieronder uitgewerkt, waarbij tevens is aangegeven welke opwekkingstypen of bronnen van elektriciteit, warmte en koude kunnen worden ingezet. 1.2 Distributie via een lokaal of gebiedsgebonden energietransportnetwerk Dit betreft twee typen netwerk: Distributie van warmte of koude via een distributienet. Hiermee kunnen o.a. de volgende warmte en koudebronnen worden benut: 1) collectieve elektriciteitsopwekking met brandstofverbruik en met mogelijkheid (rest)warmtelevering of aftapwarmte (warmte-krachtkoppeling (WKK)); 2) warmte en restwarmte zonder (extra) brandstofverbruik: a) collectieve thermische zonne-energiesystemen; b) aardwarmte/geothermie; c) restwarmte van afvalverbranding, zonder elektriciteitsproductie; d) industriële restwarmte; e) restwarmte uit tuinbouwkassen; 8

9 3) warmte door brandstofverbruik en gebruik duurzame (omgevings)warmte: a) elektrische warmtepompen (EWP) (diverse warmtebronnen); b) gasmotorwarmtepompen (GMWP) (diverse warmtebronnen); c) gaswarmtepompen (absorptie en adsorptie (AWP)) (diverse warmtebronnen); 4) warmte door duurzaam brandstofverbruik: ketels (biobrandstof); 5) warmte door fossiel brandstofverbruik: ketels (gas, olie, overige fossiele brandstoffen); 6) Mogelijke warmtebronnen (temperatuur < 70 C) voor collectieve warmtepompen en/of koudebronnen voor vrije koeling of koudelevering/koelmachines: a) aquifer/grondwater (ook aangeduid als warmte-koudeopslag of WKO); b) bodem; 7) koelmachine: a) elektrische koelmachine (diverse typen diverse koudebronnen); b) gasmotorkoelmachine (diverse typen diverse koudebronnen); c) door warmte gedreven koelmachine (diverse typen diverse koudebronnen). Distributie van afwijkende gasmengsels (biogas: groen gas, eventueel in combinatie met aardgas). OPMERKING Omdat het gas een andere kwaliteit heeft dan het reguliere aardgas heeft het netwerk een lokaal of gebiedsgebonden karakter. Op dit netwerk kunnen alleen toestellen worden aangesloten die voor het afwijkende gasmengsel geschikt zijn. Voor de levering van warmte en koude zijn uiteenlopende typen distributiesystemen mogelijk. 1.3 Distributie via een landelijke energietransportnetwerk Dit betreft de mogelijkheid voor de waardering van energie van een specifieke energiebron bij distributie via een landelijke energietransportnetwerk naar een beperkt aantal afnemers. en hiervan zijn: Duurzaam gas via het landelijke gastransportnetwerk. Duurzame elektriciteit van een windturbine of collectieve photo-voltaïsche energie via het landelijke elektriciteitstransport netwerk. OPMERKING 1 Dit betreft de mogelijkheid om een duurzame energiebron die via een openbaar energietransportnetwerk wordt aangeboden te koppelen aan specifieke afnemers. Duurzaam gas en duurzame elektriciteit worden ook wel aangeduid als groen gas en groene stroom. Voor gebouwen die geheel of gedeeltelijk gebruik maken van energie van een specifieke energiebron bij distributie via een landelijke energietransportnetwerk worden aan de waardering van de specifieke energiebron de volgende eisen gesteld: Contract Er moet een geregistreerde, onlosmakelijke contractuele verbinding tussen gebouw en energiebron te zijn, die onafhankelijk is van veranderingen in eigendom of gebruik van het gebouw. Deze geregistreerde onlosmakelijke contractuele verbinding tussen gebouw en energiebron mag niet leiden tot inperking van de keuzevrijheid voor een energieleverancier van de eindgebruiker 9

10 Opstelplaats De specifieke energiebron moet zich binnen het Europese deel van Nederland of van de Nederlandse Exclusieve Economische Zone bevinden. Prestatieborging De drijver van de duurzame opwekking is verantwoordelijk voor de continuïteit, kwantiteit en kwaliteit van de levering van duurzame energie. De eigenaar van het gebouw kan daar niet op worden aangesproken door het bevoegd gezag. De energieprestatie van de energielevering moet voor een periode van minimaal 15 jaar gegarandeerd zijn. Voorkomen dubbeltelling Er moet worden aangetoond dat de totale energielevering door de energiebron slechts éénmaal voor toepassing in het kader van de EPC-bepaling plaatsvindt; dubbeltelling moet vermeden worden. 2 Normatieve verwijzingen De volgende documenten waarnaar is verwezen zijn onmisbaar voor de toepassing van dit document. Bij gedateerde verwijzingen is alleen de aangehaalde versie van toepassing. Bij de ongedateerde verwijzingen is de laatste versie van het document (met inbegrip van de wijzigingsbladen) waarnaar is verwezen van toepassing. NEN 5060:2008 Hygrothermische eigenschappen van gebouwen Referentieklimaatgegevens NEN 7120+C2:2012 NEN 7120+C2:2012/C3:2013 NEN 7120+C2:2013/C4:2014 NEN 7120+C2:2012/C5:2014 Energieprestatie van gebouwen Bepalingsmethode NEN-EN 297 Centrale-verwarmingsketels met atmosferische branders Type B11- en B11BS-ketels met atmosferische branders met een nominale belasting tot en met 70 kw NEN-EN 483 NEN-EN 483/A4 NEN-EN 677 NEN-EN :2007 NEN-EN :2007 NEN-EN :2008 Centrale-verwarmingsketels met atmosferische branders Type- C-Ketels met een nominale belasting tot 70 kw Centrale-verwarmingsketels Type C branders met een nominale belasting tot en met 70 kw Centrale-verwarmingsketels Specifieke eisen voor ketels met een hoog rendement en met een nominale belasting tot en met 70 kw Verwarmingssystemen in gebouwen Berekeningsmethode voor de systeemenergiebehoefte en het systeemrendement Deel 2-3: Distributiesystemen voor ruimteverwarming Verwarmingssystemen in gebouwen Berekeningsmethode voor de systeemenergiebehoefte en het systeemrendement Deel 3-2 Huishoudelijke warmwatersystemen, verdeling Verwarmingssystemen in gebouwen Berekeningsmethode voor de systeemenergiebehoefte en het systeemrendement Deel 4-1 Warmteopwekkers voor ruimteverwarming, verbrandingssystemen (boilers) 10

11 NEN-EN :2007 Verwarmingssystemen in gebouwen Berekeningsmethode voor de systeemenergiebehoefte en het systeemrendement Deel 4-3 Warmteopwekkers voor ruimteverwarming thermische zonneenergiesystemen NEN-EN 15603:2008 NEN-EN-ISO 8497 Energieprestatie van gebouwen Het totale energieverbruik en definitie van prestatie indicatoren (nieuw ontwerp is in 2013 gepubliceerd!!) Thermische isolatie. Bepaling van de stationaire warmtegeleidingseigenschappen van warmteïsolatie van leidingen (ISO 8497:1994) 3 Termen en definities Voor de toepassing van deze norm gelden de termen en definities van NEN 7120, aangevuld met onderstaande termen en definities. 3.1 aftapwarmte warmte die wordt (bij)geproduceerd in bijvoorbeeld een elektriciteitscentrale, waarbij bewust de keuze wordt gemaakt om minder elektriciteit te produceren en meer warmte te leveren 3.2 Afvalverbrandingsinstallatie AVI installatie die specifiek is bestemd voor het verbranden van afval 3.3 biobrandstoffen brandstof die volledig uit biomassa bestaat 3.4 biobrandstoffen (vast) vaste vorm van biobrandstoffen OPMERKING stukhout. Vaste biobrandstof omvat o.a.: houtpellets, snoeisnippers, houtspanen, zaagsel, houtbriketten en 3.5 biogas gasvorm van biobrandstoffen 3.6 biomassa biologisch afbreekbare fractie van producten, afvalstoffen en residuen van biologische oorsprong uit de landbouw (met inbegrip van plantaardige en dierlijke stoffen), de bosbouw en aanverwante bedrijfstakken, met inbegrip van de visserij en de aquacultuur, alsmede de biologisch afbreekbare fractie van industrieel en huishoudelijk afval 3.7 collectief ten dienste van verschillende percelen functionerend OPMERKING De term is vergelijkbaar met de term gemeenschappelijk. 11

12 3.8 collectief circulatiesysteem warm tapwater collectieve winning of opwekking, transport en distributie van warmte in een gebied voor de energiefunctie warmtapwaterbereiding 3.9 collectieve elektriciteitsvoorziening collectieve opwekking, transport en distributie van elektriciteit in een gebied 3.10 collectief energiesysteem collectieve winning of opwekking, transport en distributie van warmte- of koude via een vloeibaar medium in een gebied 3.11 collectief koudenet distributienet voor koude ten behoeve van koeling 3.12 collectieve koudevoorziening collectieve winning of opwekking, transport en distributie van koude in een gebied voor de energiefunctie koeling 3.13 collectief warmtenet distributienet voor warmte ten behoeve van verwarming en eventueel voor de bereiding van warm tapwater 3.14 collectieve warmtevoorziening collectieve winning of opwekking, transport en distributie van warmte in een gebied voor de energiefuncties verwarming en/of warmtapwaterbereiding 3.15 distributienet collectief circulatiesysteem voor het transport van warmte en/of koude door een circulerend medium voor de energiefuncties verwarming en/of warm tapwater en/of koeling OPMERKING Het circulerende medium is meestal water distributierendement verhouding tussen de nuttige warmte- of koudelevering door een distributienet en de som van de nuttige warmte- of koudelevering en de distributieverliezen van het distributienet 3.17 duurzame koudebronnen duurzame energie die beschikbaar is in de vorm van koude 3.18 duurzame warmtebronnen duurzame energie die beschikbaar is in de vorm van warmte 3.19 energie-infrastructuur installaties en voorzieningen voor de opwekking en/of levering van warmte en/of koude, elektriciteit, gas of andere energiedragers aan woningen of gebouwen 12

13 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft Ja, ik bestel ex. NEN 7125:2015 Ontw. nl Energieprestatienorm voor maatregelen op gebiedsniveau (EMG) - Bepalingsmethode T (015) F (015) Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview

Vervangt NEN-EN :2000 Ontw. Nederlandse norm. NEN-EN (en)

Vervangt NEN-EN :2000 Ontw. Nederlandse norm. NEN-EN (en) Vervangt NEN-EN 13920-10:2000 Ontw. Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst

Nadere informatie

Vervangt NEN 913:1963; NEN 913:1998 Ontw. Nederlandse norm. NEN 913 (nl) Melk en vloeibare melkproducten - Bepaling van de titreerbare zuurtegraad

Vervangt NEN 913:1963; NEN 913:1998 Ontw. Nederlandse norm. NEN 913 (nl) Melk en vloeibare melkproducten - Bepaling van de titreerbare zuurtegraad Vervangt NEN 913:1963; NEN 913:1998 Ontw. Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst

Nadere informatie

Nederlandse voornorm NAD-NVN-ENV 1995-1-1. (nl)

Nederlandse voornorm NAD-NVN-ENV 1995-1-1. (nl) Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Voorbeeld. norm NEN-EN Preview. Ontwerp

Voorbeeld. norm NEN-EN Preview. Ontwerp Nederlandse Ontwerp norm NEN-EN 50471 Electromagnetic compatibility (EMC) - Product family emission standard for wireline telecommunication networks Publicatie uitsluitend voor commentaar Commentaar voor

Nadere informatie

Vervangt NEN-EN :1997; NEN-EN :1999 Ontw. Nederlandse norm. NEN-EN (en)

Vervangt NEN-EN :1997; NEN-EN :1999 Ontw. Nederlandse norm. NEN-EN (en) Vervangt NEN-EN 1780-3:1997; NEN-EN 1780-3:1999 Ontw. Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN-EN (en)

Nederlandse norm. NEN-EN (en) Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Voorbeeld. Preview. NEN-IEC /A2 (en; fr) Wijzigingsblad. Nederlandse

Voorbeeld. Preview. NEN-IEC /A2 (en; fr) Wijzigingsblad. Nederlandse Nederlandse norm Meeraderige en symmetrische paar- /vierling-kabels voor digitale communicatie - Deel 3-1: Bekabeling op de werkplek - Raamspecificatie (IEC 61156-3-1:1995/A2:2001,IDT) Wijzigingsblad NEN-IEC

Nadere informatie

Vervangt NEN-EN :1996 Ontw. Nederlandse norm NEN-EN

Vervangt NEN-EN :1996 Ontw. Nederlandse norm NEN-EN Vervangt :1996 Ontw. Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN

Nadere informatie

Nederlandse voornorm. NVN 3603 (nl) Kabels voor spanningen van 6 kv en hoger Kabels met geïntegreerde optische vezels

Nederlandse voornorm. NVN 3603 (nl) Kabels voor spanningen van 6 kv en hoger Kabels met geïntegreerde optische vezels Nederlandse voornorm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN

Nadere informatie

Vervangt NEN-EN 50182:1994 Ontw. Nederlandse norm. NEN-EN (en)

Vervangt NEN-EN 50182:1994 Ontw. Nederlandse norm. NEN-EN (en) Vervangt NEN-EN 50182:1994 Ontw. Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN 3576 (nl) Beglazing van kozijnen, ramen en deuren Functionele eisen

Nederlandse norm. NEN 3576 (nl) Beglazing van kozijnen, ramen en deuren Functionele eisen Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN-EN (en) Lichtmasten - Deel 3-2: Ontwerp en verificatie - Verificatie door beproeving

Nederlandse norm. NEN-EN (en) Lichtmasten - Deel 3-2: Ontwerp en verificatie - Verificatie door beproeving Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Vervangt CR :1996; NEN-EN :2003 Ontw. Nederlandse norm. NEN-EN (en)

Vervangt CR :1996; NEN-EN :2003 Ontw. Nederlandse norm. NEN-EN (en) Vervangt CR 205-011:1996; NEN-EN 50090-7-1:2003 Ontw. Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende

Nadere informatie

(en; fr) Matten van isolerend materiaal voor elektrotechnische doeleinden (IEC 61111:1992,MOD,IEC 61111:1992/C1:2000,MOD)

(en; fr) Matten van isolerend materiaal voor elektrotechnische doeleinden (IEC 61111:1992,MOD,IEC 61111:1992/C1:2000,MOD) Nederlandse praktijkrichtlijn NPR-ENV-IEC 61111 (en; fr) Matten van isolerend materiaal voor elektrotechnische doeleinden (IEC 61111:1992,MOD,IEC 61111:1992/C1:2000,MOD) Matting of insulating material

Nadere informatie

Voorbeeld. norm NEN-EN Preview. 2e Ontwerp

Voorbeeld. norm NEN-EN Preview. 2e Ontwerp Nederlandse 2e Ontwerp norm NEN-EN 50367 Railtoepassingen - Stroomafnamesystemen - Technische criteria voor de interactie tussen pantograaf en bovenleiding (voor vrije toegang) Railway applications - Current

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN 6578 (nl) Water - Potentiometrische bepaling van het totale gehalte aan totaal fluoride

Nederlandse norm. NEN 6578 (nl) Water - Potentiometrische bepaling van het totale gehalte aan totaal fluoride Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

NTA 2581 (nl) Opstellen van meetrapporten volgens NEN Nederlandse technische afspraak ICS ;

NTA 2581 (nl) Opstellen van meetrapporten volgens NEN Nederlandse technische afspraak ICS ; Opstellen van meetrapporten volgens NEN 2580 Nederlandse technische afspraak ICS 01.040.91; 91.040.01 December 2011 eld be iew ev Pr or Vo Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd.

Nadere informatie

Voorbeeld. norm NEN-EN Preview. 2e Ontwerp

Voorbeeld. norm NEN-EN Preview. 2e Ontwerp Nederlandse 2e Ontwerp norm NEN-EN 50445 Product family standard to demonstrate compliance of equipment for resistance welding, arc welding and allied processes with the basic restrictions related to human

Nadere informatie

Nederlandse norm NEN Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geïnstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen.

Nederlandse norm NEN Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geïnstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geïnstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen toegestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN 5087/A1 (nl) Inbraakveiligheid van woningen - Bereikbaarheid van dak- en gevelelementen: deuren, ramen en kozijnen

Nederlandse norm. NEN 5087/A1 (nl) Inbraakveiligheid van woningen - Bereikbaarheid van dak- en gevelelementen: deuren, ramen en kozijnen Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN-EN 589+A1 (en) Automotive fuels - LPG - Requirements and test methods. Vervangt NEN-EN 589:2008

Nederlandse norm. NEN-EN 589+A1 (en) Automotive fuels - LPG - Requirements and test methods. Vervangt NEN-EN 589:2008 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Nederlandse praktijkrichtlijn NPR (nl) Evenementen - Hijs- en heftechniek - Veiligheidsfactoren voor hijs- en hefmiddelen

Nederlandse praktijkrichtlijn NPR (nl) Evenementen - Hijs- en heftechniek - Veiligheidsfactoren voor hijs- en hefmiddelen Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN 5754 (nl) Bodem - Berekening van het gehalte aan organische stof volgens de gloeiverliesmethode

Nederlandse norm. NEN 5754 (nl) Bodem - Berekening van het gehalte aan organische stof volgens de gloeiverliesmethode Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Soil - Investigation, sampling and analysis of asbestos in soil augustus 2006 ICS

Soil - Investigation, sampling and analysis of asbestos in soil augustus 2006 ICS Nederlandse norm Bodem - Inspectie, monsterneming en analyse van asbest in bodem Correctieblad NEN 5707/C1 (nl) Soil - Investigation, sampling and analysis of asbestos in soil augustus 2006 ICS 13.080.01

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN-EN-ISO 4287 (en)

Nederlandse norm. NEN-EN-ISO 4287 (en) Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Voorbeeld. norm NEN 2559/A2 Onderhoud van draagbare blustoestellen. Preview. Wijzigingsblad

Voorbeeld. norm NEN 2559/A2 Onderhoud van draagbare blustoestellen. Preview. Wijzigingsblad Nederlandse Wijzigingsblad norm NEN 2559/A2 Onderhoud van draagbare blustoestellen Maintenance of portable fire extinguishers Vervangt NEN 2559:2001/Ontw. A2:2004; NEN 2559:2001/C1:2002 december 2004 ICS

Nadere informatie

Vervangt NEN-EN 50288-3-2:2001. Nederlandse norm. NEN-EN 50288-3-2 (en)

Vervangt NEN-EN 50288-3-2:2001. Nederlandse norm. NEN-EN 50288-3-2 (en) Vervangt NEN-EN 50288-3-2:2001 Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN-EN (en)

Nederlandse norm. NEN-EN (en) Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is

Nadere informatie

Nederlandse praktijkrichtlijn. NPR-CLC/TR (en) Leidraad voor de toepassing van de Europese norm EN (NEN-EN 50160)

Nederlandse praktijkrichtlijn. NPR-CLC/TR (en) Leidraad voor de toepassing van de Europese norm EN (NEN-EN 50160) Nederlandse praktijkrichtlijn Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN 6702/A1 (nl) Technische grondslagen voor bouwconstructies - TGB Belastingen en vervormingen

Nederlandse norm. NEN 6702/A1 (nl) Technische grondslagen voor bouwconstructies - TGB Belastingen en vervormingen Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

HKZ-certificatieschema > zzp ers in zorg en welzijn

HKZ-certificatieschema > zzp ers in zorg en welzijn Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN /A1 (nl)

Nederlandse norm. NEN /A1 (nl) Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Vervangt NEN-EN :1994; NEN-EN :1994/Ontw. A1:1997. Nederlandse norm. NEN-EN (en)

Vervangt NEN-EN :1994; NEN-EN :1994/Ontw. A1:1997. Nederlandse norm. NEN-EN (en) Vervangt NEN-EN 50083-5:1994; NEN-EN 50083-5:1994/Ontw. A1:1997 Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een

Nadere informatie

Power cables with XLPE insulation and PVC sheath, with special fire performance and having a rated voltage of 0,6/1 kv mei 2004 ICS

Power cables with XLPE insulation and PVC sheath, with special fire performance and having a rated voltage of 0,6/1 kv mei 2004 ICS Nederlandse norm Sterkstroomkabels met XLPE-isolatie en PVC-mantel, met bijzondere eigenschappen bij brand en met een nominale spanning van 0,6/ kv Wijzigingsblad NEN 367/A (nl) Power cables with XLPE

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN (nl) Zetsteen - Deel 2: Zetsteen van cementbeton, zonder interlocking en zonder wapening

Nederlandse norm. NEN (nl) Zetsteen - Deel 2: Zetsteen van cementbeton, zonder interlocking en zonder wapening Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Nederlandse norm NEN-IEC /A2. (en; fr)

Nederlandse norm NEN-IEC /A2. (en; fr) Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN-ISO /A1 (en)

Nederlandse norm. NEN-ISO /A1 (en) Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Vervangt NEN 6814:1999 Ontw. Nederlandse norm. NEN 6814 (nl)

Vervangt NEN 6814:1999 Ontw. Nederlandse norm. NEN 6814 (nl) Vervangt NEN 6814:1999 Ontw. Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor

Nadere informatie

Voorbeeld. norm. Preview. NEN 1006/A1 (nl) Wijzigingsblad. Algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties (AVWI-2002)

Voorbeeld. norm. Preview. NEN 1006/A1 (nl) Wijzigingsblad. Algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties (AVWI-2002) Nederlandse norm Algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties (AVWI-2002) Wijzigingsblad NEN 1006/A1 (nl) General requirements for water supply installations t NEN 1006:2002/Ontw. A1:2004 mei 2005

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN 6633/A1 (nl) Water en (zuiverings)slib - Bepaling van het chemisch zuurstofverbruik (CZV)

Nederlandse norm. NEN 6633/A1 (nl) Water en (zuiverings)slib - Bepaling van het chemisch zuurstofverbruik (CZV) Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Vervangt NPR 3749:1993; NPR 3749:2004 Ontw. Nederlandse praktijkrichtlijn. NPR 3749 (nl)

Vervangt NPR 3749:1993; NPR 3749:2004 Ontw. Nederlandse praktijkrichtlijn. NPR 3749 (nl) Vervangt NPR 3749:1993; NPR 3749:2004 Ontw. Nederlandse praktijkrichtlijn Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende

Nadere informatie

Vervangt NEN-EN-IEC 61337-1-1:1998. Nederlandse norm. NEN-EN 171000 (en)

Vervangt NEN-EN-IEC 61337-1-1:1998. Nederlandse norm. NEN-EN 171000 (en) Vervangt NEN-EN-IEC 61337-1-1:1998 Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst

Nadere informatie

Voorbeeld NËN : ISÖ3903. Preview. Nederlandse. Scheepsbouw en maritieme constructies. Gewone rechthoekige scheepsramen (ISO 3903:1993)

Voorbeeld NËN : ISÖ3903. Preview. Nederlandse. Scheepsbouw en maritieme constructies. Gewone rechthoekige scheepsramen (ISO 3903:1993) Nederlandse NËN : ISÖ3903 Scheepsbouw en maritieme constructies. Gewone rechthoekige scheepsramen (ISO 3903:1993) Shipbuilding and marine structures. Ships' ordinary rectangular windows 2e druk, april

Nadere informatie

Fire safety of larger fire compartments - Risk approach juni 2016 ICS

Fire safety of larger fire compartments - Risk approach juni 2016 ICS Nederlandse norm Brandveiligheid van grote brandcompartimenten - Risicobenadering Correctieblad NEN 6079:2016/C1 (nl) Fire safety of larger fire compartments - Risk approach juni 2016 ICS 13.220.50 Dit

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN (nl) Schuldhulpverlening - Deel 2: Eisen aan schuldhulpverleners

Nederlandse norm. NEN (nl) Schuldhulpverlening - Deel 2: Eisen aan schuldhulpverleners Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN-ISO 16039/A1 (en)

Nederlandse norm. NEN-ISO 16039/A1 (en) Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Voorbeeld. norm NEN-ISO Preview

Voorbeeld. norm NEN-ISO Preview Nederlandse norm NEN-ISO 3070-2 Beproeving van kotter- en freesmachines met een horizontale spil Beproeving van de nauwkeurigheid - Deel 2: Tafeluitvoering (ISO 3070-2:1997) Test conditions for boring

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN 3140/A1 (nl) Bedrijfsvoering van elektrische installaties Laagspanning. Operation of electrical installations Low voltage

Nederlandse norm. NEN 3140/A1 (nl) Bedrijfsvoering van elektrische installaties Laagspanning. Operation of electrical installations Low voltage Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Voorbeeld. norm. Preview. NEN-ISO/IEC 18004/C1 (en) Correctieblad

Voorbeeld. norm. Preview. NEN-ISO/IEC 18004/C1 (en) Correctieblad Nederlandse norm Information technology - Automatic identification and data capture techniques - QR code 2005 bar code symbology specification - Technical corrigendum (ISO/IEC 18004:2006/Cor 1:2009,IDT)

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN 5706 (nl) Richtlijnen voor de beschrijving van zintuiglijke waarnemingen tijdens de uitvoering van milieukundig bodemonderzoek

Nederlandse norm. NEN 5706 (nl) Richtlijnen voor de beschrijving van zintuiglijke waarnemingen tijdens de uitvoering van milieukundig bodemonderzoek Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is

Nadere informatie

Vervangt NEN-EN 50248:1998; NEN-EN 50248:1999 Ontw. Nederlandse norm. NEN-EN (en) Kenmerken van DAB-ontvangers. Characteristics of DAB receivers

Vervangt NEN-EN 50248:1998; NEN-EN 50248:1999 Ontw. Nederlandse norm. NEN-EN (en) Kenmerken van DAB-ontvangers. Characteristics of DAB receivers Vervangt NEN-EN 50248:1998; NEN-EN 50248:1999 Ontw. Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende

Nadere informatie

Nederlandse praktijkrichtlijn. NPR (nl) Leidraad bij NEN Deel 20: Blokkenvuurtoestellen

Nederlandse praktijkrichtlijn. NPR (nl) Leidraad bij NEN Deel 20: Blokkenvuurtoestellen Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Vervangt NEN-EN 50402:2003 Ontw. Nederlandse norm. NEN-EN (en)

Vervangt NEN-EN 50402:2003 Ontw. Nederlandse norm. NEN-EN (en) Vervangt NEN-EN 50402:2003 Ontw. Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst

Nadere informatie

Voorbeeld. norm NEN 1006/A3 Algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties (AVWI-2002) Preview. Ontwerp. Publicatie uitsluitend voor commentaar

Voorbeeld. norm NEN 1006/A3 Algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties (AVWI-2002) Preview. Ontwerp. Publicatie uitsluitend voor commentaar Nederlandse Ontwerp norm NEN 1006/A3 Algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties (AVWI-2002) Publicatie uitsluitend voor commentaar General requirements for water supply installations Zal vervangen

Nadere informatie

Vervangt NEN-EN :1998 Ontw.; NEN-EN 50061:1991,deels; NEN-EN 50061:1991/A1:1995,deels; NEN-EN 50061:1991/A1:1995/C1:1995,deels

Vervangt NEN-EN :1998 Ontw.; NEN-EN 50061:1991,deels; NEN-EN 50061:1991/A1:1995,deels; NEN-EN 50061:1991/A1:1995/C1:1995,deels Vervangt NEN-EN 45502-2-1:1998 Ontw.; NEN-EN 50061:1991,deels; NEN-EN 50061:1991/A1:1995,deels; NEN-EN 50061:1991/A1:1995/C1:1995,deels Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden

Nadere informatie

Ontwerp norm NEN 7909

Ontwerp norm NEN 7909 Nederlandse Ontwerp norm NEN 7909 Slipweerstand van beloopbare oppervlakken - Eis en bepalingsmethode Publicatie uitsluitend voor commentaar Slip resistance of floorings - Requirement and determination

Nadere informatie

Samen met NEN-ISO 68-1:1999 vervangt deze norm NEN 81:1982. Nederlandse norm NEN-ISO 724

Samen met NEN-ISO 68-1:1999 vervangt deze norm NEN 81:1982. Nederlandse norm NEN-ISO 724 Samen met NEN-ISO 68-:999 vervangt deze norm NEN 8:982 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst

Nadere informatie

Voorbeeld. Preview. norm. NEN-ISO/IEC /C2 (en) Correctieblad

Voorbeeld. Preview. norm. NEN-ISO/IEC /C2 (en) Correctieblad Nederlandse norm Information technology - ASN.1 encoding rules - Part 7: Specification of Octet Encoding Rules (OER) (ISO/IEC 8825-7:2015/Cor 2:2017,IDT) Correctieblad NEN-ISO/IEC 8825-7/C2 (en) januari

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN 8078 (nl) Voorziening voor gas met een werkdruk tot en met 500 mbar - Prestatie-eisen - Bestaande bouw

Nederlandse norm. NEN 8078 (nl) Voorziening voor gas met een werkdruk tot en met 500 mbar - Prestatie-eisen - Bestaande bouw Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is

Nadere informatie

Voorbeeld. Preview. NPR 13201/A1 (nl) Nederlandse praktijkrichtlijn. Openbare verlichting Kwaliteitscriteria. Public lighting Quality criteria

Voorbeeld. Preview. NPR 13201/A1 (nl) Nederlandse praktijkrichtlijn. Openbare verlichting Kwaliteitscriteria. Public lighting Quality criteria Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Nederlandse norm NEN 4001+C1. (nl) Brandbeveiliging - Projectering van draagbare en verrijdbare blustoestellen

Nederlandse norm NEN 4001+C1. (nl) Brandbeveiliging - Projectering van draagbare en verrijdbare blustoestellen Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN 1006/A1 (nl) Algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties. Vervangt NEN 1006:2015/A1:2017 Ontw. ICS

Nederlandse norm. NEN 1006/A1 (nl) Algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties. Vervangt NEN 1006:2015/A1:2017 Ontw. ICS Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN 2025 (nl) Communicatie bij het werken met hijs- en hefwerktuigen. Communication for the guidance of cranes and hoisting gear

Nederlandse norm. NEN 2025 (nl) Communicatie bij het werken met hijs- en hefwerktuigen. Communication for the guidance of cranes and hoisting gear Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Nederlandse norm NEN (nl) Brandbeveiliging - Projectering van draagbare en verrijdbare blustoestellen

Nederlandse norm NEN (nl) Brandbeveiliging - Projectering van draagbare en verrijdbare blustoestellen Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Vervangt NEN 5466:1999/A2:2003; NEN 5466:1999/Ontw. A3:2004

Vervangt NEN 5466:1999/A2:2003; NEN 5466:1999/Ontw. A3:2004 Nederlandse norm Kwaliteitseisen voor hout (KVH 2000) - Houtsoorten Europees vuren, Europees grenen en Europees lariks Wijzigingsblad NEN 5466/A3 (nl) Requirements for timber (KVH 2000) - Species European

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN-EN (en)

Nederlandse norm. NEN-EN (en) Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN-EN-ISO (nl) Bouwkundige tekeningen - Aanduidingssystemen - Deel 2: Ruimtenamen en -nummers (ISO :1998)

Nederlandse norm. NEN-EN-ISO (nl) Bouwkundige tekeningen - Aanduidingssystemen - Deel 2: Ruimtenamen en -nummers (ISO :1998) Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN-ISO /A1 (en)

Nederlandse norm. NEN-ISO /A1 (en) Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Nederlandse norm. NTA 8013 (nl) Procedure voor het controleren van PV-systemen. Procedure for checking PV-systems. ICS 27.

Nederlandse norm. NTA 8013 (nl) Procedure voor het controleren van PV-systemen. Procedure for checking PV-systems. ICS 27. Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is

Nadere informatie

Nederlandse praktijkrichtlijn. NPR 3471 (nl) Keuze, gebruik, verzorging en onderhoud van kleding met hoge zichtbaarheid

Nederlandse praktijkrichtlijn. NPR 3471 (nl) Keuze, gebruik, verzorging en onderhoud van kleding met hoge zichtbaarheid Nederlandse praktijkrichtlijn Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik

Nadere informatie

Vervangt NPR 3596:2000. Nederlandse praktijkrichtlijn. NPR 3596 (nl)

Vervangt NPR 3596:2000. Nederlandse praktijkrichtlijn. NPR 3596 (nl) Vervangt NPR 3596:2000 Nederlandse praktijkrichtlijn Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst

Nadere informatie

Verlichtingsarmaturen - Deel 2-22: Bijzondere eisen voor verlichtingsarmaturen voor noodverlichting oktober 2016 ICS

Verlichtingsarmaturen - Deel 2-22: Bijzondere eisen voor verlichtingsarmaturen voor noodverlichting oktober 2016 ICS Nederlandse norm Luminaires - Part 2-22: Particular requirements - Luminaires for emergency lighting Correctieblad NEN-EN-IEC 60598-2-22/C11 (en) Verlichtingsarmaturen - Deel 2-22: Bijzondere eisen voor

Nadere informatie

Voorbeeld. Preview. NEN-EN-ISO (en) Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN. Nederlandse

Voorbeeld. Preview. NEN-EN-ISO (en) Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN. Nederlandse Nederlandse norm Paints and varnishes - Corrosion protection of steel structures by protective paint systems - Part 2: Classification of environments (ISO 12944-2:1998,IDT) NEN-EN-ISO 12944-2 (en) augustus

Nadere informatie

NEN 1010+C1/A1+C1 (nl)

NEN 1010+C1/A1+C1 (nl) Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties iew Nederlandse norm ICS 91.140.50 Juli 2011 eld be ev Pr or Vo Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een

Nadere informatie

Energy performance of buildings - Determination method juli 2013 ICS ;

Energy performance of buildings - Determination method juli 2013 ICS ; Nederlandse norm Energieprestatie van gebouwen - Bepalingsmethode Correctieblad NEN 7120+C2/C3 (nl) Energy performance of buildings - Determination method juli 2013 ICS 91.120.10; 91.140.30 Dit document

Nadere informatie

Vervangt NEN-EN 951-1:1993 Ontw.; NEN-EN 25:1976. Nederlandse norm. NEN-EN 951 (en) Deurbladen - Meetmethode van hoogte, breedte, dikte en haaksheid

Vervangt NEN-EN 951-1:1993 Ontw.; NEN-EN 25:1976. Nederlandse norm. NEN-EN 951 (en) Deurbladen - Meetmethode van hoogte, breedte, dikte en haaksheid Vervangt NEN-EN 951-1:1993 Ontw.; NEN-EN 25:1976 Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst

Nadere informatie

Vervangt NPR 3637:1994. Nederlandse praktijkrichtlijn NPR 3637

Vervangt NPR 3637:1994. Nederlandse praktijkrichtlijn NPR 3637 Vervangt NPR 3637:1994 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN-EN (nl) Producten van staal - Keuringsdocumenten - Lijst en omschrijving van informatie

Nederlandse norm. NEN-EN (nl) Producten van staal - Keuringsdocumenten - Lijst en omschrijving van informatie Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN 6088 (nl) Brandveiligheid van gebouwen - Vluchtwegaanduiding - Eigenschappen en bepalingsmethoden

Nederlandse norm. NEN 6088 (nl) Brandveiligheid van gebouwen - Vluchtwegaanduiding - Eigenschappen en bepalingsmethoden Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is

Nadere informatie

Nederlands certificatieschema. NCS 7201 (nl) ICS ; november 2017

Nederlands certificatieschema. NCS 7201 (nl) ICS ; november 2017 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN-EN-ISO /A2 (nl)

Nederlandse norm. NEN-EN-ISO /A2 (nl) Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Nederlandse norm NEN (nl) Permanent houdbaar papier - Eisen en beproevingsmethoden. Permanent paper - Requirements and test methods

Nederlandse norm NEN (nl) Permanent houdbaar papier - Eisen en beproevingsmethoden. Permanent paper - Requirements and test methods Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Nederlandse norm NEN-ISO (en) Rubber, vulcanized - Determination of creep in compression or shear (ISO 8013:2012,IDT)

Nederlandse norm NEN-ISO (en) Rubber, vulcanized - Determination of creep in compression or shear (ISO 8013:2012,IDT) Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Voorbeeld. norm. Preview. NEN 2535/C1 (nl) Correctieblad

Voorbeeld. norm. Preview. NEN 2535/C1 (nl) Correctieblad Nederlandse norm Brandveiligheid van gebouwen - Brandmeldinstallaties - Systeem- en kwaliteitseisen en projectierichtlijnen Correctieblad NEN 2535/C1 (nl) Fire safety of buildings - Fire detection installations

Nadere informatie