MENS Staat van Utrecht 204 Bodemsanering Hoeveel humane spoedlocaties zijn nog niet volledig gesaneerd? 45 humane spoedlocaties zijn niet volledig gesaneerd Kaart (Humane spoedlocaties bodemverontreiniging per gemeente, 203) De overheid streeft naar sanering van humane spoedlocaties voor eind 205. Daarnaast dienen de locaties waarbij spoedeisende saneringen nodig zijn in beeld te zijn en zoveel mogelijk beheerst te worden in verband met ecologische- en verspreidingsrisico s. Spoedeisende gevallen zijn die gevallen van bodemverontreiniging waarbij onacceptabel risico bestaat voor mens en/of milieu. Naast de saneringen van spoedeisende gevallen worden ook saneringen uitgevoerd als gevolg van maatschappelijke ontwikkelingen. Hierbij maakt de maatschappelijke ontwikkeling dat een verontreiniging aangepakt moet worden. Het kaartje toont het aantal humane spoedlocaties die nog niet volledig zijn gesaneerd. Bron: PBL, 203 4 de Ronde Venen Montfoort Oudewater 3 de Stichtse Vecht 24 Utrecht 2 de Bilt Eemnes Bunschoten Zeist 3 Soest Woudenberg Utrechtse Heuvelrug Veenendaal Rhenen Esri,&HERE,&DeLorme,&MapmyIndia,& Bron: RIVM
MENS Staat van Utrecht 204 Chemische toestand ondiep grondwater Hoeveel procent van het aantal meetpunten in het ondiepe (freatisch) grondwater voldoet aan de KRW-norm? De kwaliteit van het ondiepe grondwater heeft betrekking op de bodem of wel de bovenste grondlaag waarin zich menselijke en biologische processen plaatsvinden. Door verontreinigingen van deze grondlaag kunnen deze processen verstoord raken. Daarnaast kunnen verontreinigingen uitspoelen naar het oppervlaktewater of het diepere grondwater. Als zodanig biedt de kwaliteit van het bovenste grondwater inzicht in de eventuele latere verontreiniging van het oppervlakte- of grondwater. Wettelijke normen Nitraat < 50 mg/liter nitraat (als voor vermesting) Nikkel < 20 µg/liter nikkel (als voor zware metalen) Individueel vormen afzonderlijke bestrijdingsmiddelen geen probleem, maar vaak worden wel één of meerdere middelen in het grondwater aangetroffen. Dit is een aandachtspunt. De chemische toestand van het ondiepe (freatische) grondwater voldoet grotendeels aan de gestelde norm 89% voldoet grotendeels aan de wettelijke norm voor nitraat 9% voldoet grotendeels aan de wettelijke norm voor nikkel Kaart (Beoordeling chemische kwaliteit ondiep grondwater, Kaderrichtlijn Water, 203) AKK-KLEI AKK-ZAND BOO-KLEI BOO-ZAND GRA-KLEI GRA-VEEN GRA-ZAND MAJ-KLEI MAJ-ZAND NAT-ZAND Het kaartje toont dat de bemonstering van ondiep grondwater in 204 in verschillende grondsoorten plaats heeft gevonden. Bron: Rapportage meetronde freatische grondwaterkwaliteit 204, Grontmij Bron: IHW, bewerking PBL
MENS Staat van Utrecht 204 Chemische toestand diep grondwater Wat is de chemische toestand van het (diepe) grondwater? Het diepe grondwater wordt vaak door drinkwaterbedrijven opgepompt en gereinigd als drinkwater. Daarnaast maken individuele bedrijven in de industrie en de landbouw gebruik van dit water. Een belangrijke reden waarom diep grondwater veel gebruikt wordt is dat dit water over het algemeen zuiver is. Verontreinigingen in dit water kunnen de functie van het water aantasten of in ieder geval vragen om extra zuiveringsstappen voordat het gebruikt kan worden. Deze verontreinigingen komen in het diepe grondwater terecht doordat grondwater langzaam naar het diepere grondwater stroomt en stoffen opneemt uit de bodem. Wettelijke normen Nitraat < 50 mg/liter nitraat (als voor vermesting) Cadmium < 0,35 µg/liter cadmium (als voor zware metalen) BAM (2,6-dichloorbenzamide) < 0, µg/liter BAM (als voor bestrijdingsmiddelen) Individueel vormen afzonderlijke bestrijdingsmiddelen geen probleem, maar vaak worden wel één of meerdere middelen in het grondwater aangetroffen. Dit is een aandachtspunt. De chemische toestand van het diepe grondwater voldoet grotendeels aan de gestelde norm 93% van de meetpunten in het diepe grondwater voldoet grotendeels aan de wettelijke norm voor nitraat 96% van de meetpunten in het diepe grondwater voldoet grotendeels aan de wettelijke norm voor cadmium 89% van de meetpunten in het diepe grondwater voldoet grotendeels aan de wettelijke norm voor BAM Kaart (Beoordeling (Grondsoorten chemische provincie kwaliteit, Utrecht) Kaderrichtlijn Water, 203) Utrecht Amersfoort Fysisch geografische regios bebouwing dekzand rivierklei stuifzandgebied stuwalgebied veengebied zeeklei Het kaartje toont de verschillende grondsoorten in de provincie Utrecht. De kwaliteit van de bodem en van het grondwater hangt af van de grondsoort ter plaatse, waardoor er niet gesproken kan worden van een gemiddelde kwaliteit. Bron: KRW-PMG meetronde, 202
Staat van Utrecht 204 Kwaliteit drinkwater Welk percentage van alle metingen bij de productielocaties van waterbedrijf Vitens overschrijdt de wettelijke norm voor drinkwater? 0,4% voldoet niet aan de wettelijke norm Drinkwater in Nederland is van goede kwaliteit. Door verontreinigingen in het oppervlakte- en grondwater bestaat er echter ook de kans dat verontreinigingen terechtkomen in het drinkwater. Hierdoor zijn extra zuiveringsstappen nodig of ontstaan er in het ergste geval risico s voor de volksgezondheid. De voor de kwaliteit drinkwater is gebaseerd op metingen die door Vitens zijn gedaan aan het uitgaande reinwater bij productielocaties in de provincie Utrecht. Deze metingen zijn gericht op een groot aantal fysische en chemische parameters. Voor deze zijn alle parameters beschouwd, en is gekeken of er overschrijdingen plaatsvinden. Het kaartje toont de verschillende waterwingebieden en grondwaterbeschermingsgebieden in de provincie Utrecht. Bron: Waterkwaliteit Utrecht productiebedrijven, Vitens Laboratorium, 204 Kaart (Kwaliteit drinkwater - kaartje waterwingebieden) Woerden-Kamerik Linschoten Montfoort Lopik Baarn Beerschoten De Meern Zeist Driebergen Nieuwegein Vianen Bunnik Tull en t Waal Doorn Cothen Eempolder Bethunepolder Lage Vuursche Amersfoort-Koedijkerweg Soest Soestduinen Groenekan Amersfoort-Berg Bilthoven Leidsche Rijn Leersum Woudenberg Veeenendaal Rhenen Waterwingebied Grondwaterbeschermingsgebied
MENS Staat van Utrecht 204 Chemische toestand oppervlaktewater Welk percentage van de 64 waterlichamen voldoet aan de eisen in de KRW voor de chemische toestand? Het oppervlaktewater wordt door de mens gebruikt in de landbouw en voor recreatie. Daarnaast biedt het oppervlaktewater plaats aan ecosystemen. Door verontreinigingen in het oppervlaktewater kunnen ecosystemen en de volksgezondheid worden bedreigd. 52% voldoet aan de wettelijke eisen Bron:&IHW,&bewerking&P Kaart (Beoordeling chemische kwaliteit, Kaderrichtlijn Water, 203) Kwaliteit Voldoet Voldoet niet De KaderRichtlijn Water (KRW) beoordeelt de kwaliteit van het oppervlaktewater. Dit gebeurt op verschillende kwaliteitsaspecten. De chemische kwaliteit wordt beoordeeld door de concentratie van prioritaire stoffen in het water. Als totaal oordeel wordt gegeven voldoet of voldoet niet. Het kaartje toont welk oppervlaktewater wel of niet voldoet aan de eisen in de KRW voor de chemische toestand. Bron: Informatiehuis water, factsheets oppervlaktewater en GIS bestand (204) Bron: IHW, bewerking PBL Esri,&HERE,&DeLorme,&MapmyIndia,&
Bodem en grondwater Staat van Utrecht 204 Ecologische toestand oppervlaktewater Bij welk percentage waterlichamen is de biologische kwaliteit en de fysisch chemische kwaliteit goed of matig beoordeeld? Het oppervlaktewater wordt door de mens gebruikt in de landbouw en voor recreatie. Daarnaast biedt het oppervlaktewater plaats aan ecosystemen. Door verontreinigingen in het oppervlaktewater kunnen ecosystemen en de volksgezondheid worden bedreigd. De KaderRichtlijn Water (KRW) beoordeelt de kwaliteit van het oppervlaktewater. Dit gebeurt op verschillende kwaliteitsaspecten. De biologische kwaliteit wordt beoordeeld met het voorkomen van organismen in het water. Het totaaloordeel wordt gegeven in vier categorieën, namelijk goed, matig, ontoereikend en slecht. Het kaartje toont de verschillende kwaliteiten van het oppervlaktewater voor de ecologische toestand. Bron: Informatiehuis water, factsheets oppervlaktewater en GIS bestand, 204 De kwaliteit van de waterlichamen is voor 3,% goed en voor 48,9% matig conform de KRW Vergelijking tussen provincies (Ecologische toestand toestand goed oppervlaktewater) oppervlaktewater) Flevoland 2,0% Gelderland 9,0% Friesland 6,5% Noord-Holland 6,4% Drenthe 6,2% Limburg 6,2% Overijssel 4,9% 4,3% Zuid-Holland 3,9% Zeeland 3,% Utrecht 2,6% Groningen Noord-Brabant -,8% Nederland 5,3% Kaart (Beoordeling ecologische kwaliteit, Kaderrichtlijn Water, 203) Kwaliteit Zeer goed Alleen biologie goed Matig Ontoereikend Slecht Niet bekend Bron: IHW, bewerking PBL