19 BERGSCH BIERFESTIVAL

19 BERGSCH BIERFESTIVAL e meer dan 18 brouwerijen en 100+ bieren aanwezig! 0,50

11WELKOM OP ONS 19E BIERFESTIVAL Het Bergsche Bierbrouwers Gilde heet u van harte welkom op ons 19e bierfestival. Op de inmiddels vertrouwde locatie van de authentieke potterstraat en in en rond het historische pand van het Provoosthuis in het hart van het centrum van Bergen op Zoom kunt u van meer dan 18 brouwerijen met meer dan 100 bieren genieten. De trappisten zijn ook dit jaar weer volop vertegenwoordigd. Er zal een aparte stand speciaal worden ingericht voor deze speciale bieren, waar behalve de gevestigde Trappisten ook de relatief nieuwe en ons eigen Brabantse 'Zundert' te vinden zal zijn. Uiteraard ontbreekt het Gilde zelf niet op het eigen festival. Met een stand waar men behalve informatie over het Gilde en de bierbrouwcursus tot hobbybrouwer kan vinden is er de mogelijkheid om verschillende bieren gebrouwen door Gildeleden te proeven! Ervaren (hobby)brouwers en Gilde leden staan bij de stand graag iedereen te woord! Bezoekers, bierliefhebbers en belangstellenden in bier en bierbrouwen zijn van 14.00 uur tot 22.00 uur van harte welkom op het festival. De entree is gratis en men kan bij de kassa consumptie munten kopen voor 1,75 per stuk. Deze zijn te gebruiken voor bier en/of snacks. Consumpties worden uitsluitend in het speciale festival glas getapt welke voor 3,- te huur is bij de glaswerkstand en na het bezoek bij de kassa in te leveren voor ofwel een fles Festivalbier of 2,- statiegeld. In dit magazine is behalve de brouwers en hun bieren ook allerhande informatie over biertypes en overige tips te vinden. Maak en houdt het gezellig; geniet maar drink met mate! 2

11INHOUDSOPGAVE welkom op ons 19e bierfestival 2 Inhoudsopgave 3 Een knetterlekkere IPA 4 Het Bergsche Bierbrouwers Gilde 6 Festivalbier en hobbybieren 6 Open Bergse Bierbrouw Kampioenschap (OBBK) 7 Blond, Dubbel en Tripel? 7 Licht smalbier 8 Donker smalbier 9 Licht Dikbier 10 Donker Dikbier 12 Trappisten- en abdijbieren? 13 Festivalplattegrond 14 Bierlijst, gesorteerd op brouwerij 16 Alfabetische bierlijst 23 Notities 34 Agenda 35 3

11EEN KNETTERLEKKERE IPA India Pale Ale, oftewel IPA, is een van oorsprong Engels biertype. Om de Engelse ales langer houdbaar te maken om de zeereis naar kolonie India te overleven werd extra hop aan het bier toegevoegd. Onder invloed van met name Amerikaanse craft brewers is dit hopbittere biertype de laatste jaren weer bezig aan een opmars. Brand is de eerste grote Nederlandse brouwer die een IPA op de markt brengt. De Brand IPA bevat 7 % alcohol en heeft een EBU-gehalte (bittereenheden) van 45. Ter vergelijking, Brand pils zit rond de 27 De Brand IPA Na pils en een zwaar blond daagde Brand dit voorjaar de hobbybrouwers van Nederland uit een India Pale Ale te brouwen. De IPA van de Bergse Jeroen Free won dit voorjaar de derde Brand Bierbrouwwedstrijd. Tussen de 157 andere ingezonden bieren sprong zijn bier er volgens Habets die in de jury zat - uit door het mooie hopkarakter en dito afdronk. "Een combinatie van fruitige hoparoma s en bittere smaken die helemaal in balans waren. En een volmondige afdronk met een aangename nabitter. Niet harsig, zoals wij dat noemen. Een knetterlekkere IPA." Al twaalf jaar heeft Jeroen thuis zijn eigen mini-brouwerij staan waarvan het hart gevormd wordt door twee roestvrijstalen pannen van vijftig liter. Aangevuld met een oude legergamel en een forse koelkast waarin hij zijn bieren laat vergisten en lageren. Meerdere keren ging een door hem gebrouwen bier er met de eerste prijs vandoor tijdens het ONK (Open Nederlandse Kampioenschappen) voor hobbybrouwers. Met de Brand IPA werd ook het ONK 2014 gewonnen. 4

Recent was hij in Wylre om met Brand brouwer Rob Habets de finishing touch van zijn bier te verzorgen, de dry-hopping. Een techniek die het bier zijn kenmerkende hopkarakter moet gaan geven en die ook bij Brand nog niet eerder is toegepast. Normaal gesproken wordt hiervoor een zak met hop in het bier gehangen om zo, als een soort theezakje, extra aroma en smaak aan het bier te geven. In Wylre is dit volgens Rob niet mogelijk. Dus is voor een iets andere techniek gekozen. Een metalen koker is met meerdere soorten hop gevuld en hier wordt het bier als het ware overheen gepompt. "Voor Brand is dit een nieuwe techniek", vertelt Rob. Hoe het bier na deze dry-hopping gaat smaken weet hij nog niet zeker. "Het basisproduct voldoet in ieder geval exact aan de specificaties van Jeroen." Dat kan de laatste alleen maar beamen. "De eerste smaak is heel veelbelovend", merkt de ervaren hobbybrouwer op. Dan gaan de twee aan de slag. "Al na twintig minuten kreeg het bier echt een enorme boost", zegt Jeroen. Omdat met dit brouwsel de basis wordt gelegd voor de toekomst van de Brand IPA wordt er keer op keer geproefd en gemeten. De ervaringen die nu worden opgedaan, komen van pas als straks in week 49 de eerste commerciële brouwsels de ketel in gaan. Ook voor Habets is het zowel ene spannende als een mooie dag. Hij geniet van de samenwerking met zijn kleinere collega. "Dit is echt een heel leuk element van het brouwen. Jeroen is natuurlijk apetrots dat zijn bier nu in het groot wordt gebrouwen. Vergelijk het met een kind in een snoepwinkel. Al blijft hij kritisch en dat is alleen maar goed natuurlijk. En je leert van elkaar. Amateurbrouwers als Jeroen hebben heel vaak handige weetjes." Nu al kijkt de Brand meesterbrouwer uit naar de volgende Bierproefwedstrijd. Na een pils, zwaar Blond en een IPA wordt er volgens hem al druk nagedacht over het volgende biertype waar de hobbybrouwers hun tanden in mogen zetten. "Wat hebben we nog niet, en wat past er bij Brand?", meer wil hij er nog niet over loslaten. 5

11HET BERGSCHE BIERBROUWERS GILDE Het Bergsche Bierbrouwers Gilde bestaat ruim 19 jaar! Op 5 oktober 1990 besloten een groep van ruim 30 mensen een gilde van bierbrouwers op te richten in Bergen op Zoom. Ze hadden eerder dat jaar een cursus bierbrouwen voor beginners gevolgd. Men vond het toen jammer om de groep bierbrouwers in spé zomaar uit elkaar te laten gaan. Een bestuur werd gevormd en men begon met het organiseren van de eerste gilden activiteiten. Begin 1991 werd een tweede cursus gegeven. Op 30 mei 1991 werd de vereniging officieel bij notariële akte opgericht en ingeschreven in de Kamer van Koophandel. In december 1992 verscheen de eerste uitgave van het clubblad uit de koker van de net opgerichte nieuwsbriefcommissie: Tussen Maisch & Bostel. Ook werd eind 1992 de wedstrijdcommissie opgericht die als taak kreeg in 1993 de 1e Open Bergse Bierbrouw Kampioenschappen te organiseren. Aldus geschiedde op 8 mei 1993. Een vaste cursuscommissie ontstond ook langzamerhand, want elk jaar werd een cursus bierbrouwen voor beginners gegeven. In oktober 1995 vierde het Bergsche Bierbrouwers Gilde haar 1e lustrum met een speciaal door de Scheldebrouwerij gebrouwen Lust(r)umbier. Het eerste vat werd speciaal door de burgemeester van Bergen op Zoom aangeslagen. Zij was het ook die in 1997 de prijsuitreiking deed van het 13e Open Nederlands Kampioenschap voor Amateurbierbrouwers. De toenmalige wedstrijdcommissie wilde in stijl afscheid nemen door het organiseren van het Nederlands Kampioenschap én een heus Bergse Bierfestival. Op t Ravelijn ontstond een festijn waar nu nog steeds over gesproken wordt. Zo n 1.000 bezoekers beleefden een fantastische dag in een heerlijk voorjaarszonnetje. De gecombineerde festival-/wedstrijdcommissie ontstond. Vandaag organiseren zij het 19e Bergse Bierfestival en 23e Open Bergse Bierbrouw Kampioenschap. Tevens heeft Bergsche Bierbrouwers Gilde getekend voor 3 edities van het Open Nederlands Kampioenschap voor Amateurbierbrouwers. Is uw interesse gewekt of bent u op zoek naar een leuke hobby bezoek dan één van onze websites voor meer informatie over het festival http://www.bergsbierfestival.nl of over het Bergsche Bierbrouwersgilde http://www.bierbrouwersgilde.nl 11FESTIVALBIER EN HOBBYBIEREN Voor de 2 e maal dit jaar bestaat er de mogelijkheid om bieren te proeven welke gebrouwen zijn door leden van het Biergilde zelf. Met deze bieren willen we het brede publiek kennis te laten maken met ons eigen gebrouwen bier. Het zijn bieren die de leden van het Bergs Bierbrouwers Gilde hebben gebrouwen op hobbymatig niveau, dus niet commercieel. Het is heel goed mogelijk om zelf zo n biertje te brouwen in je eigen keuken. Hiervoor kan je de cursus bierbrouwen voor beginners volgen bij ons gilde. Tijdens het festival kan je informatie krijgen over deze cursus en je opgeven voor de vrijblijvende informatieavond voor deze cursus. Uiteraard mag er op het bierfestival geen eigen Festivalbier ontbreken. Ook nu is er weer een bier speciaal gebrouwen door het gilde, wat dit jaar een Jumbileumbier is ter ere van het 25-jarig bestaan van het gilde. Er is een recept gekozen uit een proeverij van eigen gebrouwen gilde bieren. Er is gekozen voor een blond bier, gebrouwen met 3 moutsoorten en 4 verschillende hopgiften. Het Bier is van hoge gisting gebrouwen uit water mout en hop en warm vergist met nagist op de fles. Er is gebruikt gemaakt van; Pilsmout, tarwemout, munich. Perle (2x), eldorado (flame off) en saaz(koud hop). Een Safale S33 gist met een 'gewoon maischschema, 53-63-72-78 C (15-30-40-5 min). Het is vervolgens door 3 gilde leden gebrouwen in 2 batches van 500 liter bij het ofbrouwijke te beerzel belgie. Na de vergisting is er bottle suiker toegevoegd en 3300 flessen gebotteld! 6

11OBBK Het Bergsche Bierbrouwersgilde organiseert tijdens het Bergs Bierfestival elk jaar het Open Bergse Bierbrouw Kampioenschap (OBBK). De prijsuitreiking van deze wedstrijd valt elk jaar samen met het Bergs Bierfestival en zal ook dit jaar weer rond 17:30 plaatsvinden. Het OBBK is een wedstrijd waar amateurbierbrouwers uit binnen en buitenland hun eigen gebrouwen bier door gediplomeerde bierkeurmeesters van het bierkeurmeesters gilde kunnen laten beoordelen. De bieren worden verdeeld in een 5-tal klassen; licht van kleur en laag alcohol percentage, donker van kleur en laag alcohol percentage, licht van kleur hoog alcohol percentage, donker van kleur en hoog alcohol percentage,en een vrije klasse voor de overige bieren. Na het Open Nederlands Kampioenschap (ONK), wat elk jaar wordt gehouden, is het OBBK de grootste openbare wedstrijd van Nederland. Uit de winnaars van de verschillende klassen wordt uiteindelijk de algemeen kampioen bepaald en deze mag zich gedurende een jaar de beste brouwer van berrege en omstreken noemen. Naast de eeuwige roem wordt de wisseltroffe in de vorm van een reuze bierpul uitgereikt. Daarnaast wordt ieder jaar door onze sponsor le Marquis de massief zilveren ere-speld beschikbaar gesteld. 11BLOND, DUBBEL EN TRIPEL? Voor het eerst dit jaar hebben we een aantal lijsten bijgevoegd om het zoeken en selecteren van het aanbod van bieren voor zowel de connoisseur als de beginnend bierdrinker te vergemakkelijken. We hebben alle aanwezige bieren onderverdeeld in de 4 officiele catagorieen welke bij wedstrijden gebruikt worden om een bier te keuren. Deze zijn; licht smalbier, donker smalbier, licht dikbier en donker dikbier. Omdat dit niet voor iedereen even duidelijk zal zijn hebben we deze catagorieen tevens van een korte (smaak) omschrijving voorzien. Dus als u op zoek bent naar een bepaalde type bier, of een bepaalde smaak dan kunt u aan de hand van deze korte omschrijving makkelijk een keuze maken. Heeft u een bier gevonden wat smaakt dan is er vervolgens in 1 oogopslag meteen te zien welke overige bieren in dezelfde (smaak-)catagorie vallen. Op deze manier is er per smaak / biertype een gemakkelijke keuze te maken, of vervolgbier uit te zoeken. Dit is voor de beginnende drinker misschien een prettige houvast in de met termen-beladen bierlijst en voor de ervaren een makkelijk(er) naslagwerk van de aanwezige bieren per catagorie. Naast het zoeken op bier per smaak is er ook een alfabetische lijst van de aanwezige brouwerijen geplaatst, voor het geval u niet naar een bier maar juist naar een specifieke brouwerij op zoek bent. Als laatste is er, indien u op naam van bier wenst te zoeken ongeacht brouwerij of type, een alfabetische lijst toegevoegd van alle aanwezige bieren op pagina 23. 7

11LICHT SMALBIER Dit zijn bieren met een lichte kleur, namelijk tot 30 EBC en een begin soortelijk gewicht tot en met 1059. De kleur van een bier, maar ook van mout, wordt uitgedrukt in een EBC waarde. Naarmate een bier donkerder is, heeft het een hogere EBC waarde. Dit zegt overigens verder niets over de smaak van het bier. Voorkomende kenmerken: Zacht, fris, fruitig, (licht-)bitter, met 5% tot 7% alcohol. Omschrijving: De bieren in deze catagorie zijn overwegend lichte blonde bieren. De aanduiding 'Blond" heeft in de meeste gevallen betrekking op bovengistende blonde bieren uit België, Nederland en in mindere mate Frankrijk. Blonde bieren van lage gisting worden doorgaans namelijk pils of dort genoemd. Elke pils is dus wel een bier, maar niet elk bier is een pils! Verder worden blonde bieren van hoge gisting uit het Verenigd Koninkrijk meestal als pale ale geklasseerd. En zijn de blonde bieren in Duitsland meestal ondergistend ipv bovengistend. Bovengistende blond bieren dus, zijn vaak licht tot goudkleur van kleur, die minder hop bevatten dan andere bieren. Ook word er bij deze bovengistende bieren, net als bij de blonde bieren van lage gisten, gebruikt gemaakt van lichte moutsoorten zoals pilsenermout. Vaak hebben ze ook een friswitte schuimkraag maar ze zijn meestal behoorlijk steviger en hebben een hoger alcoholpercentage dan pils. Blonde bieren van hoge gisting zijn zacht en fris van smaak en zijn perfect als dorstlesser of voor een aperatief. De smaak van een blond bier is verder over het algemeen soepel. De lichte mouten hebben meestal niet zo'n uitgesproken smaak zodat de hop en gist de boventoon voeren. Met name Belgische blonde bieren kunnen door de gebruikte gisten een fruitig boeket hebben. In Nederlandse blonde bieren zal deze fruitigheid eerder met aromatische hop worden bereikt, wat een bitterdere smaak tot gevolg heeft. Met de hoptrend van de laatste jaren zijn er sterk gehopte blonde bieren op de markt gekomen die ook wel IPA's worden genoemd. Bekende Biertypen: Biertypen: Witbier, Saison (B), Münchener Helles (D), IPA 1325 - American Pale ale, door Brouwerij Eanske 5,80% Eigenweize Arn, door Brouwerij de Arn 5,50% ELSER, door De Naeckte brouwers 5,50% Gentse Maagd Witbier kersenbloesem, door Jessenhofke Slaapmutske 4,40% Heilige Jacobus - Light IPA, door Brouwerij Eanske 4,20% Koele Kikker, door Ramses Bier 6,60% Krab, door Schelde brouwerij 5,20% La Trappe Witte Trappist, door Abdij Koningshoeven 5,50% Orval, door Abdij van Orval 6,20% Oude Geuze Vieille, door Oud Beersel 6,00% Pilgrimage van Basecamp, door Beer import USA 7,10% SAISON VOISIN 5, door Brouwerij des Légendes 5,00% Tankard, door Brouwerij Frontaal 3,90% Witheer, door Schelde brouwerij 5,00% 8

11DONKER SMALBIER Dit zijn bieren met een donkere kleur (boven 30 EBC) en een soortelijk gewicht tot en met 1059. De kleur van een bier, maar ook van mout, wordt uitgedrukt in een EBC waarde. Naarmate een bier donkerder is, heeft het een hogere EBC waarde. Dit zegt overigens verder niets over de smaak van het bier. Voorkomende Kenmerken: Zwaar, zoet, zachte en matte smaak, Komplexe zuren, kara-mout, kersen geur, zuur, zoetig, wrangige smaak, karamelgeur met 6% tot 7% alcohol. Omschrijving: De bieren in deze catagorie zijn overwegend donkere bieren maar licht van smaak en minder complex. Qua kleuren kenmerken deze bieren zich door hun mooie donkere kleur: van middelbruin tot donkerblond. Het dubbel bier is zoeter dan blond bier en heeft over het algemeen een wat zachtere en mattere smaak, maar mist de smaak van gebrande mout zoals b.v. bij een Stout De geur is vaak Fruitig (o.a. banaan), karamelmout, kandij, chocolade. Het heeft een Tamelijk volle "body" met een mondgevoel wat plakkerig is en met tamelijk veel koolzuur prikkeling te omschrijven is. De nasmaak is Zoet, kruidig, karamel met sterk uiteenlopende bijsmaken (banaan, kruidnagel, nootmuskaat jeneverbes) Bekende Biertypen: Oud bruin (NL), Rauchbier, Dunkel weizen, Stout American black horse BIPA, door Hill Devils 6,50% DUCASSIS 3, door Brouwerij des Légendes 3,00% Framboise, door Oud Beersel 5,00% Mamba Porter, door Ramses Bier 6,20% Marmande, door Brouwerij Frontaal 6,50% not totally black BIPA, door Hill Devils 6,50% 9

11LICHT DIKBIER Dit zijn bieren met een lichte kleur (tot 30 EBC) en een begin soortelijk gewicht van 1060 of hoger. De kleur van een bier, maar ook van mout, wordt uitgedrukt in een EBC waarde. Naarmate een bier donkerder is, heeft het een hogere EBC waarde. Dit zegt overigens verder niets over de smaak van het bier. Voorkomende Kenmerken: Typische sterk moutige, licht zoete smaak, kruidig aroma, hoger koolzuurgehalte, alcoholpercentage van 7-11 %. Omschrijving: De bieren in deze catagorie zijn bieren licht van kleur maar veel zwaarder dan de andere catagorie met licht gekleurde bieren. Ze zijn meestal goudkleurig hebben een hergisting in de fles. Zoals bijvoorbeeld een Tripel. Veel brouwers maken een licht en een zwaar blond bier: het lichte bier, met een alcoholpercentage van rond de 5%, brengen ze dan als blond op de markt (zie catagorie licht smalbier), het zwaardere bier (rond de 8%) wordt als een Tripel verkocht. De grens tussen een tripel en een sterke blonde is moeilijk te trekken. Hoewel de naam verwijst naar de trappistentraditie, worden de meeste tripels niet in kloosters gebrouwen, maar gewoon in commerciële brouwerijen. De meeste bieren in deze catagorie bevatten een typische sterk moutige, maar oo k licht zoete smaak. Er wordt een aanzienlijk percentage tarwevlokken dan wel tarwemout gebruikt. Het alcoholpercentage ligt tussen de 7 en 11 %. Dit hoge alcoholpercentage komt ook doordat er suiker oftewel glucose wordt toegevoegd. Sommige bieren hebben een kruidig aroma, doordat er kruiden als koriander en sinaasappelschil en/ of ook speciale aromahopsoorten worden toegevoegd. Tripel bevat meestal meer koolzuur dan pilsener. Bekende Biertypen: Tripel, Sterke Blond(e), Sterke Saison 10

11LICHT DIKBIER Achel 8 Blond, door Sint-Benedictusabdij 8,00% Antenne Tripel, door Ramses Bier 8,80% Benno, door Stift Engelszell 6,90% Bersalis Tripel, door Oud Beersel 9,50% Blond (Festival only), door Brouwerij Eanske N.B. Brand IPA, door Brand 7,00% Brand zwaar blond, door Brand 8,50% Brigand, door Van Honsebrouck 9,00% Den Dorstige Tijger, door Ramses Bier 6,00% Exploded barrel DIPA, door Hill Devils 9,00% Exploded DIPA, door Hill Devils 9,00% Filou, door Van Honsebrouck 8,50% Gageleer, door Jessenhofke Slaapmutske 7,50% Geile Bever No.2, door Ramses Bier 7,00% GOLIATH BLOND 6, door Brouwerij des Légendes 6,00% GOLIATH TRIPEL 9, door Brouwerij des Légendes 9,00% Gouden Pier Kloeffe, door Jessenhofke Slaapmutske 8,10% Grand Cru, door Vliegende Paard Brouwers, Prearis 9,00% Hill Devil IPA, door Hill Devils 6,50% Hitzug blondje, door Bad Hair Brewing 6,50% Hop ruiter, door Schelde brouwerij 8,00% Huismoeder, door Ramses Bier 7,50% Ibis, door Ramses Bier 5,30% IJsbeer, door Ramses Bier 8,90% IJsbeer met Hout, door Ramses Bier 8,90% IPA, door Vliegende Paard Brouwers, Prearis 6,70% Iris'Pale Arn, door Brouwerij de Arn 7,50% Jessenhofke PMPRNL, door Jessenhofke 8,00% Jubileumbier 25 jaar, door Bergsche Bierbrouwersgilde 6,00% Kasteel hoppy, door Van Honsebrouck 6,50% La Trappe Blond, door Abdij Koningshoeven 6,50% La Trappe Dubbel, door Abdij Koningshoeven 7,00% La Trappe Isid'or, door Abdij Koningshoeven 7,50% La Trappe Puur, door Abdij Koningshoeven 4,70% La Trappe Tripel, door Abdij Koningshoeven 8,00% Lamme Goedzak, door Schelde brouwerij 7,00% MADAMME GOLIATH(nieuw) 6.2, door Brouwerij des Légendes 6,20% Naar de Haaien, door Ramses Bier 5,00% NIMF, door De Naeckte brouwers 9,00% Nivard, door Stift Engelszell 5,50% Préaris Blond,, door Vliegende Paard Brouwers, Prearis 6,00% QUINTINE AMBER 8.5, door Brouwerij des Légendes 8,50% QUINTINE BLOND 8, door Brouwerij des Légendes 8,00% Rotskruiper, door Ramses Bier 7,50% Slaapmutske Hop Collection, door Slaapmutske 10,00% Steevug, door Bad Hair Brewing 8,00% Strandgaper, door Schelde brouwerij 6,20% Tripele Arn, door Brouwerij de Arn 8,00% Ut Bittere End, door Bad Hair Brewing 6,50% Westmalle Tripel, door Abdij van Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart 9,50% White Light White Heat van Gigantic, door Beer import USA 8,20% Witte Chimay, door Abdij Notre-Dame de Scourmont 8,00% Zeezuiper, door Schelde brouwerij 8,00% Zundert, door Abdij Maria Toevlucht 8,00% 11

11DONKER DIKBIER Dit zijn bieren met een donkere kleur (boven 30 EBC) en een begin soortelijk gewicht van 1060 of hoger. De kleur van een bier, maar ook van mout, wordt uitgedrukt in een EBC waarde. Naarmate een bier donkerder is, heeft het een hogere EBC waarde. Dit zegt overigens verder niets over de smaak van het bier. Voorkomende Kenmerken: Mout, zoetig, hoppig, fruitige geur, zoet, bitterig, mout smaak, zwaar alcoholwarmend, kruidig-bitter tot zeer bittere nasmaak. Het alcoholpercentage is 10%. - 12% Omschrijving: De bieren in deze catagorie zijn donkere zware bieren. De smaak is complex, en vaak vrij bitter. Sommige bieren zijn op de fles gerijpt. In de fles blijft daardoor regelmatig een depot achter, maar dit kan gedronken worden. Qua kleuren kenmerken deze bieren zich door hun mooie donkere kleur: van lichtrood tot donkerbruin. De geur is vaak Fruitig (o.a. banaan), karamelmout, kandij, chocolade. Het heeft een Tamelijk volle "body" met een mondgevoel wat plakkerig is en met tamelijk veel koolzuur prikkeling te omschrijven is. De nasmaak is Zoet, kruidig, karamel met sterk uiteenlopende bijsmaken (banaan, kruidnagel, nootmuskaat jeneverbes) Bekende Biertypen: Quadrupel, Imperial Russian stout, Export stout, Barley Wine Achel 8 Bruin, door Sint-Benedictusabdij 8,00% Blauwe Chimay, door Abdij Notre-Dame de Scourmont 9,00% Bokkige Arn, door Brouwerij de Arn 8,00% Cavalier, door Brouwerij Frontaal 8,10% Cuvée du Château, door Van Honsebrouck 11,00% Donkere Dagen - Imperial Schwarz, door Brouwerij Eanske 7,50% Dubbele Arn, door Brouwerij de Arn 7,50% Dulle griet, door Schelde brouwerij 6,50% ELEGAST, door De Naeckte brouwers 10,00% Gregorius, door Stift Engelszell 9,70% HERCULLE STOUT 9, door Brouwerij des Légendes 9,00% Jessenhofke BRWN, door Jessenhofke 7,00% Jessenhofke RSRV, door Jessenhofke 10,00% La Trappe Quadrupel, door Abdij Koningshoeven 10,00% La Trappe Quadrupel Oak Aged, door Abdij Koningshoeven 10,00% LEPRECHAUN, door De Naeckte brouwers 7,50% NAECKTE NON, door De Naeckte brouwers 8,00% NOORDERLICHT, door De Naeckte brouwers 7,50% Oesterstout, door Schelde brouwerij 8,50% Quadrocinno, door Vliegende Paard Brouwers, Prearis 10,00% Quadrupel, door Vliegende Paard Brouwers, Prearis 10,00% Rochefort 10 (de Merveille), door Abdij Notre-Dame de Saint-Rémy 11,30% Rochefort 6, door Abdij Notre-Dame de Saint-Rémy 7,50% Rochefort 8 (Spéciale), door Abdij Notre-Dame de Saint-Rémy 9,20% Rode Chimay, door Abdij Notre-Dame de Scourmont 7,00% Shire Stout, door Ramses Bier 8,90% Stout met Hout, door Ramses Bier 8,50% n Toeback, door Schelde brouwerij 9,00% Westmalle Dubbel, door Abdij van Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart 7,00% Westvleteren Twaalf, door Sint-Sixtusabdij 10,20% Winterse Arn, door Brouwerij de Arn 9,00% 12

11TRAPPISTEN- EN ABDIJBIEREN? Ook dit jaar is er op het festival een speciale stand voor de trappisten ingericht. Maar wat is nu eigenlijk een trappist? En is dit hetzelfde als een abdijbier? Je kunt het een misverstand noemen, en dat is het ook: maar veel consumenten zien de benaming Trappist als een garantie voor hoge kwaliteit en scharen tevens alle abdijbieren onder dezelfde noemer. Technisch gezien verwijst de term alleen maar naar de herkomst van het bier het is geproduceerd met nauwe betrokkenheid van de trappistenorde, in een echt trappistenklooster. Eén van de activiteiten waarmee monniken zich bezighielden was bierbrouwen, en dus kan trappistbier alleen gecategoriseerd worden door zijn herkomst en niet door smaak, geur of kleur. Een trappist mag dan ook alleen het teken van een authentieke trappist dragen als het aan een aantal eisen voldoet. Een abdijbier echter, mag al zo genoemd worden als er een verwijzing is naar de oorsprong in het kloosterleven maar hoeft zich niet aan de regels en eisen te houden als de Trappisten Als biertype dekt de vlag abdijbier de lading allang niet meer: er is nog precies één abdij waarin echt bier gebrouwen wordt (het Belgische Val Dieu). En zelfs daar zijn het niet meer de monniken die het doen! Eigenlijk, zo gebiedt de eerlijkheid te zeggen, verwijst de term puur naar vervlogen tijden, waarin abdijen zelfvoorzienende samenlevingen waren die al wat ze voor hun dagelijkse behoeften nodig hadden zelf produceerden waaronder natuurlijk bier! Abdijbier is dus geen aparte of eigen stijl, maar een verzamelnaam voor meerdere biersoorten die een oorsprong hebben in het kloosterleven maar die bepaald niet alleen (meer) in abdijen of kloosters gebrouwen worden. Het zegt iets over de herkomst meer niet. Tegenwoordig betekent de term dus in het beste geval dat het bieren betreft die in de stijl van een abdij gebrouwen worden. Elke trappist is dus een abdijbier, maar niet elk abdijbier is een trappist! De trappistenbieren staan niet elk met een eigen stand op het festival zoals de overige brouwerijen, maar zijn te krijen bij de speciale stand voor trappistenbier. Er is in de stand een beperkt aantal flessen per trappist waarbij geldt; op = op! Achel 8 Blond, door Sint-Benedictusabdij 8,00% Achel 8 Bruin, door Sint-Benedictusabdij 8,00% Benno, door Stift Engelszell 6,90% Blauwe Chimay, door Abdij Notre-Dame de Scourmont 9,00% Gregorius, door Stift Engelszell 9,70% La Trappe Blond, door Abdij Koningshoeven 6,50% La Trappe Dubbel, door Abdij Koningshoeven 7,00% La Trappe Isid'or, door Abdij Koningshoeven 7,50% La Trappe Puur, door Abdij Koningshoeven 4,70% La Trappe Quadrupel, door Abdij Koningshoeven 10,00% La Trappe Quadrupel Oak Aged, door Abdij Koningshoeven 10,00% La Trappe Tripel, door Abdij Koningshoeven 8,00% La Trappe Witte Trappist, door Abdij Koningshoeven 5,50% Nivard, door Stift Engelszell 5,50% Orval, door Abdij van Orval 6,20% Rochefort 10 (de Merveille), door Abdij Notre-Dame de Saint-Rémy 11,30% Rochefort 6, door Abdij Notre-Dame de Saint-Rémy 7,50% Rochefort 8 (Spéciale), door Abdij Notre-Dame de Saint-Rémy 9,20% Rode Chimay, door Abdij Notre-Dame de Scourmont 7,0% Westmalle Dubbel, door Abdij van Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart 7,00% Westmalle Tripel, door Abdij van Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart 9,50% Westvleteren Twaalf, door Sint-Sixtusabdij 10,20% Witte Chimay, door Abdij Notre-Dame de Scourmont 8,00% Zundert, door Abdij Maria Toevlucht 8,00% 13

LIEVEVROUWENSTR BIOSCOOP CINEMA ACTUEEL De stands van de brouwerijen buiten staan op alfabetische volgorde, met uitzondering van Van Honsebroeck; deze bieren zijn in het Provoosthuis op de tap verkrijgbaar. Toiletten Sta-tafels Food Biertuin Zitten & Genieten Kassa/Munten Glazen reiniging Podium 14

NSTRAAT POTTERSTRAAT PROVOOSTHUIS Kaas Brouwerijen EHBO Trappistenbieren Bergsch Biergilde Festivalbier en Hobbybieren 15

11BIERLIJST, GESORTEERD OP BROUWERIJ Abdij Koningshoeven La Trappe, zoals het op Koningshoeven gebrouwen bier heet, was Nederlands eerste trappistenbier. Alleen als het bier in een trappistenklooster onder het toezicht en de verantwoordelijkheid van de monniken gebrouwen wordt, mag het de naam trappistenbier dragen. La Trappe wordt op ambachtelijke wijze gebrouwen, volgens een door de trappisten van Koningshoeven ontwikkelde receptuur. Er komen uitsluitend natuurlijke ingrediënten aan te pas, zoals hop, gerstenmout en gist. De brouwerij haalt het water voor het bier uit eigen bron. De vergisting vindt plaats met een gistsoort die het meest actief is bij 18 tot 20 graden Celsius. Dit type vergisting staat bekend als bovengisting. Het bier wordt afgevuld op flessen met gist en suiker. Hierdoor gist La Trappe na op fles en ontwikkelt zich een uniek aroma. Bierbrouwerij De Koningshoeven B.V., een zelfstandige dochteronderneming van Bavaria N.V. te Lieshout, huurt sinds 1997 de gebouwen van de abdij en produceert daar het trappistenbier in opdracht en onder toezicht van het klooster. La Trappe Blond Blond 6,50% La Trappe Dubbel Dubbel 7,00% La Trappe Isid'or Amber 7,50% La Trappe Puur Blond 4,70% La Trappe Quadrupel Quadrupel 10,00% La Trappe Quadrupel Oak Aged Quadrupel 10,00% La Trappe Tripel Tripel 8,00% La Trappe Witte Trappist Witbier 5,50% Abdij Maria Toevlucht Al sinds 1900 werken de monniken van de Abdij Maria Toevlucht volgens de regel van Sint Benedictus: ora et labora, bid en werk. Daarin zochten zij naar kansen en mogelijkheden die de tijd hen aanreikte. Na ruim 100 jaar zich volledig op de agrarische sector te hebben gestort, zijn zij in 2013 gestart met brouwerij De Kievit. Langzaam worden zij gewaardeerd door speciaalbier minnend Nederland. Zundert Amber 8,00% Abdij Notre-Dame de Saint-Rémy De Cistercienzers van de Strikte Observantie, zoals de trappisten eigenlijk heten, staan bekend om hun afzondering. Het is mogelijk om als gast een bezinningsperiode door te brengen binnen de muren van een abdij, maar doordingen in de persoonlijke levenssfeer van de monniken is vrijwel onmogelijk. Slechts een beperkt gedeelte van de kloostergebouwen staat open voor de gasten, de rest is verboden terrein. Ook de brouwerijen zijn niet voor het publiek toegankelijk. Er zijn echter onderlinge verschillen: de ene abdij zal een iets opener politiek voeren naar de buitenwereld, de andere zal heel ontoegankelijk blijven. De abdij van Rochefort behoort tot de laatsten. Hoewel er al journalisten ontvangen zijn en de huidige abt en brouwer iets toegeeflijker lijken te zijn als het gaat om loskrijgen van informatie over het brouwen, blijven ook de bieren van Rochefort in zekere mate in mysterie gehuld. De levenswijze van de monniken is streng: om 3 uur opstaan, geen vlees eten, alleen praten indien nodig enzovoort. Ongetwijfeld wordt deze levenshouding weerspiegeld in de kwaliteitsproducten die de verschillende gemeenschappen aanbieden, zoals kaas en bier. De trappistenbieren zijn zonder uitzondering brouwsels die bij kenners hoog aangeschreven staan en zijn een van de parels op de kroon van het bier. Gebrouwen volgens oude recepten die van brouwer aan brouwer doorgegeven worden, vormen ze een kwaliteitsgroep, die deels bij de oude, traditionele stijl blijft: zware, donkere bieren, met soms zoete toetsen, maar anderzijds ook ruimte schept voor eigen interpretatie, met blonde bieren van verschillende aard, maar van uitstekende kwaliteit. Rochefort 10 (de Merveille) Quadrupel 11,30% Rochefort 6 Dubbel 7,50% Rochefort 8 (Spéciale) Quadrupel 9,20% 16

11BIERLIJST, GESORTEERD OP BROUWERIJ Abdij Notre-Dame de Scourmont In 1862 brouwden de monniken van Chimay hun eerste bier met respect voor de kloostertradities en volgens een natuurlijk brouwproces. Het is de gisting die door Pater Theodoor werd afgezonderd en het pure water dat uit de putten onder de Abdij wordt gehaald die de basis vormen van het Chimay bier, een degustatiebier met complexe en harmonieuze aroma's. Dankzij hun karakter en kwaliteit, hebben deze altijd een groot succes gekend, tot op de dag van vandaag. Blauwe Chimay Quadrupel 9,00% Rode Chimay Dubbel 7,0% Witte Chimay Tripel 0,08 Abdij van Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart Westmalle is een trappistenbier dat in de abdij Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart van Westmalle wordt gebrouwen. Het klooster van Westmalle werd in 1836 tot abdij van de orde der trappisten verheven. In hetzelfde jaar begonnen de monniken met het brouwen van bier. Westmalle Dubbel Dubbel 7,00% Westmalle Tripel Tripel 9,50% Abdij van Orval De brouwerij van Orval, die binnen de abdij gevestigd is, werd in 1931 opgericht om de grootscheepse werken voor de heropbouw van Orval te financieren. Van in het begin werft de brouwerij leken als werkkrachten aan, onder wie de eerste meester-brouwer Pappenheimer, aan wie het recept toe te schrijven is. Het commercieel beleid van de brouwerij wordt aangepast aan de waarden die de kloostergemeenschap hanteert. De inkomsten van het merk worden besteed aan sociaal hulpbetoon en aan het onderhoud van de gebouwen. Orval Brettanomyces Blond. 6,20% Bad Hair Brewing In 2009 begonnen Bram en Jens van Stee met brouwen van bier als amateurbrouwers. Ze sloten zich aan bij de lokale deltabrouwers amateurbrouwersgilde. De recepten liepen uit een van een simpel witbiertje tot espresso-porter. Maar de favoriet was toch de tripel. Na een paar jaar en vele verzoeken om een biertje te mogen proeven van de thuisbrouwers besloot Jens om in 2012 400 liter van hun tripel recept bij brouwerij Boelens te laten brouwen met de naam Steevug tripel om zo voldoende te hebben om de collega s en vrienden te kunnen laten proeven. Dit brouwsel viel zo in de smaak dat Bram en Jens op 3 januari 2013 zich in hebben geschreven als brouwerij bij de kvk onder de naam Bad Hair Brewing VOF. Logischerwijs moest er natuurlijk ook weer gebrouwen worden en dat werd dit keer gedaan in Raalte bij de Sallandse brouwerij samen met Ruud van Moorst van Brouwerij de Eem. Op 17 januari werd de tripel weer gebrouwen. En begin maart was het dan zo ver, proeven!! Het resultaat mocht er wezen, een mooie balans tussen hop bitterheid, moutzoetheid en gistfruitigheid met een hint van kruiden. De eerste orders waren op dit moment al lang binnen en op 15 maart werd het bier voor het eerst afgeleverd. Hitzug blondje Blond 6,50% Steevug Tripel 8,00% Ut Bittere End IPA 6,50% Beer import USA USA Beer importeert en exporteert exclusieve US craft beers. USA Beer streeft er naar om de beste bieren van de Verenigde Staten naar Nederland te halen. De voortdurende speurtocht naar top bieren leidt tot een flexibel aanbod. USA Beer heeft minstens dertig Amerikaanse bieren op voorraad. Enkele hiervan staan vast in ons assortiment. De door ons geïmporteerde bieren scoren zonder uitzondering hoog op internationale ratingsites en toonaangevende bierfestivals. USA Beer levert aan de groothandel. Voor de distributie naar slijterijen werkt USA Beer samen met Multi Bier in Asten. Pilgrimage van Basecamp Saison 7,10% White Light White Heat van Gigantic White IPA 8,20% 17

11BIERLIJST, GESORTEERD OP BROUWERIJ Bergsche Bierbrouwersgilde Het Bergsche Bierbrouwersgilde is een gilde van ca. 60 mensen, welke allemaal op regalmatige basis bier brouwen. Deze brouwsels worden voor eigen consumptie gebruikt. Elk jaar wordt er voor het festival een festivalbier gebrouwen bij een professionele brouwerij, naar recept van een van de gildeleden. Dit jaar zelfs een jubileumbier voor het 25 jarig bestaan van het gilde. Jubileumbier 25 jaar Blond 6,00% Brand Omdat Jeroen Free van het Bergsche Bierbrouwersgilde de Brand bierbrouwwedstrijd 2014 heeft gewonnen, heeft hij samen met de brouwmeesters van Brand de Brand IPA gebrouwen. Dit bier mag dus niet ontbreken op het Bergs Bierfestival. Brand IPA IPA 7,00% Brand zwaar blond Sterke Blonde 8,50% Brouwerij de Arn Bierbrouwerij De Arn is een initiatief van Arjan te Hoonte. Arjan liep al langere tijd rond met het plan om bier te gaan brouwen. Afgelopen najaar deed zich onverwachts de mogelijkheid voor om een deel van de plannen te realiseren. In augustus 2013 werd het eerste bier een dubbelbok- gebrouwen in de installatie van Sallands Landbier in Raalte. Inmiddels zijn meer bieren gebrouwen. Zo zijn de Triple Arn en de Dubbele Arn verkrijgbaar, evenals de Irish Pale Arn (een 'IPA'). In de loop van 2014 verschijnen een Weizen en een Zomerbier. In het najaar van 2014 zal een Stoute Arn op de markt verschijnen. De bieren zijn zowel op fles als op 20-liter fust verkrijgbaar. Mede door het grote succes van de bieren van Bierbrouwerij De Arn ontstond de behoefte aan een eigen brouwerij met een eigen brouwinstallatie. Samen met de Gemeente Rijswijk zijn wij nu naarstig op zoek naar een geschikte locatie om onze eigen bierbrouwerij te kunnen realiseren. Bokkige Arn Dubbelbock 8,00% Dubbele Arn Dubbel 7,50% Eigenweize Arn Witbier 5,50% Iris'Pale Arn Pale Ale 7,50% Tripele Arn Tripel 8,00% Winterse Arn Donker 9,00% Brouwerij des Légendes De Brasserie des Légendes brengt traditie en technologie samen om hoge-gistingsbieren te creëren die rijk zijn aan smaak en die alle normen respecteren inzake kwaliteit en hygiëne. Onze bieren worden exclusief met kwaliteitsvolle basisingrediënten gebrouwen: mout, hop, puur water en gist. Ze zijn helemaal natuurlijk zonder additieven. De hergisting op fles of op vat zorgt ervoor dat de bruisvorming geheel natuurlijk verloopt. DUCASSIS 3 Fruit 3,00% GOLIATH BLOND 6 Blond 6,00% GOLIATH TRIPEL 9 Tripel 9,00% HERCULLE STOUT 9 Stout 9,00% MADAMME GOLIATH(nieuw) 6.2 Blond 6,20% QUINTINE AMBER 8.5 Amber 8,50% QUINTINE BLOND 8 Blond 8,00% SAISON VOISIN 5 Saison 5,00% Brouwerij Eanske Enschede is de grootste stad van Overijssel, een mooie stad waarin veel gebeurt. Natuurlijk kan zo'n stad niet zonder een "eigen" brouwerij met mooie speciaalbieren. Vanuit deze gedachte, en met een passie voor en kennis van speciaalbier is Brouwerij Eanske opgericht. Eanske is de "oude" benaming van Enschede, maar wordt ook nu nog steeds in de volksmond gebruikt. Niet gieten, maar genieten is een van de motto's van Brouwerij Eanske. 1325 - American Pale ale APA 5,80% Blond (Festival only) Blond N.B. Donkere Dagen - Imperial Schwarz Imperial 7,50% Heilige Jacobus - Light IPA IPA 4,20% 18

11BIERLIJST, GESORTEERD OP BROUWERIJ Brouwerij Frontaal Brouwerij Frontaal is opgericht in 2014 door Roel Buckens, een actieve Bredase jongeman die een plekje tussen het groot aantal brouwerijen wil bemachtigen. Hoe? Roel vindt dat we in Nederland op de goede weg zijn met onze biercultuur, maar nog steeds een "boost" kunnen gebruiken. Hij wil laten proeven wat er allemaal mogelijk is met bier. Roel werkt samen met andere brouwerijen en experimenteert er op los. Momenteel bezig met een crowdfunding actie voor een eigen brouwerij! Cavalier Export Stout 8,1% Marmande Vlaams Bruin 6,50% Tankard Session Ale 3,90% De Naeckte brouwers Geven de naeckte brouwers zich bloot? Nee, althans niet letterlijk. Naeckt zijn ze in de zin van eerlijk en puur. De bieren zijn uitgebalanceerd met gebruik van puur natuurlijke ingrediënten; bescheiden en toch geraffineerd. Het geheim zit in de liefde voor het ambacht en ultieme verhouding van de ingrediënten, waarbij iedere graankorrel en hopbloem zijn eigen plek heeft. Daar bovenop komt de toewijding en het geduld waarmee ieder bier wordt gebrouwen. Na 12 jaar hobbybrouwen en ruim 2 jaar lang bij verschillende grote brouwerijen zelf hun bieren te hebben gebrouwen hebben de Naeckte Brouwers sinds 1 november 2013 een eigen brouwerij in Amstelveen. Met de financiële hulp van een grote groep crowd funders is het ons gelukt om op deze locatie een traditionele op gas gestookte brouwinstallatie te plaatsen met een capaciteit van 1.000 liter, inclusief alle toebehoren om puur ambachtelijke bieren te kunnen brouwen. Kenmerkend aan hun bieren is de subtiliteit en balans waarbij de smaakpapillen over de volle breedte worden vertroeteld en er geen overheersende smaken de toon voeren. Er worden geen toevoegingen gebruikt en er wordt dus gebrouwen met enkel water, gerstemout, tarwemout, roggemout, havermout, hopbloemen, (kandij)suiker en gist. Alle bieren zijn ongefilterd, van hoge gisting en krijgen een nagisting in de fles of fust. ELEGAST Quadrupel 10,00% ELSER Witbier 5,50% LEPRECHAUN Imperial Stout 7,50% NAECKTE NON Dubbel 8,00% NIMF Tripel 9,00% NOORDERLICHT Dubbel Saison 7,50% Hill Devils Brouwerij HillDevils is in 2013 opgericht door Marleen en Theo van Eekelen uit Wouwse Plantage. De twee bierliefhebbers proeven al geruime tijd bier en toen zij in 2008 een bier namen van Brewdog waren zij volledig klaar met de standaard Belgische bieren. Na het volgen van een bierbrouwcursus kwamen ze op het idee eigen bier te gaan brouwen en dat in de stijl van het Schotse Brewdog. Tot hun schrik vielen twee van hun brouwsels met een 1e en 2e plek direct in de prijzen. De brouwerij was geboren en er is nog zoveel te ontdekken dus ze zijn nog lang niet uitgebrouwen. American black horse BIPA Black IPA 6,50% Exploded barrel DIPA Double IPA 9,00% Exploded DIPA Double IPA 9,00% Hill Devil IPA IPA 6,50% not totally black BIPA Black IPA 6,50% Jessenhofke Kuringen, een vredig dorp nabij Hasselt, waar de lokale bewoner in het dorpscafé onder de kerktoren zijn pintje drinkt, waarschijnlijk niet beseffend dat men zich hier in één van de zeldzame gemeenten in Vlaanderen bevindt waar biologische bieren gebrouwen wordt. In de Jessenhofstraat vloeit er al dertien jaar lang biobier uit de brouwketels. De naam van de locatie verklaart meteen waar brouwer Gert Jordens de naam van brouwerij Jessenhofke vandaan gehaald heeft. Gert besloot bij aanvang enkel biologische bieren te brouwen, een welbewuste keuze die gebaseerd is op zijn ideologische standpunten. Jessenhofke BRWN Bruin 7,00% Jessenhofke PMPRNL Blond, Tripel 8,00% Jessenhofke RSRV Donker, Quadrupel 10,00% 19

11BIERLIJST, GESORTEERD OP BROUWERIJ Jessenhofke Slaapmutske Het zoeken naar een geschikte naam ging gepaard met verscheidene brainstormsessies, 'Dat is een echt slaapbiertje, dat we gebrouwen hebben!' We keken naar elkaar en we wisten het meteen: dit was... Slaapmutske! En gezien de winterperiode werd het al gauw Slaapmutske Winterbier. Slaapmutske winterbier wordt eind 2000 op de lokale markt gebracht en is meteen een schot in de roos. Om aan de steeds toenemende vraag te kunnen voldoen besluiten we samen te werken met de Proefbrouwerij in Lochristi om het bier aldaar onder licensie te kunnen brouwen. Op die manier kan 1.400 liter per brouwsel gemaakt worden. Het gebruik van de modernste brouwapparatuur in combinatie met een strenge kwaliteits-controle waarborgen bovendien de constante kwaliteit van het bier! In maart 2001 komt het blonde Slaapmutske op de markt. Het is een volmoutbiertje op basis van pils- en tarwemout met een uitgesproken hoparoma bekomen door dry-hopping! Voor het eerst worden ook vaten afgevuld. Gageleer Zwaar Blond 7,50% Gentse Maagd Witbier kersenbloesem Witbier 4,40% Gouden Pier Kloeffe Tripel 8,10% Oud Beersel Brouwerij Oud Beersel, opgestart in 1882, is gelegen in Beersel op 10 km ten zuidwesten van het centrum van Brussel. Het is één van de laatste authentieke lambiekbrouwerijen die België rijk is en is bekend voor haar op ambachtelijke wijze en volgens aloude traditie gebrouwen lambiek. Bersalis Tripel Tripel 9,50% Framboise Framboise Lambic 5,00% Oude Geuze Vieille Geuze 6,00% Ramses Bier Ramses Bier is een kleine brouwerij in Hooge Zwaluwe met een brouwcapaciteit van 15 HL. De brouwerij is ingericht met behulp van Crowdfunding. Ramses Bier heeft een missie en een passie: Eigenwijs bier brouwen voor de mensen die daar van houden. De bieren worden gemaakt met lef. Alle Ramses Bieren zijn single hop, de mout is Biologisch, de hop nog niet. De bieren hebben een regionaal karakter. Dit komt door de kleinschaligheid van de productie en het toevoegen van streekproducten zoals spelt uit Made, Springbalsemien honing uit de Biesbosch of kersen uit Raamsdonk. Zo heeft ieder bier een eigen, unieke, uitgesproken smaak en kan iedereen genieten van een of meer vloeibare snoepjes in zijn of haar glas. Proost! Antenne Tripel Tripel 8,80% Den Dorstige Tijger IPA 6,00% Geile Bever No.2 Ale 7,00% Huismoeder Sterk Blond 7,50% Ibis Blond 5,30% IJsbeer Strong Ale 8,90% IJsbeer met Hout Strong Ale 8,90% Koele Kikker Amber 6,60% Mamba Porter Porter 6,20% Naar de Haaien Blond 5,00% Rotskruiper Amber/Tripel 7,50% Shire Stout Stout 8,90% Stout met Hout Imperial Russian Stout 8,50% 20

11BIERLIJST, GESORTEERD OP BROUWERIJ Schelde brouwerij Scheldebrouwerij brouwt al ruim 20 jaar bier voor wie van bier houdt. Belgische bier met Hollandse wortels. Nederlands speciaalbier in een Belgische jas. Een ambitieuze brouwerij waar met bezieling wordt gewerkt om voor elk wat nats te brouwen. Altijd op zoek naar een prikkelende balans tussen nostalgische en vernieuwend, bescheiden en brutaal. Ongefilterd, ongepasteuriseerd en trouw aan tradities voor het puurste resultaat. naast de natuurlijke grondstoffen proeft u geduld en passie terug in alle karaktervolle smaken. bevlogen brouwen is onze specialiteit, bierbeleving uw plezier. Dulle griet Bruin 6,50% Hop ruiter IPA 8,00% Krab Oerbier 5,20% Lamme Goedzak Blond 7,00% Oesterstout Stout 8,50% Strandgaper Blond 6,20% n Toeback Quadrupel 9,00% Witheer Witbier 5,00% Zeezuiper Tripel 8,00% Slaapmutske Het zoeken naar een geschikte naam ging gepaard met verscheidene brainstormsessies, 'Dat is een echt slaapbiertje, dat we gebrouwen hebben!' We keken naar elkaar en we wisten het meteen: dit was... Slaapmutske! En gezien de winterperiode werd het al gauw Slaapmutske Winterbier. Slaapmutske winterbier wordt eind 2000 op de lokale markt gebracht en is meteen een schot in de roos. Om aan de steeds toenemende vraag te kunnen voldoen besluiten we samen te werken met de Proefbrouwerij in Lochristi om het bier aldaar onder licensie te kunnen brouwen. Op die manier kan 1400 liter per brouwsel gemaakt worden. Het gebruik van de modernste brouwapparatuur in combinatie met een strenge kwaliteits-controle waarborgen bovendien de constante kwaliteit van het bier! In maart 2001 komt het blonde Slaapmutske op de markt. Het is een volmoutbiertje op basis van pils- en tarwemout met een uitgesproken hoparoma bekomen door dry-hopping! Voor het eerst worden ook vaten afgevuld. Slaapmutske Hop Collection IPA 10,00% Sint-Benedictusabdij Heel lang waren er zes officiële Trappistenbieren in de wereld totdat men in de Achelse Kluis ook weer aan het brouwen sloeg. De abdij en brouwerij liggen op de grens van Nederland en België en de productie van Achelse Kluis is de kleinste van alle Trappistenbrouwers. Mooi gebalanceerd, een prima trappist. Achel 8 Blond Blond 8,00% Achel 8 Bruin Quadrupel 8,00% Sint-Sixtusabdij De huidige abdij ontstond in 1831 toen de prior van het pas gestichte klooster op de Katsberg met enkele van zijn monniken naar de bossen van Sint-Sixtus trok om zich te vestigen bij de kluizenaar Jan-Baptist Victoor. Voor die tijd waren er al op dezelfde plaats of in de nabijheid drie kloosters gevestigd geweest. Toen de nieuwe abdij gebouwd werd in 1831, hadden de bouwvakkers contractueel recht op twee glazen bier per dag. Om geld uit te sparen besloten de paters de drank zelf te brouwen. Dit bier was echter niet het Westvleteren van vandaag, maar een variant met een alcoholpercentage van amper 2 procent. Later begonnen de paters trappist te brouwen om in hun levensonderhoud te voorzien. Omstreeks 1900 schafte de brouwerij een vrachtwagen aan voor de bezorging. De bierverkoop begon reeds in 1838. De brouwerij werd in 1871 gemoderniseerd en overleefde beide wereldoorlogen. Westvleteren Twaalf Quadrupel 10,20% 21

11BIERLIJST, GESORTEERD OP BROUWERIJ Stift Engelszell Engelszell is een Oostenrijks trappistenbier. Het bier wordt sinds 2012 gebrouwen in de brouwerij van Stift Engelszell te Engelhartszell an der Donau, het enige trappistenklooster in Oostenrijk. De bieren werden vernoemd naar twee voormalige abten van de abdij. Gregorius Eisvogel was de eerste abt van 1931 tot 1950. Benno Stumpf was abt van 1953 tot 1966. De Internationale Vereniging Trappist maakte op 15 oktober 2012 bekend dat deze bieren het logo "Authentic Trappist Product" mogen dragen. Benno Amber 6,90% Gregorius Quadrupel 9,70% Nivard Blond 5,50% Van Honsebrouck De stichter van het brouw geslacht Van Honsebrouck was Amadus Van Honsebrouck (1811-1865) die niet alleen burgemeester van het plaatsje Werken was, maar daarnaast ook een boerderij had met een melkerij, een stokerijen en een brouwerij, het geen in die tijd niet ongebruikelijk was.zijn kinderen kleinkinderen en achterkleinkinderen hebben de traditie van het bierbrouwen na enige omzwervingen voortgezet tot op de dag van vandaag. De bieren die de brouwerij zo kenmerken zijn reeds van 1954 beschikbaar. In dat jaar werd namelijk een typisch West-Vlaams oud bruin gebrouwen dat de naam Bacchus kreeg. Een tweede bier zag het levenslicht in 1957, namelijk een lambik met de naam St Louis. Vlak daarna kwam ook de Kriek St. Louis op de markt, later gevolgd door andere smaken zoals framboise, cassis en pêche. Tot op de dag van vandaag blijven lambik bieren de belangrijkste bieren van deze brouwerij. Brigand Blond 9,00% Cuvée du Château Quadrupel 11,00% Filou Sterk Blond 8,50% Kasteel hoppy Blond 6,50% Vliegende Paard Brouwers, Prearis Al jaren brouwden we bieren in onze kelder toen we in oktober 2010 een artikel lazen over de Brouwland biercompetitie. We beslisten om onze kans te wagen en stuurden onze versie van een trappistenbier, een volmoutig donker bier van 10% in. In maart 2011 kregen we het bericht dat we geselecteerd waren voor de finale. Begin april 2011 was dan uiteindelijk de finale. De zeven finalisten werden geproefd door bierkenners, zythologen Anne Rijckers en Yannick De Cocteau en enkele Belgischse brouwmeesters zoals Paul Arnott (Dubuisson), en Jean-Marie De Rock (Orval). De bieren werden 1 voor 1 geproefd en gekeurd, er werd veel genoteerd. Onderling werd er niet veel met elkaar gesproken tot ze aan ons bier begonnen (de 7 finalebieren werd geproefd in volgorde van alcoholgehalte). Alle juryleden begonnen met elkaar te praten en twee ervan gaven ons zelfs een duim omhoog. Toen wisten we dat het goed zat. Na een kwartier beraadslagen werd de winnaar bekendgemaakt Vliegende Paard Brouwers uit Oedelem met hun Préaris Quadrupel. Toen begon de zoektocht naar een brouwerij zodat ook het grote publiek met onze bieren zou kunnen kennismaken. Na een 4-tal brouwerijen te hebben bezocht besloten we om ons bier onder licentie te brouwen door De Proef brouwerij. Deze brouwerij is specifiek uitgerust voor het produceren van bieren voor derden. Grand Cru Grand Cru 9,00% IPA IPA 6,70% Préaris Blond Blond 6,00% Quadrocinno Quadrupel 10,00% Quadrupel Quadrupel 10,00% 22