ABiodiversiteit en natuur & landschap in de samenleving Voorzichtig herstel bedreigde soorten Verdere achteruitgang functioneren van ecosystemen en biodiversiteit Meer aandacht voor natuur als basisvoorwaarde voor het bestaan Groeiende behoefte aan landbouwgrond ten koste van natuur. Bestuurlijke trends. Demografische en sociaal-culturele trends Minder rijksverantwoordelijkheid voor natuur, meer particulier en maatschappelijk initiatief Natuur als onderdeel van de samenleving, in harmonie met economische activiteiten Naast formele ontstaan informele vormen van sturing Natuur en landschap als onderdeel van stedelijke netwerken Toename invloed Europa op nationaal natuurbeleid Vergrijzende bevolking heeft andere voorkeuren en mogelijkheden voor natuurbeleving Niet-westerse migranten hebben andere voorkeur voor groen/ natuur Toenemend ruimtebeslag en versnippering door woningbouw in de Randstad, elders vermindering Bedrijven kiezen voor duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen Natuur lift mee met andere productiefuncties (energie, water, landbouw, verstedelijking) Door toename mondiale economische productie groeit het niet-duurzame gebruik van ecosysteemfuncties Mitigatiemaatregelen op basis van natuur Adaptatiemaatregelen zijn nodig om natuur klimaatbestendig te maken Technologie ondersteunt duurzamer gebruik van grond- en hulpstoffen Vervuiling oppervlaktewater met nieuwe stoffen
BWater & klimaat. Bestuurlijke trends. Demografische en sociaal-culturele trends Toename grensoverschrijdende samenwerking in waterbeheer (kwaliteit en kwantiteit) Versterking gebiedsgerichte aanpak Toenemende verstedelijking verhoogt de risico s Klimaatverandering beïnvloedt klimaat in het stedelijke gebied Milieu-investeringen commercieel uitbaten Economisch benutten riool- en afvalwater Nieuwe risico s voor mens en milieu door nieuwe technologie
CBodem & grondstoffen Meer aandacht voor de diepe ondergrond Toenemende grondstoffenschaarste. Bestuurlijke trends. Demografische en sociaal-culturele trends Geopolitieke risico s nemen toe Afstemming functies diepe ondergrond vraagt aandacht Politiek speelt een steeds grotere rol in de grondstoffenmarkt Toenemende verstedelijking vraagt grondstoffen en produceert afval Consumptiepatronen veranderen Groei wereldbevolking en materiaalgebruik Van massaconsumptie naar individuele zelfbeschikking Streven naar circulaire economie Stijgende grondstofprijzen remmen de groei van de wereldeconomie Verzilting en bodemdaling Nieuwe technologieën om grondstoffen te winnen of te vervangen
DDuurzame energievoorziening Aandeel energie uit hernieuwbare bronnen stijgt. Bestuurlijke trends. Demografische en sociaal-culturele trends Geopolitieke risico s verhogen urgentie van omschakeling naar duurzame energie Burgerinitiatieven en coöperatievorming Zelfvoorziening De ontwikkeling van nieuwe bedrijfsmodellen en alternatieve productieketens Klimaatverandering sterke drijfveer achter het zoeken naar duurzame energiebronnen Opkomst van energieleverende units
E Milieu-aspecten gekoppeld aan gezondheid en beleving Verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving, problemen met fijnstof en geluid Burgers zijn bezorgd over uitbraken van ziekten en de gevolgen van nieuwe technologie. Bestuurlijke trends. Demografische en sociaal-culturele trends Veel buurtinitiatieven voor een gezonde, aantrekkelijke de leefomgeving Veel vraag maar extra woningen in drukbevolkte gebieden Vergrijzing kan tot andere wensen voor de woonomgeving leiden Land sharing Gezond, aantrekkelijk vestigingsklimaat speelt grotere rol voor bedrijven Heat island effect in de stedelijke omgeving Kans op overstromingen in delen van het land Door nieuwe technologieën ervaren burgers gezondheidsrisico s