Behandeling na hersenletsel Groepsbehandeling op de Cognitieve Behandelunit (CBU) Sterk in beweging
Inhoud Inleiding 3 Wat is het doel van deze behandeling? 3 Wat zijn cognitieve functies? 3 Voor wie is de behandeling 3 Hoe ziet de behandeling eruit? 4 Behandelingen in de groep 5 Praktische informatie 6 Sint Maartenskliniek 7 Colofon 8
In verband met hersenletsel bent u opgenomen op de afdeling neurorevalidatie in de Sint Maartenskliniek om te revalideren. In overleg met uw revalidatiearts gaat u deelnemen aan een behandeling op de Cognitieve Behandelunit (CBU). In deze folder staat informatie over deze behandeling. Wat is het doel van deze behandeling? Het doel van deze behandeling is dat u zo zelfstandig en veilig mogelijk de dagelijkse activiteiten kan hervatten als u weer naar huis gaat. Denk hierbij aan activiteiten in het huishouden, het oppakken van hobby s, zorg voor de kinderen en verkeersdeelname. Hersenletsel veroorzaakt door een beroerte, ongeval of een andere aandoening brengt plotseling vele veranderingen met zich mee. Niet alleen het lichamelijk functioneren kan van het ene moment op het andere veranderen, ook het cognitief functioneren kan beïnvloed zijn. Tijdens de behandeling op de Cognitieve Behandelunit wordt met name aandacht besteed aan stoornissen van uw cognitieve functies. Wat zijn cognitieve functies? Cognitieve functies zijn onder meer: aandacht erbij kunnen houden, concentreren, onthouden, waarnemen, oriënteren, handelen, denken en redeneren, plannen maken, problemen oplossen, spreken en begrijpen van taal, rekenen, lezen en schrijven, het nemen van initiatieven, en inzicht in de eigen situatie hebben. De aard en de ernst van de cognitieve stoornissen hangen voor een groot deel af van aard en ernst van de hersenbeschadiging en van de plaats van het letsel. Voor wie is de behandeling? Deze behandeling is voor mensen die onlangs een hersenletsel hebben opgelopen en vooral problemen ondervinden met de cognitieve functies. U kunt dan bijvoorbeeld minder goed informatie onthouden, geen twee 3
dingen tegelijk doen, zich minder goed oriënteren en/of minder goed uw dag plannen. Voor veel mensen zijn dit dagelijkse en vanzelfsprekende activiteiten. Maar als u hersenletsel heeft opgelopen, dan zijn deze activiteiten niet meer zo vanzelfsprekend. Hoe ziet de behandeling eruit? Aan het begin en gedurende de behandeling kijken we samen met u wat u wilt leren (uw hulpvraag) en wat mogelijk is. Met deze gegevens maken we samen met u het behandelplan. U oefent cognitieve vaardigheden aan de hand van dagelijkse activiteiten, bijvoorbeeld: - uitvoeren van huishoudelijke taken, waaronder koken en boodschappen doen - deelnemen aan het verkeer - dingen onthouden - oriënteren op waar u bent - veilig handelen binnen alle activiteiten die voor u van belang zijn - structuur aanbrengen in de dag en binnen activiteiten Groep en individueel De behandeling vindt grotendeels in een groep plaats met andere mensen met hersenletsel. Afhankelijk van uw hulpvraag en behandeldoelen kan het zijn dat u daarnaast individueel therapie heeft, zoals fysiotherapie, ergotherapie, bewegingsagogiek en logopedie. Daarnaast hebben u en uw partner/contactpersoon individuele gesprekken met de psycholoog en/of maatschappelijk werkende. U wordt tijdens het volgen van het behandelprogramma de hele dag begeleid door een verpleegkundige. Ongeveer twee weken na de start op de CBU en vervolgens iedere vier weken tijdens deelname aan de behandeling heeft u een evaluatiegesprek met de revalidatiearts en/of gespecialiseerd verpleegkundige. 4
Behandelingen in groep Het groepsprogramma heeft een vaste dag- en weekstructuur. De groepsbehandelingen zijn erop gericht uw alledaagse vaardigheden te oefenen, meer inzicht te krijgen in de veranderingen door het hersenletsel, en te leren zo goed mogelijk met deze veranderingen om te gaan. Dagstart en dagevaluatie (dagelijks) Dagstart: U start de dag met de groep. Onder begeleiding van de verpleegkundige oriënteert u zich op uw dagprogramma en schrijft u uw afspraken samen op. Zonodig plant u rustmomenten in. Dagevaluatie: als afsluiting van het dagprogramma blikken we terug op de dag en delen we groepsgewijs de ervaringen. Weekendbespreking (tweemaal per week) Zodra dit mogelijk is gaat u in de weekenden, onder begeleiding van uw partner/contactpersoon naar huis. Dit heeft als doel uw thuisverblijf weer op te bouwen. Tijdens de weekendbespreking op de vrijdag maakt u met de psycholoog en de verpleegkundige een plan voor het weekend. U kunt dan ook opdrachten of adviezen voor thuis meekrijgen. Op maandag evalueren we samen hoe het weekend verlopen is. Uw partner/contactpersoon wordt hier ook bij betrokken. Communicatiegroep (tweemaal per week) U leert omgaan met de veranderingen in uw communicatieve mogelijkheden. Onder begeleiding van een logopedist werkt u aan de verbetering van uw communicatie, bijvoorbeeld door het oefenen van spreken, lezen en schrijven. Ergotherapie groep (tweemaal per week) Samen met een ergotherapeut oefent u activiteiten zoals boodschappen doen, klok kijken, gebruik maken van openbaar vervoer, en rekenen met geld. Hierbij komen ook vaardigheden aan bod als plannen, verdelen van de aandacht, houden van overzicht, controleren, corrigeren en oog houden voor veiligheid. Kookgroep (tweemaal per week) In deze groep is koken de aanleiding voor het trainen van diverse dagelijkse activiteiten. Onder begeleiding van een ergotherapeut en een verpleegkundige oefent u het koken en alles wat daarmee samenhangt, zoals het voorbereiden en plannen. 5
Activiteitentherapie (tweemaal per week) Door middel van het uitoefenen van een creatieve activiteit oefent u uw cognitieve vaardigheden, zoals aandacht erbij houden en initiatief nemen. Tevens kunt u zich zo oriënteren op vormen van vrijetijdsbesteding voor thuis. U wordt hierbij geholpen door een activiteitentherapeut. Bewegingsgroep (tweemaal per week) In de bewegingsgroep voert U in een zaal, onder begeleiding van een bewegingsagoog, lichamelijke en mentale activiteiten uit. U leert daarbij om te gaan met gevolgen van uw aandoening zoals vermoeidheid, en problemen in het concentreren, onthouden en plannen. Ontspanningsgroep (eenmaal per week) Onder begeleiding van een fysiotherapeut leert u zich zowel lichamelijk als mentaal te ontspannen. Voorlichtingsgroep (eenmaal per week) Wekelijks is er een bijeenkomst waarin u door de gespecialiseerd verpleegkundige geïnformeerd wordt over de gevolgen van nietaangeboren hersenletsel. Bepaalde thema s zoals vermoeidheid, en problemen met oriënteren, concentreren en onthouden, worden gezamenlijk besproken. Tevens is er wekelijks een voorlichtingsgroep voor mantelzorgers, waaraan uw partner/contactpersoon deelneemt. Praktische informatie De behandeling duurt gemiddeld 8 weken en maximaal 12 weken De groep bestaat uit gemiddeld 4 tot 6 deelnemers Tijden: maandag tot en met vrijdag van 08.30-16.00 uur. De behandeling vindt grotendeels plaats in een speciaal hiervoor ingerichte ruimte. Daar bevinden zich onder andere een eet- en zitgedeelte en een keuken. Er is altijd een verpleegkundige aanwezig die zorg draagt voor de dagstructuur en de begeleiding. De avond en nacht bent u op de afdeling waar uw kamer is. Zodra dit mogelijk is brengt u de weekenden thuis door. 6
Sint Maartenskliniek, sterk in beweging De Sint Maartenskliniek in Nijmegen en Woerden is als enige ziekenhuis in Nederland volledig gespecialiseerd in houding en beweging. U kunt bij ons terecht voor behandeling van eenvoudige tot zeer complexe aandoeningen op het gebied van orthopedie en reumatologie. De vestiging in Nijmegen heeft daarnaast een revalidatiecentrum voor revalidatie na ziekte, een ongeval of hersenletsel. Doordat we ons volledig richten op aandoeningen aan het houding- en bewegingssysteem is onze ervaring en kennis groot. We staan dan ook bekend als een vooraanstaand ziekenhuis dat in de behandeling gebruik maakt van de laatste inzichten. Op onze onderzoeksafdeling ontwikkelen we nieuwe behandelmethoden en doen we onderzoek naar het effect ervan. Bij de Sint Maartenskliniek staat de patiënt centraal. U wordt persoonlijk benaderd, deskundig begeleid en kunt rekenen op onze uitgebreide voorzieningen. Wij staan klaar om u gastvrij te ontvangen. Voor meer informatie kunt u terecht op onze website www.maartenskliniek.nl. 7
Meer informatie of vragen Colofon Voor meer informatie over de Cognitieve Behandelunit (CBU) neemt u contact op met de verpleging van de CBU, toestel (024) 365 90 43. U kunt bellen van ma t/m vrij tussen 11.00 en 14.00 Uitgave van de afdeling communicatie, i.s.m. medewerkers van de afdelingen F1A en F1B van het revalidatiecentrum augustus 2010 Artikelcode 1038508 Bezoekadres Hengstdal 3, 6574 NA Ubbergen ( bij Nijmegen) Postadres Postbus 9011, 6500 GM Nijmegen Telefoon (024) 365 99 11 Telefax (024) 365 92 04 Internet www.maartenskliniek.nl