Afvalsector en circulaire economie Marktreview 2013 Frank Hopstaken Afvalconferentie 2013 Antropia, Driebergen, 2 oktober 2013
Inhoud 02.10.2013 Pagina 1 Nederlandse afvalmarkt 3 2 Trends per marktsegment 8 3 Benchmark bedrijven 12 4 Circulaire economie en recyclingprijs 17 Circulaire economie: Noodzakelijk plan, maar wie stuurt de uitvoering! 2
3.10.2012 1 Nederlandse afvalmarkt
1 Nederlandse afvalmarkt Marktomvang stabiel 7 mlrd* in 2011 (+11%) (CBS, niet gecorrigeerd) recycling: + +1,3 mlrd* tov. Jvsl-en (FFact) meer ton en kwh per omzet Omzet top 25**: omzet op niveau 2007 2013: markt blijft zwak - grondstofprijs (output) hoog - prijsdruk input houdt aan Omzet in *mlrd 7,5 6,5 5,5 4,5 2003 2007 2011 * CBS cijfers, geen controle FFact 3,6 3,3 3 2006 2008 2010 2012 ** Top 25 afvalbedrijven o.b.v. jaarverslag (FFact) 3
02.10.2013 Bedrijfsresultaat dalend, maar sterk in % van omzet Resultaat (EBIT) daalt naar 7,5% inzameling 5,5% behandeling 10% (2012: verdere daling) 12 9 6 2003 2007 2011 Resultaat (EBITD) daalt naar 16,4 %* grote verschillen tussen segmenten - inzam.+recycling 12% - behandeling 27% investeringen dalen EBITD: earnings before Interest, Tax and Depreciation 20 18 16 2003 2007 2011 * CBS cijfers, geen controle FFact 4
Top 5 NL afvalbedrijven: zwakke markt 02.10.2013 900 800 Omzet: - 2,2% Lager aanbod B2B en prijsdruk VGG 700 600-0% SITA Shanks Attero HVC 500 400 300 200-2% -6% -8% +4% 100 0 15 Omzet 2012 in NL in mln euro EBIT: 5,7% (- 2,7%) 10 5 0 EBIT 2012 in % omzet Top 5 is 41% van de NL-markt 5
Top 6-25 NL: verschuivingen, lichte groei 02.10.2013 AEB Indaver NL OMRIN Twence Rova GP Groot Dusseldorp Meerlanden IRADO Circulus-Berkel ARN Van Happen DAR SAVER Twente Mil EEW Cyclus Afvalzorg Rd4 Sortiva 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 25 20 15 10 5 0 Omzet 2012 in NL in mln euro + 4% omzet recycling hoger storten hoger kosten lager EBIT 2012 in % omzet 6 (deels) private bedrijven, 20% NL-markt 6
Grootste EU bedrijven: moeilijk 2012 en H1-2013 02.10.2013 Veolia Sita Remondis FCC Alba group Urbaser VGG Cespa Biffa Shanks 7000 6000 5000 4000-2% 3000 2000 1000 +1% +3% Situatie 2012 continueert - 2013 H1 moeilijk - kostenbesparingen en minder investeringen -UK, NL, Dld prijsdruk - verdere consolidatie? 0 Omzet 2012 in EU in mln euro 7
3.10.2012 2 Trends per Marktsegment 3
02.10.2013 2 Marktsegmenten met eigen dynamiek Recycling maakt onverwachte sprong door grondstoffen zijn aantrekkelijk en prijs liep op in 2010-2011 veel vraag naar metalen, echter sprong is onverklaarbaar 8
02.10.2013 EBIT per segment komt dichter bij elkaar Bedrijfsresultaat terug rond 7,5% van de omzet transport nog steeds belangrijke factor (lage marge) recycling en behandeling dichter bij elkaar! 9
02.10.2013 EBITDA-behandeling loopt terug (prijsdruk) EBITDA (resultaat + afschrijvingen) onder druk Afname in investeringen (markt verzadigd, nu onderhoud) Lichte toename volume, duidelijke daling prijs behandeling 10
02.10.2013 Recycling is groeiend marktsegment Metaal, papier, glas, rubber/kunststof, vetten +sloop/shredderen (CBS deelt bedrijven in één segment in, met volledige omzet) investeringen nemen toe, volume neemt toe, afzetprijs hoger bedrijven zetten in op winstoptimalisatie uitdaging voor o.a. de huishoudens (-> 65% recycling) Dilemma s: hoe verdien je aan resource efficiency hoe kom je weg van behandeling Schaarste aan grondstoffen (+ speculatie) is er al fossiele energiebronnen steeds kostbaarder winning van o.a. metalen kost steeds meer energie 11
3 Benchmark 3
Benchmark 2013 02.10.2013 Continuïteit en stabiliteit op lange termijn door: bedrijfseconomisch rendement milieukwaliteit en -prestaties MVO / innovatie / CO 2 -footprint (bijdrage aan circulaire economie) + O/+ O -/O - Rendement Milieukwaliteit MVO EBIT > 9% Fase 3 3-6 EBIT 5-9% Fase 2 1-2 EBIT < 5% Fase 1 <1 EBIT: in % van de omzet 12
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 02.10.2013 6 onderdelen (people+ planet) uitgevraagd bij top 25 bedrijven 1. Beleid en kenbaarheid (doelen, plan, verankering) 2. Externe herkenbaarheid (effecten), o.a. milieuschade gezondheid productveiligheid (incl. CO 2 ) sociale, arbo, behandelingsnormen 3. Samenwerking - partnerships 4. Investeringen in nieuwe producten - innovatie 5. Productieketen in beeld (analyse CO 2 -footprint) 6. Gedragscode, praktische maatregelen (inkoop) Score 0-1 per element, max. 6 punten; blijvend scherpe beoordeling 13
MVO gaat tot DNA van sector behoren 02.10.2013 Mooie voorbeelden beschikbaar, ook qua implementatie Kwantitatieve cijfers: Werkgelegenheid 1% lager, 14.500 medewerkers bij top 25 Ziekteverzuim gemiddeld 4,97% 14
Rendement Milieukwaliteit MVO VGG 2,9 2,5 3,25 SITA 5,0 2,5 3,25 Shanks 8,2 2,5 3,25 Attero 10,5 2,5 3 HVC 5,8 2,5 3 AEB 22,7 2,5 2,5 Indaver 6,9 2,5 3 OMRIN 8,7 2,5 2,5 Twence 22,2 2,5 3 ROVA 9,4 2 2,5 GP Groot I&R 6,8 2 3 Dusseldorp 1,2 2 2,5 Meerlanden 5,0 2,25 3 IRADO 8,3 2,25 3 Circulus-Berkel 5,6 2,25 3,25 ARN 8,0 2,5 2,75 Van Happen 2,1 2,25 3 DAR 3,7 2,5 1,75 SAVER 13,2 2,5 3 Twente Milieu 3,8 2,25 2,5 EEW 17,4 2,5 1,5 Cyclus 1,6 2 1,75 Afvalzorg 17,4 3 3,25 Rd4 4,4 2 1,5 Sortiva 9,6 2 1,5 Top 5 5,7 2,50 3,15 Top 6-15 11,5 2,28 2,83 Top 16-25 9,2 2,35 2,25 02.10.2013 15
Nieuwe uitdaging nodig? 02.10.2013 5 4 3 2 1 25% 52% 44% 59% 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Milieukwaliteit MVO Het is niet de sterkste soort die overleeft, noch de meest intelligente. Het is degene die zich het beste kan aanpassen. Charles Darwin, 1858 16
4 Circulaire economie 3
Circulaire economie vraagt omdenken en -doen van recycling omdat er wetgeving is naar recycling omdat er schaarste is 02.10.2013 Voorbeelden: Warmte- en stoomproductie Vergisten en groen gas productie Larvenproductie uit restafval Terugwinnen van metalen Scheiden aan de bron en zelf sturen (textiel) Feedback in de keten (Rockwool, PET, PP) Grondstoffen op specs brengen (upcycling) C2C scorecard ecodesign het is niet tegen te houden 17
02.10.2013 Kansen: van afval naar grondstof Circulaire Economie is een economisch systeem dat de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen en het behoud van natuurlijke hulpbronnen als uitgangspunt neemt en waardecreatie in iedere schakel van het systeem nastreeft. recyclen grondstoffen (nu 79%?, echte recycling?) geen afval of emissies duurzaam gebruik van de bronnen 18
02.10.2013 Programma rijksoverheid: stap voor stap 1. Afvalbeleid doorlichten (met rode verf geen groene groei) 2. Kansrijke ketens aanpakken (textiel, kunststof, beton, voedsel, EE) 3. Scheiden verbeteren (omgekeerd inzamelen, ) 4. Financiële en marktprikkels (?, verplicht % feedstock?,..) 5. Verduurzamen consumptiepatroon (, ander afval?,..) 6. Verduurzamen design/begin keten (creatieve industrie, labeling) 7. Vereenvoudigen doelen, criteria (..?, ecotest, meetpunt recycling) 8. Kennis en onderwijs aanbieden >> concrete acties nog uit te werken Welke afvalbedrijven pakken dit nu doelmatig op? 19
02.10.2013 Samenvatting 1. Oude afvaleconomie krimpt, nieuwe lijkt kansrijk 2. Overcapaciteit vormt een (tijdelijke) drempel 3. Bedrijven ontwikkelen zich stap voor stap door 4. MVO betekent ook monitoren, kennis delen en scholing VGG, Afvalzorg, SITA, Shanks HVC, Attero, Twence, Circulus-Berkel, Indaver, SAVER ARN, Meerlanden, IRADO, Van Happen AEB, OMRIN, GP Groot Rova, Twente Milieu, DAR, Dusseldorp EEW, Cyclus, Rd4, Sortiva 20
02.10.2013 Stemmming 18% 14% 23% 9% 36% Wat vindt u het meest belangrijk 1. Hoog recycling-% (afval is grondstof) 2. Inzetten op kansrijke ketens 3. Betere scheiding en hogere grondstofinzameling 4. Optimalisatie van grondstoffen (bufferen, opwerken) 5. Innovatie (begin) van de keten 21
Winnaar recyclingprijs 2013 De totale score op milieukwaliteit en MVO geeft een nominatie van 10 bedrijven. De deelnemers aan de afvalconferentie stemden op innovatie van de keten als belangrijkste aspect. De bedrijven die dit aspect in 2012 goed vorm gaven zijn: 1. Van Gansewinkel 2. HVC Antropia, Driebergen, 2 oktober 2013